Voor het onderzoek zijn drie visvijvers geselecteerd, met verschillende eigenschappen. De kenmerken, viswatertypering en het visserijbeheer per vijver zijn in dit hoofdstuk beschreven.
De aanwezige informatie over het visserijbeheer in het verleden per vijver is beperkt.
3.1 Philips Hengelsport Vereniging
De Kempense plassen zijn gelegen in de gemeente Veldhoven en zijn eigendom van de Philips Hengelsport Vereniging. Het complex telt ongeveer 16 hectare en bestaat uit drie visvijvers (zie figuur 3.1). Vijver één en twee zijn verbonden door middel van duikers. Deze duikers zijn voorzien van gaas, met een maaswijdte van 10 centimeter zodat er geen grote vis doorheen kan. Philips Hengelsport Vereniging biedt de aangesloten leden diverse vismogelijkheden.
Hiertoe wordt een verschillend beheer gevoerd op de drie vijvers. Zo dient vijver één als
karpervijver voor de vaste stok en hier worden met regelmaat kleine karpers uitgezet. Vijver één heeft de kleinste oppervlakte binnen het vijvercomplex en is gebruikt voor het onderzoek (zie figuur 3.2).
Pilotvijver
De vijver ligt redelijk beschut tegen wind door de aanwezigheid van bomen rondom de vijver.
De oevers zijn gedeeltelijk beschoeid. Het wateroppervlak van de vijver is 0,46 ha met een oeverlengte van 330 meter. De waterdiepte varieert van 0,4 tot 3 meter (zie bijlage 2:
Dieptekaarten pilotvijvers). De vijver wordt gevoed door regen –en kwelwater. Er is een overloop aanwezig in deze vijver. Afhankelijk van de hoeveelheid neerslag en kwelwater resulteert dit in een lichte doorstroming van het water uit vijver twee naar vijver één om vervolgens via de overloop in de naastgelegen sloot te stromen. De verbinding tussen vijver
Figuur 3.2: Pilotvijver binnen dit onderzoek (Google maps).
1
2
3
1
Figuur 3.1: Luchtfoto vijvercomplex van
Philips Hengelsport Vereniging in Veldhoven (Google maps).
overlaat
1
2
3
1
14
één en twee en de overlaat in vijver één zijn aangegeven met de rode pijlen in figuur 3.2.Op 14 april is er een milieu-inventarisatie uitgevoerd. Het zuurstofgehalte bedroeg ongeveer 7,5 mg/L, de pH 7,6 en het geleidingsvermogen 257 μS/cm. De waterplantenbedekking is laag (<10%). Het doorzicht wisselt, maar bedraagt doorgaans 60-70 centimeter. Er is groenalg waargenomen. De kleur van het water is bruin en de geur neutraal. De bodem bestaat voornamelijk uit zand, met op een aantal plaatsen een behoorlijke laag slib tot 80 centimeter.
Viswatertypering
De vijver wordt qua milieukenmerken getypeerd als het zogenaamde brasem-snoekbaars viswatertype. Bij dit viswatertype hoort een draagkracht van 450-800 kg/hectare (methode viswatertypering, zie bijlage 3).
Er is geen visserijkundig onderzoek uitgevoerd op de vijver. De soorten samenstelling is gebaseerd op vangstwaarneming onder de sportvissers op deze vijver. De aanwezigheid van de volgende vissoorten is bekend:
Alver, baars, blankvoorn, brasem, karper (waaronder kruiskarper, schubkarper, spiegelkarper), pos, ruisvoorn, snoek en winde. Specifieke informatie over de vissoorten is beschikbaar op de website van Sportvisserij Nederland (www.sportvisserijnederland.nl).
Visserijbeheer
Over het visserijbeheer in de pilotvijver is het volgende bekend:
Tabel 3.1: Visserijbeheer 2013 en 2014 (Philips Hengelsport Vereniging in Veldhoven).
2013 Grote karpersterfte in vijver één ten gevolge van het Koi Herpes Virus (voor meer informatie over dit virus, zie bijlage 4 “Vissterfte en ziekteverwekkers).
2014 Visuitzettingen:
- 150 kg schubkarpers (200-300 gram per stuk);
- 150 kg karper, deels schubkarper en deels spiegelkarper (ongeveer 1 kg per stuk);
- 150 kg brasem (200-1000 gram per stuk).
Figuur 3.3: De pilotvijver van Philips Hengelsport Vereniging in Veldhoven.
15
3.2 Hengelsportvereniging ’t Stekelbaarsje
HSV ’t Stekelbaarsje beheert twee visvijvers aan de Hoogbloklandseweg in Hoogblokland (zie figuur 3.4). Het complex beslaat ruim 1,5 hectare. De vijvers worden intensief bevist en beheerd door de vereniging. De twee vijvers zijn verbonden door middel van een duiker. Deze duiker is voorzien van gaas met een maaswijdte van 10 centimeter, zodat er enkel kleine vis doorheen kan. De kleine vijver is vooral gericht op het karpervissen met de vaste stok. De grote vijver is gericht op het vissen met de vaste stok op alle witvis soorten en is gebruikt voor het onderzoek.
Figuur 3.4: Luchtfoto vijvercomplex HSV ’t Stekelbaarsje in Hoogblokland (Google maps). De grote vijver dient als pilotvijver bij dit onderzoek en is rood omlijnd. De blauwe lijnen geven een deel van de sloot langs de vijvers weer. De blauwe pijlen zijn verbindingen van de vijver met de omringende sloot.
Pilotvijver
De vijver heeft een vrij open ligging, waardoor de invloed van wind groot is. De oevers zijn volledig beschoeid. Het wateroppervlak van de vijver is ruim 1,3 hectare met een oeverlengte van 533 meter. De waterdiepte varieert van 0,4 tot 2 meter (zie bijlage 2, Dieptekaarten pilotvijvers). De vijver wordt gevoed door regenwater en kwelwater. Het waterpeil in de vijver gaat mee met het waterpeil in de polder, via de verbindingen naar de kleine en de grote vijver (zie de blauwe pijlen in figuur 3.4). Voor zover bekend is bij de visvereniging vindt er nauwelijks doorstroming plaats in de vijver.
Op 4 april 2014 om 11:00 uur is een milieu-inventarisatie uitgevoerd. Het zuurstofgehalte bedroeg 8 mg/L, de pH 7,8 en het geleidingsvermogen 497 μS/cm. De waterplantenbedekking is laag (<10%). Het doorzicht wisselt, maar bedraagt doorgaans ongeveer 40 centimeter. De bodem bestaat voornamelijk uit zand en klei, met op een aantal plaatsen een sliblaag tot 70 centimeter. Er is groenalg waargenomen. De kleur van het water is bruin en de geur neutraal. In mei 2014 is er alsnog in lichte mate blauwalg waargenomen.
Viswatertypering
De vijver wordt qua milieukenmerken getypeerd als het zogenaamde brasem-snoekbaars viswatertype. Bij dit viswatertype hoort een draagkracht van 450-800 kg/hectare (methode viswatertypering, zie bijlage 3).
Er is recentelijk (december 2014) visserijkundig onderzoek uitgevoerd op dit water. Rapporten hiervan kunnen worden opgevraagd bij Sportvisserij Nederland. De volgende vissoorten zijn aangetroffen:
Alver, baars, blankvoorn, brasem, karper (waaronder kruiskarper, schubkarper en
spiegelkarper), pos, snoek, snoekbaars, roofblei, voorn, winde, zeelt. Specifieke informatie over
16
de vissoorten is beschikbaar op de website van Sportvisserij Nederland(www.sportvisserijnederland.nl).
Visserijbeheer
Over het visserijbeheer in de pilotvijver is het volgende bekend:
Tabel 3.2: Visserijbeheer 2012-2014 (HSV ’t Stekelbaarsje in Hoogblokland).
2012 Visuitzettingen:
- 300 kg brasem (500-1000 gram per stuk);
- 200 kg kruiskarper (gewicht per stuk onbekend).
Ongeveer 20 procent van iedere vissoort is uitgezet op de kleine vijver en 80 procent op de grote vijver.
2013 Visuitzettingen:
- 120 kg brasem (200–1200 gram);
- 120 kg kruiskarper (200-500 gram per stuk).
Ongeveer 20 procent van iedere vissoort is uitgezet op de kleine vijver en 80 procent op de grote vijver.
2014 Visuitzettingen:
- 200 kg giebels, waarvan 100 kg kleine put, 100 kg grote put;
- 250 kg brasems van (>1 kg per stuk), waarvan 75 kg kleine put en 175 kg grote put.
Figuur 3.5: De pilotvijver van HSV ’t Stekelbaarsje in Hoogblokland.
17
3.3 Hengelsportvereniging ’t Voorntje
Eigenaar van visvijver “De Steeg” is de gemeente Horst aan de Maas. HSV ’t Voorntje huurt sinds 1976 het volledige visrecht. De vijver wordt intensief bevist en beheerd door de vereniging. De visserij is gericht op het vissen met de vaste stok op alle witvissoorten.
Figuur 3.6: Luchtfoto van visvijver “de Steeg” in Grubbenvorst. De pijlen geven de overlaten aan om het overtollige regen- en kwelwater af te voeren (Google maps).
Pilotvijver
De vijver ligt beschut tegen wind door de aanwezigheid van bomen en struiken rondom de vijver. De oevers zijn deels beschoeid. Het wateroppervlak van de vijver is 1,1 hectare, met een oeverlengte van 850 meter. De waterdiepte varieert van 0,4-1,8 meter (zie bijlage 2,
Dieptekaarten pilotvijvers). De vijver is volledig afgesloten van omliggende wateren en wordt gevoed door regenwater en bij een lage waterstand door bronwater.
Op 14 april is er een milieu-inventarisatie uitgevoerd. Het zuurstofgehalte bedroeg 9 mg/L, de pH 7,8 en het geleidingsvermogen 448 μS/cm. De waterplantenbedekking is laag (<10%). Het doorzicht wisselt, maar is doorgaans 40 centimeter. De bodem bestaat voornamelijk uit zand met leem, met op een aantal plaatsen een dikke laag slib tot 80 centimeter. Er is groenalg waargenomen en in het verleden in lichte vorm blauwalg. De kleur van het water is groen en de geur is neutraal.
Viswatertypering
Viswater “De Steeg” wordt qua milieukenmerken getypeerd als het zogenaamde brasem-snoekbaars viswatertype. Bij dit viswatertype hoort een draagkracht van 450-800 kg/hectare (methode viswatertypering, zie bijlage 3).
Er is recentelijk (2013 en 2014) visserijkundig onderzoek uitgevoerd op dit water. Rapporten hiervan kunnen worden opgevraagd bij Sportvisserij Nederland. De volgende vissoorten zijn aangetroffen:
Baars, blankvoorn, brasem, giebel, karper (waaronder kruiskarper, schubkarper en
spiegelkarper), pos, riviergrondel, roofblei, ruisvoorn, snoek, vetje, winde, zeelt, zonnebaars.
18
Specifieke informatie van de vissoorten is beschikbaar op de website van SportvisserijNederland (www.sportvisserijnederland.nl).
Visserijbeheer
In 1994 is door de vereniging een Beheersplan opgesteld. Groot probleem indertijd waren de grote peilschommelingen in de vijver als
gevolg van schommelingen in het grondwaterpeil.Om die reden is er een bron aangelegd, om het water zelf kunstmatig op peil te houden.Eind jaren 90 zijn er stuwen aangebracht in de omringende beken om verdroging van het landschap tegen te gaan
.
Bronwater oppompen was vanaf dat moment bijna niet meer nodig. Ook is er een fontein geplaatst in de vijver die alleen in de zomer in gebruik is. Over het visserijbeheer in de pilotvijver is verder het volgende bekend:Tabel 3.3: Visserijbeheer tot en met 2014 (HSV ’t Voorntje in Grubbenvorst).
2006 Grote karpersterfte, als gevolg van het Koi Herpes Virus.
2009 Visuitzetting: 200 kg karper (2-4 kg).
2010 Visuitzettingen:
- 2.000 stuks giebel.
2011 Visuitzettingen:
- 260 stuks 2-jarige karper;
- 260 kg winde.
2012 Visuitzettingen:
- 100 kg karper;
- 100 kg kruiskarper;
- 80 stuks giebel.
2013 Visuitzettingen:
- 518 kg brasem;
- 200 kg Kruiskarper.
2014 Visuitzettingen:
- 200 kg grote brasem (> 40 cm).
Figuur 3.7: Pilotvijver HSV ’t Voorntje in Grubbenvorst.