Activiteit 5
Voor wie ben ik belangrijk?
Aan de voet van mijn stam kun je op de grond regelmatig vliegenzwammen tegenkomen.
Dit is geen teken dat ik ziek ben.
We gebruiken elkaar (we leven in symbiose).
Als ik echt ziek ben, kom je berkenzwammen op mijn stam tegen.
Bijzonderheden
Soms zie je in mijn kruin een wildgroei van twijgen. Dit wordt een heksenbezem genoemd. Het wordt veroorzaakt door een schimmel, die mij er toe aanzet extra twijgen te maken.
In Noord-Europa word ik sinds jaar en dag gezien als een levensboom.
De genezende krachten van mijn bladeren, knoppen, schors en sap zijn al eeuwenlang bekend.
De knoppen of de droge schors worden gebruikt in aftreksels, de bladeren in kruidenthee, vooral om afvalstoffen in het lichaam sneller af te voeren.
Het verse berkensap wordt
gedronken om zijn versterkende en bloedzuiverende eigenschappen.
Berkenzwam
Park
Park
Pissebed
Hoe ziet de bovenkant eruit?
Zie je de harde, hoornachtige plaatjes die over elkaar heen schuiven?
Deze platen zijn zeer poreus en daarom is de pissebed gevoelig voor uitdroging; een vochtige omgeving is nodig om in te leven.
Ze komen daarom vooral ’s nachts tevoorschijn om voedsel te zoeken.
Hoe ziet de pissebed er aan de onderkant uit?
Soms zie je iets geels tussen de pootjes, dan is het een vrouwtje met eitjes of jonge pissebedjes.
Een pissebed is meestal grijsachtig tot geelbruin of paarsachtig.
Welke kleur heeft jouw pissebed?
Een insect is opgebouwd uit drie delen: kop, borststuk en achterlijf.
Kun je deze drie delen goed zien bij een pissebed?
Een pissebed is een schaaldiertje, kreeftachtig.
Kun je dat zien? Waaraan?
Ze heeft kieuwen en heeft daarom vocht nodig maar het is toch een landdiertje.
Een pissebed heeft twee paar grote voelsprieten.
Zie je ze? Hoeveel?
Hoe groot zijn ze? Wat doet hij daarmee? (ruiken en voelen)
Hoe beweegt de pissebed als hij loopt?
Kun jij dat nadoen?
Activiteit 13
Park
Wil je een tekening maken van jouw pissebed?
Wat doet een pissebed bij gevaar?
Bij gevaar (mensenvoeten, spinnen, egels, kikkers en merels) rolt een pissebed zich op en verandert in een klein grijs bolletje.
Ook scheidt hij een stinkende vloeistof af.
Waar heb je de pissebed gevonden?
Op een natte of droge plek?
Donkere of lichte plek?
Een pissebed heeft vochtigheid nodig om te kunnen ademen.
Wat zou een pissebed eten?
Denk aan: (planten-)afval, rottend hout, oud karton, fruit en groentes.
Een pissebed heeft 7 paar pootjes.
Hoeveel pootjes tel je?
Kun je de pootjes gemakkelijk tellen?
Een pissebed is 10- 15 mm.
Hoe groot is jouw pissebed?
gevaar
Kun je een naam verzinnen/geven?
Er zijn meer dan 30 soorten pissebedden.
Park
Stikker
Turfsteken
Het turf steken ging als volgt:
1. Er wordt eerst een put of kuil gemaakt om het veen te kunnen steken.
Er wordt een “bank” uitgezet, met een touw of een stok.
Bijvoorbeeld de turfput in NP Groote Peel.
2. Turven uitsteken
Twee turven diep uitsteken is ongeveer 12 - 14 cm.
Dit gebeurde met een stikker.
Laat het gereedschap rondgaan.
Dit is extreem zwaar werk. Vroeger werkten de mensen als “slaven “: hard zwaar werk, lange dagen en lage lonen en één maatschappij had alles in handen: de huisjes/hutten, de school, de kerk en de winkels.
Eerst moest er gestoken worden door de bonklaag. Deze laag van 40 cm.
bevat veel planten - en wortelresten, van heide, berk en het pijpenstrootje. Deze laag is niet geschikt voor brandstof.
(Door de bonklaag weer op het dekzand te leggen ontstaat er dalgrond, een nieuwe grondsoort, die geschikt is voor landbouw. In Limburg en Brabant werd dit niet gedaan, alleen in Groningen en Drenthe). Dan door de volgende laag, de bolster. Dit wordt meestal als turfstrooisel verwerkt of gebruikt voor aanmaakturf. De laag bestaat voornamelijk uit afgestorven veenmos, wollegras en veenpluis.
De bolster wordt ook wel grauwveen (lichtbruin) genoemd. Dan de zwarte klotlaag ook wel zwartveen genoemd.
Dit zijn de allerbeste turven. De volgende lagen zijn bosveen, rietveen en dekzand.
Turfput
Activiteit 17
Park
Dit stapelen van muurtjes werd vaak door kinderen of vrouwen gedaan.
3. Het stapelen van de natte turf
Dit stapelen werd in muurtjes met openingen gedaan.
Wist je dat ze dat deden om de turf te laten drogen door de wind?
4. Afvoeren van de turven
Met een kruiwagen of met paard en wagen via de aangelegde paden, de peelbanen.
Tegenwoordig zijn deze peelbanen de huidige wandelpaden door het NP Groote Peel.
Activiteit 11 Bodem
Activiteit 11 Bodem
Activiteit 11 Bodem
Activiteit 11 Bodem
Park
Elzen staan altijd in de buurt van water. De zaadjes uit de elzenpropjes zullen dus ook in het water vallen.
Wat gebeurt er met de zaadjes denk je?
Probeer eens uit: gooi wat zaadjes in het water en wat zie je?
De zaadjes worden meegevoerd door het stromende water.
Op een andere plek zullen de zaadjes tot ontkiemen komen en is de verspreiding gelukt.
Ook de zaaddozen van de Gele lis vallen in het water. Daarop blijven ze drijven en worden dan meegevoerd tot ze langs de oevers blijven hangen en daar ontkiemen.