als stortte straks 't heele uitspansel boven 'm in, op zìjn kop neerdonderend, hem
alléén verpletterend. Hij telde maar, z'n handen tot vuisten in z'n zakken gekneld:
een-twéé, drie-víér, vaif-zès, tot tien, rhytmisch maniakaal, telkens heen en terug,
van tien weer naar één, uit zenuwbange gejaagdheid, om ièts toch te doen, te doèn....
dat 't onweer afleiden kon, die bange, nare, donkere lucht. - 't Verveelde 'm, maakte
'm benauwder, dat tellen, en toch bleef ie 't doen... Hij moèst 't doen heen en terug,
in de benauwing. Plots voelde Gerrit, - bij dreigender hemeldonker, dat de akkers
angstiger vergrauwden, - alsof ie in 'n wolkzee moest stappen en drinken, drinken,
water, niets dan water. Hij lustte 't niet en toch moest ie drinken, drinken, tot ie z'n
buik voelde zwellen, z'n darmen rammelen, z'n adem weghokken en warmtewaas
voor z'n oogen nevelen. Dan inéén weer, telde ie van één tot tien - heen en terug,
rhytmisch uitstootend: een-twéé, zooals ie 't eens een paar polderkerels had hooren
uitzingen bij ophijschen van palen. En telkens voelde ie andere, angstige dingen.
Nou weer alsof ze stroomen ijskoud water over 'm uitstortten. Hij rilde, snikte, z'n
adem brak 'm in z'n keel, z'n rug verstijfde, net of z'n hart even bleef stilstaan, en hij
stikken moest. - Hij voèlde zich bleek zijn, akelig naar bleek, en telkens dacht ie 'r
aan, of de regen, die 'r nou kwam, wel ooit zou ophouen. Of niet alles verstroomen
ging, de heele wereld wegregende, dooreenspoelde, de lucht, de aarde, 't groen, 't
land in de wolken en z'n huisje, z'n spullen, alles wèg, alles door elkaar, één eeuwige,
natte vuile warrel van verstroomende dingen.
-Heen en weer liep ie, dol-angstig als plots zoo vreemd z'n hart stil bleef staan. De
kerels keken naar hem; dat voelde ie wel. Toch wou ie zich goed houên, zorgen dat
ze niet te veel van z'n angsten zien konden. Dat kwam nou altijd weer terug bij
onweer, dat jaag-angstige, wurgend-angstige gevoel, dat onbestemd bange, alsof ie
'n moord had gedaan. - Hoe donkerder de lucht werd, hoe langer regen en bliksem
wegbleven tusschen den droog-donkeren woesten windwarrel en het waai-bange
boomgedruisch, dat golfde, gòlfde door de duistere
middaglucht om 'm heen, - hoe benauwder ie werd. Nou wilde hij zich verschuilen,
de luchtdreiging niet meer zien, die donkere wolkenforten niet. Nou wilde hij zich
wel ergens ingraven, in z'n kelder met 't luikje dicht, dat hij den bliksem niet zag en
de bliksem hèm niet kon pakken! O! als de dood was ie 'r voor, als de dood! Te
sidderen stond ie en 't akeligvalsche licht maakte 'm bijna misselijk. Guurt was ook
bang, heel bang voor onweer, en telkens keek ze naar den hemel, of er niet wat
wegdreef van 't donkere gewolk, er niet wat blauw òpklaarde.
-Kees bleef strak, in werkrust, als gebeurde er niets in lucht en aarde om 'm. Bak
voor bak sjouwde ie met Dirk áán, naar 't pad.
- Aa's dur moar eerst op de boot is maane, veùr de bui, vibreerde angstig-klam
stem van ouë Gerrit, goeiig tegen Kees, dien hij anders nooit aansprak.
- Seur nie, snauwde Dirk, komp'r aa's aêrs, hee?
- Wee'k soo net nie.... wee'k soo net nie.... kaik de lucht hee?.. hoho! die is t'met
vuil!....
- Loop rond mi' je lucht.... wa' ken main je lucht skele, woedde Dirk
achteruitgeduwd door Kees, met aardbeibak tusschen ze in, in sjouw naar 't pad.
- Hier, neenet Kees, hier!.... soo... daa's weer 'n aêre... boofe die bak.... Net soo!...
ik mo' nog main boome ansette!
Veertien bakken aardbei waren aangesjouwd. Breed raam van platte boomen,
bonkte Dirk in hurriënden til op z'n kar. Al meer moest ie opladen, van vòòr, ver
buiten de wielen, van achter, tot aan de kruk. Toen ie z'n raam op de kar geslagen
had sjouwden Kees en Dirk bak voor bak aardbei òp, dof-angstig rood nu in 't
luchtdonker, sla-stapels en zakken met doppers op elkaar, en hoog boven de kisten
weer wortelenbossen, nat nog, oranje bergjes op 't groen van loof en kroppen.
-Vreemd schril, in woest-valsche lichtglanzing, fel goud-dampig, was zon achter
paarse wolkbreuk plots doorgeschuimd. Blauwige gaten spoelden weer tusschen het
dreigduister open. Ouë Gerrit luchtte òp. Er gebeurde iets in de lucht, waarop
ie niet meer gerekend had. Net of 't onweer ging wegdrijven. Om de kerels had ie
rondgedrenteld, ze in z'n tel-rhytme: een-twéé, drie-víér, precies afmetend
toegesproken, loopend en bewegend op maat, en hun allerlei kleinigheidjes aangereikt.
Als 't niet uitkwam met z'n tel, had ie 't precies weer overgedaan nòg eens en nòg
eens, tot ie 'r zelf misselijk van werd. Toen plots de lucht inkijkend, zag ie 't opklaren,
'n blauw plekje hier en daar. O! wat voelde ie zich lekker opluchten. - Z'n borst weer
loosde ademen. Ongevraagd, uit blijigheid, hielp ie goed mee, sprak ie druk, maakte
grapjes uit zenuwachtige volheid, zonder dat de kerels 'r iets van begrepen. - Tellen
deéd ie niet meer, voelde ie niet meer te moèten, nou 'r niks af te leiden was, weg te
duwen viel uit z'n wurgangst.
-Hoog stond de kar opgeladen, met z'n druipend groen en wortelenrood op 't weer
In document
Israël Querido, Menschenwee. Roman van het land. Deel 2 · dbnl
(pagina 83-86)