Beknopt overzicht landelijke toezichthouders en inspectiediensten

3.7.1 Inleiding

Dit overzicht is samengesteld aan de hand van internetsites van toezichthouders en

inspectiediensten, het zbo register (www.zboregister.nl) en de website

www.toezichtenhandhaving.nl. Het overzicht is niet uitputtend maar dient om een idee te geven van de reikwijdte van het begrip toezichthouder.

70 Zie voor dit laatste Stb. 2005, 172. Het bestaan van ZBO’s staat ter discussie, onder andere omdat politieke controle vaak moeilijk is en burgers in verwarring raken. Zie het Rapport van de interdepartementale werkgroep Verzelfstandigde Organisaties op Rijksniveau, juli 2004. Zie voorts Verhey en Verheij (2005), p. 163-253.

71 Zie bijvoorbeeld ten aanzien van de voormalige Pensioen- en Verzekeringskamer art. 3, onderdeel b, Wtv, dat bepaalt dat ‘... de voorwaarden dienen aanwezig te zijn voor een zodanige besluitvorming binnen de rechtspersoon dat een onafhankelijke vervulling van die taken is gewaarborgd.’

72 Zie bijvoorbeeld de House of Lords’ Report: The Regulatory State. Ensuring its Accountability, May 2004. 73 Verhey en Verheij (2005), p. 317.

51 British Institute of International and Comparative Law

3.7.2 Landelijke toezichthouders

Autoriteit Financiële Markten (AFM)

www.afm.nl Doelstellingen / taken

De AFM houdt gedragstoezicht, welk toezicht is gericht op het bevorderen van een ordelijk en transparant marktproces, een zuivere verhouding tussen marktpartijen en de bescherming van de

consument op de financiële markten. Deze omschrijving komt overeen met de doelomschrijving in de statuten van de AFM.

Dit doel wordt vertaald in drie doelstellingen: 1. Het bevorderen van de toegang tot de markt;

2. Het bevorderen van de goede werking van de markt; 3. Het borgen van het vertrouwen in de markt.

Bevoegdheden De AFM oefent toezicht uit door middel van controle, handhaving en normoverdracht. Constateert de AFM een overtreding dan kan zij hier tegen optreden door middel van:

1. Het opleggen van sancties; AFM kan een aanwijzing of een openbare waarschuwing geven, een stille curator aanstellen, een vergunning intrekken, registratie doorhalen of weigeren en aangifte doen bij het Openbaar Ministerie;

2. Het opleggen van boetes;

3. Het opleggen van dwangsommen.

Verder ontwikkelt, handhaaft en past de AFM regelgeving en beleid aan op het gebied van de financiële markten en adviseert zij het ministerie van Financiën op het gebied van ontwikkeling van nieuwe wet- en regelgeving. ZBO

Rechtsvorm ^{De AFM is een zelfstandig bestuursorgaan (ZBO) onder politieke} verantwoordelijkheid van de Minister van Financiën. De minister benoemt de bestuursleden van de AFM. Ook moet de minister de begroting en eventuele statutenwijzigingen van de AFM goedkeuren. Rechtsvorm: de AFM is ondergebracht in een privaatrechtelijke stichting.

College Bescherming Persoonsgegevens (CBP)

www.cbpweb.nl Doelstellingen /

taken ^{Het CBP houdt toezicht op de naleving van wetten die het gebruik van} persoonsgegevens regelen. Het gaat om toezicht op de naleving en toepassing van de Wet bescherming persoonsgegevens (WBP), de Wet politieregisters (Wpolr) en de Wet gemeentelijke

basisadministratie (Wet GBA).

De wetgever heeft door middel van het CBP uitvoering gegeven aan artikel 28 van de Europese Privacyrichtlijn 95/46/EG waarin het bestaan van een dergelijke toezichthoudende autoriteit uitdrukkelijk is voorzien, en waarin voorts is bepaald dat deze autoriteit zijn taak in volledige onafhankelijkheid dient te vervullen.

Het CBP is belast met ondermeer de volgende taken:

1. Het geven van advies over wetsvoorstellen en ontwerpen van AMvB; 2. Het toetsen van gedragscodes en reglementen;

3. Melding van verwerking van persoonsgegevens aan het CBP; 4. Het CBP kan verzocht worden om advies of voorlichting over de interpretatie van de privacywetgeving te geven.

5. Het CBP kan ontheffing verlenen van het verbod op verwerking van bijzondere gegevens;

6. Advies over doorgifte van persoonsgegevens naar derde landen; 7. Het toezicht houden op verwerkingen van persoonsgegevens in

Nederland die plaatsvinden volgens het recht van een ander land; 8. Het op verzoek bemiddelen bij geschillen over de uitoefening van rechten;

9. Het CBP kan ook uit eigen beweging een onderzoek instellen naar de naleving van de wet.

(Zie onder meer art. 51 en 52 WBP)

Bevoegdheden Indien overheden, bedrijven, andere organisaties of individuele

verantwoordelijken in gebreke blijven bij de melding van hun verwerking van persoonsgegevens kan een boete worden opgelegd. Bij overtreding van de wet of daarop gebaseerde regelingen kan het CBP overgaan tot bestuursdwang of een dwangsom opleggen. (artt. 65 e.v. WBP)

ZBO

Rechtsvorm ^{Het CBP is een ZBO.} Rechtsvorm: publiekrechtelijk, onderdeel van de Staat der Nederlanden

Commissariaat voor de Media (CvdM)

www.cvdm.nl

Doelstellingen /

taken ^{Het Commissariaat ziet toe op de naleving van de Mediawet en de} daarop gebaseerde regels. Het Commissariaat is eveneens belast met de bestuursrechtelijke handhaving van de Wet op de vaste

boekenprijs die geldt voor boeken die in Nederland in de Nederlandse of Friese taal worden uitgegeven en voor muziekuitgaven.

Informatievoorziening – vooraf – is een belangrijke taak van het CvdM. Daarnaast houdt het Commissariaat – achteraf – toezicht op het naleven van de regels.

Samengevat heeft het Commissariaat de volgende kerntaken: 1. Het garanderen van een eerlijke toegang tot de media;

2. Het bewaken van de kwaliteit, de diversiteit en de onafhankelijkheid van de informatievoorziening;

3. Het zorgen voor optimale condities voor het naleven van de wet en effectief toezien op de handhaving.

(Raadpleeg voor een meer concreet overzicht van de taken van het CvcM de website).

Bevoegdheden Het Commissariaat is bevoegd bestuurlijke sancties en

dwangsommen op te leggen wanneer deze wet wordt overtreden. De bevoegdheden die het CvdM heeft om naleving van de regels te bevorderen zijn:

1. Het opleggen van boetes tot maximaal € 225.000 zendtijd verminderen; 2. Het verminderen of intrekken van zendtijd;

3. Het intrekken van toestemming.

Voordat een omroepinstelling een boete krijgt opgelegd, stuurt het CvdM een sanctievoornemen. De omroepinstelling krijgt in een hoorzitting de gelegenheid haar visie op de zaak te geven. Als er een sanctiebeschikking volgt kan de omroepinstelling een bezwaarschrift indienen bij het CvdM. Desgewenst kan de omroep daarna in beroep en hoger beroep gaan bij de administratieve rechter. Deze procedure geldt ook voor de besluiten waaraan geen boete is verbonden, zoals toewijzingen van zendtijd en beslissingen over de toelaatbaarheid van nevenactiviteiten.

Omroepinstellingen zijn verplicht het CvdM te voorzien van alle informatie die redelijkerwijs nodig is voor het vervullen van de toezichthoudende taak. Ook zijn zij verplicht opnamen van hun programma’s tot twee weken na de uitzending te bewaren.

ZBO

Rechtsvorm ^{Het CvdM is een ZBO met vergaande taken en bevoegdheden. Het staat} tussen de politiek en de omroepen en is verantwoording schuldig aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

53 British Institute of International and Comparative Law