leggen in één of meer vakken in een eerder jaar dan het laatste leerjaar. Het is niet mogelijk om het volledige eindexamen eerder dan in het laatste leerjaar af te ronden.
Dit artikel regelt een aantal praktische zaken die verband houden met het doen van eindexamen in een eerder leerjaar. Zo moet de rector of directeur de eindcijfers schriftelijk aan de betrokken kandidaat bekend maken zodra deze zijn vastgesteld. De behaalde resultaten voor de vakken waarin in het voorlaatste leerjaar of direct daaraan voorafgaande leerjaar centraal examen is afgelegd, blijven staan totdat de uitslag van het eindexamen definitief is vastgesteld, tenzij de leerling in de tussentijd doubleert of afstroomt. In dat geval vervallen de resultaten. Leerlingen die zijn afgewezen en het laatste leerjaar overdoen, moeten net als andere afgewezen kandidaten het centraal examen in alle vakken van het eindexamen opnieuw afleggen.
Artikel 3.37. Afleggen eindexamen in vak op niveau inschrijving na eindexamen in overeenkomstig vak op hoger niveau
Dit artikel regelt dat kandidaten die eindexamen hebben gedaan in een vak op een hoger niveau, kunnen terugvallen op het doen van eindexamen in het vak op het niveau van de schoolsoort of leerweg waarvoor ze zijn ingeschreven. Dat eindexamen wordt dan niet als een herkansing gezien. Een leerling die eindexamen heeft gedaan in een vak op een hoger niveau, kan dus alsnog eindexamen doen in het betreffende vak op het eigen niveau, en behoudt de herkansingsmogelijkheid voor een ander vak. Als
kandidaten na een centraal examen op een hoger niveau opnieuw examen willen doen in het betreffende vak op dat hogere niveau, gaat het om het opnieuw deelnemen aan
hetzelfde eindexamen in het vak, en daarmee om een herkansing (zie daarover artikel 3.38). Een leerling die een examen op een hoger niveau slechter dan gepland of
gewenst afsluit, heeft dus twee mogelijkheden. Hij kan er voor kiezen om het vak op het hogere niveau te herkansen, maar kan er ook voor kiezen om opnieuw centraal examen te doen in het betreffende vak op het eigenlijke niveau, en zo de mogelijkheid tot het herkansen van een ander vak behouden.
Artikel 3.38. Herkansing centraal examen
Eerste lid
Het eerste lid van dit artikel kent iedere examenkandidaat het recht toe om in het tweede tijdvak of, in bepaalde gevallen, het derde tijdvak van het centraal examen opnieuw deel te nemen aan het centraal examen of het cspe in één vak dat is betrokken bij het vaststellen van de uitslag van het eindexamen. Het eindexamen wordt gezien als één ondeelbaar geheel. Dat betekent dat een kandidaat per eindexamen recht heeft op één herkansing. Dit geldt ook voor kandidaten die in een eerder leerjaar dan het laatste examen doen. Zij kunnen meteen na het doen van het examen in een eerder jaar hun herkansingsmogelijkheid benutten, maar hebben dan in het laatste jaar geen
mogelijkheid meer tot herkansing.
De mogelijkheid tot herkansing wordt in principe geboden in het tweede tijdvak. Als een kandidaat in de gelegenheid is gesteld het centraal examen in het tweede tijdvak te voltooien, vindt de mogelijkheid tot herkansing plaats in het derde tijdvak.
Tweede lid
Scholen bepalen zelf het moment waarop de cspe’s worden afgenomen, binnen een door het CvTE bepaalde periode (zie artikel 3.17). Binnen die periode kunnen ze bepalen wanneer het examen plaatsvindt, wanneer dat kan worden ingehaald en wanneer het kan worden herkanst. Uit het tweede lid van artikel 3.38 volgt dat het cspe net als andere centrale examens kan worden herkanst. De herkansingen van het cspe vinden echter niet op een centraal bepaald moment plaats, maar op een moment dat door het bevoegd gezag wordt bepaald. Dit moment vindt ofwel aansluitend aan het eerste tijdvak plaats, of in het tweede tijdvak.
Derde lid
De herkansing van het cspe is in dit lid iets anders geregeld dan de herkansing van andere centraal examens. Waar de herkansing van een centraal examen normaliter altijd bestaat uit het opnieuw afleggen van de gehele toets, kan de herkansing van het cspe bestaan uit het afleggen van ofwel de gehele toets, ofwel één of meer onderdelen daarvan.
Vierde en vijfde lid
In artikel 3.34, vijfde lid (voor vwo en havo) en artikel 3.35, zevende lid (voor vmbo), is bepaald dat de rector of directeur de eindcijfers en, indien mogelijk, de uitslag, zodra deze zijn vastgesteld schriftelijk aan de kandidaat bekendmaakt. Daarbij moet hij mededelen wat in dit artikel (3.38) is bepaald over de herkansing. De directeur moet bepalen wat het moment is waarop de leerling moet hebben doorgegeven dat hij gebruik wil maken van de mogelijkheid tot herkansing. De leerling moet hier schriftelijk van op de hoogte worden gebracht als de eindcijfers aan hem worden bekendgemaakt, zie artikel 3.36, eerste lid.
Zesde lid
In beginsel vormt het eindexamen een ondeelbaar geheel. Het afleggen van een eindexamen betekent het doen van een examen in het geheel van de voor het
desbetreffende eindexamen voorgeschreven vakken, ongeacht het afnamemoment van die examens. Daar bestaan echter twee uitzonderingen op. Scholen voor voortgezet speciaal onderwijs (vso) kunnen op grond van artikel 14 van de WEC onder meer het uitstroomprofiel vervolgonderwijs verzorgen. De school voor vso verzorgt dan één of meer van de schoolsoorten vwo, havo, vbo (bb, kb en gl) en mavo (tl) zoals geregeld in de WVO 2020. Op grond van artikel 24 van de WEC kan een deel van het vso-schoolplan worden uitgevoerd door (onder meer) een school voor voortgezet onderwijs. Op grond van artikel 47 van de WEC kan aan leerlingen die vso volgen ook gelegenheid worden gegeven om eindexamen af te leggen aan een “school voor regulier onderwijs”. In sommige gevallen hebben scholen voor vso zelf een examenlicentie vo (op grond van artikel 2.71 WVO 2020). Leerlingen die zijn ingeschreven op een school voor vso met examenlicentie, leggen op hun eigen school het eindexamen af. Leerlingen die zijn ingeschreven op een school voor vso zonder examenlicentie kunnen staatsexamens combineren met regulier onderwijs als ze examen doen in de beroepsgerichte leerwegen, of de gemengde leerweg van het vmbo; ze doen als extraneus in het reguliere vo examen in de praktijkvakken, omdat deze niet via het staatsexamen kunnen worden afgesloten. Het zesde lid van artikel 3.38 regelt dat de regels over herkansing die in de overige leden van het artikel zijn gesteld, ook gelden voor de hierboven beschreven groepen kandidaten.
Artikel 3.39. Cijfer en uitslag na herkansing
Eerste lid
Als de kandidaat bij de herkansing van een centraal examen een hoger cijfer haalt dan bij het in het eerste tijdvak afgelegde centraal examen, dan geldt dat hogere cijfer.
Behaalt de kandidaat bij de herkansing een ongunstiger resultaat, dan geldt het eerder behaalde cijfer voor het betreffende vak. Dit geldt ook voor leerlingen die in één of meer vakken examen hebben gedaan in een eerder leerjaar.
Tweede lid
In artikel 2.57 van de WVO 2020 is geregeld dat de rector of directeur en de
examensecretaris de uitslag van het eindexamen vaststellen. De uitslag luidt ‘geslaagd’
of ‘afgewezen’. In artikel 3.39 is geregeld hoe deze uitslag wordt vastgesteld. Deze regels zijn van overeenkomstige toepassing op de vaststelling van de uitslag als een leerling een herkansing heeft gedaan. Dat betekent dat de uitslag op dezelfde manier wordt vastgesteld. Als een leerling geen gebruik maakt van de mogelijkheid tot herkansen, is de uitslag definitief zodra de eindcijfers zijn vastgesteld en schriftelijk bekend zijn gemaakt aan de examenkandidaat.
Derde lid
Als een leerling een of meer vakken in een eerder leerjaar afsluit en ook in een eerder leerjaar een herkansing doet, kan de uitslag van het gehele eindexamen nog niet worden vastgesteld. De leerling moet dan nog centrale examens maken in het laatste leerjaar. Als een examenkandidaat een herkansing doet in een eerder leerjaar, staat het eindcijfer voor het betreffende vak daarmee vast. Het vak kan immers niet in een later leerjaar opnieuw worden herkanst. Het eindcijfer dat de kandidaat heeft behaald voor het betreffende vak, moet na afloop van de herkansing schriftelijk aan de kandidaat bekendgemaakt worden.
Paragraaf 5. Cijferlijsten, diploma’s en certificaten Artikel 3.40. Cijferlijst
Eerste lid
Iedere kandidaat die het eindexamen heeft afgelegd ontvangt op grond van de definitieve uitslag een cijferlijst, waarop een aantal zaken moeten zijn vermeld, voor zover deze voor de betreffende kandidaat van toepassing zijn. De cijferlijst moet worden uitgereikt door de rector of directeur (zie artikel 2.58 van de wet). Artikel 3.40 regelt de inhoud en vorm van de cijferlijst. Op iedere cijferlijst moet de uitslag van het
eindexamen worden vermeld en moeten de cijfers en beoordelingen staan die de leerling heeft behaald voor het schoolexamen, evenals de cijfers die hij heeft behaald voor het centraal examen én de eindcijfers van de examenvakken (het rekenkundig gemiddelde van de eindcijfers van de samenstellende onderdelen), met inbegrip van de
combinatiecijfers. In artikel 3.13 is geregeld hoe de beoordeling van het schoolexamen wordt uitgedrukt. De score voor het centraal examen is geregeld in de Wet College voor toetsen en examens (artikel 2, tweede lid, onderdeel d): het CvTE stelt de
beoordelingsnormen en de daarbij behorende cijfers vast.
Onderdeel f
Het aanbieden van een maatschappelijke stage is niet van overheidswege verplicht, maar een school mag de maatschappelijke stage wel zelf verplicht stellen. Het resultaat van de maatschappelijke stage maakt dan onderdeel uit van het schoolexamen, en kan onder voorwaarden worden vermeld op de cijferlijst. Om op de cijferlijst te worden vermeld moet de afronding van de stage als ‘voldoende’ of als ‘goed’ zijn beoordeeld, en moet de maatschappelijke stage ten minste 30 uur hebben geduurd. Zie voor dit laatste artikel 3.10.
Onderdeel h
Op de cijferlijst moet ook de uitslag van het eindexamen zijn vermeld. Nadat de rector of directeur en de examensecretaris de uitslag definitief hebben vastgesteld, reikt de rector of directeur op grond daarvan aan elke voor het eindexamen geslaagde kandidaat het diploma uit. Dat geldt ook voor kandidaten die examens hebben gedaan in het derde tijdvak (bij de staatsexamencommissie); zij ontvangen hun diploma eveneens van de rector of directeur van de school waar ze zijn ingeschreven.
Tweede lid
In principe worden alle vakken die de examenkandidaat heeft afgerond op de cijferlijst vermeld, ook als ze niet zijn meegewogen in de uitslagbepaling. Als de examenkandidaat heeft aangegeven dit niet te willen, worden de extra cijfers echter niet op de cijferlijst vermeld.
Derde lid
Op de cijferlijst moet de handtekening staan van de rector of directeur en de examensecretaris.
Vierde lid
Voor de verschillende schoolsoorten is een model van de cijferlijst te vinden in de Regeling modellen diploma’s VO.
Artikel 3.41. Cijferlijst voor vso-leerling bij eindexamen vmbo in een of meer vakken
Bekostigde scholen voor voortgezet onderwijs nemen, met uitzondering van scholen voor praktijkonderwijs, eindexamens af. Scholen voor vso hebben die bevoegdheid niet automatisch, maar kunnen deze wel verkrijgen, op grond van artikel 2.71 van de wet.
Als een school voor vso niet beschikt over een examenbevoegdheid, kunnen de
leerlingen die op de school voor vso zijn ingeschreven in de gelegenheid worden gesteld om examen te doen op een reguliere vo-school. Dit artikel regelt een aantal zaken die op de cijferlijst van deze leerlingen moeten zijn vermeld als ze eindexamen doen in het vmbo. Net als geldt voor reguliere vmbo-leerlingen, moet op de cijferlijst staan in welke leerweg van het vmbo ze examen hebben gedaan, welke eindcijfers ze voor de
examenvakken hebben behaald, en welke cijfers ze hebben gehaald voor het
schoolexamen en het centraal examen. Ook het combinatiecijfer moet op de cijferlijst worden vermeld, evenals het thema en de beoordeling van het profielwerkstuk, als de leerling examen doet in de theoretische of gemengde leerweg.
Artikel 3.42. Vermelding van vakken met vrijstelling op cijferlijst vwo en havo