BAN KIN STELLING EN POSTSPAARBANK
VOLKSCREDl ETW EZEN MUNTWEZEN
!
Î
•
.of. c:
I
'"
al
I
<IJ
.c u
I
"'
'"
>
'"
--,
L
<IJ
"0
;: ::>
.n 0
<IJ 0>
~
<IJ
I
HOOFDSTUK IV.
BANKINSTELLINGEN.
DE JAVASCIiE BANK.
Onder de bankinstellingen 11.t.1. neemt de javasche Bank een bijzoncler~
plaats in. Zij is de circulatiebank voor Neclerlandsch-Inclië. Het recht 0111 als zooclanig op te treden is haar cloor cic Regeering bij octrooi verleencl. Het thans geldend octrooi is vastgesteld bij Koninklijk besluit van 2 Januari 1906, 1\0.26 (Indisch Staatsblad No. 107), sedert gewijzigd bij Koninklijk besluit van 17 januari 1908, No. 47 (Indisch Staatsblad No. 76) en van 7 Mei 1909, No. 36 (Indisch Staatsblad No. 363) en aangevuld bij ordonnantiën van den Gouverneur-Generaal van 5 Augustus 1914 (Indisch Staatsblad Nos. 537, 538 en 539). Het is gelclig tot 1 April 1921. Een nieuw octrooi is in voor-bereiding.
Krachtens het haar verleend oclrooi is alleen de javasche Bank gerechtigd tot het uitgeven van bankbiljetten, echter tot geen lager bedrag clan
f
5.-Zij geeft thans biljetten uit van
f
1.000.- ,f
500.- ,f
300.- ,f
200.-,f
100.- ,f
50.- ,f
40.-, f30.-,T
25.- , 120.-,f
10.- enf
5.- .Het totaalbedrag der in ol11loop zijncle biljetten is aan geen maximum cijfer gebonden; echter moeten de dadelijk opeischbare schulden, dat is het totaalbedrag der uitstaande bankbiljetten en bankassignaties benevens het bedrag der creditsaldi in rekening courant voor 40 % (sedert de ordonnantie dd. 5 Augustus 1914 Stbl. Ned.-Indië No. 538 voor 20%) gedekt zijn door munten en muntmateriaal. Van deze metaaldekking moet minstens 3/4 in Ned.-Indië aanwezig zijn; bovendien 1110et minstens de helft der verplichte metaaldekking bestaan uil Nederl.··lndische en in Nederl.-Indië aanwezige. standpenningen.
•
Nederlandsch-Indische-, Nederlandsche- of vreemde schuld, en van soort-gelijke stukken van bijzondere lichamen of vennootschappen, altijd onder solidaire medeverbintenis van .den discontant;c. van in Nederlandsch-Indië voor vendu-rendementen afgegeven mandaten of ordonnantiën op 's Lands kassen;
f f. in het in beleening nemen van, dan wel verleenen van credieten of voorschotten in Rekening-Courant tegen onderpand van:
a. effecten, hetzij Staatsschulden, hetzij aandeelen in of obligaties van bijzondere lichamen of maatschappijen;
b. goederen, waren en koopmanschappen, munt en muntmateriaal benevens de deze vertegenwoordigende afscheep- en/of opslagdocumenten of cedullen;
b. getrokken tegen credietbrieven of onder verband van afscheepdocumenten.
V. in den handel in muntm~teriaal en uithcemsch munt- en bankpapier met bijbehoorende administratie, en h~t verhuren van brandkasten of andere ruimte in hare gebouwen;
VIII. in het overmaken van gelden, zoowel met telegrafisch advies als door het afgeven van zichtwissels of assignaties tusschen hare Indische kantoren onderling en tusschen deze kantoren en haar bijkantoor te Amsterdam. Trekking tegen voorkomende credit-saldi bij correspon-denten mag slechts geschieden telegraphisch of op zicht;
IX. in het beleggen van het maatschappelijk kapitaal in Nederlandsche- of Nederlandsch-Indische Staatsschuld en in andere te Batavia, te Am-sterdam of op andere voorname plaatsen in Europa dagelijks verha
ndel-BANKINSTELLINGEN. 53
bare schuldbewijzen, of in eerste hypotheken op onroerende goederen in Nederiandsch-Indïë;
X. in buitengewone omstandigheden, ter beoordeeling van den Gouverneur-Generaal en voorzoover Hem noodig voorkomt, onder door Hem te stellen voorwaarden, in het in beleening nemen van- dan wel verleenen van credieten of voorschotten in rekening-courant tegen onderpand van hypothecaire vorderingen en andere voor overdracht of beleening vat-bare en bij geschrifte aangegane inschulden.
Met andere operaties dan de bovengenoemde houdt de javasche Bank zicll niet bezig. Overigens mag zij aan niemand, wie Ilet ook zijn moge, bl anco-crediet verleenen; zij mag niet deelnemen in handels-, nijverheids- of andere ondernemingen en mag hare eigen aandeelen inkoopen noch beleenen; geen handeldrijven in onroerende goederen en geen voorschotten verleenen onder verband van schepen. Zij vergoedt geen renIe over creditsaldi in rekening courant.
De javasche Bank treedt op alle plaatsen waar zij kantoren heeft koste-loos op als Gouvernelllentskassier. Ook belast zij zich in Nederl.-Indië koste-loos met het kassierschap der Postspaarbank en met de bewaring van de fondsen dezer instelling.
De javasche Bank wijdt verder al hare zorgen aan het geldverkeer in Nederlandsch-Indië, zij is het Gouvernement behulpzaalll bij de uitgifte en verspreiding van cic zilveren .standaardmunt en pasmunt en van de
I11l1llt-hiljeltcn. Zij bevordert het geldverkeer door Jlliddel van giro-overschrijvingen bij al Ilare kantoren en heeft een dagelijksche clearing in het leven geroepen in de hoofdplaatsen Batavia, Soerabaja, Semarang en Medan.
Zij waakt, voor zooveel in haar vermogen is, voor de handhaving van dc goudpariteit tegenover het buitenland van de in Nederl.-Indië in omloop zijnde zilveren en papieren wettige betaalmiddelen.
Te dien einde houdt zij een buitenlandsche wissel portefeuille aan, alsmede gouddepots en rekening-courant saldo's zoowel in Nederland als bij hare correspondenten in London, Berlijn, New-York, San Francisco. Yokohama en Singapore, AI naar gelang de handhaving van de goudpariteit van den Nederl.-Indischen gulden het vordert, koopt of verkoopt zij buitenlandsche wissels en vermeerdert zij hare gouddepots en saldo's in het buitenland of vermindert zij die door het beschikbaar stellen van goud en van uitbetalingen in het buiten-land. De opheffing van den vrijen goudhandel in de meeste landen en de weigering van nagenoeg alle circulatiebanken om vorderingen op haar in goud te voldoen hebben het intusschen voor het oogenblik aan de javasche Bank tot zekere hoogte onmogelijk gemaakt de pariteit van het inheemsche ruil-middel tegenover het buitenland onder alle omstandigheden te handhaven.
De werkkring van de javasche Bank als centrale instelling voor het geld en credietwezen heeft zich in aansluiting aan de ontwikkeling van Nederlandsch-Indië, steeds uitgebreid en met aanwending van al de te haren dienste staande middelen heeft zij er voor gezorgd dat ook sedert het uitbreken van
54 BANKINSTELLINGEN.
den oorlog in 1914 de handel, induslrie en cultures zoo veel mogelijk onge-stoord hebben kunnen doorwerken. De uitbreiding, welke de werkkring van de javasche Bank in de laalste jaren genomen heeft, moge blijken uit de hi.eronder volgende vergelijkende cijfers voor eenige onderdeelen van hel bedrijf.
3 januari 1920 38.800.000 125.900.000 0.100.000
PROL. IN NED. VOORSCHOTl'EN TOTAAL
Bankbilj. in omloop Creditsaldi Bankassignatie" Tolaal 31 Maart 1909 70.300.000 11.400.000 0.500.000 82.200.000 31 ,,' 1914 111.900.000 9.700.000 1.300.000 122.900.000
31
"
1919 214.300.000 123.100.000 4.800.000 342.200.0003 januari 1920 311.800.000 96.300.000 4.100.000 412.200.000
•
::so
Boeroeboedoer Beeld van Dhyani-Buddha. (Amoghasidda)
BANKINSTELLINGEN. 55
Totaal Batavia, Soerabaja, Senlarang en Medan.
Aantal Bedrag
Boekjaar 1909/ 10 28.000 183.000.000
,,1913/14 145.000 867.000.000
,,1918/19 441.000 2.934.000.000
Het wissel disconto bedraagt
3Y2 %
sedert Augustus 1909.De javasche Bank publiceert wekelijks een balans in de javasche Courant, Het hoofdkantoor van de javasche Bank is gevestigd te Batavia. Zij heeft verder op java kantoren te Bandoeng, Soerabaja, Semarang, Cheribon, Soera-karta, Djokjakarta en Malang, op Sumatra te Medan, Tandjong Poera, Tandjong Balei, Bengkalis, Kota-Radja, Padang en Palembang, op Borneo te Bandjer-masin en Pontianak, op Celebes te Makasser en Mcnado. In Amsterdam is een bijkantoor gevestigd.
De javasche Bank. werd als particuliere instelling opgericht in 1827 bij Gouverneillellts besluit van 11 December (Staatsblad 111) en is in 1881 bij
notarieele acte van 22 Maart omgezet in een naal11100ze vennootschap
overeen-komstig de bepalingen van het Wetboek van Koophandel van Nederlandsch-Indië.
Het kapitaal der Bank bedraagt
f
6.000.000.- , verdeeld in aandeelen vanf
500.- enf
250.- . Alle aandeel en staan or naam, zijn volgestort en bevinden zich in particuliere handen.Het Gouvernement hoewel geen aandeelhouder zijnde, heeft een aandeel in de winsten der Bank. de Directie en Commissarissen opgemaakt.
Slechts in geval van benoeming van een President heeft de Regeering de bevoegdheid van deze voordracht af te wijken.
Voor het houden van toezicht wordt door de aandeelhouders een raad van Commissarissen van 5 leden gekozen, terwijl daarnevens door den Gou-verneur-Generaal een Gouvernements Commissaris wordt benoemd.
Het reservefonds bedroeg op 31 Maart 1919
f
3.942.000.-.56 BANKINSTELLINGEN.
ANDERE BANKINSTELLINGEN.
Naast de Javasche Bank worden nog vele andere bankinstellingen aan getroffen, welke van zeer veel belang zijn voor den handel en de cultures. Deels IJOuden zij zich uitsluitend bezig met het eigenlijke bankbedrijf, deels treden zij tevens op als cultuurbank. Enkele zijn uitsluitend cultuurbank.
Van deze bankinstellingen verdienen vermelding, de Nederlandsche Handel-Maatschappij,
Nederlandsch-Indische Handelsbank,
Nederlandsch.-Indische Escolllpto Maatschappij, Uniebank voor Nederland en Koloniën,
Nederlandsch-Indische Effecten- en Prolongatiebank, Koloniale Bank,
Nederlandsch-Indische Landbouw Maatschappij (cultllurbank. waarvan de Nederlandsch-Indische Handelsbank nagenoeg alle aandeelen bezit), Internationale Crediet- en Handelsvereeniging "Rotterdam",
Handels Vcreeniging Amsterdam,
Cultuur Maatschappij der Vorstenlanden, Nederlandscn-Indische Hypotheekbank, Chartered Bank of India, Australia Ot China, Hongkong Ot Shanghai Banking Corporation, International Banking Corporation,
Naamlooze Vennootschap Bataviasche Bank, Deli Bank,
I
Chung Wah Bank, . Chineesch.
Bankvereeniging Oei Tiong Ham,
China Ot Southern Bank Ltd. (Japansch/Chineesch).
Van de voornaamste der grootere bankinstellingen, welke óf zich uit-sluitend toeleggen op het eigenlijke bankbedrijf, of naast de uitoefening van dit bedrijf tevens als cultuurbank optreden, volgen hieronder enkele bijzon-derlleclen.
DE NEDERLANDSCHE HANDEL-MAATSCHAPPIJ.
Oe Nederlandsche Handel Maatschappij werd bij Koninklijk Besluit van 29 Maart 1824 te 's Gravenhage opgericht op initiatief van Koning Willem I, die met
f
4.000.000.-in het kapitaal vanf
37.000.000.- (ingeschreven werd voorf
70.000.000.- ) deelnam en bovendien een dividend van 4Y2 % 's jaars garandeerde. Het doel der vennootschap was den nationalen handel, scheep-vaart, scheepsbouw; visscherij, landbouw en nijverheid te bevorderen; alleJ
BANKINSTELLINGEN. 57
"speculatie in fondsen en in den wissel" were! echter door de artikelen van ovcrcenkomst (statuten) verboden.
Werden aanvankelijk ook zaken met Amerika, China, Voor-Indië, Perzië, Arabië en Oostelijke Middellandschc-Zce-havens gedreven, spoedig werd de bestie der Maatschappij op Java geconcentrecrd.
Sedert 1883 heeft de Nederlandsche Handel-Maatschappij, welke voordicn hoofdzakelijk handelszaken dreef, op cenigszins belangrijkc schaal het
wissel-en bankbedrijf geëntameerd. Geldcr-sche Credietvereeniging en andere provinciale bankinstellingen.
Zij heeft thans eigen kantoren in Nederland. naast het Hoofdkantoor te All1sterdam: te Rotterdam en 's Gravenhage (1910); op Java: te Batavia.
Weltevreden. Soerabaja, Semarang, Cheribon, Tiilatian. Bandornl! (1911), Togal, Pekalongan, Diokja (1913), Solo (1913) en Djcmber (1909); op
5.689.000.-68 BANKINSTELLINGEN.
In 1909 bezat de N. H. M. geheel of gedeeltelijk 14 suikerfabrieken, te boek . staand voor
f
7.468.000.-, en stond zij met 19 fabrieken van derden in relatie.In 1918 waren die cijfers 16 (f 8.862.000.- ) en 28 met een gezamelijke productie van circa 1/5 van den geheelen suikeroogst.
Tengevolge van den oorlog verminderde het aantal verkochte pakken tabak van 65.000 tot 30.200, de geconsigneerde koffie van particuliere onder-nemingen van 180.000.000 tot 6.050.000 K.O., de geconsigneerde Oouverne-mentskoffie van 40.132 tot 4.432 balen, de verkochte tin van 347.459 tot 2.361 blokken. De consignatie van thee vermeerderde van 2Y2 tot
6Yz
millioen halve K.O.; die van rubber bedroeg in 19183.197.000.- K.O.; de consignatie van diverse andere producten ging belangrijk vooruit.De N. H. M. is in de bevordering van handel, landbouw en nijverheid in .Nederland en in deze gewesten vooral in den bloeitijd, welke deze kolonie sedert het begin van deze eeu:>" doormaakte, steeds een belangrijk aandeel blijven nemen, O.a. door zich financieel bij verschillende zaken Ie interesseeren,
DE NEDERLANDSCH-INDISCHE HANDELSBANK.
De Nederlandscll-Indische Handelsbank in 1863 te Amsterdam opgericht 1I1et een kapitaal van
f
1.500.000.- , hetwelk sedert werd uitgebreid totf
60.000.000.- waarvan in November 1919 was geplaatst en volgestort j 45.000.000.- De reserverekening bedroeg toen ruimf
29.000.000, terwijl voor bijzonoere belangen nog een bedrag vanf
1.451.381.97 was gereserveerd.Van het geplaatste aandeelen-kapitaal is
f
11.995.000.- belegd in aand"eelen in de Nedcrlandsch Indische Landbouw Maatschappij, waarvan het geplaatste kapitaal bedraagtf
12.000.000.-.Het bedrag ad
f
11.995.000.- vindt men à pari opgenomen onder de activa der Nederlandsch Indische Handelsbank, doch vertegenwoordigt in werkelijkheid, in verband met de hooge intrensieke waarde der aandeelen N. I.Landbouw Maatschappij, een veel hoogere waarde.
De zaken der Nederlandsch Indische Handelsbank hebben zich in d~
laatste jaren buitengewoon ontwikkeld, waarvan de hieronder volgende cijlers getuigenis afleggen.
Jllarta Hen Kapitaal Reserve Netto winst Dividend
[900 f [2.399.550 f 2.953.997,89 f 1.786.200,48 12 %
29.<X>O,()(X),-Boeroeboedoer. Relief.
BANKINSTELLINGEN. 59
De Nederlandsch-lndische Handelsbank, waarvan de zetel nog steeds te Amsterdam is gevestigd, heeft een Bijkantoor te 's Gravenhage.
Behalve het Hoofdagentschap te Batavia, heeft zij verder branches te Ampenan, Bandoeng, Cheribon, lndramajoe, Macassar, Menado, Medan. Pekalongan, Probolinggo, Semarang, Soer~baja, Tegal, Tjilatjap, Singapore, Hongkong, Shanghai en Kobe.
Zij drijft bankzaken in den uitgebreidsten zin des woords en is over de geheele wereld vertegenwoordigd door correspondenten.
DE NEDERLANDSCH-INDISCHE ESCOMPTO MAATSCHAPPIJ.
De Nederlandscll-lndische Escompto Maatschappij werd in 1857 te Bata-via opgericht met een kapitaal van
f
1.000.000.-, hetwelk sedert werd uit-gebreid totf
25.000.000.-. Dit kapitaal is thans geheel geplaatst en volgestort.Het reservefonds hedraagt ca
f
5.800.000.-. Dit fonds wordt niet in het bedriif aangewend, maar is geheel afzonderlijk daarvan in giltedged securities belegd.De Maatscharpij doet slechts zuivere bankzaken.
Uit de hieronder volgende cijfers moge haar ontwikkeling gedurende het I'latste tiental jaren blijken.
Agentschappen zijn gevestigd te Amsterdam, 's Gravenhage. Soerabaja, Semarang, Makassar, Padang, Bandoeng, Cheribon, Djokja, Tega1, Medan, Weltevreden en Soerabaja.
DE UNIEBANK VOOR NEDERLAND EN KOLONIEN.
Deze bank werd in 1914 in Amsterdam opgericht met een kapitaal van
f
5.000.000.- , hetwelk sedert werd uitgebreid totf
15.000.000.-, waarvan thansf
8.000.000.- zijn geplaatst en volgestort.De ontwikkeling der bank moge blijken uit onderstaande cijfers:
60
Het hoofdkantoor is gevestigd te Amsterdam.
Verder 11eeft de Bank kantoren, in Nede,land te Rotterdam, Tilburg, Leeuwarden, Lochem, Borculo, Oisterwijk en Udenhout en in Nederlandsch-Indië te Batavia, Soerabaja, Semarang, Medan, Bandoeng en Weltevreden.
en obligatiëll in binnell- en builclilanclsclie naal111uuzc vennuutschappen;
bc-!ecncn van zulke waarden; het vormen van naamlooze vennootschappen en
syndicaten, het deelnemen in sylldicaten ell alles wat met bovengenoemde zaken in betrekking staat, zoo voor eigen rekening als voor rekening van derden.
Hare ontwikkeling moge blijken uit onderstaande cijfers:
Maatscllll Pp
e- 1
Geplaatst enI
Reservefonds Bruto willstBANKINSTELLINGEN. 61 Neder-landsch-Indië gevestigde gedeelte der Bank betreffende, zijn niet beschikbaar.
)(npita<ll Heserve
rOlld ~1
Netto winst afdeelin-gen in Britsch-Indië, Burmah, Ceylon, Straits Settlements, China, Japan, Nederlandsch-Indië en New-York.62 BANKINSTELLINGEN.
DE HONGKONG & SHANGHAI BANKING CORPORATION.
Deze bank werd in 1867 in Hongkong opgericht. Het kapitaal ten bedrage van $ 15.000.000.- is volgestorI. Het reservefonds bedraagt $ 36.000.000 waarvan $ 15.000.000.- (;\; 1.500.000.) is belegd te Londen in de 5% oorlogs-leening 1929/ 1947.
Het dividend over 1918 be.droeg 31,2%.
Het hoofdkantoor voor Nederlandsch-Jndië is gevestigd te Batavia met een bijkantoor te Soerabaja en agentschappen te Semarang en Cheribon. bijkantoren te Tokib, Osaka, Nagasaki, Kobe, Shimonoscki, Londen, Lyon, New-York, San Francisco, Los Angelos, Rio de Janeiro, Buenos Aires, Seattle.
Honolulu, Bombay, Calcutta, Rangoon, Soerabaja, Batavia, Sydney, Manila.
Singapore, Shanghai, Hongkong, Tsingtau, Hankow, Tientsin, Tsinan, New-chang, Peking, Fengtien, Dairen, Changehlln, Kai-Yuan, Wladiwostok en Harbil1.
SPA A RBA N KEN.
Naast de Postspaarbank en de bankinstellingen van het Volkseredietwezen, welke voor de bevolking eveneens gelegenheid tot sparen bieden en hieronder nader besproken worden, treft men in Neder1andsch-Jndië nog de volgendè spaarbanken aan:
De Bataviasche Spaarbank,
de Algemeene Spaar- en depositobank te Batavia, de Soerabajasche Jncasso-, Spaar- en Hulpbank, de Spaarbank te Semarang,
de Ambonsche Spaar- en Credietbank.
"2 o o
Z ~
",,'
a; o -"
""
:0 Q)
f-Q)
~
POSTSPAARBANK. 63
POS T SPA A RBA N K.
De Postspaarbank in Nederlandsch-Indië werd in 1897 opgericht en tracl in werking op 1 Juli 1898.
De dienst der instelling wordt uitgeoefend op alle post- en telegraafkan-toren en bij-postkantoren, alsmede op de meeste hulppostkantoren, terwijl sedcrt I Juli 1918, bij wijze van proef, ook de gelegenheid is opengesteld om gelden in tc leggen en terug te ontvangen op de Gouvernements pandhuizen in het gewest Rcmbang.
Hierondcr volgen eenige statistische gegevens, op het bedrijf der Post-spaarbank betrekking hebbende.
ver-v/b Europeanen Inlanders
005tel'-Totaal houding tot het totnal
EUl'opeanen IIIInndcl's Vreemde Percentsgewijze vCl'bou·
vlh Oosterlingen Totaal ding tot het totaal
64 POSTSPAARBANK.
GEMIDDELD BEDRAG VAN HET TEGOED PER SPAARBANKBOEKJE.
Einde
Inlanders
i
Vr. Oosterlingen Totaal26.06
De organisatie van het Volkscredietwezen door de bemoeienis der Regee-ring uateert van 1900.
Eenige vormen van samenwerking op coöperatieven grondslag hebben er in deze landen sedert lang bestaan, soms geheel van het initiatief der bevolking uitgaande, soms op aanmoediging van Europeesche bestuurambtenaren tot stand gekomen. Reeds in den aanvang der 1ge eeuw werd van Gouvernements-wege het opschuren van padi in de dorpen bevorderd om nooddruft te lenigen en zaadpadi te verstrekken.
Op den grondslag van eenige bestaande instellingen is het volkscrediet-wezen in zijn tegenwoordigen vorm opgebouwd, dat thans drieërlei c"rediet-en spaarinstellingc"rediet-en omvat.
1. de dorpsrijstcredietinstellingen (ctesaloemboengs).
2. de dorpsgeldcredietinstellingen (ctesabanken).
3. de regentschaps-, afdeelings- of gewestelij ke banken.
De dorpsrijstcredietinste/lingen.
Deze instellingen door een of meer gemeenten opgericht zijn een bezit der Jnlandsche gemeente en werden grootendeels op kosten der landbouwer;
opgericht. Het Hoofd van Gewestelijk Bestuur stelt de regelen voor de inrichtinf(
o ai
«
c.C, o
Cl
~
:.c
c. m ..c u
'"
"
c: m--'
VOLKSCREDIETWEZEN. H5
en het beheer vast. De bijdrage bij oprichting geschiedde door de gemeentenaren in natura, arbeid en geld. Zoo spoedig mogelijk worden de bijdragen uit de gemaakte winsten teruggegeven. Grootendeel~ is dit thans reeds geschied.
Waren de middelen der bevolking ontoereikend, dan werd bij uitzondering van regeeringswege een renteloos voorschot verstrekt in padi dan IVel voor den aankoop van bouwmaterialen in geld.
De uitgeleende padi wordt in natura têrugbetaald met 50 pCt. surplus als rente, die wordt verlaagd, zood ra de op de instelling rustende schulden zijn afbetaald, de padivoorraad op peil is gebracht en er een reservefonds is gevormd. Bij de meeste instellingen is de rente dan ook reeds verlaagd. Een deel der padi wordt zoonoodig elk jaar verkocht, teneinde uit de opbrengst d~
beheerkosten te bestrijden; bovendien wordt door den verkoop van overtollige padi, na delging van de schulden, een reservefonds gevormd, dat in de volks-of afdeelingsbank wordt belegd. De Inlandsche gemeente komt zoodoende in hel bezit van een schuldvrij gebouw met padivoorraad en een reservefonds in geld en de landbouwende bevolking kan tegen matige rente padi verkrijgen voor haar onderhoud in den schralen tijd en voor andere behoeften.
Het bestuur, dat een deel der winst geniet, wordt gevormd door een driet31 landbouwers en het dorpshoofd, terwijl voor de boekhouding in den regel een geoefend persoon wordt aangesteld voor eenige dorpen tegelijk, die deze beur-telings bezoekt. verkeers-wezen vermindert de behoefte aan padi-crediel,. daar bij rijstschaarschte of misgewas de aanvoer uit andere streken thans beter kan plaats hebben dan vroeger. Meti ziet het aantar rijstschuren dan ook afnemen en geldbanken er VOOr in de plaats treden.
Op de Buitenbezittingen worden thans op een hoogst enkele uitzondering na geen desaloemboengs meer aangetroffen.
Dor ps gelde red ie til! si ell i ft gel!.
Deze spaar- en credietinrichtingen worden voor een of meerdere dorpen opgericht en als de rijstcredietinstellingen beheerd. Haar bedrijfskapitaal wordt gevormd door bijdragen van de belanghebbenden, voorschotten uit de desa-loemboengfondsen, andere desagelden dan wel leeningen bij de Afdeelings-banken. De leeners zijn bij verscheidene bankjes verplicht met de hoofdsom en rente een surplus te betalen, dat als hun inleg wordt ingeschreven en slechts onder bepaalde voorwaarden wordt terugbetaald.
66 VOLKSCRElJIETWEZEi'<.
-Daar er slechts kleine bedragen worden uitgeleend, doorgaans niet meer dan
t
10.-, is de hooge rente 24 á 30% 's jaars niet drukkend.Hoewel rechtens een gemeente-instelling, draagt de bank toch somtijds
Hoewel rechtens een gemeente-instelling, draagt de bank toch somtijds