Gedeelte van een e-mailconversatie met de chef-economie van NRC Handelsblad Dick van Eijk op 15 augustus 2008:
“…Wel heb ik vast een antwoord op je vraag over het aantal economieredacteu-ren. Het is niet zo duidelijk hoe je dat zou moeten meten, althans er zijn vele meetmethoden denkbaar. Wat ik heb gedaan is een colofon van de krant gepakt uit dezelfde week in die drie jaren, en daarin het aantal economieredacteuren geteld. Dan kom je op:
1982: 10 1994: 21 2006: 20
In elk geval is dat een uniforme meetmethode. Wat je daarin niet ziet is hoeveel fte er is, want je ziet niet wie parttimer is (in 82 en 94 bestonden die niet, in 06 wel), wat je ook niet ziet zijn mensen op een contract korter dan 12 maanden, want die staan niet in het colofon en zijn formeel geen redacteur van de krant. Dat zijn er overigens nooit
heel veel, meestal 0, 1 of 2.
Conclusie: van 82 tot 94 is de economieredactie in omvang verdubbeld. Sindsdien is die ongeveer even groot gebleven. Op dit moment staan er 22 redacteuren economie in het colofon….”
Bijlage 2 E-mailconversatie Bernard Vogelsang
Gedeeltes van e-mailconversaties met de verslaggever Bernard Vogelsang van De Telegraaf op 24 en 25 augustus 2008:
24 augustus:“…Zelf heb ik altijd begrepen dat De Telegraaf in 1977 het eerste Nederlandse dagblad was dat een speciaal katern lanceerde voor economische berichtgeving onder de titel ‘De Financiële Telegraaf’. (Misschien verscheen De
Financiële Telegraaf inderdaad als pagina al sinds 19 april 1975, maar dat zoek ik even voor je uit).
De aanleiding voor de oprichting van De Financiële Telegraaf was, voor zover ik weet, dat Singapore Airlines op zoek was naar een geschikte plek in de krant om te adverteren. De luchtvaartmaatschappij vond die plek in de verder volledig redactioneel onafhankelijke Financiële Telegraaf. (Dit feit zal ik ook even voor je checken.)
Overigens is het goed om je erop te wijzen dat in De Telegraaf al veel fi nancieel en sociaal-economisch nieuws verscheen sinds de oprichting van de krant in 1893. Jhr. Henry Tindal had De Telegraaf opgericht met de intentie er veel aandacht in te besteden aan de handel, scheepvaart en industrie (zie ook: H.J. Scheffer, ‘Henry Tindal. Een ongewoon heer met ongewone besognes’ (Bussum 1976) blz. 297).
Dan nog je vraag over de redactionele bezetting bij De Financiële Telegraaf. Het aantal redacteuren in 1982 en 1994 moet ik even navragen. Wel kan ik je melden dat De Financiële Telegraaf in 2006 werd bemand door twintig redacteuren (waaronder één chef en drie journalistieke vertalers die vier keer per week de pagina Wall Street Journal/De Financiële Telegraaf samenstellen). Deze twintig verslaggevers schreven zeven dagen per week - De Telegraaf verschijnt sinds 2004 ook op zondag - zowel voor de fi nanciële als binnenlandpagina’s.
Daarnaast hadden we in 2006 vijf redacteuren die dagelijks artikelen maakten voor www.dft.nl, de online Financiële Telegraaf. Ook hield nog eens één redacteur de site www.overgeld.nl in de lucht. Het is aan jou om te bepalen of je deze zes internetredacteuren bij de andere twintig ‘papieren’ verslaggevers wilt optellen of niet…”
25 augustus: “…In aanvulling op mijn email van gisteren kan ik je melden dat De Financiële Telegraaf 12 redacteuren telde in 1982. De Financiële Telegraaf was in 1994 gegroeid naar 17 redacteuren (overigens spreken wij bij De Telegraaf liever van verslaggevers, omdat redacteuren in de journalistiek meer worden beschouwd als mensen die de hele dag achter hun beeldscherm hangen, terwijl wij juist graag op pad zijn en verslag doen van nieuwswaardige gebeurtenissen).
Dan nog iets over de oprichting van De Financiële Telegraaf. Voordat De Financiële Telegraaf ontstond, heette deze pagina ‘Financiën en Economie’. Midden jaren zeventig is voor het merk ‘De Financiële Telegraaf’ gekozen om de pagina herkenbaarder te maken voor lezers en adverteerders. Ook kon op deze manier een ijzersterk merk worden opgebouwd dat duidelijk gekoppeld is aan het merk De Telegraaf.
Het ontstaan van De Financiële Telegraaf sloot bovendien goed aan bij andere deelsegmenten van De Telegraaf die midden jaren zeventig al een eigen label hadden. Daarbij valt te denken aan Telesport, de Vaarkrant en de Woonkrant…”
Bijlage 4 Lijst met mogelijke hoofd- en deelonderwerpen
Hoofdonderwerp Deelonderwerp
1. Politiek 1. Diplomatiek/politiek
2. Interne politieke confl icten 3. Verkiezingen/campagnes
4. Andere politieke zaken of wetgeving 5. Gewapend confl ict of de dreiging daartoe 6. Vredesoperaties of vredesbesprekingen 7. Miltaire uitgaven en wapendeals 8. Militaire hulp
9. Andere hulp 10. Terrorisme
2. Economie 11. Handelsovereenkomsten
12. Internationale handel en import-export 13. Economische prestaties
14. Prijzen van goederen/kosten levensonderhoud 15. Industriële projecten
16. Werkgelegenheid en arbeidsovereenkomsten en -confl icten1 17. Monetaire aangelegenheden en valutakoersen
3. Maatschappij 18. Criminaliteit and politiezaken 19. Cultuur en kunst
20. Religie 4. Sociaal welzijn/onderwijs/
wetenschap
21. Sociale problemen
22. Wetenschappelijk en medisch nieuws 23. Onderwijs2 24. Burgelijke onrust 5. Landb./milieu/energie/ verkeer 25. Agrarische zaken 26. Energie 27. Verkeer 28. Milieu en vervuiling 29. Weer3
6. Rampen 30. Rampen en hongersnoodhulp
31. Natuurlijke rampen 7. Sport en entertainment4 32. Entertainment
33. Sport
34. Human interest/bizarre 8. Overige onderwerpen 35. Overig
Bijlage 5 Frame-aanwezigheidsvragen
Frame Vraag
Moraliteit Bevat het artikel enige morele boodschap?
Refereert het artikel aan moraliteit, God, of een andere religieuze object?
Bevat het artikel specifi eke voorschriften over hoe te gedragen?
Confl ict Beschrijft het artikel onenigheden tussen partijen-individuen-groepen-landen?
Benadert een partij-individu-groep-land een ander in het artikel?
Refereert het artikel aan twee of meer zijden van een probleem of issue?
Refereert het artikel aan winnaars en verliezers?
Economische consequenties
Is er sprake in het artikel van fi nanciële verliezen of winsten nu of in de toekomst?
Is er sprake in het artikel van kosten of uitgaven? Wordt er in het artikel gesproken over de economische
consequenties van het wel of niet nastreven van een handeling?
Human interest Bevat het artikel een persoonlijk voorbeeld of ‘menselijk gezicht’ van het issue?
Gebruikt het artikel bijvoeglijke naamwoorden of persoonlijke omschrijvingen die gevoelens oproepen van woede, empathie-zorg, sympathie of compassie?
Benadrukt het artikel hoe individuen of groepen worden beïnvloed door het issue/probleem?
Gaat het artikel in op privé of persoonlijke levens van de actoren?
Bevat het artikel visuele informatie dat wellicht gevoelens van woede, empathie-zorg, sympathie of compassie kunnen oproepen?
Toewijzing van verantwoordelijkheid
Suggereert het artikel dat een overheid de mogelijkheid heeft het probleem te verhelpen?
Suggereert het artikel dat een overheid verantwoordelijk is voor het probleem?
Beschrijft het artikel oplossingen tot het probleem?
Suggereert het artikel dat een individu/groep verantwoordelijk is voor het probleem?
Suggereert het artikel dat het probleem onmiddellijke actie nodig heeft?
voetnoten
1 Bij Gaunt heette deze categorie ‘Industriële disputen’, waaronder bijvoorbeeld stakingen vielen. Bij het invoeren van de artikelen in de database bleek dat deze titel veel andere werknemersgerelateerde onderwerpen buiten de industrie niet dekte, daarom is de titel van deze categorie verbreed.
2 Deze deelcategorie ontbrak bij Gaunt.
3 Bij De Vreese Peter en Semetko viel dit onder onderwerpcategorie 7. Weerberichten zijn echter uit dit onderzoek weggelaten (die kwamen op elke pagina van beide kranten altijd
één keer voor), maar andere artikelen over het weer, zoals bijvoorbeeld over een hittegolf, vallen in deze scriptie onder ‘5. Milieu’.
4 Bij De Vreese, Peter en Semetko heette deze categorie ‘sport/weer’. Zoals in noot 116 beschreven valt ‘weer’ in deze scriptie niet onder deze categorie. Omdat ‘Entertainment’ en ‘Human Interest’ onder geen enkele categorie vielen bij VPS, zijn ‘sport en entertainment’ hier samengenomen, omdat zij beiden vermaak zijn.