Binnen het plangebied zelf zijn er geen archeologische waarden bekend. De Centrale Archeologische inventaris toont wel verschillende vondsten in de directe en ruimere omgeving. Ca. 250m ten zuidoosten van het projectgebied zijn tijdens een mechanische prospectie enkele ondiepe kuilen, spitsporen en greppels uit de Nieuwe Tijd en enkele 20ste-eeuwse sporen, in verband te brengen met recente bewoning, gevonden (CAI 224146).
Ca. 500m ten noordnoordwesten van het projectgebied zijn aardewerk, dakpanfragmenten en
"gebruiksvoorwerpen" uit de Romeinse Tijd gevonden (CAI 100048). Ten westen van deze locatie zijn eveneens aardewerk, dakpanfragmenten en bewerkte eikenhoutfragmenten uit de Romeinse Tijd aangetroffen (CAI 100045, 100046 en 100047). Ca. 600m ten noordwesten van het projectgebied is een zandlaag met ceramiek en dakpannen met stempels (CGPF) uit de Romeinse Tijd gevonden tijdens een opgraving (CAI 105089). Tussen ca. 600 en 1250m ten noorden van het projectgebied zijn dan weer sporen van een villa uit de Romeinse Tijde aangetroffen (CAI 105087).
Ca. 650m ten noorden van het projectgebied heeft een Laatmiddeleeuwse hoeve gestaan (CAI 110269).
In de 17de eeuw stond binnen deze locatie een hoeve die als residentie diende voor een lid van de Grote Raad van Mechelen. Vandaag bevindt zich binnen deze locatie de Roggemanshoeve.4
Vanaf ca. 800m ten westen van het projectgebied zijn niet gedateerde paalgaten en een groep heuveltjes gevonden (CAI 105088). Deze sporen konden niet nader gedateerd worden.
Binnen een straal van 1000m rond het projectgebied bevinden zich meerdere bunkers die deel uitmaakten van de KW-Linie (CAI 165820, 165758, 165819, 165757, 165242, 165243, 165680, 165244, 165679, 165248 en 165249). Deze linie liep tussen Koningshooikt en Waver en vormde een antitankversperring als verdediging tegen een Duitse invasie in centraal België tijdens het begin van de Tweede Wereldoorlog.
CAI-Locatie Beschrijving Datering
100048 Aardewerk, dakpanfragmenten, gebruiksvoorwerpen
Romeinse Tijd 224146 Enkele ondiepe kuilen, spitsporen en greppels Nieuwe Tijd
165820 KW-Linie KR 2 Nieuwste Tijd
100047 Aardewerk, dakpanfragmenten Romeinse Tijd
165758 KW-Linie P 29 Nieuwste Tijd
165819 KW-Linie KR 1 Nieuwste Tijd
100046 Bewerkte eikenhoutfragmenten en aardewerk Romeinse Tijd
165757 KW-Linie P 30 Nieuwste Tijd
100045 Aardewerk en bewerkt eikenhout Romeinse Tijd
105088 Brakelberg Onbepaald
105089 Zandlaag met ceramiek en dakpannen met stempels
Romeinse Tijd
165242 Bunker L 29 Nieuwste Tijd
165243 Bunker L 30 Nieuwste Tijd
4 “Roggemanshoeve | Inventaris Onroerend Erfgoed”, geraadpleegd 15 oktober 2019, https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/3059.
Archeologienota zonder ingreep in de bodem. Keerbergen – Grote Paallaan
| 21
165680 KW-Linie L 27 Nieuwste Tijd
165244 Bunker L 31 Nieuwste Tijd
105087 Villa Romeinse Tijd
165679 KW-Linie L 28 Nieuwste Tijd
110269 Roggemanshoeve Middeleeuwen
165248 Bunker P 31 Nieuwste Tijd
165249 Bunker P 32 Nieuwste Tijd
KEGR/19/10/15/16 - Digitale aanmaak
Figuur 21: Kaart met aanduiding van het projectgebied en de vondstlocaties uit de CAI (CAI, 2019)
3.2.2 Bekrachtigde archeologienota’s en nota’s
In augustus 2017 heeft archeologe Annika Devroe samen met Wim Alaerts een archeologienota opgesteld voor een projectgebied ter hoogte van de Domien Liekenslaan in Keerbergen (ID 4644), ca.
250m ten zuidoosten van het huidig projectgebied. De archeologienota bestaat uit een bureauonderzoek en een landschappelijk bodemonderzoek d.m.v. boringen. Op basis van de resultaten van het bureauonderzoek kon geen sluitend antwoord gegeven worden op de vraag of er al dan niet archeologische sites aanwezig waren binnen het projectgebied. Gezien de ligging en bodemkundige situatie wordt het archeologisch potentieel als middelmatig tot hoog ingeschat. Op 21 juni 2017 werd een landschappelijk booronderzoek uitgevoerd door Wim Alaerts van De Vijfde bvba. Er werden geen indicaties voor steentijdgevoelige zones aangetroffen tijdens dit onderzoek. De bodem was wel goed bewaard en verstoringen konden niet aangeduid worden, waardoor sporensites niet uitgesloten kunnen worden. Een vervolgonderzoek in de vorm van een proefsleuvenonderzoek werd geadviseerd.5 In
5 Annika Devroe, “Archeologienota - Programma van Maatregelen Keerbergen - Domien Liekenslaan”, Archeologienota - Programma van Maatregelen (Mechelen: Annika Devroe, augustus 2017), 4; Annika Devroe en Wim Alaerts, “Archeologienota - Verslag van Resultaten Keerbergen - Domien Liekenslaan”, Archeologienota - Verslag van Resultaten (Mechelen: Annika Devroe, augustus 2017), 23–24.
januari 2018 werd vervolgens het proefsleuvenonderzoek uitgevoerd door Devroe, Bervoets en Alaerts (nota ID 6358). Uit dit onderzoek is gebleken dat archeologisch relevante sporen ontbreken binnen het toenmalige projectgebied. Het projectgebied werd dan ook vrijgegeven.6
In 2019 heeft Studiebureau Archeologie bvba een archeologienota opgesteld voor een projectgebied aan de Oude Keerbergsebaan in Keerbergen (ID 12957), n.a.v. de sloop van de aanwezige bebouwing en het verwijderen van verhardingen binnen het toenmalig projectgebied. Het bureauonderzoek wees uit dat het terrein gunstig gelegen is voor het aantrekken van menselijke activiteiten in het verleden (nabij water in combinatie met hogergelegen gronden). Onderzoek heeft echter ook aangetoond dat het terrein vergraven en later opgehoogd is geweest. Daarnaast is het terrein grotendeels bebouwd (met funderingen tot op 1,20 meter onder het maaiveld) en verhard. Reeds uitgevoerd bodemkundig onderzoek toonde aan dat het zuidelijke deel zwaar verstoord is en dat er bodemverontreiniging voorkwam. De resultaten van het bureauonderzoek kunnen echter niet onweerlegbaar aantonen dat het volledige terrein verstoord is. Daarom adviseert Studiebureau Archeologie een vervolgonderzoek in de vorm van landschappelijke profielputten om zo de lithostratigrafische opbouw van het terrein te onderzoeken. Afhankelijk van de resultaten van dit onderzoek bestaat het vervolgtraject uit verkennend archeologisch booronderzoek, waarderend archeologisch booronderzoek, proefputten i.f.v. Steentijd artefactensites en proefsleuven.7
3.2.3 Inventaris Onroerend Erfgoed (IOE)
De Inventaris van het onroerend erfgoed biedt een overzicht van waardevol erfgoed in Vlaanderen.
Zowel bouwkundig, archeologisch, landschappelijk als varend erfgoed zijn opgenomen in deze databank, goed voor meer dan 83.000 erfgoedobjecten in totaal. Op basis van diverse zoekcriteria kan er heel gericht naar de verschillende erfgoedobjecten gezocht worden. Erfgoedobjecten kunnen vastgesteld en/of beschermd zijn.8 Binnen het projectgebied bevinden zich geen vastgestelde en/of beschermde erfgoedobjecten.
6 Annika Devroe, Gerben Bervoets, en Wim Alaerts, “Nota - Verslag van Resultaten proefsleuvenonderzoek Keerbergen - Domien Liekenslaan”, Nota (Mechelen: Annika Devroe, januari 2018), 25.
7 Annelies De Raymaeker en Julie Van Roy, “Archeologienota: Woonproject Dijledonk aan de Oude Keerbergsebaan te Rijmenam (gem. Bonheiden)”, Archeologienota (Tienen: Studiebureau Archeologie bvba, 2019), 28–29, 34–35.
8 Agentschap Onroerend Erfgoed, “Inventaris Onroerend Erfgoed”, geraadpleegd 17 januari 2018, https://inventaris.onroerenderfgoed.be/.
Archeologienota zonder ingreep in de bodem. Keerbergen – Grote Paallaan
| 23
KEGR/19/10/15/17 - Digitale aanmaak
Figuur 22: Kaart met situering van het projectgebied en IOE-relicten op GRB-basiskaart (IOE, 2019)