In dit deelprogramma verantwoorden we de inkomsten zoals het gemeentefonds, de belastingen, de rente reserves, dividenden en post onvoorzien. Het gemeentefonds is de grootste inkomstenbron voor gemeenten. De ontwikkeling van het gemeentefonds bepaalt in belangrijke mate onze financiële ruimte. Gemeenten kunnen zelfstandig beleid voeren met het geld dat het Rijk beschikbaar stelt uit het gemeentefonds. Gemeenten moeten echter wel de hen wettelijk opgedragen taken bekostigen met het geld dat zij uit het gemeentefonds ontvangen.
Doelen Deelprogramma 4.3: Algemene inkomsten en post onvoorzien
• We begroten onze onroerend zaakbelasting, de roerende zaakbelasting, overige belastingen, het saldo van de financieringsfunctie, het gemeentefonds, de rente van reserves van voldoende omvang en de dividenden zo zorgvuldig mogelijk.
Effectindicatoren
De effect indicatoren meten de mate waarin het lukt om de geformuleerde doelen te realiseren. Er zijn binnen dit deelprogramma geen effect indicatoren opgenomen. Indicatoren die betrekking hebben op bedrijfsvoering zijn opgenomen in de paragraaf Bedrijfsvoering.
Voortgang lopende jaar relevante ontwikkelingen
In dit deelprogramma is het overzicht algemene dekkingsmiddelen opgenomen conform het BBV:
Baten Rek.2020 2021 2022 2023 2024 2025 Onroerend zaakbelasting 89.312 94.505 97.941 101.207 103.548 106.229 Roerende zaakbelasting 129 110 132 135 137 140 Hondenbelasting 1.040 1.115 0 0 0 0 Overige belastingen 1.727 2.274 2.274 2.424 2.424 2.424 Saldo financieringsfunctie 1.897 1.269 1.313 2.877 3.904 4.882 Gemeentefonds 592.178 572.929 594.938 590.543 597.585 607.949 Dividenden 1.852 1.640 1.648 740 740 740 Totaal 688.135 673.842 698.246 697.836 708.338 722.364 Lasten Rek.2020 2021 2022 2023 2024 2025 Compensatieregeling OZB 792 810 460 218 0 0 Post Onvoorzien 0 170 173 176 179 183 Diverse uitvoeringslasten 2.965 3.028 2.732 2.813 2.883 2.959 Te betalen Vpb 0 0 0 0 0 0 Totaal lasten 3.757 4.008 3.365 3.207 3.062 3.142 Totaal 684.378 669.834 694.881 694.629 705.276 719.222
Voor een uitgebreide toelichting verwijzen we naar de volgende paragrafen en hoofdstukken: • Voor belastingen verwijzen wij naar Paragraaf 8: Lokale heffingen;
134
• Voor het gemeentefonds verwijzen wij naar de Financiële positie 1: Financieel Meerjarenbeeld.
Herziening gemeentefonds
De verdeling van de middelen in het gemeentefonds wordt herijkt. De laatste herziening van de financiële verhoudingen stamt uit 1997. Sindsdien is er veel veranderd in de opgaven voor gemeenten. Bijvoorbeeld de decentralisaties in het sociale domein en de toenemende regionale samenwerking op tal van terreinen. De herziening van de verdeling van de algemene uitkering is met behulp van de onderzoeksbureaus AEF en Cebeon uitgevoerd. Op basis van de eerste voorlopige uitkomsten van de herziening bleek dat Groningse en Friese gemeenten er onevenredig op achteruit gaan. Er is toen besloten om met de Friese en Groninger gezamenlijk op te trekken om tot een eerlijkere verdeling te komen. De minister heeft naar aanleiding van reacties van gemeenten en de ROB vervolgens besloten het voorgestelde verdeelmodel nog eens nader te onderzoeken. In de zomervakantie is een aangepast verdeelvoorstel voor het gemeentefonds gepresenteerd. Hieruit blijkt voor veel noordelijke gemeentes een verbetering maar toch blijken er nog steeds een aantal noordelijke gemeenten er onevenredig op achteruit te gaan. Dit najaar worden de ROB en de VNG/gemeenten geconsulteerd over het nieuwe verdeelmodel. Uiteindelijk besluit een nieuw kabinet over de herziening van de verdeling van het gemeentefonds en dit zal op zijn vroegst vanaf 2023 van kracht worden.
Resultaten en Activiteiten
De resultaten en activiteiten worden per beleidsveld benoemd (aansluitend aan bij de financiële toelichting op het niveau van het beleidsveld).
Wat willen we bereiken (resultaten) Wat gaan we daarvoor doen (activiteiten)
• We begroten onze onroerend zaakbelasting, de roerende zaakbelasting, overige
belastingen, het saldo van de
financieringsfunctie, het gemeentefonds, de rente van reserves van voldoende omvang en de dividenden zo zorgvuldig mogelijk.
• We verwerken de uitkomsten van de circulaires conform de consistente gedragslijn verwerkt in de Voorjaarsnota,
• Algemene dekkingsmiddelen leveren een bijdrage aan de manier waarop het college werkt aan structureel houdbare
gemeentefinanciën.
Prestatie indicatoren
Er zijn binnen dit deelprogramma geen meetbare prestatie indicatoren.
Bijdrage(n) verbonden partijen
• BNG Bank
De inhoudelijke en financiële toelichting op de verbonden partijen staat opgenomen in paragraaf 6:
Verbonden partijen.
Relevante beleidsnota's
Er zijn op dit deelprogramma geen relevante beleidsnota's
Financiën
In dit onderdeel worden de financiën van het deelprogramma toegelicht op het niveau van het beleidsveld. Door een toelichting op het niveau van het beleidsveld, sluiten we aan bij de indeling
135
in de tabel met resultaten/ activiteiten. Indien mogelijk wordt bij de toelichting op de totale lasten aangesloten bij de activiteiten.
Financieel overzicht lasten en baten
04.3 Algemene inkomsten en post onvoorzien
Nr. Omschrijving
Rekening
Actuele
Begroting Primitieve begroting
Bedragen x 1.000 euro 2020 2021 2022 2023 2024 2025 Lasten 04.3.1 Algemene Inkomsten 13.470 12.947 10.516 6.365 4.447 3.064 04.3.2 Post Onvoorzien 0 170 173 176 179 183 Totaal 13.470 13.117 10.689 6.541 4.626 3.247 Baten 04.3.1 Algemene Inkomsten 698.147 682.950 705.570 701.169 709.902 722.469 Totaal 698.147 682.950 705.570 701.169 709.902 722.469
Geraamd resultaat voor bestemming 684.677 669.834 694.881 694.629 705.276 719.222 Reserve mutaties Totaal toevoegingen Totaal onttrekkingen Geraamd resultaat na bestemming 684.677 669.833 694.881 694.628 705.276 719.222
Financiële toelichtingen begroting 2022
4.3.1 Algemene inkomsten Lasten Baten Saldo
Begroting 2022 10.516 705.570 695.054
Waarvan intensiveringen en hervormingen 2022
0 17.228 17.228
Bestaand beleid 2022 10.516 688.342 677.826
Verschil ten opzichte van 2021 -2.430 5.392 7.822
Toelichting op de lasten van 10,5 miljoen euro (bestaand beleid 2022)
Bij de financieringsfunctie van de gemeente hebben we een rentelast van 7,3 miljoen euro begroot. De externe lasten worden berekend aan de hand van reeds afgesloten leningen en een prognose voor nog aan te trekken leningen op basis van de investeringsplannen. De direct toe te wijzen lasten aan de uitvoering van de Onroerende zaakbelasting (OZB) bedragen 3,1 miljoen euro. Dat is inclusief de compensatieregeling OZB. De lasten van deelnemingen (Euroborg, Martiniplaza, BNG, Enexis en Waterbedrijf) bedragen tezamen 108 duizend euro.
Toelichting op de baten van 688,4 miljoen euro (bestaand beleid 2022)
De bijdrage vanuit het Gemeentefonds hebben we begroot op 577,6 miljoen euro. De berekening is gebaseerd op de gegevens vanuit de meicirculaire 2021. De rentebaten van de financieringsfunctie van de gemeente hebben we begroot op 8,6 miljoen euro. Aan dividend van de deelnemingen in Enexis en BNG verwachten we 1,6 miljoen euro te ontvangen.
De opbrengst van de OZB hebben we begroot op 98,0 miljoen euro. Hierbij is rekening gehouden met de nominale tariefstijging en met verwachte volumeontwikkeling door nieuwbouw. De raming van de opbrengst logiesbelasting is 2,3 miljoen euro. Hierbij wordt rekening gehouden met de groei in het aantal overnachtingen
136
van de afgelopen jaren. De verwachte inkomsten uit reclamebelasting zijn 150 duizend euro en uit roerende zaakbelasting 132 duizend euro.
Toelichting op de intensiveringen en hervormingen jaarschijf 2022
Het betreft hier de middelen voor Jeugd van 17,4 miljoen euro. Tot slot is er voor 150 duizend euro toegekend voor uitstel reclamebelasting.
In hoofdstuk 4, Financiële positie is een uitgebreide toelichting per intensivering/hervorming opgenomen, gesorteerd op deelprogramma's.
Toelichting op het verschil in de lasten ten opzichte van de begroting 2021
Ten opzichte van de begroting 2021 zijn de lasten met 2,4 miljoen euro gedaald. Voor 1,8 miljoen euro het gevolg van dalende rentelasten, voor 350 duizend euro door een lager beschikbaar bedrag voor de compensatie OZB niet-woningen Haren en Ten Boer en voor 190 duizend euro liggen de lasten in relatie tot de OZB iets lager. In verband met de afschaffing van de hondenbelasting zijn de lasten met 110 duizend euro verlaagd.
Toelichting op het verschil in de baten ten opzichte van de begroting 2021
De baten zijn 5,4 miljoen euro hoger dan in 2021. De OZB stijgt naar verwachting met 4,8 miljoen euro. Deze stijging wordt veroorzaakt door autonome ontwikkelingen en door de extra verhoging in verband met het vervallen van de hondenbelasting. Hiertegenover staat dat het effect van de vrijstelling OZB voor voortgezet onderwijs tot 1,4 miljoen lagere opbrengsten leidt. De afschaffing van de hondenbelasting heeft een batenverlaging van 1,1 miljoen euro tot gevolg en de reclamebelasting levert daarentegen 150 duizend euro meer op. In de paragraaf lokale heffingen is een uitgebreidere toelichting op de belastingen opgenomen. Het Gemeentefonds stijgt met 4,6 miljoen euro. Deze stijging wordt vooral verklaard door de meicirculaire 2021. Hierin zitten diverse taakmutaties zoals Beschermd wonen.
De lagere rentestand zorgt er voor dat we 1,7 miljoen euro minder aan rentebaten door kunnen berekenen.
4.3.2 Post Onvoorzien Lasten Baten Saldo
Begroting 2022 173 0 -173
Waarvan intensiveringen en hervormingen 2022
0 0 0
Bestaand beleid 2022 173 0 -173
Verschil ten opzichte van 2021 3 0 -3
Toelichting op de lasten van 173 duizend euro (bestaand beleid 2022)
In de begroting houden we rekening met een post voor onvoorziene zaken. Door indexatie is deze met 3 duizend euro gestegen.
Toelichting op de baten (bestaand beleid 2022)
Niet van toepassing
Toelichting op het verschil in de lasten ten opzichte van de begroting 2021
Niet van toepassing
Toelichting op het verschil in de baten ten opzichte van de begroting 2021
Niet van toepassing
In het hoofdstuk financiële positie zijn aanvullend nog de volgende overzichten en toelichtingen opgenomen:
• In het Financieel meerjarenbeeld staat een totaaloverzicht van en toelichting op de intensiveringen en hervormingen uit voorgaande jaarschijven;
• In deIntensiveringen 2022-2025 staat een totaaloverzicht van en toelichting op alle intensiveringen 2022; • In de Hervormingen 2022-2025 staat een totaaloverzicht van en toelichting op alle hervormingen.
137
Paragraaf 3: Weerstandsvermogen en risicobeheersing geeft een totaaloverzicht van en een toelichting op de
(financiële) risico’s.