Wat is de informatiebehoefte van LCC en hoe kan dit worden berekend?
Er zijn twee rekenmethoden om de directe en indirecte bouwkosten te berekenen tijdens het ontwerpproces, namelijk begroten en calculeren. Bij het begroten worden de kosten benaderd en bij calculeren wordt er exact berekend wat de werkelijke kosten zijn.
Bij begroten is het van belang dat er rekening gehouden wordt met een fluctuatie in de berekening, omdat de kosten worden benaderd en niet exact zijn. Hierdoor wordt er begroot, rekening houdend met een onzekerheid.
Bij calculeren is er meer informatiebehoefte, omdat er ook gekeken wordt naar
uitvoeringsprocessen. Hierdoor zijn kosten verdeeld onder materiaal, materieel en arbeid.
Vanaf LOD 300 is het mogelijk om te calculeren, omdat dan bekend is welk producten er worden toegepast.
LOD200 LOD200
Begroting Calculatie
Informatiebehoefte - Codering - Omschrijving
(Objectspecificatie) - Hoeveelheden - Eenheid - Prijs/ eenheid
(kostenkengetal) - Onzekerheid
- Codering - Omschrijving
(Objectspecificatie) - Hoeveelheden - Eenheid - Prijs/ eenheid
(kostenkengetal)
- Materiaal
- Arbeid (materiaal) - Materieel
- Arbeid (materieel) - Stelpost
- Algemene Bouwplaats Kosten - Algemene kosten
- Winst en risico
Informatiebehoefte Formule
Materiaal Kosten (€) = hoeveelheid x materiaalprijs Arbeid Kosten (€) = tijdsnorm x uurtarief Materieel Kosten (€) = tijdsnorm x prijs
Onderaanneming Kosten (€) = Exacte prijs (€) of Eenheidsprijs (€/eenheid) Algemene Bouwplaats
Kosten Kosten (€) = percentage (%) x totale kosten (materiaal, Arbeid, Materieel en onderaanneming)
Algemene Kosten Kosten (€) = percentage (%) x totale kosten (materiaal, Arbeid, Materieel, onderaanneming en algemene
bouwplaatskosten) Stelposten Kosten (€) = Exacte prijs (€)
Winst en Risico Kosten (€) = percentage (%) x totale kosten (kostprijs)
Informatiebehoefte: Bouwkosten 31
Hoeveelheid
Objectspecificatie Eenheid
- NL-SfB
- STABU - Revit Family
- IfcBuildingElement - Inhoud - Oppervlak
Fig. 24. Datastroom bouwkosten Databanken
Algemene Bouwplaats Kosten
Winst en risico Bedrijfsgegevens
Totale bouwkosten
- Kostenkengetallen
Prijs per eenheid Functie Element Variant
Onzekerheid
NEN 2699
LOD 100 LOD 200 LOD 300
Informatiebehoefte: Bouwkosten 32
Codering
Verklarende woordenlijst
Investeringskosten De initiële kosten die door de belegger geïnvesteerd moeten worden om het project te realiseren.
Levensduurkosten Totale kosten die gerelateerd zijn aan het gebruik van het product; derhalve afschrijvingen,
onderhouds- en exploitatiekosten omvattend.
Ontwerpproces Een vijfstappen proces in de bouw voor het maken van een ontwerp. 1. Initiatief, 2. haalbaarheid, 3.
voorontwerp (VO), 4. definitief ontwerp (DO) en 5.
Detailontwerp (bestek).
Deelposten onderdeel een rekening.
Aanbesteding Bij een aanbesteding offreren verschillende partijen voor een opdracht. De beste optie wordt uiteindelijk gekozen.
Bovenwaarde Hoogste waarde tijdens het benaderen van een
bepaalde waarde.
Onderwaarde Laagste waarde tijdens het benaderen van een bepaalde waarde.
Onroerende zaak De grond en alles wat zich daarin of daarop bevindt, voor zover dat aard- of nagelvast daarmee is
verbonden.
Uitrekstaat De uittrekstaat dient ervoor om de hoeveelheden op het elementenniveau te onderbouwen.
Meer- en minderwerk De verrekening van de wijzigingen die tijdens de bouw zijn uitgevoerd ten opzichte van wat er bij de aanbesteding in het bestek en de bouwtekeningen was vastgelegd.
Raming/Begroting Een schatting van inkomsten en uitgaven. Een in bedragen uitgewerkt plan voor toekomstige activiteiten, ten behoeve van leiding en controle.
Kostprijs De kostprijs bestaat uit de aan een product
toegerekende vaste en variabele kosten.
Informatiebehoefte: Bouwkosten 33
Aanneemsom Dit is het afgesproken bedrag waarvoor een
bouwbedrijf de uitvoering van een werk aanneemt.
Inschrijfbegroting/Calculatie De inschrijfbegroting is het document waarmee de uitvoerende partij zich financieel verbindt aan het bestek.
Bruto vloeroppervlakte Dit betreft de vloeroppervlakte van de ruimte, dan wel van meerdere ruimten van een vastgoedobject gemeten (volgens NEN 2580) op vloerniveau langs de buitenomtrek van de (buitenste) opgaande scheidingsconstructie, die de desbetreffende ruimte(n) omhullen
Informatiebehoefte: Bouwkosten 34
Bronnenlijst
Boeken
J. van Aken & D. Andriessen (2011) Handboek ontwerpgericht onderzoek. Den Haag: Boom Lemma Uitgevers
H. Flapper (2005) Jellema 10: Ontwerpen. Amersfoort: Thieme-Meulenhoff J. Wamelink (2009) Inleiding Bouwmanagement. Delft: VSSD
W. de Bruijn en H. Wijnja (2011) Studieboek Management Calculatie. Zoetermeer: KOB M.J. Hooft van Huysduynen (1992) Handboek Begroten. Amsterdam: NEFPUG
E. Nozeman (2008) Handboek Projectontwikkeling. Voorburg: NEPROM
W. Keyner & M. van Rosmalen (2006) Bouwkosten Management. Amsterdam: Reed Business Information
Straatman, J. (2012) Aan de slag met BIM; gewoon doen! Handreiking Virtueel Bouwen.
Zoetermeer: RRBouw
Publicaties
N.b. (2013) Consumenten regeling 2013; Rechtsverhouding Consument – Architect.
Amsterdam: BNA
van der Aa, R. (2002) NEN 2634:2002: Termen, definities en regels voor het overdragen van gegevens over kosten en kwaliteitsaspecten voor bouwprojecten. Delft: Nederlands
Normalisatie-instituut
van der Aa, R. (2013) Nieuw norm investerings- en exploitatiekosten gepubliceerd. Delft:
Nederlands Normalisatie-instituut
N.b. (2009) Family Guide Architecture. San Francisco: Autodesk
N.b. (2012) IFC 2x3 Reference Guide for ArchiCad 16 Budapest: Graphisoft
Spekkink, D. (2012). IPC voor Architecten: Detailniveau BIM per fase. Woudrichem: Spekkink C&R
Christensen, P. & Dysert, L. R. (2011) Cost Estimate Classification System. N.b.: AACE international
Informatiebehoefte: Bouwkosten 35
Internet
S. van Burken (2012) BIM en Hoeveelhedenstaten. Geraadpleegd op 24 april. 13, via http://www.bouwprofs.net/forum/topics/bim-en-hoeveelhedenstaten
N.b. (2009) Een uittrekstaat is een tijdbesparend hulpmiddel. Geraadpleegd op 23 april. 13, via http://ondernemingsdatabank.indicator.nl/bouwcalculatie/een_uittrekstaat_is_een_tijdbespar end_hulpmiddel/NLTABWAR_EU111404/32/related
N.b. (2012) Tip van de Week 27: Werken met Assembly Codes in SmartRevit. Geraadpleegd op 14 maart. 13, via http://www.smartrevit.nl/tip-van-de-week-27-werken-met-assembly-codes-1217
Informatiebehoefte: Bouwkosten 36
Bijlage
Informatiebehoefte: Bouwkosten 37
Bijlage #1: Schema Investeringskosten, Consumentenregeling 2013
Informatiebehoefte: Bouwkosten 38
Informatiebehoefte: Bouwkosten 39
Bijlage #2: Investeringskosten; NEN 2631, Maart 1979, Investeringskosten van gebouwen
De investeringskosten van een gebouw omvatten de volgende kosten: grondkosten, bouwkosten, inrichtingskosten en bijkomende kosten.
Bijkomende kosten zijn:
a. Voorbereidings- en begeleidingskosten b.v. projectmanagement, programma van eisen, architecttoezicht, constructeur, adviseur, bouwfysica, grondonderzoek, adviseur installatie, binnenhuisarchitect, opmetingskosten van het terrein en deskundige bouwkosten.
b. Heffingen enz. b.v. leges, bouwaanvraag, precario en aansluiten nutsbedrijven c. Verzekeringen
d. Aanloopkosten 1 b.v. bestuurskosten, werving personeel, vervroegde aanstellingen,
schoonmaken eerste oplevering, verhuisden, openingskosten, leegstand, bedrijfskapitaal en kas.
e. Financieringskosten b.v. afsluitkosten en renten f. Risico-verrekeningen
g. Onvoorziene uitgaven
h. Onderhoudskosten 2 van het verworven terrein i. Omzetbelasting 3
1 Voorzover deze kosten niet ten laste van de exploitatie van het gebouw of de gebouwen worden gebracht.
2 Deze kosten moeten worden verminderd met eventuele opbrengsten van exploitatie van het terrein, indien
deze opbrengsten niet onder 3.1 .1 reeds zijn afgetrokken.
3 Omzetbelasting heeft eveneens betrekking op in deze tabel genoemde bijkomende kosten.
Informatiebehoefte: Bouwkosten 40
Bijlage #3 : Gerritse, 1999, Kosten en kwaliteit; Sturing van de relatie kosten / kwaliteit in de vroege fasen van het huisvestingsproces
In figuur 5 wordt het mechanisme van ramingen in de diverse procesfasen weergegeven Nadat de fase van bestek en tekeningen is afgerond, kan een kostenraming op basis van
produktiemiddelen plaatsvinden. De hoeveelheidscomponent is dan
bijvoorbeeld het aantal manuren of m3 beton. Deze hoeveelheid wordt vermenigvuldigd met een prijs per eenheid. De hoeveelheidscomponent noemen we de kostendrager.
In de ontwerpfase zijn de
hoeveelheden produktiemiddelen nog niet te ramen. Daarvoor ontbreekt de informatie. Wel bekend zijn de hoeveelheden waarmee de vormgever op dat moment manipuleert. Het zijn hoeveelheden die vanaf de schetsen op te meten zijn. Het gaat
dan over op te meten m2
vloeroppervlakte, dakoppervlakte en de oppervlakte van de gevels, de gevelopeningen, de binnenwanden etc. Het gaat over aantallen bouwlagen en trappen. Men is niet bezig met hoeveelheden produktiemiddelen, maar met hoeveelheden elementen en elementclusters. Er is dan inmiddels een heel ander type kostendrager aan de orde.
Het vaststellen van de eenheidsprijzen die bij de elementen horen, gebeurt op basis van gedetailleerde kennis over gerealiseerde oplossingen in projecten.
De elementprijs wordt gerelateerd aan een bepaalde oplossing, aan een referentie. In wezen budgetteert men een bedrag waarvoor dat bepaalde element gemaakt moet kunnen worden. De gedetailleerde kennis wordt vertaald naar een hoger niveau in de piramide.
Informatiebehoefte: Bouwkosten 41
Bijlage #4: Onderzoek naar het ontwerpproces en rekenniveaus.
De volgende tabellen komen uit de Nen-2634 en het BIM protocol detailniveaus. Hiermee zijn vergelijkingen gemaakt, waarbij gekeken word naar: Welke begrotingsniveaus er zijn, wanneer deze voorkomen in het bouwproces en met welke kostengegevens je te maken hebt. Deze worden vervolgens naast de LOD-structuur gelegd, om te kijken of er een uitspraak gedaan kan worden over wanneer (bij welke LOD) er welke kosteninformatie nodig is of voorkomt, voor het opstellen van een begroting of calculatie.
Begrotings- en kwaliteitsniveaus
Niveau nr. Niveaubenaming Niveaukenmerk
Kosten Kwaliteit
1 Geheel bouwwerk of
ruimtelijke delen kostenkengetallen per aan het
gebruik gerelateerde eenheid kwaliteitsgegevens op gebouwniveau 2 Elementenclusters kostenkengetallen per
elementencluster kwaliteitsgegevens op het niveau van ruimtelijke delen van het gebouw
3 Elementen kostenkengetallen per element kwaliteitsgegevens op het niveau van een ruimte of element
4 Technische
oplossingen prijzen per technische
oplossing kwaliteitsgegevens op het
niveau van de technische oplossing
Vanaf niveau 1 t/m 3 wordt er volgens de nen-2634 gerekend met kostenkengetallen.
Vanaf niveau 4 wordt er gerekend met prijzen per technische oplossing.
Relatie tussen fasen in het bouwproces en te hanteren niveaus
Fase in het bouwproces Begrotingsbenaming Niveau waarop gegevens moeten worden overgedragen 1. initiatief Initiatiefbegroting 1. geheel bouwwerk of ruimtelijke delen
2. haalbaarheidsstudie haalbaarheidsbegroting 1. geheel bouwwerk of ruimtelijke delen 3. projectdefinitie haalbaarheidsbegroting 1. geheel bouwwerk of ruimtelijke delen
2. elementenclusters 4. structuurontwerp SO-begroting 2. elementenclusters
3. elementen 5. voorlopig ontwerp VO-begroting 3. elementen
4. technische oplossingen 6. definitief ontwerp DO-begroting 4. technische oplossingen Globaal kunnen we aan fasen default verschillende detailniveaus koppelen.27
Fasen Detailniveaus
Vraagspecificatie DN 000, DN 100
Functioneel Ontwerp DN 100, DN 200
Definitief Ontwerp DN 300
Technische Specificatie / Productievoorbereiding
/ Uitvoering DN 400
Oplevering / Gebruik DN 500
27 IPC voor Architecten, 2012, BIM protocol; detailniveaus
Informatiebehoefte: Bouwkosten 42
Fase LOD Niveau Begroting Kosten Initiatief 000 1. Geheel bouwwerk
of ruimtelijke delen Initiatiefbegroting 1. kostenkengetallen per aan het gebruik
gerelateerde eenheid Haalbaarheid 000 1. Geheel bouwwerk
of ruimtelijke delen haalbaarheidsbegr oting
1. kostenkengetallen per aan het gebruik
gerelateerde eenheid Projectdefinitie 000 /
100 1. geheel bouwwerk of ruimtelijke delen 2. elementenclusters
haalbaarheidsbegr oting
1. kostenkengetallen per aan het gebruik
gerelateerde eenheid 2. kostenkengetallen per elementencluster
SO-begroting 2. kostenkengetallen per elementencluster 3. kostenkengetallen per element
VO-begroting 3. kostenkengetallen per element
4. prijzen per technische oplossing
DO-begroting 3. kostenkengetallen per element
4. prijzen per technische oplossing
Het is mogelijk dat tijdens voorlopig en definitief ontwerp verschillende detailniveaus voorkomen. Het BIM protocol detailniveaus geeft aan dat hier een aantal bouwonderdelen een afwijkend detail-niveau hebben i.v.m. andere bouwelementen in dezelfde fase, dit is projectspecifiek. Zie volgend tabel.
Informatiebehoefte: Bouwkosten 43
Het BIM protocol detailniveaus geeft in de publicatie verder aan welke kosten- en rekenniveaus voorkomen in de voorkomende LOD’s. Dit zijn voor LOD 200 en 300:
LOD 000 / 100
LOD 200
LOD 300
Bron: IPC voor Architecten, 2012, BIM protocol; detailniveaus
LOD maakt onderscheid in het detailniveau, hierbij is nagedacht over gewenst BIM detailniveaus per fase.
Samenvattend:
LOD LOD kostenniveaukenmerk Kostenniveaukenmerk 000 Kostenkengetal per:
- Geheel bouwwerk - Ruimtelijke delen - Elementclusters
1. kostenkengetallen per aan het gebruik gerelateerde eenheid
2. kostenkengetallen per elementencluster 100 Kostenkengetal per:
- Geheel bouwwerk - Ruimtelijke delen - Elementclusters
1. kostenkengetallen per aan het gebruik gerelateerde eenheid
2. kostenkengetallen per elementencluster 200 Kostenkengetal per:
- Elementcluster - Element
2. kostenkengetallen per elementencluster 3. kostenkengetallen per element
300 Kostenanalyse op basis van:
- Recept per element - Technische oplossingen
3. kostenkengetallen per element 4. prijzen per technische oplossing
Conclusie:
Voor het berekenen van de bouwkosten wordt er:
- vanaf LOD 000 t/m 200 gerekend met een niveau van; geheel bouwwerk of ruimtelijke delen, elementenclusters en / of elementen. (niveau 1 t/m 3).
Hierbij wordt gerekend met kostenkengetallen.
- vanaf LOD300 mogelijk om te rekenen met een uitwerkingsniveau van technische oplossingen.
Vanaf dit niveau kan er gerekend worden met zowel kostenkengetallen per element als prijzen per technische oplossingen.
Informatiebehoefte: Bouwkosten 44
Bijlage #5: Opbouw Inschrijvingssom
Bron: W. de Bruin en H. Wijnja, 2011, Studieboek management - Calculatie, KOB
Informatiebehoefte: Bouwkosten 45
M2 bvo begroting elementenbegroting
Besteksbegroting
Inschrijvingsbegroting
Werkbegroting
Bouwkosten; op basis van functionele kengetallen
Bijlage #6: Bouwproces en begroten
Naarmate het ontwerpproces vordert, is er steeds gedetailleerde informatie beschikbaar. Hiermee kan de calculator steeds nauwkeuriger rekenen.
In een eerder stadium is het van belang om bij het begroten rekening te houden met een uitwerkingsmarge (zie pagina 11).
Naarmate het bouwproces vordert, vordert ook de nauwkeurigheid in de begrotingen. De nauwkeurigheid van de uitwerkingsmarge waarmee rekening is gehouden neemt af, omdat met meer zekerheid gerekend kan worden:
Toename aan informatie / detaillering Toename in nauwkeurigheid begroting
Bijlage #7: Beschikbaarheid data
In deze paragraaf worden een aantal bronnen uit de praktijk, waarmee de bouwkosten middels kostenkengetallen, berekend kunnen worden, geanalyseerd. Hiermee wordt de
beschikbaarheid van de data voor het berekenen van de investeringskosten tijdens het ontwerpproces.
Bronnen
Boeken Internet
- DACE-Prijzenboekjes (Raming) - Reed business kosteninformatie - Manurenboek W&U
- Uneto-VNI Handboek Calculatietijdnormen
- Bouwkosten.nl - Bouwkosten-online.nl - Bouwkostenkompas.nl
* Het is goed mogelijk dat er meer bronnen zijn die over bouwkostenkengetallen beschikken. Het is voor het onderzoek verder niet van belang om deze lijst zo volledig mogelijk op te stellen.
NAP-DACE Prijzenboekje
Richtprijzen uit het DACE-prijzenboekje 2005 zijn vastgesteld aan de hand van werkelijk gemaakte kosten van recent gereedgekomen projecten. De richtprijzen zijn uitsluitend bedoelt voor ramingen en het vergelijken van kosten bij verschillende voeringsmogelijkheden. 28
Elementtabellen Kantoorgebouw
Verlichtingsarmaturen M2 vloeropppvlak Conventioneel 30
Hoogfrequent 40
Fig. 2. Kosteninformatie verlichting. Bron: NAP-DACE Prijzenboekje
Kantoorgebouw
Verwarming (radiator) M2 vloeroppervlak Radiator 39
Convector 54
Fig. 2. Kosteninformatie verwarming:. Bron: NAP-DACE Prijzenboekje Kosten zijn exclusief
- coördinatiekosten voor installaties 2-7%
- Algemene bouwplaatskosten 6 – 12%
- Algemene kosten 6 – 8%
- Winst en risico 2 – 5%
28 L. de Bock, 2005, DACE-Prijzenboekje 2005, uitgave van Reed Business Information
48
Producttabellen
Verlichting (leidingwerk en armaturen)
Lux 250 500 750 1000 Kosten per m2 b.v.o Van 20 37 47 58
(€, exclusief BTW) Tot 26 47 63 74
Fig. 2. Kosteninformatie verwarming:. Bron: NAP-DACE Prijzenboekje
Verwarming (radiator) Kantoor per m3 g.i.
Van 14 Tot 18
Fig. 2. Kosteninformatie verwarming:. Bron: NAP-DACE Prijzenboekje
Kostengegevens zijn inclusief - algemene bouwplaatskosten - algemene kosten
- winst en risico
Aan de hand van de informatiebehoefte m3 en oppervlak (b.v.o.) is ook te herkennen dat het gebruik van de richtprijzen is bedoelt voor ramingen (vroegtijdig in het project). Bij netto-vloeroppervlak zou bijvoorbeeld al de constructie bekend moeten zijn.
Informatiebehoefte: bouwkosten
49
Reed business
Uit de boeken Reed Business Elektrotechnische installaties 2008 en Verwarmingsinstallaties 2008 zijn de volgende nieuwbouw kostenkengetallen voor de producten verlichting en verwarming inzichtelijk gemaakt. Naast de kostenkengetallen houdt dit boek ook rekening met invloedfactoren:
Bekabeling in kabelgoot
Nieuwbouw 1,15
HF-armaturen
Fig. 2. Kosteninformatie Lichtarmatuur. Bron: Reed business Verwarming
Fig. 2. Kosteninformatie Paneelradiator. Bron: Reed business
In deze kostenkengetallen is al rekening gehouden met Arbeidskosten, Materiaalkosten, hulpmateriaalkosten, bouwplaatskosten, algemene kosten, winst en risico van de aannemer en het gebruiksklaar opleveren.29
29 F. van de Waeter en F. Elfrink, 2007, Elektrotechnische installaties, Reed Business, uitgever Lamfers
Informatiebehoefte: bouwkosten
50
Bouwkosten-online.nl
Bouwkosten-online.nl is een bouwkostenbibliotheek. Hier zijn de kosten van verschillende onderdelen in opgenomen.
Op elementniveau is een nuttige bron bouwkosten-online. De database wordt onderhouden door Archidat op basis van leveranciersinformatie. Het voordeel is de actualiteit. Bij de beoordeling van deze informatie kan de werkwijze ook als nadeel worden gezien:
- De leverancier laat zich hier van zijn beste kant zien, oftewel de informatie blijft soms steken op ‘reclameniveau’
- Daar waar concurrentie voor bepaalde leveranciers uit concurrentieoverwegingen niet noodzakelijk is, blijken er hiaten in bepaalde productgroepen te zijn.30
Kosten zijn exclusief - BTW
- staartkosten (bouwplaatskosten)
- AKW (Algemene kosten, risico en winst).31
Fig. 2. Kosteninformatie Lichtarmatuur. Bron: Bouwkosten-online.nl
Fig. 2. Kosteninformatie Paneelradiator. Bron: Bouwkosten-online.nl
30 J. Wamelink, 2009, Inleiding Bouwmanagement
31 http://bouwkosten-online.nl/utiliteitsbouw/condities/, 13 maart 2013
Informatiebehoefte: bouwkosten
51
Bouwkosten.nl
De kostentabellen bevatten eenheidsbedragen per gebouwonderdeel. In deze bedragen zijn alle direct aan dit onderdeel toe te rekenen kosten opgenomen. Deze directe kosten worden berekend op basis van de in de praktijk getoetste hoeveelheden, manuren en loonkosten, materieelkosten, materiaal- en onderaannemersprijzen.
Kosten zijn exclusief - BTW
- staartkosten (bouwplaatskosten)
- AKW (Algemene kosten, risico en winst). 32
Omschrijving Eenheid Hoeveelheid Manuren Kosten
Per
Monteren aansluitsnoer, met haakse steker met randaarde, snoer 3 x 1 mm2, lengte 3 m
stuk 1,000 15,72 15,72
Monteren inbouwarmatuur, hoogfrequent, spiegelrooster, TL5, dimbaar, 2 x 35 W
stuk 1,000 298,01 298,01
SUBTOTAAL stuk 313,73
TOTAAL stuk 1,000 313,73
KOSTEN PER EENHEID stuk 313,73
Fig. 2. Recept Monteren inbouwarmatuur, hoogfrequent, dimbaar, met spiegelrooster, TL5, 2 x 35 W, compleet met aansluitsnoer. Bron: Bouwkosten.nl
32
http://www.bouwkosten.nl.ezproxy.hro.nl/Grootschalige_utiliteitsbouw/Kantoorgebouwen,_elementko sten/_Kantoorgebouw,_radiatoren_en_CV-leidingen/kostengegevens-kostenkengetallen/610836-Element_SfB_1.htm, 13 maart 2013
Informatiebehoefte: bouwkosten
52
Materiaalprijzen
Leveranciers met richtprijzen, indicatieprijzen?
- Richtprijzen Philips - Prijslijst Magnum
Materieelprijzen
In de praktijk kunnen kosten berekend worden bij calculaties door gebruik te maken van materiaalprijzen van leveranciers, tijdnormen afkomstig van … en materieelnormen afkomstig van …
Bouwkosten-online.nl
Het is via Bouwkosten-online.nl tevens ook mogelijk om de benodigde manuren inzichtelijk te maken. In dit voorbeeld is te zien hoe het 0,35 manuren aan tijd inneemt bij het
monteren/plaatsen van in opbouwarmatuur.
Fig. 2. Monteren/plaatsen van in opbouwarmatuur. Bron: Bouwkosten-online.nl
Informatiebehoefte: bouwkosten
53
Manurenboek W&U
Deze bron beschikt over manuurdocumentatie dat gebruikt kan worden voor het calculeren van de kosten voor arbeid.
De manurennormen in dit Manurenboek zijn gebaseerd op gedetailleerde waarnemingen van verrichte arbeid tijdens de uitvoering. Door middel van deze methode geeft het Manurenboek W&U 2010 een betrouwbaar beeld van de werkelijkheid.
De manurennormen zijn te gebruiken bij: Nieuwbouw, Verbouw en Onderhoud De normen zijn ingedeeld in 10 hoofdstukken: Bouwplaatsvoorzieningen, Sloopwerk,
Grondwerk, Fundering, Vloeren en trappen, Buitenwanden, Binnenwanden, Plafonds, Daken en Installaties33
Fig. 2. Voorblad Manurenboek: Woning- en Utiliteitsbouw. Bron: Manurenboek
Uneto-VNI; Handboeken Calculatietijdnormen
Deze bron beschikt over manuurdocumentatie dat gebruikt kan worden voor het calculeren van de kosten voor arbeid.
De handboeken zijn tot stand gekomen dankzij de inbreng van kennis en ervaring van vooraanstaande installatiebedrijven. De calculatietijdnormen zijn gebaseerd op:
- de Nederlandse montagemethoden,
- de Nederlandse voorschriften, wet- en regelgeving, - een goede projectorganisatie,
- normale projectomstandigheden,
- vier gedefinieerde projectcategorieën (bestaand object in bedrijf, bestaand leeg object, eenmalig nieuwbouwobject, repeterend nieuwbouwproject).34
Fig. 2. Handboek Calculatie. Bron: Handboek Calculatie
33 https://www.sdu.nl/manurenboek-w-amp-u-bouw-2009-2010.html, 20 maart 2013
34 http://www.uneto-vni.nl/calculatietijdnormen/hoe-werkt-het, 20 maart 2013
Informatiebehoefte: bouwkosten