Het actieplan van het project heeft dezelfde structuur als de andere projecten in de regio die gericht zijn op versterking van de relatie tussen beroepsonderwijs en bedrijfsleven. In deze structuur worden de doelstellingen van dit projectplan gerealiseerd door te werken met 4 actielijnen, t.w. KIEZEN, LEREN, WERKEN en INNOVEREN. Voor iedere actielijn geldt een gefaseerde aanpak. Dit betekent dat wij per jaar een werkagenda hebben voor het volgende projectjaar. Dat biedt de beste
mogelijkheden tot bijsturing, verwerking van lessons learned en inspelen op actuele vragen en ontwikkelingen.
3.1. Actielijn 1 KIEZEN
Smart Maintenance-MBO zal voor een deel worden ondergebracht in het basis- en profieldeel van de bestaande technische opleidingen van Nova College. Voor een ander deel zal een ‘interfaculteit Smart Maintenance’ worden ingericht met keuzedelen. Smart Maintenance-MBO richt zich behalve op de technische studenten, ook op studenten die minder affiniteit hebben met de pur sang
uitvoering van technische werkzaamheden of gevoelig zijn die voor imagoproblemen van de techniek (lagere status, vuil, mannenwereld, weinig carrièrekansen). Dit zijn vooral meisjes, allochtonen, Havisten/VWO. SM heeft een uitstroomprofiel dat vooral op IT binnen de
onderhoudscyclus is gericht (denk aan sensoren, analyse software, meet/regelsoftware, planning software).
Instroom Nova vanuit VO-VMBO in de regio
Techniek Economie
2017-2018 2018-2019 2019-2020* 2017-2018 2018-2019 2019-2020*
Kennemer College 55 77 70 78 84 51
Vellesan College 24 22 30 41 51 57
Technisch College Velsen 48 56 42 8 11 7
Duin en Kruidberg mavo 17 8 13 28 7 7
Maritiem College IJmuiden 13 28 17 1 2 0
Tender College 2 0 4 8 3 13
Heliomare 2 2 3 2 1 3
Technasium Ichthus Lyceum 1 6 3 2 3 1
162 199 182 168 162 139
*= instroom loopt nog, tussenstand december 2019
Uit bovenstaande cijfers blijkt vooral een toename van inschrijvingen t.o.v. 2017 in Techniek van studenten vanuit de VO-opleidingen in de regio. Bij de instroom naar de Economische opleidingen zien wij een daling. Met name voor de inschrijvers voor de IT en economie-opleidingen verwachten wij dat Smart Maintenance MBO een aantrekkelijke uitstroomrichting is. De Smart Maintenance MBO-opleiding is weliswaar ‘techniek’ maar met een ander imago: De maintenance technologie is een complex, innovatief domein met veel dynamiek. Daarbij komt dat Smart Maintenance-MBO juist de ‘schone’ (niet het sleutelwerk op locatie) aspecten van de techniek benadrukt. Tenslotte is de kans op werk even groot als in de traditionele techniek en biedt zelfs meer kansen op werk dan in
P l a n v a n A a n p a k S M A R T M A I N T E N A N C E - M B O r e g i o I J m o n d P a g . 10 | 31
de huidige commerciële studierichtingen. Hiermee komen nieuwe doelgroepen voor de opleiding in beeld:
• Instroom: VMBO (m.n. beroepsgerichte, kader- en theoretische leerweg), HAVO-leerlingen zonder diploma, en studenten uit de IT- opleidingen van Nova stromen in de technische opleidingen van Nova College.
• Verbreding: Techniekstudenten van Nova College krijgen een verbreding in de basis- en profieldelen van hun technische opleiding. Hiermee verwachten wij meer meisjes, allochtonen en havisten voor de opleiding te interesseren.
• Verdieping: Studenten kunnen zich vanuit de technische opleidingen van Nova met gezamenlijke, domein-overschrijdende keuzedelen specialiseren naar de Interfaculteit Smart Maintenance op een uitstroomprofiel als Maintenance Expert. Ook dit is interessant voor meisjes, havisten en allochtonen.
• Zij-instromende medewerkers: idem als voor instroom, verbreding en verdieping.
• Doorstroom: Het programma voorziet ook in een AD-traject Smart Maintenance. MBO-studenten kunnen via dit AD-traject doorstromen naar HBO Technische Bedrijfskunde. Buiten het AD-traject kunnen zij doorstromen naar bijv. Information Technology, Electric and Electronic Engineering op HBO-niveau.
Actielijn 1 omvat activiteiten en materialen waarmee de Smart Maintenance-MBO-opleiding in beeld komt bij
VMBO en HAVO (m.n. vangnet voortijdige uitstroom) in de regio. Wij zullen specifiek informatiemateriaal ontwikkelen voor de opleiding en het Smart Maintenance-programma presenteren op de reguliere opleidingsbeurzen in de regio (Choice, PET). Samen met
communicatiedeskundigen van Nova College zullen wij hiervoor aansprekend informatiemateriaal ontwikkelen. Wij sluiten tenslotte aan bij lopende campagnes waarmee Techniekonderwijs in de regio in het algemeen in de belangstelling wordt gezet. Wij noemen met name Technolab in Ship, Girls Day (meer interesse voor techniek bij meisjes en een meer positieve grondhouding bij deze doelgroep) en Career Days.
Resultaat: Instroom in de Techniekopleidingen van Nova College van 200 in jaar 1 naar >275 in jaar 4.
Deelnemers: VMBO (beroepsgerichte en theoretische leerweg), MBO, HBO, bedrijven 3.2. Actielijn 2 LEREN
Deze actielijn zet zich in om te komen tot de nieuwe curriculumelementen m.b.t. Smart
Maintenance (niveau 3-4 BOL/BBL). Wij gaan ook de stageprogramma’s ‘SM-geschikt’ maken voor de aangesloten bedrijven en zorgen voor adequate toerusting van hun stagebegeleiders. Omdat het bij Smart Maintenance om een nieuwe functiecategorie zal gaan, moeten ook de BPV-begeleiders een scholingstraject(maatwerk) volgen. De VMBO-partners zullen in jaar 1 een start maken met de aansluiting tussen hun opleiding en het Smart Maintenance-MBO programma. In de jaren daarna wordt deze aansluiting concreter.
De doorstroom via een doorlopende leerlijn MBO-HBO zal in jaar 2 worden gestart. Hieraan zal door MBO en HBO gezamenlijk worden gewerkt. Er ligt dan een uitgewerkt Smart Maintenance
curriculum voor leerjaar 1 in het MBO en een beeld van de rest van de opleiding. Het
Associate Degree (AD) programma wordt in jaar 1 opgestart. Dit is van belang omdat studenten met
P l a n v a n A a n p a k S M A R T M A I N T E N A N C E - M B O r e g i o I J m o n d P a g . 11 | 31
deze achtergrond in staat zijn om door te stromen en omdat ook op HBO-niveau interessante kansen liggen op een carrière in Smart Maintenance. E.e.a. vergroot ook de aantrekkelijkheid van de MBO-opleiding en daarmee de instroom. Het AD-programma zal worden ontwikkeld door Nova College, ROC Kop van Noord Holland en Hogeschool InHolland. Voor zover dit binnen het MBO wordt uitgevoerd is het onderdeel van de RIF-aanvraag. Alleen de ontwikkeling van het MBO-deel van het AD-traject nemen wij mee in deze aanvraag.
De AD-opleiding maakt onderdeel uit van de Learning Communities van Nova College, waarin onderwijs en onderzoek met elkaar verbonden worden. Feedback van studenten over het onderwijs wordt actief verzameld om verbeterpunten voor de docenten te identificeren.
Resultaat: Ontwikkeling en implementatie van nieuw curriculum Smart Maintenance-MBO niv 3,4 (BOL/BBL) inclusief opgeleide stagebegeleiders en docenten. Doorlopende leerlijn van VMBO – MBO – HAVO. AD programma SM.
Deelnemers: VMBO, MBO, HBO, bedrijven 3.3. Actielijn 3 WERKEN
Bij werkenden in de maakindustrie in de regio IJmond is grote behoefte aan uitbreiding van kennis en competenties als het gaat om Smart Maintenance. Deze actielijn zorgt voor de ontwikkeling van arrangementen voor zittend personeel en zijinstromers. Daarmee kunnen certificaten in het kader van ‘een leven lang ontwikkelen’ worden behaald. Dit is van belang in het kader van de duurzame inzetbaarheid van personeel en ook om oudere werknemers met veel ervaring promotiekansen te bieden na jaren van werken binnen de technische disciplines. De bedrijven en Nova College gaan hiervoor aparte curriculumelementen ontwikkelen en aanbieden. Oa. gastlessen en de hybride docent horen daarbij. Wij denken aan minimaal 8 gastlessen per jaar.
Dit is een traject dat buiten de reguliere bekostigde BOL of BBL valt en is daarmee niet subsidiabel binnen de RIF-regeling. De activiteiten zijn inmiddels gestart in de vorm van een masterclass Smart Maintenance als opstap naar het AD-programma Smart Maintenance en worden ondersteund vanuit het House of Skills en MKB-Idee (1e prijs in 2019). Wij nemen de ontwikkelingskosten van het programma mee in deze aanvraag omdat deze onderdelen ook benut worden in ons reguliere programma.
Resultaat: Curriculum en arrangementen met certificaten voor een ‘leven lang ontwikkelen’ binnen Smart Maintenance-MBO.
Deelnemers: MBO, HBO, House of Skills, bedrijven.
3.4. Actielijn 4 INNOVEREN Innovatieprojecten
De technische ontwikkelingen in Smart Maintenance gaan snel. Onderwijs biedt goede
mogelijkheden voor bedrijven om samen met studenten en docenten te werken aan de innovaties en nieuwe toepassingen die kunnen worden gebruikt in het onderhoud van machines en processen.
In de actielijn INNOVEREN verzamelen wij alle nieuwe kennis die moet worden verwerkt in het nieuwe curriculum en zetten wij/ bundelen wij vragen vanuit de bedrijven om tot ontwikkel-opdrachten voor het onderwijs. Daarvoor mogen wij gebruikmaken van het nieuw te bouwen Techport Innovation Centre. In dat Centre krijgt de Praktor een full time standplaats (zie visiedocument par. 12).Hij of zij krijgt tot taak om
- een innovatie-agenda op te stellen en actueel te houden door vragen van de aangesloten bedrijven op te halen en te vertalen in concrete innovatie- en onderzoekprojecten. Nova College heeft inmiddels ervaring met zgn. Hackatons. Heterogene teams van docenten, studenten en bedrijven werken daarin samen aan de oplossing/uitwerking van vraagstukken die door
bedrijven worden ingebracht. De Praktor zal ook van dit instrument gebruik gaan maken en de Hackaton als werkvorm meenemen in het curriculum. Tijdens de stageprogramma’s maken de studenten daar kennis mee.
P l a n v a n A a n p a k S M A R T M A I N T E N A N C E - M B O r e g i o I J m o n d P a g . 12 | 31
- Vooral het MKB in de regio IJmond hierbij te betrekken
- Een ‘leergemeenschap’ op te zetten en verbindingen te zoeken en te versterken met het Praktoraat Smart Technology Skills van de 3D makers zone, de Praktor van het nieuwe opleidingsprogramma GreenBiz4 , Sterk Techniekonderwijs en andere technische
onderwijsprojecten van het Nova College. Door deze verbindingen komen cross-overs tot stand en ontstaat meerwaarde voor de deelnemende projecten.
- Vorm te geven aan een programma van een Leven Lang Innoveren voor de technische bedrijven in de IJmond Regio
- De kennis en ervaring die binnen de actielijn Innoveren wordt opgedaan bij (MKB) bedrijven, te verzamelen en uit te wisselen met de Actielijn Leren. Waar nodig en mogelijk wordt e.e.a.
ingebracht in het curriculum van de betreffende Smart Maintenance opleidingen.
De inzet van de Praktor draagt zo bij aan de opschaling van Techport langs de lijn van verbreding van de huidige technische opleidingen van Nova College en de verdieping van het technisch MBO onderwijs op het thema Smart Maintenance.
De Praktor Smart Maintenance zal o.a. gebruik maken van het nieuwe Techport Innovation Centre.
Dit Centre wordt gerealiseerd op het terrein van Tata Steel (annex aan de Tata Academy) en wordt de fysieke plaats waar de interfaculteit Smart Maintenance haar plaats krijgt. Daar wordt onderwijs verzorgd voor studenten en werkenden en wordt onderzoek gedaan samen met bedrijven naar nieuwe technieken en toepassingen in de wereld van Smart Maintenance. De open innovatie- en ontmoetingsplek is toegankelijk voor andere scholen/onderwijsinstellingen en andere initiatieven die deze onderzoek/innovatieomgeving nodig hebben. Zo groeit het Techport Innovation Centre uit tot een onderzoek en ontwikkelomgeving voor studenten in de Smart Maintenance-MBO, 3D-makers zone, masterclass Smart Maintenance, Sterk Techniekonderwijs, AD Smart Maintenance, GreenBiz-MBO, het House of Skills en het Praktoraat Smart Technology Skills(Smart Makers Education).
Extra inzet op Thema ‘Professionaliseren van docenten en stimuleren van het onderzoekend vermogen en onderzoekende houding’.
Het Praktoraat Smart Maintenance maakt onze inzet zichtbaar op het thema ‘Stimuleren van het onderzoekend Vermogen’. De Praktor zal vragen en ontwikkelingen van de aangesloten bedrijven vertalen naar innovatieprojecten. Binnen deze projecten worden zowel docenten als studenten en bedrijven aangezet om kennis te vertalen naar toepassingen en oplossingen. De projecten leveren ook nieuwe kennisvragen op die uiteindelijk weer onderdeel uitmaken van het curriculum (Actielijn LEREN). Door samenwerking en kennisdelen met de bedrijven en andere praktoraten wordt het onderzoekend vermogen van de studenten èn de docenten geprikkeld, ontwikkeld en versterkt.
De Praktor helpt docententeams te professionaliseren en hun lerend vermogen te vergroten door te experimenteren met nieuwe onderwijsvormen. Bijvoorbeeld door het organiseren van thematische inspiratiesessies, waarin de effectiviteit van onderwijsvormen worden gemeten en docenten worden getraind in nieuwe onderwijs- en onderzoeksvormen (bijv. ontwerponderzoek). Hij wordt daarbij ondersteund door vakdocenten, vaktechnici en -waar nodig- door onderzoekers vanuit de betrokken Hogescholen. De docenten zullen ook een professionaliseringsslag moeten maken.
Daartoe zullen de huidige docenten (circa 15) binnen de aangesloten bedrijven docentenstages lopen om te zien en te ervaren wat de huidige Smart Maintenance-praktijk binnen deze bedrijven is.
Naar verwachting zal iedere docent 1 stage van enkele dagen per jaar kunnen lopen. Ook de inzet van gastdocenten vanuit de bedrijven draagt bij aan hun professionalisering.
Wij kiezen er voor om de bedrijven geen vergoeding te vragen voor de opdrachten/projecten die zij inbrengen in het Innovatielab. Dat zou mogelijk een financiële drempel kunnen opwerpen. Wij hebben meer behoefte aan en belangstelling voor de projecten zelf. De dekking van de PPS wordt gevormd door de jaarlijkse bijdrage van de bedrijven en de structurele bekostigingsgelden.
4 RIF GreenBiz
P l a n v a n A a n p a k S M A R T M A I N T E N A N C E - M B O r e g i o I J m o n d P a g . 13 | 31
Resultaat: Portefeuille met ontwikkelopdrachten vanaf jaar 2 Deelnemers: MBO, HBO, bedrijven