Voor we overgaan tot het doen van aanbevel i ngen en suggesties, wordt g eïnventariseerd hoe groot het draagvlak is voor eventuele voo rtzetting van het convenant ( 5 . 1) en wat de belangrij kste kansen en bedre i g i ngen zijn ( 5 . 2 ) .
5 . 1 Draagvlak
De motivatie en inzet van a l l e betro kkenen is opvallend groot. De h u idige vorm van samenwerking i s eigenlijk ni et meer weg te den ken . Allen zij n het erover eens dat er op deze weg doorgegaan moet worden . A l l een zou het convenant structureel i n g e bed moeten worden in het reg u l i ere wer k . O m het draagvlak van d e betrokkenen wat preciezer i n kaart te breng e n , is een draagvlakmeti ng u itgevoerd met beh u l p van een speciaal voor dit doel ontwi kkelde standaardvra g e n l ijst, de Decision Determ i n a nts Questio n naire (zie voor nadere i nformatie bijlage 2 ) .
Aan de draagvla kmeti ng h eb be n dertien respondenten meegewerkt: negen u itvoerenden en vier beleidsmensen/le idinggevenden . De gem i ddel de scores van deze mensen staat in o nderstaande tabel weergegeve n . De g u n stigste score die iemand k a n geve n is 1 , de ongu nstigste 5 .
Tabel 5 Gemiddelde scores Deci s i o n Determinants Questionnaire
dimensie beleid/leiding uitvoerend
(aantal: 4) (aantal: 9)
randvoorwaarden 2,3 2 , 8
waarden 1,6 1,7
informatie 1,8 1,6
omstandigheden 2 ,8 2 ,0
tijdstip 2 , 1 1.7
behoefte 1 , 3 1,5
weerstand 1.4 1,5
verwachte opbrengst 2,1 1,6
eindoordeel 2,6 2 ,6
allen (aantal: 1 3 )
2 , 6 1,7 1,7 2 , 2 1 . 9 1,5 1,5 1,8 2.6
De u itgangspositie voor een vervolg van het convenant wijkve i l igheid is tamelijk goed: de scores v a n de respondenten ( kolom ' allen' ) liggen allemaal tussen de 1 ( ' zeer g u nstig ' ) en 3 ( ' neutraal ' ) . Met andere woorde n : er is geen enkele dimensie die er slecht voor staat.
Het eindoordeel ligt net a a n de g u nstige kant van het neutrale m idden; een voorzichtig opti misme derh alve .
Er is variatie i n de mate waarin de dimens ies als gu nstig worden beoor
deeld. Met name de randvoorwaarden en de omstandig heden springen eruit als dimensies waarop nog verbetering wenselijk is. Aan omstandig heden valt doorgaans niet veel te veranderen, maar ze kunnen wel in kaart gebracht worde n . I n de D OQ kan men kiezen uit een aantal omstandig
hede n .
De res pondenten geven a a n dat het vooral gaat o m :
• een verandering i n de l e i d i n g ( SWO ) ;
• vasthouden aan besta ande methoden waardoor de i nvoering v a n het convenant moeizaam verloopt ( SWO en pol itie) . H i erbij past een kant
teken i n g . M et name pol itiemensen antwoordden vaak bevestigend op deze vraag, omdat ze h u n w e r k w ijze n i et hadden h oeven verandere n . Het tweede deel v a n de vraag , i n houdend dat d e i n voering v a n het convenant moeizaam verloopt, l i eten ze daarbij veelal b u iten
beschouwing . We hebben de a ntwoorden van de pol itie bij deze vraag daarom n i et m eegeteld .
• het samenvallen van de i nvoering v a n het conven ant m et een wijz i g i ng i n d e doelste l l i n g van o nze organ isatie ( pol itie, i n m i ndere m ate ook SWO ) ;
• het samenvallen van het convenant m et een i nterne reo rganisatie ( po l itie, SWO ) .
A a n randvoorwaarden kan vaa k wel i ets veranderd worden . De mogelijk
heden voor verbeter ing liggen d u s voornamelij k o p dit terrei n . Over wel ke randvoorwaarden hebben d e res ponde nten het? In de DDO wordt er een aantal geïnventa r iseerd . Uit nadere a n alyse b l ij kt dat het bij de m i nder g u nstige scores vooral om de f i n a n c i ë n e n de voorwaarden i n de eigen organi satie gaat. Financiën worden zowel door mensen van SWO als van de politie genoe m d , voorwaarden in de eigen organ isatie vooral door mensen v a n SWO.
Als we de beleidsmensen/leid i nggevenden vergelij ken met de u itvoere nden (de tweede en derde kolom) , valt o p d at de beleidsmensen/lei d i n g gevenden de d i mensie ' r andvoorwaarden' iets g u nstiger i nschatten d a n de
u i tvoerenden, de d i mensies ' o mstandig hede n ' , 'tijdst i p ' e n ' verwachte o p brengst' j u ist iets o n g u nstiger dan de u itvoerenden . De versch i l l e n zij n overi gens geen van alle s i g nifi cant.
Alles overziend is de u i tg a ngssituatie o m het convenant voort te zetten d u s redel ijk g u nstig . Het is echter nodig de randvoorwaarden t e o pti m a l i seren, m et name d e i nterne organisatie bij SWO en de financiën bij SWO en d e politie. H e t l ij kt erop d a t d e i nter n e voorwaarden bij SWO alles t e m a ken hebben m et de zaken die o nder o m st a n d i g heden zijn genoemd e n d i e voor een deel ook i n eerdere hoofdstu k ke n naar voren kwamen : recente
w issel i n g in de leiding, reo rganisatie e n een vera ndering in de doelstel l i ng . Het zou voor deze organi satie kennelij k g oed zijn als ze i n rustiger vaar
water terechtkomt. I n een i nterview werd dit beeld bevestigd .
Voor de convenantpartners bete kent dat, dat ze SWO enige tijd zouden moeten ontzien of althans niet zwaarder onder d r u k zetten. A nderzijds biedt z o ' n reorgani satie wel een geschi kt m o m ent om bij aan te s l u iten als er voor de convenant-werkwijze bepaalde werkprocesse n zouden moeten
verandere n . We denken dan bijvoorbeeld aan regi stratie van de eigen activiteiten . Welli cht k a n d at nog ' meegenomen' worden i n d e reorg a n i satie.
5 . 2 K ansen en bedreigingen
Pagina 26
Gezien d e voorgaande hoofdst u k k e n , z i e n we voor het conve n a nt de volgende kansen en bedre i g i ngen .
Kansen
• sterke moti vatie en i n zet van d e betro kkenen, zowel u itvoerders als leidi nggeve nden;
• enthousiasme over samenwer k i n g en werkwijze;
• effectief repressief optred e n v a n het Fl exteam ( i ncidentee l ) ;
Eerste monitoring convenant Wijkveiligheid Utrecht Overvecht DSP - Amsterdam
• enthousiasme over outreachende werkwijze van SWO ;
• goed verlopende u itvoering van maatregelen;
• verbeterd contact tussen partners en jongeren;
• meer voorz i e n i ngen voor jongere n ;
• minder jongerenoverlast;
• licht toegenomen bewonersvertrouwe n ;
• i n g rote lijnen een op het convenant toegesneden organisatie;
• waardering voor beschi kbaarheid budget voor d ri ngende m aatregelen;
• aanbod van jongeren om als assistent voor de sportwerker te fungeren;
• aanbod van M arokkaanse vaders om a l s vrijwi l l iger bij de sportacti
viteiten te hel pen .
Bedreigingen
• insteek van het convenant te sterk gericht op jongeren;
• gevaar voor gebre k a a n conti nuïteit : co nvenant i s ni et structu reel i ngebed;
• onvoldoende concrete en meetbare afs praken over te bere i ken resultaten;
• ondu idelijke coörd i natie;
• wei nig wer k begeleid i n g ;
• gebrekkige com m u n i catie(structuren) ;
• onvoldoende evaluatie;
• gebrek kige reg istratie;
• zwa k vertrouwen van bewoners;
• perso nele wisselingen bij SWO en politie;
• i nterne reorganisatieperi kelen bij SWO ;
• nog te weinig voorzi eni ngen ( i n de z i n van activiteiten) voor jongere n ;
• gebrek aan alternatieve rond hangplekken;
• aan bod nog onvoldoende toegesneden op pluriformiteit van (groepen ) jongere n ;
• verwarrende bejegening van jongeren d oor Flexteam en nood h u l p ( po l itie) ;
• inflexibiliteit convenant : niet voldoende toeges neden om n ieuwe groepen jongeren (onder meer allochto nen met crimi nele activiteiten) te benade
ren;
• opkomst nieuwe probleemlocaties;
• onevenwichtige bevo l ki ngsopbouw i n d e wij k .
5.3 Aanbevelingen e n suggesties
I n de aanbevelingen en sug gesties is een toelichting op de kansen en bedreig i ngen verwerkt.
A anbeveling 1: Doorgaan
• Gezien de positieve reacties staat h et o n zes i nziens buiten kijf dat er doorgegaan moet worden met dit convenant. De respondenten geven dat ook allemaal aan : " N atuurlij k moeten we doorgaan ."
A anbeveling 2: Structurele inbedding
• Het is sterk aan te raden de werkwijze die bij het convenant wordt ge
hanteerd structu reel in te bedden i n het regu liere beleid van de partner
organisaties, zoals de respondenten suggereren . D it biedt de beste garantie voor conti n uïteit. In het volgende hoofd stu k ' Advies' worden voorstellen gedaan over de wijze van voortzetting van het convenant.
Indien het bes l u it tot structurele i nvoer ing wordt genom e n , is het van belang dit tij d i g aan d e betrok kenen te laten weten . Dat g eeft op zijn mi nst gemoedsrust bij u itvoerenden en bewoners e n het kan helpen voorkomen d at waardevolle krachten vertrekke n .
• Er zou o o k gedacht moeten worden a a n i n bedding i n bestaande kaders lijnen bevalt het convenant alle partners uitstekend .
Nu iedereen weet waa rtegen 'ja' i s gezegd, is het een goed moment om matige evaluatiemomenten afgesproken te worden . ) Een ander voordeel van meetbare termen is dat eventuele te ko rten in personele capaciteit of
eventueel losgekoppeld worden van de samenwer king safspraken uit het convenant.
Met d e bovenstaande voorstellen wordt fe itelijk een kwal iteits
verbeterings- of professionaliseringsslag gemaakt. Op lange ter mijn kan een p rofessionelere opzet het mogel ij k maken om meer pro-actief in
Pagina 28 Eerste monitoring convenant Wijkveiligheid Utrecht Overvecht DSP - Amsterdam
nem en .
M aar het wordt ( met n a m e op de werkvloer) wel a l s een soort l eemte of op zijn m i nst a l s o n d u i d e l ij k ervaren , dat niemand deze rol l ij k t te
verv u l le n . O p de l a n g e term ijn is d eze constructie o nzes i n z i e n s niet g oed vol te h o u d e n .
D o o r s o m m i g e n w o r d t g esteld dat e e n neutrale persoon of i n stantie de reg ierol zou m oeten vervu llen . Dat lijkt ons geen haal bare optie .
Gewoo n l i j k is de gemeente, hier d u s het wijkbureau , de aang ewezen instantie voor de reg i e . Vanuit een formeel sta ndpunt i s dit te verded igen vanuit de vera ntwoor d e l ij k heid van de overheid voor d e open bare orde en veilig heid. H et ligt dan ook voor de hand dat het wijkbureau deze reg ierol o p zich neemt, m its de andere partners daar achter staan.
A anbeveling 5: Con tinuïteit
• Structurele i n bedd i n g is één van de belang rij kste g a ra nties voor conti n uïteit ( zie aan bevel i n g 2) .
• Een andere bel angrij k e factor hierbij is het form u l eren v a n haal bare doelstel l i ng e n , het m a ken v a n real istische keuzes e n d u idelijke afspraken en het contro leren v a n d e naleving van de afspra ke n . Ook het tijdig aangeven van k n e l p u nten en problemen hoort hier bij . Zie o o k paragraaf 6.2 .
• SWO heeft veel m e n s e n op basis van een j aarcontract i n d ie n st . Dat brengt ieder jaar veel o nzekerheid met zich mee over d e voo rtzetting van lopende p rojecten of i n d i t geval het convenant.
I n het algemeen i s het werken met tijdelijke contracten zeer bedreigend voor d e conti n uïteit van acti viteite n . Som m i ge medewerkers proberen soms uit eigen beweg i n g een goed heenkomen te zoeken voor het contract afloopt, v a n a nd ere wordt het co ntract niet verle n g d , weer andere medewer kers worden ' weggekocht' . Daarmee verd wijnt een hoop kennis, co ntacte n en opgebouwde goodwi l l , o o k al doe je aan overdracht hiervan n a a r n i e u w personee l . Voor een d eel betreft het hier d u s o ngewenst e n o n no d i g personeelsverloop. Overigens i s hier wel sprake van een l a n d e l ij ke trend.
Voor de bu itenwereld ( bv . samenwerki ngspartners) i s d i t bove ndien erg last i g : wie moeten ze nu weer aanspreken als contactpersoo n ?
Het effect o p jongeren i s nog veel negatiever. Het o p bouwen v a n een vertrouwensband m et j o ngeren d u u rt al gauw een j a a r , volgens de res pondente n .
Dit soort ' o n n o d i g ' perso neelsverloop moet zoveel mogelijk voorkomen word e n . Dat k a n bijvoorbeeld door tijdig ( bijvoorbeeld een half jaar tevo ren) te l aten weten aan d e betro k kenen of hun co ntract verlengd zal worden . Als het h a a l b a a r i s , i s een vaste aanste l l i n g natu u rl ij k een veel beter alter nati ef.
• Bij de pol itie zijn regel m atig personele wissel i nge n . De achte rgro n d hier
v a n lijkt per geval vers c h i l l end . Daarnaast wordt er een job- rotatio n beleid gevoerd .
Zoals hierboven gesc hetst is het voor de continuïteit w e i n i g bevord erlijk als er veel doorstr o m i n g i s. E r zou getracht moeten worden o m d at te voo r ko m e n . Als het toch o n verm ijdelijk i s , is het zaak o m de overdracht van contacten zo goed mogelijk te regel e n , bijvoorbeeld door een opvolger een tij d l a n g mee te nemen in de wij k .
A anbeveling 6: Uitbreiding en differen tia tie van voorzieningen voor jongeren (o.m. JTT)
• O o k al is het a a n bo d voor jongeren toeg enomen, het is nog n i et
voldoende . Er is behoefte (zie 2 . 2 ) aan een u itgebreider openstelling v a n de b u u rt h u i ze n en m eer outreachend jongerenwerk ( z i e a a n beveling 8 ) .
Voor de la ngere term ijn zou ook aan meide n werk gedacht k u n ne n wor Welzijnsnota voor 1 999-2002 heeft aangegeven dat er ondersteuning beschi kbaar is voor onder meer " versterk i n g van de professionaliteit en kwaliteit van welzijnsvoorzieni ngen " . Bove ndien wil zij vooral de vrije
tijdsmogelijkheden voor 1 2- tot 1 6-jarigen vergroten .
Het M i nisterie van Justitie stelt voor het jaar 2000 landelijk 1 5 miljoen s u bsidie bes c h i k baar voor de i ntensivering van de aanpak van jeugd
cri m i naliteit. Hierbij gaat het zowel o m p reventie als om repressie. Voor preventie wordt aansluiti ng bij onder meer jeugdhulpverlening en o nderwijs gestimu leerd. Voorts is er opvoed kundige onderste u n i ng om een ged ifferentieerd aanbod van jongere nvoorzieni ngen en
-activiteiten . I n hoofdstu k 2 werden al e n kele groepen onderscheiden : en de Jeugdtoezichtteams van de politie A msterdam-Amstelland3. Dit zij n teams van jongeren met beg i n nende pol itiecontacten die worden i n gezet als toezichthouder bij probleemlocaties. Het werkterrein is de eigen wijk van de jongere. I n de praktij k komt het dus voor dat de jongere ook toezicht houdt op zijn eigen kennissen .
Noot 3 Zie bijvoorbeeld Hoek, A . van en R. van Overbeeke - Evaluatie jeugdtoezichtteams politie A m sterdam/Amstelland, 1997.
Pagina 30 Eerste m onitoring convenant Wijkveiligheid Utrecht Overve cht D S P -Amsterdam
De tea m s worden ondergebracht bij de politie e n wer ken altijd onder begeleid i ng van een agent.
Ons zijn vooral d e bijzonder goede ervaringen beken d die zijn opgedaan i n Amsterdam . H et eerste team o ntsto nd op initiatief van een politieman i n stadsdeel Osdorp, d at qua bouwwijze, opzet en bevol k i n g goed vergel i j k baar i s met O v ervecht. Dit i nitiatief beviel zó goed d at er inmiddels z o ' n dertien teams zij n , verspreid over de hele stad .
Als deze opzet i n Overvecht wordt toegepast, zoud e n er twee vliegen i n één k l a p gesl agen word e n : e r i s een extra activiteit voor d e probleem
jongeren en er wordt gericht toezicht gehouden op de probleemlocaties . Een bijkomend voordeel is dat de jeugdtoezi chthouders zich u itstekend kunnen i n leven in de gedachtegang van de overlastgevende jongere n .
• De wij k koppels komen soms jongeren tegen, die n a a r hun mening i n aanmerking k o m e n voor jeugd h u l pver len i ng . Om te voorzien i n d e behoefte a a n jeugdhul pverlening die sommige respondenten naar voren brengen (zie 4 . 1 ) , kan overwogen worden de jeugd h u l pverlening te benaderen met het verzoek om ook meer outreach e n d te werken . Een hu lpverlener zou bijvoorbeeld af en toe mee kunnen l o pen met de wijk
koppels , spree k u u r houden in een buurthuis of het Z u ile nse model volgen, waarbij de coö r d i nator van het netwerk 1 2 + eens per week langs komt op het wij k b u reau van de politie om te h o ren wel ke jongeren i n aanmerking komen voor i nd ivid uele h u l pverlen i n g ; vervolgens wordt een o utreachend hul pverlener van de Stichti ng Welzijn verzocht contact te leggen met d i e jongere n .
Wel k model o o k wordt g e kozen , feit i s dat op d i e m a nier wordt de drempel verlaagd e n kan eerder i ngegrepen word e n . Afglijden van i ndivi
duele jongeren e n beïn vloeding van andere jongeren in de g roep kan zo voorkomen word en . A l s z o ' n aanpak inderdaad i n een behoefte blijkt te voorzien, zou d e jeu g d h ulpverlening op termijn part n e r kunnen worden i n h e t convenant.
I n Amsterdam bestaat sinds kort een vergelij k bare a anpak o nder de naam ' Veilige v i n d plaatse n ' . Het type hul pverlen i n g waaraan daar behoefte blijkt, is voora l : huisvesting en schuldsaneri n g , reden waarom daar het streetcornerwork (SSCW) participeert . Een ervaring is dat de jongeren wel zelf overt u i g d moeten zijn (of desnood s : overtuigd worden) van d e noodzaa k van h u l pverlening .
• Voor de g roep s p ij belende jongeren die volgens een signaal van een respondent behoefte heeft aan structuur in h u n dag ritme (zie 2 . 2 ) , kan overwogen worden een project te starten naar het m odel van JOPS i n Rotte rda m .
• Door de al lochtone ( m et name Turkse en Ma rokkaan s e ) jongeren die we hebben geïnterviewd , wordt beweerd dat d e di scoth e ken in de
binnenstad weigeren hen toe te laten . Als d at waar i s , zou in het bel ang van deze jongeren met de horeca in de b i n ne nstad o verlegd moeten worden over het toelati ngsbelei d .
Aanbeveling 7: Uitbreiding capaciteit S WO en politie
Het is du idelijk dat de h u id i ge aanpak goed werkt. Gezien de behoefte aan meer (outreachend ) jongerenwerk, een u itgebreider openstel l i n g van de buurthuizen en eventueel o o k meidenwerk (zie vorige a a n beveling) stelt SWO dat het aanbeveling verdient de capaciteit van deze instantie (ook met n ieuwe activiteiten ) uit te breiden . Bovendien kampt SWO met een tekort aan computers (zowel hard- als software) .
O o k de politie geeft aan over meer capaciteit te willen beschi kken, omdat er nu geen en kele s p e l i ng i s . Ziekte of andere uitval van een wijkag ent kan vervelende gevolg e n hebben voor de uitvoering van het convenant.
A anbeveling 8: Uitbreiding outreachende werk wijze opbouwwerk Met buurthui sactiviteiten wordt een deel van de behoefte aan vrijetijds
voorzieningen voor jongeren gedekt. Een aanzi enlij k aantal jongeren wil echter niet naar de buurthuizen. Met outreachend sportwerk wordt gepoogd deze jongeren te bereiken onder het motto : " Da n komen wij wel naar j u l l i e toe " . E e n d e e l v a n d e jongeren z a l h i e r i nderdaad mee berei kt worden. Een ander deel dat niet van sport houdt (of niet op de mome nten d at ze willen rond hange n ) , niet.
Ook al is het een i l l usie dat je alle jongeren kunt berei ken, toch i s het de moeite waard te proberen voor zoveel mogelijk jongeren een aan bod te hebben .
De partners zijn het erover eens dat de outreachende wer kwijze zi nvol i s . Het verdient d a n o o k aanbeveling niet al leen de sportactiviteiten maar ook ander jongerenwerk op outreachende basis aan te bied e n . Met name in O vervecht-Noord , w aar betrek kelijk veel ruimte is tussen de bebo u w i n g , zijn de mogelijk heden hiervoor aanwezi g . Voor slechte weersomstandigheden moet wel een acco mmodatie gevonden word e n . Wel l i c h t zou hiervoor aan basisschole n gedacht kunnen word e n : 's avonds worden deze i m mers niet gebru i kt en er zijn vrij veel basisscholen i n de wij k . (Voorwaarde is wel dat de boel heel blijft . . . Ook is het wenselijk dat dit met gesloten portemon nees gebeurt . )
Overigens wordt e r door SWO o p gewezen dat deze i nstell i ng momenteel aan haar capaciteitsgrenzen zit, mede door een i nterne reorgan isatie en een wijziging v a n de doelstel l i n g e n . Als op korte termijn uitbreiding van de outreachen d e werkwijze gewenst wordt, kan d at alleen gerealiseerd worden als dat gepaard gaat met uitbreiding van de capaciteit .
A anbeveling 9: Periodieke herhaling of uitbreiding repressieve politie-inzet
• Van alle kanten wordt g rote waardering u itgesproken voor het normen
stellende werk dat het Flexteam gedurende drie maanden verricht heeft.
U iteraard wil men dat dit vaker gebeu rt, l iefst perma nent. Aangezien Flexteams worden samengesteld uit mensen die gewoonlij k andere taken hebben, is het n i et mogelijk permanent over een Fl exteam te beschi k ken . De regu l iere taken blijven dan i mmers l iggen .
Wel zou d e repressieve pol itie-inzet regelmatig herhaald kunnen worden . Dit zou onzes inziens kunnen door a f e n toe weer een Fl exteam samen te stellen. Een an dere mogelijkheid i s wel l i cht het wer kterrei n van het Zuil ense Asterixteam uit te breiden naar O vervecht, zodat het daar af en toe kan optreden .
E n kele SWO-ers wijzen op het gevaar dat d e jongeren "om n i k s " beboet word e n . Dit kan een neg atief effect hebben op de vertrouwensband tussen jo ngeren en wij kprofessionals.
• De jongeren zelf zijn wat m i nder te spreken over de verwarrende wijze waarop ze door de verschi l l ende politiefu nctio narissen zij n bejegend : de wijkagent is altijd vriendelijk tegen hen, de a ndere typen
politiefu nctionaris zelden . Het is aan te raden vanuit d e politie één lijn te trekken in de wijze van omgaan met de jongeren die i n groepen
rondhangen op straat. Anders komt de boodschap niet goed over en wordt d oor wijkagenten zorgvuldig opgebouwd vertrouwen weer teniet gedaa n . Het l ij kt er nu op dat de jongeren niet begrepen hebben wat ze ver keerd deden e n er niets van geleerd hebbe n .
D e vriendelijke, u itleggende bejeg e n i ngswijze v a n d e wijkagenten geniet h ierbij de voorkeur: pas als die n i et helpt, zou overgegaan moeten worden op sancties, maar niet zonder eerst te hebben gewaarschuwd.
Repressief optreden bete kent niet dat de politie zich als een soort boeman moet gedragen .
Pagina 32 Eerste monitoring convenant Wij kveiligheid Utrecht Overvecht D S P - Amsterdam
• O m speciaal voor de zeer jonge d ad ers ( 1 0- 1 1 jaar) een repress ieve reactie te hebbe n , wordt er ( well i c ht ten overvloede) op gewezen dat het s i n d s kort op experi m entele basis mogelij k is ook aan 1 2- m i n n e rs alter
natieve sa ncties ( n aar voorbeeld van H alt) op te leg g e n , d e zogenaamde Stop-reactie. Deze maatregel wordt door de H alt-bu reaus u itgevoerd . Via gesprekken, spelen e n opste l l e n wordt het k i nd gewezen o p het
ver keerde van h u n ged rag. N aast dit ' st rafwerk' dat m aximaal tien u u r k a n d u r e n , moeten de k i n deren excuses aanbieden a a n degene d i e ze hebben benadee l d .
A anbeveling 1 0: Handha ving huidige con venan tpartners
• De samenwer k i ng m et de h u i d i g e con vena ntpartners bevalt g oe d . We
• De samenwer k i ng m et de h u i d i g e con vena ntpartners bevalt g oe d . We