Maandupdate
Evi van Lanschot
april 2021
Inhoud
Samenvatting: de markt en de portefeuille
Evi en de klimaatdoelen van Parijs
Terugblik
Rendement aandelen
Rendement obligaties
Vooruitblik: onze visie
Actuele portefeuille
Aandelenmarkten weerstaan rentestijging
Samenvatting – de markt in maart
Het afgelopen kwartaal ging veel aandacht uit naar de stijging van kapitaalmarktrentes en de gevolgen hiervan voor de aandelenbeurzen. Na een snelle stijging is de Amerikaanse kapitaalmarktrente echter iets
teruggevallen. In Duitsland is de rente nog negatief maar stijgt niet meer. En ook in het VK, waar de economische vooruitzichten vanwege de succesvolle vaccinatiestrategie toch duidelijk verbeteren, heeft de rente moeite om verder te stijgen.
De (tijdelijke) schade die de rentestijgingen
veroorzaakten op aandelenmarkten was beperkt tot 3 á 5%. Japanse aandelen en aandelen uit opkomende markten hebben nog wat moeite om te herstellen, maar de Amerikaanse S&P500 en de Europese EUROSTOXX 600 noteerden recentelijk nieuwe recordniveaus. Ook de Nederlandse AEX index wist eindelijk het record van 4 september 2000 te passeren.
De Amerikaanse economie is ondertussen flink op stoom gekomen. Het vertrouwen onder producenten en consumenten neemt toe. Producenten in de
dienstensector waren zelfs nog nooit zo positief als in maart dit jaar. In maart kwamen er maar liefst 916.000 nieuwe banen bij, terwijl de cijfers voor januari en februari naar boven werden bijgesteld.
Ook in Europa zijn er hoopvolle signalen. De Economic Sentiment index, een belangrijke voorlopende indicator voor de Europese economie, steeg in maart tot het hoogste niveau sinds februari vorig jaar. Op alle deelgebieden (industrie, dienstverlening, bouw, detailhandel en consumentenvertrouwen) waren verbeteringen te zien.
Samenvatting rendement Evi Fondsen
Maart 2021 2021 t/m maart 3 jaar* 5 jaar* Sinds start
(september 2002)*
Evi Zeer defensief 1.0% 0.3% 4.3% 3.4% 3.3%
Evi Defensief 2.0% 2.7% 5.3% 4.5% 3.7%
Evi Neutraal 2.8% 4.9% 6.6% 5.7% 4.1%
Evi Offensief 3.8% 7.4% 7.9% 7.1% 4.7%
Evi Zeer offensief 4.6% 8.7% 8.0% 7.5% 4.8%
Bron: Evi, 1 maart 2021
90 100 110 120 130 140 150
mrt-16 sep-16 mrt-17 sep-17 mrt-18 sep-18 mrt-19 sep-19 mrt-20 sep-20 mrt-21
Evi Zeer Defensief Evi Defensief Evi Neutraal Evi Offensief Evi Zeer Offensief
Samenvatting – de portefeuille
We zijn overwogen naar opkomende landen en Europese aandelen. In maart deden deze categorieën het minder goed dan bijvoorbeeld Amerikaanse aandelen. Op de wat langere termijn hebben we echter nog steeds vertrouwen in deze keuze, omdat:
• Europese aandelen meer geconcentreerd zijn in sectoren die meer herstelpotentieel over hebben
• De verhouding tussen de prijs van een aandeel en de winst van dat bedrijf in opkomende landen nog minder scheef is dan in ontwikkelde landen
Overwegingen
• Opkomende landen en Europa
Onderwegingen
• Geen
We zijn overwogen high yield bedrijfsobligaties en onderwogen staatsobligaties. De rente op alle obligaties loopt gestaag op, maar high yield
obligaties doen het tot nu toe nog steeds het best.
We zien op de korte tot middellange termijn geen reden voor een verandering van dit beeld, en houden deze positionering dus in stand.
Overwegingen
• High Yield bedrijfsobligaties
Onderwegingen
• Europese staatsobligaties
Aandelen Obligaties
Wat hebben we gewijzigd in de Evi Fondsen?
Wereldwijde aandelen
• Toegevoegd: Northern Trust SDG Select Fund
• Afgebouwd: Enkele wereldwijd beleggende aandelenfondsen
• Waarom? Dit fonds heeft een lagere CO2 uitstoot (zie pagina 10).
Europese staatsobligaties
• Toegevoegd: Northern Trust High Quality Government Bond Fund
• Verwijderd: Vanguard European Government Bond Fund
• Waarom? In tegenstelling tot het verwijderde fonds belegt het Northern Trust fonds alleen in de hoogste kwaliteit Europese obligaties (zoals Duitsland en Nederland), waardoor de blootstelling naar bijvoorbeeld Italiaanse staatobligaties in de
portefeuille is afgenomen. Bijkomend voordeel is dat het fonds van Northern Trust ook nog eens goedkoper is.
Bedrijfsobligaties
• Toegevoegd: Wells Fargo USD Credits Fund
• Verwijderd: iShares Global Corporate Bond Fund
• Waarom? Het Wells Fargo fonds belegt alleen in Amerikaanse bedrijfsobligaties in plaats van het iShares fonds wat zich richt op bedrijfsobligaties wereldwijd. Hierdoor wordt het mogelijk om scherpere keuzes te maken ten aanzien van de
geografische spreiding. Ook is het Wells Fargo fonds duurzamer dan het verwijderde fonds, wat bijdraagt aan onze duurzame ambities.
Inhoud
Samenvatting: de markt en de portefeuille
Evi en de klimaatdoelen van Parijs
Terugblik
Rendement aandelen
Rendement obligaties
Vooruitblik: onze visie
Actuele portefeuille
Evi en de klimaatdoelen van Parijs
Evi verduurzaamt al langere tijd haar portefeuille. In maart hebben we weer grote stappen gezet. Wij belegden uw geld al maatschappelijk verantwoord, maar gaan verder. De waarde van uw vermogen is namelijk meer dan een financieel plaatje.
Door te beleggen bij Evi draagt uw vermogen bij aan een leefbare wereld, ook op de lange termijn.
De weg naar het beste rendement is beleggen op duurzame wijze; Evi is daarin nu al veel verder dan de meeste andere partijen. Duurzame bedrijven hebben de toekomst, daarin wordt het meeste geïnvesteerd en juist deze bedrijven hebben het beste groeipotentieel.
Evi heeft zich daarom ten doel gesteld de portefeuille te beleggen volgens de Paris Aligned Benchmark. Doel van deze becnhmark is dat beleggers zich hieraan committeren, zodat de gestelde doelen van het Akkoord van Parijs (maximaal 2 graden opwarming in 2100) gehaald worden.
Evi heeft een hoger ambitieniveau dan de markt en wil dus structureel sneller naar het niveau van de Paris Aligned Benchmark komen. Hoe we dat doen leest u hierna.
Hoe meten we de uitstoot van CO2?
CO2-intensiteit CO2-equivalent
Een groter bedrijf stoot vrijwel zeker meer CO2 uit dan een kleinere concurrent. Het maken van 100 producten leidt tot een hogere uitstoot dan 5 producten.
Om bedrijven met elkaar te vergelijken kijken we daarom naar de uitstoot per euro gerealiseerde omzet.
Hierdoor kunnen bedrijven met een grotere totale uitstoot toch beter beoordeeld worden op
duurzaamheid.
Als we het hebben over ‘CO2-reductie’ bedoelen we eigenlijk de reductie van uitstoot van alle
broeikasgassen. Omdat CO2 de bekendste is wordt uitstoot van broeikasgassen vaak uitgedrukt in ‘CO2- equivalent’.
• Voorbeeld: methaan is een broeikasgas dat ongeveer 20 keer ‘sterker’ is dan CO2. 1 ton methaan staat daarom gelijk aan 20 ton CO2. Het reduceren van de methaanuitstoot met 1 ton heeft dus dezelfde impact als het reduceren van de CO2 uitstoot met 20 ton.
Het is dus niet zo dat we alleen kijken naar de uitstoot van CO2. We kijken naar alle uitstoot, en drukken dat uit in één getal.
Evi Fondsen met weinig CO2 Stappen in het selectieproces
Hoe geven we invulling aan duurzaamheid?
In de Evi Profielfondsen hebben we in afgelopen periode twee aandelenfondsen van Northern Trust opgenomen. Beide fondsen hebben een speciale focus op bedrijven met een lage CO2- uitstoot: één voor Europese aandelen en één voor wereldwijde aandelen.
Bij deze specifiek voor ons opgezette fondsen ligt de CO2 uitstoot meer dan 60% lager dan de markt.
Hiermee sturen we tegen lage kosten richting ons ambitieniveau op duurzaamheid. De selectie van de aandelen vindt plaats in vier stappen.
1. Uitsluiting van sectoren als wapens, tabak en bedrijven met veel controverse.
2. ‘Best-in-class’: we beleggen binnen de sectoren die we wél opnemen alleen in de 50% best presterende bedrijven op MVB in het algemeen.
3. Carbon champions: we verwijderen in elke sector de 20% grootste vervuilers (op basis van CO2-
intensiteit). Daarnaast sluiten we bedrijven uit met een grote fossiele brandstofvoorraad.
4. Positieve impact: bedrijven die positief bijdragen aan de strijd tegen klimaatverandering, bijvoorbeeld door productie van groene energie, krijgen een hoger gewicht.
Naar een CO2-neutrale economie, en de doelen van Parijs?
CO2 uitstoot (markt in 2020 = 100%)
0 20 40 60 80 100 120
2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050
Markt Paris Aligned Benchmark
• Om de doelen van Parijs te halen moet de CO2-uitstoot snel omlaag. De onderste lijn is ons doel: 50% lagere uitstoot nu, en elk jaar nog eens 7%
verlagen.
• Onze aandelenportefeuille zit qua CO2 uitstoot nu al 35%
onder het marktgemiddelde.
Aandelen portefeuille Evi, (maart 2021), -35%
CO2 dan de markt
Bron: MSCI, Kempen
Inhoud
Samenvatting: de markt en de portefeuille
Evi en de klimaatdoelen van Parijs
Terugblik
Rendement aandelen
Rendement obligaties
Vooruitblik: onze visie
Actuele portefeuille
Na twee eerdere fiscale stimuluspakketten (CARES en The American Rescue Plan) kondigde President Biden eind maart een derde economisch stimuleringspakket aan; ‘The American Jobs Plan’.
Het plan bestaat uit fiscale stimuleringen ter grootte van $2.200 mrd (10%
van BBP) over 8-10 jaar. Het plan is gericht op verschillende onderliggende doelstellingen zoals in de grafiek rechtsboven is weergegeven.
De financiering van deze plannen komt deels uit belastingverhogingen. Het huidige voorstel is dat de winstbelasting gefaseerd wordt verhoogd van 21% naar 28%. Daarnaast wordt verwacht dat het belastingtarief op hoge inkomens zal worden verhoogd. Netto, dus inclusief het effect van hogere belastingen, wordt verwacht dat het plan in een extra BBP-groei van circa 0,5% per jaar zal resulteren.
De Democraten zullen deze voorstellen in het budgetteringsproces opnemen. Dit geeft als voordeel dat een simpele meerderheid van 51 stemmen in de Senaat voldoende is om de plannen goed te keuren. Nadeel is dat dit niet eerder dan in oktober kan gebeuren.
De sterke economische cijfers gecombineerd met de stimuleringsplannen leiden op financiële markten tot de vrees dat de Amerikaanse economie oververhit zou kunnen raken. Doordat deze laatste stimuleringen grotendeels gefinancierd zouden worden door belastingverhogingen, verwachten wij dat de opwaartse inflatoire druk beperkt zal zijn vanuit dit plan.
Rente en inflatieverwachtingen lopen op
VS stimulus – big government
Bron: Bloomberg, Kempen 0
200 400 600
Infrastructurele
projecten IT innovatie /
Clean energy Huisvesting R&D
Stimulansen Arbeidsmarkt
in US $ x mrd
American Jobs Plan onderverdeeld
0 0,5 1 1,5 2
2,5 10jr rente VS 5yr 5yr forward US Inflationswap
Het economisch herstel in opkomende markten wint aan kracht.
Inkoopmanager indices laten over de breedte een verdergaand herstel zien en ook industriële productie- en exportcijfers blijven niet achter.
De grootste zorg is Brazilië waar de besmettingen en het aantal slachtoffers snel toenemen. Het effect hiervan, in combinatie met stringentere lockdown maatregelen, is in Brazilië zichtbaar in het industriële productiecijfer. Deze heeft over de maand februari al een daling van 0,7% laten zien. Recentelijk zijn ook besmettingen in India hard opgelopen.
Daar staat tegenover dat vaccinatieprogramma’s in opkomende landen op gang komen. Net als in Europa, is het risico van te weinig vaccinleveringen en eventuele exportrestricties op vaccins bij deze landen aanwezig.
Daarentegen is de bevolking van veel opkomende landen relatief jong, waardoor het kwetsbare deel van de bevolking kleiner is in vergelijking met ontwikkelde markten. Naar verwachting kunnen opkomende landen binnen 2-6 maanden het kwetsbare deel van de bevolking volledig vaccineren.
Wij denken dat de vooruitzichten voor opkomende landen ongeveer net zo goed zijn als voor ontwikkelde landen. De huidige prijzen reflecteren dit niet voldoende. Daarom zijn we positiever over aandelen in opkomende economieën.
Verwachte tijd tot volledige vaccinatie (2 doses) van 65+ deel van de populatie o.b.v. huidige tempo
Covid in opkomende landen
Bron: OWID, UN, Haver Analytics, Morgan Stanley, Kempen 65+ polulatie
(in mln)
als % totale bevolking
Eurozone 72 21%
VS 55 17%
VK 13 19%
Indonesië 17 6%
India 91 7%
Brazilië 20 10%
Mexico 10 8%
Rusland 23 16%
Relatief jonge populatie van opkomende landen 5,3
1,5 1,4
2,5 2,6 2,9 3,3 3,7
0 2 4 6
maanden
Inhoud
Samenvatting: de markt en de portefeuille
Evi en de klimaatdoelen van Parijs
Terugblik
Rendement aandelen
Rendement obligaties
Vooruitblik: onze visie
Actuele portefeuille
Rendement aandelen dit jaar
• Opkomende landen begonnen sterk, maar zijn inmiddels ingehaald door aandelen in ontwikkelde landen.
• De belangrijkste reden hiervoor lijken de coronavaccinaties te zijn (die voor positief sentiment zorgen in ontwikkelde landen, maar achterblijven in opkomende landen).
• Een andere factor zijn de VS: door de grote stimuleringen daar loopt de rente op Amerikaanse
obligaties op. Maar dat betekent dat leningen in dollars in
opkomende landen minder aantrekkelijk worden.
Bron: Bloomberg, 1 april 2021. De grafiek toont informatie over 2021 tot en met eind maart
-4%
-2%
0%
2%
4%
6%
8%
10%
12%
14%
16%
31-12-2020 31-1-2021 28-2-2021 31-3-2021
Aandelen Europa Aandelen Noord-Amerika Aandelen opkomende landen Aandelen wereldwijd
Inhoud
Samenvatting: de markt en de portefeuille
Evi en de klimaatdoelen van Parijs
Terugblik
Rendement aandelen
Rendement obligaties
Vooruitblik: onze visie
Actuele portefeuille
Rendement obligaties dit jaar
• Binnen obligaties zien we eigenlijk hetzelfde beeld: omdat rentes op Europese obligaties oplopen is het rendement negatief. En omdat de rente op Amerikaanse obligaties oploopt hebben hoogrentende landen (staatsobligaties van opkomende landen) hier ook last van.
• High Yield bedrijfsobligaties, leningen aan bedrijven met meer risico, doen het juist goed: er is vertrouwen dat de economie gaat aantrekken, en dat centrale banken in zullen springen bij tegenvallers.
Bron: Bloomberg, 1 april 2021. De grafiek toont informatie over 2021 tot en met eind maart
-4%
-3%
-2%
-1%
0%
1%
2%
3%
4%
5%
31-12-2020 31-1-2021 28-2-2021 31-3-2021
Hoogrentende landen, USD Hoogrentende landen, lokale valuta Euro Bedrijfsobligaties Global High Yield
Staatsobligaties Kernlanden
Inhoud
Samenvatting: de markt en de portefeuille
Evi en de klimaatdoelen van Parijs
Terugblik
Rendement aandelen
Rendement obligaties
Vooruitblik: onze visie
Actuele portefeuille
Visie (1)
Economie
Rente & Inflatie
Politieke &
geografische ontwikkelingen
– De ontwikkelingen rond het coronavirus zijn nog steeds zeer bepalend voor financiële markten. Het vaccinatiebeleid in de VS, het VK en Israël zijn ondertussen ver gevorderd. Hier nemen nieuwe besmettingen af en worden lockdown maatregelen opgeheven. Op het Europese vaste land gaat het vaccineren een stuk langzamer. Hier zijn lockdown maatregelen nog van kracht en worden hier en daar zelfs aangescherpt.
– In Amerika is de economie flink op stoom gekomen. In maart kwamen er maar liefst 916.000 banen bij. Ook in Europa zijn hoopvolle signalen. Iedereen, ook de markt, kijkt uit naar minder sociale restricties naarmate de vaccinaties vorderen en het weer verbetert.
– In 2021 is er meer opwaartse rentedruk zichtbaar geweest in markten, waar 10-jaars nominale rentes gestegen zijn naar 1,7% in de VS, -0,3% in Europa en 0,8% in het VK. De rentestijging veroorzaakt onrust op financiële markten waar er zorgen zijn dat te hoge inflatie in de toekomst (in met name de VS) leidt tot een vroegtijdige verkrapping van het monetaire beleid Centrale banken in de VS, VK, Europa en Japan hebben echter aangegeven het ruime beleid onverminderd voort te zetten, waarbij er voorlopig geen einde komt aan de lage beleidsrentes en opkoopprogramma’s. Het is de vraag of financiële markten hiermee genoegen nemen en wat het pijnpunt is voor renteniveaus zodanig dat het economisch herstel post- corona vertraging begint op te lopen. Extra ingrijpen is dan zeker mogelijk.
– Overheden trachten een groot deel van de economische pijn te compenseren. In Europa en het VK worden de loonsubsidieprogramma’s verlengd. Nadat in de VS een pakket van ca. $ 1.900 miljard is goedgekeurd door de Senaat, heeft President Biden een nieuwe stimulering ter grootte van $ 2.200 miljard aangekondigd. Deze omvang van fiscale stimuleringspakketten in de VS zorgt er voor dat het risico op (te) hoge inflatie en hogere rentes in de VS groter is.
– De brexit deal is vrij beperkt. Chaos is voorkomen doordat de deal goederenhandel zonder tarieven mogelijk maakt. Maar er zijn praktische problemen: grenscontroles op goederen in Noord-Ierland, administratieve belemmeringen (certificaten van oorsprong, eisen omtrent voedselkwaliteit), en er is amper wat geregeld voor de dienstensector.
Visie (2)
Aandelen
Obligaties
– De economische vooruitzichten zijn gunstig. Naarmate meer mensen zijn gevaccineerd tegen het coronavirus kunnen economieën geleidelijk worden heropend. Sterke winstgroei en opwaartse herziening van winstverwachtingen zijn positief voor aandelen. We zien oplopende inflatie en rentes echter als een risico, vanwege de hoge waardering van aandelen en hoge schuldenniveaus van bedrijven.
– We houden vast aan onze overweging in Europa ten opzichte van de VS. Europese aandelen zijn relatief aantrekkelijk gewaardeerd ten opzichte van de VS. De verwachte winstgroei is hoger en er lijkt meer ruimte voor positieve verrassingen.
Bovendien kunnen waarde-aandelen, die in Europa oververtegenwoordigd zijn, profiteren van hogere groei en een licht oplopende rente.
– De stijging van kapitaalmarktrentes heeft zich in de VS in de eerste helft van maart doorgezet, maar vlakte in de tweede helft af. In Duitsland, het VK en Japan was de rente nagenoeg onveranderd. De afvlakking in de VS was opmerkelijk gezien de sterke economische cijfers en het expansieve begrotingsbeleid. We achten de kans op verdere rentestijging het grootst in de VS, maar ook daar voorzien we geen snelle rentestijging. Daarvoor achten we de inflatoire druk te laag en het monetaire beleid te krachtig.
– Gunstige economische vooruitzichten zullen risico-opslagen op IG obligaties laag houden. Door de dalingen van de risico- opslagen in de afgelopen maanden liggen de opslagen nu rond het niveau van voor de coronacrisis.
Inhoud
Samenvatting: de markt en de portefeuille
Evi en de klimaatdoelen van Parijs
Terugblik
Rendement aandelen
Rendement obligaties
Vooruitblik: onze visie
Actuele portefeuille
Actuele samenstelling Evi Fondsen
Evi Zeer Defensief
Evi Defensief Evi Neutraal Evi Offensief Evi Zeer Offensief
Aandelen
ontwikkelde landen 19.5% 32.8% 50.8% 68.4% 81.8%
Aandelen
opkomende landen 2.9% 4.6% 6.6% 8.5% 10.0%
High Yield
Bedrijfsobligaties 5.0% 4.3% 3.3% 2.3% 1.0%
Staatsobligaties
opkomende landen 6.0% 4.7% 3.2% 1.9% 1.2%
Liquiditeiten 1.3% 1.0% 0.6% 1.4% 1.8%
Investment Grade
Bedrijfsobligaties 23.9% 19.5% 13.4% 7.5% 3.0%
Europese
Staatsobligaties 41.3% 33.1% 22.1% 10.0% 1.3%
Totaal 100% 100% 100% 100% 100%
Bron: Evi, 1 april 2021