ArnhemDordrechtHengeloHoeksche WaardLochemNederweertRoermondTilburg

(1)

Almelo Delft Kampen Oss

's-Hertogenbosch Sittard-Geleen

1.2 Brede intake en persoonlijk Plan Inburgering en Participatie (PIP)Brede intake en persoonlijk Plan Inburgering en Participatie (PIP) Amsterdam

De Fryske Marren Hoorn

Nuenen Rijswijk Weert

1.3 Duale trajecten en kwetsbare groepen in duale trajectenDuale trajecten en kwetsbare groepen in duale trajecten Arnhem

Dordrecht Hengelo

Hoeksche Waard Lochem

Nederweert Roermond Tilburg

(2)

Vijfheerenlanden 1.4 OntzorgenOntzorgen

Capelle aan den IJssel Den Haag

Edam-Volendam Geertruidenberg Hendrik-Ido-Ambacht Zoetermeer

1.5 Vrouwelijke nareizigers en gezinsmigrantenVrouwelijke nareizigers en gezinsmigranten Berkelland

De Bilt

Haarlemmermeer Meierijstad Midden-Drenthe Utrecht

1.6 Zelfredzaamheidsroute (Z-route)Zelfredzaamheidsroute (Z-route) Berg en Dal

Best Enschede Haarlem

Midden-Groningen Velsen

2 Pilots per provinciePilots per provincie Drenthe

Friesland Gelderland Groningen Limburg Noord-Brabant

(3)

Zuid-Holland 3 OnderzoekOnderzoek

3.1 Procesevaluaties pilotsProcesevaluaties pilots B1-route

Brede intake en persoonlijk Plan Inburgering en Participatie (PIP) Duale trajecten en kwetsbare groepen in duale trajecten

Ontzorgen

Vrouwelijke nareizigers en gezinsmigranten Z-route

3.2 Evaluaties bestaande werkwijzenEvaluaties bestaande werkwijzen Alkmaar

Amsterdam Best en Boxtel Eindhoven

Ermelo, Harderwijk en Zeewolde (EHZ)

Leiden, Zoeterwoude, Oegstgeest en Leiderdorp Regio Achterhoek

Rotterdam Zaanstad

3.3 SyntheserapportSyntheserapport 3.4 AchtergrondinformatieAchtergrondinformatie

Overzicht video's

Bijlage Overzicht pilotgemeentenOverzicht pilotgemeenten Colofon

Colofon

(4)

Pilotprogramma Veranderopgave Inburgering (VOI)

Pilotprogramma

Veranderopgave Inburgering (VOI)

Na inwerkingtreding van de nieuwe Wet inburgering komt de regie op de uitvoering van het nieuwe inburgeringsstelsel bij de gemeenten te liggen.

Inburgering wordt hierdoor onderdeel van het brede sociaal domein. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ondersteunt gemeenten bij de voorbereiding op de nieuwe wet door onder andere het organiseren van een pilotprogramma. In het pilotprogramma kunnen gemeenten werkzame

elementen en bouwstenen ontdekken binnen de verschillende onderdelen van

de nieuwe inburgeringswet.

(5)

Opzet pilotprogramma Opzet pilotprogramma

kennis die worden opgedaan te delen met andere gemeenten.

Het Pilotprogramma VOI is gestart in 2019 en loopt, na verlenging als gevolg van de

(6)

Leeswijzer Leeswijzer

coronamaatregelen, tot halverwege 2021. Na een aanvraagprocedure waarbij alle gemeenten in

Nederland een aanvraag konden indienen, zijn 39 pilots geselecteerd voor deelname. In een groot deel van de pilots wordt door een aantal gemeenten samengewerkt. In totaal doen 97 gemeenten mee.

Bekijk de pilotgemeenten op deze kaart. (https://www.divosa.nl/pilots-veranderopgave-inburgering-op- de-kaart)

Het programma heeft 2 onderdelen:

Het evalueren van bestaande werkwijzen, ofwel lopende initiatieven, die al in de geest van de nieuwe wet worden uitgevoerd (zie hoofdstuk 3.2).

Het uitvoeren van pilots waarbij nieuwe werkwijzen worden getest en bestaande aanpakken worden doorontwikkeld.

Pilots Pilots

Er worden pilots uitgevoerd op 6 thema’s. Per pilotthema worden 6 pilots worden uitgevoerd, met uitzondering van het thema Duale trajecten. Daar worden 3 extra pilots uitgevoerd, specifiek gericht op kwetsbare groepen onder de inburgeringsplichtigen. De pilots zijn in 2 ronden gestart.

B1-route: van A2 naar B1 (start november 2019)

Brede intake en persoonlijk Plan Inburgering en Participatie (PIP) (start augustus 2019) Duale trajecten en kwetsbare groepen in duale trajecten (start augustus 2019)

Ontzorgen (start november 2019)

Vrouwelijke nareizigers en gezinsmigranten (start augustus 2019) Zelfredzaamheidsroute (Z-route) (start november 2019)

Eindrapportages Eindrapportages

Alle eindrapportages zijn verschenen, de laatste in september 2021. Het overkoepelend onderzoek is verschenen in december 2021.

In deze publicatie vind je alle beschikbare informatie over het pilotprogramma. De informatie is op 2 manieren gerangschikt: in hoofdstuk 1 (#pilots-per-thema) is per thema is een beschrijving van de pilots te vinden. In hoofdstuk 2 (#pilots-per-provincie) zijn alle activiteiten per provincie opgenomen.

In hoofdstuk 3 (#onderzoek) vind je informatie over de evaluaties van de pilots en andere relevante onderzoeken. Een overzicht van de eindrapportages vind je in hoofdstuk 3.1 (#procesevaluaties-pilots).

Het syntheseonderzoek vind je in hoofdstuk 3.3 (#syntheserapport).

1 2

1 2 3 4 5 6

(7)

Pilots per thema

Alle 39 pilots worden uitgevoerd op een specifiek thema. Gemeenten of samenwerkingsverbanden hebben binnen dat thema een aanpak ontwikkeld waarmee zij nu kunnen oefenen voor hun nieuwe taak.

De verschillende pilotaanpakken zijn specifiek ontwikkeld binnen de lokale context van deze gemeenten. Per pilotthema voert een onderzoeksbureau een procesevaluatie uit (zie hoofdstuk 3 (#onderzoek) voor meer informatie).

In dit hoofdstuk zijn de pilots per thema weergegeven. Wil je meer weten over een specifieke aanpak, klik dan door naar de bijbehorende gemeente.

(8)

Lees ook Lees ook

Hoofdstuk 1.1 Hoofdstuk 1.1

B1-route

Het nieuwe inburgeringsstelsel heeft als doel alle inburgeringsplichtigen snel en volwaardig te laten meedoen aan de Nederlandse maatschappij, het liefst via betaald werk. Om dat te bereiken, moeten inburgeringsplichtigen het voor hen hoogst haalbare taalniveau (het liefst B1) nastreven. Dit betekent dat de B1-route door een grotere groep inburgeringsplichtigen zal worden gevolgd en dat meer mensen dan nu examens op niveau B1 (of B2) gaan doen.

De pilots binnen dit thema richten zich specifiek op de inzet die nodig is om deelnemers van het taalniveau A2 naar B1 te krijgen. In een aantal gevallen wordt dit gecombineerd met participatie-

activiteiten zoals een taalrijke werkplek of stage. In de pilots worden 2 groepen onderscheiden: mensen die het A2-niveau relatief gemakkelijk hebben gehaald en mensen die meer moeite hebben gehad om taalniveau A2 te bereiken.

Het eindrapport is eind september 2021 verschenen.

Download hier de (tussen)rapportage

In deel 2 (https://www.divosa.nl/pilots-inburgering-van-start-tot-finish-deel-2-b1-route) van de publicatiereeks 'Pilots inburgering van start tot finish' vind je de interviews met de projectleiders van de pilots binnen het thema 'B1-route: van A2 naar B1'.

Meer informatie over de B1-route vind je in de Handreiking leerroutes (https://www.divosa.nl/handreiking-leerroutes) (Divosa, maart 2020)

●

(9)

(10)

Belangrijk Belangrijk

Interviews Interviews

Pilots per thema: B1-route Pilots per thema: B1-route

Almelo

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door Gemeenten Almelo, Twenterand, Hellendoorn, Rijssen-Holten, Tubbergen en Wierden.

Voor

Voor 40 statushouders, die geslaagd zijn voor het inburgeringsexamen en nog geen examens op B1- niveau hebben gedaan.

Wat

Wat Een weekvullend programma waarbij de deelnemers 3 dagdelen per week taal aangeboden krijgen, aangevuld met een intensieve loopbaanoriëntatie. Voor de deelnemers wordt 2 dagen of 2 dagdelen een geschikte werkplek dan wel vrijwilligerswerk gevonden. Op deze werkplek voeren ze taalopdrachten uit die worden meegenomen in hun taalportfolio.

Met

Met ROC van Twente, Werkplein Twente en het Werkgeversservicepunt, Taalpunt (informeel taalaanbod)

Deelnemers gaan aan de slag op een geschikte werkplek of vrijwilligerswerk en volgen praktijklessen bij ROC van Twente.

Elke deelnemer houdt taalportfolio bij.

Docent en klantmanager houden de voortgang in de gaten.

Lees de interviews met de projectleider(s) in de publicatiereeks 'Pilots inburgering van start tot finish' (https://www.divosa.nl/pilots-inburgering-van-start-tot-finish-deel-2-b1-route#b1-route-van- a2-naar-b1):

Start: Naar B1 met hulp van de werkvloer in Twente (https://www.divosa.nl/pilots-inburgering- van-start-tot-finish-deel-2-b1-route#almelo--naar-b1-met-hulp-van-de-werkvloer-in-twente) Finish: Nederlands leren met taallessen en appelflappen (https://www.divosa.nl/pilots- inburgering-van-start-tot-finish-deel-2-b1-route#almelo--nederlands-leren-met-taallessen-en- appelflappen)

●

(11)

Belangrijk Belangrijk

Interviews Interviews

Delft

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door Gemeente Delft en Rijswijk Voor

Voor 35 statushouders of gezinsmigranten, maximaal 1,5 jaar geleden geslaagd voor

inburgeringsexamen. Zowel kandidaten die in één keer op niveau A2 geslaagd zijn als deelnemers die meer pogingen hebben gedaan (streven is 40% kansrijk, 60% minder kansrijk)

Wat

Wat Deelnemers worden verdeeld in 2 groepen. Kansrijke deelnemers volgen in de avonduren les (zes uur per week). Verder wordt er gemiddeld 3,5 uur ingepland voor huiswerk en praktijkopdrachten.

Minder kansrijke deelnemers krijgen 9 uur per week taalles (’s avonds en ‘s ochtends) en voor gemiddeld 4,5 uur per week huiswerk en opdrachten. De pilot maakt gebruik van de methodes van TaalSterk en In Zicht. Voor elke deelnemer wordt gezocht naar een taalrijke werkplek. Bij deelnemers die al aan het werk zijn wordt contact gelegd met de werkgever.

Met

Met ROC Mondriaan, werkgevers en andere lokale partners

Taalrijke werkplek is voorwaarde van het programma Examentraining

Groepen krijgen ’s avonds en overdag les

Start: Naar B1 met hulp van taalrijke werkplek (https://www.divosa.nl/pilots-inburgering-van- start-tot-finish-deel-2-b1-route#delft--naar-b1-met-hulp-van-taalrijke-werkplek)

Finish: ‘In een ideale wereld heeft elke deelnemer een taalrijke werkplek’

(https://www.divosa.nl/pilots-inburgering-van-start-tot-finish-deel-2-b1-route#delft--in-een- ideale-wereld-heeft-elke-deelnemer-een-taalrijke-werkplek)

●

(12)

Belangrijk Belangrijk

Video Video

Pilots per thema: B1-route Pilots per thema: B1-route

Kampen

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door Gemeente Kampen.

Voor

Voor 40 nieuwkomers die het A2-niveau hebben behaald. De groep bestaat uit kansrijke en minder kansrijke deelnemers. De minder kansrijke deelnemers maken meer dan 25% uit van de totale groep deelnemers.

Wat

Wat 40 weken onderwijs. Deelnemers volgen 3 keer 3 uur per week les en kunnen kiezen om overdag of

’s avonds les te volgen. Naast taal ook aandacht voor digitale vaardigheden. Veel inbreng van de taalschool, gebruik van methode Taal Sterk. Na opfrisperiode van 5 weken wordt leerbaarheid gemeten.

In laatste weken van programma meer aandacht naar arbeidsoriëntatie.

Met

Met Taalschool WenL en maatschappelijke partners.

Persoonlijke benadering Leren op eigen tempo

Aandacht voor andere leefgebieden

●

(13)

Interviews Interviews

Start: ‘In de klas moet iets veranderen om het niveau naar B1 te krijgen’

(https://www.divosa.nl/pilots-inburgering-van-start-tot-finish-deel-2-b1-route#kampen--in-de- klas-moet-iets-veranderen-om-het-niveau-naar-b1-te-krijgen)

Finish: ‘Algemene taalontwikkeling is veel belangrijker dan werkgerelateerd jargon’

(https://www.divosa.nl/pilots-inburgering-van-start-tot-finish-deel-2-b1-route#kampen-- algemene-taalontwikkeling-is-veel-belangrijker-dan-werkgerelateerd-jargon)

●

(14)

Belangrijk Belangrijk

Pilot in het nieuws Pilot in het nieuws

Pilots per thema: B1-route Pilots per thema: B1-route

Oss

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door Gemeente Oss, Boxmeer, Sint Anthonis, Cuijk, Grave, Mill, Sint Hubert en Uden Voor

Voor 30 nieuwkomers die het inburgeringsexamen op A2-niveau afgerond hebben in de periode van mei 2018 tot november 2019. Zij wonen dan vaak al zo’n 3 jaar in een van de gemeenten. Alle deelnemers zijn aan het werk of zijn bezig met een traject naar werk.

Wat

Wat Elke deelnemer volgt – na een brede intake – een eigen leerroute. De eerste 20 weken krijgt de groep 2 avonden per week les, daarna 1 keer per week. Van de deelnemers wordt 6 uur zelfstudie per week verwacht. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van een digitale studieplanner en online lessen (taalmethode Boom). Een taalcoach gaat mee naar de werkplek, in overleg met de werkgever wordt gekeken wat voor begeleiding er op de werkplek mogelijk is.

Met

Met ROC De Leijgraaf

Video’s met B1-studenten ingezet bij werving deelnemers Menukaart met alle onderdelen van de leerroute

Van aanbodgericht naar vraaggericht onderwijs

(https://youtu.be/yWdfNaHPXWw)

●

(15)

Interviews Interviews

combinatie van taal en werken is belangrijk voor het leren van de Nederlandse taal. Bekijk de impressie van het werkbezoek (https://youtu.be/yWdfNaHPXWw).

Start: Het Oost-Brabantse B1-menu: ‘Niet iedereen leert nu eenmaal hetzelfde’

(https://www.divosa.nl/pilots-inburgering-van-start-tot-finish-deel-2-b1-route#oss--het-oost- brabantse-b1-menu-niet-iedereen-leert-nu-eenmaal-hetzelfde)

Finish: ‘B1-taal is niet altijd onderdeel van de leefwereld van onze deelnemers’

(https://www.divosa.nl/pilots-inburgering-van-start-tot-finish-deel-2-b1-route#oss--b1-taal-is- niet-altijd-onderdeel-van-de-leefwereld-van-onze-deelnemers)

●

(16)

Belangrijk Belangrijk

Interviews Interviews

Pilots per thema: B1-route Pilots per thema: B1-route

's-Hertogenbosch

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door gemeente ’s-Hertogenbosch Voor

Voor 42 statushouders die na april 2018 geslaagd zijn voor het inburgeringsexamen op A2-niveau. 50%

van de deelnemers heeft werk.

Wat

Wat Een taaltraject richting B1 niveau (methode TaalSterk B1) afsluitend met een examen op B1 niveau.

Les overdag (ook op zaterdag) of in de avonduren. Elke deelnemer wordt gekoppeld aan taalcoach en krijgt als dit nodig is een individuele taalboost bij een taalinstituut.

Met

Met Koning Willem I College, VluchtelingenWerk, Werk-ontwikkel bedrijf WeenerXL, vrijwilligersorganisatie ‘t Gilde, Language Institute Regina Coeli

Samenwerking met werkgever

De balans tussen werk of reïntegratietraject en taal is leidend Oog voor praktische belemmeringen

Start: Van A naar B: voorbij de grenzen van mijn taal (https://www.divosa.nl/pilots-inburgering- van-start-tot-finish-deel-2-b1-route#s-hertogenbosch--van-a-naar-b-voorbij-de-grenzen-van-mijn- taal)

Finish: ‘Taal moet doorwerken in alle aspecten van iemands leven’

(https://www.divosa.nl/pilots-inburgering-van-start-tot-finish-deel-2-b1-route#s-hertogenbosch- -taal-moet-doorwerken-in-alle-aspecten-van-iemands-leven)

●

(17)

Belangrijk Belangrijk

Interviews Interviews

Sittard-Geleen

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door Gemeenten Sittard-Geleen, Beek en Stein Voor

Voor 24 statushouders die maximaal anderhalf jaar geleden zijn geslaagd voor het inburgeringsexamen op A2 niveau en die nog geen examens op B1-niveau hebben behaald.

Wat

Wat Intensief taaltraject i.s.m. met twee taalscholen. Groepslessen, gecombineerd met individuele begeleiding. Groepen worden na een intake en test ingedeeld afhankelijk van niveau en leerbaarheid.

Deelnemers die meer moeite hadden met A2, worden gekoppeld aan taalbuddy’s en volgen

praktijklessen bij een aantal beroepsopleidingen. Gebruik van taalmethode TaalSterk en examentraining Vooruit.

Met

Met Taalaanbieders Vista College en Totaal Onderwijs, praktijkscholen en werkbedrijf.

2 groepen gaan bij 2 taalscholen het traject volgen Inzet van taalbuddy’s

Meelopen in het praktijkonderwijs om beeld te krijgen van verschillende beroepen

Start: Met taalbuddy’s en aandacht op weg naar B1 (https://www.divosa.nl/pilots-inburgering- van-start-tot-finish-deel-2-b1-route#sittard-geleen--met-taalbuddy-s-en-aandacht-op-weg-naar- b1)

Finish: Twee taalaanbieders, één jobcoach en veel motivatie (https://www.divosa.nl/pilots- inburgering-van-start-tot-finish-deel-2-b1-route#sittard-geleen--twee-taalaanbieders-n-jobcoach- en-veel-motivatie)

●

(18)

Hoofdstuk 1.2 Hoofdstuk 1.2

Brede intake en persoonlijk Plan Inburgering en Participatie (PIP)

De brede intake neemt in het nieuwe stelsel een belangrijke plek in: hij geeft op individueel niveau inzicht in de startpositie en ontwikkelmogelijkheden van een inburgeringsplichtige.

Een van de doelen van de brede intake is het vaststellen van de leerroute die past bij het ambitieniveau en de mogelijkheden van de inburgeringsplichtige. Hiervoor is het minimaal nodig dat gemeenten weten om wie het gaat, wat zijn of haar persoonlijke situatie is en wat er nodig is om hem of haar te ondersteunen bij het opbouwen van een zelfstandig en financieel onafhankelijk bestaan. Gemeenten mogen in het nieuwe stelsel grotendeels zelf bepalen hoe de brede intake wordt vormgegeven.

Informatie rondom de volgende onderwerpen is van belang: leerbaarheid, opleiding, werkervaring, praktische competenties, werknemersvaardigheden, taalniveau, motivatie/interesses, mate van zelfredzaamheid, digitale vaardigheden, gezinssituatie, fysieke gezondheid, mentale gezondheid en sociaal netwerk.

Na afronding van de brede intake wordt het persoonlijk Plan Inburgering en Participatie (PIP)

opgesteld. Hierin worden afspraken gemaakt over de thema’s inburgering, participatie, ontzorgen en begeleiding.

Binnen de 6 pilots in dit thema wordt onder andere geoefend met de warme overdracht vanuit het azc, het breed uitvragen op verschillende leefgebieden, het inschatten van taal- en leerbaarheidsniveau en het samen met de inburgeringsplichtige optrekken voor het vaststellen van het PIP.

In juni 2021 is de eindrapportage verschenen.

(19)

Meer informatie over de Brede intake en het PIP vind je in de Handreiking Brede intake en PIP (https://www.divosa.nl/handreiking-brede-intake-en-pip#brede-intake-en-pip) (Divosa, december 2020)

Digitaal magazine (https://www.magazine-on-the-spot.nl/proefinburgering/brede_intake) over de op 1 oktober 2020 gehouden Leercirkel.

Met hierin ervaringen en aandachtspunten van de pilotgemeenten plus het verslag van een intervisiesessie.

●

(20)

Belangrijk Belangrijk

Video Video

Pilots per thema: Brede intake en PIP Pilots per thema: Brede intake en PIP

Amsterdam

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door Gemeente Amsterdam Voor

Voor Alle nieuwe statushouders die vanaf augustus 2019 instromen in de gemeente en aan wie een uitkering wordt toegekend. De klantmanager bepaalt of er eventueel sprake is van een uitzondering.

Wat

Wat De brede intake bestaat in Amsterdam uit een periode van 12 weken waarin de statushouder gesprekken voert over participatie met zijn persoonlijke klantmanager, een Opstartklas doorloopt van 6 weken en het participatieverklaringstraject volgt. De Opstartklas is een intensief taaltraject en

observatie-instrument, uitgevoerd door een externe taalaanbieder. De docenten krijgen zo een beeld van de leerbaarheid, de competenties, taalniveau en motivatie van elke deelnemer. Leerbaarheid wordt op deze manier niet slechts getoetst op één moment, maar over een langere periode. De

eindrapportage van de Opstartklas en de participatiegesprekken vormen input voor het PIP.

Met

Met Taalaanbieder Danner en Danner

Brede intake

Leerbaarheid getoetst over een langere periode Starten met taal vanaf dag één

Betrekken mensen uit de doelgroep die recent het inburgeringsexamen hebben afgerond PIP is ‘wederzijds document’

●

(21)

Lees de interviews met de projectleider(s) in de publicatiereeks 'Pilots inburgering van start tot finish' (https://www.divosa.nl/pilots-inburgering-van-start-tot-finish-deel-3-brede-intake-en- persoonlijk-plan-inburgering-en):

Start: ‘De Opstartklas geeft ons tijd om nieuwe Amsterdammers beter te leren kennen’

(https://www.divosa.nl/pilots-inburgering-van-start-tot-finish-deel-3-brede-intake-en- persoonlijk-plan-inburgering-en#amsterdam--de-opstartklas-geeft-ons-tijd-om-nieuwe- amsterdammers-beter-te-leren-kennen)

Finish: Amsterdam pakt inburgering aan met een Opstartklas en meerdere toetsmomenten (https://www.divosa.nl/pilots-inburgering-van-start-tot-finish-deel-3-brede-intake-en-

persoonlijk-plan-inburgering-en#amsterdam--amsterdam-pakt-inburgering-aan-met-een- opstartklas-en-meerdere-toetsmomenten)

●

(22)

Belangrijk Belangrijk

Interviews Interviews Voorbeeld Voorbeeld

Pilots per thema: Brede intake en PIP Pilots per thema: Brede intake en PIP

De Fryske Marren

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door Gemeente De Fryske Marren Voor

Voor In totaal 125 mensen verdeeld over 3 groepen: nareizigers/gezinsherenigers en gezinsmigranten, statushouders in een azc buiten de gemeente De Fryske Marren die gekoppeld worden aan gemeente De Fryske Marren en statushouders die nog verblijven in het azc in Balk en gekoppeld worden aan de gemeente De Fryske Marren óf aan een gemeente elders.

Wat

Wat De brede intake wordt opgesplitst in verschillende delen. Nadat een statushouder een vergunning heeft gekregen vindt er een eerste ‘koffie en koek’-gesprek plaats in het azc om kennis te maken. Het tweede ‘koffie en koek’- gesprek vindt plaats nadat de statushouder is gehuisvest. Vervolgens wordt de brede intake op het gemeentehuis door dezelfde consulent afgenomen en het Persoonlijk Plan

Inburgering en Participatie (PIP) vastgesteld.

Met

Met COA, VluchtelingenWerk, Pastiel en De Wurkjouwer (arbeidsparticipatie), Friesland College (taal) en De Kear (welzijnswerk).

Consulent gaat na huisvesting bij statushouder thuis langs

Gebruik van video’s om nieuwkomers te informeren en motiveren Informele koffie- en koekgesprekken, waar mogelijk al op het azc

Het tempo van de intake wordt afgestemd op de situatie van de nieuwkomer

Format intake en PIP De Fryske Marren, deel A en B

(https://www.divosa.nl/sites/default/files/format_intake_en_pip-de_fryske_marren.pdf) | pdf, 158 kB

●

(23)

(https://www.divosa.nl/pilots-inburgering-van-start-tot-finish-deel-3-brede-intake-en-

persoonlijk-plan-inburgering-en#de-fryske-marren--de-inburgering-vergt-van-alle-partijen-een- andere-manier-van-denken)

(24)

Belangrijk Belangrijk

Interviews Interviews Voorbeelden Voorbeelden

Pilots per thema: Brede intake en PIP Pilots per thema: Brede intake en PIP

Hoorn

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door Gemeenten Hoorn, Drechterland, Enkhuizen, Koggenland, Medemblik, Opmeer en Stede Broec (samen regio Westfriesland). Gemeenschappelijke regeling WerkSaam Westfriesland voert de

participatiewet voor deze gemeenten uit.

Voor

Voor De doelgroep bestaat ten minste uit 38 inburgeringsplichtige vergunninghouders, bij voorkeur nog woonachtig in het azc, en 2 gezinsmigranten.

Wat

Wat Een coach vanuit WerkSaam gaat naar het azc voor een eerste kennismaking, neemt later ook de brede intake af en stelt samen met de nieuwkomer het Persoonlijk Plan Inburgering en Participatie (PIP) op. Er is ruimte voor persoonlijke aandacht, waar nodig wordt een tolk ingezet.

Met

Met WerkSaam Westfriesland. De maatschappelijke begeleiding wordt bij zes gemeenten uitgevoerd door VluchtelingenWerk en 1 gemeente voert de maatschappelijke begeleiding zelf uit.

Eerste kennismaking in het azc 1 contactpersoon in het traject

PIP wordt vertaald in de taal van nieuwkomers

Format PIP Hoorn (https://www.divosa.nl/sites/default/files/format_pip-hoorn.pdf) | pdf, 69 kB Rapportage PIP Hoorn (https://www.divosa.nl/sites/default/files/rapportage_pip-hoorn.pdf) | pdf, 34 kB

Start: ‘Die eerste kennismaking in het azc is zo belangrijk’ (https://www.divosa.nl/pilots- inburgering-van-start-tot-finish-deel-3-brede-intake-en-persoonlijk-plan-inburgering-en#hoorn-- die-eerste-kennismaking-in-het-azc-is-zo-belangrijk)

●

(25)

(26)

Belangrijk Belangrijk

Interviews Interviews Voorbeeld Voorbeeld

Pilots per thema: Brede intake en PIP Pilots per thema: Brede intake en PIP

Nuenen

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door Gemeenten Nuenen, Best, Oirschot, Son en Breugel.

Voor

Voor Een brede intake en PIP voor 100 statushouders Wat

Wat Vanuit werkbedrijf WSD zijn 2 PIP-consulenten aangesteld voor het uitvoeren van de brede intake.

Doel is om de intake waar mogelijk in het azc te laten plaatsvinden. De consulenten voeren individuele gesprekken met de nieuwkomer en betrokken ketenpartners. Focus ligt op zelfredzaamheid, werk, taal en meedoen. De PIP-consulent houdt de regie op het aanbod en start van de inburgering.

Met

Met PIP-consulenten van Werkbedrijf WSD, lokale werkgevers, VluchtelingenWerk

Persoonlijke aandacht en meer tijd voor begeleiding op meerdere leefgebieden PIP-consulenten worden ingezet vanuit het werkbedrijf WSD

Nauwe contacten met klantmanager sociale dienst

Format PIP Best (https://www.divosa.nl/sites/default/files/format_pip_best_versie_2.pdf) (versie 2)

| pdf, 274 kB

Start: ‘Mooie resultaten met persoonlijk plan voor nieuwkomers’ (https://www.divosa.nl/pilots- inburgering-van-start-tot-finish-deel-3-brede-intake-en-persoonlijk-plan-inburgering-en#nuenen- -mooie-resultaten-met-persoonlijk-plan-voor-nieuwkomers)

Finish: Vier kleine gemeenten, één poule casusregisseurs inburgering

(https://www.divosa.nl/pilots-inburgering-van-start-tot-finish-deel-3-brede-intake-en- persoonlijk-plan-inburgering-en#nuenen--vier-kleine-gemeenten-n-poule-casusregisseurs- inburgering)

●

(27)

Belangrijk Belangrijk

Interviews Interviews

Rijswijk

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door Gemeenten Rijswijk, Delft, Pijnacker-Nootdorp en Westland Voor

Voor 40 inburgeraars die op het azc in Rijswijk wonen en gekoppeld zijn aan de pilotgemeenten Wat

Wat De brede intake vindt plaats in twee fasen; intake en diagnose. De intake bestaat uit het afnemen van het PPS-V-assessment en een persoonlijk gesprek. De diagnose omvat de Zelfredzaamheid-Matrix en twee activiteitenweken om vast te stellen of de voorlopige keuze voor de vervolgroute de juiste is.

Tezamen vormen deze elementen de input voor het PIP. Al deze activiteiten worden uitgevoerd door 1 coördinator voor de verschillende gemeenten.

Met

Met VluchtelingenWerk, COA en uiteenlopende maatschappelijke partners

Brede intake op het azc

Inzet van verschillende instrumenten om nieuwkomer te leren kennen.

Focus op vertrouwen en gelijkwaardigheid

Start: ‘Het is jouw leven, jij moet het doen, maar wij helpen je op weg’

persoonlijk-plan-inburgering-en#rijswijk--het-is-jouw-leven-jij-moet-het-doen-maar-wij-helpen-je- op-weg)

Finish: ‘In de activiteitenweken toetsen we de brede intake in de praktijk’

persoonlijk-plan-inburgering-en#rijswijk--in-de-activiteitenweken-toetsen-we-de-brede-intake-in- de-praktijk)

●

(28)

Belangrijk Belangrijk

Interviews Interviews Voorbeeld Voorbeeld

Pilots per thema: Brede intake en PIP Pilots per thema: Brede intake en PIP

Weert

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door Gemeenten Weert en Nederweert Voor

Voor 30 statushouders: 20 voor de gemeente Weert en 10 voor de gemeente Nederweert Wat

Wat De brede intake start in het azc. Na koppeling aan de gemeente voert de kansenverkenner een uitgebreid gesprek met de statushouder. Binnen 6 weken na huisvesting in de gemeente wordt het Persoonlijk Plan Inburgering en Participatie (PIP) vastgesteld door het PIP-team.

Met

Met Kansenverkenner, Welzijnsinstelling, gemeentelijk participatiebedrijf Werk.Kom en andere partners

Kansenverkenner is spil tussen azc en gemeenten

Grote rol voor integratiefunctionaris, een oudkomer die de statushouders op het azc op weg helpt

Inzet Zelfredzaamheid-Matrix

Format PIP Weert-Nederweert (https://www.divosa.nl/sites/default/files/format_pip_weert_- _nederweert_versie_1.pdf) (versie 1, op basis van ervaringen met gebruik hiervan volgt aangepaste versie) | pdf, 250 kB

Start: Kansenverkenner speelt een hoofdrol in Midden-Limburg (https://www.divosa.nl/pilots- inburgering-van-start-tot-finish-deel-3-brede-intake-en-persoonlijk-plan-inburgering-en#weert-- kansenverkenner-speelt-een-hoofdrol-in-midden-limburg)

Finish: ‘Keukentafelgesprekken: dat móéten we erin houden’ (https://www.divosa.nl/pilots- inburgering-van-start-tot-finish-deel-3-brede-intake-en-persoonlijk-plan-inburgering-en#weert-- keukentafelgesprekken-dat-m-ten-we-erin-houden)

●

(29)

Lees ook Lees ook

Duale trajecten en kwetsbare groepen in duale trajecten

Om snel volwaardig mee te doen aan de maatschappij, zouden

inburgeringsplichtigen zo vroeg mogelijk in het inburgeringstraject zowel de taal moeten leren als moeten starten met (vrijwilligers)werk. Bovendien gaat het leren van de taal sneller als de inburgeringsplichtige die direct op de werk- of participatieplek kan toepassen. Dit vraagt om een intensief

inburgeringstraject dat werken en leren combineert, snel begint en uitgaat van maatwerk.

De duale trajecten binnen deze pilots gaan allemaal uit van leren van de taal in combinatie met (toeleiding naar) participatie. In sommige gevallen zijn de taal- en de participatiecomponent nauw verbonden, in andere gevallen vinden de processen meer parallel aan elkaar plaats.

In 3 pilots wordt speciale aandacht besteed aan kwetsbare groepen met relatief veel afstand tot de arbeidsmarkt. Voor deze deelnemers bestaan extra risico’s op voortijdige uitval uit de trajecten door bijvoorbeeld meervoudige problematiek.

In deel 4 (https://www.divosa.nl/duale-trajecten-en-kwetsbare-groepen-duale-trajecten) van de publicatiereeks 'Pilots inburgering van start tot finish' vind je de interviews met de projectleiders van de pilots binnen het thema 'Duale trajecten en kwetsbare groepen in duale trajecten'.

●

(30)

Digitaal magazine (https://www.magazine-on-the-spot.nl/proefinburgering/duale_trajecten) over de op 1 oktober 2020 gehouden Leercirkel.

●

(31)

Belangrijk Belangrijk

Video Video

Arnhem

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door Gemeente Arnhem Voor

Voor 80-100 inburgeringsplichtige nieuwkomers met bijstandsuitkering Wat

Wat Het programma begint vanaf dag 1 op de leerwerkplek. Naast het reguliere inburgeringstraject krijgen deelnemers op de werkplek verschillende trainingen aangeboden. Ook bouwen deelnemers aan een netwerk met Nederlanders en andere vluchtelingen. Daarnaast wordt ondersteuning geboden op het gebied van taal, inburgering, persoonlijke ontwikkeling en welzijn.

Met

Met Refugee Company en het regionale arbeidsontwikkelbedrijf Scalabor

Traject begint met leerwerkplek

Pilot is de start, begeleiding duurt in totaal drie jaar Focus op mentale gezondheid met o.a. Mind-Spring

(https://youtu.be/VwrCVNsyLF0)

Bekijk de video over de pilot in Arnhem (https://youtu.be/VwrCVNsyLF0) (mei 2021)

Lees de interviews met de projectleider(s) in de publicatiereeks 'Pilots inburgering van start tot

●

(32)

Interviews Interviews

finish' (https://www.divosa.nl/duale-trajecten-en-kwetsbare-groepen-duale-trajecten):

Start: Met espresso of zonnepanelen, leren op de werkvloer in Arnhem

(https://www.divosa.nl/duale-trajecten-en-kwetsbare-groepen-duale-trajecten#arnhem--met- espresso-of-zonnepanelen-leren-op-de-werkvloer-in-arnhem)

Finish: Nederlands leren met taallessen en appelflappen (http://‘De PIP-coach van de gemeente wordt echt hét centrale spilfiguur’)

●

(33)

Belangrijk Belangrijk

Interviews Interviews

Dordrecht

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door Gemeente Dordrecht Voor

Voor 50 inburgeringsplichtige statushouders die met psychische problemen en/of schuldenproblematiek kampen

Wat

Wat Deelnemers beginnen met een uitgebreide Talentscan, waarmee leerbaarheid, interesses, drijfveren, welbevinden en competenties worden gemeten. Taalniveau en sociaal netwerk worden onderzocht met hulp van toetsen van Bureau ICE. Op basis daarvan wordt een maatwerkplan opgesteld met onder meer praktijkgerichte taallessen, trainingen over gezond leven, werk en psycho- educatie. In totaal 24 uur per week. Extra begeleiding van ervaringsdeskundigen. Daarnaast maakt 8 tot 24 uur per week werk of stage onderdeel uit van het programma.

Met

Met Sociale Dienst Drechtsteden, Stichting Werkshop, Pharos en verschillende lokale partners

Meedoen naar vermogen

Uitvoering in handen maatschappelijke partij Hulp van sleutelpersonen

Lees de interviews met de projectleider(s) in de publicatiereeks 'Pilots inburgering van start tot finish' (https://www.divosa.nl/duale-trajecten-en-kwetsbare-groepen-duale-trajecten):

Start: Dordrecht kijkt met ‘andere bril’ naar kwetsbare groep (https://www.divosa.nl/duale- trajecten-en-kwetsbare-groepen-duale-trajecten#dordrecht--dordrecht-kijkt-met-andere-bril- naar-kwetsbare-groep)

Finish: Talentscan helpt inburgeraars persoonlijke doelen te behalen op diverse niveaus (https://www.divosa.nl/duale-trajecten-en-kwetsbare-groepen-duale-trajecten#dordrecht-- talentscan-helpt-inburgeraars-persoonlijke-doelen-te-behalen-op-diverse-niveaus)

●

(34)

Belangrijk Belangrijk

Interviews Interviews

Pilots per thema: (Kwetsbare groepen in) duale trajecten Pilots per thema: (Kwetsbare groepen in) duale trajecten

Hengelo

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door Gemeenten Hengelo, Borne en Haaksbergen Voor

Voor 50 inburgeraars die in 2018-2019 zijn gehuisvest in de 3 gemeenten, deelname van inburgeraars uit de regiogemeenten is ook mogelijk.

Wat

Wat Een weekvullend programma, waarin naast 3 dagdelen taalles op ROC van Twente ook les wordt gegeven over gezondheid, digitale vaardigheden en de arbeidsmarkt. Daarnaast vakscholing door ROC van Twente en vrijwilligerswerk (1 tot 5 dagdelen) per week.

Met

Met ROC van Twente, de GGD, Dutch Migrant Integration Teams (over culturele verschillen), Workfast, Stadsbank (financiële zelfredzaamheid en budgettering) en de regionale SW-bedrijven

Deelnemers oriënteren zich op sectoren door vaklessen op het ROC van Twente ROC van Twente werkt met ‘verrijkers’, dit zijn docenten die stageplaatsen of andere werkervaringsplek vinden voor deelnemers

Gemeente houdt regie en bewaakt voortgang

Start: Twentse nieuwkomers worden klaargestoomd voor de werkvloer

(https://www.divosa.nl/duale-trajecten-en-kwetsbare-groepen-duale-trajecten#hengelo-- twentse-nieuwkomers-worden-klaargestoomd-voor-de-werkvloer)

Finish: ‘Goed samenspel is de kracht van de nieuwe inburgering’ (https://www.divosa.nl/duale- trajecten-en-kwetsbare-groepen-duale-trajecten#hengelo--goed-samenspel-is-de-kracht-van-de- nieuwe-inburgering)

●

(35)

Belangrijk Belangrijk

Interviews Interviews

Hoeksche Waard

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door Gemeente Hoeksche Waard Voor

Voor 43 kwetsbare nieuwkomers, onder wie veel deelnemers die niet kunnen lezen en/of schrijven.

Wat

Wat Intensief traject, bestaande uit vakopleiding en stage. Onderscheid tussen 2 groepen, afhankelijk van hoe lang men in NL is, leerbaarheid en taalniveau:

Korter dan 3 maanden in NL: naast inburgeringslessen volgen de deelnemers een maatwerktraject van anderhalf jaar bestaande uit 1 dag vakopleiding en 1 dag stage gecombineerd met vaktaal. Totaal 25 uur per week.

3-6 maanden in NL: intensiever programma, 3 dagen naast inburgeringslessen. Meer focus op werknemersvaardigheden, vaktaal, NL-werkcultuur. De tijdsinvestering is 25 uur per week

opbouwend naar 32 uur. Na het starten van een baan worden deelnemers nog 6 maanden begeleid om uitval te voorkomen

Met

Met VluchtelingenWerk, Regiekr8 (trainer), kinderopvang verschillende vakopleiders, werkgevers en lokale organisaties.

Persoonlijke aandacht

Plaatsing bij lokale werkgevers

Aandacht voor weerbaarheid, zelfredzaamheid en nazorg

Start: Samen inburgeren in Leerhuis Hoeksche Waard (https://www.divosa.nl/duale-trajecten- en-kwetsbare-groepen-duale-trajecten#hoeksche-waard--samen-inburgeren-in-leerhuis-

hoeksche-waard)

●

(36)

Finish: Een intiem, laagdrempelig inburgeringstraject streeft naar zelfredzaamheid voor nieuwkomers (https://www.divosa.nl/duale-trajecten-en-kwetsbare-groepen-duale- trajecten#hoeksche-waard--een-intiem-laagdrempelig-inburgeringstraject-streeft-naar- zelfredzaamheid-voor-nieuwkomers)

●

(37)

Interviews Interviews Belangrijk Belangrijk

Lochem

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door Gemeenten Lochem en Brummen Voor

Voor 36 inburgeringsplichtige statushouders Wat

Wat Na een brede intake wordt voor elke deelnemer een passende werkplek (al dan niet betaald) gezocht. Naast de reguliere inburgeringslessen is er veel aandacht in de pilot voor taal op de werkvoer en informeel leren. De gemeenten sluiten zoveel mogelijk aan bij bestaande initiatieven. Deelnemende werkgevers worden ontzorgd en krijgen begeleiding en trainingen aangeboden.

Klantmanager en statushouder maken samen een plan Aandacht voor het informeren van werknemers

Focus op informeel leren

Start: ‘Pilot is een kans voor kleine gemeenten’ (https://www.divosa.nl/duale-trajecten-en- kwetsbare-groepen-duale-trajecten#lochem--pilot-is-een-kans-voor-kleine-gemeenten) Finish: ‘Duale inburgeringstrajecten kosten veel tijd om op te zetten, maar zijn wel effectief’

(https://www.divosa.nl/duale-trajecten-en-kwetsbare-groepen-duale-trajecten#lochem--duale- inburgeringstrajecten-kosten-veel-tijd-om-op-te-zetten-maar-zijn-wel-effectief)

●

(38)

Belangrijk Belangrijk

Interviews Interviews

Pilots per thema: (Kwetsbare groepen in) duale trajecten Pilots per thema: (Kwetsbare groepen in) duale trajecten

Nederweert

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door Gemeenten Nederweert, Weert en Cranendonck Voor

Voor 45 inburgeringsplichtige statushouders en gezinsmigranten starten met een duaal traject, van wie minimaal 22 deelnemers uit de gemeente Weert, 10 deelnemers uit de gemeente Cranendonck en 8 deelnemers uit de gemeente Nederweert.

Wat

Wat Deelnemers gaan na een uitgebreide intake aan de slag bij reguliere werkgevers, deelnemers die dit nog niet meteen kunnen, doorlopen eerst een voorschakeltraject. Begeleiding op de werkvloer door een jobcoach en ook de inburgeringlessen worden bij de werkgever gegeven. Een buddy (collega) maakt inburgeraar wegwijs in het bedrijf.

Met

Met Werkbedrijf Werk.Kom, Gilde Educatie, Vluchtelingenwerk, Werkvloertaal en lokale partijen en werkgevers

Eerste gesprek bij statushouders thuis Aandacht voor positieve gezondheid Intensieve taalcoaching op de werkvloer

Start: Taal, training en buddy op de werkvloer (https://www.divosa.nl/duale-trajecten-en- kwetsbare-groepen-duale-trajecten#nederweert--taal-training-en-buddy-op-de-werkvloer) Finish: ‘De succesfactor: eerst kijken wat de statushouder wil, dan een werkplek zoeken’

(https://www.divosa.nl/duale-trajecten-en-kwetsbare-groepen-duale-trajecten#nederweert--de- succesfactor-eerst-kijken-wat-de-statushouder-wil-dan-een-werkplek-zoeken)

●

(39)

Belangrijk Belangrijk

Pilot in het nieuws Pilot in het nieuws

Roermond

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door Gemeenten Roermond en Leudal Voor

Voor Maximaal 40 Eritrese jongeren in de leeftijd van 18 tot 20 jaar die na de Internationale Schakelklas (ISK) nog niet op het vereiste taalniveau zitten voor doorstroom naar een Entree-opleiding.

Wat

Wat Het intensieve programma ‘UP’ waarin wonen, taal en werk wordt gecombineerd.

Intake en oriëntatie voor 18e verjaardag en opstellen van het PIP

Fase 1 (3 mnd): 4 dagen taal, 2 dagdelen werkervaring bij SW-bedrijf Westrom, 2 dagdelen sport, dagdeel overig (koken/inburgering)

Fase 2 (5mnd): 3 dagdelen taal/inburgering, 5 dagdelen (taal)stage/opleiding/werk

Fase 3 (5mdn): mogelijk inburgeringsexamen en/of doorstroom naar Entree, betaald werk of een andere opleiding. Casemanager van de gemeente (aanspreekpunt voor deelnemers op alle

levensdomeinen), woonbegeleider, een Eritrese ervaringsdeskundige en een maatje zorgen samen voor intensieve begeleiding van de deelnemer

Met

Met ISK, Mundium, Gilde opleidingen, Voogdijinstelling Nidos, Rubicon (jeugdzorg), algemeen maatschappelijk werk, VluchtelingenWerk, ROC, Fontys Hogeschool en andere lokale partners

Jongeren worden gekoppeld aan een maatje, dit zijn stagiaires van Fontys Hogeschool.

Nauwe samenwerking met ROC

Kooklessen en sporten zijn belangrijke onderdelen van het programma.

●

(40)

Interviews Interviews

Op 3 maart 2021 bracht demissionair minister Koolmees een digitaal werkbezoek aan de pilots in Oss en Roermond. Binnen het programma UP van de gemeente Roermond worden jonge statushouders begeleid richting werk of opleiding door een integrale aanpak op meerdere leefgebieden. De minister ging in gesprek met organisatoren en uitvoerders van de pilot en een deelnemer. Bekijk de impressie van het werkbezoek (https://youtu.be/yWdfNaHPXWw)

Start: UP biedt Eritrese jongeren perspectief (https://www.divosa.nl/duale-trajecten-en- kwetsbare-groepen-duale-trajecten#roermond--up-biedt-eritrese-jongeren-perspectief) Finish: ‘De kwetsbare groepen halen we weer tussen wal en schip vandaan’

(https://www.divosa.nl/duale-trajecten-en-kwetsbare-groepen-duale-trajecten#roermond--de- kwetsbare-groepen-halen-we-weer-tussen-wal-en-schip-vandaan)

●

(41)

Belangrijk Belangrijk

Interviews Interviews

Tilburg

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door Gemeenten Tilburg, Hilvarenbeek, Goirle, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Dongen, Oisterwijk, Gilze- Rijen

Voor

Voor 60 inburgeringsplichtige statushouders die al een brede intake in het Welkomhuis (2 dagen) achter de rug hebben en gemotiveerd zijn om aan programma deel te nemen

Wat

Wat Starttraject Inburgering+, een participatietraject van 4 dagdelen per week, waarin de statushouder actief aan de slag gaat. Doel van het traject is om een beter beeld van zijn toekomst in Nederland te krijgen. De deelnemers volgen de eerste 8 weken trainingen en workshops over de Nederlandse samenleving, vrijwilligerswerk en arbeidsparticipatie. Na afloop presenteren deelnemers hun toekomstplan aan de klantregisseur, waarna ze 17 weken vrijwilligerswerk gaan doen. Naast dit

vrijwilligerswerk (10 tot 15 uur per week) is er ruimte voor coaching, sociale activiteiten met een maatje en de reguliere inburgeringslessen. Achter de schermen wordt met de inzet van 2 nieuwe

spilfunctionarissen de samenwerking tussen betrokken partijen in Hart van Brabant versterkt.

Met

Met Refugee Team (een Brabantse organisatie met veel ervaring bij het vinden van vrijwilligerswerk voor nieuwkomers), maatschappelijke organisaties en werkgevers

Deelnemer werkt aan nieuw toekomstperspectief

Zeventien weken vrijwilligerswerk met individuele begeleiding en buddy voor sociale activiteiten

Opvullen lacune tussen PIP en Duale trajecten

Start: Startprogramma IB+ bereidt nieuwkomers voor op toekomst in Brabant

(https://www.divosa.nl/duale-trajecten-en-kwetsbare-groepen-duale-trajecten#tilburg-- startprogramma-ib-bereidt-nieuwkomers-voor-op-toekomst-in-brabant)

●

(42)

Finish: ‘Je wilt dat de statushouder eigenaar is van zijn eigen plan’

(https://www.divosa.nl/duale-trajecten-en-kwetsbare-groepen-duale-trajecten#tilburg--je-wilt- dat-de-statushouder-eigenaar-is-van-zijn-eigen-plan)

●

(43)

Belangrijk Belangrijk

Evaluatie Evaluatie

Vijfheerenlanden

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door Gemeenten Vijfheerenlanden, Gorinchem en Molenlanden Voor

Voor 36 inburgeringsplichtigen en gezinsmigranten met perspectief op werk (arbeidsverleden, potentie om B1 te halen en kansrijk voor werkgevers in de regio)

Wat

Wat Intensief taaltraject, gecombineerd met werk. Het programma bestaat uit 2 delen. In de eerste fase staat de taal centraal. De eerste 18 weken krijgen deelnemers 4 dagen per week (5 uur per dag) les:

taalles, sport, lessen over zelfontwikkeling, sollicitatietraining, financiële zelfredzaamheid m.b.v.

Programma EuroWijzer en het Programma Vluchteling in Participatie van VluchtelingenWerk. De daaropvolgende 18 weken begint elke deelnemer met werken en hij of zij wordt hierbij intensief

begeleid. De taallessen B1/B2 worden buiten werktijden voortgezet. Deze fase duurt tot behalen van het inburgeringsexamen.

Met

Met De gemeenschappelijke sociale dienst Avres, VluchtelingenWerk en werkgevers

Elke woensdag sport, wandelen tussen de lessen

Belemmering in eerste fase worden weggenomen (kinderopvang, vervoer etc.) Taallessen buiten werktijden in tweede fase

Focus in de trainingen ligt op werknemersvaardigheden

●

(44)

Interviews Interviews

De gemeenten hebben, naast hun deelname aan de procesevaluatie van het Pilotprogramma, het proces en de impact van de 'Taalsnelweg naar Werk' laten evalueren door ZINZIZ. Lees meer op zinziz.nl (https://zinziz.nl/2020/12/23/evaluatie-taalsnelweg-naar-werk-afgerond/)

Start: Op de taalsnelweg naar werk (https://www.divosa.nl/duale-trajecten-en-kwetsbare- groepen-duale-trajecten#vijfheerenlanden--op-de-taalsnelweg-naar-werk)

Finish: Inburgeraars racen over de taalsnelweg naar werk (https://www.divosa.nl/duale- trajecten-en-kwetsbare-groepen-duale-trajecten#vijfheerenlanden--inburgeraars-racen-over-de- taalsnelweg-naar-werk)

●

(45)

Lees ook Lees ook

Ontzorgen

Zorgen over financiën of het gebrek aan kennis over het Nederlandse

financiële stelsel kan afleiden van het inburgeringsdoel of leiden tot ernstige financiële problemen. Daarom zijn gemeenten in het nieuwe stelsel verplicht om bijstandsgerechtigde asielstatushouders financieel te ontzorgen.

De verplichting geldt voor de eerste 6 maanden na huisvesting. Vanuit de uitkering worden de huur, energiekosten en zorgverzekering betaald. De gemeente werkt gelijkertijd geleidelijk aan de financiële zelfredzaamheid van de inburgingsplichtige. Dat kan als nodig doorgaan na de periode van 6 maanden.

In de pilots zetten gemeenten verschillende uitvoeringsvarianten in. De aanpakken verschillen in de mate van ontzorgen; van alleen de verplichte elementen tot volledig budgetbeheer. Daarnaast worden verschillende methoden voor het bevorderen van financiële zelfredzaamheid ingezet en geëvalueerd.

In september 2021 is de eindrapportage verschenen.

In deel 5 (https://www.divosa.nl/ontzorgen) van de publicatiereeks 'Pilots inburgering van start tot finish' vind je de interviews met de projectleiders van de pilots binnen het thema 'Ontzorgen'.

Meer informatie over financieel ontzorgen vind je in de Handreiking financieel ontzorgen en financiële zelfredzaamheid (https://www.divosa.nl/handreiking-financieel-ontzorgen-en-financiele- zelfredzaamheid) (Divosa, maart 2020)

Digitaal magazine (https://www.magazine-on-the-spot.nl/proefinburgering/ontzorgen) over de op 1 oktober 2020 gehouden Leercirkel.

●

(46)

Belangrijk Belangrijk

Video Video

Pilots per thema: Ontzorgen Pilots per thema: Ontzorgen

Capelle aan den IJssel

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door Gemeenten Capelle aan den IJssel, Krimpen aan den IJssel en Zuidplas. De drie gemeenten werken samen in het uitvoeringsorgaan GR IJsselgemeenten.

Voor

Voor 52 statushouders, ook partners en gezinsherenigers Wat

Wat De pilot Ontzorgen wordt geïntegreerd met de maatschappelijke begeleiding in de drie gemeenten en sorteert voor op het onderdeel financieel ontzorgen in het PIP vanaf 2021. Het ontzorgen bestaat uit het doorbetalen van de vaste lasten (huur, energie, water, zorgverzekering). Er vindt maatwerk plaats waar het gaat om de overige vaste lasten. De afbouw gebeurt stapsgewijs. Indien nodig zal de

bijzondere bijstand voor de eerste huur als gift worden verstrekt. De begeleiding bestaat uit individuele begeleiding naar financiële zelfredzaamheid en groepsgewijze financiële educatie.

Met

Met De individuele begeleiding wordt geboden door maatschappelijk begeleiders, financiële coaches en casusregisseurs van Welzijn Capelle en Vluchtelingenwerk Krimpen en Zuidplas.

Groepslessen en individuele begeleiding Financiële zelfredzaamheid bij intake al getest Geleidelijke afbouw ontzorging mogelijk

●

(47)

Interviews Interviews

Lees de interviews met de projectleider(s) in de publicatiereeks 'Pilots inburgering van start tot finish' (https://www.divosa.nl/ontzorgen):

Start: ‘Geen regelzaken overnemen, eerst samen, dan alleen en dan pas loslaten’

(https://www.divosa.nl/ontzorgen#capelle-aan-den-ijssel--geen-regelzaken-overnemen-eerst- samen-dan-alleen-en-dan-pas-loslaten)

Finish: ‘In de pilot hebben we geleerd om de puntjes op de i te zetten’

(https://www.divosa.nl/ontzorgen#capelle-aan-den-ijssel--in-de-pilot-hebben-we-geleerd-om- de-puntjes-op-de-i-te-zetten)

●

(48)

Belangrijk Belangrijk

Interviews Interviews

Pilots per thema: Ontzorgen Pilots per thema: Ontzorgen

Den Haag

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door Gemeente Den Haag Voor

Voor 40-60 inburgeringsplichtige bijstandsgerechtigden die zich vanaf januari 2020 in de gemeente vestigen.

Wat

Wat In Den Haag worden alle statushouders al financieel ontzorgd in administratieve zin. Met de pilot wordt de werkwijze uitgebreid en wordt de effectiviteit gemeten. Belangrijke aanvulling op het

ontzorgen is het creëren van financiële zelfredzaamheid door middel van training en begeleiding.

Hierbij maakt de gemeente Den Haag onderscheid in het aanbod tussen lage en hoge zelfredzaamheid.

Met

Met Stichting Lezen en Schrijven, VluchtelingenWerk, tolken. Daarnaast wordt samengewerkt met Schuldenlab070 en met de Stichting Vaste Lastenpakket

Onderscheid in mate van ontzorgen Inzet tolken

Op zoek naar goede ondersteuning en begeleiding richting financiële zelfredzaamheid

Start: Veel kennis en inzichten in schuldenproblematiek dankzij Haags Schuldenlab070 (https://www.divosa.nl/ontzorgen#den-haag--veel-kennis-en-inzichten-in-

schuldenproblematiek-dankzij-haags-schuldenlab070)

Finish: Inburgeraars financieel ontzorgen: veel meer dan alleen rekeningen betalen

(https://www.divosa.nl/ontzorgen#den-haag--inburgeraars-financieel-ontzorgen-veel-meer-dan- alleen-rekeningen-betalen)

●

(49)

Belangrijk Belangrijk

Interviews Interviews

Edam-Volendam

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door Gemeenten Edam-Volendam, Waterland en Landsmeer.

Voor

Voor Inburgeringsplichtige statushouders die vanaf 1 november 2019 zijn gehuisvest in een van de 3 gemeenten. Al eerder gehuisveste statushouders die dreigen problematische schulden op te bouwen en onvoldoende financieel zelfredzaam zijn, kunnen deelnemen. In totaal 27.

Wat

Wat Vaste lasten huur, gas, water, stroom en de zorgverzekering worden van de uitkering betaald. Het ontzorgen vindt plaats binnen een integrale aanpak van inburgering. De gemeenten willen in de pilot het sociale netwerk van de statushouder vergroten zodat hulp bij financiën ingeschakeld kan worden als dat nodig is. Het ontzorgen is zo ingevuld dat mogelijke problemen bij de start al voorkomen worden, door de overbruggingsvergoeding ook onder de machtiging van het inhouden van de vaste lasten te laten vallen. Zo kunnen de vaste lasten een maand vooruit betaald worden.

Met

Met De gemeenten werken samen met VluchtelingenWerk, de bibliotheken en buurt- en wijkcentra.

Aandacht voor versterking sociaal netwerk van de deelnemers

Door inzet overbruggingsvergoeding kunnen vaste lasten een maand vooruitbetaald worden Inzet speciale app om meer inzicht in financiën te krijgen

Start: ‘Voorkomen dat kinderen opgroeien met schulden en armoede’

(https://www.divosa.nl/ontzorgen#edam-volendam--voorkomen-dat-kinderen-opgroeien-met- schulden-en-armoede)

Finish: ‘Financiële ontzorging voor inburgeraars moet geen verplichting zijn’

(https://www.divosa.nl/ontzorgen#edam-volendam--financi-le-ontzorging-voor-inburgeraars- moet-geen-verplichting-zijn)

●

(50)

Belangrijk Belangrijk

Interviews Interviews

Pilots per thema: Ontzorgen Pilots per thema: Ontzorgen

Geertruidenberg

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door Gemeenten Geertruidenberg, Drimmelen, Altena en Oosterhout Voor

Voor 30 tot 50 deelnemers, in eerste instantie alle nieuwe vergunninghouders van gemeenten

Drimmelen en Geertruidenberg. De gemeenten Oosterhout en Altena sluiten later aan. Bij echtparen en gezinnen richt de pilot zich op beide partners.

Wat

Wat Deelnemers krijgen de mogelijkheid om de pilot Ontzorgen te combineren met een duaal traject, een maatwerkprogramma, waarbij taal/opleiden en werken volledig met elkaar zijn geïntegreerd. De workshops over (financiële) zelfredzaamheid en budgetbeheer zijn opgenomen in dit traject. Betrokken organisaties delen lesmateriaal en -methoden met elkaar, om lessen optimaal op elkaar af te stemmen en delen van lesstof te herhalen of onderwerpen alvast te introduceren. Naast het doorbetalen van de vaste lasten worden in deze pilot zo nodig ook kinderopvang en reiskosten geregeld. Deelnemers worden zelf betrokken bij de invulling van het programma.

Met

Met Het gemeenschappelijk werkbedrijf MidZuid, het Werkgeversservicepunt, VluchtelingenWerk en taal- en inburgeringsscholen.

In een klankbordgroep geven deelnemers feedback op ontzorgen Ontzorgen is opgenomen in duaal traject

Klantmanager gaat op huisbezoek

Start: ‘Aandacht werkt, dan zie je echt resultaat’

(https://www.divosa.nl/ontzorgen#geertruidenberg--aandacht-werkt-dan-zie-je-echt-resultaat) Finish: ‘Dankzij de pilot is ontzorgen geen vaag begrip meer, maar juist heel concreet

geworden’ (https://www.divosa.nl/ontzorgen#geertruidenberg--dankzij-de-pilot-is-ontzorgen- geen-vaag-begrip-meer-maar-juist-heel-concreet-geworden)

●

(51)

Belangrijk Belangrijk

Interviews Interviews

Hendrik-Ido-Ambacht

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht Voor

Voor 35 statushouders die zich gedurende de eerste maanden van 2020 in een van de Drechtstedelijke gemeenten huisvesten. Beide partners uit een gezin maar ook meerderjarige thuiswonende kinderen kunnen deelnemen aan de pilot.

Wat

Wat Vanaf de regeldag op de sociale dienst, wanneer de statushouders hun huurcontract ondertekenen en alle uitkeringszaken worden geregeld, wordt budgetbeheer toegepast. Dat houdt in dat alle vaste lasten (huur, energielasten, verzekeringen en andere vaste lasten) worden ingehouden. De resterende uitkeringsbedragen worden in eerste instantie als weekgeld uitbetaald.

Alle nieuwkomers volgen het in de Drechtsteden 'reguliere' welkomprogramma. Het programma wordt voor de pilotdeelnemers uitgebreid met de training Omgaan met Geld. Na deze groepslessen met een tolk krijgt elke deelnemer, wanneer nodig tot een jaar lang, begeleiding van een budgetcoach van VluchtelingenWerk. Na een half jaar nemen ze deel aan het terugkomdeel van de training ‘Omgaan met Geld’.

De budgetbeheerder bepaalt in overleg met de budgetcoach en de statushouder gedurende de pilot hoe statushouders steeds meer kunnen beschikken over hun totale budget. Dit is maatwerk.

Met

Met VluchtelingenWerk (budgetcoaches) en Sociale Dienst Drechtsteden (Budgetbeheer) en het sociaal wijkteam Hendrik-Ido-Ambacht

6 maanden budgetbeheer met doorbetalen van vaste lasten Tot een jaar lang begeleiding van budgetcoach

Deelnemers krijgen eerste periode na huisvesting weekgeld, net als op het azc Getrainde budgetcoach heeft oog voor andere problemen en verwijst eventueel door

●

(52)

Start: ‘Uitleg over geldzaken in eigen taal is cruciaal’

(https://www.divosa.nl/ontzorgen#hendrik-ido-ambacht--uitleg-over-geldzaken-in-eigen-taal-is- cruciaal)

Finish: ‘Door elkaar goed te leren kennen, kun je concrete stappen maken’

(https://www.divosa.nl/ontzorgen#hendrik-ido-ambacht--door-elkaar-goed-te-leren-kennen- kun-je-concrete-stappen-maken)

●

(53)

Belangrijk Belangrijk

Interviews Interviews

Zoetermeer

OVERZICHT OVERZICHT

Door

Door Gemeenten Zoetermeer en Lansingerland Voor

Voor 35 statushouders, die zich net in de gemeenten hebben gevestigd. Als er genoeg plek is kunnen ook statushouders uit het bestaande uitkeringsbestand deelnemen. Ook jonge vluchtelingen die net 18 zijn geworden, nemen deel.

Wat

Wat Het ontzorgen houdt in dat de eerste 6 maanden minimaal de volgende vaste lasten vanuit de uitkering betaald worden: de huur, de energie en de zorgverzekering. Gemeenten gaan met

verschillende aanbieders in zee. Zij bieden begeleiding in het financieel zelfredzaam maken van deelnemers. Dit gebeurt op uiteenlopende manieren. De gemeenten willen met deze pilot uitvinden wat nu de werkzame elementen zijn op weg naar financiële zelfredzaamheid. Waar nodig worden tolken ingezet.

Met

Met Piëzo, Vluchtelingenwerk, Humanitas en Schuldhulpmaatje, MBO Rijnland in Zoetermeer en PLANgroep in Lansingerland

Gemeenten willen experimenteren met verschillende methodieken Gemeenten zoeken nog naar digitale instrumenten

Integrale aanpak, ook trainingen arbeidsparticipatie via de Werkacademie

Start: Zelfstandig met geld: Zoetermeer zoekt uit wat werkt

(https://www.divosa.nl/ontzorgen#zoetermeer--zelfstandig-met-geld-zoetermeer-zoekt-uit-wat- werkt)

Finish: ‘We hebben allebei een ander spectrum van de pilot kunnen ervaren’

(https://www.divosa.nl/ontzorgen#zoetermeer--we-hebben-allebei-een-ander-spectrum-van-de- pilot-kunnen-ervaren)

●

(54)

Pilots inburgering van start tot finish Pilots inburgering van start tot finish Lees ook

Lees ook

Hoofdstuk 1.5 Hoofdstuk 1.5

Vrouwelijke nareizigers en gezinsmigranten

Onderzoek (https://www.kis.nl/publicatie/op-weg-naar-werk) heeft uitgewezen dat de

arbeidsmarktpositie van vrouwelijke nieuwkomers achterblijft ten opzichte van mannen. In het nieuwe inburgeringsstelsel willen we de positie van vrouwelijke asiel- en gezinsmigranten verstevigen.

Om dat te doen, is individueel maatwerk nodig. Daarbij gaan we uit van een compleet beeld van de achtergrond van de vrouw en houden we rekening met haar opleiding, afstand tot de arbeidsmarkt, migratieachtergrond en leeftijd.

De 6 pilots van dit thema richten zich op het activeren van vrouwen door onder andere taallessen, maar ook via excursies en empowerment-modules. Ook is er aandacht voor hulp bij het vinden van een passende werk- of stageplek. Zo ontdekken de gemeenten wat randvoorwaarden zijn voor deze vrouwen om mee te doen, maar ook wat belemmeringen en onbenutte mogelijkheden zijn.

Digitaal magazine (https://www.magazine-on-the-

spot.nl/proefinburgering/vrouwelijke_nareizigers_en_gezinsmigranten) over de op 1 oktober 2020 gehouden Leercirkel.

Binnen het Pilotprogramma Veranderopgave Inburgering hebben 97 gemeenten ervaringen opgedaan op onderdelen uit de Wet inburgering 2021. Welke elementen in deze aanpak werkten

●

(55)

In deel 1 (https://www.divosa.nl/pilots-inburgering-van-start-tot-finish-deel-1-vrouwelijke- nareizigers-en-gezinsmigranten) van de publicatiereeks 'Pilots inburgering van start tot finish' vind je de interviews met de projectleiders van de pilots binnen het thema 'Vrouwelijke nareizigers en gezinsmigranten'.