Preventieve werking sociaal werk dempt
personeelstekorten
Resultaten substitutiescenario
Prognosemodel Arbeidsmarkt
ABF heeft in opdracht van VWS in het kader van
onderzoeksprogramma AZW een prognosemodelontwikkeld om tekorten op de arbeidsmarkt te ramen.
Hierin is aangetoond dat sociaal werkers een belangrijke schakel zijn in de oplossing om tekorten in de zorg aan te pakken. Dit blijkt uit het substitutiescenario dat ABF heeft doorgerekend waar onder meer is gekeken naar de kansen van een brede uitrol van preventie vanuit de benadering van positieve gezondheid. Door inzet van sociaal werkers worden verbindingen tussen mensen gelegd waardoor eenzaamheid afneemt en het welzijn en de gezondheid van mensen verbeteren, waardoor het beroep op de zorg afneemt.
In het substitutiescenario zien we dat (onder andere) de inzet van meer sociaal werkers leidt tot een minder groot personeelstekort in de zorg. Naast de preventieve aanpak van sociaal werkers is preventie en het zo licht als mogelijk organiseren van zorg, een kansrijke oplossing voor de hele sector. Verdere extramuralisering, substitutie van de 2e naar de 1e lijnszorg, ambulantisering dragen allemaal bij aan een meer effectieve verdeling van werk.
Eerder concludeerde AEFal na het onderzoeken van andere landen en sectoren dat substitutie en preventie het meest effectief zijn om arbeidsmarkttekorten in de sector zorg en welzijn op te lossen.
Deze prognoses van onderzoeksbureau ABF zijn een bevestiging van deze conclusie.
Preventieve aanpak sociaal werk werkt!
Het prognosemodel is door ABF Research ontwikkeld in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport voor de partners in het onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn (AZW) en RegioPlus.
Concreet gaat het dan om de samenwerkingsverbanden van regionale werkgevers in zorg en welzijn, de landelijke sociale partners
(arbeidsmarktfondsen) en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Het coronabasisscenario
De economische ontwikkeling in de twee corona-gerelateerde scenario’s zijn gebaseerd op de scenario’s van het Centraal Planbureau. Voor de demografische ontwikkeling is aangesloten bij de scenario’s die het ministerie van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties heeft laten ontwikkelen in het kader van de Staat van de woningmarkt.
In het Corona-basisscenario is verondersteld dat de pandemie niet opnieuw opleeft en dat herinvoering van contactbeperkende maatregelen niet nodig is. Op korte termijn neemt in dit scenario het aantal geboortes af. Op middellange termijn neemt het aantal geboortes juist toe, vanwege een verondersteld inhaaleffect. Als gevolg van de pandemie en niet- verleende zorg is zowel op de korte als op de middellange termijn sprake van een hogere sterftekans. Daarnaast wordt rekening gehouden met een sterke teruggang in de
internationale migratiestromen. Verder wordt uitgegaan van verzuimcijfers voor 2020 die enkele tienden van procenten hoger liggen dan in 2019. In het Corona-basisscenario wordt geen aanvullend effect op het gebied van arbeidsproductiviteit en zorggebruik verondersteld.
Toelichting Prognosemodel
Het substitutiescenario
In de Referentieraming is substitutie al deels verwerkt in de prognose, namelijk door korte en langetermijn trends mee te nemen. In het Substitutiescenario worden de consequenties van mogelijke aanvullende substitutie zichtbaar gemaakt. Het is daarmee een 'what-if' scenario.
Dit scenario omvat onder andere (verdere) extramuralisering, substitutie van de 2e naar de 1e lijnszorg, ambulantisering en een preventieve aanpak van sociaal werkers.
In het substitutiescenario zien we dat de arbeidsvraag in sociaal werk toeneemt ten opzichte van het coronabasisscenario. De arbeidsvraag in Zorg en Welzijn als sector neemt echter af in het substitutiescenario ten opzichte van het coronabasisscenario.
Het arbeidsmarktsaldo (het tekort) is in dezelfde periode kleiner onder het substitutiescenario dan onder het coronabasisscenario.
Bron: www.prognosemodelzw.nl/
Omvang sector zorg en welzijn naar branche onder twee scenario’s
0 200000 400000 600000 800000 1000000 1200000 1400000 1600000 1800000
Corona Basis Substitutie Corona Basis Substitutie Corona Basis Substitutie Corona Basis Substitutie Corona Basis Substitutie Corona Basis Substitutie Corona Basis Substitutie Corona Basis Substitutie Corona Basis Substitutie Corona Basis Substitutie Corona Basis Substitutie Corona Basis Substitutie
2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030
Jeugdzorg Huisartsen en gezondheidscentra Sociaal werk Universitair medische centra
Geestelijke gezondheidszorg Kinderopvang (incl. peuterspeelzaalwerk) Overige zorg en welzijn Thuiszorg
Prognose arbeidsvraag sociaal werk onder twee scenario’s
63300
62500
62900
63300
63900
64200
64500 64700
63700
63200
63700
64000
64600
64900
65200 65400
61000 61500 62000 62500 63000 63500 64000 64500 65000 65500 66000
2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028
Prognose arbeidsvraag Zorg en Welzijn onder twee scenario’s
1474100 1492800
1519900
1550100
1582900
1614300
1644200
1674100
1702400
1728200
1464200 1475200 1495100
1517800
1544000
1568900
1594000
1618300
1642100 1664000
1300000 1350000 1400000 1450000 1500000 1550000 1600000 1650000 1700000 1750000
2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030
Prognose arbeidsmarktsaldo onder twee scenario’s
-57000 -56700 -54900 -55800
-62500
-73500
-87200
-96100
-113600
-131600
-55500 -53300 -50700 -51400
-58200
-68000
-80100
-87200
-101100
-115000 -140000
-120000 -100000 -80000 -60000 -40000 -20000
0 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030
Combinatie prognose arbeidsmarktsaldo z&w en arbeidsmarktvraag sociaal werk
60000 61000 62000 63000 64000 65000 66000
-140000 -120000 -100000 -80000 -60000 -40000 -20000
0 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030
Arbeidsmarktsaldo (arbeidsvraag) Prognosemodel ZW Corona Basis (ABF Research) Arbeidsmarktsaldo (arbeidsvraag) Prognosemodel ZW Substitutie (ABF Research)
