Jaarverslag 2019 en Uitvoeringsprogramma 2020 Handhaving openbare ruimte

(1)

1

Jaarverslag 2019 en

Uitvoeringsprogramma 2020 Handhaving openbare ruimte

Team Handhaving openbare ruimte Gemeente Leiden

December 2019 Versie 20191205

(2)

2 Inhoudsopgave

Inleiding ... 4

Leeswijzer ... 4

1. Handhaving in 2019 en 2020 ... 5

Het team ... 5

Werktijden ... 5

Taakaccenten ... 5

Wijkboa’s ... 5

Senior BOA ... 5

Meewerkend management ... 5

Werkwijze ... 5

Datagedreven en resultaatgericht ... 5

Communicatie ... 6

Opleiden, trainen en oefenen ... 6

Veilige Publieke Taak ... 7

Samenwerking ketenpartners ... 7

Clean Sweeps ... 8

Pakkans en heterdaad / handhaven in burger ... 8

Klachtenafhandeling ... 8

Overige taken ... 9

Ontwikkelingen ... 9

In het team ... 9

In het beleid ... 10

Gebiedsgericht... 12

2. Jaarverslag 2019 ... 14

Schone stad ... 14

Afvaloverlast ... 14

Hondenoverlast... 14

Bereikbare stad ... 15

Parkeren ... 15

Overlast van fietsparkeren ... 16

Verkeersovertredingen ... 17

Veilige stad ... 18

Evenementen ... 18

Overlast horeca en alcoholgebruik ... 19

Jeugdoverlast ... 20

Aantrekkelijke stad ... 21

Overlast op het water ... 21

Terrassen ... 23

Uitstallingen/objecten openbare ruimte ... 23

(3)

3

Markten/standplaatsen ... 23

Bomen ... 24

3. Uitvoeringsprogramma 2020 ... 25

Schone stad ... 25

Bereikbare stad ... 28

Veilige stad ... 31

Aantrekkelijke stad ... 36

(4)

4

Inleiding

In dit gecombineerde jaarverslag en uitvoeringsprogramma staan de geboekte resultaten van 2019 en de te behalen resultaten voor 2020 van het team Handhaving openbare ruimte. Handhaving openbare ruimte werkt aan een leefbare stad, samen met al onze inwoners en partners. Nu en in de toekomst.

Handhaving laat leefbaarheidsproblemen geen veiligheidsproblemen worden en draagt bij aan een:

 Schone stad;

 Bereikbare stad;

 Veilige stad;

 Aantrekkelijke stad.

Handhaving kan dit niet alleen. We verwachten dat de openbare ruimte van de stad zo wordt ingericht dat deze uitnodigt tot correct gebruik. Bijvoorbeeld Beheer levert met hun dagelijkse werkzaamheden een grotere bijdrage aan de doelen. Handhaving is het sluitstuk van een gemeentelijke aanpak.

Handhaving ziet toe op de naleving van zowel gemeentelijke als landelijke regelgeving, gericht op het waarborgen van de leefbaarheid in de openbare ruimte. De inzet van het team Handhaving openbare ruimte is zorgen dat mensen zich aan de regels houden.

Deze uitgangspunten voor Handhaving liggen vast in de Visie Handhaving openbare ruimte. Tegelijk met het opstellen van dit jaarverslag en uitvoeringsprogramma wordt deze visie geactualiseerd voor de periode 2020 – 2023.

Leeswijzer

Hoofdstuk één bevat het algemene deel over het team in het afgelopen jaar en de ontwikkelingen die het komende jaar gaan spelen. Hoofdstuk 2 is het jaarverslag over 2019 op de vier thema’s schone stad, bereikbare stad, veilige stad en aantrekkelijke stad. Hoofdstuk 3 is het uitvoeringsprogramma 2020 op deze vier thema’s.

(5)

5

1. Handhaving in 2019 en 2020

Het team

Het team bestaat eind 2019 uit 45 personen waarvan:

 37 Buitengewoon Opsporingsambtenaren (BOA’s);

 3 Fietstoezichthouders;

 2 Operationeel managers;

 2 Planners/ medewerkers Handhaving Informatie Knooppunt

 1 RVT-manager;

Daarbij wordt door het team extern ingehuurd bij G4S voor handhaving op parkeren (19240 uur per jaar, circa 10 fte).

Het is gelukt de eerder openstaande vacatures te vervullen, dit geldt ook voor de BOA’s met bevoegdheid tot toezicht op de Drank- en Horecawet (DHW).

Werktijden

Maandag t/m zaterdag van 7.00 – 23.00 uur Zondag van 13.00 – 21.30 uur

De uitbreiding naar de huidige bovengenoemde werktijden is in 2018 bij wijze van pilot gestart en is inmiddels definitief geworden. Bij evenementen, drank- en horecacontroles of andere activiteiten die hierom vragen kan langer doorgewerkt of eerder begonnen worden.

Taakaccenten

Alle BOA’s werken als ‘brede BOA’ en zijn inzetbaar op alle thema’s en taken, echter wel met speciale aandacht voor en aanvullende kennis van bepaalde taakaccenten. Taakaccenten zijn bijvoorbeeld jeugd, markten, water, afval, Fiets Fout Fiets Weg, etc.

Wijkboa’s

Vier van de 37 BOA’s zijn aangewezen als wijkboa. Zij zijn de vooruitgeschoven posten in de wijk en functioneren als eerste aanspreekpunt namens handhaving. Zij hebben bijvoorbeeld geregeld contact met bewonersverenigingen en met ketenpartners zoals politie.

Senior BOA

Eveneens vier van de 37 BOA’s zijn senior BOA. Zij zijn de vraagbaak en coördinator/chef van de dag.

Binnen het team hebben ze als meewerkend voorman/-vrouw een voortrekkersrol.

Meewerkend management

Het management van het team (de RVT-manager en de twee operationeel managers) heeft ook opsporingsbevoegdheid. Zij zijn allen BOA en draaien regelmatig diensten mee.

Werkwijze

Datagedreven en resultaatgericht

De te behalen resultaten worden jaarlijks in het Uitvoeringsprogramma vastgesteld. Een deel van de inzet wordt van tevoren ingepland via een jaarkalender en thematische plannen van aanpak. Jaarlijks wordt verantwoording over de resultaten afgelegd in het jaarverslag.

Alle beschikbare data uit eigen systemen wordt door het Handhavings Informatiekknooppunt (HIK) verwerkt. De informatie van het HIK, informatie uit de stad en van onze partners (bv. wijkplannen, beheerplannen, de gebiedsscan, etc.) en de werkervaring van onze medewerkers zijn de inbreng voor het Handhavings Uitvoerings Programma (HUP).

(6)

6 Dagelijks wordt afgewogen of hetgeen vooraf gepland stond ook daadwerkelijk prioriteit heeft.

Voortschrijdend inzicht maar ook verzuim of uitval kan leiden tot een heroverweging. Ongeveer 20%

van de inzetbare handhavingscapaciteit blijft vrij voor onvoorziene taken. Deze inzet is niet beschikbaar voor nieuwe taken, maar voorziet in een structurele behoefte om in te kunnen spelen op (dreigende) calamiteiten en actualiteiten. Nieuwe taken zullen gewogen moeten worden tegen de bestaande taken, tenzij daar extra bemensing voor beschikbaar gesteld wordt.

2019 in cijfers

okt. 2017 – sep. 2018 okt. 2018 – sep. 2019

Besluit bestuursdwang 190 170

Combibon sanctie

(mulder/BSB): bekeuring

4128 5552

Waarschuwing 1540 2130

DHW inspectie (Drank/Horeca Wet)

103 426

Fiscale naheffing (Parkeren) 20038 22103

Fiscale waarschuwing 568 720

Melding aan gemeente 2205 1897

Scanauto inspectie 48566 56664

Waarneming en informering 17986 19475

Totaal interventies 95324 109146

Het aantal bekeuringen en totaal aan interventies is behoorlijk gestegen ten opzichte van het voorgaande jaar. Hoewel bekeuringen schrijven niet het doel is van handhaving zegt het wel iets over de inzet van het team.

Communicatie

We communiceren gericht over acties van de handhavers en de resultaten die geboekt worden. Dit doen we op basis van het uitvoeringsprogramma. Door te communiceren over handhaving versterken we het effect van de handhaving en bevorderen we de naleving. Handhavingscommunicatie wordt preventief ingezet, maar vervangt vaak niet de handhavingsinzet. Afhankelijk van de doelstelling, de doelgroep en de mogelijkheden zetten we verschillende – en gerichte – middelen en mediakanalen in.

We starten onze communicatieacties door van buiten naar binnen informatie te verzamelen, bijvoorbeeld door social media te monitoren en via contacten met wijkorganen, ondernemersverenigingen en wijkregisseurs.

Deze informatie helpt ook om gericht te kunnen handhaven. De uitgangspunten zijn:

- We halen buiten naar binnen;

- We communiceren vooraf, tijdens en/of na een actie (bijvoorbeeld de Clean Sweeps);

- We verwoorden een positieve boodschap;

- We delen succesverhalen;

- We spelen steeds in op actualiteiten en betrekken de pers zoveel mogelijk;

- We laten zien wat handhaving inhoudt;

Ook communiceren we gericht op bepaalde doelgroepen of locaties.

Voorbeelden zijn het deelnemen aan het televisieprogramma De Handhavers, de nieuw opgezette vaarcampagne van 2019, het Instagramaccount van een BOA, deelname aan het Facebook- vragenuurtje van de politie en de actie waarbij mensen die in de Haarlemmerstraat met de fiets aan de hand liepen een bloem kregen en fietsers een bon.

Opleiden, trainen en oefenen

Alle BOA’s volgen de verplichte her- en bijscholing voor de opsporingsbevoegdheid en leggen examen af in een bepaalde module. Tevens volgen alle BOA’s voor hun geweldsbevoegdheid de Integrale Beroepsvaardigheden Training (IBT) bij de politie in het kader van de Regeling Toetsing Geweldsbeheersing (RTGB). Het gaat daarbij om aanhoudings- en zelfverdedigingstechnieken.

Verder vinden nog diverse andere cursussen plaats, bijvoorbeeld over bestuurlijk handhaven, ondermijning, vaartraining, omgaan met verward gedrag en EHBO.

(7)

7 Veilige Publieke Taak

De incidenten met wat meer impact worden nu geregistreerd in het systeem van Gemeentelijke Incidenten Registratie (GIR). Van oktober 2018 tot en met september 2019 zijn 27 incidenten geregistreerd.

Om collega’s op te kunnen vangen na incidenten bestaat het Bedrijfs Opvangteam (BOT). Het BOT bestaat uit alle leidinggevenden binnen handhaving (RVT-manager, operationeel managers en senior boa’s) plus 2 BOA’s die allen een training ‘nazorg bij incidenten’ hebben gevolgd.

Bij incidenten zijn er diverse aanhoudingen verricht, door de BOA’s en/of door de politie. Verder is een aantal keer aangifte gedaan bij de politie. In andere gevallen is een stevige waarschuwingsbrief verstuurd naar iemand die zich heeft misdragen of hebben de leidinggevenden van handhaving personen mondeling aangesproken op hun gedrag. Dit leverde soms excuses en/of meer begrip voor de positie van de handhavers op.

Samenwerking ketenpartners

Politie

We zijn trots op de samenwerking met de politie. Die samenwerking wordt nog steeds beter, op verschillende niveaus en verschillende thema’s. Zowel op managementniveau maar zeker ook de wijkboa’s spelen hier een zeer belangrijke rol. Ook staat de politie altijd in no-time voor de handhavers klaar als er iets aan de hand is en er assistentie van de politie nodig is, dank daarvoor aan de politiecollega’s. Verder wordt soms in gemengde koppels van politie/handhaving gewerkt, bijvoorbeeld bij evenementen/horecacontroles, en wijkagent/wijkboa.

Beheer en wijkregie

Tussen team Handhaving en het cluster Beheer zijn nauwe contacten, zo zitten de BOA’s onder andere bij de Integrale Gebiedsteam Overleggen (IGTO’s). In de samenwerking met Beheer is het gelukt om gezamenlijk resultaat te boeken. Bijvoorbeeld door eens per week twee BOA’s met de collega’s van Inzameling en Reiniging mee te laten gaan en zo afvaldumpingen aan te pakken.

Tussen de wijkboa’s en wijkregisseur van de gemeente zijn korte lijnen. Dit zorgt voor een soepele samenwerking.

Klant Contact Centrum

Meldingen via Klant Contact Centrum (KCC). De handhavers behandelen meldingen van burgers die via het KCC binnenkomen. In onderstaande grafiek is het aantal meldingen openbare ruimte voor handhaving van afgelopen drie jaar te zien. In drie jaar tijd heeft handhaving 1000 meldingen per jaar meer gekregen, dat is een stijging van 30%.

Mogelijke verklaringen voor de stijging die vorig jaar werden gegeven zijn ook nu nog actueel: het effect van de wijkboa die een beroep doet op bewoners om te melden, de opdracht aan parkeercontroleurs om andere onderwerpen te melden en de koppeling van de VerbeterdeBuurt-app met het registratiesysteem sinds 2017. Verder is de gemeente in 2019 ook bereikbaar via WhatsApp en komen meldingen ook via die weg binnen.

3280 3835 4272

okt 2016 - sep 2017 okt 2017 - sep 2018 okt 2018 - sep 2019 Meldingen KCC

(8)

8 Een blijvend aandachtspunt is dat het KCC buiten kantooruren niet bereikbaar is. In de weekenden en

’s avonds komen geen actuele meldingen binnen, waardoor handhaving minder daadkrachtig kan optreden. In 2020 wordt gekeken naar de mogelijkheid om digitale meldingen rechtstreeks naar handhaving te sturen zonder tussenkomst van het KCC.

In het afgelopen jaar is, als vervolg op de procesoptimalisatie van 2018, verder gewerkt aan de optimalisatie van het proces van de meldingen openbare ruimte. Het doel is de melding zo snel mogelijk op de juiste plek te krijgen zodat de melding zo snel en efficiënt mogelijk behandeld kan worden. De gemiddelde doorlooptijd van een melding is in 2019 korter geworden. Gemiddeld wordt een melding nu in 3 dagen behandeld en afgedaan (in 2017 was het gemiddelde 17,4 dagen en in 2018 6,9 dagen). Veel sneller dan het gemiddelde van 3 dagen zal het in de toekomst vermoedelijk niet worden, omdat sommige meldingen nu eenmaal veel tijd vergen vanwege bijvoorbeeld juridische termijnen die gelden voor het toepassen van bestuursdwang, of omdat vanuit efficiency oogpunt telkens een aantal boten die uit het water moeten worden getakeld worden ‘opgespaard’ voor een actiedag.

Clean Sweeps

Tijdens een Clean Sweep vindt in een klein gebied in een periode van 2 weken extra intensieve controle door handhaving plaats, waarbij op allerlei soorten van overlast/ergernissen wordt ingezet.

Doel is dat de norm weer duidelijk wordt gesteld en mensen zich aan de regels houden en overlast stopt. Het kan gaan over wrakfietsen, illegale reclameborden en andere uitstallingen, afval, jeugdoverlast, etc. Waar het zwaartepunt ligt qua thema’s hangt af van het specifieke gebied. Bij de Clean Sweeps wordt ook samengewerkt met Beheer en de politie, die dan ook probeert extra controles uit te voeren.

In 2019 zijn 7 Clean Sweeps gehouden. Eén minder dan volgens het UPH 2019. In 2018 zijn er echter 9 gehouden.

Clean Sweeps okt. 2018 – sep. 2019 Fortuinwijk

Stationsgebied Stevenshof Slaaghwijk Boshuizerdistrict

Pieters- en Academiewijk Stevenshof (focus Horeca)

In 2020 proberen we opnieuw 8 Clean Sweeps uit te voeren. Bij de Clean Sweeps zijn ook de nacontroles van belang, zodat het bereikte resultaat zoveel mogelijk behouden blijft. Dit is een aandachtspunt waar we in 2020 mee verder gaan.

Pakkans en heterdaad/ handhaven in burger

Wat handhaving op bepaalde onderwerpen lastig maakt, is dat een heterdaad nodig is om te kunnen bekeuren. Dit in tegenstelling tot overtredingen die voortduren, zoals een fout geparkeerde auto. Het gaat bijvoorbeeld om niet opgeruimde hondenpoep of wildplassen. De pakkans voor deze overtredingen is gering en ze komen in de cijfers van handhaving daarom amper terug. Veelvuldig en langdurig handhaven zou deze overtredingen aan kunnen pakken, maar is gezien de capaciteit en overige onderwerpen waarop gehandhaafd moet worden onmogelijk.

In 2019 zijn positieve ervaringen opgedaan met handhaving in burger. De kans op heterdaad wordt hiermee voor sommige onderwerpen vergroot. In 2020 wordt doorgegaan met handhaving in burger.

Klachtenafhandeling

Meer dan voorheen hebben we telefonisch contact met de klager of nodigen we de klager uit voor een gesprek zodat we kunnen uitleggen waarom iets gegaan is zoals het is gegaan en daarvoor begrip te vragen. Of om indien nodig onze excuses aan te bieden en zelf in het team van de situatie te leren voor de toekomst. Gelet op de duizenden handhavingsacties per jaar, waarbij burgers het natuurlijk niet altijd leuk vinden om aangesproken te worden op hun gedrag, is het aantal ingediende klachten vrij gering. Naast klachten krijgen overigens we ook geregeld bedankjes uit de stad voor de inzet.

Soms ook als een kwestie na afloop van een klacht voortvarend is opgepakt.

(9)

9 Overige taken

De handhavers worden ook vaak als gastheer of -vrouw gezien. Ze beantwoorden veel vragen van passanten en moeten regelmatig de weg wijzen. Voor deze ‘neventaken’ ontvangen de handhavers vaak complimenten en bedankjes.

Daarnaast verlenen de handhavers eerste hulp wanneer ze als eerste ter plaatse zijn. De handhavers kunnen reanimeren en eerste hulp verlenen. Alle voertuigen van handhaving zijn uitgerust met AED’s.

Het afgelopen jaar hebben we ook daadwerkelijk eerste hulp verleend bij een aantal (ernstige) ongevallen en publiek op afstand gehouden.

Ontwikkelingen

In het team

Portosysteem

In 2019 is geen duidelijkheid gekomen in de ontwikkelingen die bij landelijk bij de politie spelen op het gebied van de portofoons en bijbehorende communicatiesystemen. Zo zijn er beleidswijzigingen in het gebruik van C2000 bij de politie die van invloed zijn op handhaving. Handhaving houdt ook het komende jaar nauwlettend in de gaten of er beleidswijzigingen komen in bijvoorbeeld het gebruik van C2000 die van invloed zijn op handhaving. De BOA’s die ingehuurd worden voor parkeren maken momenteel gebruik van een ander portosysteem.

Aanbesteding handhavingssysteem

In 2019 heeft de aanbesteding voor een nieuw handhavingssysteem plaatsgevonden. CityControl van Sigmax is het systeem dat (opnieuw) gekozen is. In de nieuwe situatie zijn verschillende verbeteringen doorgevoerd ten opzichte van de oude situatie, die het werken op straat vergemakkelijken. In het nieuwe systeem kan bijvoorbeeld ook handhaving op fietsen (Fiets Fout Fiets Weg) worden ingevoerd.

Hiervoor is dan geen apart registratiesysteem meer nodig. Het komende jaar zal dit nieuwe systeem verder geïmplementeerd worden voor Fiets Fout Fiets Weg. Tevens zijn alle, inmiddels verouderde, printers en handhelds/PDA’s vervangen.

Traject Meldingen Openbare Ruimte (MOR)

Zoals eerder beschreven bevindt het proces voor MOR zich in een doorontwikkeling. Deze gaat ook in 2020 door. Onder de kop Samenwerking ketenpartners wordt het traject MOR uitgebreider beschreven.

Bodycams

Het afgelopen jaar is een pilot opgezet voor het gebruik van bodycams door handhavers. Bodycams kunnen een waardevol middel zijn in het de-escaleren van (onveilige) situaties en zo onheuse bejegening en agressie en geweld verminderen. Op het moment dat de handhaver zich bedreigd voelt of het idee heeft dat een situatie gaat escaleren, kan hij of zij de camera aanzetten. De start van de pilot heeft helaas langer op zich laten wachten dan gehoopt, in verband met privacy en ICT-zaken die we vooraf wel goed wilden regelen. In het najaar is het team begonnen met het vrijwillig inzetten van

8

10

11 19

2

Oktober 2018 - September 2019: 50 klachten

Gegrond

Gedeeltelijk gegrond Geen oordeel Ongegrond Niet ontvankelijk

(10)

10 twee bodycams tijdens diensten. De looptijd van de pilot is ongeveer een half jaar en het is dus nog te vroeg om conclusies te kunnen trekken. In 2020 zullen we de pilot evalueren en op basis van de evaluatie besluiten of de bodycams breder in het team ingezet gaan worden. Hier zal dan ook de Ondernemingsraad bij betrokken worden, net als de Functionaris Gegevensbescherming. Meer informatie over de pilot is te vinden op www.leiden.nl/bodycams.

Verhuizing naar Stadskantoor

Vanaf 3 januari 2020 is handhaving gehuisvest in het nieuwe Stadskantoor op de Bargelaan 190. De voorbereidingen voor de verhuizing hebben veel tijd en energie gekost in 2019. We kijken uit naar de verhuizing omdat de huisvesting in het Tweelinghuis te wensen overlaat en de situatie in het nieuwe Stadskantoor verbetert, wat de professionalisering ten goede zal komen. Ook geeft de verhuizing meteen de gelegenheid om bijvoorbeeld (de inrichting van) de meldkamer verder te kunnen gaan ontwikkelen en professionaliseren. Voor handhaving is ervoor gekozen om het team (voor zover de boa’s niet op straat bezig zijn) te huisvesten in een afgescheiden gedeelte van het Stadskantoor. Dit in verband met de aard van de werkzaamheden en privacy/politiegegevens-aspecten.

Domeinoverstijgend werken

Tijdens het vaarseizoen in 2020 wil handhaving experimenteren met het uitbreiden van de opsporingsbevoegdheden op het water. Het Openbaar Ministerie heeft hiermee ingestemd. BOA’s Openbare ruimte (domein I) met als taakaccent water kunnen dan handhaven op bepaalde feiten uit het Binnenvaart Politie Reglement (domein II), waar zij nu niet op kunnen handhaven. Het gaat bijvoorbeeld om te snel varen. De inzet op het water zal komend jaar niet worden uitgebreid maar we verwachten dat de inzet die we plegen op het water effectiever zal zijn. De pilot wordt in afstemming en samenwerking met het ministerie van Justitie en Veiligheid, de VNG en de lokale driehoek uitgewerkt.

Bevoegdheden BOA’s ZHL

Stichting het Zuid-Hollands Landschap beheert in opdracht van de gemeente (delen van) de Oostvlietpolder. Sinds september van het afgelopen jaar zijn de BOA’s (domein II) van Zuid Hollands Landschap naast onze eigen BOA’s aangewezen als toezichthouder voor dit gebied. Dat betekent dat zij ook kunnen handhaven in dit gebied op bijvoorbeeld illegaal kamperen, vuur stoken en afval dumpen. De periode is te kort om al eerste resultaten te kunnen geven.

In het beleid

Actualisatie Visie Handhaving openbare ruimte

Gelijktijdig aan het opstellen van dit uitvoeringsprogramma wordt de visie op handhaving openbare ruimte geactualiseerd. De huidige visie loopt tot en met 2019 en wordt geactualiseerd voor de periode 2020 – 2023. Het college stelt de visie na wensen en bedenkingen van de raad vast.

Algemene Verordening Gegevensbescherming

Het team werkt veel met persoonsgegevens. Hier wordt op een zo rechtmatige en doelmatige manier mee omgegaan. Komend jaar krijgt dit thema – wederom samen met de privacybeheerder – ook de aandacht.

Actualisatie Afvalstoffenverordening

Momenteel wordt gewerkt aan een actualisatie van de Afvalstoffenverordening. In de nieuwe

verordening is een opt-in systeem voor ongeadresseerd reclamedrukwerk opgenomen. Dit houdt in er alleen ongeadresseerd reclamedrukwerk mag worden bezorgd in brievenbussen waar bewoners middels een “JA/JA”sticker hebben aangegeven dit te willen ontvangen. Handhaving van deze nieuwe maatregel moet binnen de huidige capaciteit worden opgepakt en zal dus mogelijk ten koste gaan van andere inzet op afval. Voordat er handhavend wordt opgetreden worden betrokken geïnformeerd.

Cameratoezicht inrijverbod Breestraat

Het inrijverbod op de Breestraat wordt momenteel niet structureel gehandhaafd. Alleen tijdens reguliere surveillances van politie en handhaving in de Breestraat worden overtredingen hierop gehandhaafd. Vanuit het gemeentelijk team Ontwerp en Mobiliteit wordt bekeken of het inrijverbod met cameratoezicht gehandhaafd kan worden. Vanwege andere beleidsprioriteiten heeft het onderzoek

(11)

11 hiernaar het afgelopen jaar stilgelegen. In het komende jaar wordt alsnog door het team Ontwerp en Mobiliteit gekeken hoe een pilot voor cameratoezicht op het inrijverbod opgezet kan worden. De uiteindelijke uitvoering van het cameratoezicht zal waarschijnlijk bij handhaving belegd worden.

Handhaving werkt graag mee aan het onderzoek en de implementatie van de pilot. Zeker omdat deze pilot bij kan dragen aan een betere handhaving en omdat de bevindingen van de pilot belangrijk zijn.

Digitale handhaving zal in de toekomst steeds meer mogelijkheden bieden voor sommige overtredingen.

Ondermijning

Ondermijning is de vermenging van de ‘onderwereld’ met de ‘bovenwereld’ die ontwrichtend is voor de samenleving en ondermijnend voor de sociaaleconomische en maatschappelijke instituties. Denk bijvoorbeeld aan witwassen van crimineel geld, vastgoedfraude, drugshandel en mensenhandel.

Handhavers zijn mede de ogen en oren in de stad voor de gemeente. Zij kunnen daarom signalen van ondermijning snel herkennen en die doorgeven aan de collega’s van het team aanpak ondermijning/veiligheid van de gemeente. In 2019 hebben de handhavers een bewustwordingssessie gekregen van het team aanpak ondermijning van de gemeente. Twee handhavers zullen zich in 2020 verder hierin verdiepen en binnen en buiten team handhaving aanspreekpunt zijn op dit thema, zodat we als team alert blijven reageren op signalen van ondermijning. De verdere aanpak van signalen ligt veelal elders in de gemeentelijke organisatie en bij partners als de politie en de belastingdienst.

Preventie- en handhavingsplan alcohol

Eind 2019 is het nieuwe preventie- en handhavingsplan alcohol vastgesteld. Doel van dit plan is jongeren verantwoord met alcohol om te laten gaan. Dit betekent geen alcohol voor jongeren onder de 18 en verantwoord gebruik van alcohol voor jongeren van 18 jaar en ouder. Educatie en bewustwording zijn daarin de belangrijkste middelen, maar ook handhaving is nodig.

Handhaving zet voor de handhaving op alcohol verschillende middelen in. Het afgelopen jaar is voorzichtig begonnen met het handhaven in burger. Bijvoorbeeld bij evenementen, mede om schenken aan minderjarigen effectief te kunnen controleren. Het komende jaar gaan we door met handhaven in burger om schenken aan en alcoholgebruik door minderjarigen te controleren. We werken daarbij risicogericht en datagedreven. Waar of wanneer (uit onze informatie) blijkt dat het risico het grootst is handhaven we. Als ondernemers weten dat handhaving ook in burger controleert, gaat hier een preventieve werking van uit.

Een nieuwe lichting (jonge) handhavers heeft de opleiding voor handhaven op de Drank- en Horecawet (DHW) gevolgd of is deze aan het volgen, ter aanvulling op de BOA’s die hun DHW- bevoegdheid reeds hebben. Die uitgebreide groep kan hier in 2020 verder mee aan de slag gaan.

Voerverbod voor vogels

Het college heeft het afgelopen jaar een aantal gebieden in de stad aangewezen waar het verboden is vogels te voeren. Wanneer het besluit inwerking treedt en duidelijk is gecommuniceerd wordt het voerverbod meegenomen in de reguliere surveillances van handhaving. Er wordt dus geen specifieke inzet op gepleegd.

Evaluatie hondenbeleid

Ten tijde van het opstellen van dit uitvoeringsprogramma wordt het gemeentelijke hondenbeleid geëvalueerd. Eventuele wijzigingen in het beleid zullen worden meegenomen in de handhaving.

Parkeervisie

Momenteel worden een nieuwe parkeervisie en bijbehorende beleidsregels opgesteld. De gemeente zet in op een flexibeler omgang met parkeernormen. Waar nodig heft de gemeente autoparkeerplaatsen in de openbare ruimte op om de kwaliteit van de openbare ruimte te verbeteren.

De fiets is het uitgangspunt in het ontwerp van nieuwe gebouwen. Dit geldt ook voor gebouwen die een andere functie krijgen. Handhaving volgt de ontwikkelingen op dit gebied nauwgezet in verband met eventuele consequenties hiervan voor handhaving in de openbare ruimte.

Harmonisering milieuzones

Per 1 januari 2020 wordt landelijk een eenduidige milieuzonering ingevoerd. Door de harmonisatie weten automobilisten volgend jaar in heel Nederland waar zij aan toe zijn als zij een milieuzone naderen. De gemeente Leiden houdt de ontwikkelingen op het gebeid van milieuzoneringen in de

(12)

12 gaten. Mocht besloten worden een milieuzone voor personenvoertuigen in te voeren dan denkt handhaving denkt mee in de besluitvoering hierover, als het gaat om handhavingsaspecten.

Gebiedsgericht

Uit informatie uit de wijk (analyse van meldingen, netwerken, wijk- en ondernemersverenigingen, politie, beheer) komen onderstaande onderwerpen per stadsdeel naar voren als aandachtspunten voor 2019. De onderwerpen komen grotendeels overeen met die uit 2018. Hoewel niet specifiek benoemd in ondergenoemde vier thema’s, worden deze items in de algemene surveillances als aandachtspunt meegenomen. Ook krijgen deze onderwerpen de bijzondere aandacht van de wijkboa.

De wijkboa neemt deel aan de integrale gebiedsteams en is geregeld aanwezig bij vergaderingen van de wijkverenigingen of andere overleggen zoals over het Keurmerk Veilig Ondernemen.

Noord

Leidse Hout en Bos van Bosman: Jeugdoverlast (in de zomermaanden veel barbecues en jeugdoverlast), hondenoverlast (hele jaar door);

Houtkwartier: Jeugdoverlast;

Trekvaartplein: Overlast door aanhangwagens en gebruik openbare ruimte;

Groenoord/ Nieuw Leiden: Jeugdoverlast, overlast door dak- en thuislozen, drugs- en alcoholoverlast (hele jaar door), afval;

Merenwijk: Jeugdoverlast, zwerfvuil, winkelwagentjes, grofvuiloverlast;

Kooi/ Noorderkwartier: Jeugdoverlast (met name Kooipark en De Hoven), afval (De Hoven), parkeren (Kooiplein), overlast alcohol (Kooiplein).

Zuid Tuinstadwijk: Jeugdoverlast, Lindestraat (avonduren) Pioenstraat en Kastanjekade (hele jaar door) grofvuiloverlast;

Vreewijk: Jeugdoverlast in park Oud Hortuszicht in zomermaanden in de avonden en nachten;

Professoren- en burgemeesterswijk: Jeugdoverlast (zwerfafval), afvaloverlast, inzet op fietswrakken (tussen Burggravenlaan en Van Vollenhovekade en rondom station Lammenschans);

Cronesteyn: fout parkeren, met name op en om de Zoeterwoudseweg;

Roomburg / Meerburg: Jeugdoverlast (Matilopark in de avonduren);

Rijndijkbuurt: Jeugdoverlast (Duyvendakstraat (laat in de middag en avonduren);

Gasthuiswijk: Fietsen in voetgangersgebied (Luifelbaan), fietswrakken (Luifelbaan), fout parkeren (Luifelbaan), markt, overlast door personen (Rooseveltstraat);

Fortuinwijk/Componistenbuurt: Jeugdoverlast;

Haagwegkwartier: (Fout) parkeren, zwerfvuil, fietswrakken, fietsen over de stoep aan zuidkant brug over de Haagweg.

West Transvaal: Afval, parkeren/verkeer, fietsoverlast (door verkamering) en jeugdoverlast;

Lage Mors: Jeugdoverlast, overlast door personen scholen, zwerfafval en hondenoverlast;

Hoge Mors: Parkeren, hondenoverlast overlast door personen en jeugdoverlast;

Stevenshof: Parkeren, overlast personen/jeugd, zwerfafval, hondenoverlast, markt;

(13)

13 BioScience Park: Parkeren.

Centrum Stationsgebied: Fietsenwrakken, weesfietsen, fout geparkeerde fietsen in restrictiegebied, overlast personen, diefstal;

Haarlemmerstraat: Fietsen in voetgangersgebied, uitstallingen, terrassen, diefstal, overlast personen, ontheffingen;

Breestraat: Inrijverbod (pilot cameratoezicht), laden en lossen, fietswrakken, ontheffingen, bedrijfsafval (horeca);

Van der Werfstraat: Afval (huisvuil), parkeren (op zaterdagen buiten de vakken);

Noordvest / Molenbuurt: Fietswrakken (met name voor de Dirk, Scheltema en Gebr. de Nobel), hondenoverlast (Huigpark);

Maredorp: gestalde fietsen die de ingang van woningen blokkeren;

Pieterswijk/ Academiewijk/ Levendaal west: Laden en lossen, fietsen in voetgangersgebied, fietswrakken, objecten in smalle stegen, bedrijfsafval (horeca), foutparkeren, hondenoverlast (Van der Werfpark);

Oude Mors: terrassen en uitstallingen Morsstraat, fietswrakken;

Nieuwe Rijn, Hooglandse Kerkgracht, Hogewoerd en omgeving: Markt (op- en afbouw, juiste plekken innemen, plekken correct innemen, voertuigen op marktterrein en zwerfvuil in water en omgeving marktterrein), fietswrakken;

Pancras Oost: onvergund ligplaatsen innemen of verkeerde ligplaatsen innemen, parkeersituatie in de wijk na herinrichting van de Hooigracht en Kaasmarkt;

Water: Te hard varen, geluidsoverlast, wildplassen, onvergund ligplaatsen innemen;

Horeca: Bedrijfsafval, terrassen, (overige) overlast veroorzaakt door horeca;

Evenementen: Geluidsoverlast, buiten vergunde tijden, op- en afbouw evenemententerrein.

(14)

14

2. Jaarverslag 2019

De resultaten bij handhaving worden onderverdeeld in 4 thema’s, namelijk schone stad, bereikbare stad, veilige stad en aantrekkelijke stad. Deze resultaten zullen hieronder per thema behandeld worden.

Schone stad

Het thema schone stad betreft grotendeels inzet op afval, hondenoverlast en wrakken. We sturen op een gemeentelijke integrale aanpak waarbij het resultaat is dat ‘vieze’ locaties schoner worden.

Afgelopen jaar zijn er 7 Clean Sweeps gedaan, bij de Clean Sweeps wordt onder andere op afval- en hondenoverlast gehandhaafd. Onder de algemene noemer afval valt: bedrijfsafval, bouw en sloopafval, grofvuil, huishoudelijk afval, verbranden van afval en zwerfvuil.

Afvaloverlast Resultaat

Afval okt 2017 – sep 2018 okt 2018 – sep 2019

Waarnemingen 3062 2726

Meldingen 207 235

Boetes 42 103

Waarschuwingen 31 136

Civiele rekening 46 55

Totaal aantal interventies 3143 3036

Dit jaar is er extra inzet geweest en een verbeterslag gemaakt. Dit heeft geleid tot een schonere stad.

Elke week gaan er BOA’s mee met beheer tijdens de afvalinzameling. Het doorzoeken van afval gebeurt door iedere BOA en heeft afgelopen jaar consequent plaatsgevonden.

Bijplaatsingen/dumpingen worden steeds vaker herleid naar de vervuiler. In bovenstaande tabel is te zien dat daardoor het aantal boetes, waarschuwingen en civiele rekeningen afgelopen jaar flink is toegenomen. De BOA’s merken dat er sprake is van een gedragsverandering bij inwoners met betrekking tot het bijplaatsen/dumpen van afval. Het aantal afvalhotspots (locatie waar bijna dagelijks 10 dozen/zakken afval staan) is 0 gebleven, maar er zijn nog enkele aandachtslocaties, zoals de Slaaghwijk. Deze locaties krijgen vrijwel dagelijks extra aandacht.

Ook uit de Stadsenquête blijkt dat de inzet op afvaloverlast heeft geleid tot een schonere stad.

Tegenwoordig ervaart 38% van de inwoners behoorlijk wat tot zeer ernstig zwerfvuil in Leiden. In 2017 was dit nog 43%. De streefwaarde in het uitvoeringsprogramma hiervoor is 39%. Daarnaast ervaart nog maar 22% van de inwoners behoorlijk wat tot zeer ernstig drijfvuil. In 2017 was dit nog 26%. De streefwaarde in het uitvoeringsprogramma hiervoor is 30%. De grootste verdiensten van deze dalingen liggen bij Beheer, maar ook Handhaving draagt hieraan bij door de extra aandacht en verhoogde pakkans.

Tot slot is er afgelopen jaar ook controle geweest op afvalcontracten bij bedrijven om te zien of ze hun afval netjes verwijderen. Dit ook naar aanleiding van meldingen en waarnemingen over illegale dumping van bedrijfsafval. Op basis van deze contractcontroles hebben diverse bedrijven nu een afvalinzamelaar ingehuurd wat leidt tot een schonere stad. Ook is op diverse plekken in Leiden aandacht besteed aan het juist aanbieden van minicontainers en is hierop gehandhaafd, zodat de bakken op de juiste plek staan en niet te lang buiten staan.

Hondenoverlast

Bij hondenoverlast gaat het vooral om loslopende honden buiten het losloopgebied en het niet opruimen van hondenpoep. In Leiden zijn 36 gebieden, waar honden los mogen lopen. Tijdens de reguliere surveillances blijkt dat het merendeel van de inwoners zich aan de regels houdt. Het streven was om 8 keer per jaar een week intensief te controleren op hondenoverlast. Dit is in de praktijk iets anders verlopen. Tijdens de meeste Clean Sweeps is ook extra aandacht besteed aan hondenoverlast. Ook wordt er maandelijks één dag intensief op gecontroleerd. Gezien de forse daling

(15)

15 van de ervaren overlast van hondenpoep vinden wij dit voldoende (zie alinea onder resultaat).

Afgelopen jaar is er voor het eerst geëxperimenteerd met BOA’s in burger bij controles op hondenoverlast. Ook dit heeft geleid tot verhoging in het aantal boetes/waarschuwingen en zorgt voor een verrassingseffect. Tot nu toe verloopt deze nieuwe manier van handhaven goed, maar we zijn nog steeds ervaringen aan het opdoen. Tot slot is de inhaalslag op bebording voor loslooplocaties voor honden gemaakt en staat er bij elke locatie duidelijke bebording.

Resultaat

Hondenoverlast okt 2017 – sep 2018 okt 2018 – sep 2019

Boetes 12 27

Naast bovenstaande interventies is er 8 keer een kort aanlijnen muilkorfgebod opgelegd. Uit de Stadsenquête blijkt dat de inzet op hondenoverlast tot minder overlast heeft geleid. Tegenwoordig ervaart 21% van de inwoners behoorlijk wat tot zeer ernstig overlast door hondenpoep. In 2017 was dit nog 35%. De streefwaarde in het uitvoeringsprogramma hierop is 30%.

Bereikbare stad

Binnen dit thema wordt ingezet op verkeersoverlast om de stad goed bereikbaar te houden. De focus ligt hierbij met name op parkeercontrole, overlast van fietsparkeren, fietsers in voetgangersgebied en verkeersverstoringen.

Parkeren

Voor de controle op betaald parkeren en fout parkeren zijn ingehuurde BOA’s ingeschakeld en wordt er gebruik gemaakt van de scanauto. De planning ligt sinds 2019 bij G4s en G4s werkt ook resultaatgericht en datagedreven. Dit heeft ervoor gezorgd dat er tijdwinst is behaald doordat de volgers op de fiets en de scanauto beter op elkaar afgestemd zijn. Ook de BOA’s van het gemeentelijke team Handhaving controleren op fout parkeren.

Net als vorig jaar zijn er locaties waar de overlast door fout geparkeerde auto’s structureel is. Een reden hiervoor is dat afgelopen periode in heel Leiden paaltjes zijn weggehaald in het kader van beleid waarbij gekozen is voor zo min mogelijk obstakels in de openbare ruimte. Handhaving is hiervoor nog steeds geen structurele oplossing. Op sommige locaties zijn ter vervanging van de paaltjes bloembakken geplaatst.

Over betaald parkeren het volgende. Nog niet alle parkeerproducten kunnen (digitaal) gecontroleerd worden op kenteken, bijvoorbeeld de gehandicapten parkeerkaart. Dit zorgt dat er nog veel -deels onnodige- nacontrole moet plaatsvinden aan de hand van de scans van de scanauto. Bij ongeveer 6%

van de scans die aangeeft dat er geen parkeergeld betaald is, blijkt bij de handmatige nacontrole van de BOA op de fiets dat er toch geen sprake is van een wanbetaler. Redenen variëren onder andere tussen de gehandicapten parkeerkaart die dan achter de ruit ligt, bijzondere vergunningen die nog niet in het scansysteem zitten en een auto die niet meer aanwezig is bij nacontrole.

Resultaat

Parkeren okt 2017 – sep 2018 okt 2018 – sep 2019

Fiscale Naheffingen 20038 22103

Combibon (Mulder) 3113 3981

Besluit bestuursdwang (wegslepen) 190 179

Totaal aantal interventies 23.341 27.992

De betalingsbereidheid is circa 98% van de parkeerders, dit is inclusief de bovengenoemde 6%. Dit betekent dat in eerste instantie als gekeken wordt naar de resultaten van de scanauto, 92% van de parkeerders een vergunning/parkeerrecht betaald heeft. Na handmatige nacontroles blijkt dat dit percentage 98% is, dus 98 van de 100 bestuurders houden zich netjes aan de regels en is bereid te

(16)

16 betalen. In bovenstaande tabel is de eerder genoemde efficiëntere werkwijze te zien doordat er ongeveer 5000 uur minder op parkeren is ingezet terwijl het aantal interventies met 4.500 is gestegen.

Zowel het aantal waarschuwingen als het aantal boetes en fiscale naheffingen zijn flink omhoog gegaan. Hieruit kunnen we opmaken dat de pakkans erg hoog is. Als het gaat om betaald parkeren zijn we trots dat 98% van de parkeerders gewoon parkeergeld betaald (betalingsbereidheid).

Handhaving blijft nodig om deze betalingsbereidheid ook in de toekomst hoog te houden. Afgelopen jaar zijn er regelmatig storingen geweest in de systemen, waardoor handhaving niet mogelijk was.

Desondanks goede resultaten. Tot slot is handhaving nog steeds verantwoordelijk voor het schouwen van invalideparkeerplaatsen, hier is 191 uur aan gespendeerd. Hierbij wordt op diverse momenten gekeken of/hoeveel parkeergelegenheid er op een bepaalde plek is, om te bepalen of er een specifieke invalideparkeerplaats gerealiseerd moet worden.

Overlast van fietsparkeren

Het restrictiegebied, waar fietsen alleen in de rekken mogen worden geplaatst, is te zien op onderstaand kaartje.

Handhaving werkt aan verschillende soorten fietsparkeeroverlast en gebruikt de volgende 5 fietsdefinities

1. Foute fiets: fiets die in het restrictiegebied bij het station buiten de fietsenrekken staat;

2. Weesfiets: fiets die langer dan 2 weken aaneengesloten in het stations/restrictiegebied op dezelfde plek staat;

3. Fietswrak: fiets die rijtechnisch in onvoldoende staat van onderhoud of in een kennelijk verwaarloosde toestand verkeert;

4. Verkeerd geparkeerd fiets: hinderlijk voor een ingang, op de blindengeleidenstrook of onveilig voor het overige verkeer;

5. Gevonden/verloren fietsen: deze fietsen kunnen gemeld worden bij de gemeente.

(17)

17 Resultaat

Het doel van de handhaving op fietsparkeeroverlast in het restrictiegebied is het vrijhouden van de calamiteitenroute in het stationsgebied en een bereikbaar en aantrekkelijk stationsgebied. Te zien is dat er door de fietstoezichthouders en BOA’s veel inzet is gepleegd op fietsen. Deze inzet is met name terug te zien in het aantal foute fietsen. Bovenstaande figuur toont een stijging van ongeveer 3000 foute fietsen. Een reden hiervoor is het verbetertraject van vorig jaar op het Fiets Fout=Fiets Weg beleid (FF=FW). Dit traject heeft geleid tot een efficiëntere indeling van personeel, meer continuïteit en meer mensen die dit werk kunnen doen. Hierdoor ziet het stationsgebied er netter uit.

Afgelopen jaar is er een verbetertraject op de bezwaarprocedure van FF=FW geweest. Dit heeft ertoe geleid dat de bezwaarprocedure sneller is geworden. Naast deze verbeteringen heeft handhaving een grotere wagen aangeschaft, waar meer fietsen in passen. Ondanks de lichte daling staan fietswrakken hoog op het prioriteitenlijstje. Fietswrakken vergen daarnaast continue aandacht, omdat er telkens weer nieuwe fietswrakken zijn. Vorig jaar is er een hele grote opschoonactie in de binnenstad geweest, maar tegenwoordig wordt dit dagelijks bijgehouden en is er ook in de Clean sweeps extra aandacht voor. Fietswrakken worden in de hele stad aangepakt waardoor de stad er aantrekkelijker uitziet.

Op 18 januari 2020 wordt in het Stationsgebied onder de Lorentz de nieuwe inpandige fietsenstalling met 4800 plekken geopend. We hopen dat hierdoor het aantal fout geparkeerde fietsen flink zal dalen.

Tot slot wordt er twee keer per jaar een fietsgraveeractie georganiseerd. Tijdens deze actie kan iedereen zijn fiets graveren met een uniek nummer en vindt er door iemand van de politie en een toezichthouder van de gemeente voorlichting plaats over fietsendiefstal en het parkeren van de fiets.

Op de Breestraat wordt fietsparkeeroverlast ervaren, vanuit team Ontwerp & Mobiliteit wordt momenteel bekeken hoe dit het beste aangepakt kan worden.

Verkeersovertredingen Resultaat

Het gaat om brom- snorfiets controles in voetgangersgebied, fout parkeren van brom- en snorfietsen, controle inrijverbod en overige verkeerszaken.

5889

3109 2703

8988

2830 2411

0 2000 4000 6000 8000 10000

Foute fietsen Weesfietsen Fietswrakken

Fietsen

okt 2017 – sep 2018 okt 2018 – sep 2019

566

310 801

248

0 200 400 600 800 1000

Boetes Waarschuwingen

Verkeersovertredingen

okt 2017 – sep 2018 okt 2018 – sep 2019

(18)

18 159

553

214

595

0 100 200 300 400 500 600 700

Voertuigwrakken Verkeerd geparkeerde caravans, campers, aanhangers en andere voertuigen

Waarnemingen voertuigen

okt 2017 - sep 2018 okt 2018 - sep 2019

Resultaat

Fietsers in voetgangersgebieden okt 2017 – sep 2018 okt 2018 – sep 2019

Boetes 293 475

Afgelopen jaar is er weer veel ingezet op fietsers in voetgangersgebieden. Dit heeft geresulteerd in meer boetes en officiële waarschuwingen. We merken dat steeds meer mensen met de fiets aan de hand in voetgangersgebied lopen, toch blijft handhaving noodzakelijk om het gewenste gedrag te blijven beïnvloeden. Nieuw is dat er twee keer in samenwerking met de ondernemers uit de binnenstad (centrummanagement) een speciale bloemenactie georganiseerd is tegen fietsers in voetgangersgebieden, met name in het kernwinkelgebied in het centrum. Iedere voetganger met de fiets aan de hand kreeg als beloning een bloem om op een leuke manier bewustwording te creëren.

De mensen die de regels overtraden kregen een bekeuring. Ook is er tijdens een Clean Sweeps ingezet op dit thema.

Resultaat

Naar aanleiding van deze waarnemingen kunnen bestuursdwangprocedures worden opgestart.

Wanneer een bestuursdwangprocedure wordt opgestart, print een BOA dit uit op papier en plakt deze aan het voertuig. Op die manier krijgt de overtreder de kans om zelf de overtreding op te heffen. Als dit niet gebeurt, dan wordt het voertuig weggesleept. Afgelopen jaar zijn er 179 voertuigen weggesleept. Het gaat daarbij om verschillende situaties. Bijvoorbeeld om een terrein vrij te maken voor een evenement, of het optreden tegen voertuigwrakken of te lang geparkeerde campers.

Veilige stad

De meeste aandacht gaat naar de aanpak op jeugdoverlast. Naast jeugdoverlast ligt de focus op de handhaving bij evenementen en de overlast van horeca en alcoholgebruik.

Evenementen

Handhaving is aanwezig bij alle grotere evenementen. Onder grotere evenementen worden meer risicovolle evenementen verstaan. Bij deze evenementen treffen hulpdiensten samen met de gemeente voorbereiding. Er wordt risicogericht gecontroleerd aan de hand van een risicoscan.

Handhaving controleert bij deze evenementen onder andere de vergunningsvoorschriften, op de eindtijd van het evenement en op de verkoop van alcohol zonder vergunning. Tot slot is handhaving verantwoordelijk voor het algemene toezicht zoals controle op wildplassen en ander asociaal gedrag.

Daarnaast draagt handhaving vaak ook bij aan hulpverlening. Bij een aantal evenementen zijn de werktijden ook ’s nachts. Tijdens evenementen werkt handhaving intensief samen met de politie. In de

(19)

19 periode oktober 2018 tot september 2019 zijn er door team vergunningen 370 vergunningen verleend, waarvan 20 voor grote evenementen.

Voorbeelden van grotere evenementen in 2019:

- Koningsdag - Lakenfeesten - Leiden Culinair - EL CID

- Werfpop - 2 en 3 oktober - Intocht Sinterklaas - Kerstmarkt en ijsbaan

Het hele jaar door, maar ook bij evenementen wordt gehandhaafd op wildplassers. Er zijn 42 bekeuringen en 4 waarschuwingen gegeven.

Overlast horeca en alcoholgebruik

De controles van horecagelegenheden omvatten onder andere toezicht op het gebied van toelatings- en sluitingstijden, de aanwezigheid van een leidinggevende, schenken aan minderjarigen, of een horecaondernemer zich houdt aan de opgelegde sancties/bestuursdwang en toezicht op kansspelautomaten. Deze controles vinden tegenwoordig ook wel eens ’s nachts plaats. Er vindt een verschuiving plaats van controles door de politie naar controles door gemeentelijke handhaving.

Verder is er wekelijks het Klein Horeca Overleg (KHO). In het KHO worden o.a. alle meldingen die zijn binnengekomen bij de horecaklachtenlijn besproken en wordt met team vergunningen/handhaving/politie gezamenlijk bepaald wat daar mee gebeurt. Daarnaast heeft de gemeente Leiden, waaronder handhaving, deelgenomen aan integrale horecacontroles vanuit het Haags Economisch Interventie Team (HEIT-team): integrale controle met politie en andere opsporingsinstanties op misstanden o.a. in de horeca. Afgelopen jaar is een nieuw preventie- en handhavingsplan alcoholgebruik opgesteld, dit is onderdeel van het nieuwe beleidskader sport en gezondheid. Hierin is aangegeven wat het doel en de werkwijze van handhaving is. Dit uitvoeringsprogramma handhaving sluit aan op dit plan. Er zijn in Leiden 346 commerciële drank- en horecavergunningen, 96 drank- en horecavergunningen voor de paracommerciële sector en 132 drank- en horecaverloven verleend. Daarnaast zijn er 11 vergunde coffeeshops, 4 vergunde seksinrichtingen en 84 aanwezigheidsvergunningen voor kansspelautomaten.

Aantal klachten horecaklachtenlijn:

Via de horecaklachtenlijn zijn afgelopen jaar 670 klachten afgehandeld. Klachten helpen bij het prioriteren van controlelocaties.

443

670

0 100 200 300 400 500 600 700 800

okt 2017 - sep 2018 okt 2018 - sep 2019 Horecaklachtenlijn

Klachten

(20)

20 Resultaat

DHW-vergunningen en horecaoverlast okt 2017 – sep 2018 okt 2018 – sep 2019

Boetes 6 3

Waarschuwingen BOA’s 6 2

Inspecties 103 425

Bestuurlijke schriftelijke waarschuwingen 30 43

Totaal aantal interventies 290 548

Naast bovengenoemde interventies is er ook strafrechtelijk opgetreden tegen het schenken/aanwezig hebben van alcohol zonder vergunning. Deze zaak is naar het OM gestuurd en in 2019 voor de rechter geweest. Verder is er actie geweest op overlast bij uitzendbureaus, welke geregeld gebruikt werden als hangplek. De overlast hiervan is gestopt. Tot slot zijn er afgelopen jaar ook officiële waarschuwingen gegeven en bestuurlijke maatregelen aan horecaondernemers opgelegd op basis van de horecaregelgeving. Zowel BOA’s als politieagenten stellen hiervoor de processen verbaal van bevindingen op. De burgemeester geeft vervolgens een schriftelijke waarschuwing en/of legt een bestuurlijke maatregel op. Van oktober 2018 – september 2019 zijn er 43 officiële waarschuwingen gegeven en 8 bestuurlijke maatregelen opgelegd, zoals vervroegde sluiting en intrekken drank- en horecavergunning. Voorbeelden van officiële waarschuwingen zijn afwezigheid leidinggevenden en geluidsoverlast. Handhaving van de geluidsnormen (conform Wet Milieubeheer) wordt uitgevoerd door de Omgevingsdienst West-Holland en is niet in het overzicht opgenomen.

Jeugdoverlast

BOA’s controleren veel op bekende overlastlocaties, dit heeft een preventieve werking. Er worden afspraken gemaakt met jeugd en er worden regelmatig jeugdigen van overlastlocaties weggestuurd.

Met veel jeugd valt goed afspraken te maken. Dit type overlast is soms ook seizoensafhankelijk.

Afgelopen jaar is verbinding gelegd met de stedelijke jeugdaanpak van de gemeente Leiden, de lijnen zijn hierdoor korter. Wanneer jeugd wordt aangetroffen, waar wij ons zorgen over maken, weten we de stedelijke jeugdaanpak makkelijk te vinden. De stedelijke jeugdaanpak bestaat uit overleggen samen met de partners uit de wijk, zoals wijkagenten, stichting Jeugd en Jongerenwerk en Thuis op Straat.

Sinds dit voorjaar wordt er meer ingezet op jeugd. Dit gebeurt in samenwerking met de politie. Er vinden reguliere overleggen plaats tussen BOA’s en politie en in het weekend in de zomer werkt regelmatig een koppel tot 1 uur ’s nachts om jeugdplekken te bezoeken. De capaciteit van politie en BOA’s is schaars, waardoor we deze zo slim mogelijk proberen in te zetten. Uit onderstaande heat map blijkt dat de meeste inzet op jeugd in Leiden Zuid is gepleegd. Dit betekent niet dat hier ook per se de meeste jeugdoverlast is. Voor de inzet op jeugd heeft de focus de afgelopen tijd namelijk gelegen op Leiden Zuid. Daarbij verschillende tolerantiegrenzen en meldingsbereidheid per wijk.

Afgelopen jaar zijn er bijna 3000 waarnemingen gedaan op dit specifieke thema. Dit is 1000 meer dan vorig jaar. Deze stijging komt onder meer door de hierboven genoemde geïntensiveerde aanpak. Het is echter niet goed na te gaan hoeveel keer gesanctioneerd is met officiële bekeuringen/waarschuwingen, omdat sommige zaken onder andere categorieën in het systeem komen. Bijvoorbeeld wildplassen of overlast door alcohol of drugs. In bijgevoegde figuur is op wijkniveau in kaart gebracht waar de meeste jeugdoverlast in Leiden plaatsvindt. In de toekomst is het mogelijk om een meer gedetailleerde heat map te maken.

(21)

21

Aantrekkelijke stad

Het hoofddoel van het thema aantrekkelijke stad is ervoor zorgen dat de monumentale stad goed uit de verf komt. Hierbij wordt met name ingezet op markten en uitstallingen.

Overlast op het water

Varen in en om Leiden neemt elk jaar in populariteit toe. Hierdoor wordt het drukker op het water.

Door drukte nemen ook problemen toe. In 2019 is daarom samen met team vergunningen een nieuwe Vaarcampagne gestart. Met de Vaarcampagne werkt de gemeente aan betere informatievoorziening

(22)

22 95

42 135

43

0 20 40 60 80 100 120 140 160

Bestuursdwang Verwijderd

Vaartuigen

okt 2017 - sep 2018 okt 2018 - sep 2019

over het water in en om Leiden. Tijdens het vaarseizoen van 2019 is de Leidse Vaarkaart ingezet als centraal communicatiemiddel. De kaart is voor iedereen gratis verkrijgbaar en verspreid onder bootverhuurders, rederijen en horeca en VVV. Op de Vaarkaart staan verschillende tips, de beste vaarroute, belangrijkste regels en diverse (openbare) toiletten. Behalve de kaart, zijn ook andere on- en offline middelen ingezet. Bijvoorbeeld posters die woonbootbewoners kunnen ophangen. Dit alles met het doel bewustwording te creëren over de situatie op en langs het water en te werken aan gedragsverandering onder vaarrecreanten. De aanpak is er een van de lange adem en loopt door in de vaarseizoenen van 2020 en 2021.

In 2019 is de handhavingsboot in samenwerking met de politie en de reddingsbrigade ingezet bij alle grote en watergerelateerde evenementen. De inzet op het water tijdens evenementen is niet opgenomen in de cijfers, die inzet is opgeslagen onder evenementen. In 2019 is de inzet op het water opnieuw omhoog gegaan. Het aantal handhavers met het taakaccent water is uitgebreid, hierdoor heeft handhaving meer uur op het water kunnen inzetten.

Resultaat

Handhaving op het water okt 2017 – sep 2018 okt 2018 – sep 2019

Aantal uur op het water 1500 1672

Waarnemingen 558 604

Combibonnen 4 6

Totaal aantal interventies 563 614

Handhaving neemt in samenwerking met vergunningen openbare ruimte vaargangen door op zoek naar vaartuigen die verkeerd liggen of verwaarloosd zijn. In totaal heeft handhaving 135 boten aangeplakt en op die manier bestuursdwang toegepast, als de boot geen vergunning heeft om ergens te liggen. Tegenwoordig kunnen BOA’s het systeem giskit gebruiken tijdens controles op straat en op het water. Dit is handig gebleken voor de controles op ligplaatsen omdat de benodigde informatie meteen op straat beschikbaar is. Dit werkt efficiënter. Het aanbrengen van bestuursdwang is vaak al effectief. Veel mensen halen dan hun boot al weg zodat handhaving de boot niet uit het water hoeft te halen. Als de boot blijft liggen dan verwijdert handhaving desbetreffende boten. Dit zorgt ervoor dat de boot van andere mensen die een vergunning hebben voor desbetreffende plek weer op die plek kan liggen. Of indien de plek überhaupt niet vergund is, dat het openbaar water weer vrijkomt voor de doorvaarbaarheid.

In de beleidsregel uiterlijke kenmerken vaartuigen zijn uiterlijke kenmerken opgesteld om vaartuigen als verwaarloosd te kunnen aanmerken. De regel werkt tot nu toe als vangnetregel. Bij het aantreffen van verwaarloosde boten kon tot nu toe meestal op grond van de ligplaatsvergunning worden opgetreden. Het afgelopen jaar is een boot gezonken waar veel olie uit lekte. Handhaving was als een van de eerste ter plaatse en heeft de coördinatie van de berging en het opruimen op zich genomen.

(23)

23 Terrassen

Op terrassen is afgelopen jaar nauwelijks ingezet in afwachting van het nieuwe terrassenbeleid. Dit nieuwe beleid is afgelopen zomer vastgesteld.

Uitstallingen/objecten openbare ruimte

Het doel van de handhaving op uitstallingen en objecten in de openbare ruimte is het creëren van een nette, mooie uitstraling in Leiden. Hier is in 2019 actief op ingezet. Handhaving spreekt ondernemers aan wanneer stoepborden niet aan de vereisten voldoen of op de verkeerde plek staan, spreekt bedrijven aan op bijvoorbeeld zadelhoesjes of objecten in de openbare ruimte en treedt op tegen illegale spandoeken en reclame-uitingen. Indien bij illegale reclame-uitingen de veroorzaker bekend is, krijgt de veroorzaker afhankelijk van de situatie soms kort de tijd om zelf de overtreding ongedaan te maken. Vaak is dan het probleem opgelost en vindt geen recidive plaats.

Resultaat

Controles uitstallingen/reclame Uitstallingen reclame 2018 Uitstallingen reclame 2019

Boetes 1 8

Waarnemingen 94 106

Controles uitstallingen (algemeen) Uitstallingen 2018 Uitstallingen 2019

Boetes 8 6

Waarnemingen 106 78

Naast de controles op uitstallingen en reclame heeft handhaving 18 waarnemingen en interventies gedaan op het wildplakken van stickers en posters en 10 waarnemingen op gevelreclame. Het kan soms bij 1 waarneming gaan over 50 verkeerd geplaatste borden waartegen opgetreden wordt.

Markten/standplaatsen

Vooral de BOA’s met het taakaccent markt zorgen ervoor dat de markt in goede banen wordt geleid (toewijzen plaatsen meelopers, betalingen voor standplaatsen) en handhaven waar nodig. Eén van de BOA’s met taakaccent markt heeft de nationale opleiding voor het marktsanctiebeleid gevolgd en door meerdere BOA’s is een electriciteitskast-cursus gevolgd. De BOA’s kunnen daarom tegenwoordig de elektriciteit op de markt regelen en hebben meer kennis en ervaring in huis voor het handhaven op de markt. Begin 2019 zijn nieuwe BOA’s ingestroomd, die taakaccent markt hebben gekregen en zich de taken inmiddels hebben eigen gemaakt.

Wekelijks is er op woensdag en zaterdag markt in het centrum van Leiden, op dinsdag bij winkelcentrum bij Luifelbaan, op donderdag bij winkelcentrum de Stevensbloem en op vrijdag bij winkelcentrum de Kopermolen. Op alle 5 de bovengenoemde markten in Leiden wordt gehandhaafd door BOA’s. Ook wordt de avond voorafgaande aan de markten een schouw gedaan of het marktterrein voor de volgende dag in orde is en niet wordt geblokkeerd door bv. bouwsteigers.

Resultaat

Markt okt 2017 – sep 2018 okt 2018 – sep 2019

Boetes 9 8

Waarnemingen 1135 1075

Begin 2019 is scherp gelet op de aanwezigheidsplicht van vergunninghouders op de markt. Bestuurlijk is aangegeven dat zolang er geen besluit is genomen over het al dan niet invoeren van bedrijfsleiderspassen, er op deze regel niet actief gehandhaafd hoeft te worden. Van oktober 2018 – september 2019 zijn er 11 officiële bestuurlijke waarschuwingen gegeven en 2 voornemens tot

(24)

24 intrekking van de vergunning volgens het marktsanctiebeleid omdat niet aan de voorwaarde van een vergunning werd voldaan.

Vaak blijft er afval achter of wordt afval gedumpt in een put of in de gracht door marktondernemers. Dit is natuurlijk niet de bedoeling en daarom is er afgelopen jaar een actie geweest op bedrijfsafval op de markt vanuit handhaving. Ook zijn extra afvalbakken op de markt geplaatst.

Bomen

Handhaving is ook de ogen en oren in de stad voor het cluster Beheer. Handhaving let bijvoorbeeld op of boomspiegels vrij zijn van (zware) objecten, zoals een afvalcontainer bij een (ver)bouwproject. Dit soort (zware) objecten die op de wortels van een boom staan, kunnen de boom doden. Wanneer dit wordt gesignaleerd, wordt dit doorgegeven aan Beheer. Zij zorgen dat de boomspiegel weer vrij wordt gemaakt.

(25)

25

3. Uitvoeringsprogramma 2020

Schone stad

Gemeentelijk doel De openbare ruimte in Leiden is schoon en heel.

1. De doelgroep (bewoners, ondernemers en bezoekers van Leiden) kent de regels rondom afval en past deze toe.

2. De doelgroep kent de regels omtrent honden te weten aanlijnen van honden en opruimen van uitwerpselen en houden zich hieraan.

3. Wrakken worden uit de openbare ruimte te verwijderen.

4. De doelgroep kent de regels omtrent stickers, plakken en kladden, flyeren en reclameborden en past deze toe.

Maatschappelijk effect  De openbare ruimte in de stad is schoon, heel en veilig. Mensen vertoeven graag in de openbare ruimte en deze nodigt uit tot verantwoordelijk gedrag. (Programmabegroting 2020, programma 5 Omgevingskwaliteit).

Effectindicator Uit Programmabegroting 2020 (zie ook www.leidenincijfers.nl)

Effectindicator Realisatie Streefwaarden Bron

2020 2021 2022 2023 5A1.b Percentage inwoners dat 'behoorlijk wat' tot

'zeer ernstig' zwerfvuil ervaart

47% (2015) 43% (2017) 38% (2019)

39% 39% 39% 39% Stads- en wijkenquête

5A1.c Gemeten kwaliteitsniveau 'zwerfvuil' B (2018) B B B B Beleidsmeting openbare ruimte 5A1.d Percentage inwoners dat 'behoorlijk wat' tot

'zeer ernstig' hondenpoep ervaart

36% (2015) 33% (2017)

(26)

26 21% (2019)

5A1.e Gemeten kwaliteitsniveau 'hondenpoep' B (2018) B B B B Beleidsmeting openbare ruimte 5A1.h Percentage inwoners dat 'behoorlijk wat' tot

'zeer ernstig' drijfvuil ervaart

29% (2015) 26% (2017) 22% (2019)

5A1.i Gemeten kwaliteitsniveau 'drijfvuil' B (2018) B B B B Beleidsmeting openbare ruimte 5B3.a Rapportcijfer door Leidenaren voor de

recreatieve kwaliteit van groen en water in Leiden

7,0 (2015) 7,1 (2017) 7,2 (2019)

7,3 7,3 7,3 7,3 Stads- en wijkenquête

Programmadoel en- prestatie

Doel Prestatie

5A1 Schoon, heel en veilig 5A1.6 Handhaven gebruik openbare ruimte

5B2 Stimuleren van een doelmatig gebruik van het openbaar water

5B2.4 Handhaven gebruik openbaar water Aanpak handhaving Brede aanpak die zich richt op vermindering van aandachtslocaties en preventie van nieuwe afvalhotspots

door onderzoek naar de vervuiler in samenwerking met bewoners, wijkbeheerders, woningcorporaties en wijk- of ondernemersverenigingen:

 We halen informatie op die noodzakelijk is voor het in kaart brengen van de aanpak bij een overlastlocatie;

 We hebben een nauwe samenwerking met Beheer om informatie te delen en werkwijzen op elkaar af te stemmen;

o We trekken gezamenlijk met Beheer op om dumpingen en bijplaatsingen te sanctioneren en tegen te gaan;

 We proberen degenen die afval bijplaatsen op te sporen en te sanctioneren;

 We controleren gebieds- en risicogericht of afval (in minicontainers) juist wordt aangeboden;

 We proberen degenen die illegaal posters en stickers plakken en zadelhoesjes verspreiden op te sporen, aan te spreken en waar mogelijk te sanctioneren;

 We signaleren aanpassingen die nodig zijn in de openbare ruimte (inrichting openbare ruimte en liggen van het afvalinzamelpunt);

 We handhaven op de mogelijk nieuw aan te wijzen gebieden waar sampelen en flyeren verboden is

(27)

27 (Haarlemmerstraat/Lange Mare en Stationsgebied);

 We werken met een variëteit aan handhavingstrategieën, waaronder de Clean Sweeps, die we per locatie kunnen aanpassen;

 We voeren datagedreven en gebiedsgerichte surveillances uit;

 We werken mee aan het oplossen van de knelpunten in bedrijfsafval;

o Controle op aanwezigheid contracten;

o Stimuleren om de inzamelmiddelen juist op te bergen;

 Naast reguliere surveillances controleren we maandelijks één dag intensief op hondenoverlast;

 We gaan door met handhaving in burger om hondenoverlast aan te pakken;

 In samenwerking met het team Vergunningen Openbare Ruimte proberen we ondernemers op de markt meer verantwoordelijk te maken voor het afval dat na marktdagen overblijft.

Resultaat  Afval;

o Afval wordt op de juiste manier aangeboden;

o Er ontstaan geen nieuwe afvalhotspots;

o Bij voldoende deelnemers start in 2020 start de pilot duurzame inzameling bedrijfsafval van Stichting Duurzame Horeca. Dan wordt ook duidelijk of dit een oplossing biedt voor de aandachtslocaties van bedrijfsafval;

o Het marktterrein wordt na een marktdag schoner opgeleverd;

 De ervaren overlast van honden (loslopen en hondenpoep) is laag;

 In de hiertoe aangewezen gebieden wordt niet gesampeld en geflyerd;

 In samenwerking met relevante partners 8 keer per jaar gebiedsgerichte Clean Sweeps uit;

 Handhaving levert jaarlijks 3 resultaatverbeterende voorstellen aan de gemeentelijke organisatie.

Output  Registraties handhaving

 Aantal opgelegde muilkorfgeboden

 Aantal verwijderde wrakken

Randvoorwaarden  Er is passende capaciteit voor afvalinzameling. De grootte en het aantal ondergrondse containers is passend bij de vraag.

 Er is een passende inzamelfrequentie (ook in het weekend);

 De omgeving van de containers en de containers zijn schoon en heel;

 De loslooplocaties voor honden zijn voorzien van borden en afgebakend indien nodig;

 De verbodsgebieden voor sampelen en flyeren zijn aangewezen;

 Het belang van een schone stad wordt frequent onder de aandacht van bewoners, ondernemers en bezoekers gebracht;

 De regels voor een schone stad zijn duidelijk, eenduidig en zichtbaar op de gemeentelijke website.

(28)

28 Samenwerkingspartners Beheer, KCC, Politie, woningcorporaties, studentenhuisvestingsbedrijven, bewonersverenigingen,

ondernemersverenigingen, Centrummanagement Leiden, Historische vereniging Oud Leiden, scholen

Bereikbare stad

Gemeentelijk doel Verbeteren van de bereikbaarheid in de stad.

1. Parkeeroverlast wordt tegengegaan en het kunnen parkeren door specifieke doelgroepen zoals deelauto’s, invaliden en elektrische autorijders, op de voor hen bestemde plekken wordt bevorderd.

2. Verkeersverstoringen (bouwwerken, bouwplaatsen, tijdelijke verkeersmaatregelen, verkeersomleidingen, voertuigen en objecten op de weg, fietsen in voetgangersgebied) verminderen.

3. Overlast veroorzaakt door fietsparkeerders wordt teruggedrongen.

4. Onveilige, hinderlijke situaties worden voorkomen.

5. Automobilisten en vrachtvervoerders kennen de verkeersregels in Leiden (o.a. de milieuzone en de 7 1/2e ton regeling)

Maatschappelijk effect  Een stad die veilig is en voelt op het gebied van wonen, werken en leven in samenwerking met bewoners en partners (Programmabegroting 2020, programma 2 Veiligheid);

 Leiden is een goed bereikbare stad, waarbij voetgangers, fietsers en het openbaar vervoer voorrang krijgen (Programmabegroting 2020, programma 4 Bereikbaarheid);

 De openbare ruimte in de stad is schoon, heel en veilig. Mensen vertoeven graag in de openbare ruimte en deze nodigt uit tot verantwoordelijk gedrag. (Programmabegroting 2020, programma 5 Omgevingskwaliteit).

Effectindicator Het handhaven van parkeren en fietsenoverlast valt niet onder programma 4 Bereikbaarheid uit de Programmabegroting valt, maar onder programma 5 Omgevingskwaliteit (prestatie 5A1.6 Handhaven gebruik openbare ruimte). De resultaten van handhaving op het thema bereikbare stad, sluiten echter beter aan bij een aantal effectindicatoren van programma 4 Bereikbaarheid.

Uit Programmabegroting 2020 (zie ook www.leidenincijfers.nl)