Maatschappijleer 2 VMBO-KB

(1)

Maatschappijleer 2 VMBO-KB

Examenbundel

2003-2019

(2)

Inhoudsopgave

2019 I - Maatschappijkunde 2018 I - Maatschappijkunde 2017 I - Maatschappijleer 2 2017 II - Maatschappijleer 2 2016 I - Maatschappijleer 2 2016 II - Maatschappijleer 2 2015 I - Maatschappijleer 2 2015 II - Maatschappijleer 2 2014 I - Maatschappijleer 2 2014 II - Maatschappijleer 2 2013 I - Maatschappijleer 2 2013 II - Maatschappijleer 2 2012 I - Maatschappijleer 2 2012 II - Maatschappijleer 2 2011 I - Maatschappijleer 2 2011 II - Maatschappijleer 2 2010 I - Maatschappijleer 2 2010 II - Maatschappijleer 2 2009 I - Maatschappijleer 2 2008 I - Maatschappijleer 2 2007 I - Maatschappijleer 2 2006 I - Maatschappijleer 2 2005 I - Maatschappijleer 2 2005 II - Maatschappijleer 2 2004 I - Maatschappijleer 2 2004 II - Maatschappijleer 2 2003 I - Maatschappijleer 2

2 13 25 35 44 54 64 73 84 94 105 115 125 134 142 152 160 170 179 187 195 202 208 214 220 227 233

(3)

Correctievoorschrift VMBO-KB

2019

tijdvak 1

maatschappijkunde CSE KB

Het correctievoorschrift bestaat uit:

1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels

3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Aanleveren scores 6 Bronvermeldingen

1 Regels voor de beoordeling

Het werk van de kandidaten wordt beoordeeld met inachtneming van de artikelen 41 en 42 van het Eindexamenbesluit VO.

Voorts heeft het College voor Toetsen en Examens op grond van artikel 2 lid 2d van de Wet College voor toetsen en examens de Regeling beoordelingsnormen en bijbehorende scores centraal examen vastgesteld.

Voor de beoordeling zijn de volgende aspecten van de artikelen 36, 41, 41a en 42 van het Eindexamenbesluit VO van belang:

1 De directeur doet het gemaakte werk met een exemplaar van de opgaven, de beoordelingsnormen en het proces-verbaal van het examen toekomen aan de examinator. Deze kijkt het werk na en zendt het met zijn beoordeling aan de directeur. De examinator past de beoordelingsnormen en de regels voor het

toekennen van scorepunten toe die zijn gegeven door het College voor Toetsen en Examens.

2 De directeur doet de van de examinator ontvangen stukken met een exemplaar van de opgaven, de beoordelingsnormen, het proces-verbaal en de regels voor het bepalen van de score onverwijld aan de directeur van de school van de

gecommitteerde toekomen. Deze stelt het ter hand aan de gecommitteerde.

(4)

3 De gecommitteerde beoordeelt het werk zo spoedig mogelijk en past de beoordelingsnormen en de regels voor het bepalen van de score toe die zijn gegeven door het College voor Toetsen en Examens.

De gecommitteerde voegt bij het gecorrigeerde werk een verklaring betreffende de verrichte correctie. Deze verklaring wordt mede ondertekend door het bevoegd gezag van de gecommitteerde.

4 De examinator en de gecommitteerde stellen in onderling overleg het behaalde aantal scorepunten voor het centraal examen vast.

5 Indien de examinator en de gecommitteerde daarbij niet tot overeenstemming komen, wordt het geschil voorgelegd aan het bevoegd gezag van de

gecommitteerde. Dit bevoegd gezag kan hierover in overleg treden met het bevoegd gezag van de examinator. Indien het geschil niet kan worden beslecht, wordt

hiervan melding gemaakt aan de inspectie. De inspectie kan een derde

onafhankelijke corrector aanwijzen. De beoordeling van deze derde corrector komt in de plaats van de eerdere beoordelingen.

2 Algemene regels

Voor de beoordeling van het examenwerk zijn de volgende bepalingen uit de regeling van het College voor Toetsen en Examens van toepassing:

1 De examinator vermeldt op een lijst de namen en/of nummers van de kandidaten, het aan iedere kandidaat voor iedere vraag toegekende aantal scorepunten en het totaal aantal scorepunten van iedere kandidaat.

2 Voor het antwoord op een vraag worden door de examinator en door de gecommitteerde scorepunten toegekend, in overeenstemming met

correctievoorschrift. Scorepunten zijn de getallen 0, 1, 2, ..., n, waarbij n het

maximaal te behalen aantal scorepunten voor een vraag is. Andere scorepunten die geen gehele getallen zijn, of een score minder dan 0 zijn niet geoorloofd.

3 Scorepunten worden toegekend met inachtneming van de volgende regels:

3.1 indien een vraag volledig juist is beantwoord, wordt het maximaal te behalen aantal scorepunten toegekend;

3.2 indien een vraag gedeeltelijk juist is beantwoord, wordt een deel van de te behalen scorepunten toegekend in overeenstemming met het

beoordelingsmodel;

3.3 indien een antwoord op een open vraag niet in het beoordelingsmodel voorkomt en dit antwoord op grond van aantoonbare, vakinhoudelijke argumenten als juist of gedeeltelijk juist aangemerkt kan worden, moeten scorepunten worden

toegekend naar analogie of in de geest van het beoordelingsmodel;

3.4 indien slechts één voorbeeld, reden, uitwerking, citaat of andersoortig antwoord gevraagd wordt, wordt uitsluitend het eerstgegeven antwoord beoordeeld;

3.5 indien meer dan één voorbeeld, reden, uitwerking, citaat of andersoortig antwoord gevraagd wordt, worden uitsluitend de eerstgegeven antwoorden beoordeeld, tot maximaal het gevraagde aantal;

3.6 indien in een antwoord een gevraagde verklaring of uitleg of afleiding of

berekening ontbreekt dan wel foutief is, worden 0 scorepunten toegekend tenzij in het beoordelingsmodel anders is aangegeven;

KB-1127-a-19-1-c 2 lees verder ►►►

(5)

3.7 indien in het beoordelingsmodel verschillende mogelijkheden zijn opgenomen, gescheiden door het teken /, gelden deze mogelijkheden als verschillende formuleringen van hetzelfde antwoord of onderdeel van dat antwoord;

3.8 indien in het beoordelingsmodel een gedeelte van het antwoord tussen haakjes staat, behoeft dit gedeelte niet in het antwoord van de kandidaat voor te komen;

3.9 indien een kandidaat op grond van een algemeen geldende woordbetekenis, zoals bijvoorbeeld vermeld in een woordenboek, een antwoord geeft dat vakinhoudelijk onjuist is, worden aan dat antwoord geen scorepunten toegekend, of tenminste niet de scorepunten die met de vakinhoudelijke onjuistheid gemoeid zijn.

4 Het juiste antwoord op een meerkeuzevraag is de hoofdletter die behoort bij de juiste keuzemogelijkheid. Voor een juist antwoord op een meerkeuzevraag wordt het in het beoordelingsmodel vermelde aantal scorepunten toegekend. Voor elk ander antwoord worden geen scorepunten toegekend. Indien meer dan één antwoord gegeven is, worden eveneens geen scorepunten toegekend.

5 Een fout mag in de uitwerking van een vraag maar één keer worden aangerekend, tenzij daardoor de vraag aanzienlijk vereenvoudigd wordt en/of tenzij in het

beoordelingsmodel anders is vermeld.

6 Een zelfde fout in de beantwoording van verschillende vragen moet steeds opnieuw worden aangerekend, tenzij in het beoordelingsmodel anders is vermeld.

7 Indien de examinator of de gecommitteerde meent dat in een examen of in het beoordelingsmodel bij dat examen een fout of onvolkomenheid zit, beoordeelt hij het werk van de kandidaten alsof examen en beoordelingsmodel juist zijn. Hij kan de fout of onvolkomenheid mededelen aan het College voor Toetsen en Examens.

Het is niet toegestaan zelfstandig af te wijken van het beoordelingsmodel. Met een eventuele fout wordt bij de definitieve normering van het examen rekening

gehouden.

8 Scorepunten worden toegekend op grond van het door de kandidaat gegeven antwoord op iedere vraag. Er worden geen scorepunten vooraf gegeven.

9 Het cijfer voor het centraal examen wordt als volgt verkregen.

Eerste en tweede corrector stellen de score voor iedere kandidaat vast. Deze score wordt meegedeeld aan de directeur.

De directeur stelt het cijfer voor het centraal examen vast op basis van de regels voor omzetting van score naar cijfer.

NB1 T.a.v. de status van het correctievoorschrift:

Het College voor Toetsen en Examens heeft de correctievoorschriften bij regeling vastgesteld. Het correctievoorschrift is een zogeheten algemeen verbindend

voorschrift en valt onder wet- en regelgeving die van overheidswege wordt verstrekt.

De corrector mag dus niet afwijken van het correctievoorschrift.

NB2 T.a.v. het verkeer tussen examinator en gecommitteerde (eerste en tweede corrector):

Het aangeven van de onvolkomenheden op het werk en/of het noteren van de behaalde scores bij de vraag is toegestaan, maar niet verplicht. Evenmin is er een standaardformulier voorgeschreven voor de vermelding van de scores van de kandidaten. Het vermelden van het schoolexamencijfer is toegestaan, maar niet verplicht. Binnen de ruimte die de regelgeving biedt, kunnen scholen afzonderlijk of in gezamenlijk overleg keuzes maken.

(6)

NB3 T.a.v. aanvullingen op het correctievoorschrift:

Er zijn twee redenen voor een aanvulling op het correctievoorschrift: verduidelijking en een fout.

Verduidelijking

Het correctievoorschrift is vóór de afname opgesteld. Na de afname blijkt pas welke antwoorden kandidaten geven. Vragen en reacties die via het Examenloket bij de Toets- en Examenlijn binnenkomen, kunnen duidelijk maken dat het correctievoorschrift niet voldoende recht doet aan door kandidaten gegeven antwoorden.

Een aanvulling op het correctievoorschrift kan dan alsnog duidelijkheid bieden.

Een fout

Als het College voor Toetsen en Examens vaststelt dat een centraal examen een fout bevat, kan het besluiten tot een aanvulling op het correctievoorschrift.

Een aanvulling op het correctievoorschrift wordt door middel van een mailing vanuit Examenblad.nl bekendgemaakt. Een aanvulling op het correctievoorschrift wordt zo spoedig mogelijk verstuurd aan de examensecretarissen.

Soms komt een onvolkomenheid pas geruime tijd na de afname aan het licht. In die gevallen vermeldt de aanvulling:

– Als het werk al naar de tweede corrector is gezonden, past de tweede corrector deze aanvulling op het correctievoorschrift toe.

en/of

– Als de aanvulling niet is verwerkt in de naar Cito gezonden Wolf-scores, voert Cito dezelfde wijziging door die de correctoren op de verzamelstaat doorvoeren.

Dit laatste gebeurt alleen als de aanvulling luidt dat voor een vraag alle scorepunten moeten worden toegekend.

Als een onvolkomenheid op een dusdanig laat tijdstip geconstateerd wordt dat een aanvulling op het correctievoorschrift ook voor de tweede corrector te laat komt, houdt het College voor Toetsen en Examens bij de vaststelling van de N-term rekening met de onvolkomenheid.

3 Vakspecifieke regels

Voor dit examen zijn geen vakspecifieke regels vastgesteld.

(7)

4 Beoordelingsmodel

Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend.

Politiek en beleid

1 B

2 maximumscore 2 Juiste antwoorden zijn:

• In artikel 1 van de Grondwet staat dat allen die zich in Nederland

bevinden in gelijke gevallen gelijk behandeld moeten worden 1

• en een probleem kan ontstaan, omdat (een van de volgende): 1

− in het experiment van die gelijkheid wordt afgeweken.

− er een verschil in behandeling gaat ontstaan.

− je in de ene gemeente voor hetzelfde gestraft wordt en in de andere gemeente niet.

3 A 4 D

uitspraak 1 = onjuist uitspraak 2 = onjuist uitspraak 3 = onjuist uitspraak 4 = juist

indien vier antwoorden juist 2

indien drie of twee antwoorden juist 1

indien minder dan twee antwoorden juist 0

6 C 7 D

• 1 c 1

• 2 e 1

9 A 10 B

Vraag Antwoord Scores

(8)

uitspraak 1 = juist uitspraak 2 = onjuist uitspraak 3 = onjuist uitspraak 4 = juist

12 maximumscore 2

• De twee partijen zijn: Partij voor de Dieren en GroenLinks 1 en

• de twee begrippen zijn: (3) duurzaam produceren en (4)

milieuvriendelijk beleid 1

Opmerking

De scorepunten alleen toekennen als beide partijen en beide begrippen juist zijn.

Ja, want (een van de volgende):

− de politiek is erbij betrokken.

− het staat op de politieke agenda.

− er wordt actie van de overheid verwacht.

− het kan niet door individuen worden opgelost.

14 A 15 C 16 B

(9)

Vraag Antwoord Scores 17 maximumscore 2

Juiste antwoorden zijn (twee van de volgende):

− De positie van de volksvertegenwoordiging wordt aangetast / de leden van de volksvertegenwoordiging nemen namens de kiezers

beslissingen.

− Het politieke besluitvormingsproces wordt vertraagd.

− De politieke kwesties zijn vaak te ingewikkeld om door de kiezers beoordeeld te worden.

− Er bestaat gevaar van manipulatie door eenzijdige berichtgeving in de media.

− De politieke besluitvorming wordt versnipperd.

− Kiezers stemmen tegen omdat ze het ergens anders niet mee eens zijn.

− Er kan alleen ja of nee gestemd worden / er is geen variatie mogelijk.

per juist antwoord 1

Juiste antwoorden zijn (twee van de volgende):

− Als er verkiezingen zijn, heeft alleen de partij van de machthebber kans om te winnen.

− Er is sprake van censuur.

− Het leger en de veiligheidsdienst/politie spelen een grote rol in het dagelijkse leven.

− Alleen de partij van de machthebber heeft toegang tot de media.

− Er is geen sprake van een parlementaire democratie en rechtsstaat.

19 A

• nummer 2 1

• nummer 3 1

21 A

Criminaliteit en rechtsstaat

22 C 23 C 24 D

(10)

• Bij de twee jaar gevangenisstraf, waarvan een half jaar

onvoorwaardelijk, past het best (een van de volgende): 1

− afschrikking

− het handhaven van de rechtsorde

− wraak

− wens van slachtoffers/publiek (genoegdoening)

− voorkomen van eigenrichting

− opzettelijke gerechtvaardigde leedtoevoeging

• Bij het verbod om vijf jaar een functie in de zorg te mogen uitoefenen

past het best: 1

− preventie/voorkomen van herhaling

− beveiliging van de maatschappij en burgers 26 B

27 A 28 C

• nummer 3 1

• nummer 4 1

30 D 31 D

32 maximumscore 1 Juist antwoord is:

seponeren 33 C

34 C 35 A 36 D 37 B 38 A

(11)

Juiste antwoord zijn:

uitspraak 1 = preventief uitspraak 2 = repressief uitspraak 3 = repressief uitspraak 4 = preventief

uitspraak 1 = juist uitspraak 2 = onjuist uitspraak 3 = onjuist uitspraak 4 = juist

41 C 42 A

• nummer 2 1

• nummer 6 1

(12)

5 Aanleveren scores

Verwerk de scores van alle kandidaten per examinator in de applicatie Wolf. Accordeer deze gegevens voor Cito uiterlijk op 31 mei.

Meteen aansluitend op deze datum start Cito met de analyse van de examens.

Ook na 31 mei kunt u nog tot en met 11 juni gegevens voor Cito accorderen. Deze gegevens worden niet meer meegenomen in de hierboven genoemde analyses, maar worden wel meegenomen bij het genereren van de groepsrapportage.

Na accordering voor Cito kunt u in Wolf de gegevens nog wijzigen om ze vervolgens vrij te geven voor het overleg met de externe corrector. Deze optie is relevant als u Wolf ook gebruikt voor uitwisseling van de gegevens met de externe corrector.

tweede tijdvak

Ook in het tweede tijdvak wordt de normering mede gebaseerd op door kandidaten behaalde scores. Wissel te zijner tijd ook voor al uw tweede-tijdvak-kandidaten de scores uit met Cito via Wolf. Dit geldt niet voor de aangewezen vakken.

6 Bronvermeldingen

cartoon 1 bron: NRC Handelsblad van 15 maart 2017 tekst 1 naar: www.nos.nl van 25 januari 2018 tekst 2 naar: www.nos.nl van 20 december 2017 tabel 1 naar: www.smallingerland.nl van 2 februari 2018 tekst 3 naar: www.nrc.nl van 30 januari 2018

tekst 4 naar: www.nos.nl van 13 februari 2018 tekst 5 naar: www.nu.nl van 9 november 2017 tekst 6 naar: www.nos.nl van 31 januari 2018 tekst 7 naar: www.volkskrant.nl van 24 oktober 2017 tekst 8 naar: www.ad.nl van 8 februari 2018

tekst 9 naar: www.nu.nl van 7 september 2017 afbeelding 1 bron: www.nu.nl van 26 oktober 2017 tekst 10 naar: www.ad.nl van 15 februari 2018 tekst 11 naar: www.prodemos.nl van februari 2018 tekst 12 naar: www.rtlnieuws.nl van 17 januari 2018 tekst 13 naar: www.degemeente.nl van april 2018 afbeelding 2 bron: www.limburg.nl van februari 2018 tekst 14 naar: www.parool.nl van 23 november 2017 tekst 15 naar: www.nos.nl van 17 november 2017 tekst 16 naar: www.nos.nl van 19 december 2017 tekst 17 naar: www.ad.nl van 20 december 2017 tekst 18 naar: www.ad.nl van 19 januari 2018

tekst 19 naar: www.hartvannederland.nl van 30 januari 2018 tekst 20 naar: www.ad.nl van 8 februari 2018

tekst 21 naar: www.hartvannederland.nl van 6 maart 2017

(13)

tekst 22 naar: www.tubantia.nl van 9 februari 2018 tabel 2 bron: CBS van 9 mei 2016

tekst 23 naar: www.telegraaf.nl van 11 januari 2018

(14)

Correctievoorschrift VMBO-KB

2018

tijdvak 1

maatschappijkunde CSE KB

1 Regels voor de beoordeling

(15)

2 Algemene regels

2 Voor het antwoord op een vraag worden door de examinator en door de gecommitteerde scorepunten toegekend, in overeenstemming met

correctievoorschrift. Scorepunten zijn de getallen 0, 1, 2, ..., n, waarbij n het

maximaal te behalen aantal scorepunten voor een vraag is. Andere scorepunten die geen gehele getallen zijn, of een score minder dan 0 zijn niet geoorloofd.

beoordelingsmodel;

(16)

7 Indien de examinator of de gecommitteerde meent dat in een examen of in het beoordelingsmodel bij dat examen een fout of onvolkomenheid zit, beoordeelt hij het werk van de kandidaten alsof examen en beoordelingsmodel juist zijn. Hij kan de fout of onvolkomenheid mededelen aan het College voor Toetsen en Examens.

Het is niet toegestaan zelfstandig af te wijken van het beoordelingsmodel. Met een eventuele fout wordt bij de definitieve normering van het examen rekening

gehouden.

8 Scorepunten worden toegekend op grond van het door de kandidaat gegeven antwoord op iedere vraag. Er worden geen scorepunten vooraf gegeven.

NB1 T.a.v. de status van het correctievoorschrift:

Het College voor Toetsen en Examens heeft de correctievoorschriften bij regeling vastgesteld. Het correctievoorschrift is een zogeheten algemeen verbindend

NB2 T.a.v. het verkeer tussen examinator en gecommitteerde (eerste en tweede corrector):

Het aangeven van de onvolkomenheden op het werk en/of het noteren van de behaalde scores bij de vraag is toegestaan, maar niet verplicht. Evenmin is er een standaardformulier voorgeschreven voor de vermelding van de scores van de kandidaten. Het vermelden van het schoolexamencijfer is toegestaan, maar niet verplicht. Binnen de ruimte die de regelgeving biedt, kunnen scholen afzonderlijk of in gezamenlijk overleg keuzes maken.

(17)

NB3 T.a.v. aanvullingen op het correctievoorschrift:

Er zijn twee redenen voor een aanvulling op het correctievoorschrift: verduidelijking en een fout.

Verduidelijking

Het correctievoorschrift is vóór de afname opgesteld. Na de afname blijkt pas welke antwoorden kandidaten geven. Vragen en reacties die via het Examenloket bij de Toets- en Examenlijn binnenkomen, kunnen duidelijk maken dat het correctievoorschrift niet voldoende recht doet aan door kandidaten gegeven antwoorden.

Een aanvulling op het correctievoorschrift kan dan alsnog duidelijkheid bieden.

Een fout

Als het College voor Toetsen en Examens vaststelt dat een centraal examen een fout bevat, kan het besluiten tot een aanvulling op het correctievoorschrift.

Een aanvulling op het correctievoorschrift wordt door middel van een mailing vanuit Examenblad.nl bekendgemaakt. Een aanvulling op het correctievoorschrift wordt zo spoedig mogelijk verstuurd aan de examensecretarissen.

– Als het werk al naar de tweede corrector is gezonden, past de tweede corrector deze aanvulling op het correctievoorschrift toe.

en/of

– Als de aanvulling niet is verwerkt in de naar Cito gezonden Wolf-scores, voert Cito dezelfde wijziging door die de correctoren op de verzamelstaat doorvoeren.

Dit laatste gebeurt alleen als de aanvulling luidt dat voor een vraag alle scorepunten moeten worden toegekend.

Als een onvolkomenheid op een dusdanig laat tijdstip geconstateerd wordt dat een aanvulling op het correctievoorschrift ook voor de tweede corrector te laat komt, houdt het College voor Toetsen en Examens bij de vaststelling van de N-term rekening met de onvolkomenheid.

3 Vakspecifieke regels

Voor dit examen zijn geen vakspecifieke regels vastgesteld.

(18)

4 Beoordelingsmodel

Politiek en beleid

1 D

Tekening 1 opiniepeilingen hoort bij invloed d.

Tekening 2 lobbyisten hoort bij invloed a.

Tekening 3 regeerakkoord hoort bij invloed c.

Tekening 4 referendum hoort bij invloed b.

3 D 4 D 5 C

1 = wetgevend 2 = controlerend 3 = wetgevend 4 = controlerend

7 C 8 C 9 B 10 C

(19)

Een voorbeeld van een juist antwoord is:

Dat zijn minstens 4 partijen, want de drie grootste partijen hebben samen 25 zetels, er is dus nog een vierde partij nodig om tot een meerderheid van 28 zetels te komen. (de helft +1)

Opmerking

Het scorepunt alleen toekennen bij een combinatie van juiste antwoorden.

CDA en D66 Opmerking

Het scorepunt alleen toekennen als beide partijen juist zijn.

Ja, er is sprake van een politiek probleem, want (twee van de volgende):

− de situatie wordt door velen als ongewenst beschouwd.

− als individu kun je niet tot een oplossing komen / er wordt een oplossing van de overheid verwacht.

− de politiek is erbij betrokken / er zijn politieke partijen bij betrokken.

− het is een onderwerp van het overheidsbeleid / het staat op de politieke agenda.

(20)

Voorbeelden van juiste antwoorden (twee van de volgende):

Functie 1, omdat

− naar aanleiding van dit boek/de uitzending het onderwerp weer in de Tweede Kamer werd besproken.

Functie 2, omdat

− de verslaggever/journalist de minister controleerde of alles wel volgens de regels was gegaan

− de verslaggever/journalist onderzocht heeft of de Tweede Kamer van alles op de hoogte was

Functie 3, omdat

− het boek/de uitzending/de journalist de burger wil informeren over hoe de overheid gehandeld heeft in deze zaak

Functie 4, omdat

− de lezers/kijkers/luisteraars zich een mening hebben kunnen vormen over hoe het in deze zaak gegaan is

Opmerking

Alleen de scorepunten toekennen bij een juiste combinatie van antwoorden, dus een juiste functie en met een passende verklaring.

15 A 16 D

1 = juist 2 = onjuist 3 = juist 4 = juist

• 1 het Rijk: d en g 1

• 2 de provincie: b en e 1

• 3 de gemeente: a en h 1

Opmerking

Alleen het scorepunt toekennen als beide bestuurders bij de goede bestuurslaag juist zijn.

(21)

19 D 20 C

Criminaliteit en rechtsstaat

• Het soort criminaliteit is witteboordencriminaliteit 1

• en mensen uit (één van de volgende): 1

− midden-milieus

− hogere milieus

− hoger opgeleiden (opgeleide mensen) 22 A

23 B 24 A 25 D 26 D 27 C

28 B

De maatregel kan ook een preventieve werking hebben, want (één van de volgende):

− er kunnen ongelukken worden voorkomen.

− materiële schade wordt beperkt.

− immateriële gevolgen van de onveiligheid in het verkeer worden kleiner.

− het kan aanleiding geven tot navolging door andere fabrikanten.

(22)

1 = wel 2 = geen 3 = geen 4 = wel

31 C 32 B 33 C

• De politie treedt niet op, omdat het een ongeschreven regel is, want 1

• (één van de volgende:) 1

− dan ben je niet strafbaar als je het toch doet.

− de politie is niet bevoegd om boetes op te leggen (maatregelen te nemen) bij deze regels.

− er is geen sprake van crimineel gedrag.

35 D

Nee, dat is niet gelukt, want in 2012 waren er 2177 straatroven. Dat betekent dat er in 2015 in ieder geval minder dan 1068 moesten zijn (de helft van 2177 of een vergelijkbare redenering). Het waren er in 2015 nog 1496.

Opmerking

Het scorepunt alleen toekennen bij een juiste combinatie van antwoorden.

1 = repressief 2 = preventief 3 = preventief

indien drie antwoorden juist 2

indien twee antwoorden juist 1

(23)

38 D

Nee, want (één van de volgende)

− de eigenaresse heeft de vrouw niet aangehouden/gestraft.

− de politie verrichtte de aanhouding.

40 C

1 = juist 2 = onjuist 3 = juist 4 = juist

42 B

Een hoofdstraf met de nadruk op resocialisatie is (één van de volgende):

− de voorwaardelijke gevangenisstraf.

− de taakstraf.

(24)

5 Aanleveren scores

Verwerk de scores van alle kandidaten per examinator in de applicatie Wolf. Accordeer deze gegevens voor Cito uiterlijk op 29 mei. Meteen aansluitend op deze datum start Cito met de analyse van de examens.

Ook na 29 mei kunt u nog tot en met 12 juni gegevens voor Cito accorderen. Deze gegevens worden niet meer meegenomen in hierboven genoemde analyses, maar worden wel meegenomen bij het genereren van de groepsrapportage.

Na accordering voor Cito kunt u in de webbased versie van Wolf de gegevens nog wijzigen om ze vervolgens vrij te geven voor het overleg met de externe corrector.

Deze optie is relevant als u Wolf ook gebruikt voor uitwisseling van de gegevens met de externe corrector.

tweede tijdvak

(25)

6 Bronvermeldingen

afbeelding 1 bron: Bas van der Schot in de Volkskrant van 18 april 2016 tekst 1 naar: de Volkskrant van 13 juli 2016

tekst 2 naar: www.ed.nl van 16 maart 2017 tekst 3 naar: www.nieuws.nl van 28 januari 2017 tekst 4 naar: www.ad.nl van 27 januari 2017 tekst 5 naar: De Telegraaf van 27 januari 2017 tabel 1 bron: www.ad.nl van 16 maart 2017 tekst 6 naar: www.parool.nl van 10 april 2017 tekst 7 naar: www.nieuwsuur.nl van januari 2017 tekst 8 naar: www.nrc.nl van 4 juni 2015

tekst 9 naar: de Volkskrant van 27 januari 2017 tekst 10 naar: www.parool.nl van 26 oktober 2016 tekst 11 naar: www.tweakers.net van 19 mei 2014 tekst 12 naar: www.ad.nl van 26 oktober 2016 tekst 13 naar: Trouw van 12 januari 2017 tekst 14 naar: de Volkskrant van 10 mei 2016 tekst 15 naar: de Volkskrant van 30 maart 2016 tekst 16 naar: www.telegraaf.nl van 26 januari 2017 tekst 17 naar: www.ad.nl van 26 januari 2017 tekst 18 naar: www.ad.nl van 27 februari 2017 tekst 19 naar: www.ad.nl van 27 januari 2017 afbeelding 2 bron: www.catawiki.nl van april 2017 tekst 20 naar. www.rechtspraak.nl van maart 2017 tabel 2 bron: www.om.nl van januari 2017 tekst 21 naar: www.om.nl van januari 2017 tekst 22 naar: www.ad.nl van 29 januari 2017 tekst 23 naar: www.sp.nl van maart 2017

(26)

Correctievoorschrift VMBO-KB

2017

tijdvak 1

maatschappijleer 2 CSE KB

1 Regels voor de beoordeling

(27)

2 Algemene regels

2 Voor het antwoord op een vraag worden door de examinator en door de

gecommitteerde scorepunten toegekend, in overeenstemming met het bij de toets behorende correctievoorschrift. Scorepunten zijn de getallen 0, 1, 2, ..., n, waarbij n het maximaal te behalen aantal scorepunten voor een vraag is. Andere scorepunten die geen gehele getallen zijn, of een score minder dan 0 zijn niet geoorloofd.

beoordelingsmodel;

(28)

7 Indien de examinator of de gecommitteerde meent dat in een examen of in het beoordelingsmodel bij dat examen een fout of onvolkomenheid zit, beoordeelt hij het werk van de kandidaten alsof examen en beoordelingsmodel juist zijn. Hij kan de fout of onvolkomenheid mededelen aan het College voor Toetsen en Examens. Het is niet toegestaan zelfstandig af te wijken van het beoordelingsmodel. Met een eventuele fout wordt bij de definitieve normering van het examen rekening gehouden.

8 Scorepunten worden met inachtneming van het correctievoorschrift toegekend op grond van het door de kandidaat gegeven antwoord op iedere vraag. Er worden geen scorepunten vooraf gegeven.

NB1 Het College voor Toetsen en Examens heeft de correctievoorschriften bij regeling vastgesteld. Het correctievoorschrift is een zogeheten algemeen verbindend

NB2 Het aangeven van de onvolkomenheden op het werk en/of het noteren van de behaalde scores bij de vraag is toegestaan, maar niet verplicht.

Evenmin is er een standaardformulier voorgeschreven voor de vermelding van de scores van de kandidaten.

Het vermelden van het schoolexamencijfer is toegestaan, maar niet verplicht.

Binnen de ruimte die de regelgeving biedt, kunnen scholen afzonderlijk of in gezamenlijk overleg keuzes maken.

(29)

NB3 Als het College voor Toetsen en Examens vaststelt dat een centraal examen een onvolkomenheid bevat, kan het besluiten tot een aanvulling op het correctievoorschrift.

Een aanvulling op het correctievoorschrift wordt zo spoedig mogelijk nadat de onvolkomenheid is vastgesteld via Examenblad.nl verstuurd aan de

examensecretarissen.

NB

Als het werk al naar de tweede corrector is gezonden, past de tweede corrector deze aanvulling op het correctievoorschrift toe.

Een onvolkomenheid kan ook op een tijdstip geconstateerd worden dat een aanvulling op het correctievoorschrift te laat zou komen.

In dat geval houdt het College voor Toetsen en Examens bij de vaststelling van de N-term rekening met de onvolkomenheid.

3 Vakspecifieke regels

Voor dit examen kunnen maximaal 54 scorepunten worden behaald.

4 Beoordelingsmodel

Criminaliteit en rechtsstaat

1 A

2 maximumscore 2 1 = misdrijf

2 = misdrijf 3 = misdrijf 4 = overtreding

3 C 4 A

(30)

1 = onjuist 2 = juist Opmerking

Het scorepunt alleen toekennen als beide antwoorden goed zijn.

6 maximumscore 1 c / preventief beleid 7 D

8 D 9 A 10 C 11 C 12 C 13 C

− Mensen kunnen / de buschauffeur kan angstig worden / zich onveilig(er) gaan voelen.

− Mensen kunnen zich in hun / de buschauffeur kan zich in zijn

bewegingsvrijheid beperkt voelen. / Mensen willen niet meer met de bus reizen. / De buschauffeur wil niet meer in de bus rijden.

− Er kan sprake zijn van morele verontwaardiging / aantasting van het rechtsgevoel van mensen / boosheid/verontwaardiging.

− Mensen kunnen / de buschauffeur kan het vertrouwen in de politiek en overheid verliezen.

− De rechtsstaat kan bedreigd worden / mensen kunnen overgaan tot eigenrichting.

(31)

• Een sociaal probleem, omdat (één van de volgende): 1

− het in strijd is met de bestaande normen en waarden.

− het een situatie is die mensen onwenselijk vinden.

− de schade die mensen ondervinden van busovervallen groot is.

− men vindt dat er actie moet worden ondernomen om busovervallen tegen te gaan.

• Een politiek probleem, omdat (één van de volgende): 1

− het handhaven van de openbare orde / het verschaffen van veiligheid tot de basisfuncties van de staat behoort.

− de burgers (zullen) vinden dat de overheid actie moet ondernemen om de criminaliteit aan te pakken.

16 A 17 A 18 D 19 B

20 maximumscore 2 1 = onjuist

2 = onjuist 3 = juist 4 = onjuist

indien vier antwoorden goed 2

indien drie of twee antwoorden goed 1

indien minder dan twee antwoorden goed 0

21 A 22 B

Politiek en beleid

23 D 24 A

(32)

(met het) recht op privacy 26 A

27 A 28 D

29 maximumscore 1 D66

− Kiezers stemmen tegen een voorliggend onderwerp of strijdpunt uit ongenoegen over andere zaken.

− Burgers moeten kiezen uit ‘ja’ of ‘nee’, men kan niet kiezen uit allerlei variaties.

− De positie van de volksvertegenwoordiging wordt aangetast.

− Politieke kwesties zijn vaak te ingewikkeld om door kiezers beoordeeld te kunnen worden.

− Er bestaat gevaar voor manipulatie door bijvoorbeeld eenzijdige berichtgeving van de media.

− Het leidt tot versnippering van de politieke besluitvorming.

2 = onjuist 3 = onjuist 4 = juist

(33)

• Kenmerk: Een pressiegroep komt op voor de belangen van een

bepaalde groep / streeft bepaalde belangen na 1

• Dit kenmerk is van toepassing op Young & United, omdat Young &

United opkomt voor de belangen van werkende jongeren (tussen de 18 en 23 jaar) / omdat Young & United nastreeft dat het

minimumjeugdloon verhoogd wordt 1

• Kenmerk: Een pressiegroep probeert druk uit te oefenen op de politieke besluitvorming / probeert de politieke besluitvorming te

beïnvloeden 1

• Dit kenmerk is van toepassing op Young & United, omdat Young &

United met de halve strip-act/het aanbieden van de 130.000

handtekeningen wil bereiken dat minister Asscher met een voorstel

komt over het minimumloon voor jongvolwassenen/actie onderneemt 1 33 maximumscore 2

− lobbyen / contact opnemen met politici / politieke partijen inschakelen

− de media inschakelen

− andere vormen van openlijke actie, zoals demonstreren

− invloed uitoefenen via een andere (grotere) belangengroep

− gebruikmaken van officiële inspraakmogelijkheden tijdens het besluitvormingsproces

Ook goed rekenen: de rechter inschakelen

34 B 35 C

• In artikel 1 van de Grondwet staat dat allen die zich in Nederland bevinden, in gelijke gevallen gelijk worden behandeld. / dat discriminatie (wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke

gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook) niet is toegestaan 1

• Vrijheid van meningsuiting kan botsen met artikel 1 van de Grondwet, omdat iemand weliswaar zijn/haar mening vrij mag uiten, maar daarbij

mag hij/zij niet iemand discrimineren 1

(34)

37 D 38 D 39 C 40 A

41 maximumscore 2 a = 2

b = 1 c = 4 d = 3

42 maximumscore 1 Eén van de volgende:

− Partij voor de Dieren

− GroenLinks

5 Aanleveren scores

Verwerk de scores van alle kandidaten per examinator in de applicatie Wolf. Accordeer deze gegevens voor Cito uiterlijk op 23 mei.

Ook na 23 mei kunt u nog tot 14 juni gegevens voor Cito accorderen. Alle gegevens die vóór 14 juni zijn geaccordeerd, worden meegenomen bij het genereren van de

groepsrapportage.

Na accordering voor Cito kunt u in de webbased versie van Wolf de gegevens nog wijzigen om ze vervolgens vrij te geven voor het overleg met de externe corrector.

Deze optie is relevant als u Wolf ook gebruikt voor uitwisseling van de gegevens met de externe corrector.

tweede tijdvak

(35)

6 Bronvermeldingen

tekst 1 naar: de Volkskrant van 4 april 2015

tekst 2 naar: het Algemeen Dagblad van 4 juni 2015 afbeelding 1 www.geheugenvannederland.nl

tekst 3 naar: twitter.com van 4 maart 2016 tekst 4 naar: de Volkskrant van 24 februari 2015 tekst 5 naar: www.nu.nl van 25 februari 2016 tekst 6 naar: www.destentor.nl van 12 februari 2016 tekst 7 naar: Trouw van 28 maart 2015

tekst 8 naar: NRC Handelsblad van 8 april 2015 tekst 9 naar: nos.nl van 1 april 2015

tekst 10 naar: www.binnenlandsbestuur.nl van 9 december 2015 tekst 11 naar: www.maassluis.nl van juni 2015

tekst 12 naar: www.trouw.nl van 11 december 2015 tekst 13 naar: de Volkskrant van 7 maart 2015 tekst 14 www.sp.nl van januari 2016

tekst 15 cdja.nl/grondslagen/rentmeesterschap, gedownload 15 mei 2016 tekst 16 naar: www.youngandunited.nl van 10 maart 2016

tekst 17 naar: www.europa-nu.nl van 10 maart 2016 afbeelding 2 flyer van Stadspartij Purmerend van juni 2015 tekst 18 naar: www.rtvoost.nl van 3 juni 2016

tekst 19 naar: www.cda.nl van 16 mei 2014

tekst 20 naar: www.gelderlander.nl van 20 januari 2016

(36)

Correctievoorschrift VMBO-KB

2017

tijdvak 2

maatschappijleer 2 CSE KB

1 Regels voor de beoordeling

(37)

2 Algemene regels

2 Voor het antwoord op een vraag worden door de examinator en door de

gecommitteerde scorepunten toegekend, in overeenstemming met het bij de toets behorende correctievoorschrift. Scorepunten zijn de getallen 0, 1, 2, ..., n, waarbij n het maximaal te behalen aantal scorepunten voor een vraag is. Andere scorepunten die geen gehele getallen zijn, of een score minder dan 0 zijn niet geoorloofd.

beoordelingsmodel;

(38)

7 Indien de examinator of de gecommitteerde meent dat in een examen of in het beoordelingsmodel bij dat examen een fout of onvolkomenheid zit, beoordeelt hij het werk van de kandidaten alsof examen en beoordelingsmodel juist zijn. Hij kan de fout of onvolkomenheid mededelen aan het College voor Toetsen en Examens. Het is niet toegestaan zelfstandig af te wijken van het beoordelingsmodel. Met een eventuele fout wordt bij de definitieve normering van het examen rekening gehouden.

8 Scorepunten worden met inachtneming van het correctievoorschrift toegekend op grond van het door de kandidaat gegeven antwoord op iedere vraag. Er worden geen scorepunten vooraf gegeven.

NB1 Het College voor Toetsen en Examens heeft de correctievoorschriften bij regeling vastgesteld. Het correctievoorschrift is een zogeheten algemeen verbindend

NB2 Het aangeven van de onvolkomenheden op het werk en/of het noteren van de behaalde scores bij de vraag is toegestaan, maar niet verplicht.

Evenmin is er een standaardformulier voorgeschreven voor de vermelding van de scores van de kandidaten.

Het vermelden van het schoolexamencijfer is toegestaan, maar niet verplicht.

Binnen de ruimte die de regelgeving biedt, kunnen scholen afzonderlijk of in gezamenlijk overleg keuzes maken.

(39)

NB3 Als het College voor Toetsen en Examens vaststelt dat een centraal examen een onvolkomenheid bevat, kan het besluiten tot een aanvulling op het correctievoorschrift.

Een aanvulling op het correctievoorschrift wordt zo spoedig mogelijk nadat de onvolkomenheid is vastgesteld via Examenblad.nl verstuurd aan de

examensecretarissen.

NB

Als het werk al naar de tweede corrector is gezonden, past de tweede corrector deze aanvulling op het correctievoorschrift toe.

Een onvolkomenheid kan ook op een tijdstip geconstateerd worden dat een aanvulling op het correctievoorschrift te laat zou komen.

In dat geval houdt het College voor Toetsen en Examens bij de vaststelling van de N-term rekening met de onvolkomenheid.

3 Vakspecifieke regels

Voor dit examen kunnen maximaal 52 scorepunten worden behaald.

4 Beoordelingsmodel

Criminaliteit en rechtsstaat

1 C

De jongens zijn zeven en acht jaar / nog geen 12 / te jong om vervolgd te kunnen worden.

2 = onjuist 3 = onjuist 4 = juist