DATUM: WOENSDAG 15 JULI 2015 TIJD : 09.15 – 10.00 UUR
Drugs
1In De Ware Tijd van 9 november 2014 stond het volgende bericht:
De politie-eenheid heeft na een tip zaterdag een grote hoeveelheid marihuana in beslag
genomen. Het spul bevond zich in twee metalen boxen aan de onderkant van een schip.
De bemanning van dit schip is aangehouden. Wat kan hiervoor de reden zijn?
A Het smokkelen van een grote hoeveelheid legale drugs.
B Het smokkelen van hard drugs. C Het smokkelen van illegale drugs. D Het plaatsen van boxen aan het schip.
2
Na een filmvoorstelling in TBL staan vijf vrienden buiten nog na te praten over de film. Twee van hen roken daarbij een sigaret. Welke stoffen in de tabaksrook kunnen de gezondheid van de niet-rokende jongens ook schaden?
A ammoniak en koolmonoxyde B nicotine en teer
C teer, koolmonoxyde en ammoniak
D teer, nicotine, koolmonoxyde en ammoniak
3
Deze boeren in Afghanistan zijn bezig te oogsten.
Uit de oogst wordt er een drug gemaakt.
Foto uit: Times 2014
Welke drug wordt er hieruit gemaakt?
Welk deel van de plant wordt hiervoor gebruikt? In welk antwoord zijn de gegevens juist?
Men maakt ... Men gebruikt ... A cocaïne de bloemen
B cocaïne de vruchten
C heroïne de zaadbollen
4
In een dagblad stond een artikel over het veelvuldig gebruik van energiedranken door Nederlandse kinderen.
Uit: DWT nov. 2014 In dit artikel stond verder dat deze drankjes onder andere alcohol, caffeïne en te veel suiker bevatten.
In welk antwoord zijn de klachten voor een regelmatige gebruiker genoemd als we letten op de stoffen die in de drankjes voorkomen? A dik worden en lang slapen
B langzame reacties en mager worden C slapeloosheid en snel reageren
D traag reageren, dik worden en slapeloosheid 5
De moeder van Jacintha is zwanger en rookt. Jacintha vertelt haar moeder wat de gevolgen kunnen zijn voor de baby’s van zwangere vrouwen die roken.
Welke van de genoemde gevolgen is niet juist? A De baby’s zijn vaak kleiner.
B De baby kan sterven tijdens de geboorte.
Voeding
6Dit advies staat vermeld in een advertentie over vitamine C.
Welke vruchten met opvallend veel vitamine C zou je kunnen eten in plaats van drankjes of pillen te gebruiken?
A awara – kasjoevrucht – mopé B guave – kasjoevrucht – W.I. kers C sinaasappel – manja – guave D W.I. kers – ananas – sinaasappel
7
Romeo koopt in een eethuis een portie patat met kip, mayonaise en pindasaus.
6
5
4
3
2
1
Is dit een vier-kleuren-maaltijd? En waarom?een vier-kleuren-maaltijd want de voedingsmiddelen zitten in de vakken ... A ja 1, 2, 3 en 4 B nee 1, 3, 5 en 6 C ja 2, 3, 4 en 5 D nee 2, 3, 5 en 6
Enkele voedingsmiddelen zijn: 1) melk en kaas;
2) kasjoenoot en pinda; 3) tempeh en tahoe;
4) gropesi en bruine bonen.
Wie geen vlees en vis wil eten, kan kiezen voor de voedingsmiddelen genoemd in punt ... A 1 en 2 alleen.
B 2 en 3 alleen. C 1, 3 en 4 alleen. D 1, 2, 3 en 4
9
De juf schrijft tijdens de natuuronderwijs les over voeding het volgende op het bord:
Zonder ontbijt naar school
gaan, is niet goed.
Vier leerlingen vertellen waarom het niet goed is.
Anand zegt: “Je wordt dan snel moe.” Jordy zegt: “Je wordt dan vlug slaperig.” Mandy zegt: “Je kan maagklachten krijgen.” Dion zegt: “Jelevertdangeengoedeprestaties.”
Welke leerlingen hebben gelijk?
A alleen Anand en Mandy B alleen Jordy en Dion
C alleen Anand, Mandy en Dion D Anand, Jordy, Mandy en Dion
10
Enkele gegevens over de pil en een condoom zijn:
De pil ... Een condoom ...
1) wordt door vrouwen gebruikt.
wordt door mannen en
vrouwen gebruikt. 2) moet elke dag worden
ingenomen.
wordt alleen bij seksuele omgang gebruikt.
3)
mag alleen onder dok- terstoezicht gebruikt worden.
mag zonder advies van de arts gebruikt worden. 4) beschermt de vrouw tegen zwangerschap. beschermt de man en de vrouw tegen seksueel over- draagbare ziekten. De gegevens over de pil en een condoom zijn beide juist bij punt ...
A 1 en 2 alleen. B 3 en 4 alleen. C 2, 3 en 4 alleen. D 1, 2, 3 en 4.
11
In het schema wordt de voortplanting van drie organismen weergegeven. zaadcel eicel bevruchting in de eileider I II III de nakome- de nakome- de nakome- lingen lingen lingen ver-schijnen na ver-schijnen na ver-schijnen na 3 weken 40 weken 9 weken
Om welke drie organismen gaat het in dit schema?
bij I bij II bij III A hond mens kip B kip mens hond
C hond kip mens D kip hond mens
12
Aangezien het probleem van zwerfhonden en katten groot is, zorgen de Stichting
Dierenbescherming en de Henk Abraham Stichting er elk jaar voor dat een groot aantal honden en katten door dierenartsen gesteriliseerd (geopereerd) worden.
Door zo een operatie zorgt de arts ervoor dat ... A bevruchte eitjes niet verder kunnen groeien. B de dieren minder kleintjes zullen krijgen. C de dieren minder zullen paren.
D er geen eitjes meer bevrucht kunnen worden.
13
De tekeningen geven enkele fasen weer van de gedaanteverwisseling van een vlinder tijdens de voortplanting.
1
2
3
4
In welk schema zijn de fasen van de
gedaanteverwisseling in de juiste volgorde? A 3 Begin hier 1 4 2 B 3 Begin hier 1 2 4 C 3 Begin hier 2 4 1 D 3 Begin hier 2 1 4
Organismen kunnen hun nakomelingen op verschillende wijzen krijgen:
1) uit de buik; 2) door scheuren; 3) uit zaad; 4) door stekken; 5) uit een ei.
Bij welk organisme is de wijze van voortplanting niet juist aangegeven?
organisme voortplanting op wijze
A 1 B 4 C 5
D 2 en 3 15
In 2014 stortte het passagiersvliegtuig, de MH17, neer. De wrakstukken vielen verspreid op aarde.
Bekijk de situatie in de tekening.
2
1 3
4
In welke richting (zie pijltjes) vielen de wrakstukken en waarom? De wrakstukken vielen in richting ... omdat voorwerpen altijd ... A 1 tegen de zwaarte-kracht in vallen. B 2 met de
zwaarte-kracht mee vallen. C 3 tegen de
zwaarte-kracht in vallen. D 4 met de
16 Lees het volgend bericht:
steekt 1 miljard in
satellieten
NEW YORK - Google is van plan meer dan 1 miljard dollar uit te geven aan de lancering van 180 kleine satellieten, meldt The Wall Street
Journal. Het bedrijf hoopt zo internet naar de
uithoeken van de wereld te brengen.
Uit: Times juni 2013
Als we letten op het gebruik van deze satellieten, gaat het hier om ...
A communicatie satellieten. B navigatie satellieten. C observatie satellieten. D spionage satellieten.
17
De tekening stelt de aarde voor met drie satellieten X,Y en Z, die eromheen bewegen.
Iedere satelliet heeft zijn eigen baansnelheid en omlooptijd.
Welke satelliet zal de grootste baansnelheid hebben en welke satelliet de langste omlooptijd? grootste baansnelheid langste omlooptijd A X Y B Z X
Energie
18Jonathan wil een dynamo maken uit wat verzamelde spullen zoals:
1) een magneet;
2) kleine stukjes koperdraad; 3) klosjes;
4) een kleine batterij;
5) een lang stuk koperdraad. Welke spullen kan hij hiervoor gebruiken? A 1, 2 en 4
B 1, 3 en 5 C 2, 3 en 4 D 3, 4 en 5
19
Iemand glijdt via een kabelbaan van plaats P naar plaats Q.
P
Q
Hier volgen vier beweringen over deze activiteit: 1) Beweging wordt omgezet in zwaarte-
krachtenergie.
2) Zwaartekrachtenergie wordt omgezet in beweging.
3) De zwaartekrachtenergie is het grootst op plaats Q.
4) De zwaartekrachtenergie is het grootst op plaats P.
Van deze beweringen ... A is alleen 2 juist. B is alleen 3 juist.
Het afgelopen jaar hebben we vaak stroom- onderbrekingen gehad, omdat er niet genoeg electriciteit kon worden opgewekt in de Brokopondo Krachtcentrale.
Volgens de E.B.S. had het te maken met de lage waterstand in het stuwmeer.
Wat was het eerste gevolg van de lage waterstand?
A De omleidopeningen moesten worden opengezet.
B De schoepen konden niet in beweging worden gebracht.
C Er kwam niet genoeg water in de drukbuizen. D De waterturbines kwamen niet in werking.
Milieu
21In de tuin moeten wij ervoor zorgen dat er voldoende lucht in de bodem zit voor onze planten. Dit kan op verschillende manieren gebeuren.
Welke manier zal niet voor voldoende lucht in de bodem zorgen?
A de bodem regelmatig omspitten B overtollig water afvoeren
C zorgen voor voldoende klei in de bodem D zorgen voor voldoende grof- of schelpzand
De juf begint de les met:
“Ons schoolerf heeft vaak veel zwerfafval. Zwerfafval is afval dat door mensen wordt weggeworpen of achtergelaten op plaatsen waar het niet hoort.”
Enkele voorstellen van de leerlingen om dit te verminderen zijn:
1) Elkaar steeds wijzen op het zomaar weggooien van afval.
2) Minder vuilnistonnen op het schoolerf plaatsen.
3) Onze omgeving samen schoonhouden.
4) Je eigen afval bij je houden tot je een vuilniston tegenkomt.
Welk voorstel zou het probleem niet helpen verminderen? A voorstel 1 B voorstel 2 C voorstel 3 D voorstel 4 23
1) het Centraal Natuurreservaat Suriname 2) een weiland in Nickerie met koeien 3) een groententuin te Saramacca
In welke van deze drie plaatsen zal de kringloop van voedingsstoffen onderbroken worden en in welke zal het gesloten zijn?
De kringloop zal onderbroken worden in ... De kringloop zal gesloten zijn in ... A 1 alleen 2 alleen B 2 alleen 1 alleen C 1 en 2 alleen 3 alleen D 2 en 3 alleen 1 alleen
24
In een bepaalde buurt wordt het huisvuil niet regelmatig opgehaald. De buurtbewoners gooien hun afval op een leegstaand perceel.
Welke vorm van milieuvervuiling kan er in die omgeving ontstaan?
A alleen bodem - en luchtvervuiling B alleen bodem - watervervuiling C alleen lucht- en watervervuiling D bodem -, lucht - en watervervuiling
25
Op de foto is een landbouwer te zien die compost maakt.
Compost maakt men van verschillende soorten afvalmateriaal.
In welk antwoord is alleen afvalmateriaal genoemd, dat goed is om compost te maken? A gras, schillen, takjes en kippenmest B schillen, stengels, etensresten en gras C stengels, bladeren en oude kranten D zaagsel, etensresten en bladeren
Sorteren
26Welke van de afgebeelde planten zijn
bloemplanten en welke niet-bloeiende planten? 1 2 3 4 5 De bloemplanten zijn ... De niet-bloeiende planten zijn ... A alleen 1 en 2 alleen 3, 4 en 5 B alleen 1 en 4 alleen 2, 3 en 5 C alleen 2, 3 en 4 alleen 1 en 5 D alleen 2, 4 en 5 alleen 1 en 3
De juf legt verschillende plantendelen op tafel.
1 2 3 4
5 6 7
Jij moet de delen van een éénzaadlobbige plant eruit halen.
Je hebt de opdracht helemaal goed uitgevoerd, als je gekozen hebt voor de delen ...
A 1, 2 en 3 B 2, 5 en 6 C 3, 4 en 6 D 5, 6 en 7
28
Het dierenrijk bestaat uit twee groepen: de gewervelde en ongewervelde dieren, die verder weer in kleinere groepen worden verdeeld.
In welk antwoord is het dier niet goed ingedeeld? dier gewerveld/ ongewerveld groeps- naam A leguaan gewerveld reptiel B sprinkhaan ongewerveld geleedpotig C slak ongewerveld reptiel D vleermuis gewerveld zoogdier
29
Twee beweringen over ons spijsverterings-kanaal zijn:
I Voedselvertering vindt plaats in alle delen van ons spijsverteringskanaal.
II Het verteerde voedsel wordt in de dunne darm opgenomen door het bloed.
Van deze beweringen... A is alleen I juist. B is alleen II juist. C zijn I en II beide juist. D zijn I en II beide onjuist.
30
De tekeningen stellen vijf organen van de mens voor. 1 2 3 5 4
Welke liggen in de borstholte en welke in de buikholte? in de borstholte in de buikholte A alleen 1 alleen 2, 3, 4 en 5 B alleen 1 en 4 alleen 2, 3 en 5 C alleen 2 en 4 alleen 1, 3 en 5 D alleen 1, 2 en 4 alleen 3 en 5
Zintuigen
31Enkele uitspraken over oorsmeerkliertjes en hun werking zijn:
1) “Oorsmeerkliertjes zitten in de gehoorgang.”
2) “Oorsmeerkliertjes maken oorsmeer.” 3) “Oorsmeer moet het trommelvlies zacht en soepel houden.”
4) “Oorsmeer moet elke dag uit het oor gehaald worden. ”
Welke zijn juist? A alleen 1 en 2 B alleen 3 en 4 C alleen 1, 2 en 3 D 1, 2, 3 en 4
32
Eén van de belangrijke taken van de huid is, dat wij ermee kunnen voelen.
Wat kunnen we echter niet voelen met onze huid? A gladheid en ruwheid B hardheid en zachtheid C kleur en geur D warmte en kou
Veiligheid
33De ‘verkeersbarometer’ in ons land stond eind 2014 op 72.
Dat wil zeggen dat er vorig jaar 72 personen zijn omgekomen in het verkeer.
De meeste verkeersongelukken vinden plaats, omdat ...
A er veel auto’s op de weg rijden. B de wegen erg slecht zijn.
C men zich niet houdt aan de verkeersregels. D er niet genoeg verkeersborden en
Veiligheid
34“Voorkomen is beter dan genezen.”
Heel wat ongelukken met gevaarlijke stoffen kunnen worden voorkomen door de
veiligheidsregels toe te passen, zoals:
1) Gevaarlijke stoffen buiten het bereik van kinderen houden.
2) Dezelfde soort stoffen bij elkaar plaatsen. 3) De gebruiksaanwijzingen lezen en toepassen.
4) ...
Welke regel zou als veiligheidsregel bij punt 4 kunnen worden ingevuld?
A Gevaarlijke stoffen uit de eigen verpakking halen.
B De etiketten niet verwijderen, waardoor de inhoud bekend is.
C Informatie geven aan kinderen die met deze stoffen moeten werken.
D Meer dan de voorgeschreven hoeveelheid gebruiken voor een beter resultaat.
Malaria/ Dengue
35De overheid hield vorig jaar in Paramaribo en de districten een grote schoonmaakactie.
De bevolking mocht grof vuil op straat plaatsen. Dit grof vuil is vaak een goede broedplaats voor muskieten.
Welke ziekten kan men door deze schoonmaakactie voorkomen? A Chikungunya en Malaria B Chikungunya en Dengue C Dengue en Malaria
