Wat lS • dat met de

VliJBEID IN

DEMOCRATIE

VRIJDAG 25 NOV. 1949 - No. 86

Het MOET spaak lopen!

Pag. 7

WEEKBLAD VAN DE VOLKSPARTIJ VOOR VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Wat ^{lS •} dat met de

~~LIBERALE~~ PAR TIJ?

De Nieuwe Rotterdamse Courant van Vrijdag 18 November brengt het bericht, dat een aantal met name genoemde personen, sommigen afkomstig uit ons midden, anderen daarbuiten,

h1~eft ger.1eend een oproep te moeten publice·

rf!n tot oprichting van een "liberale partij". Het is het oude liedje. Er doet zich een practisch·

politieke vraag voor, die de gemoederen in be·

roering brengt; men lucht zijn gemoed van dat·

gene, waar het van vervuld is, overlaadt Hoofd·

bestuur en Kamerfractie met verwijten over hun · beleid en verkeerd gericht verantwoordelijk·

heidsgevoel, en, verbaasd dat niet de gehele partij vol geestdrift in het gelid springt, "als één man opstaat", "schouder aan schouder de strijd aan·

bindt", "schoon schip maakt", enz., eindigt men, onder volledige miskenning van de betekenis van een politieke partij als staatkundig appa·

raat, onder de volkomen éénzijdige indruk van gebeurtenissen van het ogenblik, die nog met talrijke andere factoren samenhangen dan de houding van een politieke groepering, met een poging tot het constitueren van maar· weer eens een nieuwe politieke formatie.

•

Men leert het· nooit. In plaats van zich aan de hand van de volkomen mislukte po- ging van dr. Feuilletau de Bruyn c.s. blj de jongste verkiezingen nog eens rekenschap te geven van het uit tactisch politiek oogpunt vol·

komen averechtse van een dergelijke gedragslijn, zoals dat in de geschiedenis van de Evenredige Vertegenwoordiging steeds weer te onzen nadele is gebleken, gaat men het met de groep-Feuille·

tau de Bruyn nog maar eens proberen na ver- sterking met enige ontevreden V.V.D.-ers. In plaats van door te werken in de eigen geeste·

1Uke omgeving van de partij, te trachten te komen tot verbreiding van een als juist ge- voeld inzicht, droomt men ervan, op eigen :houtje door middel van een staatkundige for- matie het liberale volksdeel en daarmee liefst het gehele regeringsbeleid in deze éne, thans ter tafel liggende politieke vraag, te drijven naar een bepaald, te weten ontkennend, ant-

woord.

. . .

En daarna? Dat moeten wij maar raden. Wij laten in het midden, dat de Grondwet onze volksvertegenwoordigers oplegt te stem- men zonder last van, of ruggespraak met hen, die benoemen. Maar wat zijn de verlangens van de Heren op andere terreinen van het politieke beleid? Aan vaderlandslievende uitroepen is er, blijkens het courantenbericht, geen gebrek, maar staatsburgers die iets van 's lands politieke be·

stel begrijpen, zijn daarmee niet tevreden. Aan het slot vinden wij de - vaker gehoorde - kreet om een Nationaal Kabinet, "waarin des·

kundigheid en standvastigheid praevaleert bo·

ven partij-politiek". Wij zullen ons niet verdiepen in de zinledigheid van deze phrase, in de allang uitgediscussleerde vraag of het wenselijk is, dat een minister, politiek persoon als hij is, vakman is op het terrein van het departement dat hij beheert. De beschuldiging van "partij-politiek"

is sedert vele jaren een door ontevredenen van allerlei slag zo grif gehanteerd rubberstempel, dat alle p~~ ~.': partijen van enige betekenis deszelt' ,.fdrt.:::" ;stig naast zich neerleggen.

Weten de Her, ... niet, dat elke politieke par- tij, die zichzelf respecteert, in alle gemoede meent, dat haar eigen program, ten grondslag gelegd aan het regeringsbeleid, het landsbelang in de hoogste mate ten goede zal komen? Dat haar vóórmannen, als vertegenwoordigers van het gehele Nederlandse Volk, dus geroepen kun- nen worden aan het gehele regel'ingsbeleid deel te nemen en zelfs dat regeringsbeleid in handen te nemen? Zij is daarop in haar program be- dacht, en richt haar propaganda op niets minder dan dat het kiezersvolk zich in daartoe voldoen- de mate achter haar beginselen stelt.

•

wie zijn de 21 Heren, die blijkens hun jongste optreden de verwachting koesteren, de staatkundige wil van het Nederlandse Volk op de enig als juist erkende wijze te .zullen .formuleren?

Het gezelschap aanziende, tellen wij daaronder 6 grootindustriëlen en directeuren van cultuur- maatschappijen, 3 vertegenwoordigers van bank- en verzekeringswezen. 3 gepensionncerde Indische hoofdambtenaren, 3 gepensionneerde hoofd- en opperofficieren; voorls nog 1 burgemeester, 1 physicus, 1 chirurg-uroloog, 1 advocaat en 2 of 3 personen, die ons tot heden onbekend zijn. Geen van hen is ooit op staatkundig terrein op de voorgrond getreden. Tevergeefs zoeken wij onder hen de figuren uit la!ldbouw, middenstand, amb- tenarenwereld, kunst en wetenschap (behoudens een enkele uitzondering), vrouwenbeweging en -,- niet te vergeten --- de wereld der arbeiders en de jongeren. Wij koesteren ~-- ook zonder de be- tuigingen daarvan die wij van verschillende hun- ner in de laatste tijd vernamen -~ in geen enkel opzicht twijfel aan hunne vaderlandsliefde, maar wèl, en in hoge mate, aan hunne politieke be- drevenheid. Het gaat er in de politiek niet om.

elkaar nu en dan eens een vlieg af te vangen of, gelijk vaak wordt verkondigd, de menigte door schone beloften te lokken.

Maar het succes is weggelegd voor hem, die in zijn }{ring het geestelijk klimaat weet te schep- pen, waarin de kiezer zich thuis en op zijn gemak voelt. Welnu: dit éénzijdig sameng~>stelde en uit de situatie van het ogenblik voortgekomen gezel- schap zal daarin nimmer slagen. Tot onze af- schrikking wordt gezwaaid met hamer en sikkel, men vraagt onze adhaesie om "het roer werke- lijk te doen omgaan", samen met andere politie- ke partijen, waarmede dan wel in de eerste plaats de Anti-Revolutionnaire bedoeld zal zijn.

Maar men verzuimt te zeggen welke grote ver- schillen op geestelijk gebied er zijn met deze groepering. Men denke b.v. aan de gedwongen Zondagsrust, de lijkverbranding en de voorge- stane censuur op cultureel terrein, om slechts enige voorbeelden te noemen.

ongeleerd door de débacle van de groep·

Feuilletau de Bruyn en andere miniatuur- partijtjes bij de jongste verkiezingen, blind voor de machteloosheid en vergetelheid van de één- of tweemansfractie in de volksvertegenwoordiging, zonder heldere voorstelling van de functie van de

politieke partij in het staatkundige bestel van de waarlijk democratische staat, gaat men zijn gang. De voldoening over de resultaten zal uit·

sluitend zijn aan de rode broederen, die zonder enig hartzeer aanzien hoe de politieke groepering van de gesmade bourgeoisie, zojuist opnieuw tot wasdom en ontplooiing gekomen, ook thans weer door het gemis aan politiek gevoel en tactisch inzicht van enkelen, wordt verzwakt en in de rug aangevallen.

onze slotopmerking geldt de vraag, waar deze lieden eigenlijk de pretentie vandaan halen, zich te tooien met de naam .,liberale partij".

De tradities van de vanouds \'ooruitstreveude liberale partij in haar beide vertakkingen, de vrijzinnig-democratische en de ook later nog

"liberaal" geheten groeperingen, leven voort in de V.V.D. De nieuwlichters, te hoop gelopen om de Indonesische kwestie, hebben geCI~szëns aan- getoond dat de geest van Thorbecke, Kappeyne van de Coppello, van Houten en Telders over hen in enige meerdere mate vaardig is geworden dan hij leeft in de gelederen van onze V.V.D. Inte·

gendeel, van de vooruitziende blik, van het sch2r- pe staatkundige inzicht, die de eerstgenoemdD figuren kenmerkte en die wij gelukkig ook in verschillenden onzer hedendaagse leiders mogen aantreffen, van duidelijk op de maatschappelijke vooruitgang gericht streven hebben zij ons in hun publicatie hoegenaamd niet doen blijken. Wij be- luisteren daarin geen enkel werkelijk nieuw ge- luid, dat ook in de toekomst van ons staatkundig leven richtsnoer zou kunnen zijn voor de practi- sche uitoefening van het Landsbestuur; de naam

"liberaal" is hier dan ook een vlag die alleen aan het verleden herinnert, maar die ons niets leert over wat wij van deze groepering te verwachten hebben.

Wij wensen ons Partijbestuur ten aanzien van dit heilloze streven de standvastigheid om zich- zelf te blijven en de Partij verder te leiden op de weg naar een krachtige positie in ons politieke bestel, en onze Kamerfracties de kracht om de uiterst zware verantwoordelijkheid van de ko- mende beslissingen op zich te nemen en te ver- werken tot toekomstig welzijn van ons aller goe- de Vaderland,

Bilthoven, 19 November 1949.

MR. DR. J. SCHOONENBERG.

Naschrift. - Nu deze ontboezeming uit de partij is voortgekomen hebben wij haar gaarne een plaats in ons blad gegeven. De schrijver had haar bedoeld als "ingezonden stuk". Wij geven dit stuk gaarne een plaats op de voorpagina.

Temeer, daar het is geschreven door één derge- nen, die in oorlogstijd als een der belangrijkste figuren van de groep rondom "Slaet op den trommele" niet alleen het liberale verzet mede heeft geleid, maar met al z~n krachten gestuwd heeft naar eenheid in de vrijzinnige gelederen.

Wij verheugen er ons over, dat dr. Schoonen- berg, die enige jaren ernstig ziek te bed moest liggen, thans weer in staat is zijn scherpe geest in dienst te stellen van de liberale gedachte.

K.

\'JtlmEID EN DEMOCRATIE 25 NOVEMBER 19'9 - Pag. I

* ^itsen *

LANDBOUW EN BINNENLANDSE ZAKEN PASSEERDEN DE KAMER

Surinaams geschil werd stilzwijgend bijgelegd

Thans ruim een jaar geleden kondigde minister Mansholt zijn "nieuwe koers" in de landbouwpolitiek aan. Deze vormde uiteraard h et onder- werp van debat bij de behandeling van de Landbouw-begroting van het vorige jaar en 's ministers agrarische geestverwant in de Tweede Kamer, ir. Vondeling, toonde zich over deze "liberale" richting zo ver- ontrust, dat hij zelfs een motie indiende om de Kamer zich principieel voor een "gerichte economie" te doen uitspreken. Zijn opzet slaagde echter niet, want de Kamer liep niet in deze rode fuik en de heer Vondeling trok zijn motie wijselijk in. Dit alles herinnerde ministe1·

Mansholt zich natuurlijk ook nog terdege, toen hij dit jaar opnieuw voor zijn begroting. kwam te zitten en zo moet hij er 'ongetwi}feld toe ge- komen zijn, de ten vorigen jare ingeluide nieuwe agrarische politiek voorzichtelijk samen te vatten als: "Een streven naar ve1·hoging van de eigen productie, verlaging van de kostprijs en een stabilisatie van de p1·ijzen door productie- en 11ta?·ktordenende maatregelen met het oog op de bestaanszekerheid van de agrarische producenten."

VONDELING .... verontrust ....

N

met grote omzichtigheid waren ge- weercl. Het valt de woordvoerder van onze V.V.D.-fractie bij deze ge- legenheid, onze landbouw-expert, de heer Den Hartog, echter niet kwa- lijk te nemen, dat hij geen behoefte gevoelde, aan dit subtiele spel mede te doen. Met het onschuldigste ge- zicht ter wereld, alsof hij in het ge- heel niet begreep, daarmede nu pre- cies de gevoelige snaar te hebben aangeraakt, liet hij op de aanhaling van de ministeriële woorden name- lijk volgen: "Hieraan had m.i. nog toegevoegd moeten worden dat het streven er tevens op ge~icht zou zijn, de individuele bedrijfsvrijheid van de boer zoveel mogelijk te ont- zien en de overheidsbemoeiing in dit opzicht te beperken tot het onver- mijdelijke. Immers, uit hetgeen de geachte bewindsman zowel in de Memorie van Toelichting op de be- groting 1949 als in de Memorie van Toelichting op de begroting 1950 te dezer zake heeft opgemerkt, mag worden afgeleid, dat het zijn bedoe- ling is te streven naar eenvoud in de maatregelen en het zoveel moge- lijk voorkomen van dwingende voor- schriften ten aanzien van het indi- viduële bedrijf, die tal van contröle- maatregelen en een uitgebreid over- heidsapparaat noodzak~Iijk zouden maken."

* .. ..

n a t de heer Den Hartog noch- tans g;enszins een vrijheicts- dogmaticus 1s, bleek wel uit het verdere gedeelte van zijn betoog, hierop neerkomend, dat hij een rede- lijke kans aanwezig achtte, dat de minister in zijn nieuwe koers zou slagen, mits hij "door tijdig en krachtig in te grijpen, wanneer het Jnet de prijs van een of ander pro- duct dreigt mis te gaan, de produ- centen voor grote teleurstellingen weet te vrijwaren". Het is, na de ontzaglijke ontwrichting, welke de oorlog nationaal en internationaal heeft teweeg gebracht nu eenmaal slechts stap voor stap en in inter- nationaal overleg mogelijk, normaler toestanden te herstellen. De reall•

heictsleiding en waar nodig, zelfs snel ingrijpen ook en in het bijzon- der in de agrarische sector voorals- nog niet geheel kan worden gemist.

Het streven moet echter constant gericht blijven op steeds verder gaande vermindering van deze over- heidsbemoeiing, Daar ligt het prin- cipiële verschil tussen hen, die een socialistische en die 'n niet-socialis- tische politiek voorstaan. Voor ons blijft overheidsbemoeiing, voor zover deze moet worden aanvaard, een noodzakelijk kwaad, voor hen is zij een begerenswaardig goed .

DEN HARTOG .... ongeduldig ....

van een groots opgezette actie bin- nen een beperkt aantal jaren de Ne- derlandse veestapel t.b.c.-vrij te ma- ken. Het plan, van welks inhoud hij in een andere functie inzage had gekregen en waarover thans in bre- de kringen overleg gaande is, kwam hem, naar hij reeds nu kon verkla- ren, in grote trekken acceptabel en uitvoerbaar voor. Hij sprak echter de hoop uit, dat aan de verdere uit- werking van het plan met voortva- rendheid zal worden gewerkt, opdat zo spoedig mogelijk met de uitvoe- ring kan worden begonnen. Als er één zaak is, die geen uitstel kan lijden, dan is het toch zeker deze.

Zowel met het oog op onze volksge- zondheid als met het oog op onze zuivel-export, is snel en krachtda- dig handelen naar zijn overtuiging, een dringende eis.

* *

O

Een ander punt, waarover onze woordvoerder zich grote zorgen maakte, is de t.b.c. onder het rund- vee. Hij verklaarde, met grote waar- dering te hebben kennis genomen van het voornemen om door middel

* .. ..

E

0 _~ze

burger

bezit geen radio. Niet om- dat hij radio niet nuttig vindt, maar gewoon om- dat hij er geen hééft.

VLiegtuigen, locomotieven en automobielen schijnen óók nuttig te zijn. Die

~ ' ' 0 Q t

0

heeft hij evenmin. Maar laatst, op Zondag, zat deze burger in een bevriend huis, waar hij het voorrecht had het Zondagse wereldnieuws te mogen beluisteren zoals dat uit het toverkastje aan de muur stroomde: er was één regeltje bij dat de Russen weigerden honderd-veertig-duizend Japanse krijgsgevan- genen naar huis te sturen en verder een stroom, een vloedgolf, een tornado van regeltjes met voetbaluitslagen:

Van Koog-aan-de-Zaan tot Dokkum en van Maasbracht tot Eenrum.

Wel, er was dus de constate1·ing dat de Russen slaven houden en verder - hiep, hiep hoera! - Blote Boys hebben gewonnen van Sjieke Sjotters. - Ergens in de wereld worden honderdduizenden mensen gevangen ge- houden om dwangarbeid te verrichten en - hup, hup, hup! - Trap Maar Raak heeft Geef Een Kick in 't gras- tapijt doen bijten.

Toen dacht deze burger, bij dat kopje thee en dat knabbelkoekje van de lieve gastvrouw, en tussen al die aardige medetheeërs; dat wij toch wel in een verdoemelijk- imbeciele wereld tussen verbijsterend-stompzinnige men- senmassa's leven en dat wij maar niet veel met dat pedante pruimemondje van ons over Westerse bescha- ving moeten zitten te zeuren.

Die radio teemde en zemeide maar voort met die domme uitslagen van die kinderspulletjes, waaraan wij, de mensen (ach, die redelijke, naar het goede strevende, mensen) zeshonderd maal méér aandacht besteden dan aan zo maar een berichtje van 140.000 slaven bij de miHioenen, die al achter het prikkeldraad zitten.

Ik ben die Zondagmiddag maar wat gaan lopen.

Zo maar de vochtige wereld in. Ik heb naar een koe staan kijken en "dag, zuster" gezegd.

Vindt U een koe zo dom?

Die avond slenterde een heel moe mannetje naar huis.

En wie - o wie? - zou dat ander• zijn geweest dan DEZE BURGER.

&eit vraagt de erkenning, dat o v e r - - - -

studie" zijn. Het betreft, naar hij toegaf, veelal materief!, die niet een- voudig zijn, maar, zo riep hij uit, door er nog enkele jaren tegenaan te kijken worden ze zeker niet een- voudiger. Eens moet de knoop toch worden doorgehakt. Zo Is er de waardebepaltng van de melk, het z.g. melkbestemmingsplan, de op- stelling van een tuinbouwvestiginga- plan (hetgeen hij van harte toe- juichte), de noodzakelijke herziening van de Jachtwet 1923. Ook op de moeilijkheden en ontevredenheid in de visserij ging de heer Den Hartog uitvoerig in. Misschien, zo meende hij, kon de toezegging van de minis•

ter, dat hij bereid is na te gaan of de mogelijkheden voor bijzondere credietvoorziening, geboden uit Mar- shall-gelden, kunnen worden aange•

wend voor de vernieuwing van de visserijvloot, enigszins werken als een pleister op de wonde.

Dat alles in het werk wordt g·e- steld, om de export voor de tuin·

bouw en de fruitteelt te bevorderen, had zijn volle instemming.

.. * •

B

RITMEESTER .... vert1·ouwend ....

trouwen werd begroet. De heer Teu- lings zal, wanneer de politieke om- standigheden hem daartoe de tijd laten, veel tot stand kunnen bren- gen, dat reeds lang in voorbereiding is.

Het verlangen van de heer Rit- meester bleek daarbij vooral uit te gaan naar de nieuwe politie-organi·

satie en naar het wetsontwerp voor de burgerlijke verdediging, waarbij ook de brandweer zulk een belang- rijke taak heeft. Wat die burgerlijke verdediging betreft, legde onze woordvoerder er de nadruk op, dat wij ons thans beter zullen moeten voorbereiden dan in de jongste oor·

log het geval was. Het voornemen om kernorganisaties te vormen leek hem juist en hij drong erop aan, dat die kernorganisaties zo spoedig mo- gelijk tot stand zouden worden ge- bracht. Waar deze in vele gevallen niet uit vrijwilligers zouden kunnen bestaan, zal niet geschroomd mogen worden, daarvoor personeel aan te stellen. Het plaatselijk karakter, dat zulk een organisatie draagt, mag echter naar zijn mening voor het Rijk geen aanleiding zijn, de finan- ciële regeling geheel ten laste van de gemeente te laten. Goede burger- lijke verdediging is immers ook van grote betekenis voor ons land en maakt mede militaire verdediging mogelijk.

(Vervolg op pag. 5)

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

VliJBEID EN DEMOCIATIE

_.KS<AD VAH OI VOlKSPARriJ VOOI V.IJHIIO lH !)I~OeltAffE

VoorZitter Redactie-comm.: Drs. H. A. Korthm.

lledactie-aec:retaris : Mr. E. Elias

Adres : Victoria Hotel Amsterdam. Kamer 431.

Administratie: Post b u s ^43, A'foort, teL 5267 Abonnementsprijs I 1.90 p. kwartaal, f 7 .tro p. Jaar.

Loae nuomera 115 cent.

V oor bet zenden van abonnements- en adverten·

Me-gelden : Postgiro no. 245103. ten name van de Penrongmeester van de Stichting .. Vrijheld ea J)emocratie" te Amersfoort.

Voor advertenties weaae men zich tot de adminis- katie of tot de hoofdvertegenwoordiger: L. VlU&

Geeatbrugwee 89 Rijswijk <Z.-H.>.

Excelsior

volgens de door het Centraal Bureau voor de Statistiek samengestelde voorlopige cijfers was in October 86.8 % van de invoer door uit- voer gedekt, tegen in September 78.1 % en in October 1948: 64.2 %. Voor de na-oorlogse pe·

riode kan dit dekkingspercentage zeer hoog wor- den genoemd. Onze uitvoer steeg van f 318.3 milHoen in September tot f 377.5 millioen in October j.l., een cijfer dat tot dusverre nog niet werd behaald. Hier is ongetwijfeld van een ver·

heugende ontwikkeling sprake, die, naar wij hopen, vooral in psychologische zin, tot ons volk zal spreken. Immers, in deze cijfers ligt beslo·

ten dat het advies om harder te werken en flinker aan te pakken geen raadgeving is, die ,,zo maar" zonder enige zin wordt gegeven.

Integendeel. Dergelijke cijfers zijn voor ons ge·

hele volk bemoedigend, kunnen dit althans zijn, indien er zorg voor wordt gedragen, dat dit gun- stige nieuws en de betekenis daarvan, op een bevattelijke, maar niet minder nadrukkelijke Wijze, in alle lagen van ons volk wordt verspreid.

Toch zal men er anderzijds goed aan doen, de be·

tekenis · van deze cijfers niet te overschatten en er geen te eenzijdige conclusies uit te trekken.

Terecht heeft de N.R.C. dezer dagen in dit ver·

band opgemerkt, dat, wil men zich een juist beeld vormen over de betekenis van deze cijfers, het nodig zou zijn afzonderlijke balansen op te stellen voor de handelsbeweging met de landen met harde valuta's en die met zachte valuta's.

,.Indien," aldus schrijft het blad, .,een grotere totllle uitvoer geheel het gevolg zou zijn van een grotere export naar landen met zachte valuta's, dan is het voordeel heel wat geringer dan indien b.v. het kleinere tekort op de handelsbalans aan de uitvoer naar het dollargebied te danken zou zijn." Wij kunnen ons met deze opmerking vol~

komen verenigen, temeer omdat zij streeft naar objectiviteit en ons er voor tracht te behoeden niet te voorbarig te gunstige conclusie te trek~

ken. Dit alles neemt evenwel niet weg, dat de ontwikkeling van onze uitvoer als zodanig van een opwekkende aard is en dat deze cijfers er toe kunnen bijdragen, jong en oud te overtuigen, dat de uiterste krachtsinspanning die in deze tijden wordt gevraagd, geen offer is dat te ver- geefs op het nationale altaar wordt gebracht.

Wellicht zal een nadere analyse nog aan het licht kunnen brengen, in hoeverre genoemde cij- fers op de juiste waarde moeten worden geschat.

Manieren

onder het opschrift ,.Misplaatst", schreef de N.R.C. in haar avondblad van Maandag j.l. het volgende: "Ook de A.V.R.O. wijdde heden- morgen in haar Radio-Ochtendblad, na 't nieuws van het A.N.P. om half negen, enkele zinnen aan het vermiste vliegtuig van Aero-Holland.

Het heeft ons hoogst pijnlijk getroffen, dat men in onmiddellijke aansluiting daarop een vrolijke gramafoonplaat (het bekende liedje op Amster- dam) liet draaien. Wij herinneren ons, dat het vroeger een goede gewoonte was, na een derge.

lijk bericht enkele ogenblikken stilte in acht te nemen en zo mogelijk, daarna wat stemmige muziek ten gehore te brengen." Wij kunnen ons met deze critiek volkomen verenigen. Men vraagt zich beangstigend af, waar het met de wel·

levendheld in onze moderne tijd eigenlijk naar

toe &"aat. Wellevendheid eu een juist i&Voel voor

verhoudingen, zien wij nog altijd als een van de voornaamste pijlers van onze beschaving en het zou werkelijk niet kwaad zijn, indien wij ons in d1t opzicht eens wat meer "ouderwets" gingen gedragen. Vooral op omroepgebied wordt er nog al eens tegen deze regelen van wellevendheid gezondigd. Hierbij d!Ulken wij o. m. aan het vol- komen negeren van het karakter van elkaars uitzendingen. Zo b.v. op Vrijdagavond, wanneer de V.P.R.O. en de V.A.R.A. afwisselend in de aether zijn. De programma's van de V.P.R.O., die uiteraard een ernstige inslag dragen, worden, naar onze smaak, maar al te vaak .door de V.A.R.A. zonder enige overgang afgewisseld met een .,amusementsmuziek", die de stemming van het voorgaande programma volkomen bederft.

Wij weten het, met een dergelijke handelwijze wordt geen enkele geschreven regel overtreden, doch er zijn ook nog andere - en vaak belang- rijker - ongeschreven regels, die, als wij er ons aan houden, 't leven zo kunnen veraangenamen.

Manieren (11)

En om bij de omroep te blijven: de gezellig- heid gaat er in onze "moderne tijd" waar- lijk niet op vaoruit. Wie herinnert zich niet vóór de oorlog de prettige stem van de A.N.P.·

omroeper, die zijn nieuwsberichten aankondigde met de gemoedelijk aandoende woorden: "Goeden avond dames en heren, hier volgt ... " enz. De moderne tijd heeft blijkbaar deze gemoedelijkheid verdreven en hult zich in de "moderne, ambte- lijke sfeer", die er behagen in schijnt te schep- pen brieven te schrijven zonder kop en zonder staart, zodat het persoonlijk element geheel op de achtergrond geraakt. Zeker, dit alles zal wel zeer "rationeel" zijn. Het zal verder zeer veel tijd besparen de correspondentie niet te beginnen met "Mijne Heren" en niet te eindigen "hoog- achtend", wij geloven het graag. Maar het is en blijft, stijf, koud, koel en nuchter en de gemoede- lijkheid is hierin verre te zoeken. Maar enfin, wij zijn niet voor niets kinderen van de twintig- ste eeuw.

Nogmaals Tito

De vorige malen mochten wij er reeds op wijzen, hoe verkeerd het is Tito als een vrijheidsheld te beschouwen. Nogmaals, zijn strijd tegen Stalin moge de democratische wereld dan niet onwelkom zijn, Tito is geen voorvechter van de rechten van de vrije mens, doch een dictator, die echter bij Moskou in ongenade is gevallen, omdat hij niet naar de Russische pijpen wil dansen. Doch een dictator is en blijft hij.

Dit werd dezer dagen nog eens onderstreept door een bericht van het Amerikaanse persbureau United-Press, dat wist te melden, dat de maar·

schalk heeft medegedeeld, dat hij mgr. Aloysius Stepinac, aartsbisschop van Zagreb, niet zal vrijlaten. Deze verklaring legde Tito af tegenover vijf Amerikanen, onder wie de vroegere inspec- teur-generaal van de U.N.R.R.A., Hirschmann.

De prelaat zit thans reeds vier jaar gevangen en werd tot niet minder dan zestien jaar veroor- deeld. Wellicht kan het interessant zijn te ver- nemen, op welke gronden de maarschalk de pre- laat zijn vrijheid niet wenste te hergeven. Tito zeide n.l., dat mgr. Stepinac "de staat in vrij aanzienlijke mate heeft benadeeld en dat zijn regering geen onderscheid maakt". De maar.

schalk achtte het "zijn plicht de vrouwen en kinderen van hen, die bij de bevrijdingsstrijd ge- dood werden, te beschermen." Welnu, ons eind- oordeel is: een tyran blijft een tyran, zelfs als hij bij vader Stalin in ongenade is gevallen.

Kerstmis exit

De Oostduitse communisten, aldus lazen wij dezer dagen in een van de dagbladen, Wll- len een bijzonder goede beurt maken en ijveren voor het vervangen van het Kerstfeest door de verjaardag van vadertje Stalin, die op 21 De•

eerober valt. De vereniging, die op aanwijzing van het Politbureau van de S.E.D., dit plan heeft opgeworpen, is dê "Volkssolidarität". In een circulaire schrijft zij aan de "kameraden", dat het Duitse volk deze gedachte ongetwijfeld met geestdrift zal aanvaarden. Reeds is een grote inzameling op touw gezet om de Rode Tsaar op zijn zeventigste verjaardag .,uit naam van het gehele Duitse volk", een huldeblijk aan

25 NOVEMBER 19,19 - Pag. I

te bieden. Hiermee wordt, aldus lazen wij, het voorbeeld gevolgd van de communisten in vele andere landen, waaronder Nederland. De C.P.N.

wil Stalin op zijn feest met een monumentaal bronzen beeld verrassen. Nu vinden wij dit laat- ste niet zo onbegrijpelijk, doch om het Kerst- feest te laten plaats maken voor de verjaardag van Stalin, lijkt ons toch wel .,een goede beurt" van een absurd en misselijk lrarakter.

Boord of kiel?

De sub-commissie voor de jeugdbemiddeling van het Gewestelijk Arbeidsbureau te Amsterdam heeft een rapport gepubliceerd over de verhouding jeugd-arbeidsleven. In dit rap- port is vooral aandacht besteed aan het pro- bleem, dat de jeugd te sterk .,witte-boord minded" is in plaats van "overall-minded".

Voorts wordt geconstateerd, dat het aantal leer·

Jingen dat op U.L.O., H.B.S. en Gymnasium mislukt, verontrustend groot is, terwijl ander·

zijds gesproken kan worden van een relatief grote werkloosheid in de administratieve be- drijven. Verder wordt geconstateerd, dat een groot aantal leerlingen van de nijverheidsscho- len wordt opgeleid in beroepen, waarin reeds van een overbezetting sprake is, waartegen- over staat, dat voor verschillende beroepen, waar van een onderbezetting gesproken mag worden, relatief te weinig leerlingen worden opgeleid. Ondanks de noodzakelijkheid van in·

dustrialisatie, een snel groeiende industrie, die kwaliteitsproducten kan voortbrengen, staat Nederland - aldus luidt de conclusie - al·

thans Amsterdam, nu reeds voor een tekort aan bekwame vakmense~, een tekort dat zal moeten worden aangevuld, wil het land en de stad Amsterdam niet voor werkloosheid en een ernstige daling van het levenspeil der bevol- king komen te staan. Het rapport komt ten- slotte tot de conclusie - die wij overigens geheel kunnen onderschrijven - dat de op- leiding van onze jeugd geheel anders zal moe- ten worden gericht. Hier ligt o.i. een zeer grote fout bij vele ouders en opvoeders, die hun kinderen veelal het slaelitoffer laten worden van de ,.eerzucht" der ouderen. Te veel en ten onrechte wordt er nog neergekeken op de "blau- we kiel". Men maakt hier een zeer onbillijk en onjuist verschil tussen hoofd- en handenarbeid.

Het wordt waarlijk tijd, dat men dit voor- oordeel eens overwint, niet alleen in het belang van onze jeugd, maar ze!;:er ook in het belang van ons land. Kort gezegd, is de toestand al- dus, dat de toekomst van een ,.vakman" in meerdere mate is verzekerd, dan die van de administratieve werkkracht. Het wordt hard tijd, dat wij eens ophouden met het begrip van het .,witte boordje" te idealiseren. Dit alles wil geenszins zeggen, dat wij een z.g. ,.intel- lectuele vorming" zouden verwerpen voor hen die daartoe een uitgesproken aanleg hebben.

Doch in vele gevallen komt het voor, dat een jongen naar de H.B.S. of het Gymnasium wordt gestuurd, terwijl zijn belangstelling geheel en al naar een technisch beroep uitgaat. In zulk een geval kunnen teleurstellingen zeer vaak niet worden voorkomen. Men breekt aldus jon- ge illusies en kweekt mislukkingen voor de .maatschappij. Moge bovengenoemd rapport in brede kring tot ernstig nadenken stemmen en moge het er toe leiden het zuivere ambacht in ere te herstellen.

Pluim

Reeds eerder mochten wij op deze plaats iets schrijven over de houding van ortze jeugd. Wij konden daarbij tot de verheugende conclusie komen, dat de zwartgalligheid die er met betrekking tot de daden van onze jeugd veelal bestaat, gelukkig vaak misplaatst is. Zo meldde de correspondent van De Telegraaf dezer dagen, dat de Hilversumse jeugd, die aldaar de openbare leeszaal en bibliotheek be- zoekt, een pluim toekomt wegens haar goede begrippen over eigendomsrechten. Begrippen die door deze jeugd, naar uit ervaring is ge·

bleken, beter worden verstaan, dan door vele ouderen. Wij maken ~an dit feit gaarne mel- ding. De oorlog heeft aan de mentaliteit van onze jeugd reeds dermate geknaagd, dat men er zich oprecht over kan verheugen, indien blijkt dat wij weer terrein gaan winnen.

VR.tJHEID EN DEMOCRATIE

ltlllllllllllllllllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!lllllllllllllllllllllllllllllllllllliiiiiiiiiiiiiiiiHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIJIIIIIII!IIIIIIIHIIIIIII

~LOEREH -

NY. BETON-1! PLATENFABRIEK

\GEBRS. MYNLIEFF NYMEGEN

lllllllllllllllllllllllllllllfiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllllllliUIIIIIIlHIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIlllllllllllllllllllhlllll IIIIIHIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIHIIIIIII--HIIHIIIIIHUIIIIIIIIIIIHHIIIIIIItllllfiiiiHUIIIIIIIIIIIftlliiiiiBIIaAIIIIIIIIIIIIIIIIHHHIHIIIIIIHIIIIIIUIHIIIIIIUII . . .

SMIT

SLIKKERVEER

UIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIII1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

STAALCONSTRUCTIES

ANNO 18~3

SPOORWEGMATERIAAL

DE ROTTERDAMSCHE DROOGDOK MIJ. N.V.

llltmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiUIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII

N.V. CORNs. SWAR1.'TOUW'S STUWADOORS MAA'I'80HAPPI.J

Rotterdam

Bijkantoren te:

Lossen en laden van zeeschepen en alle verdere werkzaamheden.

Opslag van alle soorten goederen.

Het hoofdkantoor, Willeroskade 21, verstrE'kt gaarne op aanvraag inlichtingen.

AMSTERDAM • ANTWERPEN • GENT.

IIUIHIIIIIIIIIIMllllllllllllliiiiHIIIIIMIIIJIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIN~-IIIIIIIIIIHIHIIHllllllfiiiM

Hotel Café Restaurant

Rotterdam Zuid

~IIIIIUIIIIIIIIIIIIDIIIIIUUIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII~

IBOtN

ESJ

5

=

e

Dieselmotoren

§ ~

5 PK ~

I

I

e

w

5 "T' ^Ë

§§ ii§

= =

N.V. Machinefabriek

"Bolnes"

v.h. J. H. v. Cappeilen te Bolnes

IIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIUIHIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIHIIUUII AFDELINGSSECRETARISSEN:

Vraagt bij onze administratie de tarieven voor extra-exemplaren vau :ms weekblad, voor de verbreiding van onze beginselen en voor het werven van nieuwe abonné's.

25 NOVEMBER 1949 -Pag. 4

N. V. Lijm~ en . G~latinefabriek

,,~~lft"

Fabneksmerk TWEETORENS Tel. 106~363 -- De J t t

111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111

~IIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIJIIIIIIIIIIUIIIIIIUlUIIIIIUllflllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliiiiiiJUIRI!!i

ê a

§§ §

I

^{s c}

^{s w}

I

~ m

§ ä

i nPI ET 1-1 Et ^t-1~~ I

~ ;

I

I

= =

i ₌

i

I

I

ê 11 5 x 30 Meter &

iUIIHftllllllllllllllllllliiAIIAIIIIIUUUIIIIIIJIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIUIIIIUIIIIIIIIHIIIIIIII~

N. V. Staaldraadkabel· en Herculestouwfabriek

voorheen

}. C. DEN HAAN

I

I

N.V.

W. A. HOEK's

.MA.<JHINE· EN ZUURSTOFFABRIEK BoofclkaDtoor .en Maeblnefabrlek te Bebledam.

CoapftlMON voor alle . . . . -ea ledena clndL

llllltlï.llaU. •oor cle bereldlq YU zuuntol, e&lkatof, - .