Donderdag 25 oktober 1962 - No. 702

O

ns Eerste-Kamerlid mr. H. v.

Riel, vice-voorzitter onzer partij sprak j.l. zaterdag te Assen op de drukbezochte propaganda- feestavond van de JOVD.

Aansluitend op de woorden waar- mede de voorzitter de vergadering geopend had, zeide mr. Van Riel het toe te juichen dat deze in zijn terugblik op de afloop van het con- flict met Indonesië over Nw. Guinea deze aangelegenheid uit de gevoels- sfeer benaderd had. Ook in de poli- tiek immers gaat het ten slotte niet om economische en juridische pro- blemen, doch om menselijk geluk en menselijke waardigheid.

Wat de huidige politieke situatie betreft: nauwkeurige analyse van de verkiezingsuitslagen in 1958 en 1959 toont aan, dat toevalsfactoren daar- op grote invloed hadden, en voor onze partij een gunstige invloed.

Dit voorjaar was net anders, maar het is verblijdend te zien, hoe velen zich weer opmaken om de VVD uit deze tijdelijke inzinking op te heffen. Wij mogen vertrouwen stellen in de kracht der levenwek- kende elementen in onze partij. Im- mers doordat nu velen zich hier- voor grote moeite getroosten wordt het draagvlak der partij aanzienlijk groter. Er spreekt een enorm kwan- tum praktisch idealisme bijv. uit het vaak week aan week vergade- ren van zovelen en waar een con- stante groei der partij slechts ge-.

waarborgd is bij veler actief mede- leven mogen wij constateren dat de tegenslag die de VVD bij de jongste Staten- en Raadsverkiezingen onder- vond, heilzame gevolgen verwekte in de reactie hierop van de partij in al haar geledingen.

Leven is steeds worstelen met problemen. Daarbij is niet alleen verstand van zaken nodig. maar ook een goede dosis idealisme, geba- seerd op kennis der feiten. Nodig is ook · moed om te zeggen wat niet ieder graag hoort. Dit alles geldt zo- wel wanneer het bijv. gaat om de verhouding Oost-West als om die van werkgevers en werknemers en om specifieke agrarische problemen Het is gemakkelijk deze vraagstuk- ken demagogisch te benaderen, maar de libeia<J.l zal zich steeds af- vragen, ook als hij voor eigen of eigen-groepsbelangen opkomt: wat mag ik van anderen verwachten en verlangen?

* * *

E

r is in de laatste maanden veel kritiek op de VVD ge- hoord, veel ook in ongunstige zin.

Is er enig meningsverschil, dan heet het in een deel van de pers dat de VVD op uiteenvallen staat. Men praat over "conservatieven" en "pro- gressieven" en noemt in dit verband zelfs namen, maar tegenover deze

"voorlichting" van bedenkelijk allooi kan spr. op grond van zijn vele.rlei

en

Donderdag 25 oktober 1962 - No. 702

Geslaagde eerste proef

<Zie pag. 3)

VAN DE LIBERALE POLITIEK

ervaringen met zekerheid vaststellen dat er nooit sprake is geweest

va~

uiteenvallen noch van enig verschil ten aanzien van het liberale beginsel noch ten aanzien van hetgeen wij als partij beogen.

* * *

vergelijkt m~~ ~e toestand in onze partiJ biJV. met die in de A.R.partij, dan zou men bij laatstgenoemde veeleer kunnen spre- ken van tegenstellingen van politie- ke importantie, al zou spr. niet wil- len zeggen dat de A.R. daarom op uiteenvallen staat. Hij stelt om dit te verduidelijken tegenover elkaar een uitspraak van dr. Berghuis, voorzitter der A.R. en van prof.

Diepenhorst. Volgens de eerste zou beëindiging der huidige regerings- combinatie in wezen wijzen op een politieke mislukking van het rege-

rC.LJ. <(.<V.l.J.\.lç.l. ;::,u\...:la.lloLçJ.J. ç_u UJ! CC11 U l j -

zondere en wellicht onevenwichtige versterking van de positie van de P.v.d.A. Prof. Diepenhorst daarente- gen bleek van oordeel, dat tevelen in zijn partij innerlijk verheugd wa- ren over de samenwerking met de liberalen, vergetend dat het huidige liberalisme grosso modo onaan- vaardbaar conservatief is. "Zij (die velen) waren ook te zeer ingenomen met de verbreking van de nauwere samenwerking via het kabinet met de P.v.d.A., veronachtzamend hoe de socialisten uiteindelijk dus door een ontevredenheid met het bestaan- de werden bezield, welke ook aan reformatorische christenen die met het evangelie ernst willen maken, iets te zeggen heeft."

Spr. wil hiervan slechts dit zeg- gen: als er tussen prof. Oud en mij zulk een verschil van inzicht be- stond, zou inderdaad voor mijn ge- voel onze partij op springen staan!

Hoe komt het nu, dat de V.V.D. zo door het slijk gehaald kan worden?

Onze partij heeft geen eigen dag- blad. Dit is geen reden tot klagen, wij verblijden ons er veeleer over.

Wij vertrouwen op het gezonde oor- deel der kiezers, wanneer een onaf- hankelijke pers onpartijdige voor- lichting geeft. Wij hebben geen be- hoefte aan partijdagbladen als Trouw en Het Vrije Volk - Het Pa- rool zondert spr. opzettelijk uit - die hun lezers eenzijdig voorlichten. We zijn gelukkig met liberale kranten, ook wanneer zij kritiek leveren op ons beleid. Dat moge ons soms na- deel brengen, maar spr. verkiest kri- tiek van geestverwante zijde verre boven de eenzijdige voorlichting, die naar een geestelijk afstervingsproces voert. Daarom ook juicht hij de vor- ming van een Liberaal Demo- cratisch Centrum toe, mits dit zich in ordelijk partijverband blijft be- wegen. Het is verheugend, wanneer in de· partij een groep onafhanke- lijk denk~nde intellectuelen de poli-

tieke problemen op eigen wijze be- nadert. In ons liberale huis moet plaats zijn voor iedere goede libe- raal.

* * •

De libe~~le partij strijdt voor een VriJe samenleving, waarin zoveel mogelijk mensen zich geluk- kig zullen voelen. Niet de technische ontwikkeling alleen kan dit berei- ken en ook niet sociale wetgeving alleen, wanneer niet op de voor- grond staat dat politiek altijd bete- kent: aanraking van mens tot mens.

In dit licht moet men ook het agrarische probl~em zien. Op dit ge- bied is grote, wetenschappelijk ge- specialiseerde kennis vereist. Daar- om moet de partij allereerst zorgen voor uiterst bekwame agrariërs in haar Kamerfracties, die het parle- mentaire tegenspel kunnen leveren.

Ri..; "hl"t.+ ..-...,.~:~1- - - ·

wij niet enkel .aan het verleden, er hebben immers altijd verschui- vingen plaats in de samenle- ving.

A

ls eerste taak voor de liberale partij ziet spr. dat zij op- komt voor nieuw ontstane en aan het daglicht tredende noden, noden dus die nog niet hun plaats ge- kregen hebben in ons maatschappe- lijk bestel. Dit concreet toepassend op de problemen waarmee onze agrarische bevolking thans te kam- pen heeft, zegt spr. dat wij een structuurbeleid op lange termijn gewenst willen zien, waarbij het erom moet gaan een grote groep vrije onafhankelijke mensen in het belang van heel onze samenleving in stand te houden. Daarbij zal voor een ze- ker aantal op de duur afvloeing naar andere bedrijfstakken onver- mijdelijk zijn, maar dat zal slechts geleidelijk en met een open oog voor de menselijke waardigheid der betrokkenen mogen geschieden.

De politiek moet er ook hierbij op gericht blijven dat we het leven voor de betrokkenen aanvaardbaar maken.

Als praktische en urgente maatre- gelen noemt spr. in dit opzicht:

vervroegde uitbetaling van toesla- gen, de pluimveehouders helpen uit hun. aétuele noodsituatie (een sa- neringsproces is immers altijd eerst

ATTENTIE!

?ver .. een reeks van jaren effectief), mgnJpen t.a.v. de daling der slachtveeprijzen, aandacht voor de bijzondere positie der pachters, bijv.

door het verlenen van inventaris- krediet voor de boeren., leenban- ken of door de staat. Maar bij dit alles moet men bedenken dat deze maatregelen alleen zin hebben wanneer er uitzicht is op een betere toekomst. Daarop moet· dus vooral de politiek gericht zijn en daarbij moet juist weer de menselijke fac- tor tot zijn recht komen.

* * *

In dit verband wijst spr. ook op het probleem der onderontwik- kelde gebieden. Er zal misschien een overschot aan bepaalde voedings- middelen komen, maar dit is aan-

'l7<'l<"l"Y';Jh ... .-.~. - · - - - - .. . • - - -

een verdelingsprobleem met het oog op genoemde gebieden.

De gezamenlijke agrarische groe- pen moeten zorgen dat dit in goede banen geleid wordt en politiek ge- zien is het zaak zich duidelijk af te vragen, wie de hulp aan de on- derontwikkelde gebieden zal hebben te betalen: de Westeuropese land- bouw of de westeuropese gemeen- schap in haar geheel? De snelle wereldevolutie biedt uns de kans iets te doen ten bate van heel de wereld- bevolking en tegelijk voor het agra- rische deel onzer samenleving een bevredigende. oplossing te vinden.

* *

*

0

p elk terrein van leven is het juist in onze jaren van groot belang zich inspanning te getroos- ten voor een stem +.e verlenen aan de partij, die de menselijke onaf- hankelijkheid zwaar laat wegen.

Beslissend voor de vraag of men conservatief of dan wel progressief is, is slechts het antwoord dat men geeft op die andere vraag: hoe richt gij u op de toekomst? Richt uw politiek zich op eenzijdige be- hartiging van groepbelangen of is zij gericht op een bestel. dat beoogt de telkens wisselende, in het ge- drang komende bevolkingsgroepen te openen?

De liberale politiek is idealistisch Zij beoogt aanpassing van heel de (Zie pag. 2)

ATTENTIE

TELEVISIE-UITZENDING

MAANDAG 29 OKTOBER a.s., van 20.20-20.30 uur

DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN

Z.EXC. MR. E. H. TOXOPEUS

Presentatie:

J.

W. van Esveld

VR.IJHEID EN DEl\'IOCRATIE

E EERSTE OPENB 0 ISSIEVER A

Minister Toxopeus overtuigend en slagvaardig

D

e voorgenomen decentralisatie, even- tuele wijziging van de Kieswet, de burgemeestersbenoemingen en de sala- rissen en pensioenen van het overheids- personeel vormden wel de hoofdschotel van het debat in de openbare commissie- vergaderingen bij de behandeling van de

begroting va<n Binnenlandse Zaken.

Decentralisatie waar dit mogelijk is, heeft het kabinet bij zijn optreden als een belangrijk richtsnoer gesteld. Wat is daarvan terect.\t gekomen? - zo werd door sommigen wat ongeduldig gevraagd.

Minister Toxopeus was volkomen openhartig in zijn antwoord. Hij had des- tijds reeds voorop gesteld, dat zeker dit geen materie betreft, waarin men van de ene dag op de andere het roer kan om- gooien. Het gaat in de eerste plaats om de mentaliteit en het uitgangspunt. Het is op zichzelf reeds van grote waarde, dat het kabrnet nadrukkelijk de decen- tralisatie - waar dat mogelijk is - als principieel uitgangspunt en na te streven doelstelling heeft gesteld. Verder moet zij stuk voor stuk, ook telkens wanneer een nieuwe wet tot stand wordt gebracht, op haar mogelijkheden worden bekeken.

En dat op elk Departement, want het is niet uitsluitend een aangelegenheid van Binnenlandse Zaken.

Daarom werd het ook met instemming begroet, dat de minister kon aankondigen, omstreeks eind november een wetsont- werp tot instelling van een vast college van advies en bijstand inzake de territo- riale decentralisatie te zullen indienen.

Een college, dat bij voortduring in deze materie de vinger aan de pols kan hou- den en de regering kan wijzen op de kansen voor .decentralisatie, die op een bepaald ogenblik aanwezig zijn.

Bovendien is het rapport van de Com- missie-Bloemers aanleiding geweest tot 't voorbereiden van een nota aan de Sta- ten Generaal, welke binnen twee maan- den kan worden verwacht en waarover dan van gedachten kan worden gewis-

seld. -

M

inister Toxopeus kon aankondigen, dat nog die week de voorstellen tot grondwets-herziening zouden worden in- gediend (dat is inmiddels geschied) en dat daaronder ook zou behoren de ver- laging van de kiesgerechtigde leeftijd voor het actieve kiesrecht van 23 tot 21 jaar.

Er zal geen voorstel worden gedaan om ook de leeftijd voor het passieve kies- recht (het recht dus om als afgevaardig- de te worden gekozen) te verlagen. De minister meende - en velen zullen dat met hem eens zijn - dat daarvoor toch wel wat meer rijpheid en ervaring mag worden verlangd.

Een levendige gedachtenwisseling werd gevoerd over 't vooral bij de protestants- christelijken levende verlangen om voor één zetel in de Kamer meer dan de kiesdeler te eisen.

Op 22 februari van dit jaar, bij de behandeling van de begroting voor 1962 had de Kamer met 102 tegen 29 stem- men een motie-Beernink (CH) aanvaard,

(Vervolg van pagina 1.)

Nederlandse samenleving aan het bereikbare welvaartspeil. Zij stelt daarbij onder alle omstandigheden het Vrijheidselement voorop. Zij wil bescherming van de economische zwakke groepen en mogelijkheid van kapitaalvorming voor allen. Zij wil een snellere doorstroming in on- ze maatschappij, overtuigd als zij is dat techniek, wetenschap en cul- tuur in hun huidige stadium alle mensen nodig heeft die hiervoor be- schikbaar zijn. Er moet in het be- drijfsleven, maar niet alleen daar partij getrokken worden voor het intellect van de arbeidskracht van telkens nieuwe mensen. Nooit echter mag 'als argument gelden, dat men de ander niet gunt wat hij heeft.

De JOVD moet in deze tijd, nu de wereld vraagt om nieuwe mensen beseffen dat jong zijn betekent: in zich voelen de drang om te uroeien Kritiek oefent zij wanneer zi.t' meent dat er iets verkeerd gaat. Zo drage zij bij tot verbetering van de basis voor het liberalisme. Dan zal dit er over 20 of 25 jaar nog beter voor- staan dan thans.

waarin niet de kiesdeler, maar één pro- cent van het totale aantal geldige stem- men (dus anderhalf maal de kiesdeler) werd verlangd voor het verkrijgen van een zetel in de Kamer. Vóór die motie stemden toen de C.H., de A.R. (met uit- zondering van dr. Meulink), de K.V.P.

(met uitzondering van de heren Welter, Duynstee en Visch en mej Knol) en de P.v.d.A.

Waarschijnlijk denkt men in protestant- se kring vooral aan het Gereformeerd Po- litiek Verbond (G.P.V.) dat bij de ver- kiezingen van 1959 maar 24 stemmen te- kort kwam om de kiesdeler en dus een zetel te behalen.

Ook wij liberalen hebben wel eens splinterpartijen te duchten. Maar het juis- te beginsel gaat ons bovenal en de strijd tegen dergelijke groepen zal men met argumenten: voor de kiezers moeten voe- ren. Mr. Geertsema, die met de heer Ritmeester voor de VVD in deze vas- te commissie zitting heeft, steunde dan ook met overtuiging minister Toxopeus toen deze betoogde, dat in het stelsel van evenredige vertegenwoordigiGg de kies- deler het enige natuurlijke, niet-wille- keurige kriterium is. Wie de kiesdeler behaalt, heeft logischerwijs recht op een zetel. Gaat men andere eisen stellen, dan begeeft men zich op het hellende vlak.

Waarom dan anderhalf maal de kies- deler en niet twee, drie of vijf maal?

Het kabinet had dan ook besloten, de motie-Beernink niet uit te voeren. "Wat doet de minister, wanneer een iniatief- voorstel in de zin van genoemde motie zou worden ingediend en door beide Kamers zou wordea aanvaard? zo vroeg mr. Beernink. Uiteraard kon minister Toxopeus daar op dit ogenblik geen ant- woord op geven. Maar het ministeriële contraseign en de koninklijke handteke- ning vormen hier niet het enige vraag- teken. Het is ook de vraag of de Eerste Kamer - toch al nooit dol op initiatief- voorstellen - het voorstel wel zou aan- vaarden. De minister kon er namelijk op d~. Eerst~- k~mer over-

ziJn-

'tegröti'ni ,;~-;._

le leden" van die Kamer zijn afwijken- de standpunt hadden gedeeld.

Er was nog een ander punt. De con- fessionelen zouden ook verbinding van

aanverwante kandidatenlijsten mogelijk willen maken om aldus - al zeiden zij dat niet zo - meer restzetels in de wacht te slepen. Ook daarvoor voelde minister Toxopeus heel weinig; hij zag er zelfs iets misleidencts in tegenover de kiezers die dat alles niet zo precies weten. '

Hier kreeg de bewindsman in zijn ver- zet ook de P.v.d.A. aan zijn zijde, zodat deze gedachte wel niet in het initiatief- voorstel - zodat er mocht komen - zal worden opgenomen.

* *

H

eeft minister Toxopeus te veel libe- rale burgemeesters benoemd? Dat werd van confessionele en ook van socia- listische zijde beweerd, waarbij vooral de N.O.-polder (voor de protestants-chris- telijken) - als typerend voorbeeld moest dienen.

De parlementaire overzichtschrijver van de N.R.Crt. merkte droogjes op:

"Och, wellicht is in het verleden ook het omgekeerd wel eens het geval geweest".

Wie is daarvan niet overtuigd? Wan- neer men de verhoudingen landelijk be- kijkt, zo betoogde minister Toxopeus waarschijnlijk wel terecht, zal ontdekken, dat noch de socialisten, noch de protes- tants-christelijken te klagen hebben. Zo zal het wel zijn. De bekwaamheid en de persoon van de nieuwe burgemeester van de N.O.-polder werden in ieder geval door niemand aangevochten en dat lijkt ons toch altijd nog het belangrijkste.

:;: *

V

an socialistische zijde tracht men het aldus voor te stellen, alsof mi- nister Toxopeus het georganiseerd over- leg in ambtenarenzaken zo ongeveer om hals heeft gebracht en dat het de ambte- naren in de kou heeft laten staan.

Het zijn beweringen, waarmee de P.v.d.A. zich naar onze overtuiging, als

ZIJ daarmee doorgaat lelijk in de vingers zal snijden. Er zijn te velen die weten, dat het juist andersom is.

Niet alleen onze geestverwant mr.

Geertsema, maar ook de anti-revolutio- nair Smallenbroek toonde de voosheid der beweringen van de heer Blom aan. Er is geen minister, zo stelde de heer Smal- Jenbroek vast, die zoveel persoonlijk in het georganiseerd overleg is verschenen.

Daar is, onder vorige ministers, voortdu- rend - maar tevergeefs - op aangedron-

gen~

RE

ERINGEN

Minister Toxopeus heeft dat w e l ge~

daan en nu neemt men het hem - hoe is het mogelijk - van socialistische zijde juist kwalijk, dat hij zich teveel laat zien.

Bovendien vestigde de A.R. afgevaar- digde er de aandacht ap, dat er zaken zijn die onder vorige kabinetten hete hang- ij,zers waren, maar door minister Toxo- peus zijn Opgelost: de nieuwe, sterk ver- hoogde salarissen van het politieperso- neel, de kleuterleidsters en de verplegen- den.

Minister Toxopeus kon dit lijstje zelf nog wat aanvullen: ook de salarissen van onderwijzers en leraren, waarover onder de kabinetten Drees zoveel strijd moest worden gevoerd (er hadden hele demon- straties plaats!) werden onder dit kabi- net tot tevredenheid van de betrokkenen verbeterd.

De verdienstebeloning werd verhoogd.

De salarisverhoging van 8 tot 40 pct. over drie jaar, kwam tot stand, zomede een belangrijke verhoging van de bezoldiging van het lagere en .middelbare belasting- personeel. Ten slotte zijn nog allerlei se- cundaire arbeidsvoorwaarden verbeterd.

In werkelijkheid heeft geen minister zoveel voor de ambtenaren gedaan als minister Toxopeus; dat valt niet weg te redeneren

*

*

l

..,.nmiddels kondigde de heer Blom reeds thans aan, in de plenaire vergadering te zullen komen met een motie voor een uitkering ineens aan de ambtenaren, dus een soort tegenhanger voor het winstaandeel, dat een aantal werknemers in het particuliere bedrijf geniet.

Minister Toxopeus moest er toch wel op wijzen, dat in het bedrijfsleven min- der dan de helft der werknemers derge- lijke uitkeringen krijgt. Gaat men nu al- le ambtenaren een uitkering ineens ge- ven, dan zal de rest van het bedrijfsle- ven wellicht moeten volgen. En het is duidelijk, dat de minister, nu het kabi- net op monetaire en economische gron- den matiging gewenst acht, hier in een

-·~ ·.:1-- ~---~..l~- , __ _ _ .t. ... _

et---

^.t.--~-d~~'""""5

kan doen.

Ondertussen begint over enkele weken de "nacalculatie van de trend" en het is helemaal niet onmogelijk, dat dit de ambtenaren praktisch toch nog iets van dien aard zal opleveren.

*

*

E

en nogal naar geheibel ontstond over de pensioenen, maar het heeft weinig zin, daarop thans nog diep in te gaan. Men weet het immers inmid- dels: minister Toxopeus heeft in de kwes- tie van de samenloop van bodempen- sioen en ambtelijke pensioenen enerzijds en de verlangde waarde- of welvaarts- vastbeid der pensioenen (aanpassing aan de salarissen) anderzijds, een voorstel bij het georganiseerd ov.erleg ingediend, dat hij zelf als een "redelijk voorstel" aan- duidde. Dat is dan een interimregeling, voorafgaande aan de algehele wijziging van de Pensioenwet.

Niemand, die .het debat op de laatste vergaderavond van de Vaste Commissie voor Binnenlandse Zaken heeft bijge- woond, kon zich aan de indruk onttrek- ken, dat de socialisten het eigenlijk niet kunnen zetten, dat minister Toxopeus ook nog een redelijke oplossing van de pen- sioenkwestie op zijn naam zou krijgen.

Daarom kwam de heer Blom met de voorstelling van zaken, dat de minister nu met dit interim-voorstel kwam uit elec- torale overwegingen.

De heer Blom deed dat in deze kwasie leuke vcorm, dat hij vroeg: "Kunt u zich voorstelllen, Mijnheer de Voorzitter, dat ik nu aan de verkiezingen denk?"

Maar minister Toxopeus, kalm doch vlijmscherp, flitste terug: "Ik heb de he- le dag wel al begrepen, Mijnheer de Voor- zittèr, dat de geachte afgevaardigde de heer Blom aan de verkiezingen dacht."

De heer Blom was nergens meer!

25 OKTOBER 1962- PAGINA Z

WIJ LEVEREN

DOZEN

uit Massief Carton

*

Speciaal voor export.

*

N.V. Stroocartonfabriek v/h

E. Free & Co.

OUDE PEJiELA

Telefoon 05978 - 2233, 2 lijnen

Eigen modern ingericht laboratorium.

de tik in jonge jenever

BRANDBLUSAPPARATEN

Officiëel goedgekeurd Talrijke attesten.

SIMPLUS N.V. DORDRECHT

VIS~TRAAT 6-8 • TEL. 3344* (01850)

&&

STALEN MEUBELEN

GISPEN

CULEMBORG

~ w

... 0,-LilVaflt...,CII[R!l

"""' 1111 ... 0 . M 0 NI lW g.-..,.

€€n OUÖ€ naam VOOR (j0€Ö€ WIJn

'ÇP F. 0 N N E S & Z 0 0 N·.

WIJNHANDEL • ANNO 1876 - GRONINGEN

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

25 OKTOBER 1962 PAGINA I

Algemene bijeen omst van de vrouwen in de V .v.D.

op 20 en 21 oktober 1962 op de Pietersberg ^Ln Gosterbeek Vragenuur één van de hoogtepunten

Het was weer als van ouds, stralende zon, de V.V.D.-vlag op het grote grasveld, een feilloos kloppende organisatie, uitstekende sprekers en een 125-tal geïnteresseerde V.V.D.-sters uit het gehele land. Als van ouds ook een begroeting van bekenden, een kennismaking met nieuwelingen.

De voorzitster, mevr. mr. E. A. J. Scheltema-Conradi opende de bijeen- komst met een korte inleiding, nuchter, bezinnend maar vooral bezielend.

Allereerst was het woord aan jhr. mr. A. Feith, voorzitter van de Nederlandse Sport Federatie, die sprak over: "Sport en Overheid". Spre- ker belichtte uitvoerig het maatschappelijk isolement waarin de sport jarenlang verkeerde.

De bemoeienissen van de overheid waren niet vele, van contakt over en weer was weinig sprake. Gelukkig is de sport uit dit isolement verlost.

De factoren, die daartoe vooral heb- ben meegewerkt zijn:

1. de belangstelling van de pers en later van andere publiciteitsmedia;

2. de steun in het bijzonder van de ge- meentelijke overheid aan de sportbeoefe- ning;

3. de laatste jaren vooral de sporttoto.

Voor.al op het laatste punt, de sport- toto, gmg de heer Feith uitvoerig in, zo- wel ten aanzien van de sport als ook van de culturele - en sociale instellin-

gen voor wat bètreft de financiële bij- dragen.

Was er in de loop der jaren red(m tot kritiek op de overheid, de eerlijkheid ge- biedt ook hand in eigen boezem te ste- ken en na te gaan of de sportbeweging zelf in alle krachten voldoende heeft in- gespannen. In dit verband noemde spre- ker de zorg voor eigen kadertraining en voor een goed beleid in de verschillende sportbonden.

Ziende op de toekomst legde de heer Feith de nadruk op twee belangrijke

punten, n.l. le uitkeringen toe te staan uit het gemeentefonds met vaste bestem- ming aan die gemeentebesturen die, e.v.

met steun van de N.S.F.-toto sportaccom- modaties tot stand willen brengen en 2e het bouwbeleid van de regering zodanig te doen zijn, dat deze sportaccommodaties ook inderdaad kunnen worden gereali- seerd.

Onnonig te zeggen, dat een geanimeer- de gedachtenwisseling volgde.

Vervolgens sprak mevr. ir. M. C. En- dert-Baylé over het onderwei·p: "Begaaf- de jeugd". Naast het vele, dat terecht

v~n overheidswege wordt gedaan voor kmderen, die geestelijk of lichamelijk zijn gehandicapt, waarvoor scholen be- staan met kleine klassen en verschillende deskundigen, dient ook aandacht gegeven te worden aan de begaafde kinderen.

Ook ·deze komen veelal in moeilijkhe- den omdat er niet genoeg aandacht en hulp aan wordt gegeven. Een vraag is hoe deze kinderen te helpen.

In principe zijn er drie mogelijkheden, le groepsvorming binnen de klas. Hier wordt vooral veel gevergd van de leer- kracht. Toch gebeurt er al iets in vele scholen zijn al twee of drie gro~pen met verschillende taken. 2e. Speciale klassen.

Dit is aantrekkelijk in zoverre dat de kinderen onder hun leeftijdgeno'ten blij-

ven met vakken als b.v. zang, gymnas- tiek, schoolreisjes e.d. 3e. aparte scho- len.

Bezwaar is, dat de kinderen uit hun eigen omgeving worden geselecteerd en het voor de kleinere plaatsen nodig zal

~ijn internate11 te stichten. Een vraagstUik

IS ook het leerprogramma. Dit kan óf worden versneld (huiverig voor het ge- volg) óf worden verrijkt (b.v. met vakken waar nu geen tijd voor is).

Voortgaande kwam spreekster ook nog op het probleem van de begaafde kinde- ren uit de minder-draagkrachtige bevol- kingsgroepen. Veel wordt al gezocht en gedacht, maar er zal nog heel wat stu- die, research en ervaring nodig zijn al- vorens gezegd zal kunnen worden wat de beste (juiste) oplossing zou kunnen zijn.

Ook hier was een zeer drukke gedach- tenwisseling over de gestelde vragen. Tot slot van de avond gaf mevr. A. Vries- man-Gerde op charmante wijze een toe- lichting bij een serie prachtige kleuren- dia's, die zij meebracht van wat zij noemde "de reis van haar leven" naar Israël.

De volgende morgen leverde allereerst het vragenuur op. Dit is een van de on- misbare hoogtepunten van de conferentie.

Hier ontmoeten de (vrouwelijke) V.V.D.- Kamerleden (ze waren er alle vier) en

(Zie vervolg pag. 4)

GESL GDE EE STEP EF ···~~·i·+++++++

+

•

I i

DE ~e~erlandse ~eTS heejo~ de eerst~ p?·oef met openbare com- rntsstevergadenngen VnJwel unanwrn geslaagd genoemcl. Te- recht, naar wij menen.

f!at~~rlijk is het te vToeg voor een eindoMdeel over het systeem m zt;n geheel. Er zullen nog twee proeven volgen: met Onderwijs, K. ~.n W. (deze week woensdag inmiddels begonnen) en Maatschap- pe~tJk Werk. V,ervolgens moeten de (zeer bepeTkt te hOltden) ple-

natre Ve1•gacler1r1.0P.n WOrden afOP.'Jf'fll'•hf_ J7¹'Y1 r.:~ci:fa .;I.",.,.._. :-a ...,..:",.., <..vv1 7\-v-·

lijk eindoordeel nog niet tdt te spreken. Dat is pas volgend jaar te geven, wanneer besloten zou waTden om alle begrotingen aldus te behandelen en wanneer ook de "A.B.C." (de Algemene Begrotings- commissie) in actie komt.

Maar jtdst volgend jaar zal ook een extra ?noeilijkheid rijzen. Bij de behandeling van de begratingshoofdstukken voor 1964 zullen er - naar men mag aannemen - heel wat nieuwe ministeTs zijn. Hoe zttllen die het eT atbTengen tegenover de "uiterst bekwame en be- paald niet milde examencommissie", zoals wij in "De Volkskrant"

door "Wande lganger" de begrotingscom:missie ( s) niet onaa1·dig za- gen aangeduid? En dat wanneer deze nieuwe bewindslieden nauwe- lijks enige maanden de tijd hebben gehad zich in te werken?

Misschien echter werkt dit in de hand, dat men de ministers meer dan in deze na-oorlogse jaren me-

nigmaal het geval is geweest, uit de Kamerleden aanwerft. Dat zou- den wij dan bepaald een winst achten en een bijkomstig voordeel van het nieuwe systeem. Wij zijn

NOTITIES VAN EEN INSIDER

het namelijk hartg1·onclig eens met de heer Oud, dat wanneer men zekere "bindingen" nuttig acht, men die niet nwet zoeken in formele binding van fracties aan een tot in onderdelen uitgewerkt rege?·ings- program met alle nadelen en gevaren van dien, maar in de "perso- nele unie". Met andere woorden: in de personen de1· ministers, af- komstig uit de bevriende: fracties.

T

ER voorkoming van ieder misverstand zij hierbij wel aange- tekend, dat wij bepaald niet van een minister verlangen, dat hij op zelfs de kleinste details onmiddellijk moet weten te antwoor- den. Daarvoor heeft hij zijn deskundige hoofdambtenaren, die de gehele dag in een bepaald onderdeel van de departementale materie (en hoe uitgebreid is deze) werkzaam zUn en die de commissiever- gaderingen bijwonen.

Het ministerschap is een po I i tie k e functie. De minister dmagt de verantwoordelijkheid voor het beI ei çl. Voor dat beleid is noodzakelijk, dat hij zijn zaken beheerst en daar boven staat en het is juist dat, wat in zo'n commissievergadering al dan niet blijkt het geval te zijn.

Dat deze eerste proef - met de begroting van Binnenlandse Zaken - geslaagd mag worden genoemd, is zeker 1iiet in de laatste plaats tè danken aan minister Toxopeus.

Deze liberale bewindsman kent zijn zaken door en door en bezit de slagvaardigheid, welke voor zulk een "openbaar examen" nood- zakelijk

is.

De Vaste Commissie voor Binnenlandse Zaken heeft het de minister waarachtig niet gemakkelijk gemaakt. Het is het laatste parlemen- taire jaar. De verkiezingen komen al aardig in zicht. En bij menig lid van de commissie - zeker bij een man als de socialist Blom - speelde reeds duidelijk in het achterhoofd, dat mr. Toxope1ts waar- schijnlijk de l~jstaanvoerder van de VVD wordt .

Dam·om werd het vuur hem extra na aan de schenen gelegd. De heer :z:oxoJ?eus kan daar echter tegen. Hij behield zijn kalmte volledig, het Ztch door geen spervum· uit het veld slaan en pareerde iedere stoot met de vaardigheid van de matador.

Zouden wij er naast zijn wanneer wij veronderstelden dat het dan ook niet toevallig is, dat .iuist d e ze minister als eerste pTOef- konijn" was uitgekozen? . . .. "

J!"T m o er wrs geoeuren om tot een efftctenter werkwuze te komen.

Zou reeels de eerste proef zijn mislukt, dan zou dat de kansen voor de nieuwe werkwijze aanmerkelijk hebben doen dalen. Ook hier gold: Een goed begin is het halve werk.

DE parlementaire N.R.C.-Tedacteur, van den beginne af nogal prikkeiig en pessimistisch gestemd over deze nieuwe werk- wijze (als wij ondeugend wilden z~jn, zouden wij V?·agen: misschien een wat conservatieve ins lag?), moest toegeven, dat deze eerste commissievergaderingen tot een levendige discussie hadden ge leid.

Maar van tijdwinst- zo schreef hij - was nog geen sprake.

Wij menen, dat dit op een misverstanel bentst. Zijn parlementaire collega van het Handelsblad wees er in een kort hoofdartikel oncle'r de kop: "Goed begin" reeels op, dat in het oude systeem op de (be- sloten) commissievergaderingen, de voorlopige verslagen en de memories van antwoord dan altijd nog een dagenlang durend open- baar debat over dezelfde onderwerpen volgde, waarbzi alles nog eens uitvoerig werd overgedaan en herhaald.

De t.z.t. te houden plenaire vergadering van cle Kamer zal echter volledig ontlast (moeten) zijn vàn alle in de openbare commissie- vergadering behandelde werkelijke detailondeTwerpen. Die zal zich dan tot de grote l~jnen van het ministeriële beleid en cle b~j de vool"- behancleling gebleken controversiële hoofdpunten kunnen beperken.

M o et en beperken trouwens, want Kamervoorzitter dr. Korten- h07·st heeft het stellige voornemen, de plenaire vergadering binnen ten hoogste een dag te doen aflopen.

Ook de leden van cle vaste commissie hebben tot het welslagen van de eerste proef over het algemeen goed meegewerkt. Men hield zich vrij goed aan de concrete onderwerpen. Er we1·den geen lange rede- voeTingen voorgelezen. Op zijn hoogst aan cle hand van enkele noti- ties ging men recht op zijn doel af en het gevolg was dan ook, dat de opgestelde 45 punten in twee middag- en avondvergaderingen konden worden afgehandeld. Van de opgehouden mogelijkheid om behalve op woensdag en donderdag ook nog op vrijelagochtend te vergaderen, behoefde dan ook geen gebruik te worden gemaakt.

Aan het eind van de donderdagavondvergadering ( 18 oktober) kon voorzitter Bommer voorstellen te besluiten, dat hiermede de be- groting van Binnenlandse Zaken "r~jp was voor afhandeling in de plenaire openbare vergadering der Kamer, zodra de Handelingen van cle gehouden discussies zijn verschenen".

Volgens plan zal die plenaire openbare vergadering nu waarschijn- lijk omstreeks medio november plaats vinden.

En hiermee zijn wij tot s!ot dan gekomen aan de laatste, die stellig een pluim verdient. De heer Bommer heeft de openbare vergade- ringen uitstekend geleid: vlot, zakelijk, plezierig en in volstrekte objectiviteit.

Zo werkte alles mee tot het slagen van deze eerste proef. Wij hopen van harte, dat het zo zal blijven en dat het vervolg ons niet teleur zal stellen.

• •

• •

•

+

:

+

• •

• :

+ +

• ;

• •

:

+

• •

• • : i

• :

• :

• •

• •

• •

• :

i : _:

I :

I i

i :

i i·

i i

I I

...

^~

... ....

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

(Vervolg pagina 3)

de leden elkaar om vrij uit over belang- rijke zaken van gedachte te wisselen.

Ditmaal waren er o.a. vragen over: de mammoetwet, vooral t.a.v. het openbaar onderwijs, de werklozenwet, de uitkerin- gen en alle aankleve van dien, het prijs- beleid van de boter en het vetgehalte van de melk, waarmede samenhangt het land- bouwbeleid, de verticale prijsbeheersing, de houding van de minister en van de fabrikant. Hier werd uiteraard gedacht aan het grootwinkelbedrijf en de verkoop van koelkasten e.d., pensioenen en de pensioenfondsen. Dit onderwerp bracht nogal wat tongen in beweging, het on- derhoud van huizen en de fiscus. Behal- ve de fiscus kwam het huurbeleid hier naar voren, de aantrekkingskracht van de P.S.P.

Tezamen een respectabel aantal vrágen, dat uitstekend werd beantwoord. Ook de daaruit vool'tvloeiende debatten mochten er zijn.

De ontspanning daarna buiten in het zonnige landschap, was welverdiend en bovendien nodig voor de laatste (but not least) rede, n.l. die van mevr. drs. J. F.

Schouwerraar-Franssen over "Onze be- ginselen in wijder kring".

Het betoog was geestig en knap. Via de beginselprogramma's (de V.V.D. is de enige partij met daarin het woord

"vrouw", zie art. 10), Homerus (het Grieks was er echt bij) en het nieuwe jaarverslag met een extra woord van lof voor de secretaresse, mej. J. Springer nam mevr. Schouwenaar het gezelschap mee naar het Europese Parlement.

Zeer uitvoerig ging spreekster in op de samenstelling, de werkwijze, de mo- gelijkheden enz. van dit orgaan en wat daar mee samenhangt. Niet alleen voor wat reeds gedaan en bereikt is, maar ook voor wat in de toekomst te verwachten zal zijn en wat daarbij speciaal voor de liberale gedachte te wensen valt.

Niemand had bezwaar, dat mevrouw Schouwenaar over de haar toegemeten tijd heenging. Men was te zeer geïnte- resseerd in alles wat er gebeurt op het hoogste niveau. Zelden toch valt een zo duidelijke uiteenzetting te beluisteren.

Een enkele vraag kon nog worden be- antwoord, maar dit nam niet weg, dat precies op de aangegeven tijd mevrouw Scheltema deze zo geslaagde conferentie sloot.

In de komende maanden zal zeer veel werk moeten worden verricht. Moge het met geestverwanten" eèn· -stimu1ans~'z1ln voor al deze "Vrouwen in de V.V.D.".

M. L. BUSCHKENS-DIJKGRAAF

! ^UIT DE PARTIJ j

.,OM DE VRIJHEID"

Op uitnodiging van de J.O.V.D. afde~

ling Gouda sprak onlangs de heer mr.

P. Zonderland, schrijver van het in ons blad kort na zijn verschijning bespro- ken boek "Om de vrijheid en de Demo- cratie".

Ons werd van mr. Zonderlands rede een verslag toegezonden, dat wij tot ons leed- wezen om zijn uitvoerigheid niet kunnen opnemen. Wij moeten volstaan met weergave van het slot, dat trouwens be- schouwd mag worden als een beknopte samenvatting van het interessante be- toog, waarvan de lezer dus wel een in- druk krijgt.

"Het liberalisme, aldus mr. Zonder- land, loopt van de oude Romeinen via Engeland en Spanje naar de Franse Revo- lutie. Via Van Hogendorp en Thorbecke gaat dan in ons land de liberale lijn op- waarts tot omstreeks 1880. Een halve eeuw later roept de Europese historicus Johan Huizinga op tot eerherstel. Dit eer- herstel heeft nog steeds niet geheel plaats- gevonden. Sprekers onderzoekingen wij- zen uit, dat de weg tot compleet eerherstel niet doo·r een op compromis en massa in- gesteld programma te verwezenlijken is, maar wel door een bewust streven naar principieel en integraal liberalisme. Men stemme de politieke verhoudingen niet af op een zeke,·e aanhankelijkheid op his- torische overwegingen, waar op een keuze voor de toekomst.

In de driedeling: confessionelen socia- listen en liberalen heeft elke richti~g haar eigén verdienste, maar wie werkelijk de vrijheid erkent als de bron en de voor- waarde voor alle andere individuele w,a<;~r?~n,. wie de markteconomie, het pri- ve-mrhahef, de vrijheid van keuze van de consumenten en van de onderne-

~ers wezenlijk acht, kortom het libera- lisme als primaire inspiratie voor een le- vende democratie beschouwt bedenke dat het niet voldoende is dat a~dere rich- tingen heus ook wel vrijheidslievend zijn.

Het gaat er om, wat uiteindelijk het zv.:aa~ste moet wegen. Als dat de vrij- h~r~ IS, dan bestaat de oplossing slechts Uit mtegraalliberalisme."

25 OKTOBER 1962- PAGINA 4

~orte kritische ^krabbeid

Foute studenten

D

e felle verontwaardiging in brede lagen van ons volk over het schaamteloze gedrag van enkele studenten tijdens de groen- tijd is op zichzelf een verheugend verschijnsel. Het bewijs is geleverd dat in dit land bepaalde ontsporin- gen nog altijd krachtig worden ver- oordeeld. Er is wel eens beweerd, dat in deze periode van welvaart de onverschilligheid voor de pu- blieke zaak is toegenomen.

Wie de commentaren en de inge- zonden stukken heeft gelezen naar aanleiding van het gepasseerde, zal moeten erkennen, dat velen nog oprecht verontwaardigd kunnen zijn over dingen, die de normen van fatsoen en eerbied voor de menselijke waardigheid over- schrijden.

We moeten scherp voor ogen hou- den, dat het steeds weer een min- derheid is, die door haar houding en gedrag ergernis en last veroor- zaakt. Die minderheid vindt men overal: in de wereld van de studen- ten, bij de weggebruikers, in de scholen, kortom, overal waar men- sen samenleven. De terreur van die minderheid is soms weerzinwek-

kend, maar verwonderlijk blijft het, dat de meerderheid, die van het optreden niet gediend is, vaak zo lang geduld betracht.

Is dit lankmoedigheid, laksheid of lafheid? In elk geval geloof ik, dat het gezag in de laatste jaren een flinke knauw heeft gekregen. Met name in de onderwijswereld blijkt telkens weer, hoe moeilijk het is

""'''lroorrl crorlr<H>' nn krl'l.~htige Vviize aan te pakken. Onder het mom van

"begeleiding naar de volwassen- heid" worden jongeui, die nergens beter mee op te voeden zijn dan met een krachtige hand in de wat- ten gelegd.

De zelfde publieke opinie, die fel reageert op schaamteloos gedrag, verzet zich onophoudelijk tegen hen, die geen vrees koesteren im- populàir te worden wanneer ·zij om der wille van de toekomst van het kind met strenge hand regeren. Dan toch staat een leger van mensen klaar, die verbazingwekkend thuis zijn in de mÖderne pedagogische literatuur en lectuur en links en rechts citaten strooien, welke niet zoze,er het gedrag van de lastige leerling maar wel de houding van de krachtige leerkracht veroorde- len.

Ik heb geen behoefte aan de lan- ge reeks van uitingen van veront- waardiging nog iets toe te voegen, maar wel zou ik willen vragen, of men wel eens heeft nagedacht over deze ervaringen van iedere leerkracht: het goed opgevoede kind springt maar zelden uit de band. Het heeft van zijn prille jeugd af iets meegekregen in het leven, dat in alle omstandigheden hem in staat stelt de juiste houding aan te nemen. Als student in de groentijd, als weggebruiker, als lid van de samenleving.

Foute studenten. Zeker. Maar misschien ook: foute opvoeding?

Metselaars gevraagd, architecten genoeg

J

aren geleden vond ik boven- staande regels in een adver- tentie, afkomstig van de regering van het jonge Israël, in een dag- blad. Ik moet er nog dikwijls aan denken als ik constateer hoeveel mensen tegenwoordig alleen maar belangstelling hebben voor leiding- gevende beroepen. Iedereen denkt

te kunnen regeren, meent een goed bestuurslid of een uitstekende lei- der te zullen zijn.

Nu is hogerop willen een zeer ge- zond verschijnsel en voor de samen- leving zeker van het grootste be- lang, maar dan zal men er ook iets voor moeten doén. Men zal iets moe- ten presteren. Vaak zal het wen- selijk zijn, dat men van de onderste trede af begint. Tegenwoordig be- merkt men, dat velen - en dan denk ik aan jongere mensen -wil- len beginnen waar anderen eindi- gen.

Als vader na vele jaren van harde arbeid en krachtige inspan- ning eindelijk de stap waagt zich een autootje aan te schaffen wil zoonlief voor hij zijn loopbaan aan- vangt al een wagen hebben. Het is met vele jongeren - en helaas ook

\Vel met wat ouderen - zo gesteld, dat zij liefst dadelijk in een lei- dinggevende functie stappen. Lukt dit niet dan zijn ze misnoegd en niet zelden stellen ze zich aan, of nu, nu hun wensdroom niet dadelijk is vervuld, het leven geen betekenis meer heeft. Het niet willen zijn wat men nog moet zijn, was het niet Ortega y Gasset, die dit tekende in "de vergenoegde fils de famile?"

Zaken doen op de korte goif

D

e snel toegenomen welvaart heeft ertoe geleid, dat de ver- koop van huishoudelijke apparaten en machines een enkorme vlucht heeft genomen. De firma's, die deze artikelen verkopen kunnen nauwe- lijks aan de aanvraag voldoen. Er zijn zaken, die in korte tijd een

.._.. __ ...,._ ... -... .. - - 1 ... ""'~ nö>p oo..1-...e; .... ~ ... i.otoXl. t o

brengen cj.oor o.m. grote bedragen uit te trekken voor reklame.

De verkoopcijfers springen om- hoog, maar hoe goed deze firma's ook zaken doen, ze zijn niettemin op een verkeerde weg. Een voor- beeld.

De aanschaf van een wasmachine of afwasmachine, een nieuwe haard etc. is eerst dan afgerond als het betreffende apparaat of artikel op de juiste wijze is geplaatst in de woning van de koper. Met andere woorden: naast de verkoop is er nog de service. Wat blijkt nu in de laat- ste tijd het geval te zijn? Bij ver- schillende zaken is het met de afde- ling verkoop uitstekend in orde:

bekwame en handige verkopers weten talrijke machines aan de man te brengen. Doch de ellende begint bij de service. Deze afdeling kampt met een ernstig personeels- gebrek. Er is een ernstig tekort aan bekwame technici, aan vaklieden!

De gevolgen zijn duidelijk: onte- vreden klanten. Geen zaak, groot of klein, is gediend met ontevreden cliënten.

Men zal verstandig doen een juis- te coördinatie tot stand te brengen tussen verkoop- en service-afdeling.

ling.

Samenwerking en overleg in kleiner verband

Terwijl de samenwerking in Europa groeit, zij het dat dit proces moeizaam verloopt, zien we in kleiner verband telkens weer dat er niet in het minst

geneigd~

heid bestaat wat door onderling overleg en vrijwillige samenwer- king best geregeld zou kunnen worden, te · regelen.

Een enkel voorbeeld uit vele.

Binnenkort krijgen de leerlingen van verschillende scholen weer hun herfstvakantie. Men zou zo zeggen, dat het heel goed mogelijk is in iedere gemeente die vakantie voor

alle scholen gelijk te maken. Niets ervan! Er zijn verscheidene plaat- sen waar openbare en bijzondere scholen niet in de zelfde periode herfstvakantie geven. Waarom niet?

Dat is een raadsel. Op principiële gronden misschien? Ik geloof niet, dat er op dit terrein bezwaren zijn en zo 'er al mochten zijn, dat ze niet zouden kunnen worden overwon- nen.

Nee, het lijkt miJ veeleer, dat men niet zoekt naar samenwerking en overleg. Dat nu acht ik het be- denkelijkst.

Soms krijgt men de indruk, dat de neiging tot afzondering in ons volk eer toeneemt dan afneemt. Zou het mogelijk een reactie zijn op de po- gingen, die in Europees en in we- reldverband worden ondernomen om tot hechtere samenwerking te komen? De mens is en blijft een wonderlijk wezen!

Is twee- of driemaal door- lichten op korte termijn wenselijk?

Û

nlangs werd mij het volgen- de verteld. Een jonge onderwijzer, leerling van een kweekschool, der- de leerkring, had in de zomervakan- tie een gedeelte van zijn vrije tijd besteed om wat te verdienen. Dat gebeurt tegenwoordig heel veel.

Op zichzelf nog zo kwaad niet als men maat weet te houden en niet alle vakantiedagen eraan besteedt.

Ten slotte heeft ieder, die -.verkt en dus ook die studeert, r:;cht op vakantie. De betreff€mde jcngeman had gewerkt bij twee verschillende mstellmgen. Voor beide moest hij worden doorgelicht. Dat was in drie weken tijd tweemaal. Na afloop van de vakantie bleek, dat hij ook nog moest worden doorgelicht voor de school, omdat zijn TBC-verkla- ring, die twee j'2.ren geldig is, af- liep. Dat werd dus de derde dooi·- lichting in één maand.

De vraa~ rijst, of dit uit gezond.:.

heictsoverwegingen wel wenselijk is.

Volgens mijn zegsman wilden de artsen eerst dan hun handtekening onder de verklaring zetten als ze zich zelf hadden overtuigd of de be- trokkene geen gevaar voor zijn om- geving opleverde. Die handteke- ning werd vereist, dus moest door- lichting volgen. Het lijkt mij zo, dat het best mogelijk is een rege- ling te treffen, waarbij een werk- nemer, die verplicht is een verkla- ring te tonen, volstaan kan met ee~

voor bijv. twee jaren geldende ver- klaring.

Op die wijze zou geen enkele arts voor een moeilijke beslissing ko- men te staan en geen enkele werk- nemer in een betrekkelijk korte periode meer .dan een keer behoe- ven te worden doorgelicht.

Pasbenoemde leerkrachten moe- ten in het bezit zijn van een ge- neeskundige verklaring, die na een gunstige uitslag van het geneeskun- dig onderzoek, waarbij doorlichting is inbegrepen, wordt afgegeven.

Het kan gebeuren, dat dergelijke leerkrachten dan bovendien nog moeten worden doorgelicht voor de z.g. T.B.C.-verklaring. Dat is dan in de praktijk tweemaal doorlich- ten in een zeer korte periode. Als de zekerheid kan worden gegeven, dat dit niet het minste bezwaar op- levert, is er niets aan de hand. Het doorlichten is ten slotte in enkele minuten verricht. Maar is het wer- kelijk zo, dat twee- of meermalen doorlichten vlak na elkaar geen be- zwaren oplevert?

OBSERVER.

VRIJHEID EN DE~IOCRATIE

Politieke propaganda is een wetenschappelijke strijdmethode (slot)

Propaganda en agitatie gaan

hand in hand in de Sovjet-Unie

In twee vorige artikelen hebben wij enkele kenmerken van de commu- nistische propaganda beschreven. Het woord agitatie is toen een paar keer terloops gevallen. Agitatie is echter verschillend van propaganda.

Agitatie behàndelt één probleem tegelijk en spoort aan tot welomschre- ven praktische handelingen.

Aan de keuze en de opleiding van de agitatoren wordt bijzondere zorg besteed.

Functies

De agitatie brengt een wisselwer- king tot stand tussen partij en mas- sa. Zij voert de ideeën en initiatie- ven van de partij naar de massa en brengt de aspiraties van de massa over naar de partijleiding. Agitatie heeft vier functies: ten eerste als allesomvattend en effectief informa- tie-instrument; ten tweede als ver- dediger van de partijbesluiten; ten derdG als orgaan voor het onderzoek van de publieke opinie; en tenslotte als organisator van het sociale le- ven.

Goede propaganda maakt de agi- tatie niet overbodig. Een agitator zou men het beste met een public- relations man kunnen vergelijken.

Pers, radio en t.v. maken agitatie ook niet overbodig. Integendeel: de partij gelooft, dat de mondelinge agitatie meer invloed heeft dan pro- paganda via de technische commu- nicatiemiddelen. Alleen de over- tuigde en onder het volk levende agitator kan effectief werken. Door middel van de agitator houdt de par- tij direct contact met het volk.

Voorts maken de communisten onderscheid in ideologische en eco- nomische agitatie. De eerste om het marxisme-leninisme te verbrei- den, de tweede om verhoging van de productie te bewerkstelligen.

Deze economische competitie speelt een zeer voorname rol om- dat deze wordt aangewend de ar- beiders voor te houden, dat het ka- pitalisme definitief overwonnen kan worden, doordat het communisme een veel hogere arbeidsproductiv- teit kan opbrengen. Hierom wordt bijvoorbeeld een Staebanov-bewe- ging van zulk uitzonderlijk belang geacht. De taak van de agitator is de arbeiders te bezielen tot een vrij- willige verhoging van de arbeids- productiviteit.

De verhoogde resultaten van een arbeider of een groep van arbeiders worden direct bekend gemaakt om de wedijver te prikkelen. Het pu- bliceren van de resultaten heeft voorts tot gevolg, dat de terugtocht wordt afgesneden voor degenen, die eenmaal een hoog peil bereikt heb- ben.

De competitie-idee wordt aange- moedigd door de uitreiking van wis- selvlaggen, beroepstitels, zoals "bes- te draaier" van de maand.

De publicatie hiervan vindt plaats op de zgn. bedrijfstafels, waarop

links de verplichtingen van het be- drijf worden vermeld en rechts de met de namen van de winnaars van de competitie ..

Omvorming

De agitatie speelt ook een belang- rijke rol bij het omvormen van de traditionele symbolen. De pogingen van de communisten om de traditio- nele feestdagen zonder meer af te schaffen liep op niets uit. Men be- sloot toen de feestdagen, zo- als Kerstmis en Pasen te handha- ven, maar er voor te zorgen, dat deze feesten door de scholen, jeugd- beweging en de massa-organisaties in socialistische geest gevierd wor- den.

De taktiek is: behoudt de folklo- ristische gebruiken en de religieuze symbolen, maar outmythologiseer ze Kerstmis werd het feest van de vre- de en Pasen een folkloristische fami- liefeest gericht op het ontwaken der natuur.

De propaganda en de agitatie vul- len elkaar in de Sovjet-Unie prach- tig aan. De propaganda en de agi- tatoren vor111en een gecoördineerd en goed georganiseerd apparaat, dat de Sovjet-burger op alle moge- lijke 111anieren beïnvloedt en con- troleert. De Sovjet-burger wordt op deze 111anier op school, in de jeugd- beweging, op de universiteit, op zijn

-.-...".~1>. - ... l.i.L L...lJu. V..L.LJC L..LJU äCllLer-

VOlgd door de propaganda en agita- tie, die he111 op deze 111anier tot een

"kneedbaar" slachtoffer van de com- munistische partij 111aken.

Drs. F. A. HOOGENDIJK

25 OKTOBER 1962 PAGINA 5

UW HAAR ZIT

van vroeg tot laa~

in weer en wind met

t:~t

• l-Iaarcrèrne

Forse tube f 1 ,75.

Uitsluitend bij de kapper verkrijgbaar!

Dr. M. C. Geerling, Lid van Verdienste van de afdeling Rotterdam

In de algemene ledenvergadering van de afd. Rotterdam heeft de voorzitter dr M. C. Geerling als zodanig wegens dr~kk~

werkzaamheden afscheid genomen.

Dr. De Groot heeft de scheidende func- tionaris namens de afdeling veel dank ge_

bracht. Daarop deelde dr. De Groot mede dat dr. Geerling tot lid van verclienst~

was benoemd.

_In zijn dankwoord zeide dr. c..-: ··!ing biJZOnder trots te zijn op de hem ver:een- de onderscheiding, waarbij hij vooral een beroep op de jeugd deed zich vroeg voor de politiek te interesseren

Als opvolger van dr. Ge~rling werd mr.

K. Staab benoemd.

ALGEMEEN SECRETARIAAT V.V.D.

u __ !_-;;,~---;~-_ _ ....

's-Gravenhage Telefoon (070) 60 48 03

(3 liinen) Giro 67880

Als verdediger van de partijbe- sluiten doet de agitator ook goed werk. Hij moet de partijlijn verkla- ren en verdedigen. Voorts moet hij zelf het goede voorbeeld geven: hij moet model arbeider of boer zijn en modelburger. Hij is zowel de man, die de ideologie "populari-

seert" als de n1assa "organiseert".

Landelijke Middenstandscommissie vergaderde

Helden van de arbeid zijn uiter- aard uitstekende agitatoren.

De agitator treedt ook op als spreekbuis van de publieke opinie.

De partij houdt alleen rekening met de reacties van de bevolking om zich af te vragen of haar besluiten en plannen voldoende rekening hou- den met de werkelijkheid. De agi- tator moet alles optekenen wat hij onder het volk hoort en ontmoet en dit gaat via de hiërarchische weg naar boven, waarbij het gevaar na- tuurlijk aanwezig is, dat hij dat doorgeeft wat zijn bazen graag wil- len horen.

De agitator bewijst ook positieve diensten aan het volk. Hij is veelal de initiatiefnemer van recreatie- en culturele groepsactiviteiten. Spon- tane groepsvorming wordt onder het communisme sterk afgeremd door de officiële controle waaraan het verenigingsleven is onderworpen.

De agitator kan echter allerlei initatieven nemen t.a.v. ontspanning en ontwikkeling.

Technieken

Wat de agitator van de propagan- dist onderscheidt is vooral zijn or- ganisatorische werk. Men onder- scheidt in de Sovjet-Unie: indivi- duele agitatie (gesprek van man tot man), groepsagitatie (richt zich bijv.

tot een fabrieksbrigade), massaver- gaderingen en massa-agitatie (de agitator richt zich door middel van radio, t.v. of pers tot een anoniem publiek).

Ontwerp Drank- en Horecawet voornaan1ste onderwerp van discussie

De Landelijke Middenstandscom- missie van onze Partij kwam on- langs onder leiding van haar voor- zitter, de heer J. F. M. A. van Dijk, te 's-Gravenhage in vergade- ring bijeen.

Het voornaamste onderwerp van discussie was het ontwerp Drank- en Horecawet, dat bij een der werkgroepen in studie is. In af- wachting van een meer gedetailleerd pre-advies beperkten de beraad- slagingen zich tot de hoofdlijnen van dit wetsontwerp.

De combinatie van de vergunning tot drankverkoop 111et de vestigings- vergunning voor het horecabedrijf vond in beginsel algemene instel11- ming. Terecht hebben de bewinds- lieden het verouderde maxi111um-

stelsel, dat in de praktijk steeds tot kwalijke gevolgen heeft geleid, la- ten vervallen.

Daar staat tegenover, dat hoge eisen zullen worden gesteld aan de persoon van de exploitant en aan de inrichting , waarin het bed1·ijf wordt uitgeoefend. Men was dan ook van oordeel, dat aldus vol- doende waarborgen zijn geschapen voor een maatschappelijk en eco- nomisch verantwoorde bedrijfsuit- oefening.

De indruk bestaat, dat het ont- werp minder centralistische tenden- sen vertoond dan de bestaande wet- geving. Aan de ge111eentebesturen worden ruimere uitvoeringsbe- voegdheden toegekend, hetgeen in beginsel valt toe te juichen.

N. V. A. Prins Th. zoons Aa~neming Maaischappij

SLIEDRECHT

Teletoon

8

Bagger- en Havenwerken

Besloten werd de vaststelling van een eindadvies aan de Tweede Ka- mer-fractie uit te stellen totdat de werkgroep haar taak heeft voltooid.

Nota inzake het toerisme

De bestudering van de door de staatssecretaris van Economische Za- ken aan de Tweede Kamer uitge- brachte Nota inzake het toerisme werd toevertrouwd aan een cÓ!11!11is- sie ad hoc, bestaande uit de heren F. D. Bastet, W. ten Berge, W. ten Haaf, 111r. G. A. W. C. baron van He111ert tot Dingshof, H. Pols, mr.

F. Portheïne en F. L. van der Leeuw.

In verband met de aanstaande behandeling van de rijksbegroting werd de leden gelegenheid gegeven opmerkingen over de verschillende hoofdstukken ter kennis van het se- cretariaat te brengen

De indiening van de Ziekenfonds- wet en van een wetsontwerp tot ver- hoging van de invaliditeitsuitkerin- gen gaf de com111issie aanleiding op- nieuw de wenselijkheid uit te spre- ken van 'n breder overleg over der- gelijke wetsontwerpen van algemene strekking, opdat een sa111envattend advies van vertegenwoordigers van alle sectoren van het bedrijfsleven tot stand kan ko111en. De voorzit- ter nam op zich deze wens onder de aandacht van het hoofdbestuur te

brengen. v. d. L.