39 zetels voor de VVD?

Rede van Hans Wiegel bij de alge- mene beschouwingen in de Twe&- de Kamer: pagina 4.

Het tegenplan van de VVD: pagina 7.

Oud-redacteur A. W. Abspoel over historische gebeurte·

nissen en politieke bokkesprongen op pagina 8.

Henk Vonhoff wil geen generaal zijn. die bezig is een vorige oorlog te voeren. Zie pagina 10.

De VVD-bezwaren tegen de ondernemingsraad nieuwe stijl; pagina 12.

De afloop van het abortusdebat in de Tweede Kamer:

pagina 13.

Verslag van het congres over welzijnsbeleid; pagina 15.

Rhodesië. de Duitse verkiezingen en het congres van de Liberale Internationale: pagina 17 en 19.

350.000 Brabanders doen er het beste aan op 3 november te stemmen op de VVD-lijst, aange- voerd door J. Scholten. Zie pagina 21.

Algemene bijeenkomst van de vrouwen in de WO: pagina 23.

Rapport over studiefinanciering: pagina 27.

atie ^o recreatie ^o recreatie ^o recrea

Chalet ZWITSERLAND VAKANTIELAND

Ser:fiCe Gemeub. woningen en chalets te huur In geheel

"

U 55e Zwitserland voor zomer- en winterverblijf. Tevens be- middeling bij de aankoop van woningen en chalets in Wallis (Grachen, Fiesch. Crans-Montana etc.).

Documentatie zenden wij u op aanvraag gaarne toe.

Chalet Service Suisse, Maliestraat 14, Utrecht.

Tel. 030-312361-312792.

Voor een altijd terugkerend plezier voor weekend of vakantie

Speciale naseizoenprijzen. Ideaal gelegen bungalows in magnifiek ruitersportcentrum f 150,-per week, of bungalow voor weekend voor 4 personen f 2 50,-plus gratis 4 paarden ter beschikking.

,.DE WITTE WIEVEN" b.v.

Wiltsangh 41, Nunspeet. Tel. 03412-2642 b.g.g. 3163

VAKA~TIEBOERDERIJ 'KLEIN OEVER' Wij verzorgen voor uw kind een sfeervolle vakantie. leeftijd 6 t/m 1 0 jaar en 11 t/m 1 5 jaar. Paard-en ponyrijden, sport en spel, eigen zwembad.

Komt u ook eens een kijkje nemen. of vraagt inl. bij J. Maat. Oud Avereest 60, Balkbrug (Ov.)

Tel. 05230-9204

Met kerst en nieuwjaar in Oostenrijk.

Reisedienst Österreich biedt u gedurende deze periode fijne akkommodatie op boerderijen en in landhuizen,op basis van logies en ontbijt.

Prijs 14-daags verblijf f 190,-p.p.

Inl.: Reisedienst- Österreich Rotterdam. Tel. 010-124444.

Sinds 1960 specialiseren wij ons, als enige reisbureau, in de verhuur van een steeds groeiend aantal (thans 300)

LUXE PRIVÉ VAKANTIEBUNGALOWS & -BOERDERIJEN (2de woningen) in de fraaiste streken v. ons land. Eigen terr. tot 6000 m² (niet op campings). Vele m. e.v., TV. r..ponhaard. Ideaal voor Kerst- arrangement 24/1 2-2(1. Vóór- & naseizoen 40•60% red. Verhuur p.

weekend, week, maand al jaar I o.a. woningzoekenden).

Vraagt nu reeds folders 1977, er is nu nog keus. Persoon!. service.

Inl. WORLD TOURS, VOORBURG. T~l. 070-860644 (altijd bereikbaar).

BUITENLAND

Te huur compleet ingerichte vakantiehuizen in: Belgische Ardennen, Luxemburg, Duitsland (Sauerland, Eifel, Moezel, Zwarte Woud, Algau en Bodensee). Zwitserland (Wallis). Oostenrijk (Salzkammergut, Karinthië, Tirol), Frankrijk (Bretagne, Normandië, Vogezen, Dordogne en Ardèche, Provence, Arcachon). Spanje (Costa Brava). Engeland (Cornwall, Wales).

Brochure bij: Vluchtheuvel Vakantiehuizen -Postbus 25, Puiflijk Gld.

08870-2671. Kantooruren: ma. tlm vr. van 9.00-1 7.00 u.

TE HUUR. GemeenteVaals-Zuid Limburg

EXCLUSIEF VAKANTIEHUIS

(vakwerk stijl) zeer confortabel; modern ingericht voor 4 à 6 personen.

C.V. warm/koud water, douche/toilet. electr. koken (4 platen), afzuigkap, T.V. Prijs: tot 30/9 f 500,-per week, daarna tot 20/2 f 400,-per week.

Zeer rustige ligging op zuid helling.

Inlichtingen: tel. 04455-1277.

.

urr mer 1159 1 oktober 1976

• Abo nament voor niet denv ndeVVD 16 50 per Jaar

• Druk

T n Brmk Meppel b v

IJ g 5 november 1976

39 zetels voor de VVD?

In opdracht van de VARA heeft het NIPO een groots opgezette enquête gehouden over de vraag hoe men in Nederland zou stemmen. als er nu verkiezingen voor de Tweede Kamer zouden plaats hebben. Volgens het vorige week zater- dag in het radioprogramma Rooie Haan bekend gemaakte resultaat. moeten we rekening houden met een ware politieke aardverschuiving. De VVD zou maar liefst 17 zetels winnen en daar- mee op a9 zetels komen. Winst zou ook het CDA-blok boeken (van 48 naar 52 zetels). vooral dankzij een sprong van de oppositionele CHU van 7 naar 11 en ondanks verlies van de ARP, de meest vurige regeringspartij. De progressieve drie (PvdA. PPR en 0'66) verliezen volgens de enquête samen 10 zetels (van 56 naar 46), DS'70 wordt bijna en de Boerenpartij geheel weggevaagd.

Het is duidelijk dat de VVD blij mag zijn met deze cijfers. Er valt uit af te leiden dat de kiezers ge- noeg hebben van het door het kabinet-Den Uyl gevoerde beleid en in de volgende periode een regering met de VVD wensen. Ook kan men er uit concluderen dat de door de VVD gevoerde oppositie bij de kiezers in goede aarde is geval- len. En, de zwartkijkers ten spijt, men kan vast- stellen dat de manier waarop de VVD het abor- tusvraagstuk heeft behandeld (dat geldt dan zowel het indienen van een initiatief-ontwerp als het samengaan in deze kwestie met de PvdA) niet merkbaar stemmen heeft gekost. Potentiële VVD-stemmers, die het oneens zijn met ons abortusbeleid. hebben zich duidelijk niet in grote getale vah de partij afgekeerd.

Zijn dat allemaal positieve zaken. die wij als een steun in de rug kunnen ervaren, wij mogen aan de andere kant in ons enthousiasme niet vergeten dat het er niet om gaat enquêtes te winnen. maar verkiezingen. De ervaring leert dat een deskundig opgezette en uitgevoerde t;~nquête wel een zekere tendens weergeeft. Maar met de uitslag vertaald in Kamerzetels moet men heel voorzichtig zijn. Wij zijn nuchter genoeg om bij het vernemen van dit soort cijfers te zeggen: Prachtig. maar we moeten het eerst nog wel ècht zien gebeuren.

Het is natuurlijk mogelijk dat de CDA-partijen uit deze enquête de conclusie trekken dat thans de tijd rijp is geworden om het kabinet naar huis te sturen. Zij kunnen het kiezersvolk er dan

op wijzen dat zij dit (zij het wel heel erg laat) dan toch maar gedaan hebben en zo een graantje mee pikken van de anti-Den Uyl stemming. die uit de enquête blijkt. En dat kan dan weer ten koste gaan van de VVD-winst, die er op dit moment in zou zitten.

Politiek interessant is de reactie van CDA-voor- zitter Steenkamp. dat een tweede kabinet-Den Uyl op grond van deze enquêtecijfers er niet in zit. Niet alleen omdat hij meent dat het premier- schap toekomt aan het CDA als grootste partij.

maar ook (en dat lijkt belangrijker) omdat Steen- kamp .. er niet over peinst op dit moment een liefdesverklaring voor de PvdA af te leggen". De deur voor de VVD wordt steeds verder openge- zet.

Een ander punt waar we rekening mee moeten houden is dat de uitslag van èchte verkiezingen voor een deel mede bepaald wordt door gebeur- tenissen vlak voor de verkiezingsdag. Den Uyl is een slim genoeg politicus om dat aspect te ver- waarlozen. Als het aan hem ligt, zal hij wel een paar leuke dingen voor de linkse mensen laten gebeuren vlak voordat we naar de stembus moeten. Zijn financiële marg~ is daarbij erg klein (of liever gezegd: in het geheel niet aanwezig).

maar hij heeft fraaie woorden genoeg en ook nog wel wat zand om in daarvoor ontvankelijke ogen te strooien.

Er zal niemand in de VVD zijn. die zal adviseren dat wij na het VARA-NIPO-onderzoek verder op onze lauweren kunnen rusten. Integendeel: de uitslag van de enquête is een geweldige uit- daging. namelijk om waar te maken wat voor- speld wordt. Daarvoor is hard werken op alle niveaus noodzakelijk. De partijafdelingen zijn thans bezig het concept-verkiezingsprogram te bestuderen. Het zou in het belang van de WO zijn zich daarbij niet te zeer te verliezen in de- tails. Het gaat om de grote lijnen van het poli- tieke beleid. Dat de kiezers. dat zo aanvoelen heeft deze enquête in ieder geval overduidelijk gemaakt.

NOORDWIJK HOEVE RESTAURANT CLEYBURCH Tel. 01719-12966 Herenweg 225 Gastronomisch centrum. Restaurant met open cave. Stalzolder met bodega en vóórzolder voor uw receptie en be- sloten culinair festijn.

Keuken geopend van 17-23 uur.

Diverse zalen voor konferenties, vergaderingen e.d. (groot en klein).

• Speciaal

konferentie-arrangement Alle kamers met prive bad en telefoon. Zeer rustig gelegen in bosrijke omge- ving. Groot parkeerterrein.

"11t Q!:ampbttr•t ~ortn"

Kade 2 -VEERE - Tel. 0.1181 - 2Q1 - 228 .Sedert eeuwen vast gebruik: ...

om lupbtn ban qualittit rn anbrrt

====

"(}~ . .,KENNISMAKING BRABANT"

i

GOLDEN TULIP HOTEL GRAND HOTEL .,DE COCAGNE"

Voor reeds f 66,50, van zaterdag vóór het diner, welkomstdrankje in de bar .,Babylon", diner of smorgasbord dansant en 's-zondags, na een goede nachtrust, een uitgebreid brunch-ontbijt. Kinderen tot 1 2 jaar logeren gratisopdeouderkamer.·Vestdijk47- Eindhoven- tel. 040-444755

Hotel- Café- Restaurant ,.Wilhelmina"

Telefoon 04788-256 OVERLOON (N.Br.)

Bondshotel, in bosrijke omgeving. Het ideale hotel voor rusttoekers. Grote parkeerruimten. Goede keuken.

onze fameuze keuken en uitgebrelde wijn- kelder staan voor U klaar, óók voor Uw zakenrelatie.

tevens ziJn afeetVolle vergaderzalen ter be- schikking.

ruime parkeergelegenheid.

SPECIALITEITEN RESTAURANT

"Het Kasteel van A hoon"

à la carte Restaurant

Tevens zalen voor recepties. diner, vergaderingen etc.

S.G. Abel- Dorpsdijk 63, A hoon- Tel. (01890) 8896- 8884

'Ditkabin

Door onze parlementaire redacteur

,.Dit kabinet is uitgeregeerd.

De kiezers zijn dit kabinet moe. Herinnert de PvdA zich nog dat zij enkele jaren gele- den hoogmoedig zei, dat er met de komst van dit kabinet heel wat zou veranderen in dit land. Eriswatveranderdl Herinnert de minister-presi- dent zich nog dat hij zijn eerste optreden in dit huis besloot met de woorden:

.. Waar visie, waar uitzicht ontbreekt, komt het volk om".

Hoe wrang, hoe navrant klin- ken die woorden nu, hoe bit- ter is de werkelijkheid".

Zo besloot fractievoorzitter Hans Wiegel dinsdag in de Tweede Kamer zijn toespraak bij de Algemene Beschouwin- gen over het beleid van het kabinet-Den Uyl. Het was een vlijmscherpe aanval op de zit- tende regeringsploeg, tegelijk een uitnodiging aan KVP en ARP om het vertrouwen in dit kabinet niet vol te houden, een schildering van het alter- natief dat de VVD ons land kan bieden, en onmiskenbaar de officiële opening van de verkiezingscampagne.

Het is ons een waar genoegen deze week voor het laatst bij de algemene beschouwingen van gedachten te wisselen met de daadkrachtige, frisse, eensgezinde ploeg bewinds- lieden die voor ons zit, zo begon Wiegel zijn toespraak.

,.Veel is gerealiseerd, tot veel werd een aanzet gegeven", wordt in de Troonrede tot ons gezegd. Wij hoeven maar te kijken naar de ontwikkeling van de werkloosheid, naar de inflatie, naar het begrotings- tekort, naar ons bedrijfsleven, om te beseffen welke diepere bedoelingen kunnen steken achter deze passage waarin het kabinet zich volstrekt ten onrechte een veer op de hoed

steekt. En wie nadere ophel- dering omtrent de visionaire blik van dit kabinet behoeft, hij neme slechts kennis van een andere uitspraak in de Troonrede.

.,Het gaat om het perspectief van een samenleving, waarin gezamenlijke verantwoorde- lijkheid wordt aanvaard op grondslag van gemeenschap- pelijke zeggenschap". Hoe schril steekt de werkelijkheid van het beleid van dit kabinet niet af tegen deze frasen.

g

Zeer fel, zwaar afkeurend, was Wiegel over het mislukte beleid van het kabinet inzake de werkloosheidsbestrijding en de geldontwaarding.

Louter wrange vruchten: dat is de oogst van drie en een half jaar kabinet- Den Uyl. In de aanpak van werkloosheid en inflatie heeft het kabinet gefaald. Direct bij de start in 1973 heeft de VVD het kabi- net gewaarschuwd voor het uit de pan rijzen van de collec- tieve uitgaven en voor zijn ondoordachte nivelleringspoli- tiek.

In de loop van deze kabinets- periode kwamen daarbij onze kritiek van het potverteren van het aardgas en op het verslechteren van het inves- teringsklimaat in ons land. Al onze kritiek, al onze waar- schuwingen waren maar door een ding ingegeven: onze vrees voor de toeneming van de werkloosheid.

r teloos

Achter een stroom van holle woorden in de Troonrede tracht het kabinet zijn krach- teloosheid te verbergen.

Het vraagt in een loos beroep om medewerking voor zijn beleid.

Het durft op kritiek die het van

Wiegel bij de algemene beschouwingen in de Tweede Kamer

is uitgeregeerd.,

alle kanten heeft bereikt niet in te gaan.

Het waagt het ongedekte wissels op de toekomst te trekken. Het testament dat dit kabinet nalaat, is een testi- monium peupertatis.

De Troonrede heeft dit kabi- net doen verworden tot een propagandapamflet vol groot- sprakerij en halve waarheden.

Hoe durh de regering in deze tijd van barre werkloosheid te zeggen, dat haar werk voor iedereen voor ogen staat?

Hoe kan men spreken van een bescheiden groei van de koop- kracht van de burgers, als het in wezen gaat om praktisch de nullijn voor vele jaren.

Oorzaak

Het economisch getij is tegen, zegt de regering. Over het feit dat het beleid van het kabinet zelf daar een belang- rijke oorzaak van is, geen woord.

De regering laat weten te rekenen op de bereidheid of- fers te brengen. Maar wie moeten de offers brengen?

Het kabinet zelf brengt geen offers. 80% van elke extra verdiende gulden gaat het komend jaar naar de collec- tiviteit. Het zijn de burgers en het bedrijfsleven die de offers brengen moeten. Gedwongen worden die offers te brengen.

Want wat staat er in de Mil- joenennota? ,.Matiging van het stijgingstempo van de privé-inkomens· is het dwin- gend verlengstuk van het 1 %- beleid". '

Principieel staan wij hier tegenover elkaar. Wij willen niet dat de burgers er zijn voor de overheid. De overheid is er voor de burgers. Wij kiezen niet voor een op alle fronten de dienst uitmakende over- heid. Wij kiezen voor een

Wiegel tijdens het fractieberaad over de algemene beschouwingen

overheid die aan de burgers dienstbaar is.

Daarom willen wij scherpe bezuiniging op de collectieve uitgaven. Daarom willen wij ruim baan voor het bedrijfs- leven.

Daarom willen wij versterking van de koopkracht voor de burgers.

Argwaan

Wiegel had er argwaan over of de regering aan werkne-' mers en werkgevers wel op- recht de ruimte wil bieden voor vrije loononderhandelin- gen.

Als de regering de verbetering van de koopkracht voor de gewone werknemer in de ko- mende jaren praktisch op nul zet, waar kunnen vrije loon- onderhandelingen dan toe lei-:

den?

Zijn dat dan geen onderhan-

delingen op de vierkante centimeter.

Staat dan niet op voorhand vast, dat die besprekingen een farce worden, een schijnver- toning?

Wat is dan de vrijheid in die zogenaamd vrije loonónder- handelingen. Wij kiezen voor een reële verbetering van de koopkracht van de burgers.

Die keuze past in onze opvat- ting dat aan de bestrijding van werkloosheid en inflatie de hoogste prioriteit moet wor- den gegeven.

Wij kiezen voor verbetering van de koopkracht van de mensen langs de weg van de belastingverlaging.

Ons alternatief komt ook tegemoet aan de gerechtvaar- digde wensen van het be- drijfsleven. Het is de grote stijging van de arbeidskosten in de laatste jaren geweest die de rendementen heeft

aangetast en daardoor de in- vesteringsmogelijkneden heeft beperkt.

Nieuwe ploeg

Het vertrouwen tussen over- heid, vakbeweging en werk- gevers moet worden hersteld.

Alle.en flen nieuwe ploeg met een andere bemanning, be- ginnend met een schone lei, is daartoe in staat, zei Wiegel.

Een nieuwe ploeg die bereid is te luisteren. Te luisteren naar wat er in het bedrijfsleven leeft. Te luisteren naar de wens tot koopkrachtverbete- ring van de Nederlandse werknemers. Te luisteren naar wat door anderen wordt ge- zegd. Een nieuwe ploeg die niet bij voorbaat ogen en oren sluit voor kritiek en adviezen.

Den Uyl

Het is precies die eigenschap die dit kabinet en met name deze Minister-President mist.

Deze Mi nister-President kan niet luisteren. Hij heeft gelijk en niemand anders. Alleen hij weet het.

Fractievoorzitters in de Kamer van oppositie- en regerings- partijen kunnen waarschu- wen, kunnen moties indienen.

De Minister-President haalt zijn schouders op.

De Kamer kan uitspraken doen. De Mi nister-President legt ze naast zich neer.

Hoogleraren kunnen gedegen, en in hun effect vernietigende, artikelen over het regerings- beleid publiceren. De Minis- ter-President zegt niet onder de indruk te zijn van het voor- werk wat verwacht mocht worden.

De President van de Neder- landsche Bank kan de werk- loosheid onduldbaar noemen en kan zeggen dat de overheid meer moet bezui~igen. De Mi nister-P resident noemt dit ===l

I

.,

5

vervolg van pag. 5

'Dit kabinet is ultgeregeerd'

een opmerking die geen steek houdt.

Een woord is lichter dan een duiveveer, zegt hij.

Stijlvol, wijs.

Wat kunnen wij toch blij zijn met zo'n premier.

De Minister-President heeft die maskerade van schijnze- kerheid nodig om het zicht op de wrakke pijlers, waar het beleid van de komende jaren op rust, te belemmeren.

oeistelling

Alles moet wijken voor de strijd tegen werkloosheid en inflatie, zei Wiegel. Die doel- stelling heeft het kabinet zwaar aan de laars gelapt.

Deze doelstelling kan, zo zei Wiegel, alleen worden verwe- zenlijkt als er wordt gestreefd naar een stabilisatie van de verhouding tussen de collec- tieve en particuliere bestedin- gen.

Ook wij achten groei van de collectieve uitgaven aanvaard- baar.

Maar die groei mag in de toe- komst niet groter zijn dan de groei van ons nationaal inko- men. In de verhouding tussen de particulieren en de collec- tieve sector moet een pas op de plaats worden gemaakt.

Wij kiezen voor een nullijn voor de collectiviteit. Dat is ons alternatief.

Wild

Wiegel verweet het kabinet dat het "in het wilde weg'"

heeft genivelleerd in de inko- mens, zonder onderbouwing, zonder de geVolgen te over- zien.

Via een reeks van belasting- maatregelen, via het loonbe- leid, en nu weer door de af- schaffing van de kinderaftrek en de plannen met de woon- subsidies voor het eigen wo- ningbezit, zijn de laagst, de

lagere en de middeninkomens in elkaar geschoven, aldus de VVD-fractievoorzitter.

Or

Over de spreiding van kennis zei Wiegel: Het beleid van dit kabinet heeft tot chaotisering geleid, tot een stortvloed van nota's. Het verschuift de financiële lasten ervan naar de toekomst. Het gevoerde beleid zal - vreest mijn fractie - leiden tot ontmanteling van het huidige onderwijs en tot minder in plaats van tot meer kansen voor onze kinderen.

Als de regering zegt spreiding van macht voor te staan, hoe moet dan de uitspraak van de Minister van Onderwijs wor- den begrepen dat "binnen de grenzen van doelmatigheid, deugdelijkheid en rechtsze- kerheid" de onderwijsvrijheid zich moet bewegen.

Die passage duidt op een inperking van vrijheid van onderwijs die wij principieel afwijzen.

Wiegel hekelde vervolgens de machtspolitiek die dit linkse kabinet heeft bedreven, waar- bij hij het opnam voor de zelf- standigen. Dit kabinet heeft gepoogd de greep van de overheid op de individuele mens en groepen mensen te vergroten, zo constateerde hij.

Ook de planologische politiek en het grondbeleid noemde hij als voorbeelden van het cen- tralistische beleid van het kabinet-Den Uyl.

Libe , I

Wij liberalen kiezen voor een samenleving waarin de over- heid niet uit is op vergroting van haar eigen macht, maar op versterking van de rechten en vrijheden van de burgers.

De overheid moet naar onze mening de burgers niet in een keurslijf persen. Zij dient de kaders te scheppen waarbin- nen de mens zich volledig kan ontplooien.

Alleen door zo'n politiek kan de overheid gezag bij de bur- gers verwerven. Onder dit kabinet is het tegendeel ge- beurd. Wij geven het de Minister van Binnenlandse Zaken gaarne toe: De over- heid is niet meer wat ze geweest is.

o.efensie

Wiegel hield daarna een hartstochtelijk pleidooi voor een beter defensiebeleid, waarbij hij benadrukte dat alleen een goed defensiebe- leid qnze vrijheid kan garan- deren. Waardering had hij voor het beleid van minister Van der Stoel van buiten- landse zaken. Hij pleitte voor een krachtig nastreven van Europese samenwerking.

Geen spaander liet de VVD- leider heel van het bouwbe- leid. Scherp was hij ook in zijn kritiek op het verkeers- en verveersbeleid van dit kabinet.

Campagne

Aan het eind van zijn speech blikte hij vooruit op de verkie- zingscampagne, en de bereid- heid van de VVD om na de verkiezingen weer te regeren.

Het program waarme wij libe- ralen de verkiezingsstrijd ingaan is een sober program.

Ons program markeert onze positie in de Nederlandse poli- tiek. Het bedoelt de lijnen die ons scheiden van anderen zichtbaar te maken. Het is geschreven uit de intentie die scheidslijnen niet overdreven aan te zetten.

Die scheidslijnen niet te laten verworden tot onoverkome-

lijke barrières voor samen- werking met anderen.

Compromissen na de verkie- zingen gaan wij niet uit de weg. Het sluiten daarvan is niet laf. Het is de uiting van het besef dat ons land slechts in samenwerking met anderen kan worden geregeerd. De kiezers zullen van ons ver- wachten dat wij bereid zijn straks bij de kabinetsformatie ons program niet als een dictaat op tafel te leggen. Zij zullen wel van ons verwach- ten dat wij bij de vorming van het nieuwe kabinet ons sterk zullen maken voor de verwe- zenlijking ervan. Daar kunnen zij op rekenen.

En zij - de kiezers - zij zullen bepalen in welke richting zij wensen dat ons land in de komende jaren wordt be- stuurd.

A

Als wij weer gaan meerege- ren, dan zijn wij daartoe be- reid op basis van een gelijk- waardige inbreng in het rege- ringsprogram en een evenre- dige zetelverdeling. Dat is een aanbod en tegelijkertijd een voorwaarde waaraan moet ' worden voldaan.

Onafhankelijk zullen wij de verkiezingen ingaan, niet ge- bonden aan anderen.

Intentieverklaringen vragen wij niet.

Als diegenen in KVP en ARP die voorstander zijn van het uitspreken van zo'n verklaring voor de PvdA, het CDA zover

krijg~n dan neem ik aan, dat ik niet word misverstaan, als ik zeg dat de VVD dit hier en daar in het land van een toe- lichting zal voorzien.

•

Tegenbegroting van VVD-fractie:

Belastingen met

drie miljard omlaag

De VVD-fractie heeft deze week in de Tweede Kamer een belastingverlaging voor- gesteld van bijna drie miljard gulden. Dat gebeurde aan de vooravond van de Algemene en financiële beschouwingen over het beleid van het kabi- net-Den Uyl.

De grote rekenmeester achter dit pakket was financieel specialist Van Aardenne. Het voorstel was zeer concreet in zijn uitwerking. Er stond pre- cies bij aangegeven in welke bezuinigingen die drie miljard gulden gevonden kunnen worden. Hiervoor tekenden een aantal fractieleden.

Het VVD-voorstel, dat bij de diverse begratingsbehande- lingen tot in details via wijzi- gingsvoorstellen hard zal wor- den gemaakt, ziet er in hoofd- lijnen als volgt uit:

1 fJ I 'I I f N

door onze parlementaire redacteur

- De kinderaftrekregeling blijft gehandhaafd, in tegen- stelling tot de nivellerende voorstellen van het kabinet.

(91 0 miljoen gulden).

Wiegel en Van Aardenne achter hun alternatieve koffertje tijdens de presentatie van de tegen- begroting van de WO

- De inkomensbelasting wordt in totaal met 460 mil- joen gulden verlaagd, do9r de tweede en de derde schijf één punt minder te verzwa- ren. De modale werknemer (volgend jaar 28.000 gulden) met twee kinderen houdt daar schoon 140 gulden extra aan over.

- De inflatiecorrectie (het af- stemmen van de belasting- tarieven op de geldontwaar- ding) gaat voor de volle hon- derd procent door. (425 mil- joen gulden).

- De lasten voor het bedrijfs- leven worden met 11 00 mil- joen gulden verlicht.

Bezu"nigingen

In totaal gaat het om een bedrag van 2895 miljoen gul- den. De VVD-fractie heeft dit bedrag gevonden in bezuini- gingen op de begrotingen (to-

taal 11 55 miljoen gulden).

Het gaat daarbij om de de- pàrtementen van volkshuis- vesting, verkeer en water- staat, onderwijs, ontwikke- lingshulp en crm. Defensie is de enige begroting waarvoor de VVD-fractie meer geld wil uittrekken. De bezuinigingen op de bovengenoemde de- partementen betekenen aller- minst dat de VVD op die ter- reinen met de bijl wil inhak- , ken.

Aan alle voorstellen (die bij de afzonderlijke begrotingen zul- len worden ingediend) ligt als grondslag dat een aantal zaken niet meer door de over- heid wordt gedaan maar aan particulier initiatief wordt overgelaten. Om een voor- beeld te noemen: er kunnen meer huizen worden gebouwd door het eigen-woningbezit te stimuleren. Dat kost de over- heid minder geld, en maakt, gezien de vraag naar eigen

woningen, de mensen geluk- kiger.

De overige bezuinigingen vindt de VVD-fractie doordat de greep die dit kabinet via subsidies op het bedrijfsleven wil krijgen ( 1100 miljoen gulden) niet doorgaat, doordat de kinderbijslag ongewijzigd blijft (640 miljoen gulden).

Die laatste twee posten be- treffen extra uitgaven die het kabinet zich voorgenomen heeft, en die, als gevolg van de grote lastenverlichtingen die de VVD-fractie voorstelt, achterwege kunnen blijven.

·uk

Door deze voorstellen laat de VVD-fractie zien dat de druk van belastingen en niet-belas- tingmiddelen vergeleken met de regeringsplannen 1 ,3 pro- cent van het nationaal inko- men minder kan bedragen.

De VVD-fractie zorgt namelijk

\ .

• ~ ~ '!t~o- ~ :· -· .. ~ • -.,,

.

voor een drukvermindering van 0,5 procent, terwijl het kabinet een drukstijging van 0,8 procent wil. De wijzigin- gen in de kinderbijslag-kin- deraftrekregeling zijn in deze percentages meegerekend.

Van Aardenne stelde in zijn bijdrage aan de financiële de- batten opnieuw aan de kaak dat minister Duisenberg een te zonnige kijk op onze eco- nomie heeft. Alle risico's wor- den, zo zei Van Aardenne, veel te gunstig uitgelegd.

Hij had er critiek op dat het kabinet de uitgavenstijging niet voldoende ombuigt.

Mager

Volgens Van Aardenne biedt het kabinet een te mager kader om de koopkracht op peil te houden. Het financie- ringstekort komt in de doel-

vervolg van pag. 7

stellingen voor 1980 onver- antwoord hoog uit, betoogde hij. Hij wees er op dat na 1 980 onze energie- en beta- lingsbalans omslaat, wat ook ongunstig werkt. Het kabinet gaat er verder te gemakke- lijk vanuit dat de investerings- subsidies goed zullen werken, maar bureaucratie werkt ver- tragend en het kabinet doet alsof dat niet zo is. Met het negatief effect van de even- tuele invoering van de Ver- mogensaanwasdeling heeft het kabinet gemakshalve he- lemaal geen rekening gehou- den. Ook dat becritiseerde Van Aardenne.

Zijlstra

Zich beroepend op Zijl- stra, de president-directeur van de Nederlandscha Bank, legde Van Aardenne een mo- tie op tafel om de overheids- uitgaven minder sterk te laten stijgen. Hij deed een aanval op de nivelleringspolitiek van het kabinet en zette uiteen uiteindelijk niet de uitzonder- lijk hoge, maar de midden- inkomens hiervan het zwaarst de dupe zijn.

Van Aardenne zei dat haast misplaatst is bij het ingrijpen- de wetsontwerp dat het kabi- net nog even wil doordruk- ken over de subsidies op in- vesteringen. Het hele vraag- stuk van toetsing van inves- teringen op hun maatschap- pelijk nut is immers nog in studie bij de SER.

.. Het kabinet- althans de rode heren - wil een stuk macht voor de overheid binnenhalen, voor de kiezers hebben ge- sproken," zei Van Aardenne.

Uiterst interessant noemde Van Aardenne het dat er bijna niet één socialistische hoog- leraar is, die voor het kabi- netsbeleid een goed woord over heeft. Met veel moeite had hij er één weten te vin- den, professor Heertje.

•

Als .. historisch" bestempelde gebeurtenissen lijken tegen- woordig in ons politieke leven wel aan de orde van de dag te zijn. In progressieve ogen is één zo'n historische gebeurte- nis het onzalige moment ge- weest dat KVP en ARP zich bij de staatsgreepachtige forma- tie van het Kabinet-Den Uyl blindelings in de val lieten lokken. Nu is dat zelfde grote woord tientallen malen van vele zijden gebezigd nadat (op zaterdag 25 september j.l.) de AR-Partijraad met 194 stem- men voor, 33 tegen en één onthouding zijn definitieve goedkeuring hechtte aan het samen met de KVP en de CHU uitkomen met één ge- meenschappelijke CDA-kandi- datenlijst voor de komende Kamerverkiezinq.

Na tien jaar eindeloze dis- cussies van elkaar aantrekken en weer afstoten (door de CHU-partijvoorzitter mr. Van Verschuer aardig getypeerd als een .. toneelspel in vele be- drijven, soms een drama, soms een klucht") heet het CDA dan nu tot stand geko- men. We kunnen best de sportiviteit opbrengen prof.

Steenkamp, zonder wiens werkelijk bewonderenswaar- dige vasthoudendheid en nooit aflatende optimisme het hele CDA-geval nooit van de grond was gekomen, met dit feit geluk te wensen. De geest van de Aantjes-groep, die nog altijd haar grote twijfels heeft of het CDA wel de .. evange- lische voorhoedepartij" zal worden waar Aantjes en de zijnen naar zeggen te streven.

zweefde echter toch nog dui- delijk als een geest-van-de- twijfel over de bijeenkomst.

De woorden .. historisch mo- ment" en .. nieuw begin" klon- ken dan ook minder overtui- gend dan bij zo'n feestelijke gebeurtenis mocht worden verwacht. Het zal, zo vrezen wij van onze kant, trouwens een nieuw begin op de oude

De geboo v anhet C

wijs zijn. Confessionele poli- tiek heeft zich te allen tijde gekenmerkt door tweeslach- tigheid. Daar zal ook nu niets

1 in veranderen. Om een wat gewaagde beeldspraak te ge- bruiken: de geboorte van het CDA stond er nu reeds bol van.

Menigeen die de binnenland- se politiek niet dagelijks tot in de finesses pleegt te vol- gen, meent, dat er nu één nieuwe partij is ontstaan, die de KVP, de ARP en de CHU vervangt. Maar zo eenvoudig is de politiek in Nederland nu eenmaal niet. Die geza- menlijke lijst betekent nog niet dat de drie partijen zijn samengesmolten. Misschien,

den van: de ARP, de CHU, de

1 KVP, óf van het CDA. met de notitie: .. maak het hokje van uw keuze zwart". Van bevor- dering van de duidelijkheid ' gesproken!

Een weinig animerend begin is ook het "geschil over de brandende vfaag, wie er lijst- trekker voor het CDA zal wor- den. KVP en CHU vinden Andriessen daartoe de aange- we.zene. Ook hier is de ARP echter weer de dwarsligger.

Officieel heet het: geen van de drie samenwerkende fractie- voorzitters van thans, die zo nauw bij de strubbelingen van : het tot stand komen zijn be-

1 trokken geweest. Aantjes wil dus zelf óók niet. Maar dat

,,HistorÏ che'' gebeurteniss n

en polÏtieke bokkesprong n

heel misschien, als alles goed gaat, over twee of drie jaar, zo is de schatting in confessio- nele kring. Dat van één partij- organisatie nog geen sprake is, bleek trouwens wel uit de advertentie, die daags na de .. historische" gebeurtenis in de dagbladen verscheen. Daar werden de lezers door het . CDA uitgenodigd, lid te war-

zou dan ook wel te gek zijn, want deze is tot het laatste ogenblik tegenóver de huidige opzet van het CDA blijven staan. Het is dus al een wat vreemde figuur, dat hij noch- tans als eerste AR-kandidaat op de CDA-lijst zal figureren.

Het verzet in AR kring richt zich duidelijk tegen mr. An- driessen. Maar wie dàn? In

. . : .. -:.·.:.: :_~ .... :. . . .

/

en PvdA- emoties

veronderstellingen, zoals er vele worden geuit, zullen we ons niet verdiepen. Misschien is daar iets meer over bekend, wanneer de lezers dit onder ogen krijgen, maar waar- schijnlijk zal ook dat weer een langdurige geschiedenis wor- den.

En tenslotte is daar nog de .. profilering" van het CDA, zo- als men dat tegenwoordig noemt. Ook die is tweeslach- tig gebleven. De lood-om- oud-ijzer theorie doet nog altijd opgeld. Het ene, wijd geopende oog, blijft nog altijd gericht op het .,oud ijzer" van de PvdA, terwijl het andere oog meer dichtgeknepen lijkt, maar af en toe toch wel steels gluurt naar het .,lood"

van de VVD. Zelfs mr. Aantjes, wiens sterke voorkeur voor samenwerking met de PvdA overbekend is, sluit desge- vraagd toch niet de mogelijk- heid geheel uit, dat CDA en VVD na de verkiezingen toch gezamenlijk in zee zullen (moeten) gaan.

Partij van e Ar_ e·

.. De Partij van de Arbeid wil regeren. Op naar een tweede Kabinet-Den Uyl". Aldus riep, onder stormachtige toejui- chingen, de socialistische par- tijvoorzitter, len van den Heu- vel, uit op dezelfde befaamde zaterdag dat het CDA zijn .. historische" moment beleef- de. De zojuist voorgedragen socialistische lijstaanvoerder Den Uyl sprak zijn Partijraad,

TEN ER I FE, direct van 1 e eig., zo JUISt opgeleverd huis, omg. Puerto de la Cruz. Uniek bijv. vrij uitz.

Bev .. gr. living, 3 sl.k .. 2 badk ..

garage. Grondoppervl. 514 m²,

w v. 144 m² bebouwd. Pr.

f 185.000. Telef. 070-942676, na 18.00 uur.

naar men heeft kunnen lezen, zo emotioneel en indringend toe, dat, toen de emoties wat waren overwonnen, de aan- wezigen voor het eerst sinds jaren spontaan in een socialis- tisch strijdlied uitbarstten. Dat belooft wat voor de komende verkiezingen en voor de geest, waarin de daarop volgende kabinetsformatie zal worden gevoerd, voor zover althans de socialisten daarbij zullen zijn betrokken.

De heer Andriessen kan in ieder geval zijn illusies wel laten varen: al zou zijn CDA een of enkele zeteltjes meer behalen dan de .,progres- sieve" combinatie, hij hoeft er toch niet op te rekenen dat

.,leuke dingen voor linkse mensen" hebben ingedeeld, zullen de christen-democra- ten in de komende maanden nog slaafs zonder wijzigingen van betekenis moeten slikken.

Het zijn de wijziging van de Wet op de ondernemingsra- den, de invoering van de Ver- mogensaanwasdeling (VAD).

de doorvoering van het nieu- we systeem der investerings- premies en de gewijzigde grondpolitiek.

Wanneer dit alles en heel de noodlottige financieel-sociaal- economische begratingspoli- tiek voor 1977, zoals die in de ingediende miljoenennota en in de afzonderlijke begrotings-

dan 62 pct van representatief geachte ondervraagden ver- klaard .,weinig of geen" ver- trouwen te hebben in het thans nog zittende) Kabinet- Den Uyl. Dat geeft de (libe- rale) burger moed! Des te meer wanneer men leest dat partijvoorzitter len van den Heuvel, die tevens wel als de spreekbuis van de linkervleu- gel in haar partij kan worden beschouwd, een socialistisch minimum-program heeft ge- suggereerd dat de CDA-part- ners met huid en haar zou- den moeten slikken. Het zou een belediging voor het CDA zijn te veronderstellen, dat het zich zelfs daar nog voor zou willen lenen.

Een historische gebeurtenis: v.l.n.r. Aantjes. Kruisinga en Andriassan met staand CDA-voorzitter Staenkamp.

men van socialistische zijde Den Uyl voor hèm of voor welke àndere christen-demo- craat als minister-president zal laten vallen. Maar ook in het programmatische vlak liet bijvoorbeeld fractievoorzitter Van Thijn de partners van het CDA niet in het onzekere. Vier wetsontwerpen, die de socia- listen nog in de categorie:

hoofdstukken tot uiting komt, nu maar braaf wordt geslikt, wil de Partij van de Arbeid wel zo goed zijn, de christen- democraten weer in de rode schuit op te nemen. Zelfs inclusief de CH U van dr. Krui- singa. Maar bij al die rode plannetjes heeft ondertussen toch volgens een recent opi- nie-onderzoek ·niet minder

.. UU!il- gn.rb··

Beheer en ex pl. Mij. ZEELAND B.V.

voor uw vakantie-woning op

SCHOUWEN-DUIVELAND

Wij informeren u gaarne over aankoop van bouwgrond en permanente woningen.

Inlichtingen: Beheer en Expl. Mij Zeeland, Kromme Rake 8, Renesse.

Telefoon 0111 6-1294 of 1 703.

~

I

M iddachtensingel 71 Arnhem- Tel. 085-612292

Bemiddeling bij a'Vl- en verkoop van huizen en bedrijfspanden in Arnhem en omg. Hypotheekadviezen, taxaties, verzekeringen.

Voor beleggers die de grootst mogelijke zekerheid zoeken en toch zowel kapitaal als rendement willen beschermen tegen inflatie is een nieuwe formule ontwikkeld voor het bezit van Nederlands onroerend goed. Wilt u hierover vrijblijvend worden geïnformeerd?

Inlichtingen: DE GRONDVEST N.V .. afd. Voorlichting, Oranjesingel 59, Nijmegen, tel. 080-230644-231101.

"Wonen in het Gooi"

Makelaardij van der Schaaf

ONROERENDE GOEDEREN Albertus Perkstraat 41 -Hilversum

Te~efoon (02150) 16851 .

TE KOOP AANGEBODEN

Beleggingsboerderijen en kavels los land met prima rendement.

Boerderijen voo• di rekte aanvaarding.

Verhuurde en onverhuurde winkels en woonhuizen.

P.A.ZANDT Makelaar in onr. goed. lid N.B.M.

Haren (Gr.)- Tel. 050-347137 of349150

BECK MAKELAARDIJ O.G.

Bemiddeling aan- en verkoop hypotheken- taxaties v. Zuylen v. Nijeveltstraat 11 0 Wassenaar- 017 51 - 19205

ONZE WONINGGIDS

is op aanvraag verkrijgbaar

VOOR ONROERENDE GOEDEREN,

* Bemiddeling bij koop en verkoop

* Huur en verhuur

*

* Verzekeringen

* Hypotheken

* Beheer onroerende goederen STROOM LENTING & VAN GANGELEN BV,

Makelaardij onroerend goed, Sta*ionsstraat no. 12 te Maastricht.

Tei.043-11737.

Vonhoff op partijraad:

., gee n genera

De VVD zal zich in de komen- de jaren bezig moeten houden met het probleem van de toe- nemende centralisatie in onze bestuursvormen en zich moe- ten buigen over de mogelijk- heden tot verrijking van de de- mocratie. Dat bepleitte op de onlangs in Rotterdam gehou- den partijraad burgemeester H. J. L. Vanhaft van Utrecht . .. Contacten met leden van de Tweede Kamer hebben mij geleerd dat die behoefte ook daar bestaat. De partij zou moeten besluiten om hier werkelijk te proberen originele denkbeelden te formuleren.

Als wij ons beperken tot het in stand houden van de re- presentatie-democratie, waar- in wij als liberalen geloven, en geen oog hebben voor de veelheid van vormen die in de besluitvorming gestructureerd moeten worden, zijn we als generaals die bezig zijn met het voeren van de vorige oor- log," aldus Vonhoff ... Met zul- ke generaals loopt het niet goed af en omdat ik vertrou- wen heb dat het met ons best af zal lopen, meen ik dat wij die uitdaging niet voor ande- ren moeten laten liggen." Hij nodigde het hoofdbestuur uit een dergelijk voorstel aan de komende jaarvergadering te doen. De aanpassing van onze democratische organisatie zal volgens Vonhoff bij uitstek een taak moeten zijn van li- beralen die zich traditioneel vanuit hun principe met het vraagstuk van de democratie bezig houden. Het vasthouden aan verouderde vormen, wat ook kan betekenen het niet aanbrengen van nieuwe vor- men ter aanvulling van de oude, leidt tot een totaal ver- lies aan geloofwaardigheid en van uitholling van het demo- cratisch proces, meent hij. Het heeft naar zijn mening geen zin om zonder meer aan het vernieuwen te slaan dan wel procedures in de Nederlandse

verhoudingen te introduceren die in andere landen als ver- nieuwingen golden. Vonhoff noemde D'66 als voorbeeld van een groepering die klak- keloos wat men elders had gezien nabootste. Het pseu- ' do-Amerikanisme van die par- tij vindt hij de bron van mis- lukking van hun staatsrech- telijke excercities.

.. De vervijning van de demo- cratie moet worden gevonden in het bewust introduceren van het meeleven van de be- trokkenen. Dat gebeurt zeer onvolkomen in gekozen ver- tegenwoordigende lichamen, die voor het beslissen overi- gens een belangrijke functie hebben. Maar naast de repre- sentatie-democratie zal men ook een betrokkenheidsdemo- cratie vorm moeten geven, al- dus de Utrechtse burgemees- ter die de laatste term van het VVD-kamerlid drs. J.

Scherpenhuizen leende.

Centralisatie en concentratie zijn naar Vonhoff's mening de wachtwoorden geworden, omdat dat schijnbaar de enige methode is gecompliceerder processen te overzien. ..Ook zelf zijn zijn geneigd tè snel naar de centralisatie als hulp- middel te grijpen. Zo is het volstrekt noodzakelijk dat we nog eens grondig met elkaar nadenken over de politiepara- graaf in ons ontwerp-verkie- . zingsprogramma. Tè grote

centralisatie van het politie- apparaat zou aan de feitelijke controle ernstig tekort doen.

In dat opzicht zou de West- duitse Landespolizei interes- sant studiemateriaal bieden,"

aldus Vondhoff in zijn toe- spraak.

Ook de tweede spreker over het onderwerp .. Verfijning van de democratie". het Eerste Kamerlid mr. H. C. G. L. Polak uitte kritiek op een onderdeel van het VVD-verkiezingspro- gramma. Vermindering van het aantal Tweede Kamer-