gc~rulk ~rord.

(1)

Afrlkaanq vervang Hollandg

Di~ jaar 19-:.8 t,rag ni~ allesn vir Chriqtiana 0n orr1g~..--..

r"ring ¹n i.l·"rf0:·.rae..r0.ige jae.r nie ,maar deur dl.; invosr van Afri- kc--.ang ag taal sn vo~rtaal h2t ¹n n:n~re tyd-p!_;rk van ont~ .. rikk~-:-

=ing; op ondf'~ryqgnbi:'d vir di.;:' rrnie aang"br~~k.Aan die ein-;-- de van di~ volg~ndn ja~r iq di~ Yr~df' ~~n v~rsail1~~ ond~r-

0r.='dur~nd~ hi·~rd1e ~e.er h('t d10 gr18'90.p:\.d:I'T11~ mf'C"'r a.g 100,000 l""·rC'ng in Suid-AfrikD. g~c·iq .=.n dif' c;ko1~ mo~q vir

1

R01tla t ¹n Icwartaal qlui t.

'T~rat v-ir hi0rd~e g~'ri~q voor d .. r cl;;ur g~qtaan h'"'t,kan on h~::--r-

di·:" tyd'3tip dir' 1;C~qtaands tot:9tand van d~c:- onclert,.r~rq in o~·-

1. Jaarv~rAJag 1918, 10 - 11

(2)

die vol~snde : Kar~'"' l.?.aP;t"', Kar081---ogfonte tn, ^{n j}tky1.<: ,,Til~ov.r:....

brook,Plo~~okfont~in en GrootdoornA.

h2volking in qtand gehou iq ,l,raq 8 voor9if'n ve.n ond~rrfryq.-rl".:l-

1rroni ngq. 2

Aan toerunting h~t nog van die al1Prnoodqaaklik9t2 itomq

skol2 h~t no~ van diP R - 8 Clitol~khanke gA~ruik ~n ondoel- matig7'

bank~

^PlOS'i

no~

ⁱⁿ

v~rqk1llend8

skole

gc~rulk ~rord.

³

Tranqvaal hst daardtn jaar sy ~srqtn ho;~qkonl ~skry,nla dis

"'"'n op Chriqtiana. 4 l·rat ruimte "b~trPf ,,~raq hi:>Y-die c:konl in

3.L2~rl1ngf'.

di :=! ra.ad s ~ b;") rami ng 95 k.~ nd~rQ van Rkoo lg.e.anC::.e oud~rdom ,,rat n18 o-o gkool t-ra.Cj nie. e'l Oorc~nkomClti£?; Ordonnanq" e No. lA van 1916 kon 9koolrad? di~ gr~n~c van verpligte skool~~qoe~ uit-

qtau g~do~n to~ ~~sluit 19 om dl2 9koolpl1g na alb~i ~r~nAe

uit t~ brei ~n dit t&S ver~o_C2_g tot Rt.V:. ofJ:...~_ .. c-_r_. _ _ _ _ 6 _ l. Vgl Jaarv~rAla0.

2. JaarvDrq1ag 19~8

-3. Notnle ve.n die C:loc--mhof~e Skonlraad ged. 1~.:c. 1917 4. Vgl. Hoof~tnk IX

5. Jaarv~~slag 1918, 9 R. Ibid, 2?

(3)

di"' Skoo:_~ind-qertlflkaat0kqamen ~?c:;krvf v.raa.rvan. ~4. 0% t~0!n.

oor 72.1% in di~ h~le Tran~vaal gec:;laag het. l

lif18~~r,maBr aan di~ lacrqkole h~t 2? ult ~3,of A~.l%, ni~

1n ond~rr,.rv~':"'rs8rtifikaat beRit nie. 2 Hir-rdie trcurigt: toP'itar.c

di0 plaC!e vcrqkC-f ig ,of ac:.n di:; af"l•r:'qigheid v8_n nnd9r~fry8~rq __

~roni ngc:; • 3

die dorr⁰ ,dunhevolkte,ql~~hehuiqdc en Atiefmo~derlike deel van Tran~vaal,om daarna vir good na mner bevoorregts oord~

te vC'rhu~ <:l.~·prak b~~uislng,vcre.l vir dames ,r-rac:; ¹n ander r~de

!L hrae~ro~~ dif' diBtrik nis di-:. bsste onder1AryR<2rR gstrsk h8t nie. ·

5. Die leervakkc.

knn nie juiR v~r1::etor~ ng v :r"'f~r.s.g 1,..rord. in vergslyking ^{m~t di~}

oeriodo net voor of na di0 Jaar 1018 n18.

~ai~ Akolo,veral die twe~manskole. het nia voor~icnin~

2. Ibid, 126 3. Ibid

4. Ibid

(4)

z8lf,q "'ndervry ·:zcrA denken ^t~min

lyke osf~ningsn on tnch zyn 2'.7: van gr00t ,,raarde zo1ttr~~- v00r df: g:~ondhsid,al.s v0or de 8Ch0'1:1heid van h~t lichaam. ¹¹2

k~ bale nutt1~~r,d~el.tr~ffsndsr 0n pnsliker by hul:.9 aard, karaktcr en tn?.komR ag die

6. Di~ invner van AfrikaEnq a8 taal ~n medium.

Holland9 aq die mo?dertaal van die Afrikaans9prekcnde ~.e~r-

vrecmde tal2 OD ~knnl gelesr. Denartementel~ JmA8ndbrief N1

1 van 191? h~t ell~ nnderwvq~_iggams in kenniA geqt~l dat d1t di2 h:;leid van die reg""'ring r,re~A de.t Afr.~kaans die pJeV.: van

1. Jaarverqlag :918, 127 2. Ibid

3. Ibid

(5)

diP qkn1e van RY g~bied vir die 1aagte twe~ dae van die tweP-

word nm di?- invoer van AfrikaRnq die ^vo1g~nde jaar te ^la~t p1aHsvind. 1 Hi~rdie verq'l:='k iR gP-1·r~1P.r,ma£lr die rae.d h?t nie

o;~1ik::: v--·rq')ek vir eli~ 0nd2rT·.ry.qsr.s ve.n die Li0ht~n1'urgRP

kring toeg~qtaan 1A. 2 Ci die v00rg3gt~1ds ~amegprekin~g van

1Ar0rd ni~.

In Ry a1ge~cn2 v~rg1ag van 1917 het diP kringsinspektour,

II

not tau~ht ,r~ri th the r?R1J.1t that 1..ri th the c0ntin11a1 change 0f puuilA confuRinn ig Rnr~ t0 ar18t?.Fortunat~1y,1n rny di~trict

t~-=;

majori t:v

c:b~0q:e

Afrikaan.g . . . . ¹¹³

aantek~ning~ 0nr di~ invo?r van Afrikaan~ in hu11e Ako1~ qp

1. Notu1e van d~~ n10~mhofqe Jko01raad ged. 28.5.1017 2. 11:-~d, gsd. 23.6.1917

3. Jaarv~rglag 19i7, 127

(6)

gra:: d Il~ ¹n Afrika&n,...'lledium k1ELs '!trag en tog h~t die in- gpektevr in 9Y jaar1ikge rapnort van 1919 na Afrikaangmedium k1asge tot ~=~t. IV ver'!tryn, ter~,nr1 stg. V en VI as Ho11andRmedium

. l

ahngegee 19. Na 1920 lg net na Afrikahns- en Enge18med1um

Die n0tu1e van di~ raad van 10 Oktober 1919 11rag die eer- gte oiJ ln AfrlkaB.ng ong~t~ken t~ Ford. £ Op 21 J111i~ 1910 het

in Afrikaana ^nng~Ate1en np dle openin~sdag v&n die sknn1 in Julie 1919 het die Chri~tianase hnnf aang8teken : Die

II

9kor:J1 open rn~t die vnll.ende lec.e van die qtaf te~nr~~Tnnrdlg_.. ¹¹

fontein 151, het beswear tenn d1~ afRkELfflng van Hol1and9

arvaardlgl ng ge s tu'lr nm hul1e ~ tandpun t t e v erduld-e J.ik V!){)r

d~e raad en na hu11e n~ng~hoor l~,het dl~ raad die ^h~ervan Duyn vergoek nm die ouerg to~ te 9pre~k en die lnvner van Afrikaang a&n hu11e te verduldelik. 3

---· ---

2. Notu1e van die qlnemhofqe Skonlraad ged. 10 Okt. 1919 3. Ibid, "oek t1r.