RAADSVOORSTEL
BIJ ZAAKNUMMER: AST/2014/015538
Onderwerp: Bijlage(n): Vergadering
van:
Agenda- nummer:
p.h.:
Visie op de invulling van de lokale
bibliotheekfunctie 1 3 maart 2015 15.03.04 JH
de raad
van de gemeente Asten
Samenvatting
Als gevolg van ontwikkelingen als digitalisering, bezuinigingen en herziening van wetgeving is de positie van de bibliotheek in de maatschappij veranderd. Veel gemeenten doen onderzoek naar de wijze waarop de bibliotheekfunctie in hun gemeente kan worden ingericht. Dit speelt ook bij gemeenten in de Peelregio, waarbinnen nauw wordt samengewerkt op het gebied van de bibliotheek.
In het coalitieakkoord voor 2014-2018 heeft het college als speerpunt aangegeven dat het huidige goede niveau van de bibliotheek behouden moet blijven. Om deze doelstelling te realiseren en de rol van de bibliotheek in de maatschappij ook in de toekomst te waarborgen, is het van belang dat de gemeente Asten haar eigen visie op de invulling van de bibliotheekfunctie vaststelt.
De voorgestelde visie is gebaseerd op de volgende uitgangspunten:
De bibliotheekvoorziening in Asten komt tegemoet aan de behoeften van alle doelgroepen 1.
(jeugd, jongeren, volwassenen, laaggeletterden, ouderen);
De huidige structuur van de bibliotheek blijft gehandhaafd, met een centrale voorziening 2.
voor jeugd en volwassenen in Asten-dorp en een servicepunt in Asten-Heusden;
De samenwerking met de Bibliotheek Helmond-Peel wordt voortgezet, op basis van drie 3.
pijlers:
met instandhouding van de vier kernfuncties van de bibliotheek: de fysieke bibliotheek, -
de digitale bibliotheek, de educatieve bibliotheek en de programmerende bibliotheek;
De bibliotheek krijgt voor de toekomst de opdracht om te vernieuwen;
-
De bibliotheek krijgt de opdracht de afhankelijkheid van de subsidie in de toekomst te -
verminderen door te vermaatschappelijken.
Er wordt ingezet op continuering van de samenwerking met de gemeenten Someren, 4.
Helmond en Deurne.
Beslispunten
De raad besluit in te stemmen met de geschetste visie op de invulling van de lokale bibliotheekfunctie.
2/5 Inleiding
De wereld van de bibliotheek is in beweging. De bibliotheek krijgt te maken met ontwikkelingen op het gebied van digitalisering en nieuwe media, maar ook met de gevolgen van bezuinigingen en veranderde prioriteiten. Recent is ook de wettelijke basis van de bibliotheek herzien: sinds 1 januari 2015 is de Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen van kracht.
Door de vele ontwikkelingen is de positie van de bibliotheek in de maatschappij veranderd. Van de bibliotheek wordt niet per definitie hetzelfde verwacht als een aantal jaren geleden. Verschillende gemeenten hebben onderzoek laten verrichten naar andere mogelijke invullingen van de
bibliotheekfunctie, waarbij ook commerciële partijen zijn uitgenodigd. In enkele gemeenten heeft dit ertoe geleid dat de bibliotheek op andere wijze is ingericht of geheel is uitbesteed aan een commerciële partij.
In Asten wordt de bibliotheekfunctie verzorgd door de Stichting Bibliotheek Helmond-Peel. De Bibliotheek Helmond-Peel is in 2005 ontstaan uit een fusie van de bibliotheken in Asten, Deurne, Helmond en Someren. De afgelopen jaren zijn ook in de Peel de gevolgen van de ontwikkelingen zichtbaar geworden. In alle deelnemende gemeenten is bezuinigd op de bibliotheek en recent is ook in Deurne besloten dat de bibliotheekvoorziening anders zal worden ingericht. In Someren loopt momenteel een onderzoek naar een mogelijke andere inrichting.
In het licht van deze ontwikkelingen is het voor de gemeente Asten van belang om haar visie op de invulling van de bibliotheekfunctie vast te stellen. De visie wordt vastgesteld voor de periode 2015- 2016. Deze termijn valt samen met de resterende looptijd van het subsidieprogramma
Welzijn/Zorg 2014-2016. Het gaat in eerste instantie om een visie voor de korte termijn. Eind 2016 wordt het beleid geëvalueerd. Voor 2017 en verder wordt vervolgens een meerjarenvisie op de invulling van de bibliotheekfunctie opgesteld, waarbij wordt ingezet op een (deels) gezamenlijk gedragen visie in Peelverband.
De beleidsvisie is uitgewerkt in een notitie die als bijlage aan dit raadsvoorstel is toegevoegd. Dit voorstel licht de belangrijkste elementen van de visie uit.
Wat willen we bereiken
Het doel van de beleidsvisie is de bibliotheekfunctie in Asten in te vullen op een wijze waarop een volledige voorziening kan worden geboden die tegemoetkomt aan de behoeften van alle
doelgroepen. Het is van belang dat het huidige goede niveau van de bibliotheek in Asten ook in de toekomst behouden blijft. Dit is door het college ook als speerpunt opgenomen in het
coalitieakkoord voor 2014-2018. Dit betekent dat er in ieder geval een substantiële centrale voorziening zal worden gehandhaafd in Asten-dorp, waar zowel jeugd als volwassenen terecht kunnen. De bibliotheekfunctie moet de mogelijkheden in de regio optimaal benutten. Daarnaast is het van belang dat de bibliotheek in de toekomst minder afhankelijk wordt van de subsidie van de gemeente.
De visie voor de komende jaren moet ten slotte ook overeenstemmen met het bepaalde in de Wet stelsel openbare bibliotheekvoorziening, die op 1 januari 2015 in werking is getreden. De nieuwe bibliotheekwet gaat uit van één bibliotheeknetwerk, waarvoor de drie overheden gezamenlijk verantwoordelijk zijn. De wet legt geen verplichting op aan gemeenten om een bibliotheek in stand te houden. Wel is vastgelegd welke functies een bibliotheekvoorziening in elk geval moet vervullen om deel uit te kunnen maken van het netwerk. Deze functies worden samengevat als lezen, leren en informeren.
Wat gaan we daarvoor doen:
In Asten wordt de bibliotheek gevormd door de hoofdvestiging in Asten-dorp en een servicepunt in Asten-Heusden, in de vorm van een Bibliotheek op School (BoS), een landelijk concept. Deze structuur functioneert goed en sluit aan bij de behoeften van de gebruikers van de bibliotheek, zoals onder meer door de scholen in Asten-dorp is aangegeven.
De komende jaren is het gewenst om de huidige structuur van de bibliotheekfunctie in stand te houden. Daarbij wenst de gemeente de samenwerking met de Bibliotheek Helmond-Peel voort te zetten. De samenwerking wordt gebaseerd op de volgende:
Het beleid wordt voortgezet op basis van de vier kernfuncties van de bibliotheek, zoals 1.
beschreven in het Beleidsplan 2013-2018 van de Bibliotheek Helmond-Peel. Deze
kernfuncties zijn de fysieke bibliotheek (de uitleenfunctie en de functie van de bibliotheek als ontmoetingsplaats), de educatieve bibliotheek (de bibliotheek als centrum voor
informatie), de digitale bibliotheek (online dienstverlening en ontwikkelingen) en de
programmerende bibliotheek (organiseren van activiteiten). Met de instandhouding van deze vier functies wordt voldaan aan de in de wet omschreven basisfuncties van lezen, leren en informeren;
De bibliotheek krijgt de opdracht tot vernieuwing;
2.
De bibliotheek krijgt de opdracht om de subsidieafhankelijkheid te verminderen door te 3.
vermaatschappelijken. Vermaatschappelijken houdt in dat de bibliotheek actief de samenwerking zoekt met andere partijen, door co-creatie van producten en gebruik te maken van elkaars mogelijkheden. Het streven is om uiteindelijk 10% van de begroting van de bibliotheek te vermaatschappelijken. Dit betekent dat richting 2017 de
subsidieafhankelijkheid van de bibliotheek nog maximaal € 225.000,- zou bedragen.
Naast het voortzetten van de samenwerking met de Bibliotheek Helmond-Peel hopen we ook de samenwerking met de andere drie gemeenten te kunnen vervolgen. De meerwaarde van deze samenwerking ligt vooral besloten in de aanvulling van het aanbod van de verschillende
bibliotheken. Of en hoe de samenwerking met de andere gemeenten kan worden voortgezet, hangt af van de gevolgen van recente ontwikkelingen. In Deurne is de bibliotheekfunctie als gevolg van bezuinigingen in 2014 ingrijpend versmald. In Someren loopt momenteel een onderzoek naar een nieuwe invulling van de bibliotheekfunctie. In Helmond is opnieuw een flinke bezuiniging
aangekondigd die betrekking heeft op de hele cultuursector. Door de ontwikkelingen in de regio is het niet mogelijk gebleken om op dit moment een meerjarenvisie te realiseren. Daarom is
afgesproken dat wordt onderzocht op welke punten er wel één gezamenlijk gedragen visie kan worden uitgedragen en deze voor een kortere periode vast te leggen. Wij streven ernaar om in 2016 met alle deelnemende gemeenten tot een (deels) gezamenlijk gedragen meerjarenvisie te komen. Vanaf 2017 zijn de plannen van alle gemeenten duidelijk en kan definitief worden besloten tot het vaststellen van een gezamenlijke meerjarenvisie of een nieuwe in te zetten koers.
Mogelijke alternatieven:
Naast de hier voorgestelde visie zijn er ook alternatieve opties onderzocht. Daartoe is een
informatief gesprek gevoerd met een commerciële partij. De gepresenteerde visie van deze partij was gebaseerd op de realisatie van 'Bibliotheken op School' op alle scholen in de gemeente Asten.
Daarbij zou er in het centrum slechts een minimale bibliotheekvoorziening gehandhaafd worden voor de volwassen leden van de bibliotheek. Voor deze alternatieve optie is in de voorgestelde visie niet gekozen, omdat deze niet aansluit bij de behoeften die de bibliotheekgebruikers in Asten hebben aangegeven.
Risico’s:
Geen.
Wat mag het kosten:
Op basis van het subsidieprogramma Welzijn/Zorg jaarschijf 2015 wordt aan de bibliotheek een subsidie toegekend ten bedrage van € 254.131,-, plus een bedrag aan indexering ten hoogte van
€ 4.447,-. In totaal komt het subsidiebedrag over 2015 uit op € 258.578,-. Er staat voorlopig geen volgende bezuiniging op het programma. Wel zal in de komende jaren het bedrag dat door het Rijk wordt onttrokken aan het gemeentefonds, ter financiering van de landelijke digitale bibliotheek, aan de bibliotheek worden doorberekend. Het gaat om een stelselmatige onttrekking aan het fonds vanaf 2015 tot en met 2019. De bedragen die worden onttrokken lopen uiteen van 8 miljoen (2015) tot 12,2 miljoen (2019). Voor 2015 betekent dit voor Asten dat een bedrag van € 7.788,- zal worden doorberekend naar de bibliotheek. Dit bedrag is niet in het subsidieprogramma
4/5 Het streven is dat richting 2017 de subsidieafhankelijkheid van de bibliotheek dusdanig is
verminderd dat de subsidie nog maximaal € 225.000,- bedraagt. De eventuele indexering is niet bij dit bedrag inbegrepen. De doorberekening van de uitname uit het gemeentefonds valt wel binnen dit bedrag.
Bijlage(n)/ter inzage (incl. AST-nr):
Raadsbesluit -
Notitie 'Visie op de invulling van de lokale bibliotheekfunctie' (AST/2014/016634) -
Beleidsplan 2013-2018 van de Bibliotheek Helmond-Peel (AST/2015/000239) -
Het advies van de commissie -
RAADSBESLUIT
Onderwerp:
Dagtekening: Agendanummer:
Visie op de invulling van de lokale bibliotheekfunctie 3 maart 2015 15.03.04
De raad van de gemeente Asten;
gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 13 januari 2015 met zaaknummer AST/2014/015538;
gehoord het advies van de commissie Burgers van 9 februari 2015;
besluit:
in te stemmen met de geschetste visie op de invulling van de lokale bibliotheekfunctie.
Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Asten van 3 maart 2015.
De raad voornoemd,
griffier, voorzitter,
mr. M.B.W. van Erp-Sonnemans mr. H.G. Vos
doc: RV.MO.15.tk.003 typ: a.verberkt@asten.nl coll:
