Verslag regionale leergemeenschap Water en Ruimte - West Nederland 1 april 2014
Samenwerken!
De Leergemeenscha p wordt welkom geheten door Edith van Dam, sr. beleidsmedewerker Water bij de provincie Zuid-Holla nd. Ze geeft aan dat water en ruimtelijke ordening zeker in Zuid -Holland een twee- eenheid zijn. Verbinding van water en ruimte is heel belangrijk en een actueel onderwerp. De samenwerking tussen water en ruimte is operationeel en strategisch nog niet goed genoeg geborgd. Binnen het
Delta programma is samenwerking heel belangrijk, en moet vooral belangrijk blijven. “We moeten veel meer de verbinding leggen tussen water en ruimte”, aldus Va n Dam. De Leergemeenschappen Water en Ruimte dragen bij aan de gewenste verbinding, met op 1 april het centrale thema samenwerking tussen water en ruimtelijke ordening.
Werken aan samenwerking
Thijs Harmse n (Harmsen procesmanagement) start de leergemeenschap me t het schetse n van een pa rallel tussen de jeugdopleiding van AZ en de ontwikkeling van de water en ruimte professionals. Hoe werk je samen als team, en hoe kom je aan nie uw ta lent voor je team? Hoe vaak wordt systematisch aan de vorm van het
voetbalteam gewerkt in de voorbe reiding? Is er inz icht in kwaliteiten en worden ze benut? Evenals de kennis? Is die kennis een toegevoegde waarde?
Veel vragen en ook grote verschille n tussen de topsport en de wate r en ruimte praktijk. Bij he t voetbal wordt van jongs af aan gedrild, zijn e r heldere doelen (voetballe n in het eerste van AZ), wordt e r veel geïnvestee rd in training. Bij de wate r en ruimte professionals ligt dit anders, tra ining vindt e r amper plaats, het is mee r learning by doing. Overeenkomsten zijn e r ook: benutte n van de aanwezige kwaliteite n, je kunt het niet alleen, heldere doelen s tellen zodat je wee t waar je in de toekomst naartoe wilt. Hiervoor moe t in compe tenties worden gedacht en m oet daar ook op worden gestuurd. Een belang rijke taak voor de coach/manager.
Water Stroomt
In de BAR regio werken de gemeentes Ba rendracht, Albrandswaard en Ridde rkerk samen met wa terschap Hollandse De lta onder de titel ‘Water stroom t’. Arjan Goe dhart (gemeente Barendrecht) ligt de samenwe rking toe. De ambitie van de samenwe rking is om de s tijging van de uitgaven tussen 2010 e n 2012 in de afvalwaterketen aanzie nlijk te verlagen in de komende jaren. De verminde ring van de kostenstijging zit hem me t name in het gezamenlijk afstemmen van opgaven, onderhoud en behee r. Daarbij ontstaan e r in de samenwe rking tusse n wate r en ruim te partners
innovatieve oplossingen, die anders nie t zoude n ontstaan. Denk hie rbij aan de kansenkaart van de afvalwaterketen die hiernaast is wee rgegeven.
Willem Heesen (Platform31) opent de bijeenkoms t en benadrukt dat wat er gezegd wordt door een ieder tijdens de bijee nkomst, vertrouwelijk kan zijn.
Heeft u een idee voor de komende Leergemeenschap West op 30 september 2014 en wilt u bijdragen? Neem contact op met Willem Heesen v ia willem.heesen@ platform31.nl / 06 – 57 94 36 45
Belangrijke conclusies die de BAR samenwerking tot nu toe hebben opgeleverd:
• Samenwerking zinvol, maar neem de tijd om elkaars vertrouwe n te winnen.
• Richt je samenwerkingsproces op tijd e n goed in, m.n. met R.O..
• Er kan worden bes paard op investe ringen.
• Er kan worden bes paard op exploitatie.
• Gemeenten e n wate rschap ontwikkelen innovaties mét elkaar.
Klimaatbestendige proeftuin in Hoofddorp
René Blom (gemeente Haarlemmermeer) e n Annemiek Kooij (Hoogheemraadschap van Rijnland) lichte n de samenwerking van gemeente en waterschap toe binnen de DP NH (De ltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering) proeftuin in Hoofddorp. Blom opent met de opmerking da t Hoofddorp 5,5 me ter beneden NAP ligt en daardoor veel zoe twatergebruikt om de polde r geschikt te houde n voor o.a. agrarisch gebruik. Het boezemwater wordt stee ds zouter, dus wordt e r stee ds meer water van buite n de polde r aangevoerd. De visie die ten grondslag ligt aan de proeftuin is dat de Haarlemmermee r meer zelfvoorz ienend moet worden en meer water moe t vasthoude n. De vraag is hoe dit toe te passen in de reguliere werkstroom van wate rschap en gemeente. Papier is geduldig en de praktijk is wee rbarstig. Samen hebben ze de ‘meekoppelmetro’ on twikkeld.
Het doe l van de proeftuin: het ontwikkelen van een methodiek, c.q planningsmechanisme voor s tedelijk beheer en herstructurering die voorgenomen investeringen in vastgoed, openba re ruimte en ondergrondse
infrastructuur koppelt aan doelstellingen van klimaatadaptatie, de meekoppelmetro. De proeftuin heeft gele id tot een aantal bouwste nen.
1) Stresstest; zichtbaar maken van urgentie (nu of op te rmijn). De stress test biedt inzicht waar a. Urgentie is: adaptatie moe t daar leidend zijn voor ontwikkeling.
b. Urgentie op term ijn kan ontstaan.
c. Geen urgentie is, maar waar adaptatie op te rmijn wel belangrijk wordt.
Punten b en c zijn inte ressant te n aanzien van meekoppe lmogelijkheden
2) Gebiedsgerichte samenwerking en aanpak.
a. Tussen verschillende afdelingen inte rn.
b. Externe partijen betrekken middels sma rt coalitions.
c. Integrale gebiedsagenda met gezamenlijke doelen
d. Gebiedsfonds (publiek/privaat), gebied als een boekhoudkundige eenheid. Zorgt voor commitment bij de participerende partije n.
3) Meekoppelmetro, maatregele n die belangrijk zijn, maar nie t urgent. Er z ijn momente n in de tijd die over elkaar heen valle n en dus af te stemmen e n samen te doen.
4) Life Cycle E xploitaties en financië le betrokkenheid
a. Belemmering: beheer e n onderhoud nu financiee l gescheiden
95% van het s tedelijk gebied is al bebouwd, het is dus me t name een behee ropgave. Voorwaarde is dan sowieso dat alle ruim telijke ingrepe n en veranderingen over bijvoorbeeld 30 jaar in kaart moe ten worde n gebracht me t bijvoorbeeld ee n GREX+ mode l met inbegrip van de eerste 30 jaar onde rhoud.
Wie pakt de regie? Regie moe t le iden tot:
- Afweging doele n en belangen (korte en lange termijn)
- Afstemmen diverse visies en oplossingen voor adaptatie (in ontwikkeling/uitvoe ring- en beheer/e xploitatie fase
- Integrale afweging be ter op elkaar
afstemmen en zo nodig ande rs inrichten van financie ringsmode llen van diverse partije n - Life-cycle é n systeemdenken
Een mogelijke oplossing voor de
noodzakelijke regie is een taskforce integ rale ontwikkeling, behee r en onde rhoud.
Gouden tips
Uit de deelsessies e n gesprekken zijn een aantal goude n tips gedestillee rd.
- Samenwerking moet op alle niveaus binnen de organisaties de neuze n dezelfde kant op krijgen. Zowel operationeel, management als bestuur.
- Bestuurde rs zijn bij samenwe rking onm isbaar. Maak voor hen concreet inzichtelijk wat de samenwerking op termijn oplevert.
- Wees niet bevreesd om burgers te betrekken bij de opgave en om daarin jezelf als overhe id kwetsbaar op te stellen. Kwe tsbaarheid roept z org op welke dient a ls bindend e lement.
- Maak de meekoppelmogelijkheden inz ichte lijk, wat zijn op te rmijn de voorde len?
- Leer van fouten! Organiseer af en toe een m onitor en evalueerbijeenkoms t. Inventariseer knelpunten.
- Compete nties, houding en gedrag van be trokkenen zijn essentieel. Probee r als manager iederee n waar mogelijk in zijn/ haar kracht te ze tten.
Op 30 september 2014 vindt de volgende Leergemeenschap West plaats in Amsterdam bij Waterne t!
