• No results found

Vijf atheïstische mirakels of: materialisten geloven in magie

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Vijf atheïstische mirakels of: materialisten geloven in magie"

Copied!
6
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

1

Vijf atheïstische mirakels

of: materialisten geloven in magie

dr. Don Batten (http://creation.com/dr-don-batten); http://creation.com/five-atheist-

miracles?utm_media=email&utm_source=infobytes&utm_content=gb&utm_campaign=emails, 21 april 2016

Alle Schriftaanhalingen komen uit de Statenvertaling (1977 of HSV) Vertaling, bijk. plaatjes en voetnoten door M.V.

Atheïsten promoten zichzelf vaak als intelligent, logisch, wetenschappelijk, rationeel, enz. De agressieve ‘nieuwe atheïsten’, zoals Richard Dawkins, Sam Harris en compagnie, houden ervan hen die geloven in een bovennatuurlijke Schepper te portretteren als irrationeel, onwetenschappelijk, onintelligent, onwetend of zelfs ‘geestelijk gestoord’ (Dawkins). [zie plaatje hierna]

De entertainment industrie versterkt vaak deze percepties door ‘religieuze’ mensen (in het bijzonder kerkleiders) te portretteren als ‘idioten’ of ‘boerenkinkels’.

De realiteit is echter tegen deze percepties. Isaac Newton (plaatje rechts), zowat de grootste wetenschappelijke geest aller tijden, was een gelovige, net zoals andere stichters van de moderne wetenschap. Onderzoekingen hebben consistent aangetoond dat mensen met een sterke aankleving aan het gezag van de Bijbel het minst bijgelovig zijn, in tegenstelling tot de gemiddelde de facto-atheist.[1] Inderdaad, één atheïst drukte zijn teleurstelling uit dat

“sommige van de hoogst intelligente en geïnformeerde mensen” die hij ken- de christenen waren.[2]

Er is nog veel meer te zeggen. Atheïsten geloven dat alles tot bestaan kwam door zuiver materiële processen – het universum, leven, geest en moraliteit.

Maar, hebben zij een rationele, logische basis voor dit geloof?

Zij geloven in feite in mirakels zonder enige redelijke oorzaak voor die mirakels. Dat wil zeggen:

zij geloven in magie, of het optreden van dingen zonder een toereikende oorzaak. Bijvoorbeeld: een konijn komt niet echt uit een lege hoed; er moet een logische fysische verklaring zijn, een toerei- kende oorzaak. Een illusie heeft een illusionist nodig. Dingen gebeuren niet zomaar zonder iets dat die dingen veroorzaakt. Zelfs jonge kinderen begrijpen deze wet van causaliteit1, dat alles een oor- zaak moet hebben. Magie, waarbij dingen ‘gewoon gebeuren’ vanuit het niets, is iets voor sprookjes – zoiets bestaat niet.[3]

Hierna vijf belangrijke voorbeelden (en er zijn er meer) van materialisten die in magie of miracu- leuze gebeurtenissen geloven zonder enige toereikende verklaring of oorzaak daarvoor.

1. Oorsprong van het universum

Materialisten (atheïsten) trachtten ooit te geloven dat het universum eeuwig is (geen begin had), om de vraag weg te drukken waar het vandaan kwam. De beroemde Britse atheïst Bertrand Russell,

1 De Wet van Oorzaak en Gevolg bewijst dat alles wat bestaat een ultieme Oorzaak heeft.

http://www.verhoevenmarc.be/PDF/waarom-ik-in-God-geloof.pdf

Sir Isaac Newton

(2)

bijvoorbeeld, nam deze positie in. Maar dit idee is niet houdbaar. De vooruitgang van wetenschap- pelijke kennis over thermodynamica, bijvoorbeeld, betekent dat virtueel iedereen ertoe gedwongen werd te erkennen dat het universum een begin had, ergens, op een bepaald tijdstip – het ‘big bang’

idee is zo’n erkenning daarvan (ideeën zoals multiversums plaatsen het begin verder weg maar kun- nen het heikele probleem niet wegnemen).[4]

De ‘big bang’ tracht het begin van het universum te verklaren, maar, van wat begon het, wat ver- oorzaakte haar begin? Ultiem kon het niet voortkomen van een materie/energie bron, hetzelfde soort materiaal als ons universum, want die materie/energie moet ook onderworpen zijn aan dezelfde na- tuurkundige wetten, en daarom vervalt het (decay), en het moet ook een begin hebben, enkel verder terug in de tijd.

Dus, waar moest het vandaan komen? Van niets! Niets werd alles, zonder oorzaak. Magie!

“Het universum ontplofte tot iets vanuit absoluut niets – zero, nada, niks. En wanneer het groter werd, werd het nog meer gevuld met materie dat van absoluut niets voortkwam. Hoe is dat mo- gelijk? Vraag het Alan Guth. Zijn theorie van inflatie helpt alles te verklaren”.

Zo verkondigde de front cover van Discover magazine, april 2002.

Natuurkundige Lawrence Krauss, een van de luide ‘nieuwe atheïsten’ heeft getracht te verklaren hoe alles voortkwam vanuit niets; hij schreef er zelfs een boek over.[5] Maar, zijn ‘niets’ is een

‘kwantum vacuüm’ en dat is niet echt ‘niets’. Inderdaad, een materie/energie kwantum ‘iets’ heeft exact hetzelfde probleem als eeuwige universums; het kan niet eeuwig in het verleden hebben ge- persisteerd, dus al hun getheoretiseer is alleen toepasbaar nadat het universum (iets) bestond.[6]

Materialisten hebben geen verklaring voor de oorsprong van het universum, verder dan ‘het gebeur- de omdat wij hier zijn!’ Magie!, net zoals het konijn uit de hoed, maar nu met het universum, als het ware een gigantisch ‘konijn’!

Er zijn andere aspecten van de big bang – het ‘mainstream’ model van de oorsprong van het univer- sum – die ook miraculeus zijn. Het ‘standaardmodel’ heeft een periode van erg snelle expansie die

‘inflatie’ genoemd wordt (wat Alan Guth, hierboven vermeld, heeft uitgevonden). Er is geen geken- de oorzaak voor de initiatie van deze veronderstelde expansie, geen gekende oorzaak ervoor om te stoppen, en geen natuurkundig mechanisme voor de extreem snelle expansie. Maar deze drie geas- socieerde mirakels moeten gebeurd zijn of de big bang werkt niet, wegens het ‘horizon probleem’

(http://creation.com/light-travel-time-a-problem-for-the-big-bang). Meer magie!

“In het begin schiep God de hemel en de aarde” (Genesis 1:1). Dit is geen magie, want God, Die eeuwig en almachtig is, is een toereikende oorzaak voor het universum. En Hij kan eeuwig bestaan (en heeft daarom geen begin) omdat Hij een niet-materiële entiteit is (God is Geest, zoals de Bijbel zegt op vele plaatsen).

2. Oorsprong van de sterren

Volgens de big bang – ‘the only game in town’ om de oor- sprong van de sterren te verklaren – moeten er twee fases van sterrenformatie geweest zijn. Fase 1 betrof de formatie van waterstof/helium sterren (die Populatie III sterren [7] ge- noemd worden). Hier is het eerste probleem: hoe krijg je gas- sen gevormd in een snel expanderend primordiaal universum om samen te smelten om zo een kritische massa te vormen opdat er genoeg gravitatie is om meer gas aan te trekken om te groeien tot een ster? Gassen neigen er niet toe om samen te komen; ze verspreiden zich, in het bijzonder daar waar er een grote hoeveelheid energie (hitte) is.[8] Kosmologen vonden

‘donkere materie’ uit, wat een onzichtbare, niet te detecteren ‘materiaal’ is dat gewoon veel gravita- tionele aantrekking genereert, precies waar het nodig is. Nog meer magie![9]

Maar, we hebben ontelbare sterren – zoals de zon – die niet gewoon waterstof en helium zijn, maar die zwaardere elementen bevatten. Fase 2 komt hier, naar veronderstelling, in tegemoet. Explode-

De Bijbel zegt ons dat God de sterren maakte op de vierde dag van de scheppingsweek

(3)

3

rende sterren (supernova’s) van fase 1 produceerden genoeg druk om waterstof en helium samen te drukken om nieuwe sterren te maken die alle zwaardere elementen maakten (wat de astronomen

‘metalen’ noemen), inbegrepen de elementen waarvan wij gemaakt zijn. Deze sterren worden Popu- latie I en II sterren genoemd.

Nu, hier komt een nieuw probleem kijken: hoe kunnen exploderende sterren, met materie die met grote snelheid in alle richtingen vliegen, veroorzaken dat sterren met al deze nieuwe elementen ge- vormd worden? Er moet een samenkomen zijn van de elementen, niet een uiteenvliegen in alle rich- tingen. Stukken die elkaar raken zullen eerder stuiteren dan samensmelten. De meeste hypotheses omvatten een veelvoud van supernova’s van Fase 1 in een nauwe nabijheid, zodat voldoende mate- rialen samen zouden klitten om een proto-ster te vormen met voldoende graviteit om de tendens te overwinnen van uit elkaar vliegen maar meer en meer materiaal aan te trekken en zo te groeien tot een normale ster. Maar, supernova’s zijn geen gewone gebeurtenissen, in het bijzonder een veel- voud ervan in een nauwe nabijheid. Dus, dit scenario vereist een enorm aantal onaannemelijke ge- beurtenissen om te kunnen staan voor de enorme aantallen zwaardere sterren.

Dit is meer magie; mirakels zonder een mirakelwerker!

God maakte de zon en de sterren op de vierde dag van de Scheppingsweek. Andermaal: dit is geen magie of bijgeloof, omdat God in staat is zulke dingen te doen.

3. Oorsprong van leven Astrobioloog Professor Paul Davies zei:

“Hoe konden stomme atomen spontaan hun eigen software schrijven …? Niemand weet … er is geen gekende natuurwet in staat om informatie te creëren vanuit niets”.[10]

Niet enkel moet de DNA-code verklaard worden (hoe kan een gecodeerd informatie-opslagsysteem ontstaan zonder intelligent design?), maar ook de ongelofelijke machine-

rie die de informatie leest en de componenten van leven creëert vanuit die informatie, moet verklaard worden.

De voormalig onvermurwbare Engelse atheïstische filosoof Antony Flew verliet het atheïsme/materialisme wegens het groeiende bewijs voor zo’n design in levende dingen. Hij zei:

“Hij lijkt me nu zo dat de bevindingen van meer dan vijftig jaar van DNA-onderzoek hebben voorzien in stof voor een nieuw en enorm krachtig argument voor design”.[11]

Dit onderzoek,

“heeft aangetoond, door de haast ongelofelijke complexiteit van de arrangementen die nodig zijn om (leven) te produceren, dat er intelligentie moet bij betrokken zijn geweest”.[12]

Dit wil zeggen: enkel een ongelofelijk intelligente designer zou in aanmerking kunnen komen voor de informatiesystemen in levende dingen.

De welbekende Amerikaanse atheïstische filosoof Thomas Nagel zei:

“Wat naar mijn kennis ontbreekt, is een waardig argument dat het verhaal [van kosmische evo- lutie] een niet te verwaarlozen mogelijkheid bezit van waarachtig te zijn. Er zijn twee vragen.

Ten eerste, gegeven wat gekend is over de chemische basis van biologie en genetica, wat is de waarschijnlijkheid dat zelf-reproducerende levensvormen spontaan tot bestaan zijn gekomen op aarde, enkel door de operatie van de wetten van fysica en chemie?”[13] (Zie verderop voor de bespreking van zijn tweede vraag).

De notoire atheïst die zijn me- ning veranderde, Antony Flew

De Wet van Biogenese zegt: leven komt enkel voort uit leven (wetenschappelijk bewezen door o.a. Louis Pasteur). http://www.verhoevenmarc.be/PDF/waarom-ik-in-God-geloof.pdf

(4)

De wetenschappelijke kennis van leven groeit dagelijks, en naarmate dit gebeurt zijn de vooruit- zichten van een naturalistische (materialistisch/atheïstisch) verklaring voor haar oorsprong niet goed. De oorsprong van leven is dus weer een ander mirakel.[14] Nog meer magie.

De oorsprong van leven eist een super-intelligente oorzaak, zoals de Schepper-God die onthuld wordt in de Bijbel.

4. Oorsprong van de diversiteit van leven

De oorsprong van leven is slechts het begin van de problemen voor de materialist. Samen met ande- re atheïstische biologen, heeft Richard Dawkins zijn leven gespendeerd om te trachten te ontkennen dat levende dingen een bovennatuurlijk design vertonen. In het boek dat ‘hem op de kaart zette’, schreef hij:

“Biologie is de studie van gecompliceerde dingen die de schijn geven van ontworpen te zijn voor een doel”.[15]

De diversiteit van leven is een enorm probleem. Hoe veranderde een microbe zichzelf in alle leven- de dingen op aarde, van oorwormen tot olifanten, van mijten tot mangobomen? Al bijna honderd jaar werd gezegd van mutaties en natuurlijke selectie, de mechanismen van ‘neo-Darwinisme’ of

‘de moderne synthese’, dat die de diversiteit van leven verklaren. Maar, met onze moderne kennis van levende dingen, heeft dit bewezen nutteloos te zijn als een verklaring.

In juli 2008 ontmoetten 16 ‘high profile’ evolutionisten elkaar, door een uitnodiging, in Altenburg, Oostenrijk. Zij waren gekomen omdat zij zich realiseerden dat mutaties en natuurlijke selectie niet de diversiteit van leven verklaarden, en ze waren samengekomen om deze crisis in evolutionaire biologie te bespreken. De enige consensus was dat er een groot probleem is, een crisis.[16]

Thomas Nagel (voortgaand na een eerder citaat) stelde het zo:

“De tweede vraag betreft de bronnen van variatie in het evolutionaire proces dat in beweging werd gezet van toen leven begon: Wat is de waarschijnlijkheid dat, in de beschikbare geologi- sche tijd sinds de eerste levensvormen op aarde verschenen, als een resultaat van fysisch acci- dent, een sequentie van levensvatbare genetische mutaties zou zijn verschenen die voldoende was om natuurlijke selectie toe te staan de organismen te produceren die actueel bestaan?”[17]

Denk aan de veronderstelde oorsprong van mensen uit een chimpansee-achtige aap over zes miljoen evolutionaire jaren. Moderne vergelijking van de genomen2 toont zulke grote verschillen (van ten- minste 20%) aan zodat die oorsprong gewoon niet haalbaar is, zelfs met hoog onrealistische veron- derstellingen ten gunste van evolutie.[18] Eigenlijk was dat al niet mogelijk toen het verschil incor- rect gesteld werd op slechts 1%.[19]

Materialisten hebben geen toereikende verklaring (oorzaak) voor de diversiteit van leven. Er is hier een verbijsterende overmaat van mirakels, niet slechts één. Elk basisch type van levensvorm is een mirakel.

Genesis 1 vertelt ons dat God, de almachtige en alwetende Schepper, de verschillende levensvor- men maakte om zich voort te planten “naar hun soort”. Hier is een toereikende oorzaak, en de be- schrijving van de natuur van levende dingen die zich voortplanten naar hun soort werd bevestigd door elke waargenomen reproductie (miljarden mensen alleen al), en ook in het fossielenverslag waar de overgangsvormen afwezig zijn [20], en de ‘levende fossielen’ getuigen van consistente reproductie ‘naar hun soort’ in duizenden species.[21]

5. Oorsprong van geest en moraliteit

De oorsprong van geest en moraliteit vanuit energie en atomen is al lang een probleem geweest voor materialisten. Het is een belangrijk thema van Thomas Nagel in zijn boek Mind and Cos- mos, waar we reeds naar verwezen.

2 Genoom: het geheel van genen.

(5)

5

Een vijgenboom produceert vijgen, geen appelen. Dat is vanzelfsprekend. Evenzo produceren zaken van fysica en chemie ook fysische en chemische dingen. Maar, geest en moraliteit zijn geen zaken van fysica of chemie. Zeker, schepselen die fysisch en chemisch zijn bezitten geest en moraliteit, maar hoe konden zulke niet-materiële dingen voortkomen uit materie? Dit is een ernstig probleem voor materialisten, en de atheïst Nagel erkent dat oprecht, tot de extreme ergernis van zijn atheïsti- sche collega’s.[22]

De beroemde C.S. Lewis schreef:

“Als het zonnestelsel werd voortgebracht door een accidentele botsing, dan was het verschijnen van organisch leven op deze planeet ook een accident, en de hele evolutie van de mens was ook een accident. Als dat zo is, dan zijn al onze gedachten louter accidenten – het accidentele bij- product van de beweging van atomen. En dit gaat op voor zowel de gedachten van materialisten en astronomen als voor de gedachten van ieder ander. Maar indien hun gedachten – d.w.z. van materialisten en astronomen – louter accidentele bijproducten zijn, waarom zouden we ze dan geloven alsof ze waarheid zijn? Ik zie geen reden om te geloven dat één accident ik staat zou zijn mij een correct verslag te geven over alle andere accidenten. Het komt overeen met de ver- wachting dat de accidentele vorm die aangenomen wordt door een melkplas, wanneer je een melkkan omstoot, u een correct verslag zou geven over hoe de kan werd gemaakt en waarom ze werd omgestoten”.[23]

De atheïst kan geen toereikende oorzaak aanwijzen voor het bestaan en de verklaring van geest en moraliteit. Magie!

Waarom nemen blijkbaar intelligente mensen hun toevlucht tot het geloof in magie – niet-veroor- zaakte gebeurtenissen – op zoveel punten? Door niet te geloven in God hebben zij zich geplaatst in een irrationele filosofische hoek. Romeinen 1:21 zegt: “Want zij hebben, hoewel zij God kennen, Hem niet als God verheerlijkt of gedankt, maar zij zijn verdwaasd in hun overwegingen en hun onverstandig hart is verduisterd”. Mensen die ontkennen dat de Schepper bestaat worden daardoor

“verdwaasd in hun overwegingen” en “verduisterd”. We hebben genoeg hiervan gezien in dit arti- kel. Richard Lewontin geeft toe dat door God uit het plaatje halen “wij de zijde kiezen van weten- schap niettegenstaande de absurditeit van sommige van haar constructies …” (hij verwart ‘weten- schap’ met materialisme).[24]

God maakte de mens “naar Zijn beeld”, een schepsel met een geest en moraliteit (Genesis 1:27). Als zodanig zijn wij in staat na te denken over God en Hem te ‘kennen’. Dat is precies de reden voor ons bestaan. In Jesaja 1:18 zien we God spreken tot het volk van Israël dat zich van Hem afgekeerd had:

“Kom nu, laten wij samen een rechtszaak voeren, zegt de HEERE. Al waren uw zonden als scharlaken, ze zullen wit worden als sneeuw; al waren ze rood als karmozijn, ze zullen worden als witte wol”

Trachten te leven alsof God niet bestaat is de ultieme rebellie (zonde) en de ultieme dwaasheid. Het goede nieuws is dat God graag hen vergeeft die hun fout erkennen en Hem zoeken:

“Zoek de HEERE terwijl Hij te vinden is, roep Hem aan terwijl Hij nabij is. Laat de goddeloze zijn weg verlaten, de man van ongerechtigheid zijn gedachten. Laat hij zich bekeren tot de HEERE, dan zal Hij Zich over hem ontfermen, tot onze God, want Hij vergeeft veelvuldig”

(Jesaja 55:6-7).

Jezus Christus kwam in de wereld om onze vergiffenis mogelijk te maken; zie het goede nieuws van het Evangelie: http://www.verhoevenmarc.be/evangelisatie.htm.

Referenties en noten

1. Batten, D., Superstition vs Christianity, Creation 29(1):6, 2006; creation.com/superstition-vs-christianity.

2. “I hope there is no God!”, Thomas Nagel quote; creation.com.

3. There is ‘black magic’ where Satan is the sufficient cause for the events; for example, the Pharaoh’s magicians in Egypt, where they threw down their staves and they became snakes.

(6)

4. Grossman, L., Death of eternal cosmos: From the cosmic egg to the infinite multiverses every model of the universe has a beginning, New Scientist213(2847):6–7, January 2012. To say this we assume that the same laws of physics ap- plied at the beginning, and that the Second Law applies to the whole universe (this is consistent with all experimental evidence). This is nothing more than the uniformity of nature in time and space, a foundational principle of science.

Paul Davies said, “Yet the laws [of physics] that permit a Universe to create itself are even more impressive than a cosmic magician.” See, The singularity—a ‘Dark’ beginning.

5. Reynolds, D.W., Godless universe untenable: A review of A Universe from Nothing: Why There is Something Ra- ther Than Nothing by Lawrence M. Krauss, J. Creation 27(1):30–35, 2013; creation.com/krauss-review.

6. See, Hartnett, J., The singularity—a ‘Dark’ beginning, July 2014; creation.com/dark-beginning.

7. See, Hartnett, J., Have Population III stars finally been discovered?, 2016; creation.com/population-iii-stars.

8. Bernitt, R., Stellar evolution and the problem of the ‘first’ stars, J. Creation 16(1):12-14, April 2002; creati- on.com/first-stars.

9. Hartnett, J.G., Stars just don’t form naturally: ‘Dark matter’ the ‘god of the gaps’ is needed, September 2015; crea- tion.com/stars-dont-form-naturally.

10. Davies, P., Life force, New Scientist 163(2204):27–30, September 1999.

11. Habermas, G., My pilgrimage from atheism to theism: an exclusive interview with former British atheist Professor Antony Flew, Philosophia Christi, Winter 2005; illustramedia.com.

12. Famous atheist now believes in God: One of world’s leading atheists now believes in God, more or less, based on scientific evidence, 2004, Associated Press; sciencefindsgod.com.

13. Nagel, T., Mind and Cosmos: Why the Materialist Neo-Darwinian Conception of Nature Is Almost Certainly Fal- se, Oxford University Press, 2012.

14. Batten, D., Origin of life, November 2013; creation.com/origin-of-life.

15. Dawkins, R., The Blind Watchmaker, W.W. Norton & Company, New York, p.1, 1986.

16. See ReMine, W.J., Desperate attempts to discover ‘the elusive process of evolution’, A review of The Altenberg 16: An Exposé of the Evolution Industry by Suzan Mazur, J. Creation 26(1):24–30, 2012; creation.com/review- altenberg-16.

17. Ref. 13, p. 6.

18. Batten, D., The myth of 1%, Creation 36(1):35–37, 2014; creation.com/1-percent-myth and Batten, D., Haldane’s dilemma has not been solved, J. Creation19(1):20–21, 2005; creation.com/haldane.

19. 1% difference still adds up to 30 million base pairs (chemical ‘letters’) difference, which is a huge problem for an evolutionary scenario of random mutations and natural selection over supposedly six million years.

20. Bates, G., That quote!—about the missing transitional fossils; Embarrassed evolutionists try to ‘muddy the waters’;

creation.com/pattquote.

21. Batten, D., Living fossils: a powerful argument for creation, Creation 33(2):20–23, 2011; creation.com/werner.

22. Nunn, W., Thomas Nagel—The atheist who dared to question materialism, March 2014; creation.com/nagel- materialism (and articles referenced therein).

23. Lewis, C.S., The Business of Heaven, Fount Paperbacks, U.K., p. 97, 1984.

24. Full quote Amazing admission, creation.com.

verhoevenmarc@skynet.be - www.verhoevenmarc.be - www.verhoevenmarc.be/NieuwsteArtikelen.htm

“Schepping vs. Evolutie”: http://www.verhoevenmarc.be/schepping.htm

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Vergeet ook niet een kinderbijbel in huis te halen: de mooiste verhalen zijn toegankelijk gemaakt voor het jonge volkje?. Voorlezen kan heerlijk zijn voor kind en

Hij begrijpt er niets van, is wanhopig, maar kan ontsnappen en krijgt hulp van een uitvinder die een maanraket heeft gebouwd en de maan-man veilig thuisbrengt op

Het woord “magie”, dat weet u allemaal, is nogal zwaar belast. Als je zegt: magie, dan denken de meeste mensen aan allerhand tovenarij in het donker, de aanbidding van de Bok van

Dat wil zeggen, volgens mij worden er bij de ontwikkeling van theorie¨en allerlei gemo- tiveerde keuzes gemaakt die consequenties hebben voor de visie op bepaalde wiskundi-

Moulan, kapelaan in zijn parochie, die zijn volste vertrouwen genoot, sedert 4 à 5 jaar de opvoeding van zijn kinderen had toevertrouwd, dat deze kapelaan dit vertrouwen op

De rechtsstaat wordt hier belachelijk gemaakt''Ik zag grote voordelen aan die regering met PS en N-VA.. Ze waren bereid grote communautaire hervormingen op

En magie wordt veel gebruikt om geschillen te beslechten: het zweren van eden ("Als ik niet de waarheid spreekt, moet de zwarte hond mij doden"), terugvordering van schulden,

Tijdens dit Kerstgala ziet u het eerste deel van Metamorpho- sis, een bijzonder vijfluik dat ‘associate artist’ David Dawson op dit moment vanuit Berlijn via Zoom voor en met onze