AOFEclinics.nl
Voor- en nadelen (klik)prothese
Voordelen
Een osseointegratieprothese is makkelijk en snel aan te doen. Uit onderzoek blijkt dat patiënten de prothese de hele dag aan hebben en lange afstanden kunnen lopen. Doordat de prothese direct vastzit aan het skelet kost lopen minder energie.
Er zijn heel veel onderzoeken verricht naar het dragen van een klikprothese Resultaten:
De prothesedraagtijd neemt toe van 56 naar 101 uur per week.
De loopsnelheid neemt toe met 32%.
Het lopen met een osseointegratie prothese kost 18% minder energie.
De prothese gerelateerde kwaliteit van leven verbeterde van 39 naar 62 punten op een schaal van 0 tot 100.
Patiënten gaven ook aan dat ze met de osseointegratieprothese het gevoel hadden hun eigen been weer terug te hebben. Ook gaven ze aan dat de kleding niet meer kapot gaat door de koker en dat ze minder rugklachten hebben doordat ze rechter staan en zitten. Met een kokerprothese zitten ze altijd met het bekken scheef op de stoel.
Voordelen osseointegratieprothese ten opzichte van de kokerprothese:
Langer dragen van de prothese.
Verder kunnen lopen.
Beter kunnen zitten.
Geen huidproblemen.
Minder pijn.
Stabieler lopen.
Voelt alsof je je eigen been weer terug hebt.
Ondergrond voelen waarop je loopt.
Snel aan- en uitklikken van de prothese.
AOFEclinics.nl
Nadelen
Osseointegratie is een veilige techniek. Infecties van het bot komen zeer zelden voor. Nadeel is dat de opening van de huid (stoma) 2 x per dag moet worden schoongehouden met water en zeep. Het is qua tijdsinvestering te vergelijken met tandenpoetsen. In sommige gevallen kan de huid op de plaats waar de prothese naar buiten steekt geïrriteerd raken. In het eerste jaar na de implantatie komt veel spierpijn en aanhechtingspijn voor. Deze pijn verdwijnt naarmate de stompspieren sterker en fitter worden
Verzorging
Verzorging
Hier vindt u informatie over het verzorgen van uw stoma bij een klikprothese. Het is belangrijk dat u uw stoma 2 keer per dag schoonmaakt. Dit is om infecties te voorkomen.
Het verzorgen van uw stoma start vanaf de eerste dag na de tweede operatie. In de eerste 3 tot 7 dagen kan de stoma nog iets bloeden. Spoel uw stoma daarom voorzichtig met een handdouche. Als uw stoma blijft bloeden, spoel dan na met koud water. Breng vervolgens een aantal splitgaasjes aan, duw stevig aan en houd rust. Leg de stomp hoog. Splitgaasjes kunt u makkelijk zelf maken door een niet steriel gaas van 10 x 10 cm Y-vormig in te knippen.
Verzorging
Uw stoma schoonmaken 1. Verwijder het gaasje.
2. Trek het stoma open zodat er wat ruimte ontstaat naast het implantaat.
3. Spoel het stoma met een monddouche (bijvoorbeeld Braun Oral B, Oxyjet of de Panasonic Dentacare Monddouche EW 1211). Dit apparaat kost ongeveer € 70 tot € 100 en is te bestellen via internet. Voor uw gemak adviseren wij om een
monddouche aan te schaffen met een geïntegreerde watertank en verschillende waterstraalstanden.
4. Hardnekkige gele aanslag kunt u met een gaasje wegpoetsen of flossen.
5. Maak ook het implantaat schoon. Zo houdt u het vrij van aanslag.
6. Masseer uw huid en spieren tijdens het spoelen. Dit voorkomt verklevingen tussenuw huid en spieren en het implantaat.
7. Droog na het spoelen de huid af met een schone handdoek. Dek het af met een splitgaasje.
Verzorging
Geïrriteerd of ontstoken stoma
U kunt het volgende doen als uw stoma geïrriteerd en/of ontstoken is. Het is dan pijnlijk, rood en er kan pus ontstaan.
AOFEclinics.nl
o Waterstofperoxide. Spuit na het schoonmaken van uw stoma 2 keer per dag 4 cc waterstofperoxide (3%) rondom de implantaat diep in het stoma. Dit doet u met een canule op een (5 cc) injectiespuitje. Alles is op recept verkrijgbaar bij de apotheek.
Waterstofperoxide bruist het stoma schoon. Laat waterstofperoxide een aantal minuten intrekken. Spoel niet na met water.
o Fucidin hydrofiele crème. Breng 2 keer per dag Fucidin hydrofiele crème (tube 30 g;
20 mg/g) aan op en in het stoma.
o Blijft het stoma toch onrustig, de pijn, roodheid en pusvorming blijft aanhouden?
Vraag dan via uw huisarts of revalidatiearts een recept voor een antibioticakuur van 10 dagen.
AOFEclinics.nl
Over pijn bij een osseointegratieprothese
Een osseointegratieprothese kan om verschillende redenen pijn doen. Met name tijdens de revalidatiefase kunt u daar last van hebben. In de meeste gevallen kunnen we dit goed behandelen. Het is belangrijk om te weten wat de oorzaak is. Elke oorzaak heeft namelijk een andere behandeling nodig. De meeste pijnklachten worden veroorzaakt door herstel en opbouw van stoma, bot, pees, spier of gewricht. In de kokerprothese zijn deze weefsels lang niet actief geweest. Met een osseointegratieprothese worden de structuren weer
geactiveerd. Dit kan pijn doen. Een gezonde leefstijl (een normaal lichaamsgewicht, niet roken en veel bewegen) is gunstig voor het herstel
Aanhechtingspijn
Oorzaak
Deze pijn zit aan het einde van de stomp rond het stoma en komt in het begin bij alle
patiënten voor. De oorzaak is overbelasting van de aanhechting van de stompspieren aan de punt van uw dijbeenbot. Bij de operatie hechten we de spieren aan deze botpunt vast. Deze verbinding is nog zwak. Door staan en lopen wordt de verbinding langzaam sterker en ontstaat er een pees tussen het bot en de stompspier. Zolang de pees er nog niet is (net na de operatie) en zolang de pees nog zwak is (eerste jaar na de operatie) kan de aanhechting van de spier aan het bot pijn doen. In het begin van de revalidatie is er nog helemaal geen pees en kan het stoma gaan bloeden bij belasting. In elk geval doet de belasting op de prothese in de eerste fase pijn. Daar kunnen we niet veel aan doen. Uw activiteiten stoppen is geen optie want zonder activiteit wordt maakt uw lichaam geen pees aan. Ondanks de pijn moet u doorgaan met belasten. Dit doet u door op de prothese te staan en met de prothese te lopen of fietsen.
Behandeling
Blijf actief, maar zorg ervoor dat u uw activiteiten doseert. Blijf eventueel langer met krukken lopen. Bij hele heftige aanhechtingspijn kunt eventueel paracetamol (maximaal 4 x 1000 mg) of Ibuprofen (2 a 3 x daags 300/600 mg) innemen. Eventueel kunt u op recept van de revalidatiearts tramadol of oxycontin gebruiken. Bij overbelasting na 2 tot 3 maanden kan de revalidatiearts het pijnpunt behandelen met corticosteroiden injecties. Gebruik
pijnstillers bij voorkeur alleen ’s nachts als u niet kunt slapen. Een goede nachtrust is namelijk belangrijk.
AOFEclinics.nl
Liespijn
Oorzaak
Liespijn is meestal een gevolg van overbelasting of slijtage van uw heupgewricht. In de periode met de kokerprothese is de kop in de kom van het heupgewricht een tijd niet belast (dit geldt alleen voor de patiënten met een bovenbeenamputatie). Doordat uw heup niet belast wordt, neemt de dikte van het gewrichtskraakbeen af. Het gewrichtskraakbeen is de bekleding van het gewricht en is een soort kogellager. Met een osseointegratieprothese wordt uw heup opnieuw belast. Het kraakbeen is hier in de eerste fase niet op berekend, het kraakbeen is te dun en te zacht. Belasting doet dan pijn met name in de lies.
Behandeling
Liespijn is een signaal om de belasting te verminderen. Gewrichtskraakbeen heeft tijd nodig om weer op te bouwen. Dit houdt in dat u alleen mag lopen met krukken en belasten tot de pijngrens. Lopen en bewegen is goed, want alleen door beweging bouwt u kraakbeen op. Bij blijvende klachten kunt zicht verder laten onderzoeken via de revalidatiearts. Met een röntgenfoto van de heup beoordelen we dan het kraakbeen. Bij ernstige artrose moeten we in sommige gevallen de heup vervangen. Dit kan vaak ook in combinatie met osseointegratie
Fantoompijn
Oorzaak
Fantoompijn is pijn in het fantoom(spook)been. Het lijkt veroorzaakt te worden door prikkeling van de zenuwstompjes in de stomp (zie zenuwpijn). De zenuwstomp vangt signalen op uit de stomp en maakt hiervan een fantoomgevoel of fantoompijn. De zenuwstompjes kunnen in de eerste fase geprikkeld worden door afvalstoffen uit het wondgebied. In de chronische fase kunnen de zenuwstompjes geprikkeld worden door verzuring van de spieren bij overbelasting of door afvalstoffen uit de weefsels rond het stoma (bijvoorbeeld bij een geïrriteerd/geïnfecteerd stoma).
Behandeling
U kunt pijnstillers met een remmend effect op de zenuwprikkeling gebruiken. Bijvoorbeeld gabapentine of amitriptylline. Het helpt soms ook om de zenuwstompjes (aan voor en achterzijde van het been) te masseren. Emoties zoals verdriet, angst, stress en ergernis werken negatief op fantoompijn. Afleiding zoals werk, sociale contacten en sport hebben een gunstig effect op fantoompijn.
AOFEclinics.nl
Spierpijn
Oorzaak
Spierpijn van de stompspieren is de meest voorkomende pijn in de integratie-revalidatiefase.
De spierpijn wordt veroorzaakt door verzuring van de spieren tijdens het staan en lopen. De kwaliteit van de stompspieren is achteruit gegaan. Spieren zijn dunner en zwakker geworden en de doorbloeding is afgenomen. Bij het gebruik van de prothese moeten de stompspieren juist weer aan het werk en dat veroorzaakt verzuring. De spier is snel uitgeput en laat dat weten door spierpijn. Zodra de stompspieren weer krachtig zijn neemt de spierpijn af. Het herstel van de stompspieren hangt af van uw activiteiten. Hoe meer u staat en loopt, hoe sneller u herstelt. Mensen die al heel lang geleden een amputatie hebben ondergaan, hebben in het algemeen zwakkere stompspieren. Deze mensen heb dan vaak ook meer spierpijn.
Behandeling
Zorg ervoor dat u uw activiteiten doseert. Staan en lopen is goed, maar doe dit met mate.
Blijf eventueel gebruik maken van uw krukken. Pijn is geen teken van schade maar een teken van herstel. Bent u onzeker over de oorzaak van de pijn, vraag de revalidatiearts om advies.
Bij hele heftige spierpijn kunt u zo nodig paracetamol (maximaal 4 x 1000 mg) of Ibuprofen (2 a 3 x daags 300/600 mg) gebruiken. Gebruik de pijnstillers bij voorkeur alleen ’s nachts als u niet kunt slapen. Een goede nachtrust is belangrijk.
Zenuwpijn
Oorzaak
Zenuwpijn wordt veroorzaakt door de zenuwen in de stomp. Bij de operatie korten we deze zenuwen zoveel mogelijk in. Zenuwen hebben de neiging om weer door te groeien. Door de groei van een zenuw kan er een pijnlijke zenuwknoop ontstaan. Dit heet een neurinoom. De zenuw(knoop) kan ook vergroeien met littekenweefsel. Tijdens het staan en lopen kunt u last hebben van trekklachten die ontstaan door spieren op het litteken/zenuwweefsel. Een gevolg hiervan is zenuwpijn. De zenuwpijn kan uitstralen richting uw bekken of richting het fantoombeen. Een ander vorm van zenuwpijn is overgevoeligheid van de stomphuid. Dit kan het stomarandje zijn, maar ook een groter gebied.
Behandeling
Zenuwpijn kunt u iets afzwakken met medicijnen die de zenuwprikkeling remmen (bijvoorbeeld Gabapentine of amitriptylline). U kunt van deze medicijnen wat slaperig worden. Ook beïnvloeden deze medicijnen uw reactievermogen en daarmee uw
rijvaardigheid. Het beste kunt u de medicatie ‘s nachts gebruiken, liever niet overdag. Als u de medicatie toch overdag wil gebruiken, doe dit dan alleen in een lage dosering.
AOFEclinics.nl
Afleiding bijvoorbeeld werk, sociale contacten en sport hebben een gunstig effect op zenuwpijn. Stress en psychische problemen werken eerder negatief. Bij mensen met een goed te vinden en duidelijke zenuwknoop (onderzoek met echo en/of MRI) kunnen we een injectie geven met fenol. Fenol lost de bekleding van de zenuw op en zorgt zo voor een tijdelijke vermindering van de pijn. In ernstige gevallen kan een pijnspecialist bij een goed te vinden zenuwknoop een zenuwblokkade doen. Dit kan ook door een operatieve
verwijdering. Bij overgevoeligheid van de huid helpt massage van de huid. Door juist de pijnlijke plekken te masseren “slijt” op den duur de pijnlijke gevoeligheid. Het vermijden van huidcontact op de gevoelige plaatsen werkt averechts.
Stomapijn
Het stoma is de huidopening waar de prothese naar buiten steekt. In het begin is het stoma een wond. Deze wond wordt in enkele weken bekleed met een soort slijmvlies. In de
beginfase is het stoma gevoelig en kwetsbaar. Het stoma bloed snel en kan relatief makkelijk infecteren. Omdat er nog geen goede barrière is, kunnen de bacteriën makkelijk het lichaam binnendringen en een infectie veroorzaken. Uw huid rondom het stoma kleurt dan rood, de stomp wordt warm, dik en pijnlijk. Na een aantal weken of maanden is de stomabekleding goed en neemt de kans op lokale infecties af.
Oorzaken en behandeling
Stomapijn kan veroorzaakt worden door een ontsteking, verklevingen of een pijnlijk stomarandje.
Een ontsteking
Het stoma produceert meer en vaak geel/groen vocht. Uw huid rondom het stoma kan rood en gevoelig zijn. Behandeling: maak het stoma vaker schoon met veel water. Eventueel 2 weken, 2 keer daags het stoma schoonbruisen met 3% waterstofperoxide. Vraag een spuitje en recept aan de revalidatiearts. Bij langdurige ontsteking, abcesvorming of ontsteking met koorts, vraag aan de revalidatiearts een recept voor 10 dagen antibiotica. Sommige mensen hebben een agressieve huidbacterie bij zich en hebben vaker last van ontstekingen. In dat geval kunt u langdurig fusidinezuurzalf/crème op en rond het stoma aanbrengen.
Fusidinezuur is bacteriedodend. Bij herhaling van ontstekingen kan vanaf het eerste jaar na de implantatie een stomacorrectie worden overwogen. Het onderhuidse vetweefsel
verwijderen we dan zoveel mogelijk zodat het stomakanaal korter wordt. Een korter stoma kunt u beter schoonhouden. Hierdoor ontstaan minder makkelijk infecties.
Verklevingen
De binnenwand van het stoma kan verkleven met het metaal van de prothese. Dit gebeurt met name ’s nachts. Als u omdraait in bed kan de verkleving pijnlijk loskomen van het
metaal. Breng voor het slapen instillagel aan in het stoma. Instillagel is een gel met pijnstiller dat u op recept en met een speciaal spuitje van de revalidatiearts kunt krijgen. Daarnaast kunt u verklevingen regelmatig handmatig losmaken met een stomaspateltje (verkrijgbaar
AOFEclinics.nl
via de revalidatiearts).
Pijnlijk stomarandje
Een pijnlijk stomarandje ontstaat meestal in de latere fase. Waarschijnlijk veroorzaakt door ingroei van een huidzenuw in de stomarand. Breng Lidocainezalf lokaal aan (recept via de revalidatiearts).
