1
Voortgangsrapportage Dynamisch
Uitvoeringsprogramma Integrale Veiligheid Peelland 2015-2018
JULI – DECEMBER 2016
Deze voortgangsrapportage vloeit voort uit de Kadernota Integrale Veiligheid Peelland 2015-2018.
Doel van de kadernota is ‘het in de zes Peelgemeenten aansturen op een solide en effectief veiligheidsbeleid, waarbij wordt samengewerkt tussen gemeenten, partners en inwoners daar waar dat meer veiligheid oplevert’.
Uitvoering en dynamiek
De uitvoering van deze kadernota wordt niet vormgegeven door met (twee)jaarlijkse uitvoeringsprogramma’s te werken, maar met een continue proces van opstarten van projecten en halfjaarlijkse voortgangsrapportages. Deze voortgangsrapportages zullen gekoppeld worden aan de beschikbaarheid van de halfjaarlijkse politiecijfers en de
veiligheidsmonitor. Het doel is om te komen tot een flexibelere planning en bijsturing van de inkleuring van de kaders en het realiseren van verbeteringen. De ontwikkelingen rond veiligheid kernmerken zich door een behoorlijke dynamiek. Met deze werkwijze wordt voorkomen dat het beleid stolt, en zorgt ervoor dat we juist flexibel kunnen blijven reageren.
Algemeen beeld Helmond, Peelland, Oost-Brabant en Nederland
Het aantal misdrijven is teruggelopen in 2016 in vergelijking met 2015. Dit geldt voor zowel Nederland, Oost-Brabant, Peelland en Helmond afzonderlijk. Wel zijn er duidelijke verschillen zichtbaar in deze afname zoals onderstaand overzicht weergeeft.
Totaal aantal misdrijven (WvS) 2016 t.o.v. 2015
T/m dec. 2015 T/m dec. 2016 In procenten
Nederland 795.365 730.838 -8%
Oost-Brabant 66.311 59.915 -10%
Peel (incl. Helmond) 9.562 8.380 -12%
Peel (excl. Helmond) 3.895 3.318 -15%
Helmond 5.667 5.062 -11%
Bron: politie
Trends en ontwikkelingen
In de afgelopen periode is er steeds meer ingezet op burgerparticipatie op diverse wijzen. Het aantal buurtpreventieteams breidt zich gestaag uit en bestaande teams worden versterkt (met name in Helmond). Kwetsbare groepen krijgen in grotere mate voorlichting enzovoort op het gebied van o.a. inbraak- en brandpreventie. Voor
ondernemers zijn bijeenkomsten georganiseerd inzake overval- en winkeldiefstalpreventie.
2 Opbouw voortgangsrapportage
- Inleiding
- Prioriteiten (reeds uitgevoerde acties, nog uit te voeren acties en cijfers).
- Prestatie-indicatoren
Prioriteiten en prestatie-indicatoren
Deze voortgangsrapportage is opgebouwd aan de hand van de gemeenschappelijke en lokale prioriteiten welke door de gemeenteraden benoemd zijn in de kadernota.
Daarnaast zijn er prestatie-indicatoren toegevoegd welke door politie en Openbaar Ministerie (OM) aangeleverd zijn.
Inhoud
Gemeenschappelijke prioriteiten Blz. 3
- Geweld Blz. 3
- Woninginbraken Blz. 4
- Overlastgevende jeugd en jeugdgroepen Blz. 5
- Criminele jeugd Blz. 7
- Radicalisering Blz. 7
- Ondermijnende criminaliteit Blz. 7
- Verkeersveiligheid Blz. 11
- Drank- en drugsoverlast (niet opgenomen in deze rapportage)*
Lokale prioriteiten Blz. 10
- Woonoverlast (Asten, Deurne, Gemert-Bakel, Helmond en Someren) Blz. 10 - Zorg voor arbeidsmigranten (Asten, Gemert-Bakel, Helmond en Blz. 11
Someren)
- Fietsendiefstal (Gemert-Bakel en Helmond) Blz. 16 - Evenementen en veiligheid (Helmond en Someren, niet opgenomen
In deze rapportage)1
- Veilig uitgaan (Deurne, niet opgenomen in deze rapportage)*
- Veilig in en om school (Deurne, niet opgenomen in deze rapportage)*2
Prestatie-indicatoren Blz. 17
- Woninginbraken Blz. 17
- Overvallen Blz. 17
- Straatroof Blz. 17
- Cybercrime Blz. 17
- Fraude Blz. 17
- Beslag Blz. 17
1Helmond heeft reeds een nieuw evenementenbeleid vastgesteld waarin veiligheidsaspecten integraal opgenomen zijn. Hier zal geen afzonderlijk projectplan voor opgesteld worden.
* Deze prioriteiten zijn nog niet opgenomen in deze voortgangsrapportage omdat er (nog) geen vastgestelde projectplannen van zijn.
3
GEMEENSCHAPPELIJKE PRIORITEITEN
Geweld
We willen dat iedereen zich veilig kan voelen in zijn of haar woning, in de buurt, en in het dorp of de stad. Ook moeten mensen zich veilig kunnen voelen tijdens de uitvoering van hun dagelijkse werkzaamheden. Geweld doet hier afbreuk aan. De impact van geweld is groot, op zowel het slachtoffer als op de samenleving. Geweld tast op grove wijze de lichamelijke integriteit van het slachtoffer aan. Ook in het Regionaal Veiligheidsplan Oost- Brabant 2015-2018 wordt geweld als prioriteit benoemd.
Wat doen we?
Inzetten Peellandbrede persoonsgerichte aanpak (PGA) voor de aanpak van potentiële plegers van zogeheten ‘high impact crimes’.
Het bieden van nazorgtrajecten voor ex-delinquenten (voor jongeren bestaat een specifiek traject).
Geprioriteerde opsporing in het geval van roofovervallen.
Participeren in projecten m.b.t. het Keurmerk Veilig Ondernemen (voor winkelgebieden en bedrijventerreinen).
Huiselijk geweld en kindermishandeling wordt integraal aangepakt i.s.m. ‘Veilig Thuis’. Er wordt integraal afgestemde hulp aangeboden.
Er wordt uitvoering gegeven aan de Wet tijdelijk huisverbod.
De Wet meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling wordt toegepast.
Voor winkeliers en personeel is in november 2016 een (tweede) bijeenkomst ‘Laat je niet Overvallen’ georganiseerd (Helmond) i.s.m. politie en het CCV.
Er is voorlichting gegeven m.b.t. het tegengaan van insluipingen, woninginbraken en geweld voor verzorgers en personeel van een verzorgingshuis i.s.m. de politie (Helmond).
Er wordt meer geïnvesteerd in de relatie tussen het sociaal domein en veiligheid.
Actualisatie van agressieprotocollen en het uitrollen van een ketenaanpak in het kader van ‘Veilige Publieke Taak’ (VPT).
Wat gaan we nog doen?
Ontwikkeling van doelgerichte voorlichting per gemeente voor kwetsbare groepen.
Intensivering dan wel voortzetting van activiteiten die de kennis en
bewustwording onder ondernemers (en personeel) vergroten met betrekking tot overvalpreventie en winkeldiefstallen.
In het najaar (2016) wordt gestart met een project ‘Keurmerk Veilig Ondernemen’
voor bedrijventerrein Wolfsveld (Gemert-Bakel).
In maart 2017 vindt er een Peellandbrede bijeenkomst plaats in het kader VPT.
Aandacht besteden aan voortgang project ‘nazorg (ex-)gedetineerden’
Relevante cijfers
Asten Deurne Gemert-B. Helmond Laarbeek Someren Totaal
2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 Openlijk
geweld 3 2 4 4 5 6 36 26 2 0 1 4 51 42
- - - -28% - - -18%
Mishandeling 34 31 56 56 43 42 385 360 35 27 30 27 583 543
-9% - -2% -6% -23% -10% -7%
Bedreiging 29 33 40 38 49 33 293 313 27 28 23 18 461 463
+14% -5% -33% +7% +4% -22% +0,4%
Straatroof 3 1 8 1 3 1 34 24 0 0 0 0 48 27
- - - -29% - - -44%
Overvallen 2 0 0 1 2 1 10 5 2 0 0 0 16 7
- - - -50% - - -56%
4
Woninginbraken
Woninginbraak behoort met geweld, straatroof en overvallen tot de High Impact Crimes.
Voor deze delicten geldt dat er een grove inbreuk plaatsvindt in het privédomein van het slachtoffer. Iedere inbraak kost de maatschappij ongeveer 4.600 Euro maar belangrijker nog is de grote emotionele schade die slachtoffers vaak nog lang na een inbraak
ondervinden. Het is daarom niet vreemd dat de aanpak van woninginbraken bij alle gemeenten als prioriteit benoemd is.
Wat doen we?
Het opzetten van WhatsApp-groepen en buurtpreventieteams wordt gestimuleerd en er worden handvaten geboden.
Bestaande buurtpreventieteams worden ondersteund, versterkt en met elkaar in verbinding gebracht (Helmond).
Versturen inbraakpreventiebrieven en besmettingsbrieven.
De BuurtTent wordt Peellandbreed ingezet (Helmond heeft een eigen BuurtTent die tweewekelijks wordt ingezet). Inzet vindt informatie gestuurd plaats in wijken en tijdens evenementen die zich lenen voor deze inzet. Daarbij kunnen
verschillende thema’s gecombineerd worden.
Bedrijventerreinen worden geschouwd i.s.m. parkmanagement (Deurne, Gemert- Bakel, Laarbeek)
Er vinden wijkschouws plaats i.s.m. buurtpreventie en politie (Deurne, Helmond)
Periodieke preventieve communicatie over woninginbraken in social media, website, lokale kranten (alle gemeenten)
Inzetten Peellandbrede persoonsgerichte aanpak (PGA) voor de aanpak van potentiële plegers van zogeheten ‘high impact crimes’.
Er is een pilot ‘Veiligheid Agrarische Bedrijven’ uitgevoerd door het CCV waarbij (gratis) veiligheidsscans in het buitengebied uitgevoerd zijn (Gemert-Bakel).
In het kader van het Aanvalsplan Veiligheid is/wordt extra geïnvesteerd op nieuwe en bestaande buurtpreventieprojecten en op de onderlinge verbindingen tussen die projecten (Helmond).
In het kader van het Aanvalsplan Veiligheid is en wordt geïnvesteerd op
aanvullende maatregelen in de strijd tegen woninginbraken in samenwerking met de politie (Helmond).
In samenwerking met woningcorporaties wordt getracht extra bewustwording te creëren onder woninghuurders en hang- en sluitwerk waar nodig te verbeteren (Helmond).
Er worden bijeenkomsten georganiseerd met dorpsraden over inbraakpreventie en WhatsApp-groepen (Gemert-Bakel).
Wat gaan we nog doen?
Verdere stimulering ter bevordering van WhatsApp-preventiegroepen (of soortgelijk) op diverse wijzen.3
Informatieavond over inbraakpreventie via Stichting Collectieve Beveiliging Laarbeek (Laarbeek).
Vervolg pilot Veiligheid Agrarische Bedrijven (buitengebied) i.s.m. het CCV (Gemert-Bakel).
Er worden bijeenkomsten met betrekking tot inbraakpreventie georganiseerd voor zorgcentra (Helmond).
3Te denken valt aan nieuwe (buurtpreventie)borden, een tool op de buurtpreventiewebsite (Helmond), het promoten van WhatsApp-preventiegroepen onder ouderen (Gemert-Bakel) enzovoort.
5 Relevante cijfers
Asten Deurne Gemert-B. Helmond Laarbeek Someren Totaal
2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 Diefstal/in-
braak woning
69 45 91 86 53 69 520 374 47 25 63 39 843 638
-35% -5% +30% -28% -47% -38% -24%
Diefstal/in- braak box/
garage schuur tuinhuis
35 29 37 25 48 56 190 155 22 25 38 15 370 305
-17% -32% +17% -18% +14% -61% -18%
Overlastgevende jeugd en jeugdgroepen
De Peelgemeenten prioriteren de aanpak van jeugdoverlast voor de komende vier jaar. Niet per definitie omwille van zorgelijke ontwikkelingen – het aantal overlastmeldingen is bij de meeste Peelgemeenten al jaren redelijk stabiel –, maar met name vanuit de zorg. De impact van asociaal gedrag is groot. En daarnaast gaat het vaak om jongeren die zonder tegenreactie op hun gedrag wellicht steeds verder doorgroeien in hun asociale houding. Mogelijk zelfs tot crimineel gedrag aan toe.
Wat doen we?
De Peelgemeenten kennen eigen Jeugd Preventie Teams (dan wel iets
soortgelijks) waarin integraal gewerkt wordt aan een wijk- en praktijkgerichte groepsaanpak met zowel interne als externe partners. Doorgaans vindt er eens per twee weken integrale afstemming plaats. Tevens beschikken we over een protocol ‘Jeugd In Beeld’ (JIB).
Er is een eerste platform in Peelverband opgestart om met elkaar informatie te delen m.b.t. de aanpak van overlastgevende jeugd en ontwikkelingen op dit vlak.
Wat gaan we nog doen?
Omdat er op lokaal niveau diverse initiatieven en overlegstructuren bestaan waarin de koppeling met het sociaal domein en veiligheid kan worden besproken, dient er binnen de werkgroep overlastgevende jeugd en jeugdgroepen kritisch gekeken te worden naar het organiseren van een platform zoals dat in het
voorjaar van 2016 is gehouden. De vraag die in de komende periode beantwoord dient te worden: Op welke manier kan een platform op Peelniveau een
toegevoegde waarde zijn op de reeds bestaande overleggen?
Relevante cijfers
Asten Deurne Gemert-B. Helmond Laarbeek Someren Totaal 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 Overige
overlast sociaal (mel- dingen)
107 91 74 65 76 95 573 428 65 70 27 33 922 782
-15% -12% +25% -25% +8% +22% -15%
Meldingen
jeugdoverlast 107 91 74 64 76 93 566 420 65 70 27 32 915 770
-15% -14% +22% -26% +8% +19% -16%
De meldingen overlast door jeugd vallen onder de categorie ‘overige overlast sociaal’. De aantallen meldingen jeugdoverlast vallen dus onder de aantallen ‘overige overlast sociaal’.
6
Criminele jeugd
Problematische- en criminele jongeren hebben een negatieve impact op de samenleving, zoals overlast en onveiligheid in buurten. De jongeren laten intimiderend gedrag zien en plegen delicten. Voorkomen moet worden dat jongeren doorgroeien in hun crimineel gedrag naar het plegen van ernstige delicten zoals overvallen en straatroven. Jeugdigen die zich in georganiseerd verband bezig houden met criminaliteit moeten daarom met voorrang worden aangepakt.
Wat doen we?
Inzetten Peellandbrede persoonsgerichte aanpak (PGA) voor de aanpak van potentiële (jeugdige) plegers van zogeheten ‘high impact crimes’.
Inzetten persoonsgerichte aanpak risicojongeren voor overlastgevende jongeren in het vrijwillige kader (al dan niet door een casusmanager jeugd).
Inzetten groepsaanpak voor risicojongeren (Gemert-Bakel).
Inzetten persoonsgerichte (onder meer PGA) en groepsgerichte aanpak risicojongeren (Asten).
De persoonsgerichte aanpak voor overlastgevende jongeren in het vrijwillige kader met als doel het afglijden naar criminaliteit en teloorgang te voorkomen is verder versterkt.
In 2016 is ‘Dommelstroom’ aangesloten en is het ‘groot PGA-overleg’ gesplitst.
Wat gaan we nog doen?
• De PGA-selectie zal meer gericht worden op kwaliteit en minder op kwantiteit.
Daarbij wordt gebruik gemaakt van de prioriteringslijst.
• De selectiefrequentie gaat versneld worden (iedere drie maanden selectie in plaats van iedere zes maanden).
Relevante cijfers
Asten Deurne Gemert-B. Helmond Laarbeek Someren Totaal Aangevangen
casussen sinds
november ‘15 3 1 1 21 1 1 28
Casussen op
31-12-2016 5 0 3 13 1 1 33
Wachtlijst 0 2 0 4 0 0 6
Minderjarige
personen - 5
Jonger dan 23
jaar - 15
Afgesloten
casussen - 17
7
Radicalisering
Eerdere en recentere gebeurtenissen zijn voor het Rijk aanleiding geweest om het beleid te intensiveren. De aanpak van het rijksbeleid is beschreven in het Actieprogramma Integrale Aanpak Jihadisme (augustus 2014) en in meerdere daarop volgende publicaties van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) en andere overheidsinstanties. Op Peellandniveau is een projectplan geschreven waarin aangegeven is welke rol de gemeenten (kunnen) nemen in de aanpak van radicalisering.
Wat doen we?
Deskundigheidsbevordering van eerstelijnswerkers (jongerenwerkers, gezinswerkers, onderwijspersoneel e.d.) middels cursussen.
Periodieke integrale afstemming tussen gemeente, politie (en eventuele andere partners) over (mogelijke) radicalisering en signalen.
Multidisciplinaire afstemming en advisering in het zogeheten wegingsoverleg op basis van ontvangen signalen.
Multidisciplinaire afstemming in het Veiligheidshuis in voorkomende gevallen (Casus op Maat-overleg).
Het Platform Sociale Cohesie komt periodiek (en in voorkomende gevallen) bijeen (Helmond)[1].
Wat gaan we nog doen?
In de eerste helft van 2017 ontvangt een aanvullende groep medewerkers een cursus met betrekking tot het herkennen en duiden van (mogelijke) signalen van radicalisering. Dit betreft een basistraining en/of een verdiepingstraining.
In de eerste helft van 2017 vindt er quikscan plaats. Het doel van de quikscan is om een gedegen, lokaal specifieke indicatie te verkrijgen van de aard, omvang en eventuele risico’s van radicalisering in acht gemeenten (waaronder Helmond).
Relevante cijfers
Asten Deurne Gemert-B. Helmond Laarbeek Someren Totaal 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 Meldingen
discriminatie 0 0 0 1 1 0 0 2 0 0 0 2 1 5
- - - - - - -
Ondermijnende criminaliteit
Op 15 februari 2016 is een programmaleider integrale aanpak ondermijning Peelland van start gegaan met de opdracht een aanpak van ondermijning met breed geformuleerde programmalijnen te realiseren. Het programma is vastgesteld door alle colleges van B&W.
Deze rapportage volgt de inhoud van het programma en laat zien wat er het afgelopen jaar in gang is gezet. Het programma heeft een looptijd tot 15 februari 2019.
Dit is een verslag tot 18 januari 2017
[1] Het Platform Sociale Cohesie is een informeel netwerk. Deelnemers aan dit netwerk staan voor het versterken van de verbinding tussen diverse bevolkingsgroepen in Helmond. Ze streven samen naar het bevorderen van de dialoog en het onderling begrip tussen inwoners in onze stad. Het doel is met elkaar en ieder voor zich te werken aan een leefbare samenleving en het stimuleren van binding en betrokkenheid tussen inwoners. Het Platform Sociale Cohesie informeert elkaar over actuele ontwikkelingen en geeft elkaar gevraagd en ongevraagd advies over het te voeren beleid.
8 Wat doen we? / Wat gaan we nog doen?
PROGRAMMALIJNEN
De programmalijnen naar aanleiding van het ondermijningsbeeld zijn:
1. Aanpak lokale casuïstiek
2. Door ontwikkelen interventiestrategieën
3. Het weerbaar en bewust maken van de gemeentelijke organisatie 4. Maatschappelijke weerbaarheid vergroten
5. Een georganiseerde overheid: samenwerken op districts- en regionaal niveau 1 AANPAK LOKALE CASUISTIEK
1.a Besluiten tot gezamenlijk Peelland Interventie Team voor de integrale aanpak van casuïstiek
De 6 Peelgemeenten werkten al samen in het arbeidsmigrantenproject dat liep van 1 augustus 2015 tot 1 augustus 2016. De wens tot voortzetting van deze manier van samenwerking voor alle integrale dossiers in een Peelland Interventie Team, is op 20 oktober 2016 door de burgemeesters namens hun gemeenten bekrachtigd in een convenant met Politie Oost-Brabant, Senzer en Veiligheidsregio Brabant-Zuid-Oost.
De gemeenten hebben gezamenlijk een teamleider aangesteld.
Het PIT start op 1 januari 2017.
1.b Onderzoek naar mogelijkheid gezamenlijk Peelland Informatieknooppunt ondermijning
De eerste stap om te komen tot een Peelland Informatieknooppunt is om in elke gemeente een informatieknooppunt te maken waarin medewerkers van verschillende afdelingen informatie uitwisselen. Daarvoor is een sterkere verankering van ondermijning in de gemeentelijke organisatie nodig. Lokale casuïstiek wordt hier mede uit
gegenereerd. In Helmond en Asten was hiermee eerder ervaring opgedaan, in de overige gemeenten is dit in 2016 in gang gezet. In 2017 zullen we de stap naar een Peelland Informatieknooppunt kunnen zetten.
Op verzoek van de gemeentesecretarissen wordt in 2017 ambtelijk onderzocht of, en zo ja welk, voordeel daarnaast te behalen is met het in Peelverband uitvoeren van de BIBOB-toets.
1.c Aanpak van de signaaldossiers onder regie van de gemeenten
De integrale aanpak van de signaaldossiers vindt plaats onder verantwoordelijkheid van het driehoeksoverleg+. “Plus” betekent dat behalve de 6 burgemeesters, de politie 0ost- Brabant en het OM ook een vertegenwoordiger van de Belastingdienst deel uitmaakt van het driehoeksoverleg. Ieder dossier heeft een casusleider van de betreffende gemeente.
Na de zomer van 2016 is een Operationeel Overleg Peelland gestart waarin casuïstiek van geheel Peelland samen met politie en belastingdienst wordt besproken en afspraken worden gemaakt over de aanpak.
Hierin gaat vanaf 1 januari 2017 ook het PIT een grote rol spelen.
Over acties –zoals bijvoorbeeld tijdens het arbeidsmigrantenproject het geval was- wordt breed gecommuniceerd.
1.d Lokale casuïstiek actueel houden en aanvullen waar nodig
Dit is wat lokale casuïstiek betreft een doorlopend proces waarvoor de inrichting van informatieknooppunten per gemeente noodzakelijk is (zie bij 1.b). Ook van politie en Belastingdienst wordt informatie verkregen. Hieruit komen nieuwe casussen voort en voorstellen aan de driehoek+ over prioriteit en opvolging.
9
2 DOORONTWIKKELEN INTERVENTIESTRATEGIEËN
2.a Organiseren van een signaalfunctie waar bewoners en instellingen hun vermoedens en onderbuikgevoelens kwijt kunnen
Tevoren is nodig dat de gemeentelijke organisaties er op zijn ingericht met deze signalen iets te (kunnen) doen. Meld Misdaad Anoniem is voor een ieder al beschikbaar (zie www.meldmisdaadanoniem.nl).
2.b Aanpak onaantastbaren
In Helmond is in samenwerking met het RIEC in projectvorm gestart met het afpakken van vermogen van mensen met een onverklaarbaar vermogen. De bedoeling is om een structurele werkwijze voor heel Peelland te ontwikkelen.
2.c Aanpak faciliteerders
De burgemeesters hebben tijdens het driehoeksoverleg d.d. 23 maart 2016 besloten tot aanscherping van het Damoclesbeleid in het geval van het aantreffen van kwekerijen, drugslaboratoria of -handel in en vanuit bedrijfspanden en woningen. Dientengevolge hebben zij in 2016 een veel groter aantal panden gesloten op grond van artikel 13b van de Opiumwet, namelijk 36 in 2016 tegenover 13 in 2015.
In het overzicht op de volgende bladzijde is ook opgenomen hoe vaak de wet BIBOB in de Peelgemeenten is toegepast en hoe vaak daarvoor ook het Landelijk Bureau BIBOB is ingeschakeld. In opdracht van de 6 burgemeesters wordt momenteel gewerkt aan meer eenheid in het BIBOB-beleid in hun gemeenten. Ook wordt in opdracht van de
gemeentesecretarissen de wenselijkheid van verdergaande ambtelijke samenwerking onderzocht.
3 HET WEERBAAR EN BEWUST MAKEN VAN DE EIGEN ORGANISATIES 3.a Inventarisatie kwetsbare gemeentelijke processen
3.b Versterken kwetsbare gemeentelijke processen
3.c Vergroten bewustwording zowel ambtelijk als bestuurlijk Bestuurlijk
Op 5 april 2016 heeft er een bijeenkomst van de zes Peelcolleges in Gemert
plaatsgevonden onder voorzitterschap van de burgemeester van Helmond waarin het onderwerp en de inhoud van het programma zijn gedeeld. In de gemeenteraden van Helmond, Someren en Laarbeek is het onderwerp ondermijning besproken (eerder ook in Gemert-Bakel). De berichtgeving in de nationale media die eind 2016 begin 2017
ontstond naar aanleiding van recente publicaties geeft wind in de zeilen.
Ambtelijk
Een weerbare gemeente is een gemeente die in de volle breedte van haar functioneren de ondermijnende criminaliteit geen kansen biedt. Dit vraagt - naast het bestrijden van ongewenste situaties die zijn ontstaan - ook om proactieve acties om te voorkomen dat deze ontstaan. Het onderwerp raakt vele portefeuilles en verschillende beleidsterreinen kunnen een bijdrage leveren aan de aanpak. Afdeling- en organisatie-overstijgend samenwerken (bijvoorbeeld in een informatieknooppunt) bemoeilijkt dat criminelen de kans krijgen zich te vestigen in de gemeente en de bovenwereld te gebruiken voor hun activiteiten.
Voor gemeenteambtenaren vraagt dit om een ontwikkeling in hun oriëntatie op de context van hun werkzaamheden en een mogelijkheid om met signalen iets te (kunnen en willen) doen. Hiervoor zullen in 2017 opnieuw “awareness-trainingen” worden
aangeboden. Ook zal er in 2017 een symposium ‘Veilige Publieke Taak’ gaan plaatsviden voor de Peelgemeenten.
10
Integrale veiligheid, waaronder de aanpak van ondermijning, vormt in het maandelijks overleg van de gemeentesecretarissen van de Peel vanaf medio 2016 een vast
agendapunt. De gemeentesecretaris van Gemert-Bakel coördineert dit onderwerp.
3.d Stand van zaken: Inzet op integriteit
4 MAATSCHAPPELIJKE WEERBAARHEID VERGROTEN
4.a Stand van zaken: Branche-afspraken met faciliterende branches 4.b Stand van zaken: Bewustwording bij ondernemers
De sluitingen door de burgemeesters op grond van artikel 13b Opiumwet (zie hierboven onder 2c) hebben bij (vastgoed)ondernemers vragen opgeroepen. Er vond dit voorjaar een bijeenkomst plaats die werd georganiseerd door de Stichting Bedrijventerreinen Helmond waarin door de burgemeester van Helmond een toelichting werd gegeven op het beleid en op de eigen verantwoordelijkheid van de vastgoedeigenaren.
4.c Stand van zaken: Communicatie en maatschappelijke normstelling t.a.v.
ondermijnende criminaliteit
4.d Stand van zaken: Meldingsbereidheid vergroten
Dit is aan de orde als de gemeentelijke organisaties hierop beter zijn ingericht.
4.e Stand van zaken: Verbreden strategie maatschappelijke weerbaarheid naar doelgroepen burgers, MKB, overige niet-faciliterende branches, scholen, etc.
5 EEN GEORGANISEERDE OVERHEID: SAMENWERKEN OP DISTRICTS- EN REGIONAAL NIVEAU
5.a Bijdrage aan één georganiseerde overheid
- Peelland aanspreekpunt voor fenomeen arbeidsmigranten in Oost-Brabant - Peelland Interventie Team met voorbeeldfunctie in Brabant
- Bijdrage Helmond aan privacyregelgeving en BIBOB-beleid - Bijdrage Gemert-Bakel aan BIBOB-beleid
- Deelname aan overleg op niveau Oost-Brabant door programmaleider 5.b Herhaling ondermijningsbeeld
Gepland in 2018 met ondersteuning van het RIEC.
Relevante cijfers
13B-sluitingen BIBOB toegepast Landelijk Bureau BIBOB
2015 2016 2015 2016 2015 2016
Oost-Brabant 115 - 670 - 41 -
Peelland 13 36 118 72 8 9
Asten 0 4 6 5 0 0
Deurne 0 6 24 6 2 1
Gemert-
Bakel 1 2 7 4 0 0
Helmond 1 15 61 36 4 3
Laarbeek 5 1 13 13 1 2
Someren 6 8 7 8 1 3
11
Verkeersveiligheid
We willen dat iedereen op een veilige wijze deel kan nemen aan het verkeer. Verkeers- veiligheid raakt nagenoeg iedereen dagelijks. Hoewel niet ieder verkeersongeval te voor- komen is, moeten er maximale inspanningen geleverd worden om verkeersgewonden en verkeersdoden te voorkomen en om iedereen een veilige mobiliteitsruimte te bieden. De impact van zwaardere verkeersongevallen (waarbij gewonden en/of doden te betreuren zijn) is groot, zowel op de slachtoffers als op de omgeving. Daarnaast wordt er verkeers- overlast ervaren in woonwijken en ervaart een deel van de inwoners (een gevoel van) verkeersonveiligheid.
Wat doen we?
In de planfase van (her)inrichting van de openbare ruimte wordt ook het verkeersveiligheidsaspect meegenomen (dit is lokaal geborgd).
Er worden adequaat en consequent infrastructurele maatregelen genomen daar waar de verkeersveiligheid in het geding is (dit is lokaal geborgd).
Er wordt voorlichting op scholen (o.a. middels het ‘Verkeersveiligheidslabel’) en aan ouderen verzorgd (waar mogelijk met/door organisaties zoals het VVN). Veel voorlichtingscampagnes worden op landelijk niveau geïnitieerd.
Er worden controles en andere maatregelen ingezet op die locaties waar dit het meest noodzakelijk is.
Er wordt samengewerkt tussen diverse organisaties, professionals en burgers, om de verkeersveiligheid in Peelland te verbeteren. Te denken valt aan educatie, kennisdeling, communicatie en begeleiding van inwonersinitiatieven et cetera.
Verkeersveiligheid rond scholen wordt verbeterd. Binnen de Peelgemeenten zijn in de afgelopen jaren diverse maatregelen getroffen teneinde de verkeersveiligheid bij scholen (verder) te verbeteren. Het gaat daarbij onder meer om het creëren van uniforme schoolzones, het behalen van BVL-labels (Brabants
Verkeersveiligheid Label) en het treffen van verkeersmaatregelen op school- thuisroutes.
In de jaarlijkse verkeersanalyse worden locaties benoemd waar de kans op het ontstaan van een ernstig verkeersongeval reëel is. Dit gebeurt op grond van een aantal indicatoren. Per situatie dient er maatwerk geleverd te worden waarbij het kan gaan om controles/handhaving, infrastructurele maatregelen, voorlichting enzovoort.
Wat gaan we nog doen?
Bovenstaande acties gaan gerichter ingezet worden op basis van nieuwe meetinstrumenten.5
Intensivering dan wel gerichtere inzet van de handhaving op naleving van regelgeving en het corrigeren op gedrag (o.a. door politie, SSH, vrijwillige stadswachten). Bedoeling is deze handhaving zo gericht als mogelijk (informatie gestuurd) in te zetten op basis van harde (objectieve) en zachte informatie.
5 Onder andere: Bliq-rapportage, data Verkeershandhavingsteam, basisteamdata, data (social) media en klachten en verzoeken, Landelijke Basisregistratie Ziekenhuiszorg en data roodlicht negatie.
12 Relevante cijfers
Objectieve politiecijfers en subjectieve inwonersinformatie uit de veiligheidsmonitor:
Peelland Helmond
‘13 ‘14 ‘15 ‘16 ‘13 ‘14 ‘15 ‘16
Ongevallen met letsel* 170 215 191 187 70 72 68 78
Ongevallen met dodelijke afloop* 3 12 7 9 0 2 1 0
Parkeerproblemen en verkeersstremming,
per 1.000 inwoners* 3,3 2,9 3,1 2,8 2,5 2,6 2,7 2,4
Rijden onder invloed, per 1.000
inwoners* 1,7 1,7 1,4 1,3 1,7 1,8 1,4 1,4
Ervaart overlast van hardrijders in %** 72 69 72 - 70 71 74 - Ervaart veel overlast van hardrijders in
%** 20 18 21 - 23 23 23 -
Ervaart agressief rijgedrag in %** 29 24 28 - 31 30 31 -
Ervaart veel overlast van agressief
rijgedrag in %** 4 3 6 - 6 4 7 -
Ervaart parkeeroverlast in %** 46 44 49 - 53 56 56 -
Ervaart veel parkeeroverlast in %** 16 16 16 - 22 23 23 -
Ervaart veel verkeersoverlast in %** 29 27 30 - 36 37 37 -
Oost-Brabant Nederland
‘13 ‘14 ‘15 ‘16 ‘13 ‘14 ‘15 ‘16
Ongevallen met letsel* 1.508 1.516 1.422 1.376 19.051 20.205 19.976 -
Ongevallen met dodelijke afloop* 33 48 53 43 452 470 496 -
Parkeerproblemen en verkeersstremming,
per 1.000 inwoners* - - - 2,8 - - - -
Rijden onder invloed, per 1.000 inwoners* - - - 1,5 - - - -
Ervaart overlast van hardrijders in %** 72 71 71 - 72 71 71 - Ervaart veel overlast van hardrijders in
%** 21 20 20 - 22 21 21 -
Ervaart agressief rijgedrag in %** 28 27 26 - 31 30 29 -
Ervaart veel overlast van agressief
rijgedrag in %** 5 5 5 - 6 6 6 -
Ervaart parkeeroverlast in %** 46 45 47 - 50 49 49 -
Ervaart veel parkeeroverlast in %** 15 15 15 - 17 16 16 -
Ervaart veel verkeersoverlast in %** 29 29 29 - 32 31 30 -
* Bron: politie Oost Brabant
** Bron: Veiligheidsmonitors 2013, 2014 en 2015 (cijfers over 2016 zijn nog niet beschikbaar).
13
LOKALE PRIORITEITEN
Woonoverlast
We willen graag dat iedereen veilig kan wonen in zijn of haar wijk, in een prettige leefomgeving. Woonoverlast doet hier afbreuk aan. Overlast in de buurt beïnvloedt de veiligheidsgevoelens van inwoners negatief. Er is sprake van woonoverlast als een individuele bewoner zich regelmatig of structureel zodanig gedraagt, dat deze persoon daarmee in elk geval het woongenot van omwonenden verstoort en/of hun vrijheid belemmert. Woonoverlast komt in allerlei vormen voor, zoals geluidsoverlast, druggerelateerde overlast, intimidatie, bedreigingen, stank en geschreeuw.
De focus in de aanpak van woonoverlast ligt volledig bij overlast die (mede) wordt veroorzaakt door verwarde personen/personen met psychiatrische stoornissen.
Wat doen we?
De werkgroep op het niveau van Oost-Brabant heeft op 15 september 2016 een voorstel m.b.t. de aanpak van de problematiek van verwarde personen
gepresenteerd. De aanpak richt zich op vervoer van mensen met verward gedrag, crisisbeoordeling, 1e opvang bij crisis en aantal bijbehorende randvoorwaarden.
o De werkgroep van Brabant-Oost heeft de portefeuillehouders Zorg en Welzijn van de Peelgemeenten hierover geïnformeerd op 10 november 2016.
o N.a.v. deze toelichting is er bestuurlijk overleg geweest tussen Eindhoven en Helmond tussen de portefeuillehouders Zorg en Welzijn om te bekijken waar mogelijk wensen voor Zuidoost-Brabant liggen en waar de
samenwerking gezocht moet worden (zie ‘wat gaan we nog doen?’).
o De werkgroep Peel heeft met deze werkgroep contact en sluit met de werkzaamheden zoveel als het kan aan (zie ‘wat gaan we nog doen?’).
De lokale beleidsambtenaren Zorg en Welzijn zijn op 18 oktober 2016 over de opdracht van het ministerie geïnformeerd waarbij ook specifiek gekeken is naar de lokale en (sub)regionale rollen en mogelijkheden. Hierbij is ook de aanpak van Brabant-Oost betrokken.
De gemeenten hebben een eerste inventarisatie gemaakt wat zij nodig denken te hebben aan inzet van de GGZ expertise voor consultatie en advies. De eerste opzet hiervan is doorgesproken met de GGZ Oost-Brabant. Deze opzet moet nog nader uitgewerkt worden (zie ‘Wat gaan we nog doen?’).
Er is overleg geweest tussen de gemeenten Helmond en Eindhoven vanuit hun rol als centrumgemeenten met het Veiligheidshuis Zuidoost-Brabant in verband met de ‘moeilijk plaatsbaren’ waarvan een groot deel ook valt onder de noemer mensen met verward gedrag. Bekeken wordt hoe de samenwerking tussen de Peel en Eindhoven hierin beter kan worden vormgegeven en wat dit betekent voor de uitvoering. Dit dient nog een vervolg te krijgen (zie ‘wat gaan we nog doen?’).
Er is een ‘incidentenoverleg’ opgestart met gemeente, maatschappelijk werk, jongerenwerk, politie, woningstichting en GGZ (Gemert-Bakel).Wat gaan we nog doen?
De GGZ geeft uitvoering aan het plan ‘GGZ in de wijk’. Hiervoor dient in ieder geval nog het volgende nog te gebeuren:
o De inloopfunctie GGZ door ontwikkelen tot Diensten- en
ondersteuningscentra, waarbij er in 3 van de 6 Peelgemeenten een fysieke locatie komt.
o Op basis van de eerste opzet van inzet GGZ-expertise voor consultatie en advies een pilot opzetten met GGZ Oost-Brabant voor 2017.
14
Het VHH Zuidoost-Brabant en de gemeente Helmond en Eindhoven bespreken samen hoe om te gaan met de groep ‘moeilijk plaatsbaren’ en de consequenties hiervan voor de uitvoering.
De Peelgemeenten bepalen individueel of zij een specifiek plan schrijven voor mensen met verward gedrag naast de bestaande beleidsplannen.
In afstemming met de gemeente Eindhoven, als lid van de werkgroep Brabant- Oost, wordt gekeken hoe de aansluiting met de werkgroep Brabant-Oost beter vormgegeven kan worden. Hierbij gaat het dan met name om de vormgeving van de activiteiten van de werkgroep specifiek voor Helmond en Eindhoven, zoals de crisisbeoordelingslocatie en het vervoer.
Relevante cijfers
Asten Deurne Gemert-B. Helmond Laarbeek Someren Totaal 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 Burengerucht 26 28 71 57 84 82 322 312 42 35 30 24 575 538
+8% -20% -2% -3% -17% -20% -6%
Overlast door verward/over- spannen persoon
23 54 89 63 54 101 368 425 31 49 20 26 585 718
+135% -29% +87% +15% +58% +30% +23%
Overlast
zwervers 10 8 11 10 5 0 133 96 2 4 0 0 161 118
-20% -9% - -28% - - -27%
Zorg voor arbeidsmigranten
De gemeenten binnen Peelland huisvesten en bieden werk aan honderden zo niet duizenden arbeidsmigranten. Uitzendbureaus werven en selecteren buitenlandse werknemers. Een aantal uitzendbureaus regelt werk, pendelvervoer, huisvesting en eventueel andere voorzieningen. Andere arbeidsmigranten vinden zelf werk bij werkgevers in diverse branches, in loondienst of als zzp-er (zelfstandige zonder personeel) en regelen zelf hun huisvesting. De werkgevers zijn verplicht deze arbeidsmigranten het minimumloon en de minimumvakantietoeslag te betalen.
Wat doen we?
Er is een éénjarig, Peellandbreed projectplan uitgewerkt. Hierbij wordt uitgegaan van een meerwaarde van de aanpak in multidisciplinair en regionaal verband. Het project liep van 1 augustus 2015 tot 1 augustus 2016.
Als vervolg hierop is het Helmond Interventie Team omgevormd naar het Peelland Interventie Team. Hierin worden operationele acties uitgevoerd op basis van ontvangen informatie.
Het Peelland Interventie Team (hierna: PIT) is een interventieteam onder de regie van de gemeenten Helmond, Deurne, Gemert-Bakel, Someren, Laarbeek en Asten. De coördinatie ligt op één centraal punt bij de teamleider van het PIT. Het PIT richt zich op overlastsituaties en handhavingsknelpunten. Dit zijn situaties waarin de betrokken partners onveilige, overlastgevende of anderszins
onregelmatige situaties aantreffen die niet door een van hen afzonderlijk kunnen worden opgelost, en situaties die impact hebben op de veiligheid en leefbaarheid in de samenleving. Daarnaast kan het PIT een belangrijke rol spelen en
toegevoegde waarde zijn in de integrale aanpak van ondermijnende criminaliteit door het opwerpen van barrières met bestuurs- en strafrechtelijke bevoegdheden.
15 Wat gaan we nog doen?
Opvolging geven aan de in het evaluatieverslag (“Arbeidsmigranten uit de anonimiteit”) opgenomen aanbevelingen6. Dit wordt geïntegreerd in het project
‘aanpak ondermijnende criminaliteit’. De voortgang van de aanbevelingen worden gemonitord in het Peeloverleg van gemeentesecretarissen.
Relevante cijfers (1 augustus 2015 t/m 31 december 2016) Peelland
Aantal acties 29
Aantal gehoorde arbeidsmigranten 484
Aantal gecontroleerde uitzendbureaus 27
Aantal gecontroleerde objecten 84
Aantal geconstateerde en aangepakte
overtredingen 223
Zachte resultaten De bereidheid om de geldende regels na te leven is bevorderd.
Zorg, welzijn en handhaving zijn meer aan elkaar gekoppeld.
Eigen deskundigheidsbevordering.
Uniformering eigen werkwijzen.
Landelijke aandacht mag nooit een doel op zich zijn, maar blijkt vaak wel een teken dat je met het goede bezig bent. Zo ook binnen deze pilot.
Eén van de doelen, integrale samenwerking, bleek de sleutel tot het succes.
Samen hebben we de schouders gezet onder een collectief doel. Eerlijk en integer, bereid om hard te werken en een stap extra te zetten voor de ander.
Tot slot zijn we geslaagd in misschien wel ons belangrijkste doel: we hebben eraan bijgedragen de arbeidsmigrant uit de anonimiteit te halen.
6
- Pak problematiek als deze altijd grensoverschrijdend op.
- Zorg ook binnen de gemeenten zelf voor een integrale benadering en standpunten.
- Zoek af en toe ook eens het grijze gebied van wetgeving op, bijvoorbeeld binnen het delen van informatie. Denk in kansen, in mogelijkheden, en niet in problemen.
- Richt je op de arbeidsmigranten zelf.
- Werk integraal, en niet alleen binnen de overheid.
- Maak geld vrij om het intern binnen organisaties te borgen.
16
Fietsendiefstal
Binnen het Integraal Veiligheidsplan Peelland hebben de gemeenten Helmond en Gemert- Bakel fietsendiefstal benoemd als één van de lokale prioriteiten.
Het aantal aangiftes van fietsendiefstallen en de daarbij horende schade neemt de laatste jaren steeds verder toe. In de weergegeven tabel is te zien dat het aantal aangiftes in zowel Helmond, Gemert-Bakel als Asten sinds het starten met de projectmatige aanpak zijn gedaald. Daarbij dient opgemerkt te worden dat volgens inschatting slechts 1 op de 3 fietsendiefstallen daadwerkelijk gemeld wordt bij de politie.
Fietsendiefstal is voor veel mensen een reden om sommige verplaatsingen niet per fiets uit te voeren. Het fietsen in Nederland wordt gepromoot omdat het bijdraagt aan de bereikbaarheid, leefbaarheid en daarnaast ook nog eens gezond is. Het is daarom belangrijk om naast fietspaden ook voldoende aandacht te schenken aan een plek waar de fiets veilig gestald kan worden.
Wat doen we?
Een graveerteam is actief geweest binnen Asten, Helmond, Gemert-Bakel, Laarbeek en Someren waarbij fietseigenaren hun rijwiel (gratis) kunnen laten graveren. Naast een graveerteam zijn er ook preventieadviezen gegeven in het kader van woninginbraken en brandveiligheid bij enkele gemeenten.
Gevonden fietsen zijn (digitaal) ‘tentoongesteld’ tijdens graveeracties (Asten en Someren). Ook op andere momenten kunnen gevonden fietsen digitaal bekeken worden (Gemert-Bakel en Helmond).
Inzet diverse (ludieke) voorlichtingsmiddelen.
Dorpswachten zijn projectmatig ingezet om tips te geven omtrent fietsendiefstalpreventie (Gemert-Bakel).
Er is een korte voorlichtingsfilm uitgebracht over (de aanpak van) fietsendiefstal.
In afstemming met de politie wordt er een lokfiets ingezet in de gemeenten waar fietsendiefstal geprioriteerd is.
Wat gaan we nog doen?
Kennis en kunde met betrekking tot het ‘project heling’ van de gemeente Helmond kan verder uitgerold worden binnen de Peelgemeenten (indien Peellandbreed gedeeld).
In voorkomende gevallen zal er tijdens de inzet van de BuurtTent aandacht besteed worden aan fietsendiefstallen.
Ook in 2017 wordt de mogelijkheid om fiets-graveeracties te organiseren opgepakt.
Er gaat een schouw uitgevoerd worden waarbij diefstalgevoelige locaties in kaart worden gebracht waarbij gekeken wordt welke aanvullende interventies ingezet kunnen worden (Helmond).
Er wordt een campagne opgezet teneinde gedragsverandering te bewerkstelligen (Helmond).
Relevante cijfers
Asten Deurne Gemert-B. Helmond Laarbeek Someren Totaal 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 Diefstal van
fietsen 132 67 227 260 149 110 985 1.030 89 43 42 39 1.624 1.549
-49% +15% -26% +5% -52% -7% -5%
Diefstal van brom- en snorfietsen
4 1 8 9 6 11 115 94 6 5 2 5 141 125
- - - -18% - - -11%
17
PRESTATIE-INDICATOREN
Het Openbaar Ministerie en politie stellen voorafgaand aan ieder jaar een aantal prestatie-
indicatoren vast voor een aantal prioriteiten. Deze prestatie-indicatoren kunnen van toepassing zijn op het basisteam Peelland maar bijvoorbeeld ook op het District Helmond (dit beslaat de basisteams Dommelstroom en Peelland).
Peelland
Doelstelling 2016 2016
Woninginbraken 820 woninginbraken
Ophelderingspercentage 9,5%*7 638 woninginbraken
Ophelderingspercentage 12,9%
(2015: 7,3%)*
Overvallen 11 overvallen
Ophelderingspercentage 45%* 7 overvallen
Ophelderingspercentage 114,3%
(2015: 26,7%)*
Straatroof 38 straatroven
Ophelderingspercentage 20%* 27 straatroven
Ophelderingspercentage 55,6%
(2015: 22,9%)*
Cybercrime 3 verdachten voor het district Helmond 2 (stand van zaken op 12-01-2017) Fraude 23 verdachten voor het district Helmond 64 (stand van zaken op 12-01-2017)
Beslag EUR 300.000,- voor het basisteam Peelland Gerealiseerd waarde-beslag: € 213.256,-
* Ophelderingspercentage komt tot stand door het aantal opgeloste zaken in 2016 te delen door het aantal gepleegde misdrijven in 2016. Een deel van de opgeloste zaken in 2016 betreft zaken die al voor 2016 hebben plaatsgevonden.
