STAGEVERSLAG
Dieuwertje van der Wal (S1980017)
MA Neerlandistiek
Stagegever: Burgemeester Harmsma School
Afdeling: Vakgroep Nederlands
Stagebegeleider: Cor Veldman
Stagedocent RUG: dr. Sandra van Voorst
Stageperiode: augustus 2019 – februari 2020
Inhoudsopgave
Woord vooraf 2 Over de Burgemeester Harmsma School 3 Oorspronkelijke planning van de stage werkzaamheden 6 Verloop van de stage 7 Logboek 10 Evaluatie en reflectie 23 Bijlagen 1. Opleidingsstructuur BHS 27 2. Lesplan themalessen interculturaliteit 28 3. Lesplan XL-uren Nederlands 3kb 31 4. Stagebeoordeling door Cor Veldman 33Woord vooraf
Tijdens de colleges van het vak Werkterreinen van de Neerlandistiek kwam ik een leuke stagegever tegen: het Groninger Forum. Na een aantal afspraken leek het mogelijk om te starten met een stage daar. Door de verhuizing van het Groninger Forum naar de Grote Markt in Groningen ging dit uiteindelijk helaas niet door. Ik vond het lastig om een andere organisatie te vinden die op kleinschalige manier materiaal ontwikkelt voor onderwijs. Op die manier zou ik het proces van A tot Z kunnen meemaken, want dat was wat ik het liefst wilde. Via de moeder van een vriendin van mij kwam ik in contact met de Burgemeester Harmsma School in Gorredijk. Op de Burgemeester Harmsma School zou Anna een aantal lessen met materiaal moeten ontwikkelen voor keuze-werktijduren voor de derde en vierde klassen op die school. Wij zagen daar een win-win situatie: het zou haar werk en dus tijd schelen en ik zou me kunnen ontwikkelen in het voorbereiden van lesmateriaal en het eventueel geven van lessen. Ik ben in overleg met Anna als mijn oorspronkelijke stagebegeleider begonnen met de voorbereiding van deze lessen. Uiteindelijk zijn deze lessen geschrapt in het rooster, doordat er überhaupt geen goed rooster was voor de leerlingen als gevolg van een ontslagen roostermaker. De stage leek maar niet officieel van de grond te komen. Ik heb Anna gevraagd of zij een goed woordje voor mij kon doen bij vakgroep Nederlands op dezelfde school. Toen kwam ik bij Cor Veldman terecht. Enthousiast als hij was mocht ik met hem meelopen en meekijken in de lessen Nederlands. Ik heb daarnaast met andere docenten Nederlands mee mogen lopen, twee dagen met een klas meegekeken en ik heb materiaal ontwikkeld voor XL-lesuren Nederlands voor de derde klas kb. Ik heb zelfs een les Nederlands mogen verzorgen! Daar waar ik niet uit was op een stage als docent (het moest immers een maatschappelijke stage zijn), ben ik blij verrast door wat ik hier ben tegengekomen. Ik ben dermate enthousiast over het onderwijs, dat ik het nog als een optie zie om voor langere tijd docente Nederlands te worden. Ik heb de sfeer op de BHS als prettig ervaren en voelde me vrij snel thuis tussen de collega’s op de BHS. Ik vond ze erg open staan voor mijn leerproces en de collega’s die ik gesproken heb, wilden meewerken waar mogelijk. Het bleek dat ik voor Sandra de eerste master student was die stage heeft gelopen op een vmbo-school. Ook voor de BHS is het niet regulier dat er een master student Neerlandistiek stage komt lopen. Volgens mij is het voor beide een leuke opening. Wat betreft de pedagogische insteek op deze school, heb ik veel gezien in de praktijk waar ik tot dusver op mijn opleiding nog geen les in heb gehad. Ik heb de stage dus als erg leerzaam ervaren. Na het afronden van mijn stage, is mij een klas aangeboden om les te geven. Deze heb ik van harte aangenomen om voor een langere periode uit te kunnen proberen of ik mezelf voor mijn eerste “grote mensen baan” als docent zie. Voor de leuk en de leerzame informatie heb ik de eerste lessen voor deze 3gt-klas ook onderdeel gemaakt van dit verslag. Gorredijk, maart 2020Over de Burgemeester Harmsmaschool
De Burgemeester Harmsmaschool is een openbare school voor voortgezet onderwijs met een heterogene onderbouw waarin leerlingen zitten van vmbo t/m havo (vwo)-niveau. Het openbare karakter van de school komt naar voren in het respecteren van ieders achtergrond, cultuur of levensbeschouwing. De school is gevestigd in Gorredijk. De naam van de school, Burgemeester Harmsma School, komt van de burgemeester van de gemeente Opsterland. Hij was burgemeester in de jaren zestig van de vorige eeuw. De gemeente onder leiding van burgemeester Harmsma ontwikkelde een onderwijsvisie die de school op het spoor zette van vernieuwend onderwijs. Uiteindelijk heeft dat geleid tot het participeren in het experiment Middenschool. Op grond van de gemeentelijke onderwijsvisie werd er een fusie tot stand gebracht: de fusie tussen MAVO, LTO en LHNO in 1968. De gefuseerde school kreeg de naam Burgemeester Harmsma School. Na de fusie werd er lesgegeven in diverse gebouwen in Gorredijk; per januari 1981 verhuisden alle afdelingen naar één gebouw, de huidige locatie. De school is een openbare school voor voortgezet onderwijs (onderbouw VMBO/ HAVO/VWO en LWOO en bovenbouw VMBO). Het openbare karakter van de school komt naar voren in het respecteren van ieders achtergrond, cultuur of levensbeschouwing.1 De Burgemeester Harmsma School is een openbare scholengemeenschap. Het bevoegd gezag (Raad van Toezicht) is in handen van een stichting. Benoeming van de leden van de Raad van Toezicht vindt plaats door de gemeenteraad van Opsterland. De Raad van Toezicht bestaat uit maximaal zes personen. De gemeenteraad benoemt: Maximaal twee leden op bindende voordracht van de oudergeleding van de medezeggenschapsraad van de school Eén lid op bindende voordracht van de personeelsgeleding van de medezeggenschapsraad Maximaal drie leden op bindende voordracht van de Raad van Toezicht Per 1 augustus 2019 bestaat de Raad van Toezicht uit het de volgende personen: • De heer J. Teunissen (voorzitter) • De heer drs. E. Vriesen • Mevrouw H.J.C. Willemse-Lanjouw • Mevr. T.H. Haseloop-Amsing • Dhr. S. Lageveen De directeur/ bestuurder van de school is mevr. Mr. I.J. Voetelink.2 Door haar ligging in een plattelandsgebied heeft de Burgemeester Harmsma School het karakter van een streekschool. De meeste leerlingen komen uit de gemeente Opsterland, een ander groot deel uit de gemeente Heerenveen (Jubbega) of Smallingerland (Drachten). Vanwege haar specifieke onderwijskundige kenmerken krijgt de school leerlingen uit een grote regio.3 De missie van de school luidt als volgt: De missie van de Burgemeester Harmsma School is dat ieder kind zich bij ons zowel individueel als sociaal-emotioneel optimaal kan ontplooien.1 Schoolplan 2019-2023 Burgemeester Harmsma School Gorredijk door Mr. I.J. Voetelink, directeur/ bestuurder: Naam en richting (p. 6) 2 Schoolplan 2019-2023 Burgemeester Harmsma School: Bevoegd gezag en raad van toezicht (p. 6-7) 3 Schoolplan 2019-2023 Burgemeester Harmsma School: Situering van de school (p. 7)
De school wil met deze missie een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van het kind, naast bijvoorbeeld het gezin en de directe leefomgeving als vrienden en verenigingen. Een veelzijdige ontwikkeling betekent dat het leeraanbod niet alleen uit hoofdvakken (theorie) bestaat, maar dat er ook ruimte is voor hart en handen (expressie- en praktijkvakken). De BHS stimuleert actief leren en zelfstandig werken. Zo ervaren de leerlingen waar hun eigen ambities en interesses liggen. Ook leren leerlingen zelfstandig keuzes maken. Op het gebied van sociale ontwikkeling biedt de school mogelijkheden tot het ontwikkelen en uitbreiden van sociale en communicatieve vaardigheden door samen te leren en te werken. De opleidingsstructuur van de BHS is toegevoegd als bijlage aan dit document. De visie van de BHS gaat uit van zes uitgangspunten4. De Burgemeester Harmsmaschool is dé school waar: 1. Je samen leert; Door grote natuurlijke verschillen (capaciteiten, culturele achtergrond, jongens/meisjes, enz.) in de groep zijn leerlingen in staat veel van en met elkaar te leren. 2. Laat zien wat je kunt; Leerlingen gelijke kansen bieden betekent het aanbieden van een verplicht programma aan alle leerlingen. Onderwijs in de onderbouw is selectievrij. De beoordeling van de leerling is bedoeld om zicht te krijgen op de vorderingen van de individuele leerling. De beoordeling is niet een op zichzelf staan gegeven, veel belangrijker is of de prestatie beter is dan de vorige. We kijken waar de kansen liggen voor de leerlingen. Een tweede aspect ten aanzien van gelijke kansen is het belangrijke verschil of er thuis wel of geen aandacht is voor de school. De leerling gaat naar school om er actief te werken. Huiswerk wordt gegeven als het zinvol en functioneel is. De docent kan de leerling het best bij zijn studie begeleiden, de leerling moet niet afhankelijk zijn van hulp in de thuissituatie. 3. Krijgt wat je nodig hebt; Het doel is de leerlingen in de onderbouw zoveel mogelijk kennis en vaardigheden te laten opdoen, die de samenleving van belang vindt voor een goed maatschappelijk functioneren, nu en later. De school heeft een aantal vakken samengevoegd tot leergebieden, waardoor de samenhang tussen verschillende vakken beter zichtbaar is. In de onderbouw wordt een gelijkwaardig aanbod aan vakken verwezenlijkt: praktische vakken behoren tot het uniforme leer- en vormingsaanbod voor allen, maar ook theorievakken zoals Frans en Duits. Er is sprake van gelijkwaardigheid van te kiezen richtingen in het vmbo. 4. Je jezelf kan en mag zijn; Ieder mens, ieder kind is een uniek wezen met een eigen ontwikkeling. De eigenschappen en kwaliteiten van ieder dienen zoveel mogelijk te worden gerespecteerd. Voor toekomstig functioneren in de maatschappij dienen leerlingen om te gaan met verschillen tussen mensen. 5. Keuzes maakt als het jou past; Dit uitgangspunt stelt dat het voor leerlingen van groep 8 in de meeste gevallen moeilijk is om een studie- en/of beroepskeuze te maken op 12-jarige leeftijd. Wij pleiten ervoor om de schoolkeuze zo lang mogelijk uit te stellen, zodat leerlingen zich kunnen krijgen op hun mogelijkheden en interesses. 6. Je talent vindt. Het logo van de school geeft dit het duidelijkst weer: de schoolomgeving dient de leerling een bepaalde veiligheid en geborgenheid te bieden; min of meer afgeschermd tegen de echte wereld. Anderzijds moet de school open staan voor de maatschappij en maatschappelijke veranderingen. Van de school vraagt dit een open en flexibele opstelling. Leerlingen in de leeftijd van 12 tot 16 jaar verkennen mogelijkheden en grenzen van zichzelf en anderen. Ze zijn op zoek naar uitdagingen en risico’s. Hun leeromgeving moet daaraan tegemoetkomen
4
Visie BHS: de algemene doelen van de school. Bron: https://www.bhs.frl/home-2-4/home-2-4-2/visie-bhs/ (laatst geraadpleegd op 4 februari 2020)
en tegelijkertijd voor veiligheid zorgen: een omgeving die prikkelt tot leren in situaties die realistisch en herkenbaar zijn; een sfeer waarin fouten gemaakt mogen worden; conflicten die opgelost worden door met elkaar te praten en naar elkaar te luisteren, en waarin gezond en verantwoordelijk gedrag wordt gestimuleerd. De docent zal vanuit de visie van de school naar leerlingen moeten kijken. Hij/zij zal in staat moeten zijn om naast het geven van instructie als coach en als mentor te kunnen functioneren. Regelmatig zal de eigen manier van lesgeven en het omgaan met de leerlingen onderwerp van discussie zijn. Op gezette tijden zullen leerplan, leerstof en didactiek gewijzigd en aangepast moeten worden aan de behoeftes van de groep. Het behoeft geen betoog dat deze werkwijze veel inzet vraagt van leerkrachten, maar daar staat tegenover dat de docenten veel inspiratie kunnen putten uit het samenwerken met collega’s.
Oorspronkelijke planning van de stagewerkzaamheden
Vooraf aan de stage heb ik mijn werkzaamheden bij de Burgemeester Harmsma School, zoals ik dacht dat ze eruit zouden gaan zien, als volgt geformuleerd in het stageverslag: De stagegever stelt de stagiair in de gelegenheid om ten behoeve van zijn/haar opleiding Neerlandistiek een stage te lopen gedurende de periode 19-08-2019 tot en met 01-02-2019 en wel gedurende 1,5 dagen per week. De stagiair zal tijdens de stageperiode de volgende activiteiten verrichten: Het ontwerpen van lesmateriaal voor themalessen (deel 1 van stage – tot begin oktober 2019), deze lessen zijn tijdens de eerste lesfase aangepast naar XL uren voor bepaalde vakken op school. Hierin heb ik het lesmateriaal voor de XL uren Nederlands voor 3kb opgesteld (deel 2a – oktober 2019 tot februari 2020) en meegedacht voor materiaal voor de XL uren Nederlands voor klas 4. Daarnaast kijk ik mee met docenten Nederlands op de school, draai ik een dag met een klas mee en hoop ik uiteindelijk zelf (een) les(sen) te mogen geven op deze school (deel 2b – oktober 2019 tot februari 2020). Wanneer mogelijk kijk ik met de onderwijskundige op de school mee (Esther Brouwer). De begeleiding vanwege de stagegever bestaat uit: Cor Veldman is mijn stagebegeleider vanuit de school, hij betrekt mij in vergaderingen met de vakgroep en samen bereiden we de invulling van de lesuren voor XL uren Nederlands voor. Hij is mijn eerste aanspreekpunt. Ik mag met hem de eerste lessen op deze school meekijken en via hem kom ik in contact met andere docenten waarmee ik lessen mee kan kijken. Tussendoor kan ik met mijn vragen bij hem terecht. Voor deel 1 van mijn stage was Anna Meinders mijn aanspreekpunt en begeleider. Zij heeft mij de inspiratie en feedback gegeven voor het lesmateriaal van de themalessen ‘interculturaliteit’.Verloop van de stage
In augustus 2019 ben ik begonnen met een stage op de Burgemeester Harmsma School in Gorredijk. De stage bestond eigenlijk uit twee delen. Deel a is het deel dat ik gelopen heb onder begeleiding van Anna Meinders en betrof het ontwikkelen van lessen en materiaal voor extra lessen over interculturaliteit (Keuze-werktijduren). Dit deel heb ik gelopen tussen augustus 2019 en begin oktober 2019. Vlak voor de herfstvakantie bleek dat deze extra lessen geen plek hadden binnen het rooster op de BHS en dat deze uren vervangen zouden worden door XL-uren om maar wel aan het verplichte aantal onderwijsuren te voldoen. Via Anna ben ik toen in contact gekomen met vakgroep Nederlands op de BHS. Cor Veldman was de contactpersoon en werd mijn nieuwe stagebegeleider. Deel b van mijn stage bestaat uit het meelopen met docenten Nederlands, met klassen een dag meelopen en materiaal ontwikkelen. Daarnaast heb ik ook lesgegeven. Ik heb aan het begin van fase b een gesprek gehad met de onderwijskundige op de BHS, Esther Brouwer, maar ik had geen tijd meer over in mijn stageperiode om een project met haar mee te kijken. Mijn stage is in principe eind juni gestart. Omdat het op dat moment nog niet duidelijk was in welke periode van het volgende schooljaar de extra lessen gegeven zouden worden, moest ik er op z’n minst op voorbereid zijn dat dit ook aan het begin van het jaar zou kunnen plaatsvinden. Daarom ben ik tijdens de zomervakantie al begonnen met inlezen en voorbereiden van de themalessen. Het thema lag al vast: interculturaliteit. Anna had de wens om de leerlingen op de BHS hun zicht op culturen te verbreden en acceptatie te vergroten. Op basis van die wens ben ik aan de slag gegaan met het materiaal voor zes lessen. Het lesplan is bijgevoegd als bijlage van dit stageverslag. De voorbereiding en ontwikkeling van het materiaal bestond uit het lezen van artikelen over lessen op een vmbo-school, de ontwikkeling van kinderen en vergelijkbaar materiaal dat gebruikt wordt tijdens lessen op de BHS. Ik heb niet alle zes lessen helemaal uitgewerkt, omdat Anna begin september aangaf dat het rooster nog niet rond was, ze werkten op dat moment met een noodrooster. Ze gaf aan dat ik het wel iets rustiger aan kon doen, omdat de lessen toch niet in het begin van het schooljaar zouden plaatsvinden. Halverwege september was het nog de vraag of de lessen door zouden gaan, maar dit zou dan op zijn minst pas na de herfstvakantie plaatsvinden. Anna is toen al wel begonnen met lobbyen bij vakgroep Nederlands. Zij heeft mij doorverwezen naar Cor en Hilda (docenten Nederlands op de BHS). Op donderdag 10 oktober heb ik een eerste ontmoeting gehad met hen om te bespreken wat de mogelijkheden waren. Die donderdag erop heb ik direct nog eens met Cor afgesproken over het ontwikkelen van het materiaal voor de XL-uren van het vak Nederlands. Ik heb materiaal meegekregen om mee aan de slag te gaan, zodat ik dit 28 oktober aan de vakgroep Nederlands kon presenteren. Op maandag 28 oktober, de maandag na de herfstvakantie, was de school nog dicht voor leerlingen en was er voor de werknemers een soort vergaderdag. Om 08.30 uur opende de directrice de dag met een terugblik en vooruitzicht van de BHS. Tevens was dit een moment van mededelingen, waarin ik ook de ruimte kreeg om mezelf voor te stellen aan alle aanwezige collega’s op de BHS. Na een uur van vooruitblikken en mogelijkheden om een BHS 3.0 plan op te stellen, zijn we uiteengegaan in vakgroepen. Hier mocht ik nader kennismaken met de collega’s van het vak Nederlands: Cor en Hilda kende ik al. Bettie, Chantal en Irene waren nieuwe gezichten en Baukje werkt in de mediatheek en is daarmee ook onderdeel van de vakgroep Nederlands. Ik heb hier mijn plan voor de XL-uren voor 3kb gepresenteerd. Hier was iedereen het mee eens, dus ik kon dit plan nog in detail uitwerken. Het daadwerkelijke plan is toegevoegd als bijlage aan dit verslag. Er zijn in dit plan twee lessen overgebleven met een invulling ‘nader te bepalen’. Dit heb ik opzettelijk gedaan na overleg met de docenten. Er bestaat een grote kans dat door ziekte of roosterwijzigingen 1 of 2 lessen in de gestelde periode niet doorgaan. Mochten de twee lessen uiteindelijk wel gegeven worden kan tegen die tijd nog naar een invulling gezocht worden. Tijdens de vergadering hebben we ook nagedacht over eeninvulling van de lessen XL-Nederlands voor de vierde klas. Dit werd uiteindelijk met oud materiaal ingevuld om spelling en taalbeheersing te oefenen. Rond twaalf uur werd de vergadering afgerond en ging ieder met persoonlijke klussen aan de slag. Ik kon zo thuis verder werken aan de details van het lessenplan. Omdat de docenten wel direct begonnen met de XL-uren heb ik direct de eerste vijf lessen gemaild. Dan konden ze de komende weken tenminste aan de slag. In de loop van die eerste weken heb ik het lessenplan uitgebreid en verbeterd waar nodig en dit vervolgens opgestuurd. Daarmee was ik eind oktober eindelijk up and running in fase 2 van mijn stage. Van eind oktober tot eind januari heb ik op verschillende dagen meegelopen met lessen op de BHS. Ik heb voornamelijk met Cor meegekeken, maar sowieso één dag met alle actieve docenten van het vak Nederlands. Dus ook met Hilda, Chantal en Bettie. Met Hilda heb ik meegekeken op dagen of momenten dat Cor geen (handige) lessen had om mee te kijken. Dit kon soms op de dag zelf nog veranderen. Zo probeerde ik het meeste uit mijn dagen bij de BHS te halen en verschillende manieren van lesgeven van docenten te zien. Naast dat ik dagen heb meegelopen met docenten heb ik ook twee dagen met een klas meegelopen. Eerst een dag met 2C en later nog een dag met 1F. Voorafgaand aan deze dagen heb ik eerst de docenten die de betreffende dag les zouden geven aan deze klassen om toestemming gevraagd om mee te kijken. Iedereen ging hiermee akkoord. Het mooie van het meekijken met een klas bij verschillende docenten is dat je de uitwerking van divers klassenmanagement direct kunt zien. Zo kan er een groot verschil zitten in de discipline van de leerlingen en de mogelijke chaos in de klas die ontstaat wanneer leerlingen willen ouwehoeren en niet streng aangepakt worden. Ik heb mijn observaties en bevindingen per les bijgehouden en heb dit in mijn logboek (het volgende hoofdstuk) beschreven. Als kers op de taart heb ik zelf een les mogen verzorgen. Dit was voor een 4gt klas van Cor. Hij gaf het uur voor deze les dezelfde les aan een andere 4gt klas. Ik kon dus in principe nabootsen wat hij die les had neergezet. Alleen dan met mijn eigen sausje eroverheen. Het was dus een les die ik niet kon voorbereiden van tevoren. Dat maakte het heel even spannend in de minuten van aanloop naar de les, maar aan de andere kant hoefde ik er niet dagen zenuwachtig voor te zijn. De les bestond uit het lezen van één van de drie verhalen uit de bundel ‘3kort’, het jeugdboekengeschenk. Ik had in de les de ervoor de eerste twee verhalen gelezen en de derde kunnen scannen. Ik kon ze dus iets vertellen over mijn eigen voorkeur, namelijk het eerste verhaal. Als de leerlingen het korte verhaal hadden gelezen, moesten ze er een verslag over maken. Het boek mocht niet mee naar huis, dus als je het verhaal wilde raadplegen, dan moest je dit op school doen. Ik heb tijdens de les daarom aangeraden zoveel mogelijk tijd van de les goed te besteden. Het duurde even voordat ik iedereen stil aan het lezen had. Niet iedereen had de opdracht goed begrepen en moest hier nog over kletsen of aan mij vragen, of had nog geen zin en was daarom nog andere dingen aan het doen. Omdat ik al vaker met deze klad had meegekeken, kende ik gelukkig een aantal leerlingen bij naam. Dat maakte het corrigeren en reageren iets makkelijker voor mij. Uiteindelijk heeft iedereen het verhaal zo goed als uitgelezen en waren sommige al begonnen met de opdracht. Al lopend door de klas kon ik helpen waar nodig. Het betrof de mentorklas van Cor. Hij heeft tijdens deze les wat leerlingen één voor één apart genomen om cijfers te bespreken. Ondanks dat het voor mijn gevoel niet mega inspannend was, had ik het aan het einde van de les wel warm en ook nogal rode wangen. Maar mijn vuurdoop zat erop! En ik vond het leuk! Ik had het idee dat het me wel natuurlijk af ging en ik niets hoefde te forceren. Ik merkte ook tijdens en na de les betrokkenheid van de leerlingen. Ze begonnen me meer aan te spreken en zochten meer contact. Naast deze les heb ik af en toe de regie over mogen nemen in de klas wanneer Cor even uit de klas moest stappen om iets te regelen, of leerlingen apart te spreken. Dit vertrouwde hij mij wel toe. Ook in klas 2C heb ik dit tweemaal gedaan. Dat was de eerste keer goed te doen en toen Cor binnenkwam was de klas helemaal stil. De tweede keer was de klas veel rumoeriger en moest ik echt van mijn plek
komen om leerlingen aan het werk te zetten en stil te houden. Hier haakte niet iedere leerling goed op in en bleven wat ouwehoeren of op laag tempo wat doorklikken binnen de leerstof. Het valt niet helemaal binnen mijn stage, maar toen ik nog geen les had gegeven heeft Bettie gevraagd of ik een klas 3GT over wilde nemen van haar in verband met ouderschapsverlof waar ze recht op heeft. Hier heb ik ‘ja’ op gezegd. Dat betekent dat ik nog wat langer de tijd krijg om te ontdekken of lesgeven iets is dat ik voor langere tijd zou willen doen. Op het moment van schrijven heb ik de eerste lessen Nederlands aan 3GT gegeven en tot nu toe vind ik het heel leuk. Het is een gezellige, wel rumoerige klas, maar de leerlingen nemen de opdrachten voor een cijfer wel serieus. Dat werkt heel fijn. Ze kijken nog een beetje de kat uit de boom en ik merk dat het nog niet duidelijk is dat ik het hele jaar blijf en dat ze me serieus moeten nemen. Met bijvoorbeeld het inleveren van een opdracht maken ze zich er vanaf en als ik dan een onvoldoende geef, schrikken ze daarvan. Net alsof ze nog moeten testen of ik wel degelijk de “macht” heb om hen te onderwijzen. Ik heb goeie, fijne lessen gehad, maar ook rumoerige lessen waarin ik niet kom tot het doel van de les. Volgens collega’s hoort dat er allemaal bij. Ik merk dat ik enthousiast ben als ik over mijn lessen en de leerlingen praat. Voor mijn gevoel kan dit nog best een optie zijn om als eerste baan aan te gaan, als ik natuurlijk een baan voor een langere tijd kan vinden. Ik kijk uit naar de komende periode en hoop dit half jaar te ontdekken of ik daadwerkelijk docent wil worden/ blijven. Om een compleet beeld van docent-zijn neer te zetten, heb ik van de eerste lessen voor 3gtB en de reflectie hierop in dit verslag meegenomen.
Logboek
Deel a stage (eind juni – mid oktober) (uren ± 96) In juni 2019 heb ik met Anna Meinders besproken dat ik haar kon helpen met een project op de BHS in Gorredijk. 12 juni heeft ze mij een opzetje gestuurd over hoe dit eruit moet komen te zien. Op 17 juni hebben we hier contact over gehad en heb ik mijn vragen op de mail gezet over de hoedanigheid van mijn werkzaamheden en hoe de lessen eruit moeten komen te zien. We hebben de afspraak gemaakt dat ik op 27 juni langs zou komen om de eerste ideeën te bespreken. Van 17 – 27 juni heb ik tijd genomen om me voor te bereiden en met ideeën te komen. Ik heb me vooral bezig gehouden om online lesmateriaal te vinden voor vmbo scholen en het liefst met een creatieve invalshoek. Ik heb bovendien veel artikelen gelezen over leerlingen op het vmbo en gedrag van deze leerlingen. Ik wilde goed voorbereid zijn op wat ik kan verwachten in een les en hoe ik dat zo goed en leuk mogelijk in kan delen. Ik wilde feeling krijgen met de doelgroep. Uiteindelijk had ik het idee om de zes lessen over interculturaliteit in te vullen door eigen cultuur te bespreken, andere culturen en dat uiteindelijk samenvoegen. In gesprek en (stiekem) brainstormen met anderen kwam ik erachter dat ik veel naar de verschillen tussen culturen vroeg, terwijl zij aangaven dat ik me misschien beter kon focussen op de overeenkomsten. Omdat Anna ook aangaf dat best wat leerlingen op de BHS met oogkleppen oplopen als het gaat om andere culturen (“iemand die anders is hoeven we hier niet”) en aan dat perspectief iets wilde veranderen. Met de ideeën voor de lessenreeks ben ik op 27 juni naar de BHS gegaan om Anna daar te ontmoeten en mijn ideeën te bespreken. 27 juni kwam ik voor de eerste keer op de BHS! Ik kon een sluiproute nemen, dus ik heb vooral de kant gezien waar lessen van zorg&welzijn en detailhandel&economie gegeven worden. Anna en ik heb gesproken over hoe de leerlingen zich gedragen in een les, wat ik kan verwachten van hun gedrag en spanningsboog, welk materiaal er voor mij beschikbaar is en wat we eventueel in of zelfs buiten de school zouden kunnen doen. Ik merkte dat mijn ideeën behoorlijk enthousiast waren voor de indeling van de les en dat ik iets terug moest schalen qua werkhouding van de leerlingen. Ik had natuurlijk alleen mijn eigen middelbare school ervaring en ik denk dat er qua werkhouding toch een verschil zit tussen havo/vwo en vmbo. Die zijn meer praktisch en kunnen goed opletten tijdens de uitleg, maar dat moet niet te lang duren. Ik heb ook van Anna lesmateriaal van de BHS meegekregen. Onder andere stappenplannen hoe je een collage of een folder kunt maken, maar ook werkboeken die ze gebruiken bij de vakken van zorg&welzijn. Dat is niet helemaal de afdeling waar ik de informatie moet zoeken, maar ik kan dan wel kijken naar wat voor type opdrachten de leerlingen op dat niveau kunnen maken. De stappenplannen voor collages en folders passen wel erg goed bij de lessenreeks die ik wil ontwikkelen. Met een hele stapel boeken in mijn handen en allerlei ideeën rijker vertrok ik van de BHS om thuis aan de slag te gaan. De zomervakantie stond natuurlijk voor de deur, dus ik heb nog snel met Anna besproken wanneer ik op vakantie ging en wanneer zij op vakantie zou zijn. Daaromheen kon ik haar bereiken voor vragen en we hebben afgesproken dat we voordat de school zou beginnen, elkaar weer zouden zien om mijn plan te bespreken. Dan zou ik dan eventuele feedback nog kunnen verwerken en de lessenreeks compleet maken door mensen te vragen en spullen in te kopen. In de periode van juli en begin augustus heb ik mij – op mijn vakantie na – gefocust op het samenstellen van het lesmateriaal. Ik heb me ingelezen over cultuur en verschillende lessen over cultuur en ook over ons eigen land: Nederland. De volgorde van de lessen had ik als volgt bedacht: (1) een introductie: wat is cultuur eigenlijk? (2) wat is typisch cultuur voor Nederlanders/ Friezen? (3) Hoe kijk je naar andere culturen in Nederland? (4) een kookles samen met vluchtelingen die ik ken van de kerk van mijn ouders (5) cultuur over de hele wereld en (6) een samenvattingles. Ik heb uitgewerkt hoe ik deze lessen voor me zag.Op donderdag 22 augustus had ik opnieuw met Anna afgesproken. Zij heeft me feedback gegeven op mijn lessenplan tot dusver. Ze was erg enthousiast over de lessen, maar zag nog wat uitdaging in de uitleg en ‘fase van opletten’ in de les. Ze vond dat ik hier teveel tijd voor inboekte, zij zag de leerlingen liever wat meer praktisch bezig of in ieder geval wat meer afwisseling. Tevens gaf ze aan dat het haar erg leuk leek om bijvoorbeeld de wereldwinkel in Gorredijk te bezoeken als onderdeel van de lessenreeks. Dit zou goed passen bij les 5 over de culturen over heel de wereld. Het resultaat na verwerking van de feedback van Anna heb ik als bijlage toegevoegd aan dit stageverslag. Anna gaf tijdens ons gesprek aan dat het nog onzeker was wanneer ik de lessen zou kunnen geven. Hun (al getrouwde) roostermaker was in verband met romantische bedoelingen met een andere docent van de school ontslagen en ze merkten nu dat het lastig was om een rooster te maken. Op het moment van ons gesprek was er nog geen rooster voor zowel de docenten als de leerlingen. Er was dus nog geen tijd geweest om te kijken naar de plek die deze extra lessen zouden kunnen innemen. Dat er zo vlak voordat het schooljaar begint nog geen rooster was, bracht wel wat paniek met zich mee. Dat kon ik aan Anna merken, dus ik had het idee dat ik wat rustiger aan kon doen met de laatste voorbereidingen. Ik heb de feedback dus verwerkt in de plannen, maar de verdere uitwerkingen heb ik nog even laten wachten. Een week later heb ik contact gehad met Anna hoe het ervoor stond en zij gaf aan dat ze op de school werken met een noodrooster. Zodat er toch onderwijs wordt gegeven, maar nog niet volgens alle normen die ze normaal hanteren. Ze zei tegen mij dat ik het rustig aan kon doen. Op 19 september hebben we nog eens contact gehad omdat ik benieuwd was waar ik rekening mee kon houden. Ik heb toen met Sandra gesproken en zij gaf aan dat het voor mij goed zou zijn om mijn verdere voorbereidingen op school te treffen, zodat ik ook kennis maak met de instantie in plaats van alleen thuis werk (wat ik normaal voor mijn studie ook al doe, daar is niets nieuws aan). Ik kon dan misschien ook een paar lessen meekijken/ meedoen om te kijken hoe het eraan toegaat in de les, voordat ik zelf les zou geven. Anna reageerde met het bericht dat de lessen op z’n vroegst na de herfstvakantie zouden starten, tot die tijd zouden de roosters nog niet in orde zijn. Ze wilde voor mij vragen of ik dan met (in ieder geval) vakgroep Nederlands mee kon lopen. Eind september bleek dat het niet meer haalbaar was om de lessen in te boeken voor het schooljaar. De school gaf prioriteit aan de gewone lessen überhaupt in het rooster krijgen volgens de onderwijsnormen. Ze hebben deze extra lessen vervangen door XL-uren. Per leerjaar werd gekeken van welk basisvak (rekenen, Nederlands of bijvoorbeeld Engels) ze nog een extra uur konden krijgen, soms niet eens van hun eigen docent voor dat vak. Zo zouden de leerlingen dan toch genoeg onderwijsuren krijgen. Dat betekende voor mij wel dat het leek alsof ik mijn werk voor niets had gedaan en ik onzeker was over hoe mijn stage nog verder zou kunnen gaan op de BHS. Voor dit deel van mijn stage heb ik ongeveer 96 uren gemaakt. Ik moest dus in ieder geval zo’n 184 uren maken voor deel twee van mijn stage. Deel b stage (mid oktober – eind januari) (uren ± 192) Anna heeft mij toen in contact gebracht met vakgroep Nederlands en begin oktober heb ik Cor Veldman een bericht gestuurd of ik met hen mee kon lopen tijdens de lessen. Cor en Hilda waren beide erg enthousiast. Donderdag 10 oktober heb ik met ze gesproken over de invulling van mijn stage. Ik zou die week erop weer met ze afspreken over de invulling van het ontwerpen van lesmateriaal voor de XL-uren. Ik kreeg een boek mee om hier invulling voor 3kb-klassen aan te geven. Die donderdag (17 oktober) heb ik ook met de onderwijskundige gesproken. Zij was ook enthousiast over het idee dat ik mogelijk met haar mee kon lopen, maar dit zou lastiger zijn om in te plannen omdat zij vooral projectmatig werkt. Ik mocht het in ieder geval achter de hand houden. Met Cor en Hilda heb ik afgesproken dat ik maandag 28 oktober (na de herfstvakantie) mijn plannen aan de rest van de vakgroep zou presenteren. Maandag 28 oktober was een dag voor de docenten op de BHS. Eerst werd er gezamenlijk teruggeblikt en vooruitgekeken aan de hand van een presentatie van de directrice. Nog voor de ochtend begon kon ik mezelf aan haar voorstellen. Tijdens haar praatje kreeg ik ook even het woord
om mezelf voor te stellen aan alle docenten. Ik merkte dat ik het fijn vond om even mijn gezicht te kunnen laten zien en dat iedereen een beetje wist waarom ik op de school rond zou lopen. Na een aantal presentaties was het tijd voor koffie en zo kon ik nog wat collega’s ontmoeten. Toen ging iedereen in vakgroepen uiteen om zaken op orde te stellen voor de komende periode. Ik kon tijdens dit overleg met vakgroep Nederlands mijn plannen presenteren voor de XL-uren Nederlands van 3kb. Ik had een tijdschema gemaakt en per les aangegeven wat de bedoeling was en waar men het materiaal kon vinden. Dit is toegevoegd in de bijlage van het stageverslag. Nog niet alles was op dat moment uitgewerkt, dus na de vergadering heb ik de vakgroep de eerste vijf lessen gemaild, zodat ik daarna nog even de tijd had om de overige lessen voor het jaar uit te werken. De XL-uren voor klas vier hebben we na overleg ingevuld met bestaand materiaal over spelling en grammatica om schrijfvaardigheid te oefenen. Ik heb deze dag afgesproken dat ik donderdag 31 oktober voor het eerst met Cor mee zou lopen. Een zware workshop van de dag ervoor, maakte dat ik die donderdag niet goed kon lopen en hebben we de stage nog een week uitgesteld. Donderdag 7 november Ik heb een korte dag gedraaid, de eerste les met Cor meegekeken bij klas 2C. Ik ben achterin de klas gaan zitten, zodat ik het overzicht kon houden. De eerste tien minuten van de les wordt er gelezen bij lessen Nederlands. Dit om leesuren te maken en de rust in de klas te krijgen. Het tweede uur is mentoruur voor Cor, daar worden soms persoonlijke dingen besproken, dus daar ben ik niet bij. De rest van de dag verviel in verband met andere afspraken. Ik heb daarna tot een uurtje of twaalf gewerkt aan het lesmateriaal op school. Ik heb bij Baukje van de mediatheek de roosters van docenten Nederlands laten printen om mijn planning voor de komende tijd in te kunnen vullen. Donderdag 14 november Vandaag heb ik een “normale” dag met Cor meegedraaid. De eerste les was 2C. De eerste tien minuten werd er gelezen. In die tijd is er ook geen mogelijkheid tot vragen, even de rust in de klas krijgen. Cor geeft duidelijk bij de leerlingen aan wanneer iemand op het punt staat eruit gestuurd te worden. Na tien minuten gingen ze op de Chromebook aan het werk met grammatica. Cor loopt een rondje door de klas om te kijken of iedereen ermee bezig gaat. De klas is druk, maar de meesten zijn wel serieus bezig. Dit gedrag beloont Cor: “Ik ben trots op jou” of juist aanmoedigen “Doe iets met je leven.” Niet iedereen doet hetzelfde, maar net wat nodig is (boekverslag of huiswerk). Les 2 had Cor mentoruur, dus ben ik hetzelfde lokaal gebleven om met een andere stagiair (Engels), Berber, mee te kijken bij 2C. Zij begint met de namen op het bord en ieder drie streepjes erachter. In plaats van strepen zetten wanneer het fout gaat, haalt zij strepen weg. Zo worden degene die het wel goed doen beloond, want die blijven in beeld. Zij gaf aan dat 10 minuten uitleg de max. is wat de leerlingen fijn vinden en dat ze op kunnen letten. Bij de uitleg van haar wilde ze de laptops van de leerlingen dicht hebben; geen afleiding. Les 3 was voor Cor een uur bij de resetklas. Dit is een klas waar leerlingen zitten die niet normaal in de les mee komen of sociaal de druk niet aankunnen. Hiske was de enige leerling tijdens dit uur. Ik heb me verbaasd over verhalen van haar persoonlijke leven en kon me voorstellen dat naar school gaan niet een van haar prioriteiten is. Cor heeft haar aan het werk gezet met huiswerk voor economie. Les 4 was de les van 4gtA. Deze les is iedereen vooral zelfstandig aan het werk geweest met kijken&luisteren. De toets hiervoor zat eraan te komen namelijk. Cor loopt dan voornamelijk door de klas om te controleren en te helpen waar nodig. Oordopjes mee heeft hij als huiswerk meegegeven om de toets kijken&luisteren te kunnen maken. Deze toets is onderdeel van het schoolexamen. Les 5 was 4gtB, die dezelfde opdracht kregen als 4gta. Mochten met oordopjes oefenen met kijken&luisteren. Wanneer iemand geen oordopjes had, mocht diegene op de gang werken. Cor bleef daar wel controleren. Heet laatste uur van Cor op de donderdag, het zesde uur, is 3kbF. Deze klas moest eerst tien minuten lezen. Daarna zijn ze aan het werk gegaan met spelling op hun chromebook. Wanneer
leerlingen vragen hebben, vraagt Cor eerst of ze de uitleg gelezen hebben. Vaak geeft dat al antwoord op hun vraag. Wanneer Cor iemand persoonlijke aandacht geeft, merk je dat de rest van de klas wat rumoeriger wordt. Gaan staan helpt om rust te creëren, en blijf leerlingen erop aanspreken. Op donderdag 14 november heb ik met Cor besproken of het mogelijk is om een klas les te geven verderop in de stage. Het leek hem een goed idee om dit bij 4gt te doen. De vraag die bij mij naar boven kom is ‘Hoe krijg ik jou aan het werk?’. De leerlingen zijn je aan het testen, ze kijken naar wat ik (als docent) doe. Ik heb tevens op deze dag een planning gemaakt met wie ik wanneer mee zou willen kijken. Die planning is gaandeweg iets veranderd, doordat leraren ziek waren of bijvoorbeeld maar een kort rooster hadden. Ik heb op zo’n dag gekeken met wie ik dan mee zou kunnen lopen. Donderdag 21 november De eerste twee uren van deze dag heb ik bij een leerling – Eline – gesurveilleerd bij een kijk- en luistertoets van 4gt, voor het schoolexamen. Eline kan sociaal gezien niet fijn functioneren in een klas, vandaar dat zij in een aparte kamer de toets kon maken. Het derde uur heb ik meegekeken met docent Hilda Bron, zij geeft ook Nederlands. Dit was klas 4kb. I.v.m. de luistertoetsen die dag was dit een ingekorte les. Het viel me op dat Hilda veel door de klas beweegt en ook vanuit achter de klas bekijkt. Zo kan ze op meerdere laptopschermen kijken of leerlingen meedoen. Ze noemt leerlingen bij naam die storen in de les en benoemt het ook wanneer er teveel lawaai in de klas is. Zij benoemt vies/vuil/grof taalgebruik als “schuttingtaal” en dat wil ze niet hebben. De klas is niet per se de hele tijd stil, rustig gepraat wordt toegelaten. Het vierde lesuur heb ik ook met Hilda meegekeken. Dit was klas 4gtD. De eerste tien minuten werd er gelezen uit het boek. Daarna ging de klas bezig met taalformulering en taalverzorging. De klas was erg rustig. De verdeling in de lessen tot nu is ongeveer 10 minuten lezen, 30 minuten serieus werken en 10 minuten onrust. Er waren vragen over pleonasmen, incongruentie, tautologie en contaminaties. Hilda heeft een moment gepakt om dit klassikaal uit te leggen en voorbeelden bij te geven. Tijdens de les werden gemaakte toetsen met commentaar uitgedeeld. Hilda gaat de leerlingen een voor een bij langs om te kijken of er vragen over zijn. Ze betrapt een leerling op het spelen van een spelletje op de laptop, en legt de verantwoordelijkheid bij de leerling: “Waarom speel je een spel? Denk je dat dit belangrijker is dan de opdrachten maken?” Dinsdag 26 november Vandaag heb ik meegekeken met Chantal Novak. Zij geeft Nederlands en wiskunde op de BHS. Vandaag had ze alleen lessen Nederlands. Het begon het tweede uur met klas 4kb (kader). Zij wenst iedereen persoonlijk goeiemorgen bij de deur. De tafelverdeling in haar klas is vast. Ze vraagt de klas vingers op te steken om te kijken wie het huiswerk heeft gemaakt. Klassikaal gaat ze dan de pijnpunten van gemaakte opdrachten bespreken. De klas gaat verder met het zelfstandig maken van opdrachten en Chantal geeft duidelijk tijd hiervoor aan. Ze spoort de leerlingen die het huiswerk niet af hadden extra aan om hard te werken. Die hebben iets in te halen. Ze geeft niet teveel aandacht aan onruststokers. Het derde uur had ze een 4kb (basis) klas. Ze heeft eerst klassikaal een brief besproken met de leerlingen. Ze vraagt de klas naar de conventies van een brief. Er komt iemand te laat de klas binnen, diegene moet een briefje halen. Ze doet een gezamenlijke oefening met de klas over de volgorde van informatie in de brief en vervolgens gaat de klas zelfstandig aan het werk. Het vierde uur was een tussenuur. Het vijfde uur had ze klas 1c. Ik heb even met de leerlingen kunnen praten voorafgaand aan de les en zij vonden mevrouw Novak een rustige docent, maar daarom misschien ook een beetje saai. Chantal laat de leerlingen tijdens de les niet naar de mediatheek om een boek te halen of te verlengen of boete te betalen. Dit kan buiten de les om geregeld worden. De eerste tien minuten wordt er gelezen uit het boek, ze wacht tot het stil worden. De kinderen moeten af en toe herinnerd worden aan dat het stil moet zijn. Het is bijna Sinterklaas, dus gaat Chantal met de leerlingen aan de slag met poëzie. Verschillende rijmschema’s worden uitgelegd via de PowerPoint. Ze doet eerst een
voorbeeld samen voordat de kinderen zelf aan de slag gaan. De leerlingen horen te blijven zitten, totdat zij toestemming geeft om te lopen. Het zesde uur had Chantal klas 2B. De eerste tien minuten werd er gelezen uit leesboek. De klas moest nogal op gang geholpen worden :Wie over 10 seconden nog niet aan het lezen is, zie ik maandagmiddag terug.”. De dreiging om terug te laten komen. Wanneer het te lang duurt om de klas stil te krijgen, geeft ze aan dat de les langer doorgaat (het is voor zowel haar als deze klas de laatste les op deze dag). Chantal wil klassikaal een uitleg doen, maar het is te rumoerig in de klas. Ze kort de uitleg daarom af, ze moeten dan maar zelfstandig werken in stilte. “Wie ik hoor, blijft langer.” De klas gaat eerst rustig aan het werk. Later in de les is er weer meer rumoer, maar als iedereen aan het werk is, dan wordt dat getolereerd. Ze mogen er geen misbruik van maken. Aan het einde van de les wordt optie gegeven om nu nog even hard te werken, anders moet je het huiswerk thuis maken. Woensdag is namelijk controle dag hiervoor. Donderdag 28 november Vandaag heb ik weer met Cor meegelopen. De dag begint met klas 2C en die gaat eerst tien minuten lezen. Wanneer leerlingen geen boek hebben, halen ze een op uit de mediatheek of pakken ze een boek uit de kast. Het is vrij onrustig en dat benoemt Cor ook. Ik vraag me af wanneer je energie van de klas kwijt wilt raken, wil je dan juist extra rust creëren of ga je iets doen om energie te verbruiken? Of creëert dat juist alleen nog maar meer chaos? Wanneer Cor ziet dat leerlingen iets anders aan het doen zijn, krijgen ze een waarschuwing dat ze een uur extra krijgen. Hij geeft van te voren duidelijk aan wat plannen zijn: “Nu overweeg ik jou buiten aan het werk te zetten, want je bent zo storend.” Ik ben ook benieuwd hoe het zit met kinderen met ADHD/ Autisme: hoe zitten die qua energie en spanningsboog? Wat past er in hun hoofd om iets op te nemen? En hoe streng ben je op materiaal niet voor elkaar (boek, oordopjes, etc.)? Het tweede en derde uur had Cor tussenuur en de resetklas, maar hier waren geen leerlingen aanwezig. Ik heb daarom een collega van Engels – Pytsje Prins – geholpen met toetsen nakijken. Zij moest erom lachen dat ik dat zo leuk vond om te doen, dus was erg blij met mijn hulp. Het vierde uur had Cor 4gtA. Berber (een andere stagiair) had mij gevraagd om een enquête af te nemen bij deze klas, dus in overleg met Cor heb ik de klas de briefjes gegeven om de enquête in te vullen. Daarna stonden er spreekbeurten op de planning. Eerst Emma over Engeland, daarna Mirre over plaatsen in New York. De leerlingen mochten zelf onderwerp kiezen. Cor heeft ze beoordeeld d.m.v. een beoordelingsformulier. Knap werk, gezien sommige presentaties erg kort waren (2 minuten). Daarna ging de klas aan de slag met een artikel als voorbereiding op het tentamen schrijven over 1,5 week. Via formulier op het digibord werd de beoordeling voor dat tentamen besproken, dan weten de leerlingen waar ze op moeten letten. Het vijfde uur had Cor klas 4gtB, die hadden ook spreekbeurten. Er waren leerlingen die aan de beurt waren, maar niet hadden voorbereid, die kwamen er nu mee weg en kwamen voor volgende week op de planning. Ze gingen daarna aan de slag met hetzelfde artikel als 4gtA. Ook hier werd het formulier besproken waarmee de toets wordt nagekeken. Het zesde uur had klas 3kbF. De klas ging zelfstandig aan de slag met spelling. Als er veel vragen zijn, vraagt Cor eerst of ze de uitleg hebben gelezen. Veel leerlingen slaan die over. Ik heb op aanraden van een vriendin van mijn moeder die ook voor de klas staat, de escalatieladder opgezocht. Daarmee kun je stappen aanhouden om ongewenst gedrag in de klas aan te pakken. Dinsdag 3 december Op deze dag heb ik meegekeken met Bettie Rinsma, dit was helaas maar een korte dagen. Ze begon de dag het tweede uur met klas 2e, waarin ze mij eerst aan de klas heeft voorgesteld. Ze spreekt de leerlingen aan op het stil zitten en niet wippen met de stoel. De les gat over communicatie en ze moeten als opdracht een interview opnemen. Ze begint met een opfrisronde: wat is er gister besproken? De opdracht voor deze les is 8 vragen bedenken voor het interview. Wanneer ze het interview met z’n tweeën doen, is het 8 vragen p.p. dus 16 in totaal. Bettie loopt de klas rond en gaat
iedereen bij langs om te vragen wat de plannen zijn. Zij gooit voornamelijk een balletje op, maar de leerlingen bedenken het zelf. De leerlingen mogen het thuis afmaken, maar moeten in ieder geval 6 vragen in de les bedacht hebben. Duidelijk afgebakend wat er moet gebeuren dus. Het valt me op dat Bettie soms zelf de laptop dichtdoet van leerlingen, wanneer ze dit niet zelf doen. Ze heeft een duidelijke afsluiting van de les. Het derde uur heeft ze klas 1F. Ik had kort overleg met Cor, dus ik was iets later. Wanneer ik binnenkom is ze bezig met uitleg over werkwoorden. Ze spreekt leerlingen erop aan wanneer ze het verpesten voor de rest (sommige willen wel opletten namelijk). Ze geeft aan het einde van les de namen door van degene die na moeten blijven. Zo houd zij de leerlingen tot het einde van de les rustig (ik denk dat als leerlingen weten dat ze terug moeten komen, is het toch al een verloren zaak, dan kunnen ze net zo goed treiteren). Ze test de leerlingen op begrip door te vragen of ze de uitleg hebben gelezen en daarover te vertellen. Ze vraagt ook af en toe dat de leerlingen even 5 minuten onafgebroken in stilte werken. Ze houdt bij hoe lang leerlingen bezig zijn in het systeem, te weinig minuten, dan gaat er een mailtje naar huis. Het wordt openlijk benoemd wie er te weinig doen. Het vierde uur geeft ze les aan 3gtB. De klas begint met tien minuten lezen. Bettie moet nog iets kopiëren in de mediatheek, als Bettie weg is leest er niemand uit het boek. De leerlingen mogen ook bezig om hun boekverslag voor te bereiden, ze bekijken daarvoor het fictieverslagboekje waar de opdracht in staat. Ze vraagt stilte voordat ze begint aan de uitleg en spreekt leerlingen erop aan wanneer ze praten: “Leon, als het je niet interesseert, dan mag je gaan.” Wanneer ze uitleg geeft over maatschappelijke problemen, probeert Bettie het ook op het heden te betrekken. Ze vraagt de leerlingen eerlijk te zijn over het boek: je mag het best een stom boek vinden, maar leg wel uit waarom. “Wie kan er nu niet aan de slag? Dan nu graag tien minuten in stilte aan de slag.” (dus ook niet samenwerken). Muziek luisteren mag, met dopjes en zachtjes! Niet anderen tot last zijn. Ze loopt bij iedereen langs om te controleren. Ze sluit de les gezamenlijk af en geeft de klas een compliment dat ze goed gewerkt hebben. Ik maak vandaag de afspraak dat ik donderdag graag met klas 2C wil meelopen en vraag de docenten die deze klas lesgeven op donderdag of ze dat goed vinden. Iedereen gaat hiermee akkoord. Daarnaast heb ik vandaag het voorstel van Sandra om af te spreken besproken met Cor en heb ik het met Cor ook gehad over mogelijke onderwerpen voor mijn scriptie, die ik in het tweede semester ga schrijven. Hij geeft aan dat leerlingen bijna tot niet weten hoe ze alinea’s moeten toepassen in het schrijven van een tekst. Het lijkt heel erg op whatsappen wat ze nu doen: een zin schrijven, en dan een enter. De zinnen volgen elkaar niet op en zo is de tekst niet in verschillende onderdelen opgedeeld. Donderdag 5 december De dag van 2C begint vandaag met Nederlands van meneer Veldman. Klas 2C heeft mij al vaker gezien, dus ze vinden het leuk dat ik de hele dag meekijk. Cor negeert het meeste ongewenste gedrag, en benoemt degene die stiller moeten zijn. Cor vertelt mij nog dat de leerlingen op dit niveau opdrachten of werk niet per se super goed willen doen, maar vooral gewoon willen doen. Zodra het af is, is het klaar. Ze kijken dan ook niet nog een keer naar wat ze nou precies gemaakt hebben. Het tweede uur heeft klas 2C les van mevrouw Prins, dit is voor het vak Engels. Ze krijgt commentaar omdat het huiswerk de dag ervoor pas op Som stond (maar ze had het vorige keer wel op het bord geschreven, dus de leerlingen hadden het eerder kunnen weten). Ze benoemt dat de chromebooks dicht blijven wanneer zij aan het begin van de les uitleg geeft. Haar tactiek: ben je leuk, dan krijg je een leuke docent terug. Jij niet leuk, dan wordt het er in de les ook niet leuker op. Moet wel vaak benoemen dat het zachter moet, welke mensen irritant zijn, en noemt ook dat ze het vaak moet benoemen. Probeert leerlingen mede verantwoordelijk te maken voor sfeer in de klas. Het derde uur hebben ze les van mevrouw Oosterwijk voor natuurkunde. Ze verwelkomt iedereen bij de deur en benoemt dat iedereen rustig op zijn of haar plek moet gaan zitten. Ze verzoekt iedereen de boeken op tafel te nemen en vraagt om stilte. Wanneer er iets gebeurt wat niet hoort: “Ho!” Ze legt uit dat ze er klaar mee is dat iedereen zich overal mee bemoeit en door elkaar heen praat. Dan kunnen leerlingen vertrekken naar de meldkamer. Ze wil in rust lesgeven. Ze legt uit
wat de leerlingen gaan doen met practicum en die gaan keurig bezig met de oefening. Ik heb van veel ‘storende’ kinderen een hele positieve indruk gekregen tijdens deze les. Ze geeft duidelijke instructies wat er moet gebeuren en hoe lang de kinderen nog hebben. Als ze het snappen en goed doen: complimenten geven! Zij laat de leerlingen na het practicum zelf gemaakte opdrachten nakijken door de antwoorden op het digibord te tonen. Als er dan vervolgens vragen zijn, kunnen ze die behandelen. Zo worden in er in tien minuten tientallen vragen nagekeken. De les wordt aan het einde geëvalueerd en José geeft aan dat het een goede les was. Wat betreft klassenmanagement heb ik nog niet eerder een docent gezien die zo goed de controle heeft. Ik was echt onder de indruk en ik zag de kinderen opbloeien onder deze omstandigheden: ze weten duidelijk wat de grenzen zijn. Het vierde uur had klas 2C les van meneer Sikkema voor Duits. Hij bespreekt aan het begin van de les dat er tijdens rapportvergaderingen is besproken dat de klas best veel storende leerlingen heeft, maar dat er ook leerlingen zijn die goed werken. Hij gaat staan om meer aandacht te krijgen en verheft zijn stem om boven het gepraat uit te komen. Hij gaat gezamenlijk met de leerlingen gemaakte oefeningen nakijken. De les is een stuk rumoeriger dan de vorige, maar hij neemt ze wel stap voor stap mee door de oefeningen. Zo kunnen leerlingen sneller aanhaken wat betreft vragen over een specifieke opdracht i.p.v. over een heel hoofdstuk aan opdrachten. Kahoot werkt! Iedereen doet goed mee! Donderdag 12 december Vandaag loop ik mee met klas 1A. Ik heb van te voren de docenten om hun toestemming gevraagd, en iedereen was enthousiast. Klas 1A schijnt een erg leuke (lieve) klas te zijn. Het eerste uur had klas 1A les van mevrouw De Wit, zij geeft Nederlands (tijdelijk vervanging). De eerste minuten werd er gelezen. Ze noemt aan het begin van de les een aantal namen van drukke kinderen en vraagt hen of ze rustig kunnen zijn vandaag. Op die manier maakt ze een afspraak met ze. Ze gaat de groepjes bij langs om te vragen wie het boekverslag nog moet inleveren. Het is i.v.m. vervanging van andere docent nog niet helemaal duidelijk wie van de leerlingen bij is. Etty klapt in haar handen om aandacht te krijgen. De leerlingen gaan na het boek lezen zelf aan de slag, de overgang van lezen naar zelf werken is onduidelijk. De laatste tien minuten van de les mogen ze een spelletje doen, dit heeft wel alsnog te maken met leerstof. Het tweede uur heeft klas 1A les van mevrouw Azu. Zij geeft een vak gebaseerd op biologie en maatschappijleer. Ze begint goed met “Een hele goede morgen!” En geeft duidelijk aan wanneer ze wil beginnen. De opstelling gaat terug in tafelgroepjes, geeft duidelijk aan dat de leerlingen hier een halve minuut voor hebben. Ze wil een filmpje gaan kijken met de klas, dus vraagt: “Lukt het jullie om in stilte naar een filmpje te kijken?” Dan gaat het filmpje pas aan. Ondertussen de klas rustig proberen te houden. Daarna volgt een ABCD spel over de informatie in het filmpje ! kinderen in beweging, dit vinden ze leuk. Ze kijken natuurlijk wel bij elkaar af op deze manier. Daarna gaan de leerlingen op hun eigen plek aan het werk. Als er rumoer is, vraagt docente eerst wat er gebeurd is. Ze geeft heel duidelijk aan wanneer het rustig is (complimenten geven) of wanneer het te druk is en vraagt ook aan de leerlingen of iedereen aan de slag kan. Aan het einde van de les vraagt ze de leerlingen hoeveel werk ze hebben verricht en of ze daar tevreden over zijn. Niet iedereen heeft goed meegedaan en dat vindt de docente ook. Ze waarschuwt dat de volgende les beter moet, anders mogen ze niet meer in groepjes zitten, maar moeten ze apart zitten. Het derde uur hebben ze gym van meneer Last. De groep wordt in tweeën verdeeld en moeten een parcours doorlopen (verschillende opdrachten). De ene groep doet de opdrachten, terwijl de andere helft controleert. Als de opdrachten klaar zijn, wisselen ze. Focus ligt vooral op samenwerken. Bij LO krijgen ze een cijfer voor prestaties, maar ook een cijfer voor samenwerking/ houding in de les. Ik heb tijdens deze les vooral met leerlingen gepraat die niet mee konden doen. Over wat een docent een goede docent maakt en wat ze van school vinden. Het vierde uur heeft klas 1A les van mevrouw Prins – Engels dus. Bij lawaai doet zij de vingers in haar oren. Ze controleert het huiswerk (dat was ook afgesproken). Daarna kunnen leerlingen verder met het huiswerk en met een project, namelijk een filmpje opnemen. Ik mocht Pytsje meehelpen in de les door rond te lopen en vragen van leerlingen te beantwoorden.
Het vijfde uur had klas 1A mentoruur met mevrouw Procee (hun mentor). Jong FM was aanwezig om te delen over Paarse Vrijdag (LGBT zaken). Ze deden een quiz met de leerlingen (in groepjes). Na het vijfde uur was klas 1A vrij, dus heb ik het zesde uur nog met Cor meegekeken bij klas 3kbF. Hij ging rapporten uitdelen. Ik merk dat hij bij sommige treiteracties er bewust geen aandacht aan besteed. Hij maakt kort een opmerking, maar verder laat hij het gaan. “Hier wordt niet gewerkt, en daar baal ik van.” Benoemen wat er gebeurt en vertellen wat jij ervan vindt. “Jezus..” “Nee, Veldman.” Mooie reactie! Donderdag 19 december Ik begin de dag met klas 2C, met Cor. Hij zit alweer in het lokaal en vertelt mij dat hij graag een half uur van te voren op school aanwezig is. Dan kan hij in alle rust met koffie goed opstarten. Hij noemt het “stilte voor de storm.” Als de klas binnenkomt, beginnen ze met tien minuten lezen, helemaal in stilte. Daarna gaan ze verder met Algemene taalvaardigheid waar een toets over komt. Hij geeft de overgang duidelijk aan door te zeggen dat de boeken van tafel gaan en de chromebooks op tafel. Hij laat een (hardwerkende) leerling op het bord schrijven wat er moet gebeuren. Als Cor even naar de decaan moet vraagt hij mij de klas in de gaten te houden. Ik bewaar de rust door leerlingen bij hun naam te noemen (die kende ik inmiddels), en hen aan te spreken op hun gedrag. Toen Cor tien minuten later binnen kwam was de klas super stil aan het werk. We waren er beide een beetje verbaasd over. Het tweede en derde uur had Cor tussenuur en resetklas (maar geen leerlingen). Er was voor mij niets anders te doen, dus ben ik een werkkamer aan de slag gegaan met mijn onderzoek voor Ironie. Het vierde uur keek ik mee met klas 4gtA. Zij hadden een toets gemaakt (schrijfvaardigheid). De toets werd besproken aan de hand van een beoordelingsformulier. Cor noteert spelfouten met een streep en interpunctie met een x. Een fout in hoofdletters hoort tot interpunctiefout. Op examen telt een hoofdletterfout als een spelfout. Nu max. 1 punt eraf qua spelfouten en 1 punt voor interpunctiefouten. Op examen kan dat niet, dan heb je ook nog te maken met een tweede corrector. Het vijfde uur had Cor klas 4gtB, hier werd hetzelfde behandeld als bij 4gtA. Dat is dan het fijne van twee dezelfde soort klassen, die kunnen qua planning en voorbereiding van lessen oplopen. Het zesde uur had Cor klas 3kbF. Die hadden een SO op de chromebook. Iedereen werkt in stilte en als je klaar bent mag je iets voor jezelf gaan doen (ook in stilte). Ik heb deze dag trouwens nog een presentje gekregen, namelijk een kerstpakket! Super leuk dat ik net zo behandeld wordt als andere collega’s. Donderdag 9 januari De kerstvakantie is geweest, ik begin vandaag met klas 2C bij Cor. Er moeten een paar leerlingen een toets inhalen, de rest gaat bezig met leestekens op de laptop. Cor is heel duidelijk over andere dingen doen dan lesstof: “Als ik je nog één keer iets anders zie doen, dan ga je eruit.” Je ziet dat meer leerlingen hierop reageren en goed bezig gaan. Het tweede uur heb ik meegekeken met Hilda bij 4gtC. Deze klas heeft een vaste opstelling, dat betekent een reorganisatie aan het begin van de les. Iedereen begint met het lezen in hun boek of het maken van boekverslag. Hilda controleert ondertussen of iedereen er is. Er komt een leerling te laat binnen, die wordt later nog eens gewezen op het luie gedrag:; “je bent al veel te laat, dus je moet tijd inhalen.” De leerlingen gaan bezig met station. Klassikaal vraagt Hilda aan leerlingen waarom ze het huiswerk niet gemaakt hebben en geeft aan dat dit ook besproken wordt bij mentorgesprekken. Het derde uur keek ik ook mee met Hilda, met klas 4kb. Ze geeft aan het begin van de les aan dat de leerlingen stil aan het werk gaan. “Dames en heren, jullie zijn stil aan het werk. Jullie hebben genoeg te doen.”
Het vierde uur keek ik mee met Cor bij klas 4gtA. Zij gingen een verhaal lezen uit het boek 3PAK, daar konden ze één van de drie verhalen kiezen en moeten daar vervolgens in de les met een opdracht mee aan de slag. Het boek mag niet mee naar huis en opdracht is voor een cijfer. Ondertussen is Cor met leerlingen één voor één buiten het klaslokaal cijfers aan het bespreken, dus ik houd de klas in de gaten. Ik heb zelf ook twee van de drie verhalen gelezen. Aan het einde van de les komt Cor bij me en vraagt of ik de volgende les wil geven, die ziet er namelijk precies hetzelfde uit als deze les. Spannend, maar ik hoefde gelukkig geen lange tijd zenuwachtig te zijn. Het vijfde uur mocht ik de les doen met klas 4gtB. Het duurde even om de klas stil te krijgen aan het begin van de les. Ik heb mezelf nogmaals voorgesteld (ik heb gelukkig al een paar lessen bij deze klas meegekeken) en vertelt wat de bedoeling was van de les. Ik heb de boekjes uitgedeeld en met leerlingen overlegd welk verhaal ze wilden gaan lezen. Ik werd getest door de leerlingen en dit merkte ik aan vragen als “Mag ik mijn boek naar mediatheek brengen (of verlengen)?” Ik heb duidelijk een standpunt ingenomen dat dat niet de bedoeling was, dat kon ook wel na de les. Ze hoefden nu tenslotte niets met dat boek. Degene die in stilte wat om zich heen keken heb ik gelaten, ze dragen ook zelf verantwoordelijkheid en een heel uur lezen is blijkbaar toch lastig. Degene die storend waren heb ik wel aangesproken en gecorrigeerd. Toen de eerste leerlingen klaar waren met lezen heb ik nogmaals de opdracht uitgelegd en konden ze daarmee verder gaan. Ik had het er warm van, terwijl ik niet eens veel hoefde te doen. Ik vond het wel goed gaan en had het idee dat ik wel natuurlijk gezag had. Cor was ook tevreden en hoorde van de leerlingen ook dat het goed ging. Hij heeft ondertussen ook een paar leerlingen op de gang gesproken over cijfers. Mijn vuurdoop is geweest, dat zit erop! En ik vond het leuk! Donderdag 16 januari Vandaag heb ik meegekeken met Cor en met Hilda. Het eerste uur gaf Cor les aan 2C. Hij heeft met de klas een diagnostische toets besproken. Dit ging één voor één buiten het klaslokaal, dus ik had weer de regie. De leerlingen gingen eerst tien minuten lezen en vervolgens met leestekens aan de slag. Ik merk dat de leerlingen steeds meer aan me wennen, dus me aan de ene kant wel serieus nemen, maar aan de andere kant ook al een beetje uit testen. Het was vandaag mega druk in de klas, dat merkte ik bij mezelf maar ook toen Cor weer in het lokaal kwam. De leerlingen moesten veel gecorrigeerd worden. Ik merkte dat door de klas heen lopen helpt om de rust erin te krijgen. Het tweede uur keek ik mee met Hilda, omdat Cor andere dingen te doen had. Ze gingen eerst lezen of met het boekverslag bezig. Daarna heeft ze opdracht 17 (samenvatting maken) klassikaal besproken. Ik merk dat het bij Hilda gezellig is in de klas, maar er moet wel iets gebeuren. Leerlingen moeten wel serieus met het werk bezig zijn. Het derde uur gaf Hilda les aan 4kb. Deze klas moet voor een opdracht een stripboek lezen en daar een opdracht van maken, dit valt ook onder het curriculum van lezen. Wanneer Hilda even de les uitstapt om iets te regelen, blijft het redelijk rustig in de klas. Het blijkt dat het maken van een samenvatting uit het toetsing voor 4kb is gehaald, dus Hilda besluit om dit ook niet meer te behandelen. Dan zijn er andere zaken belangrijker om voor een examenklas te bespreken/ oefenen. Het vierde uur sluit ik weer aan bij Cor die 4gtA lesgeeft. Vandaag is ook deze klas druk; net of hangt er iets in de lucht vandaag. Cor is daarom vrij streng, wanneer leerlingen iets vergeten zijn (chromebooklader bijvoorbeeld). Dan hebben ze nu maar even pech en gaan ze lezen. De klas heeft het kort verhaal af en gaan verder in Perron. De volgende les is die van 4gtB. Een jongen (Stijn) die mij vorige keer vroeg of hij ondertussen een wedstrijd aan mocht hebben (wat natuurlijk niet mocht), maar waar ik aan het einde van de les wel op terug kwam door te vragen of hij wist hoe ze uiteindelijk gespeeld hadden, vertelde me vandaag enthousiast dat zijn club (korfbal) kampioen was geworden! Ik merkte dat wanneer je interesse toont in leerlingen ze jou sneller accepteren en hierop terugkomen. Ik voelde dat ik met Stijn meer een band had dan met de andere leerlingen bijvoorbeeld. Hij moest na zijn lessen terugkomen om nog een presentatie te geven. Ik vroeg waarover hij de presentatie ging doen en ik mocht drie keer raden. Korfbal, natuurlijk! Hij vroeg of ik ook kwam kijken. Dat liet ik me geen twee keer zeggen. Super leuk!
Het zesde uur (na de pauze) gaf Cor les aan 3kbF, ook deze klas was erg druk en als Cor zijn stem moet verheffen dan zegt dat wel iets. Hij geeft daarbij ook vaak aan dat dat niet iets is wat hij vaker wil doen, het is immers niet goed voor je stembanden. Hij is ook duidelijk naar de leerlingen in wat bepaalde acties betekenen naar anderen toe: er was bijvoorbeeld een jongen die een andere leerling een beetje zat te narren, en dat legt Cor dan ook aan de leerling uit. Dat kun je niet maken. Ik merk dat een deel van het rumoer komt van leerlingen die hardop denken of in zichzelf praten. Dit lijkt me dat het moet kunnen, dat kan voor kinderen ook een bepaalde concentratie zijn. Na het zesde uur kregen we de presentatie van Stijn te zien over korfbal. Hij had het goed voorbereid, met weinig woorden en juist veel afbeeldingen op de PowerPoint. Hij was erg enthousiast en praatte de tijd mooi vol. Hij kreeg een super goed cijfer. Overigens bedankte hij mij dat ik er ook bij was. Dit was de laatste dag voor mij op de BHS als onderdeel van mijn stage. Ik heb het nog even afgesloten met een gesprek met Hilda en Cor. Zij gaven aan, dat als ik na mijn weekje vakantie terug kom om klas 3gt les te geven, dat ik altijd welkom ben met vragen of als er eens iemand mee moet kijken. Ik voel me hierdoor erg gerust gesteld. Omdat ik tijdens mijn stage zelf weinig les heb gegeven, wil ik dit stageverslag gebruiken om mijn eerste lessen bij de 3gt klas ook te documenteren. Dinsdag 28 januari Op dinsdag had ik afgesproken met Bettie om de planning voor de 3gt klas door te spreken en alle zaken rondom het docent-zijn. Hoe moet ik inloggen in het systeem, ik moest mijn eigen inlogcodes krijgen, ik wil de klas graag ontdekken en weten hoe de leerlingen zijn. Bovendien had ik een hele lijst met vragen waarvan ik verwachtte de informatie nodig te hebben. Wat moet je bijvoorbeeld doen wanneer een leerling te laat komt, wat gebeurt er als ik iemand uit de klas stuur. En hoe werkt het wanneer ik zelf ziek of te laat ben. We hebben afgesproken dat de eerst les(sen) een kennismakingsles(sen) kan zijn. Die ruimte is er zat in de planning. Wanneer iemand te laat komt moet diegene een briefje halen, ’s ochtends vroeg wordt dit al bij de deur gecheckt. Als iemand eruit gestuurd wordt, kun je ervoor kiezen degene op de gang te laten werken of erger nog, naar de meldkamer. In dat laatste geval komt de leerling aan het einde van het uur terug om een afspraak te maken wanneer hij of zij het uur in komt halen bij jou. Hier heb je dus zelf meer administratie van. Ik krijg een laptop van school en regel bij ICT alles wat ik digitaal nodig heb. Ik krijg van Cor nog een les in het digibord gebruiken en weet dat ik bij Baukje van de mediatheek moet zijn wanneer ik pennen, schriften, stiften, papier etc. nodig heb. Op donderdag is Bettie er niet, vandaar dat we deze dinsdag hadden afgesproken. Volgende week dinsdag is mijn eerste les, spannend! Ik bereid een les voor met een kennismakingsronde waarin de leerlingen hopelijk iets leuks/ grappigs vertellen zodat ik dat aan ze kan linken. Ik wil ook een schrijfopdrachtje doen om te kijken hoe het gesteld is met hun schrijven en creativiteit, dit link ik aan hun favoriete nummer van dat moment. Dinsdag 4 februari Vandaag zou mijn eerste les zijn, maar de roosterwijzigingen vertellen mij dat de lessen voor 3gt vanaf het derde uur vervallen vandaag. Laat ik de klas nou net het derde uur hebben volgens het rooster.. Helaas, maar dan komt de eerste les donderdag! Donderdag 6 februari Vandaag geef ik 3gt les voor de eerste keer. Ik heb de les wel honderd keer gedraaid afgelopen nacht en van slapen is weinig terecht ge komen. IK heb de klas gelukkig het zesde uur, dus ik hoefde er niet vroeg uit. Ik zorg dat ik op tijd op school ben om alles klaar te kunnen zetten, inclusief de plattegrond die Bettie had gemaakt waar de leerlingen moeten zitten. Toen de leerlingen binnenkwamen was dat al een punt van aandacht, want de plattegrond moesten ze in hun hoofd nog wel even omdraaien. Dit bleek lastig. Ik nam me voor om voor de volgende keer een plattegrond te maken vanuit het perspectief van de klas. We hebben een rondje gedaan met kennismaking, wat een beetje stroef ging, maar sommige leerlingen vonden het ook leuk omdat ze niet serieus aan het werk moesten. We hebben vooral dit rondje gedaan, dat nam meer tijd in beslag dan ik dacht. De schrijfopdracht heb ik
geïntroduceerd, maar zouden we de volgende keer afmaken. De leerlingen waren benieuwd of het voor een cijfer was, en zodra blijkt dat het niet voor een cijfer is wordt de opdracht al een stuk minder serieus genomen. Het ging best goed voor mijn gevoel. Ik moest af en toe de aandacht er weer even bij trekken, maar ik had wel een natuurlijk overwicht. Ik had het super warm na de les! Maar dat zullen de eerste indrukken wel zijn. Dinsdag 11 februari Ik wilde vandaag graag met de leerlingen een nieuw boek uitzoeken, zodat ze daar eerst elke tien minuten van de les uit kunnen lezen. Echter, mijn les heb ik geruild met een docent (zij vroeg hierom), dus ging ik van het derde naar het vijfde uur, maar ook naar een ander lokaal. Dit lokaal zit nogal ver van de mediatheek en ik wilde de klas niet met alle rumoer door de school laten lopen, dus heb ik besloten donderdag de boeken te laten halen. De nieuwe plattegrond werkte beter/ gemakkelijker, dus die houden we erin. De leerlingen zijn opnieuw bezig geweest met het schrijven van mijn schrijfopdracht, nu iets serieuzer dan de vorige keer. Daarnaast heb ik klassikaal lesgegeven over de zakelijke brief die ze moesten gaan schrijven. Ik heb de opdracht met ze doorgenomen en de conventies van de brief besproken. Ze willen het liefst mijn voorbeeld erbij, zodat ze de brief na kunnen bouwen. Ik merk bij mijn uitleg dat ik simpele woorden moet gebruiken. De afkorting t.a.v. in een brief kenden veel leerlingen niet en vinden ze dan lastig om toe te passen. Ook een woord als ‘intern’ moest ik uitleggen. Ik kom zo wel een beetje in een spagaat wat betreft mijn taalgebruik op de universiteit en mijn taalgebruik op deze school. Maar weer een leuke uitdaging voor mij! En misschien ook voor de leerlingen goed om af en toe woorden te horen die hun vocabulaire zouden kunnen verrijken. Donderdag 13 februari Vandaag wilde ik de les beginnen met eerst tien minuten lezen. Docenten van vakgroep Nederlands hebben aangegeven het helemaal stil te willen hebben voor die tien minuten ingaan. Dat was ook mijn streven. Ik had beter naar het jaarrooster moeten kijken, want het was de laatste les voor de krokusvakantie, de vrijdag waren de leerlingen al vrij. Ik had ze het zesde uur, voor de meesten het één-na-laatste uur van die dag. Ik heb ongeveer de hele les moeten besteden om het stil te krijgen en de leerlingen aan het lezen te krijgen. Veel van hen hebben wel een nieuw boek op kunnen halen en met een tip van een van de leerlingen om een timer op het digibord te gebruiken, is het uiteindelijk 10 minuten stil geweest. Toen was de les ook bijna afgelopen. Mijn les van vandaag: de lessen vlak voor de vakantie moet er iets plaats vinden met meer interactie en iets minder druk/eisen van mijn kant. Ook merkte ik dat je stem verheffen niet altijd de oplossing is, maar juist rustig gaan zitten en afwachten ook rust in de klas kan brengen. Dan worden ze nieuwsgierig naar wat ik ga doen en merken ze dat ik niet hap op de triggers van de leerlingen. Dit was zo’n les waarvan je aan de ene kant denkt: dit nooit weer, maar het daagde mij juist wel uit om na te denken over hoe ik het anders aan kan pakken. Cor kwam gelukkig na de les snel naar me toe en zei: “drukke klas zeker?” Ik zo: “kun je het aan me zien?”. Dat niet per se, gaf hij aan, maar hij wist dat dit zou gebeuren omdat het de laatste dag voor de vakantie was. Fijn om te weten! En hij zei ook dat zijn eerste jaar als docent met dit soort schommelingen was, en nu nog steeds wel eens, dus dat ik me daar niet te druk over moest maken. Het lukt me wel steeds beter om de leerlingen bij naam te kennen en ik probeer ook de leerlingen die juist wel goed aan het werk zijn te complimenteren, in plaats van alleen maar aandacht te schenken aan leerlingen die lawaai maken/ de boel verstoren. Ik had graag met ze verder willen gaan om de zakelijke brief af te maken, omdat de deadline ligt op de eerste les na de vakantie en ik die les daar eigenlijk niet voor wilde gebruiken. Die dinsdag heb ik toch anders besloten. Dinsdag 25 februari De eerste les na de krokusvakantie, iedereen weer redelijk fris en fruitig! De sfeer is in ieder geval anders dan de les voor de vakantie, wat mij betreft een stuk aangenamer. Volgens het rooster heb ik de klas nu op dinsdag het derde uur en donderdag het tweede uur, voor sommige leerlingen ben ik de eerste les op deze dagen. Ik hoop dat dit ten goede komt wat betreft de concentratie in de les.
