in oo

e

x

p

re

s

s

e

in

oo

E

DOCUMENTATIECENTRUM

NEDERLANDSE

POLITIEKE

PARTIJEN

De dood van premier Rabin

"Geweld tast de basis van de Israëlische democratie aan. Het moet veroordeeld en geïsoleerd worden". Dat zei Premier Rabin op zaterdagavond 4 november, tijdens de door honderdduizend Israëli's bijgewoonde vredesbijeenkomst in Tel Aviv. Kort daarna werd hij zelf door een landgenoot vermoord. Die moord heeft op gruwelijke wijze aangetoond hoe groot de verdeeld­ heid is over het Vredesproces met de Palestijnen. De grootste vijanden van dit vredesproces zijn de extremistische groeperingen, zowel aan Israëlische- als aan Palestijnse kant. Rabin, Perez, maar ook de Palestijnse leider Arafat hebben de moed gehad te proberen een einde aan de door haatgevoelens gevoede verdeeldheid te maken. De strijd voor de vrede heeft nu het leven geëist van Rabin. Een drama voor het vredesproces omdat juist Rabin in staat leek, aan Israëlische zijde, de verschillende kampen in het gareel te houden. Juist de combinatie van militair leider en voorman in het Vredesproces, maakte Rabin bij uitstek de persoon die de spil van de vrede in het Midden-Oosten kon zijn. Ik denk echter dat onder zijn premierschap het Vredesproces zodanig op de rails is gezet, dat het daarmee een vrijwel onomkeerbaar proces is gewor­ den. Niettemin zullen de stappen op weg naar de vrede een enorme inspanning vergen van de Israëlische maatschappij en politiek.

Frits Bolkestein

Wet op de waterkering afgerond

Piet Blauw

Voor de VV D spelen met betrekking tot de waterkeringen een aantal belangrijke zaken: 1) de W aterschapswet, waar de Rijksverant­ woordelijkheid in wordt geregeld, 2) de Decentralisatie Impuls (D l), 3) de W et op de W aterkering die nu voor lag. De W et op de waterkering regelt de algemene regels voor beheer en onderhoud ter verzekering van de beveiliging door waterkeringen tegen overs­ troming door buitenwater (zee, IJsselmeer). De w et is iaren vertraagd, onder andere door het decentralisatiebeleid van de Rijks­ overheid. Van belang is dat in deze W et is geregeld dat er een uitgebreid jaarlijks ver­ slag komt, zodat de kamer de vinger aan de pols houdt.

H o o fd lijn e n V V D -in b re n g

De gedachte zoals weergegeven door de Commissie Boertien, over de vervlechting van de kenmerken van landschappen bij de dijkverbeteringen is in de W et goed tot zijn recht gekomen. Ook hier vindt een jaarlijkse rapportage over plaats.

De Unie van Waterschappen wilde dat w at in de Noodwet Dijken is geregeld met betrekking tot het onteigeningsrecht, ook voor de tweede tranche zou worden opge­ nomen. De VVD-fractie vond dit te ver gaan. VVD-woordvoerder Piet Blauw heeft een pleidooi gehouden om het bovenwater- schappelijk belang zo te formuleren dat ten aanzien van de financiering een 60/40 verhouding blijft bestaan (60% komt voor

rekening van de Provincie en 40% voor het Rijk). Deze was door de Dl moeilijk te reali­ seren. M aar gelet op het totale geldbedrag dat gemoeid is met de D l, alswel het vrijval­ len van 80 miljoen gulden bij de Provincies in 2008, lijken er voldoende middelen bij de Provincie aanwezig te zijn om een 60/40 verdeling in stand te houden. De w oord­ voerder heeft zijn grote waardering uitge­ sproken over het tempo waarin de verster­ king van de dijken van de eerste tranche

laatsvindt. Hij sprak zijn zorgen uit over de aalbaarheid van realisatie van de tweede tranche. De minister is van mening dat de dijkversterkingen, zoals gepland, in het jaar 2000 klaar zullen zijn. De meerderheid van de Tweede Kamer, waaronder ook de V V D , was van mening dat het Markermeer als een buitenwater moest worden aangemerkt. Financiering voor het versterken van de dijken wordt mogelijk door het vrijkomen van de 80 miljoen gulden bij de Provincies in 2008. De minister deelde deze mening overigens niet.

Inlichtingen bij Piet Blauw, 070 - 3182881

C O L O F O N

VVD-Expresse is een uitgave van de “ Mr Annelien Kappeyne van de Coppello Stichting", onder redactie van Tom van der Maas, hoofd afdeling Voorlichting van de VVD-Tweede Kamerfractie en Mary- Honor Kloeg en Ernst van Splunter, mede­ werkers afdeling Voorlichting.

VVD-Expresse wot;dt gedrukt bij Roeland Druk te Scheveningen.

e x p r e s s e

185

Ü

9

Begroting Buitenlandse Zaken

De behandeling van de begroting van Buitenlandse Zaken stond in het teken van het veranderende wereldbeeld. VVD-woordvoerder Enric Hessing sprak zijn waardering uit voor de heldere analyse en benadrukte de beweeglijkheid van de internationale ontwikkelingen en de toenemende interdependentie. Vervolgens memoreerde hij de belangrijk­ ste aspekten van de herijking van net buitenlands beleid: erkenning van het Nederlands belang, versterking van de economische component, een op landen en regio's gerichte benadering en verbetering van de samenhang. Analyse en herijking vormen samen een goed uitgangspunt voor de actualisering van het buitenlands beleid. Voor de VVD zijn de belangrijkste doelstellingen: vrede en veiligheid, w elvaart, democratische beginselen en mensenrechten, en duurzame ontwikkeling.

Enric Hessing

B e tre k k in g e n m et land en en re g io 's

De herwaardering van bilaterale contacten en de oriëntatie op speci­ fieke landen en regio's is een goede benadering. Daardoor kan het beleid effectiever worden. Dat is ook van belang binnen de Europese Unie. We steunen de versterkte aandacht voor onze buurlanden, inclusief Engeland. Gelukkig heeft ook de regering inmiddels ontdekt "dat het begrip Frans-Duitse-as niet zo geëigend is". Eindelijk enige afstand tot deze fictie. De VV D is voorstander van het inten­ siveren van de samenwerking met landen in Midden- en Oost Europa. Die landen staan voor de enorme opgave gelijktijdig een democratie op te bouwen en over te schakelen naar een markteconomie. Op diverse terreinen moet op korte termijn veel werk worden verzet. Wij kunnen daar zowel bilateraal als via ae EU een belangrijke bijdrage aan leveren. Snelle implementatie van de Europa- akkoorden is gewenst.

Ook de partnerschaps-akkoorden met de Russische Federatie en Oekraïne zijn van groot belang. We moeten samen werken aan

een "comprehensive security" in Europa. Van de Peter de Grote manifestie in 1996 moeten we iets moois maken.

Onze relaties met landen in Azië moeten worden versterkt. De bezoe­ ken aan China, Hong Kong, Vietnam en Indonesië zijn geslaagd. Een goede follow-up is noodzakelijk.

Zuid-Afrika is in een belangrijke fase van transitie en verdient politieke en economische ondersteuning. Het stimuleren van de handelsrelaties met dit land verdient hierbij bijzondere aandacht.

M e er a a n d a c h t voor

e c o n o m isc h e sa m e n w e rk in g

"D it betekent dat het buitenlands beleid, explicieter dan voorheen, moet worden ingezet om de Nederlandse economische belangen te dienen". In het verlengde hiervan pleit de VV D voor het selecteren van landen die vanuit economisch perspectief een hoge prioriteit verdie­ nen. Voor die landen moeten programma's worden opgesteld met een op de lokale situatie afgestemde mix van instrumenten en grote fle xi­ biliteit in de uitvoering. De recent met China en Indonesië gemaakte afspraken zijn goede voorbeelden.

S am e n h an g in het b e le id

De effectiviteit van het beleid kan worden vergroot door, naast de landengrichte aanpak, ook de inhou­ delijke samenhang te versterken. Met betrekking tot de mensenrechten is een nieuwe voortgangsrapportage toegezegd. Ten aanzien van milieu­ behoud pleit de V V D ervoor dat de aandacht zich richt op de echte probleemgebieden, met name in Oost-en Midden Europa. Hier is onze gulden enkele daalders waard. Ook net bedrijfsleven moet hier meer bij worden ingeschakeld.

In te r n a tio n a le o rg a n is a t ie s

Tegen de achtergrond van het veran­ derende wereldbeeld wordt de vraag naar de effectiviteit van internatio­ nale organisaties steeds indringender gesteld. De noodzaak van hervormin­ gen bij de Verenigde Naties werd door bijna alle sprekers op de top in New York onderstreept. De enige oplossing is de VN geheel te renove­ ren: de kerntaken opnieuw bepalen en de organisatie daaraan aanpassen.

E u ro p e se U n ie

De VVD ziet de EU als een instrument dat belangrijke bijdragen kan leveren aan onze doelstellingen. De bijdrage van de EU aan de stabiliteit en veilig­ heid in Europa, loopt via de weg van de economische interdependentie. Daarom hecht de VV D zeer aan het intensiveren van de samenwerking met landen in Midden- en Oost Europa. Uitbreiding van de EU met landen als Polen, Hongarije, Tsjechië en Slowakije, moet worden vooraf gegaan door herstructurering van de financiën, het gemeenschappelijk landbouwbeleid en de structuurfond­

sen. Hier ligt de grote uitdaging voor de EU voor de komende jaren.

N A V O - u itb re id in g

De VV D is zeer terughoudend ten aanzien van de uitbreiding van de N AVO . Naar aanleiding van het recent verschenen rapport hierover benadrukt de VVD dat uitbreiding de interne cohesie en effectiviteit van de NAVO niet mag aantasten. De NAVO landen moeten in staat zijn om hun garanties na te komen. Oost-Europa is niet gebaat bij een zwakke NAVO. Voorop moet staan dat uitbreiding de stabiliteit op het Europese continent niet in gevaar brengt. Een goede rela­ tie met Rusland, als grootste militaire macht in Europa, blijft vereist. De VV D vindt dat de Midden- en Oosteuropese landen zich niet alleen blind moeten staren op het lidmaat­ schap maar verdere intensivering van de veiligheidspolitieke en militaire samenwerking is net zo van belang.

W e st Eu ro p e se U n ie (W E U )

De VV D voelt weinig voor integratie van de W EU in de Europese Unie zoals de regering voorstelt. De Europese samenwerking moet via de NAVO gestalte krijgen. De defensie- gulden kan maar één keer worden uitgegeven. Investeren in de W EU gaat ten koste van de N AVO .

VN - o p e ra tie s

Er zal bij toekomstige vredesoperaties een strikte scheiding moeten worden gehanteerd tussen humanitaire hulp­ verlening en toepassing van geweld. Men doet of het één of het ander. De VN heeft zich aan de vredesoperaties vertild door het oude instrumenta­ rium toe passen in een totaal gew ij­ zigde situatie.

Tenslotte bepleitte de woordvoerder een zakelijke en realistische presenta­ tie van Nederland in het buitenland: Meer koopman en minder dominee. Inlichtingen

P C Q P

185

Defensiebegroting 1996

pleit de VVD-fractie voor een uitbrei­ ding van de capaciteit van de Konin­ klijke Marechaussee. De woordvoer­ der vroeg de regering dan ook of zij bereid is om de capaciteit van de Koninklijke Marechaussee extra uit te breiden met 150 personen. Een aantal waarmee op roulatiebasis in ieder geval de deelname aan interna­ tionale politietaken zeker kan worden gesteld en waardoor de uitvoering van de taken op Schiphol en M TV niet onder druk komen te staan. De internationale gemeenschap heeft een grote behoefte aan mijnoprui- mingscapaciteit. Nederland vervult binnen ae internationale gemeen­ schap zo nu en dan een voortrekkers­ rol doordat het met eigen initiatieven komt. De VVD-fractie zou het op prijs stellen als de regering beziet in hoeverre de oprichting van een speciale genie eenheid in combinatie met een opdracht aan het bedrijfsle­ ven om effectieve mijnopruimingsap- paratuur te ontwikkelen (als follow up van het TNO onderzoek) tot de mogelijkheden behoort. In de komende jaren zou dit dan tot een effectieve nederlandse inzet t.b.v. mijnopruiming kunnen leiden. Wat betreft de financiering van dergelijke operaties was de woordvoerder er van overtuigd dat de minister bij zijn collega van Ontwikkelingssamen­ werking een gewillig oor zal vinden.

nigingen treffen vooral de opleidings- sector. In dat kader sprak de woord­ voerder zijn bezorgdneid uit en vroeg de staatssecretaris te garanderen dat het snijden in het opleidingspakket niet ten koste gaat van de noodzake­ lijke kwaliteit van het personeel. De VVD-fractie stelt voor de stafscholen verder te integreren om de doelma­ tigheid te bevorderen.

Er dreigt een stuwmeer van overtollig personeel te ontstaan. Door de Prioriteitennota en de Doelmatig­ heidsoperatie komen zo'n 7000 func­ ties te vervallen. De behoefte binnen dezelfde overheid voor bijvoorbeeld politiepersoneel is groot. De VVD wil niets liever dat de politiesterkte zo snel mogelijk wordt uitgebreid. De VVD-woordvoerder stelde voor over­ tollig defensiepersoneel voor politie­ zorg in te zetten.

D ie n s t p lic h t

Voorts wil de VVD-fractie dat de staatsecretaris nagaat of kan worden voorkomen dat dienstplichtigen die volgend jaar opkomen en van plan zijn om in september '96 een vervolg­ studie aan te vangen, niet als gevolg van hun dienstplicht een extra jaar schade oplopen. De woordvoerder vroeg naar ae mogelijkheid deze dienstplichtigen bij de eerste lichting in '96 op te roepen en uiterlijk in september te laten afzwaaien? De Defensiebegroting van dit jaar

begint met een evaluatie van ae internationale veiligheidssituatie. De VVD is van mening dat de analyse van de veiligheidssituatie richtingge­ vend moet zijn voor de taken en middelen van de krijgsmacht. Alleen op die wijze houden we een geloof­ waardige krijgsmacht en blijven een betrouwbare bondgenoot. Ondanks het feit dat West-Europa nu een sta­ biele veiligheidssituatie kent, wees VVD-woordvoerder Theo van den Doel er op dat het van essentieel belang blijft om ook in de opleiding en oefeningen van de gehele krijgs­ macht voldoende aandacht te schen­ ken aan de algemene verdedigings­ taak. Hierbij moet vooral gedacht worden aan oefeningen in groter verband. Naast de algemene verdedi-

ingstaak moet de krijgsmacht zich ezighouden met crisisbeheersing. Steeds meer militairen zetten zien met grote inzet en gevaar voor eigen (even in voor crisisbeheersingsopera­ ties. De VVD-fractie hecht er aan dat defensie zich verantwoordelijk voelt voor haar personeel, ook na afloop van vredesmissies. Dit betekent dat een militair met psychische of licha­ melijke klachten recht heeft op een goede begeleiding. De woordvoerder pleitte er bovendien voor dat wanneer militair personeel om fysieke redenen wordt argekeurd na een vredesmissie, defensie er in principe voor zorgdraagt dat herplaatsing als burger binnen de organisatie als uitgangspunt geldt. Als antwoord op de grensoverschrijdende criminaliteit

De uitvoering van de taken van de krijgsmacht staat of valt met de kwaliteit van het personeel. De bezui­

Inlichtingen bij Theo van den Doel, 070-3182891

Economische verzelfstandiging prioriteit bij

Ontwikkelingssamenwerking

In de afgelopen week werd ook de begroting van ontwikkelingssamen­ werking behandeld. Vorig jaar werd reeds aangegeven dat de VVD ont­ wikkelingssamenwerking gewenst vindt als instrument van buitenlands beleid, hoewel het geen doel op zich moet zijn. Aan ontwikkelingssamen­ werking wordt het komende jaar 0,81% van het Bruto Nationaal Pro- dukt uitgegeven wat neerkomt op ongeveer vijf en een half miljard gulden. VVD-woordvoerder Annelize van der Stoel gaf aan dat economi­ sche verzelfstandiging en niet armoe­ debestrijding hoofddoel dient te zijn van de samenwerking.

Mensen moeten ondersteund worden op weg naar zelfstandigheid. Als voorbeeld stelde de woordvoerder

dat mensen geen vis moeten krijgen maar een hengel.

Voor Europese ontwikkelingssamen­ werking voelt de VVD niet veel, omdat de kwaliteit veel te wensen overlaat. De woordvoerder pleitte voor betere afstemming tussen de landen. Naast een aantal vragen deed de woordvoerder ook een suggestie. Ze stelde dat kennisoverdracht een belangrijke rol speelt bij ontwikke­ lingssamenwerking. Nederlanders worden uitgezonden en buitenlandse opleiders in Nederland getraind. Van der Stoel vroeg zich af of het met de moderne technologie niet mogelijk is om met ontwikkelingslan­ den satelietverbindingen te maken. Via deze verbinding kunnen onder­

wijsprogramma's via de televisie worden gevolgd.

Vervolgens vroeg de woordvoerder aan Pronk of hij nog had nagedacht over een eerder gedaan voorstel waarbij werd gepleit voor het inzet­ ten van mensen met wachtgeld voor ontwikkelingswerk. De minister zei hierop dat binnen het ministerie reeds onderzoek was verricht naar deskun­ digen met wachtgeld en dat deze deskundigen ook worden ingezet bij noodhulp en verkiezingen.

185

OPINIE

e x p r e s s e

Aanpassing van de collegegeldbepalingen

Het wetsvoorstel regelt een grotere vrijheid voor de instellingen van hoger onderwijs om voor bepaalde categorieën studenten zelf het colle­ gegeld vast te stellen. Het zal dan gaan om studenten die geen recht nebben of meer hebben op studie­ financiering, om deeltijdstudenten en om extraneï (studenten die alleen examens en/of tentamens doen). De figuur auditor zal komen te vervallen. Daarnaast wordt in dit wetsvoorstel de eerste tranche van de collegegeld­ verhoging, waartoe in januari van dit jaar is besloten, geregeld.

k o p p e lin g c o lle g e g e ld / s tu d ie - fin a n c ie r in g

VVD-woordvoerder Monique de Vries maakte bezwaar tegen de koppeling van de wettelijke collegegelden aan de feitelijke benutting van de studie­ financiering. De regeT houdt in dat een student het wettelijke collegegeld betaalt voor zolang hij is ingeschre­ ven en daadwerkeïijk studiefinancie­ ring geniet. Daarbij wordt geen onderscheid gemaakt of de student die studiefinanciering geniet als beurs, dan wel als rentedragende lening. Dit betekent in de praktijk dat studenten die geen aanspraak maken op het recht van studiefinanciering, bijvoorbeeld omdat ze naast hun studie w erken, kunnen worden geconfronteerd met een hoger colle­ gegeld. Dit is onredelijk en ook onrechtvaardig. De V V D ziet daarom liever dat het wettelijk collegegeld

wordt gekoppeld aan het recht op studiefinanciering (basisbeurs, even­ tueel aanvullende beurs en lenen). De oplossing die de M inister voor dit probleem voorstelt is ronduit verba­ zingwekkend. Om geen hoger colle­ gegeld te hoeven betalen, kan de student maandelijks een klein bedrag lenen w at vervolgens w eer maande­ lijks wordt teruggestort. Zo zou het systeem van de Minister toch over­ eind blijven. De woordvoerder wees erop dat dit zal leiden tot oneigenlijk gebruik en tot ongewenste uitvoe­ ringslasten. Een amendement dat hierover is ingediend heeft de VVD medeondertekend.

De M inister heeft daarnaast gekozen voor een periode van c+3 - 7 jaar cursusduur plus 3 jaar - met betrek­ king tot het recht op betaling van het wettelijk collegegeld.

Op grond van de Harmonisatiewet uit I988 is de inschrijvingsduur in de meeste gevallen op zes jaar bepaald, waarna de student zich kan inschrij­ ven als auditor tegen een hoger inschrijfgeld dan het geldende colle­ gegeld.

M et de invoering van de prestatie­ beurs zal de student in een periode van c+2 (cursusduur + 2 jaar) zijn diploma behaald moeten hebben om zijn lening in een beurs omgezet te krijgen. Hiervan moet een stimulans uitgaan om tijdig af te studeren. Het is dan niet logisch om met dit w ets­ voorstel de termijn dat men recht

heeft op het betalen van het wettelijk collegegeld met een jaar te verrui­ men. Het spoort niet met de inzet om studenten te stimuleren om binnen een redelijke tijd af te studeren. Bovendien beperkt het de instellingen in hun eigen retributiebeleid, welke mogelijkheden toch al zijn beperkt door de collegegeldverhoging. Op dit punt heeft de woordvoerder een amendement ingediend.

S tu d e e rb a a rh e id

Tenslotte de verhoging van het colle­ gegeld voortvloeiend uit de afspraken die in januari met de Kamer zijn gemaakt. De VVD-fractie is toen met die verhoging akkoord gegaan onder de uitdrukkelijke voorwaarde dat de studenten dan ook meer kwaliteit zouden mogen verwachten. In juli van dit jaar is het programma Kwaliteit en Studeerbaarheid gereed

ekomen en enige weken geleden eeft de Kamer nier over gepraat. De betrokken partijen -universiteiten en studenten- hebben zich in dit programma kunnen vinden en een duidelijk 'commitment' uitgesproken. Op grond van deze gegevens en afspraken is er voor ae fractie geen reden om niet akkoord te gaan met de eerste verhoging van het college­ geld.

Inlichtingen bij Monique de Vries, 070-3182894

Het algemeen secretariaat is het organisatorisch en administratief centrum van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie. Het secretariaat dat gevestigd is in het Thorbeckehuis in Den Haag, ondersteunt het hoofdbestuur bij de uitoefening van zijn taken. Het werk kenmerkt zich door de grote verscheidenheid van taken, de regelmatige piek- belasting (bijvoorbeeld voorafgaande aan verkiezingen) en de frequente contacten met de vrijwilligers die in de VVD actief zijn. In verband met het vertrek van de huidige functionaris komt de functie vacant van:

Partijvoorlichter

Hij/zij heeft een breed takenpakket met daarin zaken als woordvoering namens het hoofdbestuur, het onderhouden van contacten met de media, het verzorgen van de interne en externe communicatie vanuit de partij, het coördineren van de landelijke propaganda, het organiseren van de landelijke bijeenkomsten en manifestaties van de partij, het organi­ seren van verkiezingsprogramma's, het produceren van TV-uitzendingen en het ondersteunen van de partijvoorzitter. Het hoofdbestuur zoekt een partijvoorlichter die:

:♦ beschikt over een opleiding op HBO of universitair niveau

♦ een aantal jaren ervaring heeft met verschillende onder delen van het bovengenoemde takenpakket ♦ te typeren is als zelfstandig, flexibel, creatief en vooral pragmatisch

♦ inzicht heeft in de politieke verhoudingen en beschikt over voldoende staatsrechtelijke kennis

♦ beschikt over goede contractuele vaardigheden en een goede schriftelijke en mondelinge uitdrukkingsvaardigheid ♦ aantoonbare affiniteit heeft tot de liberale beginselen in de VVD

♦ in staat is onder hoge werkdruk te functioneren en een flexibele instelling heeft m.b.t. (de zeer onregelmatige) werktijden

♦ tussen de 25 en 35 jaar oud is