Vraag nr. 53 van 18 januari 1996
van de heer JACKY MAES
Marinebasis Lombardsijde – Stand van zaken
De voormalige marinebasis van Lombardsijde (Nieuw-poort) werd aangeduid als beschermd duingebied en op het gewestplan vastgelegd als natuurgebied met weten-schappelijke waarde of natuurreservaat. Deze belang-rijke beslissing van de Vlaamse regering, waar ik als lid van de Commissie voor Leefmilieu en Natuurbehoud veel belang aan hecht, moet een garantie bieden om de oostelijke oever van de IJzermonding te herstellen als een natuurlijk complex van duin, strand, schor, slik en polder. Daarom is het aangewezen, vanuit het perspec-tief van natuurbehoud, om de gebouwen van de mari-nebasis ook te verwijderen. In recente kranteartikels las ik echter dat er een vraag is om ze om te bouwen tot een museum of een educatieve trefplaats. Volgens mij kan dit wettelijk niet, gezien het artikel 4 van het dui-nendecreet, waarin staat dat er enkel en alleen uitzon-deringen op het bouwverbod kunnen worden gemaakt ten behoeve van natuurbeheer, natuurherstel, natuur-ontwikkeling en kustverdediging. Het natuureducatieve karakter van dit natuurreservaat is natuurlijk ook van belang, maar dit moet kunnen passen in de hoofdzake-lijke bedoeling van natuurbescherming. Er zal dus nog moeten worden nagegaan op welke efficiënte manier het facet van de natuureducatie kan worden uitge-bouwd.
1. Wat is de huidige stand van zaken rond het verwer-ven van de oude marinebasis door het Vlaams Gewest ?
2. Wat is de planning voor het afgraven van de opge-spoten terreinen ?
3. Welke bestemming heeft de minister voor de oude gebouwen en wat is eventueel de planning voor de afbraak ?
4. Wat is de visie van de minister op de educatieve uit-bouw van het natuurreservaat ?
Antwoord
De oostelijke oever van de IJzermonding in Nieuw-poort (Lombardsijde) is als enige riviermonding van de Vlaamse kust één der belangrijkste natuurgebieden van Vlaanderen. Riviermondingen worden immers geken-merkt door contactzones tussen enerzijds zilte, kleiige schorren en anderzijds zoete, zandige kustduinen. Zelfs langs de Noordfranse kust komen dergelijke duin-schor-poldercomplexen nog enkel ten zuiden van Calais voor. De voor Vlaanderen unieke IJzermonding werd, vooral gedurende de jaren 1950-1970, sterk gede-gradeerd door het storten van grond en de aanleg van een marinebasis, met tijdok en slipway. Als voorberei-ding tot grootschalige en op Europees niveau voorbeel-dige natuurherstelwerken, heeft de administratie Milieu-, Natuur-, Land- en Waterbeheer van het minis-terie van de Vlaamse Gemeenschap opdracht gegeven aan de vakgroep Morfologie, Systematiek en Oecologie van de Universiteit Gent een natuurherstelplan uit te werken. Op 30 augustus 1995 heeft de Universiteit Gent het tussentijds rapport "Ecologisch streefbeeld
voor het op te richten Staatsnatuurreservaat De IJzer-monding" ingeleverd. Dit streefbeeld wordt nu verder uitgewerkt naar zijn civieltechnische uitvoering en implicaties voor de zeewering. Het eindrapport van deze ecologische en civieltechnische studie wordt ver-wacht tegen 1 maart 1996.
Inzake de verschillende aspecten van het natuurherstel-project voor de IJzermonding, kan het volgende wor-den meegedeeld.
1. Verwerving van de voormalige marinebasis
Het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Ami-nal-afdeling Natuur, wenst de voormalige marineba-sis ten behoeve van de oprichting van een staatsna-tuurreservaat, aan te kopen. Hiertoe werd op 8 mei 1995, op basis van het schattingsverslag van het comité tot aankoop van onroerende goederen van het ministerie van Financiën van 9 december 1994, het bedrag van 36 miljoen frank vastgelegd op post 3 . 6 van het MINA-fonds. Inmiddels werd ook een onteigeningsbesluit voor het betrokken gebied opgesteld.
Het comité tot aankoop van onroerende goederen van het ministerie van Financiën heeft tot op heden evenwel nog geen proces-verbaal van overdracht ontvangen van het ministerie van Landsverdediging. 2. Planning voor het afgraven van de opgespoten
ter-reinen
De opgespoten terreinen bestaan in hoofdzaak uit zand, en in mindere mate uit klei. Het zand kan worden aangewend als opvulgrond voor wegenis-werken, de klei voor het opvullen van afvalstortput-ten, die naderhand met een laag teelaarde moeten worden afgedekt. Eens de baggerspecie volledig is afgegraven, zal het terrein worden geherprofileerd, zodat een geleidelijke reeks overgangen wordt ver-kregen van slik over schor naar duin. Tussen het aan de getijen opnieuw vrijgegeven slik, schor en laag duingebied enerzijds en de lage duinen van de aangrenzende landmachtsbasis, zou de huidige zanddijk met zand worden versterkt tot een met helmgras gefixeerde, zeewerende duingordel. 3. De bestemming voor de oude gebouwen
Volgens het voormeld "Ecologisch streefbeeld" dat door de Universiteit Gent werd opgemaakt, zijn de oude gebouwen van de marinebasis inderdaad te centraal in het gebied gelegen om een educatieve of museologische herbestemming te kunnen krijgen. Een herinrichting als natuureducatief centrum, vogel- en zeehondenasiel of museum kan een te sterke verstoring van het gehele, in feite vrij kleine, natuurgebied teweegbrengen, zodat de afbraak van de gebouwen van de voormalige marinebasis nood-zakelijk kan worden. De afbraak van die in onbruik geraakte gebouwen zou ook een consequente voort-zetting zijn van het met het duinendecreet aangezet-te beleid van behoud en sanering van de, langs de Vlaamse kust sterk versnipperde, open ruimte. Uit-spraken over tijdsbestek en praktische uitvoering van die afbraak zijn pas mogelijk na ontvangst van het eindrapport van het natuurherstelplan, dat zowel een civieltechnisch als een ecologisch luik zal omvatten.
4. Educatieve uitbouw van het natuurreservaat Uiteraard zal de IJzermonding, zoals alle belangrij-ke natuurreservaten, een natuureducatieve functie moeten vervullen. Het natuureducatief gebruik moet evenwel inpasbaar zijn in het herstel en behoud van de natuurwaarden van het gebied. Een-maal de voormalige marinebasis eigendom zal zijn van het Vlaams Gewest en het complex van slik, schor, strand en duin langs de oostelijke oever van de IJzermonding het statuut van staatsnatuurreser-vaat zal hebben verkregen, zal de bevoegde admini-stratie, overeenkomstig artikel 14 van de wet van 12 juli 1973 op het natuurbehoud, een beheersplan (laten) opmaken, waarin ook de natuureducatieve inrichting van het natuurreservaat aan bod zal komen.
