Nefropathie & (diabetische) voetproblemen
Michel Boerrigter, (diabetes)podotherapeut
Disclosure belangen spreker
Geen (potentiële)
belangenverstrengeling Van toepassing Voor bijeenkomst mogelijk
relevante relaties Bedrijfsnamen
• Sponsoring of onderzoeksgeld
• Honorarium of andere (financiële) vergoeding
• Aandeelhouder
• Andere relatie
• N.v.t.
• N.v.t.
• N.v.t.
• Werknemer Voetencentrum Wender
Inhoud
• Diabetes algemeen
• Nefropathie
• Nefropathie en voetproblemen
• Casuïstiek
• Afsluiting
Diabetes algemeen
Macro-angiopathie
Perifeer arterieel vaatlijden Hart- en vaatziekten
Diabetes algemeen
Micro-angiopathie
Neuropathie
Retinopathie Nefropathie
Functie nieren
• Filteren van afvalstoffen uit de bloedbaan
• Via urine door de urineleider naar de blaas
Functie nieren
Nefropathie
• Bij DM door teveel aan glucose in het bloed een bloeddrukstijging
• Het afvoerende vat vernauwt juist
• Toename druk in de nieren!
Nefropathie
• Verlies eiwitten (albumine)
• In een later stadium gaan de haarvaten in de nieren kapot door de druktoename in het bloedvat! dialyseren
(Diabetische) voetproblemen
Druk
Neuropathie Perifeer arterieel vaatlijden
Ulcera
Amputatie
Infectie
Dialyse en voetproblemen
• De micro-angiopathische complicaties
neuropathie/retinopathie ontstaat eerder dan nefropathie, dus nierpatiënten voelen vaak
niets aan de voeten en zien de voeten niet!
• Door nefropathie ontstaat perifeer arterieel vaatlijden (afvalstoffen worden minder goed gefilterd uit de bloedbaan)
Wolf 2009 Margolis 2008
Nefropathie en voetproblemen
Nefropathie
Medicatie wordt slecht verdagen (antibiotica!) Neuropathie
Perifeer arterieel vaatlijden Retinopathie
Wolf 2009 Margolis 2008
Casus
• Dhr. X van 69 jaar
• DM type 2 sinds 1998
• Bekend met neuropathie, vaatstatus onbekend
• Slechte visus
• Dialysepatiënt
• Geen voorgeschiedenis met ulcera/amputaties
• Geen drukplekken
Casus
• Dhr. draagt adequate schoenen
• Echter een nieuwe pantoffel gekocht om te gebruiken op de dialyse-afdeling
Casus
• Door schuiven een blaar(!) ontstaan op digitus 2
Casus
• Twee weken later!
Casus
• Vanwege vergevorderd PAV (zonder
reconstructiemogelijkheid) is besloten tot een onderbeensamputatie
• 2 maanden na de amputatie is patiënt overleden
Diabetisch voetprobleem of nefropathisch voetprobleem?
• CKD (chronic kidney disease) 4-5 en dialyse zijn onafhankelijke risicofactoren voor
voetulcera en major amputatie
• Preventieve voetzorg (i.s.m. podotherapeut) voor deze patiëntengroepen is zelden
geregeld!
Otte 2015
Take home messages
• Voetproblemen bij dialysepatiënten (met en zonder DM) zijn onderbelicht, hetgeen
onterecht is!
• Ontwikkel een preventief
voetscreeningsprogramma, bij voorkeur op de dialyse-afdeling
