All-in all-out op mestvarkensbedrijven : rapport van de studiegroep "all-in all-out"

(1)

Rapport B 104

All-in all-out op

mestvarkensbed rijven

Rapport van de studiegroep

"all-in all-out"

,55

juni 1970

^ ^

^

LL< ^ DEN HAAG 'u?

~?3 JUL' 1970

v - u

^sriïu

o^ I n s t i t u u t v o o r V e e t e e l t k u n d i g O n d e r z o e k " S c h o o n o o r d " D r i e b e r g s e w e g lOd - Z e i s t - t e l . 03404 - 17111 l— - -f L»

H

Q H

(2)

Voorwoord

V e r s c h i l l e n d e v o o r l i c h t i n g s d i e n s t e n p r o p a g e r e n v o o r de v a r k e n s m e s t e r i j het " a l l - i n a l l - o u t " , z o n d e r o v e r v o l d o e n d e e x a k t e g e g e v e n s t e b e s c h i k k e n . D a a r o m b e s t a a t e r b e h o e f t e a a n i n f o r m a t i e o v e r de v o o r - en n a d e l e n van dit s y s t e p m . Op v e r z o e k v a n I r . P . A n e m a ( r i j k s l a n d b o u w k o n s u l e n t v o o r b o e r d e r i j b o u w ) , I r . M . P . de J o n g ( r i j k s k o n s u l e n t v o o r v e e v o e d i n g ) en I r . Y . K r o e s ( r i j k s v e e t e e l t k o n s u l e n t v o o r v a r k e n s h o u d e r i j ) i s e e n s t u d i e g e m a a k t o v e r de v e r s c h i l l e n d e v o r m e n die m o g e l i j k zijn b i j het m e s t e n van v a r k e n s . D e z e s t u -d i e is u i t g e v o e r -d -d o o r e e n s t u -d i e g r o e p , w a a r i n -d e s k u n -d i g e n van m e e r -d e r e d i s c i p l i n e s h e b b e n s a m e n g e w e r k t . In d e z e g r o e p h a d d e n z i t t i n g : M . P . M . V o s , I n s t i t u u t v o o r V e e t e e l t k u n d i g O n d e r z o e k ; H . J . B i s p e r i n k , L a n d b o u w E k o n o m i s c h I n s t i t u u t ; J . H . F r e r i k s , R i j k s l a n d b o u w k o n s u l e n t s c h a p v o o r B o e r d e r i j b o u w ; P . K o o m a n s , I n s t i t u u t v o o r L a n d b o u w b e d r i j f s g e b o u w e n ; W . T . T r u i j e n , G e z o n d h e i d s d i e n s t v o o r D i e r e n in N o o r d - B r a b a n t ; H . J . V l e e m i n g , K o n s u l e n t s c h a p v o o r V a r k e n s - e n P l u i m v e e h o u d e r i j in O v e r i j s s e l ; P . W a l s t r a , I n s t i t u u t v o o r V e e t e e l t k u n d i g O n d e r z o e k . B i j de s t u d i e z i j n h e t t r a d i t i o n e l e o p s c h u i f s y s t e e m , h e t v o l l e d i g e " a l l - i n a l l o u t " s y s t e e m en e n k e l e t u s s e n v o r m e n v e r g e l e k e n . H i e r t o e is g e p r o -b e e r d de -b e s c h i k -b a r e i n f o r m a t i e t e i n v e n t a r i s e r e n en e e n a a n t a l a s p e k t e n t h e o r e t i s c h t e b e n a d e r e n . De u i t g a v e v a n het r a p p o r t w e r d m o g e l i j k g e m a a k t d o o r e e n f i n a n c i ë l e b i j -d r a g e van -de D i r e k t i e B e -d r i j f s o n t w i k k e l i n g . De s t u d i e g r o e p " a l l - i n a l l - o u t '

(3)

Inhoud

V o o r w o o r d ':> ] . I n l e i d i n g 7 2 . H u i d i g e s i t u a t i e in de v a r k e n s h o u d e r i j 9 2 . 1 . I n d e l i n g v a n de b e d r i j v e n n a a r a a n t a l l e n v a r k e n s 9 2 . 2 . De w i j z e v a n b i g g e n a a n k o o p in de p r a k t i j k ]2 2 . 3 . De i n v l o e d v a n de b i g g e n a a n k o o p op de m e s t e r i j r e s u l t a t e n 15 2 . 4 . M o g e l i j k h e d e n v a n b i g g e n a a n k o o p v a n één f o k b e d r i j f bij de h u i d i g e s t r u k t u u r v a n de v a r k e n s h o u d e r i j 1 é> 3 . V e t e r i n a i r e a s p e k t e n 17 3 . 1 . Z i e k t e r i s i k o bij g r o t e r e e e n h e d e n 17 3 . 2 . V o o r - e n n a d e l e n v a n h e t a l l - i n a l l - o u t - s y s t e e m 17 4 . Bouw, i n d e l i n g , i n r i c h t i n g e n g e b r u i k v a n de s t a l l e n 19 4 . ) . B o u w k u n d i g e o m s c h r i j v i n g 19 4 . 2 . V e n t i l a t i e 38 4 . 3 . V e r w a r m i n g 39 4 . 4 . I n v e s t e r i n g e n 41 5 . B e d r i j f s e k o n o m i s c h e g e v o l g e n 4 3 5 . 1 . H e t p r i j s r i s i k o 43 5 . 2 . Het t e c h n i s c h r i s i k o 49 5 . 3 . S t a l b e z e t t i n g en h u i s v e s t i n g s k o s t e n 49 5 . 3 . 1 . De h u i s v e s t i n g s k o s t e n 4 9 5 . 3 . 2 . De s t a l b e z e t t i n g a a n h e t e i n d e v a n de m e s t p e r i o d e 51 5 . 3 . 3 . De k o s t e n v e r h o g e n d e e f f e k t e n v a n a l l i n a l l o u t -s y -s t e e m 57 5 . 3 . 4 . De k o s t e n v e r h o g e n d e e f f e k t e n v a n s y s t e m e n w a a r b i j a l l - i n a l l - o u t in g e w i j z i g d e v o r m w o r d t t o e g e p a s t 58 5 . 4 . De v e r b e t e r i n g v a n g r o e i , v o e d e r k o n v e r s i e en u i t v a l -p e r c e n t a g e 61 6 . K o n k l u s i e s 65 7 . A a n b e v e l i n g e n 69 7 . 1 . O n d e r z o e k op m e s t v a r k e n s b e d r i j v e n 69 7 . 2 . A a n p a s s i n g f o k b e d r i j v e n 70 8 . S a m e n v a t t i n g 71 L i t e r a t u u r 75 B i j l a g e n 75

(4)

I. Inleiding

De v a r k e n s m e s t e r i j w o r d t m e e r en m e e r b e d r e v e n op g e s p e c i a l i s e e r d e b e -d r i j v e n . D e z e o n t w i k k e l i n g g a a t g e p a a r -d m e t e e n s t e r k e u i t b r e i -d i n g van het a a n t a l d i e r e n p e r b e d r i j f . E e n v e r g e l i j k b a r e o n t w i k k e l i n g heeft r e e d s p l a a t s -g e v o n d e n in de p l u i m v e e s e k t o r . M e e r d e r e a u t e u r s s i -g n a l e r e n , dat bij e e n t o e n a m e van de b e d r i j f s o m v a n g het z i e k t e r i s i k o g r o t e r w o r d t ( T r u i j e n , 1 969; P i e p e r , 1 9 6 9 ) . T e r w i j l e e n g o e d e g e z o n d h e i d v a n de m e s t d i e r e n n o o d z a k e -l i j k is v o o r e e n r e n d a b e -l e p r o d u k t i e (Groot, 1 9 6 8 ) . O m het z i e k t e r i s i k o t e b e p e r k e n w o r d t , n a a s t a d v i e z e n o v e r een g o e d e h u i s -v e s t i n g , -v o e d i n g en -v e r z o r g i n g , -v a a k a a n d a c h t b e s t e e d a a n het -v o o r k o m e n van z i e k t e i n s l e e p en het s n e l o n d e r d r u k k e n v a n e v e n t u e e l o p t r e d e n d e z i e k -t e n . He-t r i s i k o v a n z i e k -t e - i n s l e e p w o r d -t g e r i n g e r i n d i e n de m e s -t d i e r e n van e e n b e p a a l d b e d r i j f a l l e m a a l b e t r o k k e n w o r d e n v a n é é n f o k k e r ( B r u g g i n k , 1969; P i e p e r , 1 9 6 9 ) . Om t e v o o r k o m e n , dat b e p a a l d e d i e r e n g a a n f u n g e r e n a l s b e s m e t t i n g s b r o n v o o r de n i e u w a a n g e v o e r d e b i g g e n a d v i s e e r t m e n h e t a l l - i n a l l - o u t - s y s t e e m ( T r u i j e n , 1969; P i e p e r , 1969; B r u g g i n k , 1 9 6 9 ) . H e t a l l i n a l l o u t s y s t e e m w o r d t in de p l u i m v e e s e k t o r r e e d s a l g e m e e n t o e -g e p a s t . B i j dit s y s t e e m w o r d t e e n b e p a a l d e s t a l i n e e n s v o l -g e l e -g d en a l l e d i e r e n w o r d e n in d e z e l f d e s t a l a f g e m e s t en o v e r e e n r e l a t i e f k o r t e p e r i o d e a l l e a f g e l e v e r d . A l v o r e n s de s t a l w e e r w o r d t g e v u l d m o e t d e z e in zijn g e h e e l w o r d e n g e r e i n i g d en o n t s m e t . Dit a l l e s in t e g e n s t e l l i n g tot het t r a d i -t i o n e l e o p s c h u i f s y s -t e e m , w a a r b i j r e g e l m a -t i g d i e r e n w o r d e n a f g e l e v e r d en i n g e l e g d .

E e n o v e r s c h a k e l i n g van het o p s c h u i f s y s t e e m n a a r het a l l - i n a l l - o u t - s y s t e e m heeft n a a s t v e t e r i n a i r e ook nog e n k e l e a n d e r e k o n s e k w e n t i e s . Zo z a l ook het fokken v a n de b i g g e n h i e r o p i n g e s t e l d m o e t e n w o r d e n , a n d e r s loopt m e n het r i s i k o dat e e n b e s t a a n d e r e l a t i e t u s s e n f o k k e r en m e s t e r v e r b r o k e n •wordt. Ook de b e z e t t i n g van de s t a l z a l n i e t s t e e d s g e l i j k zijn, h e t g e e n b o u w k u n d i g e en e k o n o m i s c h e k o n s e k w e n t i e s z a l h e b b e n .

(5)

Het K o n s u l e n t s c h a p v o o r de V a r k e n s en de P l u i m v e e h o u d e r i j v o o r G e l d e r -l a n d (1969) geeft e e n t a b e -l w a a r u i t b-lijkt, dat de g r o e i en het v o e d e r v e r b r u i k bij het a l l i n a l l o u t s y s t e e m o n g u n s t i g e r z o u d e n zijn dan b i j het o p s c h u i f s y s t e e m . Bij b e i d e p u b l i k a t i e s is n i e t na t e g a a n of de v e r s c h i l l e n d e s y s -t e m e n -t o e g e p a s -t zijn op v e r g e l i j k b a r e b e d r i j v e n en of he-t u i -t g a n g s m a -t e r i a a l g e l i j k w a s . Bij het l o p e n d o n d e r z o e k van het I n s t i t u u t v o o r L a n d b o u w b e d r i j f s g e b o u w e n is e r s p r a k e v a n e e n g e r i n g v o o r d e e l v a n het a l l i n a l l o u t s y s -t e e m b o v e n h e -t o p s c h u i f s y s -t e e m . G e r i c h t a f g e s l o t e n o n d e r z o e k kon e c h t e r n i e t w o r d e n g e v o n d e n , z o d a t dit r a p p o r t z i c h p r a k t i s c h b e p e r k t tot de t h e o r e t i s c h e b e n a d e r i n g . In p r i n c i p e w o r d t d a a r b i j s t e e d s u i t g e g a a n van d r i e s y s t e m e n , n . 1 . : 1. O p s c h u i f s y s t e e m (2 x o p s c h u i v e n ) ; het s y s t e e m w a a r b i j r e g e l m a t i g m e s t -d i e r e n w o r -d e n i n g e l e g -d in -de l e e g g e k o m e n h o k k e n . A l l e -d i e r e n in é é n r u i m t e . 2 . T u s s e n v o r m (l x o p s c h u i v e n ) ; de b i g g e n w o r d e n o p g e v a n g e n in e e n a p a r t e r u i m t e en b l i j v e n d a a r t o t b . v . 40 kg l e v e n d g e w i c h t en w o r d e n d a a r n a af-g e m e s t in e e n a n d e r e r u i m t e . P e r r u i m t e w o r d t wel k o n s e k w e n t h e t a l l - i n a l l - o u t - s y s t e e m t o e g e p a s t . 3 . A l l - i n a l l - o u t (niet o p s c h u i v e n ) ; a l l e d i e r e n w o r d e n t e g e l i j k i n g e l e g d en b l i j v e n tot het a f l e v e r e n in d e z e l f d e a f d e l i n g . Na e e n b e s c h o u w i n g o v e r de h u i d i g e s i t u a t i e z a l a a n d a c h t b e s t e e d w o r d e n a a n de v e t e r i n a i r e , h u i s v e s t i n g s - en e k o n o m i s c h e a s p e k t e n .

(6)

2. Huidige situatie in de varkenshouderij

De laatste j a r e n zijn in Nederland belangrijke veranderingen in de

struk-tuur van de varkenshouderij op gang gekomen. Deze ontwikkelingen kunnen

in het kort als volgt worden samengevat:

a. door afname van het aantal bedrijven met varkens en toename van het

totaal aantal varkens een s t e r k e stijging van het aantal varkens per

be-drijf.

b . een koncentratie van de varkenshouderij in het oostelijk en zuidelijk

zandgebied.

Naar het zich laat aanzien zal in de komende j a r e n de ontwikkeling naar

g r o t e r e eenheden zich in v e r s t e r k t e mate voortzetten.

2 . 1.INDELING VAN DE BEDRIJVEN NAAR AANTALLEN VARKENS

In het kader van deze studie is het van belang om een inzicht te hebben in

de aantallen bedrijven in verschillende grootteklassen. Hiertoe kan voor de

fokkerij en m e s t e r i j gebruik gemaakt worden van de C. B.S . - c i j f e r s over

1966 en helaas alleen voor de fokkerij over 1968 (de cijfers over 1969 zijn

nog in bewerking).

In de volgende tabellen is aan de hand van bovengenoemde C . B . S . g e g e

-vens een indeling naar bedrijfsgrootte-klassen gemaakt voor Nederland en

de 4 varkensrijke provincies Overijssel, Gelderland, Noord-Brabant en

L i m b u r g .

(7)

T a b e l 1 . I n d e l i n g van de b e d r i j v e n n a a r het a a n t a l m e s t v a r k e n s p e r b e d r i j f . . . O v e r i j s s e l G e l d e r - N o o r d - T . , N e d e r l a n d , , ;..„,-, , , „ , L i m b u r g e x k l . N O P l a n d B r a b a n t e T o t a a l : a a n t a l b e d r i j v e n 6 8 . 0 3 2 1 0 . 2 2 5 1 9 . 4 3 4 1 4 . 3 5 8 7 . 4 3 7 a a n t a l m e s t v a r k e n s 1 . 9 8 9 . 8 9 2 2 9 2 . 0 1 0 5 3 4 . 4 4 7 5 1 2 . 5 9 7 2 3 1 . 6 4 2 % v a n het l a n d e l i j k a a n -t a l m e s -t v a r k e n s 15 27 2 6 12 w a a r v a n : a a n t a l b e d r i j v e n m e t < 5 0 5 5 . 5 5 6 8 . 3 5 3 1 6 . 1 8 6 1 0 . 9 5 7 6 . 0 4 0 a a n t a l m e s t v a r k e n s 7 6 7 . 5 7 4 1 2 5 . 2 1 0 2 4 6 . 3 6 3 1 5 6 . 5 3 5 7 3 . 3 9 4 % van het t o t a a l a a n t a l m e s t v a r k e n s 39 43 4 6 31 32 a a n t a l b e d r i j v e n m e t 50 - 99 8 . 5 4 7 1.370 2 . 4 2 6 2 . 1 8 0 836 a a n t a l m e s t v a r k e n s 5 8 4 . 5 5 4 9 4 . 2 7 6 1 6 2 . 6 0 7 1 5 0 . 4 5 4 5 8 . 2 4 5 % van het t o t a a l a a n t a l m e s t v a r k e n s 29 32 30 29 25 a a n t a l b e d r i j v e n m e t 100 - 149 a a n t a l m e s t v a r k e n s 2 . 3 6 5 2 7 9 . 0 9 5 3 4 7 4 0 . 9 0 9 5 3 1 6 2 . 4 2 5 6 9 7 8 2 . 8 4 4 2 9 5 3 5 . 0 1 2 % van het t o t a a l a a n t a l m e s t v a r k e n s 14 14 12 16 15 a a n t a l b e d r i j v e n m e t ^ 1 5 0 1.564 155 291 524 266 a a n t a l m e s t v a r k e n s 3 5 8 . 6 6 9 3 1 . 6 1 5 6 3 . 0 5 2 1 2 2 . 7 6 4 6 4 . 9 9 1 % van h e t t o t a a l a a n t a l m e s t v a r k e n s 18 11 12 24 28 B r o n : C . B . S . - m e i t e l l i n g 1966 10

(8)

fokzeugen) per bedrijf

- . . , , Overijssel Gelder- Noord- T , .

N e d e r l a n d .__,_, T,T^.-I-> I_ J T->__I ^ L i m b u r g e x k l . N O P l a n d B r a b a n t T o t a a l : a a n t a l b e d r i j v e n a a n t a l f o k z e u g e n % v a n h e t l a n d e l i j k a a n t a l z e u g e n w a a r v a n : a a n t a l b e d r i j v e n < 10 f o k z e u g e n a a n t a l % van het t o t a a l a a n t a l f o k z e u g e n a a n t a l b e d r i j v e n m e t 1 0 - 3 0 f o k z e u g e n a a n t a l f o k z e u g e n % v a n het t o t a a l a a n t a l f o k z e u g e n a a n t a l b e d r i j v e n m e t 5 30 f o k z e u g e n a a n t a l f o k z e u g e n 6 1 . 570. 4 1 . 168. 16. 2 60. 3 . 140. .161 .060 ,927 . 5 1 6 29 055 ,875 4 6 179 ,669 9, 85, 6. 2 8 . 2. 4 4 . 12. .558 . 1 8 6 15 ,405 .311 33 ,853 ,677 53 300 ,198 16 145 11. 4 5 , 4. 72. 2 7 , .427 . 0 8 6 25 , 2 5 6 . 1 3 4 31 .483 . 0 2 6 50 688 .908 11. 149, 5. 26, 3. 68. 1 . 5 5 . .115 ,813 26 . 9 6 6 . 3 2 6 18 ,954 .010 45 ,195 ,477 5. 75 3. 13. 1. 32. 2 8 . .785 .04 5 13 .262 .24 7 18 ,885 .989 44 638 ,80 9

% van het totaal

aantal fokzeugen 2 5 14 19 37 38

(9)

Tabel 3 . Indeling van de bedrijven naar het aantal fokzeugen (exklusief

op-fokzeugen) per bedrijf

% van de fokzeugen Overijssel Gelder-

Noord-gehouden op bedrijven Nederland exkl.NOP land Brabant Limburg

m e t :

< 1 0 fokzeugen 10 - 30 30 - 49 ^50 28 48 16 8 35 53 10 2 32 53 )2 3 16 49 22 13 14 44 27 15

Bron: C. B.S .-meitelling 1968

Uit de tabellen 1 en 2 blijkt, dat per 1 mei 1966 in Nederland slechts 32%

van de mestvarkens gehouden werd in eenheden g r o t e r dan 100 mestvarkens

en 25% van de fokzeugen (inklusief opfokzeugen) in eenheden g r o t e r dan 30.

Een duidelijk verschil komt naar voren tussen het oostelijk en zuidelijk

zandgebied. Het percentage d i e r e n dat in g r o t e r e eenheden wordt gehouden

is in het zuiden aanmerkelijk g r o t e r dan in het oosten. Dit wordt v e r o o r

-zaakt door een g r o t e r aantal grote eenheden en een kleiner aantal kleine

eenheden in het zuiden t . o . v . het oosten.

Tabel 3 is niet goed vergelijkbaar met tabel 2, omdat in tabel 3 (1968) de

opfokzeugjes niet zijn meegeteld. Wel is uit deze tabellen af te leiden, dat

in het zuiden in de twee tussenliggende j a r e n de ontwikkeling naar g r o t e r e

eenheden s t e r k e r is geweest dan in het oosten.

2. 2.DE WIJZE VAN BIGGENAANKOOP IN DE PRAKTIJK

Voor het behalen van een goed m e s t e r i j r e s u l t a a t is goed uitgangsmateriaal

een e e r s t e v e r e i s t e . De biggenaankoop is dan ook een belangrijke faktor.

Onderstaande gegevens uit de varkenshouderijkernen in Overijssel,

Gelder-land en Noord-Brabant geven een indruk van de herkomst der biggen op de

mestbedrijven die een deelboekhouding bijhielden.

In Overijssel werden over de periode november 1967 - november 1968 120

deelboekhoudingen berekend. De biggenaankoop was hierbij als volgt:

(10)

b e d r i j v e n p r o c e n t e n B e d r i j v e n d i e de b i g g e n z e l f fokten 13 11% V a s t e r e l a t i e m e t I of 2 f o k k e r s 22 18 L e d e n b i g g e n - of i n t e g r a t i e r i n g 48 40 V a n d i v e r s e f o k b e d r i j v e n of via h a n d e l a r e n 37 31 B i j de b i n n e n de G e l d e r s e k e r n e n o v e r de p e r i o d e m e i 1968 m e i 1969 b e -r e k e n d e 211 d e e l b o e k h o u d i n g e n w a s de s i t u a t i e a l s v o l g t : B e d r i j v e n d i e de b i g g e n zelf f o k t e n V a s t e r e l a t i e m e t 1 f o k k e r V a s t e r e l a t i e m e t 2 f o k k e r s B i g g e n v a n m e e r d e r e f o k b e d r i j v e n In N o o r d - B r a b a n t w a s de s i t u a t i e in de p e r i o d e n o v e m b e r ) 967 - n o v e m b e r 1968 bij in t o t a a l 2 64 b e d r i j v e n a l s v o l g t : a a n t a l in aant; b e d r i j 41 40 17 113 a.1 ven _P i n r o c e n t e n 19% 19 8 54 b e d r i j v e n p r o c e n t e n B e d r i j v e n d i e de b i g g e n zelf fokten 39 15% V a s t e r e l a t i e m e t 1 f o k k e r 93 35 V a s t e r e l a t i e m e t 2 f o k k e r s 63 24 B i g g e n van m e e r d e r e f o k b e d r i j v e n 69 26 H i e r u i t b l i j k t d u i d e l i j k , dat h e t a a n t a l k e r n d e e l n e m e r s dat de b i g g e n van 1 of 2 f o k b e d r i j v e n b e t r e k t in O v e r i j s s e l en G e l d e r l a n d nog in de m i n d e r h e i d i s , t e r w i j l in N o o r d - B r a b a n t nog s l e c h t s 26% van de k e r n d e e l n e m e r s de b i g g e n van m e e r d a n 2 f o k b e d r i j v e n b e t r e k t .

In O v e r i j s s e l w e r d t e v e n s het v e r b a n d t u s s e n w i j z e van a a n k o o p , het s p e n e n en het g e z o n d h e i d s c e r t i f i k a a t g e l e g d . D e z e r e l a t i e w o r d t in t a b e l 4 w e e r g e

(11)

-ni ni X eu 43 X> a o N 4) M fi <u fi (X ft o o e ni ni fi ni > -a fi ni 43 eu > 0) 0) ni H ni ni 0 H .,_, _ni ni X -t-J

^

m <j u eu X ) fi 0 si 4 J ni ni X • H V * T> u eu u h eu X I fi o N ni m ! H <4-t + J »H <U O +-> -*-* m ni

£

V4H +-> H <u u + j eu

e

T3

fi

(U 0) (X (A u M -t-J • H fi

fi

CU X* ß (U u ft co 0) ß CD X ) ß (U

ft

to 1 M +-> CU C ß X I ß CU 0)

ft

CO 0) M ß CU i T l m LTT r -,^, vD ^—^ ^ i n OJ _CET CO • * ^ O o C2-(M . -s£ IM i n M o (M t— co o •Ci i n co (M .—-^ • * i n il m i n o M CET CO vO CO O ^~~-00 un • * o m ^ c o CO Jl^ ß ND VU :P

e

XI tu 43 4* ₀ M-< ß CD M

w

eu + J m eu h eu to ni > tu X X o tu eu -»-> <-t-i 0 00 ß tu m _{t e} fi h 43 4«! 0 MH eu co u eu > Q .-* eu XI ß ni 4 3 ni 0 CM .11 0 0 (V) II ni o E H ß o X eu M IH eu eu O 4 = tu X tu 43

-s

eu eu fi eu co x i 43 X I eu 43 fi ni ni eu .43 X ni ni 43 fi eu ß 14

(12)

2 . 3 . DE I N V L O E D VAN DE B I G G E N A A N K O O P O P DE M E S T E R I J -R E S U L T A T E N In v o o r n o e m d e p r o v i n c i e s w e r d ook de i n v l o e d v a n de w i j z e v a n b i g g e n a a n -k o o p op de m e s t e r i j r e s u l t a t e n n a g e g a a n . O n d e r s t a a n d e o v e r z i c h t e n g e v e n d a a r v a n het r e s u l t a a t . O v e r i j s s e l : A a n t a l b e d r i j v e n G e m . g r o e i p e r dag i n g r a m m e n V o e d e r v e r b r u i k p e r kg g r o e i S t e r f t e p e r c e n t a g e G e l d e r l a n d : B i g g e n a a n v o e r uit v a s t e r e l a t i e of e i g e n f o k b e d r i j f 3 5 5 9 3 3 , 4 8 2 , 2 % B: i g g e n a a n k o o p van d i v e r s e be : d r i j v e n 3 7 5 8 3 3, 56 3, 1 % fokken en m e s t e r s m e t m e s t e r s m e t m e s t e n op 1 v a s t e m e e r dan één b e d r i j f f o k k e r A a n t a l b e d r i j v e n 34 3 9 G e m . g r o e i p e r dag i n g r a m m e n 591 580 V o e d e r v e r b r u i k p e r kg g r o e i 3, 42 3, 40 S t e r f t e p e r c e n t a g e 2, 9 % 2 , 1 % 2 f o k k e r s 63 572 3 , 4 1 3, 3 % N o o r d - B r a b a n t : fokken en m e s t e n op 1 v a s t e m e s t e r s m e t m e s t e r s m e t m e e r dan A a n t a l b e d r i j v e n 39 f o k k e r 9 3 2 f o k k e r s 6 9

(13)

a l l - i n a l l - o u t - s y s t e e m voldoende rekening te houden met de biggenaankoop.

Het zou namelijk onverstandig zijn om middels het propageren van het a l l

-in a l l - o u t - s y s t e e m de'aandacht voor een goede biggenaankoop af te leiden.

2 . 4 . MOGELIJKHEDEN VAN BIGGENAANKOOP VAN EEN FOKBEDRIJF

BIJ DE HUIDIGE STRUKTUUR VAN DE VARKENSHOUDERIJ

Een mestbedrijf met een gemiddeld aantal varkens van 150 heeft jaarlijks

ongeveer 375 biggen nodig. Uitgaande van 15 grootgebrachte biggen p e r

zeug zijn voor de leverantie van deze biggen 25 zeugen nodig.

Rekening houdend met een gewenste overkapaciteit bij de fokker bij een

vaste relatie van één fokker en één m e s t e r kan het aantal benodigde zeugen

op 30 gesteld worden. Uit de e e r d e r vermelde tabellen 1 en 2 bleek, dat in

1966 18% van de mestvarkens gehouden werd in eenheden 5150, terwijl het

percentage fokzeugen (inklusief opfokzeugen) in eenheden 530 op 25% kwam.

Uitgaande van ongeveer 1 opfokzeug p e r 4 fokzeugen kan gesteld worden

dat de mogelijkheden voor g r o t e r e m e s t e r s om biggen van één fokbedrijf te

betrekken toch wel aanwezig zijn. Het aantal bedrijven met 50 149 m e s t

-varkens k o r r e s p o n d e e r t ook vrij goed met het aantal fokbedrijven in de

grootteklasse 1 0 - 3 0 fokzeugen. Bezien wij de cijfers per provincie dan

valt op, dat de verhouding t u s s e n de grootteklassen van fokkerij en m e s

-t e r i j p e r provincie weinig ui-teenloop-t.

De vraag is echter of sinds 1966 de fokkerijeenheden even s t e r k in omvang

zijn toegenomen als de mesterijeenheden. Op grond van deze tabellen kan

gesteld worden, dat de mogelijkheden van relatie van één fokker en één

m e s t e r groter zijn dan in de praktijk voorkomt (zie paragraaf 2 . 2 . ) .

Met name geldt dit voor het oosten van het land. Het geringe percentage

k e r n d e e l n e m e r s in het oosten van het land, dat een vaste relatie heeft met

één fokker wordt mede veroorzaakt door het feit, dat veel k e r n d e e l n e m e r s

lid zijn van een biggenring.

(14)

3. Veterinaire aspekten

Het a a n t a l g e s p e c i a l i s e e r d e b e d r i j v e n m e t g r o t e e e n h e d e n fok e n / o f m e s t -v a r k e n s n e e m t s n e l t o e . De b e g e l e i d i n g -v a n de -v a r k e n s h o u d e r i j z a l z i c h dan ook in h e t z e l f d e t e m p o a a n d e z e g r o t e r e e e n h e d e n m o e t e n a a n p a s s e n . E e n b e l a n g r i j k a s p e k t v a n d e z e b e g e l e i d i n g is de g e z o n d h e i d s z o r g . A a n g e z i e n , z i e k t e n in het a l g e m e e n e e n z e e r o n g u n s t i g effekt h e b b e n op de k o s t p r i j s , d o o r d a t z i j h e t a a n t a l g r o o t g e b r a c h t e b i g g e n , de v o e d e r k o n v e r s i e , de g r o e i en het u i t v a l p e r c e n t a g e n a d e l i g b e ï n v l o e d e n , z a l het g e n e z e n van z i e k e d i e r e n z o v e e l m o g e l i j k v e r v a n g e n d i e n e n t e w o r d e n d o o r p r e v e n t i e v e m a a t r e -g e l e n . Het a l l - i n a l l - o u t - s y s t e e m is e r één v a n . 3 . 1 . Z I E K T E R I S I K O BIJ G R O T E R E E E N H E D E N Het z i e k t e r i s i k o is bij g r o t e r e b e d r i j v e n b e l a n g r i j k g r o t e r . De o o r z a k e n h i e r v o o r k u n n e n a l s volgt w o r d e n s a m e n g e v a t : a . Op g r o t e b e d r i j v e n is e r e e n v e e l i n t e n s i e v e r v e r k e e r v a n en n a a r het bedrijf, w a a r d o o r de k a n s op z i e k t e - i n s l e e p w o r d t v e r g r o o t . Dit v e r k e e r b e s t a a t o . a . uit de a a n v o e r v a n b i g g e n , v o e d e r en s t r o , uit de a f v o e r v a n m e s t v a r k e n s en m e s t en uit het b e z o e k v a n a d v i s e r e n d e en v e r z o r g e n d e p e r s o n e n . b . De v e r s p r e i d i n g v a n z i e k t e n vindt op g r o t e b e d r i j v e n s n e l l e r p l a a t s . In e e n g r o t e s t a l k a n in k o r t e t i j d e e n g r o t e r a a n t a l d i e r e n a a n g e t a s t w o r -den dan in e e n k l e i n e s t a l . c . Op e e n g r o o t a a n t a l d i e r e n is het a a n t a l z w a k k e d i e r e n g r o t e r . Z w a k k e d i e r e n w o r d e n v l u g g e r z i e k e n f u n g e r e n dan a l s s m e t s t o f b r o n v o o r a n -d e r e -d i e r e n . d. Op g r o t e b e d r i j v e n w o r d t v a a k m i n d e r t i j d b e s t e e d a a n k o n t r o l e dan g e w e n s t i s v o o r g r o t e e e n h e d e n . H i e r d o o r w o r d e n z i e k t e n v a a k t e l a a t o p -g e m e r k t , w a a r d o o r z i j z i c h -g e m a k k e l i j k e r k u n n e n v e r s p r e i d e n .

(15)

b . De m o g e l i j k h e i d o m r e g e l m a t i g g e h e l e s t a l l e n of a f d e l i n g e n t e r e i n i g e n en t e o n t s m e t t e n , w a a r b i j d a n g e b r u i k g e m a a k t k a n w o r d e n van o n t s m e t -t i n g s m i d d e l e n en m e -t h o d e n d i e n i e -t -t o e p a s b a a r z i j n in s -t a l l e n w a a r i n d i e r e n v e r b l i j v e n ( b . v . f o r m a l i n e d a m p e . d . ) . c . De m o g e l i j k h e i d o m k o n t i n u e i n f e k t i e s op e e n b e d r i j f t e o n d e r b r e k e n , w a a r d o o r de s m e t s t o f n i e t de k a n s k r i j g t o m s t e e d s w e e r o p n i e u w in g e -z o n d e , j o n g e d i e r e n e e n v o e d i n g s b o d e m t e v i n d e n .

d. Het b e p e r k e n tot e e n m i n i m u m v a n het v e r p l a a t s e n van d i e r e n ; de w e e r -s t a n d van de d i e r e n w o r d t d a n m i n d e r -s t e r k b e n a d e e l d . e . De m o g e l i j k h e i d o m het s t a l k l i m a a t a a n t e p a s s e n a a n de l e e f t i j d v a n de d i e r e n , h e t g e e n e e n g u n s t i g effekt heeft op g e z o n d h e i d , g r o e i en v o e d e r k o n v e r s i e . f. De m o g e l i j k h e i d o m b e p a a l d e p r e v e n t i e v e m a a t r e g e l e n , z o a l s b . v . s c h u r f t - en w o r m b e s t r i j d i n g , bij g r o t e r e g r o e p e n d i e r e n g e l i j k t i j d i g uit t e v o e r e n . g . E e n g e r i n g e r e k a n s op fouten bij de v o e d i n g , d a a r de n o r m e n e e n v o u d i g e r t e h a n t e r e n zijn en e r in é é n a f d e l i n g h e t z e l f d e v o e r g e b r u i k t •wordt. h . E e n g e r i n g e r e k a n s op z i e k t e - i n s l e e p , d a a r de v a r k e n s l a d e r s m i n d e r v a a k op h e t b e d r i j f k o m e n . N a d e l e n : a . Het p r o b l e e m o m bij de h u i d i g e b e d r i j f s g r o o t t e v o l d o e n d e b i g g e n g e l i j k -t i j d i g van é é n b e d r i j f -t e b e -t r e k k e n . W a n n e e r de v e r m e e r d e r i n g s b e d r i j v e n in g r o o t t e t o e n e m e n en s t r e v e n n a a r het fokken van b i g g e n in g r o e p e n , dan w o r d t dit n a d e e l g e r i n g e r . b . E e n i e t s g r o t e r r i s i k o , d o o r d a t e r e e n g r o t e r e g r o e p j o n g e en dus k w e t s b a r e d i e r e n g e l i j k t i j d i g a a n w e z i g i s . Dit n a d e e l v e r v a l t v o o r g r o t e b e -d r i j v e n w a a r m e t m e e r -d e r e a f -d e l i n g e n w o r -d t g e w e r k t . K o n k l u d e r e n d m a g g e s t e l d w o r d e n , dat - z i e k t e k u n d i g g e z i e n - de v o o r d e l e n de n a d e l e n v e r r e o v e r t r e f f e n .

(16)

4. Bouw, indeling, inrichting en gebruik van de stallen

A a n g e z i e n de m e e s t e v a r k e n s i n ons l a n d z i j n g e h u i s v e s t in s t a l l e n , die zijn v o o r z i e n van t r o g g e n , zijn de o n t w o r p e n s t a l l e n e r ook m e e u i t g e r u s t . Bij het v o e r e n is e r v a n u i t g e g a a n dat a l l e d i e r e n (10 c . q . 20 p e r hok) t e g e -l i j k e r t i j d a a n de t r o g k u n n e n s t a a n . Dit g e -l d t ook v o o r de b i g g e n . Zou m e n v o o r de b i g g e n o v e r g a a n n a a r d r o o g v o e r b a k k e n , dan w o r d t de i n r i c h t i n g g o e d k o p e r en e e n v o u d i g e r . V o o r de z w a a r d e r e d i e r e n v a n h e t N . L . - r a s is 30 c m t r o g l e n g t e g e r e k e n d . W o r d e n G . Y . - v a r k e n s g e m e s t , dan is d e z e l e n g t e t o t a a n h e t e i n d g e w i c h t a a n de k r a p p e k a n t . M e n m a g e r wel r e k e -ning m e e h o u d e n , dat in e e n hok e e n v o o r l o p e r a a n w e z i g i s .

T e r w i l l e v a n de v e r g e l i j k b a a r h e i d z i j n a l l e s t a l l e n u i t g e r u s t m e t r o o s t e r s in de m e s t g a n g , w a a r b i j het d r i j f m e s t s y s t e e m is t o e g e p a s t . De d r i j f m e s t -k a n a l e n v a n de d i v e r s e a f d e l i n g e n s t a a n n i e t m e t e l -k a a r in v e r b i n d i n g . In e l k e s t a l z i j n a f h a n k e l i j k v a n h e t a a n t a l t e h u i s v e s t e n d i e r e n 2 of 4 z i e k e n b o x e n o p g e n o m e n . D e z e r u i m t e n m o e t e n t e v e n s w o r d e n g e z i e n a l s e e n p l a a t s w a a r a c h t e r b l i j v e r s i n k u n n e n w o r d e n a f g e m e s t . B i j a l l e o n t -w o r p e n s t a l l e n is e r v a n u i t g e g a a n , dat bij het a f l e v e r e n de z -w a r e d i e r e n b i n n e n het s t a l g e b o u w k u n n e n w o r d e n v e r z a m e l d . 4 . 1 . B O U W K U N D I G E OMSCHRIJVING De s t a l l e n h e b b e n e e n s p o u w m u u r v a n b a k s t e e n a l s o m w a n d i n g . In de m u r e n z i j n g e e n r a m e n a a n g e b r a c h t . De d a k b e d e k k i n g b e s t a a t uit a s b e s t -c e m e n t - g o l f p l a t e n . De i s o l a t i e w o r d t g e v o r m d d o o r 8 -c m m i n e r a a l w o l op a s b e s t b o a r d . In de t w e e r i j i g e s t a l l e n i s d a k i s o l a t i e a a n g e b r a c h t , bij de v i e r - en m e e r r i j i g e s t a l l e n d a k i s o l a t i e in k o m b i n a t i e m e t g e d e e l t e l i j k e e n h o r i z o n t a a l p l a f o n d . De v l o e r e n v a n de l i g r u i m t e n z i j n g e i ' s o l e e r d m e t 10 c m k l i n k e r i s o l i e t . De m e s t g a n g e n z i j n v o o r z i e n van b e t o n n e n r o o s t e r p l a t e n m e t d a a r o n d e r e e n

(17)

352*

plan 4466(1) STAL VOOR 240 DIEREN ÉÉN RUIMTE

(18)

Stal voor 240 d i e r e n in één ruimte en 2 x opschuiven.

Dieren van verschillende leeftijd en gewicht zijn in één ruimte

onderge-b r a c h t . Tijdens de mestperiode worden ze tweemaal verhokt. In veronderge-band

met de grootste voeropname zijn de zwaarste dieren naast de berging

ge-p l a a t s t . Door de aangege-paste ruimte ge-per dier heeft deze stalvorm een hoge

bezettingsdichtheid.

Voordelen

a. lage bouwkosten p e r opgelegd varken.

b . doordat d i e r e n van verschillende leeftijd bij elkaar zijn is de eigen

warmtevoorziening meestal voldoende.

c . bij een juist gebruik is een vrij konstante bezetting kg levendgewicht

3 aanwezig, waardoor met een maximale luchtverversing van 70 m per

uur p e r dier kan worden volstaan.

Nadelen

a. het bijeen zijn van varkens van verschillende gewichten in verband met

het s t a l k l i m a a t .

b . tweemaal verhokken geeft extra arbeid en per groep varkens moeten

per mestperiode 3 hokken worden gereinigd.

c. de mogelijkheid om de stal in zijn geheel te ontsmetten ontbreekt,

waar-door kontinue infekties niet kunnen worden onderbroken.

d. het i s o l e r e n van een stalgedeelte bij een ziekteuitbraak is niet mogelijk.

e. het verhokken van varkens kan verlies aan weerstand geven, hetgeen

(19)

min. 7 8 0

plan U 6 6 ( 2 )

STAL VOOR 240 DIEREN

3 AFDELINGEN

(20)

Stal v o o r 240 d i e r e n in 3 a f d e l i n g e n , 1 x o p s c h u i v e n ( a l l - i n a l l - o u t p e r af-deling) . A l l e 80 b i g g e n w o r d e n o p g e v a n g e n in e e n van de r e s t v a n de s t a l a f g e s l o t e n r u i m t e . H i e r v e r b l i j v e n ze 6 à 7 w e k e n . D a a r n a w o r d e n a l l e d i e r e n o v e r -g e p l a a t s t n a a r é é n van de a f d e l i n -g e n v o o r z w a a r d e r e v a r k e n s . De d i e r e n b e s t e m d v o o r de a f d e l i n g , die h e t v e r s t van de b i g g e n a f d e l i n g is v e r w i j d e r d , m o e t e n b u i t e n o m w o r d e n v e r h o k t . A l l e a f d e l i n g e n zijn a f z o n d e r l i j k b e r e i k -b a a r . V o o r d e l e n

a . de t e m p e r a t u u r k a n bij de leeftijd van de d i e r e n w o r d e n a a n g e p a s t . b . g e s c h e i d e n a f d e l i n g e n , w a a r d o o r i s o l a t i e bij z i e k t e u i t b r a a k m o g e l i j k i s . c . de m o g e l i j k h e i d o m a f d e l i n g e n in hun g e h e e l t e o n t s m e t t e n , w a a r d o o r k o n t i n u e i n f e k t i e s k u n n e n w o r d e n o n d e r b r o k e n . N a d e l e n a . e e n a a n g e p a s t e v e r w a r m i n g s - e n v e n t i l a t i e k a p a c i t e i t p e r a f d e l i n g v r a a g t e e n h o g e r e i n v e s t e r i n g . In de b i g g e n a f d e l i n g is b i j v e r w a r m i n g n o d i g ; in de a n d e r e a f d e l i n g e n m o e t e e n v e r p l a a t s b a r e w a r m t e b r o n a a n w e z i g zijn v o o r h e t d r o o g s t o k e n na het s c h o o n m a k e n en v o o r het op t e m p e r a -t u u r b r e n g e n v o o r d a -t de d i e r e n in de a f d e l i n g e n k o m e n . b . de b o u w k o s t e n p e r d i e r zijn h o g e r d o o r de i e t s m i n d e r g o e d e r u i m t e b e -n u t t i -n g bij de z w a a r d e r e v a r k e -n s . c . de v a r k e n s w o r d e n é é n m a a l v e r h o k t , z o d a t p e r g r o e p v a r k e n s p e r m e s t -p e r i o d e t w e e h o k k e n m o e t e n w o r d e n g e r e i n i g d . d. é é n m a a l v e r h o k k e n b r e n g t r i s i k o ' s m e e v o o r de w e e r s t a n d van de v a r -k e n s .

(21)

min. 780 - - & -2 1 3b2* J^U

_±¥

plan 4 4 6 6 ( 3 ) STAL VOOR 240 DIEREN 3 AFDELINGEN

(22)

Stal voor 240 dieren in 3 afdelingen, niet opschuiven (all-in all-out per

afdeling).

Bij deze opzet blijven de biggen tijdens de gehele mestperiode in dezelfde;

r u i m t e . Tussen de afdelingen is via de mestgang geen verbinding; alle

af-delingen zijn afzonderlijk b e r e i k b a a r .

Voordelen

a. de t e m p e r a t u u r kan bij de leeftijd van de dieren worden aangepast.

b . niet verplaatsen van de varkens geeft een besparing aan arbeid en per

groep varkens behoeft p e r mestperiode slechts één hok te worden

ge-reinigd.

c. de mogelijkheid om afdelingen in hun geheel goed te ontsmetten, w a a r

-door kontinue infekties kunnen worden onderbroken.

d. gescheiden afdelingen, waardoor isolatie bij ziekteuitbraak mogelijk i s .

e . geen vermindering van de weerstand tengevolge van het v e r p l a a t s e n .

Nadelen

a. voor i e d e r e afdeling is bijverwarming nodig, hetgeen een hogere i n v e s

-tering v r a a g t .

b . de bouwkosten per dier zijn hoger door de minder goede ruimtebenutting.

c. g r o t e r e kans op bevuilen van de ligruimte in het begin van de m e s t

(23)

260*

Tt

80 m,v. voergang - - S ligrui mte : IJ j m e t t gang -8 0 m.v. _{: - ;}

_t

berging zi eken-box 110,.160 .IBOihSO,II

" T T T

"l| 300 l 300 J 300

T ' T

1760 300

STAL VOOR 24 0 DIEREN 3 AFDELINGEN

(24)

Stal v o o r 240 d i e r e n in 3 a f d e l i n g e n , 1 x o p s c h u i v e n ( a l l - i n a l l - o u t p e r af-deling) . De j o n g e r e d i e r e n w o r d e n o p g e v a n g e n in e e n b i g g e n a f d e l i n g . Na 6 à 7 w e k e n w o r d e n ze o v e r g e p l a a t s t n a a r de a f d e l i n g v o o r de z w a a r d e r e d i e r e n . De b i g g e n m o e t e n vanuit de b i g g e n a f d e l i n g bf b u i t e n o m bf o v e r de a f s c h e i d i n g e n n a a r de a n d e r e a f d e l i n g e n w o r d e n g e b r a c h t . V o o r d e l e n a . elke a f d e l i n g is b e r e i k b a a r vanaf de c e n t r a l e v o e d e r g a n g ( m i n d e r r u s t -v e r s t o r e n d ) . b . de t e m p e r a t u u r k a n b i j de l e e f t i j d v a n de d i e r e n w o r d e n a a n g e p a s t . c . g e s c h e i d e n a f d e l i n g e n , w a a r d o o r i s o l a t i e bij z i e k t e u i t b r a a k m o g e l i j k i s . d. de m o g e l i j k h e i d o m de a f d e l i n g e n in hun g e h e e l t e o n t s m e t t e n , w a a r d o o r k o n t i n u e i n f e k t i e s k u n n e n w o r d e n o n d e r b r o k e n . N a d e l e n a . m e c h a n i s c h v o e r e n is m o e i l i j k e r t e v e r w e z e n l i j k e n . b . e e n a a n g e p a s t e v e r w a r m i n g s - en v e n t i l a t i e k a p a c i t e i t p e r a f d e l i n g v r a a g t e e n h o g e r e i n v e s t e r i n g . In de b i g g e n a f d e l i n g is bij v e r w a r m i n g n o d i g ; in de a n d e r e a f d e l i n g e n m o e t e e n v e r p l a a t s b a r e w a r m t e b r o n a a n w e z i g zijn v o o r het d r o o g s t o k e n na het s c h o o n m a k e n en v o o r h e t op t e m p e r a t u u r b r e n g e n v o o r d a t de d i e r e n in de a f d e l i n g e n k o m e n . c . de b o u w k o s t e n p e r d i e r zijn h o g e r d o o r de i e t s m i n d e r g o e d e r u i m t e b e -nutting bij de z w a a r d e r e v a r k e n s . d. de v a r k e n s w o r d e n é é n m a a l v e r h o k t z o d a t p e r g r o e p v a r k e n s p e r m e s t -p e r i o d e t w e e h o k k e n m o e t e n w o r d e n g e r e i n i g d . e . é é n m a a l v e r h o k k e n b r e n g t r i s i k o ' s m e e v o o r de w e e r s t a n d van de v a r -k e n s .

(25)

f 636* b e r g i n g

- :

--_

±

80 m.v. 80 m.v. 80 m.v. voergang ligruimte nestganç • 80 m.v.

-_

-=Hr

h±

300 1 3 0 0 T * 3 0 0 i 300 1760 j|160 ||120| 160 1110 |l' il1 I' P •

STAL VOOR 480 DIEREN

6 AFDELINGEN

(26)

Stal voor 480 dieren in 6 afdelingen, 1 x opschuiven (all-in all-out per

af-deling).

Voor de omschrijving zie plan 4 .

Voor- en nadelen zie plan 4 .

(27)

- 4 5 8 + 1360 , 300 ,| 300 i, 300 ^ 300 ,|1&0,

"

- _

--80 m.v. 80 m,v. v o e r g a n g - - m e s t ga- tg .igruimte 80 mv. b e r g i n g

STAL VOOR 240 DIEREN 3 AFDELINGEN

(28)

Stal v o o r 240 d i e r e n in 3 a f d e l i n g e n , n i e t o p s c h u i v e n ( a l l - i n a l l - o u t p e r af-deling) .

Bij d e z e o p z e t v e r b l i j v e n de d i e r e n g e d u r e n d e de g e h e l e m e s t p e r i o d e in d e z e l f d e r u i m t e .

V o o r d e l e n

a . elke afdeling is b e r e i k b a a r vanaf de c e n t r a l e v o e d e r g a n g ( m i n d e r r u s t -v e r s t o r e n d ) .

b . de t e m p e r a t u u r kan bij de l e e f t i j d v a n de d i e r e n w o r d e n a a n g e p a s t . c . niet v e r p l a a t s e n van de v a r k e n s geeft een b e s p a r i n g a a n a r b e i d en p e r

g r o e p v a r k e n s behoeft p e r m e s t p e r i o d e s l e c h t s één hok t e w o r d e n g e -r e i n i g d .

d. de m o g e l i j k h e i d o m de a f d e l i n g e n in hun g e h e e l goed t e o n t s m e t t e n , w a a r d o o r k o n t i n u e i n f e k t i e s k u n n e n w o r d e n o n d e r b r o k e n .

e . g e s c h e i d e n a f d e l i n g e n , w a a r d o o r i s o l a t i e bij z i e k t e u i t b r a a k m o g e l i j k i s . f. g e e n v e r m i n d e r i n g van de w e e r s t a n d t e n g e v o l g e van het v e r p l a a t s e n .

N a d e l e n

a . m e c h a n i s c h v o e r e n i s m o e i l i j k e r t e v e r w e z e n l i j k e n .

b . v o o r i e d e r e afdeling is b i j v e r w a r m i n g nodig, h e t g e e n e e n h o g e r e i n v e s -t e r i n g v r a a g -t .

c . de b o u w k o s t e n p e r d i e r zijn h o g e r d o o r de m i n d e r g o e d e r u i m t e b e n u t t i n g . d. g r o t e r e k a n s op b e v u i l e n van de l i g r u i m t e in het b e g i n van de m e s t p e r

(29)

H=-berging ekinbo mestgaf g ligruimt • voe rgang

±

-- -- :

" - !

:

-150 H 300 - Hl' 300 | 300 | 300 •1- - | . 1360 458"

p l a n 4 4 6 6 ( 7 )

S T A L VOOR 480 D I E R E N 6 AFDELINGEN NIET OPSCHUIVEN

(30)

Stal voor 480 dieren in 6 afdelingen, niet opschuiven (all-in all-out p e r

af-deling).

Voor de omschrijving zie plan 6.

Voor- en nadelen zie plan 6.

(31)

p l a n 4 4 6 6 STAL VOOR 4 8 0 3 AFDELINGEN I x O P S C H U I V E N ( 8 ) DIEREN

(32)

Stal v o o r 480 d i e r e n in 3 a f d e l i n g e n , 1 x o p s c h u i v e n ( a l l - i n a l l - o u t p e r af-deling) . Bij d e z e 4 r i j i g e s t a l w o r d e n de j o n g e d i e r e n o p g e v a n g e n in e e n b i g g e n a f d e l i n g . Na 6 à 7 w e k e n volgt o v e r p l a a t s i n g n a a r de a f d e l i n g v o o r de z w a a r d e r e d i e r e n . Bij dit p l a n o n t b r e e k t de i s o l a t i e s l u i s t u s s e n de b e i d e a f d e -l i n g e n bij de z w a a r d e r e v a r k e n s . V o o r d e l e n a . d o o r de g e z w a a i d e o p s t e l l i n g z i j n s l e c h t s 2 m e s t k a n a l e n n o d i g . b . in v e r g e l i j k i n g m e t p l a n 5 en 7 ( e v e n e e n s v o o r 480 d i e r e n ) is m e c h a n i s c h v o e r e n h i e r g e m a k k e l i j k t e v e r w e z e n l i j k e n . c . de b i g g e n r u i m t e k a n nog in t w e e ë n w o r d e n g e d e e l d , w a a r d o o r h e t a a n t a l in é é n k e e r a a n te k o p e n b i g g e n k a n w o r d e n g e h a l v e e r d . L a t e r vindt d a n wel e e n v e r m e n g i n g p l a a t s in de a f d e l i n g e n v o o r de z w a a r d e r e v a r k e n s . d. de t e m p e r a t u u r k a n bij de l e e f t i j d van de d i e r e n w o r d e n a a n g e p a s t . e . g e s c h e i d e n a f d e l i n g e n , w a a r d o o r i s o l a t i e bij z i e k t e u i t b r a a k m o g e l i j k i s . f. de m o g e l i j k h e i d o m de a f d e l i n g e n in hun g e h e e l goed t e o n t s m e t t e n , w a a r -d o o r k o n t i n u e i n f e k t i e s k u n n e n w o r -d e n o n -d e r b r o k e n . N a d e l e n a . een a a n g e p a s t e v e r w a r m i n g s - en v e n t i l a t i e k a p a c i t e i t p e r a f d e l i n g v r a a g t e e n h o g e r e i n v e s t e r i n g . In de b i g g e n a f d e l i n g is b i j v e r w a r m i n g n o d i g ; in de a n d e r e a f d e l i n g e n m o e t e e n v e r p l a a t s b a r e w a r m t e b r o n a a n w e z i g zijn v o o r het d r o o g s t o k e n na het s c h o o n m a k e n en v o o r het op t e m p e r a t u u r b r e n g e n v o o r d a t de d i e r e n in de a f d e l i n g e n k o m e n .

b . de b o u w k o s t e n p e r d i e r zijn h o g e r d o o r de i e t s m i n d e r g o e d e r u i m t e b e -nutting bij de z w a a r d e r e v a r k e n s .

c . v a r k e n s w o r d e n é é n m a a l v e r h o k t , zodat p e r g r o e p v a r k e n s p e r m e s t -p e r i o d e t w e e h o k k e n m o e t e n w o r d e n g e r e i n i g d .

(33)

^irtlrj

plan 4466 (9)

STAL VOOR 4 0 0 DIEREN 3 AFDELINGEN

(34)

Stal v o o r 480 d i e r e n in 3 a f d e l i n g e n , n i e t o p s c h u i v e n ( a l l - i n a l l - o u t p e r af-deling) . De d i e r e n b l i j v e n t i j d e n s de g e h e l e m e s t p e r i o d e in d e z e l f d e r u i m t e . V o o r d e l e n a . d o o r de g e z w a a i d e o p s t e l l i n g zijn s l e c h t s 2 m e s t k a n a l e n n o d i g . b . in v e r g e l i j k i n g m e t p l a n 5 en 7 ( e v e n e e n s v o o r 480 d i e r e n ) i s m e c h a n i s c h v o e r e n h i e r g e m a k k e l i j k t e v e r w e z e n l i j k e n . c . de t e m p e r a t u u r k a n bij de l e e f t i j d v a n de d i e r e n w o r d e n a a n g e p a s t . d. n i e t v e r p l a a t s e n v a n de v a r k e n s geeft e e n b e s p r a i n g a a n a r b e i d en p e r g r o e p v a r k e n s behoeft p e r m e s t p e r i o d e s l e c h t s één hok t e w o r d e n g e -r e i n i g d . e . de m o g e l i j k h e i d o m de a f d e l i n g e n in hun g e h e e l g o e d t e o n t s m e t t e n , w a a r d o o r k o n t i n u e i n f e k t i e s k u n n e n w o r d e n o n d e r b r o k e n . f. g e s c h e i d e n a f d e l i n g e n , w a a r d o o r i s o l a t i e bij z i e k t e u i t b r a a k m o g e l i j k i s . g . g e e n v e r m i n d e r i n g v a n de w e e r s t a n d t e n g e v o l g e v a n het v e r p l a a t s e n . N a d e l e n a . v o o r i e d e r e a f d e l i n g is b i j v e r w a r m i n g nodig, h e t g e e n e e n h o g e r e i n v e s -t e r i n g v r a a g -t . b . de b o u w k o s t e n p e r d i e r zijn h o g e r , d o o r de m i n d e r g o e d e r u i m t e b e n u t -t i n g \

c . g r o t e r e k a n s op b e v u i l e n van de l i g r u i m t e in het b e g i n van de m e s t p e r i -o d e .

d. v o o r het v e r w i j d e r e n v a n de m e s t m o e t e e n e x t r a d w a r s k a n a a l m e t e e n p o m p p u t w o r d e n a a n g e b r a c h t .

e . d o o r de v e r d u b b e l i n g v a n het a a n t a l d i e r e n p e r a f d e l i n g is het z i e k t e -r i s i k o g -r o t e -r .

(35)

4 . 2 . V E N T I L A T I E V o o r de l u c h t v e r v e r s i n g van de s t a l l e n g e l d e n de v o l g e n d e u i t g a n g s p u n t e n . L u c h t a a n v o e r a . in de s t a l l e n n r . 1, 2, 3, 8 en 9 k o m t e e n d o o r l o p e n d e s p l e e t v a n m a x i m a a l 15 c m h o o g t e o n d e r de m u u r p l a a t . A f h a n k e l i j k van de v e n t i l a t i e b e -hoefte w o r d t de g r o o t t e van de s p l e e t g e r e g e l d , e v e n t u e e l g e s l o t e n d o o r e e n g e l e i d e k l e p . b . in de s t a l l e n n r . 4 t / m 7 dient de c e n t r a l e gang a l s s l u i s v o o r de a a n -v o e r -van de -v e r s e l u c h t . D e z e l u c h t k o m t de c e n t r a l e gang b i n n e n , hi via b u i t e n d e u r e n in w a r m e p e r i o d e n , of via a f s l u i t b a r e o p e n i n g e n in de p l a f o n d i s o l a t i e vanaf de z o l d e r in k o u d e r e p e r i o d e n . De l u c h t k o m t in de d i v e r s e a f d e l i n g e n d o o r e e n a f s l u i t b a r e s p l e e t in de o p g a a n d e w a n d e n t u s s e n c e n t r a l e gang en de a f d e l i n g e n . L u c h t a f v o e r In a l l e s t a l l e n z u l l e n v e n t i l a t o r e n w o r d e n g e p l a a t s t w e l k e de s t a l l u c h t w e g -z u i g e n . a . in de s t a l l e n n r . 1, 2, 3, 8 en 9 w o r d e n de v e n t i l a t o r e n g e p l a a t s t in k o k e r s d o o r h e t d a k . b . in de s t a l l e n n r . 4 t / m 7 w o r d e n de v e n t i l a t o r e n g e p l a a t s t in de z i j g e v e l s . De m a x i m a l e k a p a c i t e i t van de v e n t i l a t o r e n is g e b a s e e r d op de v o l g e n d e n o r m e n : 1 . b i g g e n en z w a a r d e r e v a r k e n s in één r u i m t e 70 m / d i e r / u u r ; o 2 . a f d e l i n g e n v o o r b i g g e n 50 m / d i e r / u u r ; o 3 . de a f d e l i n g e n v o o r z w a r e v a r k e n s (ook bij n i e t o p s c h u i v e n ) 100 m / d i e r / u u r . De k a p a c i t e i t van de v e n t i l a t o r e n w o r d t a u t o m a t i s c h g e r e g e l d . I n v e s t e r i n g R e k e n i n g h o u d e n d e m e t de e e r d e r g e n o e m d e v o o r z i e n i n g e n en n o r m e n z i j n de g l o b a l e k o s t e n i n k l u s i e f B . T . W . van het k o m p l e t e v e n t i l a t i e s y s t e e m , b e d r i j f s k l a a r o p g e l e v e r d , p e r s t a l , a l s v o l g t : 38

(36)

stal 1

stal 2

stal 3

stal 4

stal 5

ƒ 3

" 5

" 6

M 3

" 6

730,

460,

350,

780,

-(240 dieren)

(240 dieren)

(480 dieren)

stal 7

stal 8

stal 9

" 6

H 7 H 7

650,

560,

780,

-(480 dieren)

(480 dieren)

4 , 3. V E R WAR MING V o o r de v e r w a r m i n g z i j n de v o l g e n d e u i t g a n g s p u n t e n a a n g e h o u d e n . In de s t a l w a a r de d i e r e n t w e e m a a l w o r d e n o p g e s c h o v e n (plan 1) is g e e n v e r w a r m i n g n o d i g . In de s t a l l e n m e t 1 x o p s c h u i v e n ( p l a n n e n 2, 4 , 5 en 8) is b i j v e r w a r m i n g in de b i g g e n a f d e l i n g n o d i g , t e r w i j l v o o r h e t d r o o g s t o k e n en h e t op t e m p e r a t u u r b r e n g e n v a n de a f d e l i n g e n v o o r de z w a r e d i e r e n e e n w a r m t e k a n o n a a n w e z i g i s . De s t a l l e n (3, 6, 7 en 9) z o n d e r o p s c h u i v e n h e b -b e n in a l l e a f d e l i n g e n g a s k a p j e s a l s -b i j v e r w a r m i n g . Zonodig k u n n e n in de s t a l l e n 7 en 9 C . V . - i n s t a l l a t i e s w o r d e n a a n g e b r a c h t . A l s k a p a c i t e i t van e e n 4 - s t e e n s g a s k a p w o r d t 1200 k c a l / h a a n g e n o m e n . Het w a r m t e k a n o n heeft e e n k a p a c i t e i t v a n 19000 k c a l / h ( M a s t e r B 9 9 ) . Uit p r a k t i j k g e g e v e n s i s k o m e n v a s t t e s t a a n , dat bij g o e d g e i ' s o l e e r d e s t a l l e n a l l e e n e x t r a w a r m t e nodig i s v o o r de v e n t i l a t i e . De m a x i m a a l t e o v e r b r u g g e n t e m p e r a t u u r is 30 C ( 10 t o t + 2 0 ) . V o o r 80 b i g g e n is a l s m i n i m u m v e n t i l a t i e 500 m / h a a n g e h o u d e n . V o o r 80 m e s t v a r k e n s b e d r a a g t de m i n i -'s m u m - v e n t i l a t i e 1000 m / h . I n v e s t e r i n g e n , i n k l u s i e f m o n t a g e : p l a n 1 : n i h i l p l a n 2 : 4 x 4 - s t e e n s g a s k a p p e n 1 w a r m t e k a n o n p l a n 3 : 12 g a s k a p p e n p l a n 4 : 4 g a s k a p p e n 1 w a r m t e k a n o n v o o r 240 d i e r e n 600, - v o o r 240 d i e r e n 1 . 1 0 0 , -1.800,- voor 240 dieren 600, - voor 240 dieren

(37)

1.100,-c V m fi •r-t <u O)

>

fi

o oo ni o 00 - H o oo .-• o 00 o o oo o CM O CM o CM O CM o a dj

>

'3 x o (0 O . O r-l h 0) H T3

rt

-*->

fi

ni n! C 1 ) h <1> X ,_, nj C ni ni T3 M C O M • * r -r—< r -co CO o * o r -CO r^ •—i o o

•*

o

•*

• * o

•*

o oo ^o 0 0 I M 0 0 o CM <M CT" r—t O CM CM 0 0 0 0 CT~ CO CM • * O < M co CM er* CM f—< i n CM

•*

( M • * oo o i n

•*

i > r~ t ^ • * r~ CM 0 0 o CT~ CM CM v D r~ CM CM v D CM 1X1 CM s O .—1 CO CM CM r -i > CM CM

_

O i > i n

~

o i—i co v D *~' CM v O

•*

O CM CM CO r^

•*

o CM i n o o r -0 -0 r~ co N O CM CT* r -0 -0 0 0 r— oo 0 0 co v O v O CT" m s O r -• * r

-•*

o r -v u o o v O ( M • * O

•—*

CO v O O O CO o o v O co o v O o CO m CM 0 0 o o oo a * s O o CM i—i O O "X> o o o 0 0 CT~ • * o o o i n oo r -m i n CM r— oo • * v O r -a * i n o i—t 0 0 oo

~

co • * • * o CM o v O o o

~

•"O f -o •—< CM 0 0 o m o v D o o o CM CM CM O CO 0 0 m v D co oo i n o -—« • * o r—t o o i n i—i r -r * CT~ CM -£> O • * O m CM • * CO o ^o co co CM 0 0 r -O i—t i n r -s O CT* o m r— co 0 0 T f i n r—1 CO o co i n o i n r -co o r -• * co o r -CT* co o v u co • * o i n -—• CM O • * CM O CM CM CM O v O

•*

CM O oo 0 0 r—1 ^ f CM CO CM *£> m 1—1 CM CM ' t CO CM O CM CO CM r -•—• o o i n i—t i—i • * O o i—t r -•*o CM >-< p-H CO i - H r-t O oo r~ ^o o *~o i n r~ o oo r~ r~ o m v O v O o o -0 -0 co o m CO CO o co i > i n o m co co o s O • * s D O O CO CM O O CO CM O O MD CO O O s O CO 1 1 O o r -r—t o o r -i—t o o oo •-* o o 0 0 i—t i n o o i n v D oo i n • * co o r~

•*

,_, r^ r - H i n [ ^ •-' •—• CM O O m CM oo ' t i n CM CM • * r -CM CO i n ~£> CM co v O CM o CM r -0 -0 r -i—t

r -i n • * v O

-i n co i n i n CM o i—t • * i n v u CM a ~ CM v D CT* CM CM • * O v O i n

•*

S Û v u i n m a -v O v O CO v£> s O ^o i n » - H O oo oo" v u v O • * i n oo

^

- H CM" v O CM O o " co CO CM • * O CO

_

co" o co o co CM CO P-H 0 0 r—t CM CO i—i

^

r~ i—t co co r—1 v D O i—t O O 1—1 »—( 1—1 CM CO co I - t r -o CM r - H m CM co co CM CO T f CM CM v O CM • * i~* CM CM O CM 0 0 v O CM r~ r -CM CT" r -CM o X G V

fi

C OB C

fi

X o X 3 o C v

S

ni ni

-T3 r-t M

fi

CM . H

^

.s s

u P < <U tX IX

°

»

i—i "—^ ' M

fi

• '

fi

4) M f n ni > rH a (X {/] '1—1 -t-» nj 40

(38)

1 warmtekanon

plan 9: 24 gaskappen

( C V . - i n s t a l l a t i e 30000 kcal

" 1.100,

-" 3 . 6 0 0 , - voor 480 dieren

" 7 . 9 0 0 , - )

4 . 4 . INVESTERINGEN

In tabel 5 wordt een overzicht gegeven van de begrote investeringen per

s t a l . Uit deze tabel komt o . a . naar voren, dat

a . de totale bouwkosten van de stal waarin het traditionele opschuif s y s

-teem is toegepast het laagst zijn.

b . het verschil in bouwkosten t u s s e n stallen met 1 x opschuiven en volledig

a l l - i n all-out gering i s .

c. bij de stallen voor 480 dieren de stichtingskosten per varken lager zijn

dan bij de stallen voor 240 d i e r e n .

Bij de beoordeling van de stichtingskosten per varken dient e r m e e rekening

te worden gehouden, dat hierin tevens zijn opgenomen de kosten voor de

bijkomende ruimten voor zieke dieren, afleveren en voederberging.

Ten aanzien van de post algemene kosten wordt opgemerkt, dat deze o . a .

is opgebouwd uit het r e n t e v e r l i e s van het door de a a n n e m e r geïnvesteerde

kapitaal, zoals m a t e r i a l e n , bouwkeet, verzekeringen, t r a n s p o r t enz.

(39)

5. Bedrijfsekonomische gevolgen

A l s op e e n m e s t v a r k e n s b e d r i j f w o r d t o v e r g e g a a n op e e n s y s t e e m , w a a r b i j m e t k o p p e l s d i e r e n v a n o n g e v e e r d e z e l f d e l e e f t i j d w o r d t g e w e r k t , d a n z a l dit g e v o l g e n h e b b e n v o o r de f i n a n c i ë l e r e s u l t a t e n . E r z i j n nog t e w e i n i g g e g e v e n s o m t r e n t het a l l i n a l l o u t s y s t e e m v e r z a m e l d , z o d a t we d e z e g e -v o l g e n nog n i e t -v o l l e d i g k e n n e n .

In dit h o o f d s t u k zal e e n poging w o r d e n g e d a a n , m e t b e h u l p v a n de g e g e v e n s d i e b e s c h i k b a a r z i j n en v e r d e r u i t g a a n d e van e e n a a n t a l v e r o n d e r s t e l l i n g e n , de b e d r i j f s e k o n o m i s c h e g e v o l g e n v a n h e t a l l - i n a l l - o u t - s y s t e e m zo g o e d m o g e l i j k t e b e n a d e r e n . H i e r b i j z a l a a n d a c h t w o r d e n b e s t e e d a a n : - p r i j s r i s i k o : d o o r het k o p e n van e e n g r o o t a a n t a l b i g g e n op h e t z e l f d e t i j d s t i p . d o o r het a f l e v e r e n van v e e l s l a c h t v a r k e n s in e e n k o r t e p e r i o d e . - t e c h n i s c h r i s i k o : e e n g r o o t a a n t a l d i e r e n van d e z e l f d e l e e f t i j d geeft t e g e n h e t e i n d e v a n d e m e s t p e r i o d e h o g e r e i n v e s t e r i n g e n i n de d i e r e n . Dit k a n e e n v o r m v a n r i s i -ko b e t e k e n e n . - e e n m i n d e r g u n s t i g e s t a l b e z e t t i n g : o n d e r b e z e t t i n g van de h o k k e n in het b e g i n v a n de m e s t p e r i o d e . o n d e r b e z e t t i n g van de g e h e l e s t a l a a n het e i n d e v a n de m e s t p e r i o d e . - e x t r a k o s t e n v o o r h u i s v e s t i n g : v e r w a r m i n g b i j de b i g g e n . e x t r a v e n t i l a t i e k a p a c i t e i t bij z w a r e v a r k e n s . - m o g e l i j k e v e r b e t e r i n g e n v a n g r o e i en v o e d e r v e r b r u i k . 5 . 1 . H E T P R I J S R I S I K O H e t m e s t e n v a n v a r k e n s i s , o n g e a c h t h e t t o e g e p a s t e s y s t e e m , e e n r i s i k o g e v o e l i g e p r o d u k t i e t a k . S e i z o e n s c h o m m e l i n g e n en v a r k e n s c y k l u s v e r o o r -z a k e n bij a l l e s y s t e m e n g r o t e s c h o m m e l i n g e n in b e d r i j f s r e s u l t a a t . In o n d e r s t a a n d e o v e r z i c h t e n z a l w o r d e n g e t r a c h t de i n v l o e d v a n d e z e pi ijs -s c h o m m e l i n g e n op het i n k o m e n t e b e r e k e n e n . U i t g a n g -s p u n t e n h i e r b i j z i j n de p r i j z e n van s l a c h t v a r k e n s en b i g g e n die in de p r i j z e n s t a t i s t i e k v a n het

(40)

geslachtgewicht (t/m 1966 s l a g e r s v a r k e n s van 95 - 120 kg levendgewicht,

vanaf 1967 slachtvarkens van 90 - 105 kg levendgewicht). Voor de biggen

zijn de noteringen per kg levendgewicht (t/m 1966 in de rubriek 1 0 - 2 0 kg,

vanaf 1967 in de rubriek 1 5 - 2 0 kg). E r is aangenomen dat in beide

ru-brieken het gewicht van de biggen 18 kg w a s .

Om de prijsschommelingen te kunnen berekenen is over de periode

augus-tus 1963 tot mei 1968 een prijzentrend vastgesteld. Hiervoor is een

25-maandelijks voortschrijdend gemiddelde genomen (tabel 6 en 7 ) . De

cykli-sche beweging en de seizoeninvloeden zijn hierdoor vrijwel g e ë l i m i n e e r d .

Om een vergelijking te kunnen maken van het p r i j s r i s i k o bij opschuiven en

bij a l l i n allout is van een bedrijf uitgegaan met een stal van 500 m e s t

-varkens . E r is aangenomen, dat de mestperiode 5 maanden i s . Bij het

op-schuif systeem zal men in deze stal per maand 100 biggen kunnen opleggen

en 97 slachtvarkens kunnen afleveren.

Als men echter het a l l - i n a l l - o u t - s y s t e e m (op een nogal e x t r e m e wijze)

gaat toepassen dan kan men in enkele weken 500 biggen kopen en aan het

eind van de mestperiode in één. maand 485 slachtvarkens afleveren.

Tabel 6. 25-maandelijks voortschrijdend gemiddelde van de prijzen per

kg geslachtgewicht (t/m 1966 s l a g e r s v a r k e n s van 95 - 120 kg

levendge-wicht, vanaf 1967 slachtvarkens van 90 - 105 kg levendgewicht)

januari februari maart april mei juni 1963 1964 2, 2, 2, 2, 2, 2, 53 54 55 56 57 58 1965 2, 2, 2, 2, 2, 2, 56 54 52 51 50 51 1966 2, 2, 2, 2, 2, 2, 61 62 62 63 63 64 1967 2, 2, 2, 2, 2, 2, 67 67 67 67 68 69 1968 2, 70 2, 72 2,74 2, 76 2, 78 2,80

(41)

Tabel 7 . 25-maandelijks voortschrijdend gemiddelde van biggenprijzen

(per kg levendgewicht) (t/m 1966 van 10 - 20 kg, vanaf 1967 1 5 - 2 0 kg)

januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december 1963 3, 3, 3, 3, 3, 00 00 02 02 03 1964 3, 3, 3, 3, 3, 3, 3, 3, 3, 3, 3, 3, 04 07 10 13 15 18 19 20 19 18 18 15 1965 3, 3, 3, 3, 2, 2, 2, 3, 3, 3, 3, 3, 11 07 03 00 98 98 99 02 06 08 11 15 1966 3,21 3,26 3, 32 3, 37 3,42 3,47 3,50 3, 53 3, 56 3, 58 3,59 3, 61 1967 3, 3, 3, 3, 3, 3, 3, 3, 3, 3, 3, 3, 62 65 66 66 68 68 69 69 69 69 70 71 1968 3, 73 3, 7é 3,78 3,79 3, 82 3, 86 3,90 3,93 3, 99

We nemen aan, dat alle overige kosten gelijk blijven, daardoor zullen v e r

-schillen in aanwas (opbrengst slachtvarkens minus kosten van de biggen)

r e s u l t e r e n in dezelfde verschillen in arbeidsinkomen.

P e r periode van vijf maanden is berekend:

a. de aanwas volgens de prijzentrend;

b . de aanwas bij het opschuifsysteem;

c . de aanwas bij het a l l - i n a l l - o u t - s y s t e e m voor vijf bedrijven die elk in

een andere maand van deze periode de varkens afleveren.

Het verschil t u s s e n a en b geeft het p r i j s r i s i k o bij het opschuifsysteem, het

verschil t u s s e n a en c geeft een indruk van het p r i j s r i s i k o bij het a l l - i n

all-o u t - s y s t e e m .

Het resultaat van deze berekening is in tabel 8 v e r m e l d .

(42)

van slachtvarkens en biggen van de prijzentrend afwijken (in guldens)

aug. jan. juni nov. apr. sept, febr, juli dec. mei okt. mrt. 63 64 64 64 65 .65 .66 66 66 67 67 68 Totaal G e m t/m dec. t/m mei t/m okt. t/m mrt, t/m aug. t/m jan. t/m juni t/m nov. t/m apr. t/m sept t/m febr, t/m juli . afwijking 63 64 64 65 65 66 66 66 67 .67 .68 68 opschuif systeem + 8106 - 885 + 56 - 489 - 2414 + 4449 - 3946 + 7354 - 2375 - 5759 + 1882 - 3807 + 2172 3460

-+

+

-+

1 1820 12239 5188 483 3603 3232 1098 2288 13259 10246 650 1533 8593 4636 all + -in all 2 3695 + 4549 +

-+

1062 454 2522 2702 2558 7261 2232 6085 5888 5821 5486 3736 -out (één 3 + 6559 - 4659 + 1024 + 78 - 2252 + 6196 - 8413 + 7693 - 5310 - 5078 + 2285 - 5929 - 7806 4623 afd.)

+

-+

+

-+

-4 15083 8048 3332 124 2595 4646 9512 7169 6210 4576 772 3858 3673 5494 5 +17011 - 8519 + 52 - 1712 - 1100 + 5528 - 347 +12357 -11381 - 2811 + 1115 - 1895 + 8298 5319