presentaties

Excursie Omgevingswet en erfgoed

29 mei 2018, Leiden

Programma

- 11.40 Korte introductie op de Omgevingswet door Platform31.

- 11.50 Presentatie Flip ten Cate over ruimtelijke kwaliteit en erfgoed in relatie tot de Omgevingswet.

- 12.30 Lunch

- 13.10 Presentatie Dirk Van de Rijdt: Het erfgoed ABC van de Omgevingswet.

- 13.50 Presentatie Matthijs Burger en Dirk-Jan Scholten over de Leidse

waardenkaarten en erfgoed in een bestemmingsplan met verbrede reikwijdte.

- 14.30 Groepsdiscussies en plenaire terugkoppeling - 15.30 Einde

Van de Omgevingswet weet ik …

Alles 75% 25% Niets

Aanleiding Omgevingswet

Ontwikkelingen in samenleving - Opgave steeds complexer - Behoefte aan maatwerk - Andere eisen

Knelpunten in uitvoeringspraktijk - Versnipperd

- Ondoorzichtig - Stroperig

- Duur

- Afloop onvoorspelbaar

Elke plek vraagt eigen weging

Doelen Omgevingswet

Minder en overzichtelijke regels Meer ruimte voor initiatieven

Lokaal maatwerk Vertrouwen

Instrumenten Omgevingswet

Ruimtelijke kwaliteit en erfgoed

Flip ten Cate, Federatie Ruimtelijke Kwaliteit/Mooiwaarts

Flip ten Cate, Federatie Ruimtelijke Kwaliteit / Mooiwaarts. Leiden 29-5-2018

Hoofddoelen van de wet:

•Een veilige leefomgeving

•Een gezonde leefomgeving

•Een goede omgevingskwaliteit Motto’s van de wet:

•Ruimte voor ontwikkeling, waarborgen voor kwaliteit

•Eenvoudig Beter

Beginselen van de Omgevingswet

Basisprincipes van de wet:

• Decentralisatie

• Deregulering

• Flexibiliteit ipv maakbaarheid

• Vertrouwen

• Actoren in de “omgeving” krijgen

een rol

Revolutie van de Omgevingswet

Echt fundamenteel nieuw: de overheid bepaalt niet langer wat de norm is, waarna ze toetst of die norm overschreden wordt, maar:

De overheid stelt maatschappelijke doelen, en bevordert dat

initiatiefnemers, in overleg met de omgeving, die doelen naderbij

brengen – zelfs als dat soms in strijd is met (sommige) normen en regels.

Omgevingsplan

▪ Eén gemeentelijk (digitaal) document dat alle verordeningen en bestemmingsplannen vervangt

▪ Het Omgevingsplan: evenwichtige toedeling van functies aan locaties

▪ ‘goede ruimtelijke ordening’ als doel vervangen door gezond, veilig +

‘goede omgevingskwaliteit’

▪ Niet alleen verbodsregels (gij mag niet…), maar ook gebodsregels (gij zult…)

▪ Gesloten regels (dit mag hier)  vergunningvrij

▪ Open regels (hier moet u rekening mee houden)  beleidsinterpretatie nodig, dus melding of vergunning

▪ Buitenplans vergunnen: “ja, mits”, waarbij het “mits” volgens de wet is:

‘evenwichtige toedeling van functies aan locaties’, maar volgens FRK:

maatschappelijke meerwaarde, gezien de “omgevingskwaliteit” uit de omgevingsvisie.

▪ Bevat ook procedures voor afweging bij open norm en buitenplans

Omgevingsplan bepaalt wanneer vergunning nodig is

• Gesloten Regels  vergunningvrij  kwaliteit omschrijven in het Omgevingsplan

• Open Regels  vergunningplichtig want er is een afweging nodig Als sprake is van eis “uiterlijk van bouwwerken”:

afwegingscriteria verplicht opnemen in beleidsregels (bijlage O-plan)

Ofwel ambtelijke toets

Ofwel een toets door een adviescommissie

• Buitenplanse vergunning

 toets aan ‘evenwichtige toedeling van functies aan lokaties’

= toets aan de “maatschappelijke doelen” uit omgevingsvisie

• Idealiter: MEERWAARDEPROCES om van een private investering een

publieke investering te maken.

Kwaliteitsadvies

gesloten regels vergunningvrij, geen kwaliteitsadvies

open regels + beleidsregels + afwegingsruimte

(binnenplans)

meerwaardeadvies ruimtelijke kwaliteit

open regels + beleidsregels over uiterlijk van bouwwerken

traditioneel kwaliteitsadvies

afwegingsruimte (buitenplans) meerwaardeadvies

omgevingskwaliteit zorgplicht, vergunningvrij

facultatief kwaliteitsadvies

Nieuw:

de Monumentenbiotoop!

Bouwplan in de ‘omgeving’ mag het aanzien of de waardering van een

monument niet aantasten

Erfgoed in de Omgevingswet Jeroen Zomer ^(Steunpunt

Monumenten & Archeologie Noord- Holland)

Sarah Ros

Functies, locaties, activiteiten

Rol van gemeentelijke adviescommissie

1. Verplicht, onafhankelijk, transparant

2. Minimum-taak: advies over rijksmonumenten 3. Gewenste taak: integraal advies over de

omgevingskwaliteit van een initiatief +

sparringpartner voor ruimtelijke plannen (motie PvdA-VVD)

4. Perspectief: meerwaarde-advies ter

onderbouwing van de gebruikte afwegingsruimte

en afwijking van omgevingsplan

Lunch!

Het erfgoed ABC in de Omgevingswet

Dirk van de Rijdt, KuiperCompagnons

Over erfgoed, afwegingsruimte en vergunningplicht in relatie tot

het nieuwe omgevingsplan

Dirk van de Rijdt KuiperCompagnons

De paradigmawisseling

(..) kan in het omgevingsrecht veel meer worden uitgegaan van het oplossend

vermogen van private partijen. De rol van de overheid zou dan beperkt kunnen

blijven tot het bieden van een vangnet

waar dat vermogen ontbreekt.

Concreet gaat het erom dat bestuurders en ambtenaren de wil hebben om de fysieke

leefomgeving integraal te benaderen, dat zij geen risicomijdend gedrag tonen, ruimte laten voor

privaat initiatief, de participatieve aanpak

toepassen en zorgen voor voldoende kennis en vaardigheden en een toereikende

uitvoeringsorganisatie. Als een besluit eenmaal is genomen, moeten bestuurders ook durven

doorpakken .

De verbeterdoelen

De open norm

Een activiteit is pas toegestaan

als geen afbreuk wordt gedaan

aan de erfgoedwaarden.

De omgevingswaarde

In 2030 zijn 80% van alle

monumenten in de gemeente

gerestaureerd.

De zorgplicht

De participatieplicht

Het mengpaneel

Het DSO

De beleidscyclus

De bruidsschat

Niet

evident

onuitvoerbaar

Waardenkaarten en pilots uit Leiden

Matthijs Burger en Dirk-Jan Scholten

41

▪

kennis- en adviescentrum voor Leiden en Omstreken;

▪

combineert kennis en collecties van ca. 50 archivisten, archeologen, bouw- en

architectuurhistorici en… molenaars;

Archeologisch advies Monumentenadvies Archieven

Erfgoed in bestemmingsplannen:

• Specifieke objectbescherming: karakteristiek I, II, III

• Archeologische gebiedsbescherming

• Algemene waarde ‘cultuurhistorie’

Opgaven Omgevingsvisie:

• Verhaallijnen

• gebiedskarakteristieken

Opgaven informatie Omgevingsplan

• Contouren waardevolle objecten

• monumentenbiotoop

Groepsdiscussie

- 1 Stelling: Bewonerswelstand is prima toe te passen in de historische binnenstad – Flip ten Cate

- 2 Casus: Op een middeleeuws horecaplein met achterstallig onderhoud willen ondernemers plannen uitwerken. Er zijn ook woningen boven de panden; veel belangen vragen om weging. Hoeveel ruimte kun je de initiatiefnemers geven?

En welke kernkwaliteiten moet je vastleggen in een mengpaneel? – Dirk van de Rijdt

- 3 Vraag: Hoe vul je de zorgplicht in, in gebieden met een groot economisch belang, zoals bijvoorbeeld de Leidse Haarlemmerstraat? – Matthijs Burger

Bedankt voor jullie inbreng!