BB presentatie Themabijeenkomst Omgevingswet 21-11-2018

(1)

WELKOM

Themabijeenkomst

OMGEVINGSWET

21 november 2018

(2)

Programma

• Omgevingswet ^plenair

• Omgevingsvisie: toelichting instrument plenair

• Aan de slag met de Omgevingsvisie (procesaanpak) werkgroepen

• Terugkoppeling en resultaten per werkgroep ^plenair

• Vervolg en afsluiting plenair

(3)

Context Toekomstagenda en Vitale Democratie

(4)

Omgevingswet: waarom ook al weer

Huidige wet- en regelgeving fysieke leefomgeving:

• Complex: 26 wetten, verschillend bevoegd gezag

• Sectoraal: denkwijze steeds integraler, maar de wetten zijn sectoraal

• Gecentraliseerd: veel regels bij hogere overheden,

terwijl ontwikkelingen vaak op lokaal niveau spelen

• Vertragend/belemmerend: meer bezig met toetsen van regels, dan met de vraag of iets wenselijk is.

(5)

Oplossing: 1 omgevingswet

- Bundeling en vereenvoudiging van alle wetten en regels op het gebied van de fysieke leefomgeving

- Decentralisatie, deregulering en harmonisatie

- In werking treding: 1 januari 2021 (overgangstermijn tot 2029)

(6)

Verbeterdoelen Omgevingswet:

(7)

Overkoepelende doel Omgevingswet:

Bescherming van de fysieke leefomgeving

Verantwoord gebruik t.b.v gewenste ontwikkelingen/opgaven

RUIMTE VOOR ONTWIKKELING, WAARBORG VOOR KWALITEIT

(8)

Wat betekent dit voor Asten?

• Rijk verantwoordelijk voor stelselwijziging

• Veranderopgave bij veel instanties, waaronder gemeenten

• Veranderopgave bestaat uit 3 sporen:

1. Juridisch-inhoudelijke veranderopgave 2. Digitaliseringsopgave

3. Andere manier van werken

• Conclusie: grote opgave

(9)

Omgevingswet als 4

^e

transitie

A B

ONDERSTROOM (gedrag/”zacht”)

(10)

Hoe veranderopgave Astens maken?

1. Veranderopgave kleiner/behapbaar maken:

• Wat ligt daadwerkelijk op ons bord en wanneer?

• Hoe kunnen we dit in overzichtelijke onderdelen organiseren (programmatisch)?

(11)

Programmatische aanpak:

(12)

Hoe veranderopgave Astens maken?

2. Veranderopgave organiseren die bij Asten past; aanhaken op wat er al gaande is binnen onze gemeente:

• Asten begint niet bij nul

• Koppeling Omgevingswet aan Toekomstagenda en programma Vitale Democratie in Asten

(13)

Context Toekomstagenda en Vitale Democratie

(14)

Leidraden voor andere manier van werken

Cultuuromslag Toekomstagenda:

Participatieladder:

Bedrijfsplan: Klantgericht, flexibel, omgevingsbewust

(15)

Astense ambitie Omgevingswet

- Handreiking VNG: model ambitie en invoeringsstrategie Omgevingswet - Advies VNG:

- Bepaal je ambitie (positie in het model) via 2 vragen;

1. Gemeentelijke beleidskaders en werkwijze geheel vernieuwen of uitgaan van wat er al ligt?

2. Vooral richten op externe opgaven en actoren of focus op interne organisatie?

- Stel ambitie uiterlijk in 4^e kwartaal 2018;

- Daarna invoeringsstrategie uitstippelen obv ambitie.

(16)

VNG: ambitie/invoeringsstrategie

(17)

Aanpak/ambitie Asten Omgevingswet

• Uitgangssituatie gemeente Asten.

- Toekomstagenda: hoofdopgaven benoemd (wat voor

gemeente wil je zijn); interactief proces met de samenleving.

- Raad: duidelijke roep om externe focus, samenwerking en gebieds- en opgavegericht werken (Toekomstagenda,

Coalitieakkoord).

- Al bezig met integraal werken, participatie en van buiten naar binnen denken (beginnen niet bij nul).

- Gewenste werkwijze in de steigers

- Beleid redelijk actueel; geen ‘overregelde’ gemeente

• Ambitie Asten (positie in het VNG-model) feitelijk al bepaald.

(18)

Aanpak/ambitie Asten Omgevingswet

• Verticale as “Aanpassen”: we kunnen uitgaan van onze recent vastgestelde beleidskaders. We hebben een richtinggevende werkwijze (Vitale Democratie) en beginnen niet bij nul. Van hieruit gaan we verder aan de slag.

• Horizontale as: “Externe focus”:

we richten ons op externe opgaven en actoren in de leefomgeving.

• Onderscheidende ambitie. Geeft richting, geen blauwdruk

Kwadrant: onderscheidend

(19)

Hoe helpt dit ons?

- Vertalen ambitie naar invoeringsstrategie.

- Handreiking VNG bij de onderscheidende ambitie:

- Laat bestaande opgaven leidend zijn bij het maken van keuzes in uitwerking en toepassing van de wet.

- Zorg voor visie op dienstverlening waarbij het gebied en het initiatief centraal staan.

- Focus op externe samenwerking met initiatiefnemers, ketenpartners, ontwikkelaars.

- Begin buiten, bij verschillende gebieden en initiatiefnemers, uitgaande van de bestaande opgaven in die gebieden.

- Werk met pilots om te ondervinden hoe de Omgevingswet kan bijdragen aan de aanpak van opgaven.

(20)

Hoe verder?

• Begin dus al gemaakt (bewust en onbewust)

• Aanpak/invoeringsstrategie uitwerken (programma-opdracht):

• Uitgaan van de onderscheidende ambitie (richtinggevend)

• Activiteiten en planning op hoofdlijnen

• Geen blauwdruk

• Keuzes te maken

• Omgevingsvisie als vliegwiel gebruiken?

(21)

Omgevingsvisie

21 november 2018

(22)

Programma

(23)

Beleidscyclus

(24)

Rho adviseurs voor leefruimte

(25)

Andere filosofie

• Ja, mits...

• Gericht op doelen i.p.v. regels

• Uitnodigingsplanologie

• Integraal, samenwerken

• Loslaten, minder regelen

• Vertrouwen

• Van toetsing/vergunningverlening naar toezicht/handhaving

• Gedeelde verantwoordelijkheid

(26)

Van structuurvisie naar omgevingsvisie

• Gemeenteraad bevoegd gezag

• Eén visie, hele grondgebied

• Integrale visie, strategische keuzes, lange termijn

• Alle terreinen van de fysieke leefomgeving (nieuwe thema’s)

• Basis voor de inzet van juridische, financiële en andere instrumenten

• Vormvrij

• Participatie

(27)

Ambities en keuzes

(28)

Waarom?

• Wettelijk verplicht

• Toetsingskader

• Voorziet in behoefte van burgers en initiatiefnemers

• Om doelen en opgaven ruimtelijk mogelijk te maken

• Inspiratiebron

• Proces op gang brengen

• Richting geven aan uitvoeringsinstrumenten

(29)

Hoe?

• Planhorizon

• Vorm

• Proces

• Inhoud

• Kaderstellend of doelgericht?

(30)

Hoe?

Kaderstellend Doelgericht

(31)

Hoe?

Kaderstellend

• Sectorale analyse

• Functioneel

• Programmatisch

Doelgericht

• Analyse van belangen

• Stellen van doelen

• Uitnodigend

Mengvorm, afhankelijk van gebied en/of thema

(32)

Wat?

• Eén visie, hele grondgebied

• Integrale visie, strategische keuzes, lange termijn

• Alle terreinen van de fysieke leefomgeving (nieuwe thema’s)

• Basis voor de inzet van juridische, financiële en andere instrumenten

• Vormvrij

(33)

(34)

Intrede sociaal domein in Omgevingsrecht

• Vergelijkbaar met transitie sociaal domein

• ‘een veilige en gezonde fysieke leefomgeving’

• Nieuwe thema’s: veiligheid en gezondheid

• Leefomgeving heeft grote impact op welzijn

van mensen

(35)

Wat betekent dit?

• Integraliteit: samen invulling geven

• Participatie: maatschappelijke inzichten en vraagstukken inbrengen

• Doelen:

– sociale cohesie – menselijke maat

– inclusieve samenleving

– leefbaarheid

(36)

Een andere kijk…

Ruimtelijke plannen dragen bij aan het oplossen

van sociaal-maatschappelijke vraagstukken?

(37)

Wat?

• Eén visie, hele grondgebied

• Integrale visie, strategische keuzes, lange termijn

• Alle terreinen van de fysieke leefomgeving (nieuwe thema’s)

• Basis voor de inzet van juridische, financiële en andere instrumenten

• Vormvrij

(38)

Wanneer?

• Omgevingswet treedt in 2021 in werking

• Omgevingsvisie verplicht

• Overgangsrecht

(39)

Ervaringen

• Vliegwiel

• Samen werken en samenwerken

• Houding en gedrag

• Sociaal domein

• Communicatie

• Niet alles opnieuw

• Verschillende vormen

(40)

(41)

In de praktijk

• Geen blauwdruk

• Voer het gesprek met elkaar

• Maatwerk

• Bepaal de ambitie

• Formuleer doelen

• Maak keuzes

• Gevolgen voor gemeenteraad

(42)

In de praktijk

• Geen blauwdruk

• Voer het gesprek met elkaar

• Maatwerk

• Bepaal de ambitie

• Stel doelen

• Maak keuzes

(43)