Lente
Doe-boekje
bij de themaweek “Lente” 22 maart tot 29 maart
Aangeboden door WelZINN
Voorwoord
Lente! Voorjaar! Elk jaar kijken we er weer naar uit. De natuur komt tot leven, lammetjes in de wei, kuikentjes uit het ei. Het wordt langzamerhand warmer en langer licht. Groene blaadjes aan de bomen en weer buiten wandelen zonder winterjas.
Speciaal voor de themaweek “Lente” ontvangt u dit doe-boekje met puzzels, weetjes en nog meer wat met de Lente te maken heeft..
Namens Team WelZINN wensen wij u veel lees- en doeplezier!
Inhoud
Voorwoord ... 4
Gedicht ... 5
Weetjes over de Lente: ... 6
Puzzel: Woordzoeker... 7
De grote schoonmaak, een jeugdsentiment ... 8
Recept: Kaneel haasjes ... 11
Puzzel: Legwoord ... 12
Om te kijken op computer of tablet ... 13
Eierwarmers ... 14
Oplossingen: ... 15
Gedicht
Heb je het al gemerkt?
De lente is op komst.
Daarom stuur ik naar alle leuke mensen Een mandje met lentewensen.
Een portie zonneschijn voor iedere dag Een handjevol vlinders die je zelf vangen mag.
Een buikje vol lentekriebels kan er ook wel bij Een potje met veel glimlach, zo word je super blij.
Een doosje vol dromen mogen we ook niet vergeten En een emmer vol vriendschap, zeker weten!
We proppen er ook nog wat vreugde bij
En natuurlijk nog een zakje geluk
Dan kan deze lente niet meer stuk.
Weetjes over de Lente
1. De lente, ook wel voorjaar genoemd, begint officieel op 20 maart en eindigt 21 juni. De laatste dag van de lente is ook de langste dag van het jaar.
2. En daar komt ook het woord lente vandaan. Dat is afgeleid van het woord 'lang'. Lente betekent oorspronkelijk ‘het lengen der dagen’ en dat is precies wat er in het voorjaar gebeurt.
3. In de lente komt er meer groen, meer dieren en meer zon! Alle
bloemen, bomen en planten beginnen weer te groeien. We zien krokussen opduiken uit de grond, er komen blaadjes aan de bomen en het gras wordt steeds langer en groener. Door de toename van het licht maken planten en bomen nieuwe bladeren.
Planten hebben namelijk licht nodig om te groeien.
4. Voor veel dieren is het dan ook weer tijd om wakker te worden. Ze
ontwaken uit hun winterslaap en de natuur biedt weer volop voedsel zodat ze kunnen aansterken. Bekende voorbeelden hier van zijn de egel en de beer, maar ook bepaalde soorten schildpadden en slangen houden een winterslaap.
5. In de lente komen de trekvogels weer terug van hun vakantieadres in het zuiden. Ze hebben het koude Nederland ontvlucht en komen nu terug om de hete temperaturen te mijden.
6. Je ziet niet alleen meer dieren, maar ook meer gelukkige mensen!Doordat de dagen lengen en er meer zon is, komen de lentekriebels naar boven. Dat komt door de aanmaak van serotonine en dopamine. Die stofjes zorgen voor een opgewekt en gelukkig gevoel.
7. Je kan door de eerste lentedag weten wanneer het Pasen is. Want de eerste zondag na de volle maan is de datum waarop Pasen valt. Dit jaar is dat op 16 april.
8. Voor zo'n 1,5 miljoen Nederlanders zit er ook een nadeel aan de lente.
Namelijk rode ogen, jeuk, hoesten, snotteren en niezen. Oftewel: hooikoorts.
Dat komt omdat er meer pollen in de lucht zijn, het stuifmeel van gras, planten en bomen waarmee ze zich voortplanten.
Puzzel: Woordzoeker
De oplossing staat achterin dit boekje.
APRIL BLOEIEN BLOESEM GROEIEN HYACINTH JAARGETIJDE JONGEN
KALFJES KNOPPEN
KROKUSSEN LAMMETJES LENTEBLOEM NARCISSEN NATUUR NESTJES SEIZOEN TREKVOGELS TULPEN VOGELS VOORJAAR
VRUCHTBAAR WARMERWEER ZAAIEN
ZONNIG MEI
Oplossing
N A T U U R H Y A C I N T H
E L E E M E O L B E T N E L
I I M N T R E K V O G E L S
E R N E M E S E O L B I E R
O P U W I D E N E O Z I E S
L A R A A J R O O V L E N S
B G E N G I N N O Z W E E E
V R U C H T B A A R S N S J
O O T J T E E E E S E E S T
G E U O E G N M I N J P U E
E I L N I R R C E F T P K M
L E P G U A R W L G S O O M
S N E E W A Z A A I E N R A
E L N N N J K U I D N K K L
De grote schoonmaak, een jeugdsentiment
Het voorjaar is begonnen. Wanneer de dag en de nacht even lang zijn verandert er iets in de lucht; de bomen beginnen weer iets groenachtig door te schijnen en verschillende planten steken voorzichtig de kop boven de grond uit. Geleidelijk wordt het iets warmer en de kans op vorst vermindert snel. De dagen worden langer en het sterker worden van het zonlicht lijkt effect te hebben op de mensen. Tegenover de positieve effecten zoals een groter welbevinden van de meeste mensen staan andere effecten zoals voorjaarsmoeheid. Bij de meeste huisvrouwen ontstond er vroeger rond deze tijd echter een onbedwingbare behoefte om de grote voorjaarsschoonmaak ter hand te nemen.
In de tegenwoordige tijd waarin elektrische huishoudelijke
apparatuur, centrale verwarming en los van de vee-stalling staande woonruimte is een grote
schoonmaak, naast de wekelijkse beurten, nauwelijks nog nodig.
Vroeger waren die ingebakken
voorjaarskriebels geen overbodige luxe. Kachel en fornuis, hooi en stro op de kierende zolder en vee op de deel veroorzaakten gedurende de winter veel ongerechtigheden in het woongedeelte.
En zo kon het gebeuren als je op een mooie voorjaarsdag om twaalf uur thuis kwam van school verrast werd doordat bijna de gehele huisraad buiten stond. Van boven naar beneden was het hele woonhuis op zijn kop gezet. Dekens lagen over de heg of de waslijn te luchten,
matrassen, kussens en ander beddengoed lag over een lat tussen twee ladders. De kledingkasten werden leeg gehaald, een sop doek ging door de kasten en de winterkleding uit de kasten werd vervangen door de zomerkleding. Met als gevolg dat je op een steenkoude voorjaarsdag met een korte broek en kniekousen naar school moest. Het stro in de bedden moest ververst worden. Daartoe moest ik vader helpen met het schoon maken van bossen stro. Vader hield de bos stro vast en ik moest het met de greep uitkammen totdat het stro volledig schoon was. Het
schone stro werd onderin de bedden gelegd en daarop kwam een dunne matras, vervolgens werden de bedden opgemaakt met katoenen lakens in plaats van de warme flanellen lakens. Tenslotte werden er de geluchte dekens of met veren gevulde dekbedden
opgelegd.
Daarna werd de houtkachel grondig schoongemaakt en de schoorsteen geveegd. Met een ragebol werden de spinnenwebben uit alle hoeken en gaten verwijderd, de muren en het plafond kregen een sopje en zo nodig werd er nog gewit of een nieuw behangetje geplakt.
De vitrage werd gewassen, de ramen gelapt, de kasten werden leeg gehaald en alle
serviesgoed werd af gewassen. Nadat de kast was voorzien van nieuw kastpapier werd alles weer ingepakt. De matten kregen buiten een beurt met de mattenklopper, de vloeren gedweild en de meubels in de was gezet. Als na enkele dagen de
schoonmaakwoede was uitgeraast rook het hele huis fris naar azijn, ammonia, groene zeep en boenwas.
Als in het voorhuis alles klaar was kwam het achterhuis aan de beurt. De koeien waren naar de wei gebracht en de deel en de stallen waren toe aan een grote beurt. Er waren nog geen hoge druk spuiten zodat
begonnen werd met het in de week zetten van de vloeren. De volgende dag werd, nadat de reppels uit de stal waren verwijderd en buiten
werden geboend, met man en macht de vloeren en muren geschrobd.
Een zwaar werk omdat de koeienmest en de restanten veevoer keihard waren vastgekoekt. Was alles schoon dan werden tot slot de muren gewit waarbij het onderste deel van de muur werd geteerd.
Begonnen deze voorjaars schoonmaakactiviteiten meestal rond Biddag, het eindigde net voor Pasen wanneer vader de moestuin gereed had voor het zaaien en poten van de groenten.
Zand-Zeep-Soda is een combinatie van schoonmaakmiddelen die tot ver in de 20e eeuw veel gebruikt werd in het huishouden.
Ze werden meestal bewaard in drie metalen (vaak geëmailleerde)
bakjes, die dan weer in een rekje in de keuken stonden. Zeep werd voor velerlei schoonmaakdoeleinden toegepast. In het potje zat groene
zeep in een pasteuze vorm, het moest opgelost worden in warm water.
Als iets heel vuil was werd een oplossing van sodapoeder gebruikt om voor te weken. Indien het gebruik van zeep en soda niet tot voldoende resultaat leidde kon zand gebruiken om mee schoon te schuren. Het beste was fijn, scherp zand.
Schoonmaak HUMOR
2 theelepels kaneel poeder 2 eetlepels zachte boter
Recept: Kaneel haasjes
Deze snelle cinnamonrolls van croissantdeeg zijn heerlijk bij de paasbrunch of het paasontbijt
Ingrediënten
1 blik croissantdeeg 1 ei
1 blik
75 gram donkere bastersuiker
Bereiding:
Verwarm de oven voor op 200 graden. Meng de suiker met kaneel in een kommetje. Rol het croissantdeeg uit en druk alle naden goed aan elkaar tot 1 grote lap deeg. Besmeer deze met de boter en bestrooi met de kaneelsuiker.
Snijd 8 dunne repen van het deeg over de lange zijde. Snijd de repen op ca. ⅔ door en rol het langste stuk op tot een rondje en leg op de bakplaat met bakpapier.
Halveer het overgebleven stuk reep en maak hier 2 oortjes van door ze te buigen en vast te maken aan het rondje. Doe dit bijvoorbeeld met een vork. Je kunt de oortjes het beste een
beetje plat drukken anders bestaat de kans dat ze tijdens het bakken omvallen.
Klop het ei los en bestrijk de haasjes hiermee. Bak ze in ca. 15 min mooi bruin in de oven. Je kunt ze een dag van te voren maken en goed afdekken en de volgende dag een paar minuten opwarmen in de oven, maar vers zijn ze wel het allerlekkerste!
12
Puzzel: Legwoord
Vul de woorden onder en naast het invul vak in. Er staat steeds bij hoeveel letters een woord heeft. De ij staat in één hokje. De oplossing staat achterin het boekje.
13
Lente inspiratie op computer of tablet
Online kunt u de mooiste programma's vinden die met de lente te maken hebben. We hebben de volgende tips voor u verzameld.
https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente Beleef de lente/ kijken in nestkastjes
https://youtu.be/l-dYNttdgl0 Vivaldi Spring (lente) door
the Israel Philharmonic Orchestra
lengte: 10 minutenhttps://youtu.be/fENQY0jjMHc Eruit op de Buis:
Bloemen in Keukenhof volop in bloei
lengte: 18 minutenhttps://youtu.be/SKPQ6hQ9I5Y:
Prachtige natuurfilm "Springtime in Flanders fields"
Nederlands gesproken.
lengte: 30 minuten
Puzzel: Husselwoorden
Welke lente woorden zitten hierin verstopt?
Lente
Lente schoonmaak
14
Eierwarmers breien
Hoogte: ongeveer 9 cm.
Benodigd materiaal : restjes gele wol
2 breinaalden 2,5 mm. (afhankelijk van de wol dikte), restjes rood vilt, kraaltjes voor de ogen, iets om hoofdje op te vullen.
Werkwijze: Twee gelijke delen breien op de volgende manier:
Opzetten 25 steken, en 5 cm ribbels breien (= alle naalden recht)
Na 5 cm aan het begin van de volgende heengaande naald 15 steken afkanten en over de resterende steken nog 4 cm ribbels breien.
Beide delen aan elkaar naaien, de onderkant openlaten.
Het hoofd opvullen met
vulmateriaal, en door de hals een draad halen, de hals dicht
rimpelen.
Op de plaats van de ogen de kraaltjes vastzetten. Voor het snaveltje 2 driehoekjes knippen uit rood vilt en deze vastzetten.
Klaar is kuiken, een eitje!
15
Oplossingen
Woordzoeker:
Een nieuwe lente een nieuw geluid
Legwoord Husselwoorden
1. Krokus 5. Vlinders 2. Kievitsei 6. Lentebode 3. Nestelen 7. Kikkerdril 4. Zonnetje 8. Bloesem