Opleiding in complexe ouderenzorg als uitdaging
KS 19
Wemke Veldhuijzen en Krista Koetsenruijter
Disclosure belangen NHG spreker
(Potentiële) belangenverstrengeling -
Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven
-
Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding
Aandeelhouder
Andere relatie, namelijk …
ZonMw
Universiteit Maastricht Radboud Universiteit KU Leuven
Erasmus Universiteit
Even voorstellen
Wemke Veldhuijzen
PhD, kinder- en jeugdpsychiater, ex-huisarts Onderwijskundig gepromoveerd
w.veldhuijzen@maastrichtuniversity.nl
Krista Koetsenruijter
PhD candidate complexe ouderenzorg Huisarts i.o.
k.koetsenruijter@maastrichtuniversity.nl
Programma voor vandaag
▪ Inleiding
▪ Discussiegroepjes
▪ Terugrapportage
▪ Theoretische achtergrond
▪ Take home message
Inleiding
Veranderingen ouderenzorg
Lijn
Dagelijkse praktijk
▪ 80 jarige vrouw Janssen, weduwe
▪ VG: AF, MI, artrose, mammaca, depressie, nierfunctiestoornis
▪ Medicatie: acenocoumarol, metoprolol 100mg , atorvastatine 40mg, lithium 600mg, omeprazol 40mg, PCM 1000mg
▪ Gevallen, humerusfractuur en os pubisfractuur
▪ Thuis → gaat niet
Dagelijkse praktijk
▪ 80 jarige vrouw Janssen, weduwe
▪ VG: AF, MI, artrose, mammaca, depressie, nierfunctiestoornis
▪ Medicatie: acenocoumarol, metoprolol 100mg , atorvastatine 40mg, lithium 600mg, omeprazol 40mg, PCM 1000mg
▪ Gevallen, humerusfractuur en os pubisfractuur
▪ Thuis → gaat niet
Thuiszorg?
Pijn?
Longontsteking?
Polyfarmacie?
Mobiliteit?
Delirant?
Ouderenzorg vraagt van de AIOS
▪ Creativiteit & klinisch redeneren <> patroonherkenning &
richtlijnen
▪ Anticiperend en doelgericht werken <> reactief en probleemoplossend
Onderwijs: Zone of proximal development - Vygotski
3 zones
Leren = randen opzoeken van blauwe zone
Complexiteit
• Meerdere interacties
• Moeilijk om alle componenten te karakteriseren
• Feedbackloops
• Onvoorspelbaarheid
Uitdagingen in het onderwijs
Zorgen voor
▪ Exposure
▪ Motivatie
▪ (H)erkenning van complexiteit Voorkomen van
▪ Cognitive overload
Actief aan de slag - discussiegroepjes
▪ Verdeel in groepen
▪ AIOS en onderwijsmakers (universiteit docenten) gelijkmatig verdelen
▪ Iedere groep 1 vraag beantwoorden
▪ 15 min dan terugrapportage plenair
Vragen - met betrekking tot opleiden in complexe ouderenzorg:
1. Hoe kunnen we zorgen dat AIOS voldoende ouderen behandelen?
2. Hoe kunnen we het best gebruik maken van de expertise die in en rond de praktijk aanwezig is?
3. Wat zijn do’s and dont’s tijdens een leergesprek over complexe ouderenzorg?
4. Wat kan het instituut doen om het leren op de werkplek te ondersteunen?
Terugrapportage: Patiëntenmix
▪ Patiënten actief terug vragen (AIOS)
▪ Patiënten selectief inplannen (assistente)
▪ Bijtijds de zelfstandige periode inplannen
▪ Samen visite rijden
▪ Actief verwijzen naar AIOS (opleider)
Terugrapportage: Expertise in de praktijk
▪ Samen visite rijden
▪ Als opleider ‘hardop denken’
▪ MDO bijwonen danwel voorzitten
▪ Overleggen met specialisten
▪ Overleggen/sparren met POH-ouderen
Terugrapportage: Leergesprek
▪ Twijfel en onzekerheid actief inbrengen
▪ Doorvragen
▪ Focussen op dilemma’s
▪ Ondersteunen van
▪ uitzoomen (aan welke doelen wordt er gewerkt?)
▪ Inzoomen (is SFMPC helder?)
▪ Integratie van kennis (hoe werkt a in op b en wat betekent dat voor c…?)
Terugrapportage: Bijdrage instituut
▪ Adoptie opdracht
▪ Oefenen intercollegiaal samenwerken
▪ Theorie: Werkwijze complexe zorg
▪ Theorie: Veelvoorkomende problemen
▪ Klinisch redeneren modelleren
Theorie en kennis
Bereiter & Scardamalia
Complexiteit
▪ Leren om systemen als totaal te zien en niet als losse delen
▪ Naar het totaal plaatje kijken
▪ Totaalplaatje uiteenrafelen en weer samen voegen
• Onderdelen begrijpen
• Feedbackloops zien en voorspellen
• Nadenken over interacties tussen feedbackloops
Vertragen wanneer nodig
Experthouding
Herinvesteren cognitieve ruimte.
Wat is opgevallen
Verbeterpunten
▪ Gefragmenteerd onderwijs
▪ Complexiteit niet zichtbaar maken
▪ Voortijdig geruststellen
▪ Wel aandacht voor ontrafelen, weinig voor integreren
▪ Curriculum dat onvoldoende op behoefte praktijk aansluit
Wat is opgevallen
Helpend
▪ Doorvragen
▪ Problemen helpen ordenen en opdelen
▪ Leren van elkaar
▪ Focus op dilemma’s
▪ Enthousiasme
Take home message
▪ Ondersteunen bij het herkennen van complexiteit
▪ Uitdagen tot verdiepen
▪ Enthousiasme helpt daarbij!
▪ Opleiding, praktijk en begeleiding moeten op elkaar aansluiten
▪ Wat neem jij mee?
▪ Wat gaan jullie anders doe?
Leestips
▪ Moulton, C-A.E., Regeher G. et al. Slowing down when you should: A new model of expert judgment. Academic
Medicine, Vol 82, no 10 2007.
▪ Doll, W.E., Trueit, D. Complexity and the health care
professions. Journal of Evaluation in Clinical Practice, 16, 841- 848, 2010)
▪ Bereiter, C. and Scardamalia, M (1993). Surpassing Ourselves:
An Inquiry into the Nature and Implications of Expertise
▪ Wass, R., & Golding, C. Sharpening a tool for teaching: the zone of proximal development. Teaching in Higher Education, 19(6), 671-684, 2014.
