• No results found

IN DUITSLAND

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "IN DUITSLAND"

Copied!
49
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

DE FIETSENMAR KT

IN DUITSLAND

(2)

De fietsenmarkt in Duitsland

Juli 2021

Flanders Investment & Trade, Keulen & Stuttgart

(3)

Voorwoord

De wielersport kende de afgelopen jaren een grote stijging in populariteit in Duitsland.

Eenmalig Tourwinnaar Jan Ullrich en topsprinter Erik Zabel gaven al het goede voorbeeld in de jaren ’90.

Nu is het aan de jongere generatie om het over te nemen en staan vooral Lennard Kämna, Maximilian Schachmann en Lisa Brennauer in de kijker.

COVID-19 heeft zoals bij veel sectoren de evenementenstroom aan banden gelegd en fietsgerelateerde evenementen in Duitsland werden ook niet gespaard. De meerderheid werd afgelast of uitgesteld naar het najaar. Gelukkig is er met Rad am Ring terug fietsplezier in zicht voor verschillende disciplines.

De Rad am Ring in juli is een wielerfestival dat sinds 2003 jaarlijks wordt georganiseerd op de Nürburgring in Duitsland. Er worden wielerwedstrijden en mountainbikewedstrijden op de weg gehouden, waaronder 24-uursraces voor beide. Daarbovenop voorziet men een wielexpositie voor jong en oud.

Sinds 2016 is er ook een professionele wegwedstrijd, in 2016 ook bekend als de Rudi Altig Race, genoemd naar de Duitse wielrenner Rudi Altig die op de Nürburgring zijn wereldkampioenschap wegwielrennen won en kort voor de race in 2016 overleed. De eerste twee edities waren een evenement in de UCI Europe Tour en sinds 2018 maakt de wedstrijd deel uit van de Duitse Bundesliga.

Meer over Rad am Ring: https://radamring.de/en/

In Vlaanderen, met zijn vele ‘koersen’, blijft de populariteit van de wielersport hoge toppen scheren.

Dankzij de opgebouwde expertise en dankzij verdere innovatie ontwikkelde Vlaanderen een unieke knowhow en infrastructuur. Ondanks het feit dat in Duitsland de wielersport wat minder populair is, vinden er interessante ontwikkelingen plaats. Trouwens, de grootste Europese vakbeurs voor de wielersport wordt georganiseerd in Friedrichshafen, helemaal in het zuiden van Duitsland.

Deze vaststellingen hebben er ons toe gebracht om het thema van de Duitse fietsenbranche onder de loep te nemen. Stan Teerlynck, stagiair in het kader van zijn bacheloropleiding in het kantoor van Flanders Investment & Trade in Keulen, deed hiervoor onderzoek. Het basisrapport dat Stan onder begeleiding opstelde, werd verder uitgebreid en vervolgens gefinaliseerd door het FIT-kantoor in Stuttgart.

Stan Teerlynck, stagiair FIT Keulen, 3 april 2017

Tim Rombaut, stagiair FIT Stuttgart - Update 31 mei 2021

(4)

Inhoudstabel

1. Duitse fietsenmarkt ... 5

1.1 Duitse fietsenmarkt in getallen ... 5

1.2 E-bikes ... 12

1.3 Regelgeving in verband met e-bikes ... 13

2. Trends en Innovaties ... 14

2.1 e-bikes ... 14

2.2. Fietsen worden deel van een levensstijl ... 14

2.3. Fiets als verkeersmiddel ... 14

2.4. Digitalisering van de fietsenmarkt ... 16

2.5. Innovaties ... 17

3. Marktstructuur, distributiekanalen en marktspelers ... 18

3.1 Belangrijke groothandels ... 20

3.2 Fietsproducenten ... 24

3.3 Fietsdetailhandel ... 32

3.4 Inkooporganisaties ... 35

4. Fietsgerelateerde beurzen en evenementen in Duitsland ... 36

5. (Vak-)tijdschriften ... 39

5.1 (Vak-)tijdschriften gericht op toerfietsen, mountainbikes, racefietsen, … ... 39

5.2 (Vak-)tijdschriften gericht op e-bikes ... 41

6. Sectorfederaties en brancheverenigingen ... 42

7. Conclusie ... 45

8. Bronnen ... 46

(5)

Inleiding

In Duitsland zijn er zo’n 79,1 miljoen fietsen in omloop, van allerlei soorten en types (toerfietsen, stadsfietsen, e-bikes, mountainbikes, …). Het straatbeeld verandert en de fiets maakt steeds meer deel uit van de levensstijl van onze oosterburen. Met een bevolking van 83,9 miljoen betekent dit statistisch dat 92,1% van de bevolking over een fiets beschikt.

De fietsensector in Duitsland heeft een niet onbelangrijke economische betekenis. Inclusief de productie van onderdelen, machines, toerisme bedraagt de gezamenlijke omzet 16 miljard euro en geeft deze sector werkgelegenheid aan 280.000 personen (VTE).1

Dit rapport beperkt zich tot de fietsenbranche in enge zin zelf, waarbij de ontwikkelingen en trends in de Duitse fietsenmarkt, de marktstructuur en de voornaamste marktspelers onderzocht werden. Het richt zich tot Vlaamse bedrijven actief in de fietsenbranche die zich willen informeren over de Duitse markt.

Deze studie wil allereerst een antwoord geven op vragen zoals: Hoe ziet de actuele marktsituatie (productie, verkoop en marktomzet) er uit wat fietsen en e-bikes betreft? Welke trends zijn er in de Duitse fietsenbranche en wat zijn de verdere verwachtingen? Hoe spelen de aanbieders en producenten hierop in?

Daarnaast kan u ook een beschrijving terugvinden van de marktstructuur, met daaraan verbonden een overzicht van de belangrijkste groothandels en producenten van fietsen, evenals van enkele belangrijke kleinhandels van fietsen, onderdelen en toebehoren, en enkele inkooporganisaties.

Verder worden de sectorfederaties en andere relevante brancheverenigingen belicht. Ten slotte komen de belangrijkste beurzen en vaktijdschriften in de Duitse fietsenbranche aan bod.

In dit rapport werden geen gegevens opgenomen van bedrijven die uitsluitend accessoires, onderdelen of kleding m.b.t. de fietsbranche produceren of verdelen. Bedrijven die deze producten aanbieden als aanvulling van het hoofdproduct, fietsen, werden wel opgenomen.

Inhoudelijk is deze studie gebaseerd op bronnen afkomstig van diverse brancheverenigingen en organisaties actief in de fietsenbranche. Deze werden aangevuld met specifieke data en algemene opmerkingen. De informatie en gegevens zelf zijn aldus onder voorbehoud.

(6)

1. Duitse fietsenmarkt

1.1 Duitse fietsenmarkt in getallen

De Duitse fietsenbranche kent sinds het jaar 2000 geen éénduidig verloop. Het recordaantal verkochte fietsen in dat jaar liep in de daaropvolgende jaren terug, vertoonde in 2010 opnieuw een stijgende trend, om in 2017 naar een dieptepunt te zakken. De productie van fietsen in Duitsland vertoont een eerder dalende trend tegenover het begin van het millennium, maar de invoer alsook de export zijn terug in stijgende lijn. De evolutie in de recentste jaren wordt in dit hoofdstuk verder uitgediept.

Produktion von Fahrrädern in Deutschland von 2000 bis 2020

Bron: Statista, Produktion von Fahrrädern in Deutschland von 2000 bis 2020

(7)

Aantal verkochte fietsen

De Duitse fietsenmarkt was in 2020 goed voor de verkoop van 5,04 miljoen fietsen, zowel de e-bikes als normale fietsen werden in dit cijfer meegeteld. Dit is een stijging van 16,9% tegenover het jaar 2019.

In 2019 bedroeg de groei t.o.v. 2018 bijna 40%. Sinds 2018 kent de fietsenverkoop in Duitsland een stijgende trend.

In de eerste helft van 2020 (van januari tot en met juni) werden 3,2 miljoen fietsen verkocht.

Dit is een stijging van ca. 9,2% tegenover dezelfde periode van het jaar daarvoor.

Bron: ZIV Jaarbericht: www.ziv-zweirad.de/marktdaten/

Met de verkoop van 5,04 miljoen fietsen in 2020 bekleedt Duitsland de eerste plaats binnen de Europese fietsenverkoop EU-27, goed voor een aandeel van 25,2%.

Ter vergelijking, in Nederland werden in 2020 bijna 1,1 miljoen fietsen verkocht waarmee Nederland op de 7de plaats komt. Behalve Duitsland laat het landen zoals het VK, Frankrijk, Italië, Polen, en Spanje voor gaan. België had een verkoopcijfer van 600.000 fietsen in 2020.

1.33

2.93

3.2

2018 2019 2020

Verkauf Fahrräder und E-bikes in Deutschland Januar - Juni

(Menge in Mio. Stück)

(8)

Bron: eurostat -– EU trade in bicycles and electric bicycles

In 2019 was het Verenigd Koninkrijk de belangrijkste bestemming voor alle EU-fietsen (36% van de totale extra-EU fietsexport), gevolgd door Zwitserland (18%), voor Turkije (6%), Oezbekistan en Noorwegen (beide 4%). Als we specifiek de elektrische fietsen bekijken, zien we dat daar ook de vraag aanzienlijk blijft stijgen. Hier merken we op dat opnieuw Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk de belangrijkste bestemmingen voor de EU-export van elektrische fietsen zijn (respectievelijk 33% en 29%), gevolgd door Noorwegen (15%) en de Verenigde Staten (13%).

In 2019 kwam de invoer van fietsen uit niet-EU-landen voornamelijk uit Cambodja (24% van de totale extra-EU invoer van fietsen), Taiwan (15%) en China (14%), gevolgd door de Filipijnen (9%), Bangladesh en Sri Lanka (beide 7%). De invoer van elektrische fietsen in de EU kwam voornamelijk uit Taiwan (52% van de totale invoer van elektrische fietsen buiten de EU), gevolgd door Vietnam (21%), China (13%) en Zwitserland (6%).

(9)

Verteilung des Fahrradabsatzes in Deutschland nach Modelgruppen in den Jahren 2019 und 2020

Bron: Statista - Fahrzeuge & Straßenverkehr

In 2015 stond de ‘Trekking-Rad’ nog op de eerste plaats, ondertussen zorgde de opmars van e-bikes voor een grote stijging. Het aandeel van e-bikes in de fietsenverkoop bedroeg in 2000 slechts 1%, in 2015 was dit al 12,5% en momenteel (2020) staat dit type fiets op de eerste plaats met 38,7%

marktaandeel. De e-bike heeft de trekkingfiets naar de 2de plaats verwezen, op de 3de plaats staat nu de stadsfiets, die nog steeds populair is, maar we zien wel dat de voorkeur duidelijk uitgaat naar de elektrische fiets.

Vergeleken met het jaar 2015 zijn er opvallende verschillen in het omzetaandeel van de verschillende types van fietsen. Zo liep het aandeel van ATB (All-Terrain-Bikes) en van MTB (Mountain-Terrain-Bikes) sterk terug in de periode tussen 2015 en 2020, ten voordele van de trekkingfietsen en vooral ten voordele van de e-bikes.

Marktaandeel van de diverse fietstypes, 2015 en 2020

Fietstypes Marktaandeel 2015 Marktaandeel 2020

ATB 7,5 7

MTB/MTB look 10 3

(10)

Trekkingfiets 33 25

Stadsfiets 21 13

Hollandse fiets 3 2

Jeugdfiets 4,5 3,5

Kinderfiets 3 2,5

Ren-/fitness-/crossfietsen 4 3,8

e-bikes 12,5 38,7

Bron: VDZ, Marktdaten

Omzet van fietsen en e-bikes

De Duitse markt van fietsen en e-bikes realiseerde in 2020 een omzet (incl. btw) van 6,44 miljard euro.

Dit is een gigantische stijging van 61% tegenover 2019 en de hoogste omzet tot op heden behaald.

Bron: ZIV - www.ziv-zweirad.de/fileadmin/redakteure/Downloads/Marktdaten/PM_2021_10.03._ZIV- Praesentation_10.03.2021_mit_Text.pdf

Deze sterke stijging in de omzet wordt deels verklaard door het toegenomen aantal verkochte fietsen, maar vooral ook door de stijging van de gemiddelde verkoopsprijs van fietsen in Duitsland. De gemiddelde prijs van een fiets in Duitsland in 2020 bedroeg 1.279 euro. Duitsland komt hiermee achter Nederland te staan waar de gemiddelde prijs voor een fiets op respectievelijk 1.499 euro ligt. In België bedroeg de gemiddelde prijs voor een elektrische fiets in 2020 zo’n 2.588 euro.

Deze evolutie, met gemiddeld hogere prijzen, is grotendeels een gevolg van de verandering in consumentengedrag. De fiets vertolkt meerdere functies en wordt meer en meer een statussymbool.

3.07

4.00

6.44

0 1 2 3 4 5 6 7

2018 2019 2020

Umsatz Fahrräder und E-Bikes in Deutschland 2018 - 2020

(In Mrd. Euro)

(11)

Naast de amateurwielerfietsen die sinds meerdere jaren steeds beter en duurder uitgerust worden, is recenter ook de meer trendy en hippe fiets een vast element geworden van elk stadsbeeld.

Ook het grotere aandeel van de e-bikes speelt hier een rol aangezien de gemiddelde prijs van een e-bike een stuk boven die van de gemiddelde normale fiets ligt.

Duitse productie van fietsen

De Duitsers produceerden in 2020, 2.150.000 fietsen tegenover 1.850.000 in 2019. Het niveau van 2011, met een productie van 2,288 duizend fietsen is hiermee nog niet opnieuw bereikt, laat staan het niveau in 2000, toen Duitsland nog 3,4 miljoen fietsen produceerde.

Met de productie in 2019 is Duitsland goed voor een aandeel van 13,16% van de fietsenproductie in heel de EU-27. Hiermee komen ze op de 3de plaats te staan, na Italië. Dat betekent dat ongeveer de helft van de verkochte fietsen in Duitsland niet in Duitsland geproduceerd worden.

Ter vergelijking was België in 2015 op dit vlak goed voor de productie van 82.000 fietsen wat 0,62% is van de productie in de toenmalige EU-28.

Deze cijfers omvatten zowel de normale als de e-bike productie. Meer gedetailleerde cijfergegevens over de e-bike productie staan vermeld onder punt 1.2.

Invoer en uitvoer van fietsen

In 2020 importeerde Duitsland dubbel zoveel fietsen als het exporteerde: 3,73 miljoen fietsen werden geïmporteerd in Duitsland, tegenover een export van 1,57 miljoen fietsen.

Bron: ZIV-Zweirad www.ziv-zweirad.de/fileadmin/redakteure/Downloads/Marktdaten/PM_2021_10.03._Fahrrad-_und_E- 3.73

1.57

Importe & Exporte Fahrräder und E-Bikes Deutschland 2020

(Menge in Mio. Stück)

Importe Exporte

(12)

De in Duitsland geïmporteerde fietsen en e-bikes worden vooral geproduceerd in lageloonlanden, in het bijzonder in Cambodja (aandeel van 24%), gevolgd door Taiwan (aandeel van 15%) en China (14%).

In dat jaar werden tweewielers ter waarde van ongeveer 86,18 miljoen euro vanuit Oostenrijk in Duitsland ingevoerd, waarmee het Alpenland het op twee na belangrijkste leveranciersland voor de Duitse fietsenmarkt werd.

Tussen januari en juli van 2020 bedroeg de import van fietsen in Duitsland iets minder dan 28%, een daling van 14,4%. Er was ook een daling van de uitvoer van fietsen en e-bikes. Tussen januari en juni is het uitvoervolume met iets minder 2,6% gedaald. Het aandeel van e-bikes in export bedroeg ongeveer 38%.

De voornaamste exportbestemmingen van fietsen uit Duitsland zijn Nederland en Oostenrijk. Bijna 4/10 van de Duitse fietsproductie gaat naar Nederland, 12% wordt geëxporteerd naar Oostenrijk. De grootste 10 exportpartners zijn goed voor meer dan 70% van de Duitse export. Deze zijn allemaal EU-27 partners met uitzondering van Zwitserland.

Bron: Statista - Fahrzeuge & Straßenverkehr

(13)

1.2 E-bikes

De verkoop van e-bikes gaat met grote sprongen vooruit. In 2011 werden 330.000 e-bikes verkocht, in 2014 waren dit er al 480.000. En de verkoop steeg nog met een indrukwekkende 11,5% naar 535.000 in 2015. Het marktaandeel van het e-bike segment in Duitsland was toen slechts 12,5%. Jaar na jaar bleef het aantal verkochte e-bikes stijgen. In 2020 werd een recordaantal van 1,95 miljoen e-bikes verkocht in Duitsland.

Bron: Statista - www.statista.com/statistics/561654/bicycle-sales-statistics-for-germany/

Hiermee neemt Duitsland de eerste plaats in de EU-27 op vlak van verkoop van EPAC-bikes (Electric Power–Assisted Cycle) met ruim 40% van het marktaandeel. Het wordt gevolgd door Nederland en Frankrijk, die elk een aandeel van meer dan 11% van de totale Europese markt veroveren. De antidumping- en antisubsidiemaatregelen van de Europese Commissie tegen Chinese e-bikes hebben ertoe bijgedragen dat de markt vanaf 2018 aanzienlijk is gegroeid.

In 2020 werden er 1.300.000 e-bikes in Duitsland zelf, gemaakt. Met uitzondering van 2014, toen de productie van e-bikes kromp, vertoont de productie van e-bikes in Duitsland een continu stijgende lijn sinds 2011.

Ondanks dat Duitsland de duidelijke leider is op de e-bike markt in de EU-27 worden er ongeveer één miljoen e-bikes geïmporteerd in Duitsland.

Deze doorgezette stijging in de verkoop van e-bikes kan men onder andere toeschrijven aan de jonger wordende doelgroep. E-bikes zijn immers niet langer, enkel aantrekkelijk bij de oudere bevolkingsgroepen, maar door het verder ontwikkelen van de technologie, wordt het nu ook mogelijk elektrische motoren in mountainbikes, transportfietsen en sportfietsen te integreren. Deze nieuwe modellen zijn erg aantrekkelijk voor de avontuurlijke en jongere fietser.

0.61 0.72

0.98

1.36

1.95

0 0.5 1 1.5 2 2.5

2016 2017 2018 2019 2020

Absatz E-Bikes in Deutschland

in Stück (Menge in Mio. Stück)

(14)

Ook worden e-bikes meer en meer als transportmiddel gezien. Zo worden ze nu ook aangekocht door bedrijven ter vervanging van een bedrijfswagen. Dit wordt ook door de Duitse overheid gestimuleerd omdat ook zij de voordelen van een e-bike in de stad inzien.

Over het algemeen kan gesteld worden dat e-bikes razend populair zijn en dat dit wel even zo zal blijven.

Vanuit meerdere hoeken worden er ondersteunende initiatieven opgezet. Zowel vanuit de ZIV (Duitse fietsindustrieverbond) als de CONEBI (de Europese fietsindustrie bond) wordt er verwacht dat deze trend de komende jaren zal verder gezet worden. Duitsland probeert om de reputatie van hoogtechnologische machinebouwer verder uit te spelen.

1.3 Regelgeving in verband met e-bikes

2

Het is nuttig de twee grote groepen in de e-bike markt kort toe te lichten: de Pedal Assist groep en de Power-On-Demand groep.

Met Pedal Assist wordt bedoeld dat er enkel extra kracht en snelheid wordt opgewekt door de elektrische motor indien er een trapbeweging wordt uitgevoerd door de fietser. Dit betekent dus dat de fiets niet autonoom kan rijden, enkel de trapbeweging zorgt dat de motor kracht uitoefent. Binnen deze groep kunnen we nog een verdere opdeling maken:

• Pedelec: Helpt enkel bij de trapbeweging tot een snelheid van 25 km/h met een motor met een maximumvermogen van 250 watt. De Pedelec is een fiets en mag dus ook op het fietspad rijden.

• S-Pedelec: Helpt enkel bij de trapbeweging, maar tot een veel hogere snelheid dan 25 km/h (normaalgezien tot 45km/h) en met een motor met een vermogen boven 250 watt. De S-Pedelec wordt door de wet niet geclassificeerd als fiets maar als bromfiets of motorfiets en mag dus ook niet op het fietspad rijden.

Power-on-demand fietsen kan men makkelijk vergelijken met een elektrisch aangestuurde bromfiets.

Deze fietsen worden door de wet niet als fiets erkend en mogen dan ook niet op het fietspad rijden.

Aangezien elektrische fietsen als gewone fietsen worden beschouwd, hebben fietsers er geen rijbewijs voor nodig. Er is dan ook geen minimumleeftijd vereist, zodat zelfs kinderen op elektrische fietsen mogen rijden. Voor het besturen van een S-Pedelec is een rijbewijs klasse AM of klasse B vereist. Daarom moet de bestuurder ten minste 16 jaar oud zijn. Wie echter vóór 1 april 1965 geboren is, heeft geen rijbewijs nodig, maar hoeft alleen zijn identiteitskaart bij zich te hebben wanneer hij op de S-Pedelec rijdt.

Bij het besturen van S-Pedelecs is het dragen van een helm wettelijk voorgeschreven. Er wordt echter niet gespecificeerd welk type helm moet worden gedragen. Een gewone fietshelm is voor de wetgever dan ook voldoende.

2 Deze informatie is geldig voor de Duitse markt, meer informatie is beschikbaar op de volgende links:

www.bussgeld-info.de/e-bike/#fuer-welche-art-von-e-bike-ist-ein-fuehrerschein-noetig

www.t-online.de/ratgeber/freizeit/id_62138862/elektrofahrrad-gesetze-und-regeln-fuer-e-bike-und-pedelec.html

(15)

2. Trends en Innovaties

2.1 e-bikes

De fiets met elektrische ondersteuning, oorspronkelijk afkomstig uit Japan, werd in Europa in het begin vooral als oplossing gezien voor senioren of minder mobiele mensen, aangezien het de fietser ondersteunt wanneer deze dit nodig heeft.

Tegenwoordig is het e-bike segment veel breder geworden. Niet alleen is het nu ook erg populair bij jongeren maar ook wordt het steeds vaker aangepast aan bepaalde nichegebruikers.

Een voorbeeld hiervan is de recent opgekomen e-mountainbike wat het bewijs is van de verandering in mentaliteit ten opzichte van de e-bikes. Ze zijn niet langer voor de minder mobielen, maar nu ook een populaire keuze voor de echte avonturiers en waaghalzen.

Een tweede voorbeeld van het breder worden van het e-bike segment is de clip-on e-motoren.

Deze grotendeels modulaire e-motor kan op bijna elke fiets worden aangesloten wat een veel lagere drempel is voor zij die het prijskaartje van een complete e-bike te hoog vinden. Ook zorgt het voor een betere bekendheid van de e-bike ervaring en verlaagt het opnieuw de drempel naar de e-bikes.

Een voorbeeld van een duidelijke groeiende markt voor e-bikes zijn fietsverhuurbedrijven op toeristische plaatsen. Deze bedrijven vervangen hun fietsenvloot vaak met meer dan 50% door e-bikes omdat dit erg populair is bij de consument. De relatief hoge aankoopkost van de e-bike zorgt ervoor dat de consument makkelijker meer betaalt voor een dagje e-biken. Het is voor vele mensen nog steeds iets nieuw en speciaal.

2.2. Fietsen worden deel van een levensstijl

De fiets wordt tegenwoordig vaker als een echt statement aanzien. De jongere generatie ziet een fiets eerder als een statussymbool of een deel van hun trendy outfit. Deze evolutie heeft ervoor gezorgd dat er een aantal innovaties en start-ups opkwamen.

Coole gadgets, innovatieve sloten en nieuwe fietscomputers zijn maar enkele voorbeelden van producten die mogelijk zijn gemaakt door de verbreding en uitdieping van de fietsenmarkt en zijn klanten.

2.3. Fiets als verkeersmiddel

Door de veralgemening van de fietsenmarkt en de verbreding van het consumentensegment zijn er nu ook veel meer en luidere stemmen op politiek vlak. De fietsbeweging is door zijn groene, innovatieve en hippe cultuur echt in een hogere versnelling geraakt en wordt vaker als politiek agendapunt gebruikt.

(16)

Op dit ogenblik bedraagt het aandeel van het fietsverkeer in Duitsland in het totale verkeer ongeveer 11%.

Naar het voorbeeld van Denemarken en Nederland wil Duitsland dit aandeel graag verhogen. Zo zijn er verschillende partijen in Duitsland die voor een beter mobiliteitsbeleid ijveren en ook de verkeerssituatie gunstiger willen maken voor fietsers. Daaronder valt ook de erkenning van de e-bike in het kader van de bevordering van ‘e-mobiliteit’ in Duitsland.

In het strategische Nationale Radverkehrsplan (NRVP) 2021 wordt precies ingegaan op deze tendensen.

Het bevoegde ministerie van verkeer en digitalisering, BMVI, stelt sedert enkele jaren voor de verdere bevordering van fietsverkeer ook financiële middelen ter beschikking. Het NRVP voorziet onder meer in een uitbreiding van fietspaden en parkeerplaatsen. Dit is bedoeld om het fietsen aantrekkelijker en veiliger te maken. Het bevat aanbevelingen voor maatregelen van de federale regering, de deelstaten, de lokale overheden, het bedrijfsleven en de wetenschap om het fietsen in landelijke en stedelijke gebieden te bevorderen. Volgens verkeersminister Scheuer is het de bedoeling dat burgers gemiddeld 180 in plaats van 120 verplaatsingen per jaar per fiets maken.

Dit doel moet onder meer bereikt worden door de fietsinfrastructuur uit te breiden. Zo moeten er bijvoorbeeld paden, snelle verbindingen en parkeerplaatsen voor fietsen komen. De federale regering plant een gefinancierd programma voor fietsparkeergarages bij spoorwegstations. Het vervoer van fietsen in het openbaar vervoer moet ook worden bevorderd. Wanneer wegen worden uitgebreid, moeten fietspaden in de planning worden opgenomen.

Scheuer legde uit dat de federale regering tot 2023 ongeveer 1,46 miljard euro in fietsen wil investeren.

Op lange termijn zouden de federale regering, de deelstaten en de gemeenten zich moeten oriënteren op ongeveer 30 euro per persoon en per jaar. Dit zou overeenkomen met een verdubbeling ten opzichte van 2020. De investeringen zijn bedoeld om te voldoen aan de steeds toenemende vraag naar fietsen in Duitsland. De belangstelling voor fietsen is tijdens de coronapandemie sterk toegenomen. 3

3 www.mdr.de/nachrichten/deutschland/politik/verkehrsminister-scheuer-praesentiert-radverkehrsplan-100.html

(17)

2.4. Digitalisering van de fietsenmarkt

Er heerst in de hele wereld een sterke trend van digitalisering. Op het branchegesprek werd ook over dit onderwerp gedebatteerd. Men vroeg zich af op welke manier deze trend de fietsenmarkt zou beïnvloeden.

Een van de belangrijkste factoren bij het afwegen van deze trend is het feit dat er erg veel knowhow nodig is om een juiste beslissing te maken voor de aankoop van een fiets. Deze knowhow wordt erg gewaardeerd door de klant en is ook echt een overtuigende factor voor die klant om naar een winkel te gaan voor de aankoop van een fiets.

Wat als probleem gezien wordt voor de stationaire winkels is ROPO, een afkorting voor Research Offline Purchase Online. Dit betekent dat de klant zich graag oriënteert in de winkel, daar ook vaak zijn keuze maakt om nadien diezelfde fiets voor de beste prijs, online te kopen. Een oplossing die grote fietswinkelketens of groothandels hiervoor bieden is de multichannel benadering. De consument kan de fiets zowel online als offline kopen. Er heerst een algemeen vertrouwen dat de klant zal kopen bij diezelfde persoon die advies verleent en helpt bij het kiezen. Dit is ook de strategie van de Winora groep, die meer dan 820 dealers aanmoedigt om multichannel te werken.

Dit is ook de mening die VDZ, de brancheorganisatie van de detailhandel in fietsen, toegedaan is.

Deze verwacht dat de toegevoegde waarde van de detailhandel in termen van toelichting en advies, en van service en reparatie zeer belangrijk blijft en dat de detailhandel de onlineverkoopmogelijkheid als een opportuniteit moet zien om marktaandeel terug te winnen. De loutere e-commerce of online verkoop kan volgens VDZ deze troeven van de gespecialiseerde vakhandel niet overnemen.

De algemene consensus is “the internet is here to stay”. Men zal zich moeten aanpassen of marktaandeel verliezen aan concurrenten die dat wel doen. Het is ook helemaal niet slecht, vinden velen in het debat.

Zo wordt gesproken over de transparantie die het internet met zich meebrengt.

Ook heeft dit de “Think Global, Act Local” trend veroorzaakt. Een voorbeeld hiervan is opnieuw de Winora groep die met de slogan “Zukunft braucht Herkunft” het merk Haibike liet inspireren. Winora werd namelijk opgestart in Schweinfurt, de Duitse fietsstad bij uitstek.

Buiten effecten op de verkoop van fietsen in Duitsland heeft de verdere digitalisering van de fietsindustrie ook een groot effect gehad op de toegankelijkheid van de markt. Voor start-ups, spin-offs en innovators is het dankzij crowdfunding initiatieven een stuk makkelijker geworden om investeerders te vinden voor hun concept. Ook worden er organisaties online actief waardoor ze makkelijker te contacteren zijn, een grotere ledenbasis hebben en hun informatie gemakkelijker beschikbaar wordt.

(18)

2.5. Innovaties

In de Duitse fietsenbranche is er sprake van een aantal productinnovaties door Duitse ondernemingen.

Hieronder worden enkele voorbeelden vermeld:

“Unplatbar” fietsband - van het bedrijf Schwalbe - www.schwalbe.com/nl/start

Deze fietsband werd verstevigd met een extra dikke buitenwand. Deze moet ervoor zorgen dat hij niet lek raakt als je over een scherp object zou rijden. Dit is zowel een goede innovatie voor de professionele als de amateurfietser in de stad.

Ovaal tandwiel - Cyfly van het bedrijf Möve Bikes GmbH - www.moeve-bikes.de/pages/cyfly

De ontwikkelaars van CyFly stelden de een van de meest conventionele eigenschappen van een fiets in vraag en kwamen tot de conclusie dat er nog ruimte is voor verbetering in de vorm van het tandwiel.

Fietscomputer in een app - van het bedrijf Robert Bosch GmbH - www.bosch- ebike.com/be/producten/cobibike

De fietscomputer is een toestel dat tot een aantal jaar geleden vrij gelimiteerde opties had. Zo kon men snelheid, afstand en andere informatie aflezen op het toestelletje aan het stuur. COBI heeft met een erg succesvolle campagne op het internationale crowdfundingplatform Kickstart echter het complete concept gerevolutioneerd. Er zijn nu bovenop de bestaande functionaliteit van de fietscomputer ook gps, muziek en waarschuwingsopties beschikbaar en dit alles zonder een apart apparaat te hoeven kopen. COBI is een geïntegreerde app die men op een smartphone kan downloaden en die met een speciaal dekking station al deze informatie kan verzamelen. In 2017 nam Robert Bosch de start-up over.

Bamboe fiets - van het bedrijf MyBoo GmbH - www.my-boo.nl/home-ned.html

Ook deze start-up werd oorspronkelijk gestart op Kickstarter en heeft zich ondertussen verder ontwikkeld. My Boo produceert Bamboe fietsframes, accessoires en complete fietsen. De productie gebeurt in Ghana. Dit is een van de beste voorbeelden van het belangrijker worden van het groene imago van de fietsenmarkt.

Alternatief aangedreven fiets - van het bedrijf Streetstepper GmbH - www.streetstepper.com/

Streetstepper is een combinatie van de stepper, die ook in de fitness ingezet wordt, en de fiets.

Het grote voordeel van deze combinatie is dat er een minder grote druk wordt gezet op de knieën en ook de rug wordt minder belast. Niet alleen is het beter voor je lichaam, maar biedt het ook een alternatief voor de conventionele fiets.

(19)

3. Marktstructuur, distributiekanalen en marktspelers

Samengevat ziet de marktstructuur van de fietsenhandel, volgens het VDZ-Marktdaten rapport, er als volgt uit:

Marktstructuur van de fietsenhandel in Duitsland

Aantal fietsen in omloop: 79,1 miljoen stuks

Jaarlijkse fietsenverkoop: 5,04 miljoen stuks (ongeveer) Gemiddelde verkoopprijs: 1279 euro

Totale omzet fietsenverkoop: 6,44 miljard euro

Omzet textiel/kleding, accessoires, …: 3,56 miljard euro (ongeveer)

Totale omzet: 10 miljard euro (ongeveer)

Marktaandeel vakhandel (in euro): 78%

Marktaandeel vakhandel (in stuks): 68%

Bron: www.ziv-zweirad.de/fileadmin/redakteure/Downloads/Marktdaten/PM_2021_10.03._Fahrrad-_und_E- Bike_Markt_2020.pdf

Distributiekanalen

Fietsen worden via drie kanalen aan de consument aangeboden en verkocht: de gespecialiseerde detailhandel (fietswinkels en fietskleinhandels), supermarkten/doe-het-zelfwinkels en onlineverkoop.

De gespecialiseerde fietsdetailhandel blijft het belangrijkste verkoopkanaal met een aandeel van 67%.

Slechts 6% van de fietsenverkoop wordt gerealiseerd via supermarkt/warenhuis en bouwmarkten (doe-het-zelf) en het blijft jaarlijks afnemen. Hierbij betreft het fietsen in het midden- tot lagere prijssegment. De onlineverkoop is ook goed voor zo’n 6%.

(20)

Bron: Statista - https://de.statista.com/statistik/daten/studie/6063/umfrage/anteile-der-vertriebswege-fuer-fahrraeder-seit- 2008/

In de fietsenverkoop uitgedrukt in waarde, heeft de vakhandel een hoger aandeel, namelijk 78% volgens VDZ, de branchevereniging van de fietsdetailhandelaren. VDZ raamt het aandeel van de vakhandel in het aantal verkochte fietsen in 2020 trouwens op 68%.

Bron: VDZ - www.vdz2rad.de/wp-content/uploads/sites/27/2021/03/2021_03_10_Presseinfo-VDZ.pdf

In 2018 waren er ongeveer 5.235 fietsdetailhandelaren in Duitsland, gezamenlijk realiseerden ze grosso modo een omzet van 4,5 miljard euro. In 2019 bedroeg de omzet in de Duitse fietsenhandel al circa 4,9 miljard euro, gerealiseerd door zo’n 5.200 fietsdetailhandelaren.

Bron: www.velobiz.de/news/dominanz-der-grossen-fahrradhaendler-veloQXJ0aWNsZS8yMjg4OAbiz en www.pd-f.de/themenblaetter/die-fahrradwelt-in-zahlen

De fietsdetailhandelaren kopen de fietsen in bij de groothandel of soms ook rechtstreeks bij de fabrikant.

Een groot deel van de fietshandelaren is aangesloten bij inkooporganisaties die de aankoop van fietsen namens de vakhandels bundelen.

Door de evolutie naar een multichannel strategie en meer online verkoop is het traditionele onderscheid tussen de verschillende marktspelers vaak minder goed zichtbaar. Fietsfabrikanten organiseren eveneens verkoop aan de eindconsument door middel van een eigen website, zoals Canyon en/of online verkoopplatforms zoals bijvoorbeeld Amazon. Zo staat te lezen op de website van Canyon: “CANYON

(21)

entwickelt und baut Dein Bike - und verkauft es auch direkt an Dich. Ohne Zwischenhändler und Filialen.”

(www.canyon.com/nl-be/)

Daarnaast biedt een groothandel zoals Hartje eigen geassembleerde fietsen aan, zelfs met een eigen fietsmerk en wordt deze daarom tegelijkertijd beschouwd als fabrikant.

3.1 Belangrijke groothandels

Er zijn een tiental groothandels in Duitsland met een nationale focus. Twee voorbeelden van dergelijke nationale groothandels zijn: Hartje en BBF.

Hieronder werden de grootste 9 fietsengroothandels in Duitsland samengebracht. Bij het samenstellen van deze lijst werden enkel bedrijven die complete fietsen als focus hebben, opgenomen.

Zoals aangegeven is wegens de multichannelbenadering het onderscheid tussen de traditionele groothandel en de kleinhandel, en de fabrikant, soms moeilijk te herkennen. Niettegenstaande de onderlinge verschillen ligt de focus van de onderstaande bedrijven op b2b-verkoop.

Hermann Hartje KG Deichstr. 120-122 D-27318 Hoya T: +49 4251 811500 E: info@hartje.de

Web: www.hartje.de/nl/

Contactpersoon: Hermann Hartje (CEO) Omzet in euro: 130 miljoen

Aantal werknemers: 800

Hartje is een assemblerende groothandel die ook een eigen fietsenmerk heeft. Ze zijn een van de weinige Duitse groothandels die een nationaal bereik hebben. Ze hebben dan ook een enorm gevarieerd assortiment.

BIKE & OUTDOOR COMPANY GmbH & Co. KG Friedrich-Ebert-Damm 111c

D-22047 Hamburg T: +49-40202094

E: kundenservice@b-o-c.com Web: www.boc24.de

Contactpersoon: Stephan Geiger, Bernd Heumann (CEO´s) Omzet in euro: 96 miljoen euro

Aantal werknemers: 400

(22)

Deze groothandel biedt een groot assortiment aan fietsen. Daarnaast wordt ook outdoor en kleding b2c aangeboden.

ZWEIRAD-CENTER STADLER GMBH Kirchmeierstr. 20-22,

D-93051 Regensburg T: +49 941 37880

E: regensburg@zweirad-stadler.de Web: www.zweirad-stadler.de

Contactpersoon: Helmut Stadler (CEO) Omzet in euro: 22,34 miljoen euro Aantal werknemers: 149

Deze groothandel biedt zowat alles aan dat met sport en dan specifiek fietssport te maken heeft. Hier zijn zowel complete fietsen als accessoires, kleding en voeding te vinden. Ook hebben ze een uitgebreid gamma aan gadgets, zoals horloges en indoor trainers.

SPORT IMPORT GmbH Industriestr. 39 D-26188 Edewecht T: +49 4405 92800 E: info@sportimport.de Web: www.sportimport.de

Contactpersoon: Michael Müllmann, Alexander Müllmann, Ralf Fischer (CEO´s) Omzet in euro: 16,80 miljoen euro

Aantal medewerkers: 70

Sport Import heeft een uitgebreid assortiment aan fietsen en toebehoren. Het bedrijf promoot ook constante vernieuwing van het assortiment door de trends en innovaties op de voet te volgen.

Daarnaast levert men een technische service, logistiek netwerk en een gestroomlijnde b2b-webshop.

Cosmic Sports GmbH Leyher Strasse 47 D-90763 Fürth T: +49 911 310755 0 E: info@cosmicsports.de

Web: www.cosmicsports.de/contact

(23)

Omzet in euro: 5,50 miljoen Aantal werknemers: 38

Uitgebreid assortiment aan geassembleerde fietsen, daarnaast ook hightech fietsonderdelen en accessoires.

R.A.D. Großhandel GmbH Zedtlitzer Dreieck 11 D-04552 Borna T: +49 3433-2002-28 E: rad@rad-grosshandel.de Web: www.rad-grosshandel.de/

Contactpersoon: Claudia Bardo-Meyer zu Westerhausen (CEO) Omzet in euro: 0,96 miljoen

Aantal werknemers: 4

Urban, trekking, MTB, kinderfietsen, e-bikes, dirt bikes, crossfietsen, citybikes en toerfietsen. Ze hebben ook een groot assortiment aan fietsonderdelen.

Stefan Scheitz Sport Import GmbH Industriestr. 39

D-26188 Edewecht T: +49 4405 92800 E: info@sportimport.de Web: www.sportimport.de

Contactpersoon: Michael Müllmann, Alexander Müllmann, Ralf Fischer (CEO´s)

Sport Import biedt meer dan 12.000 producten aan van 38 verschillende merken. Ze hebben een erg uitgebreid assortiment aan toebehoren en kleding, maar ook complete fietsen van alle soorten.

Opmerkelijk is dat ze ook de nieuwe trends volgen en bijvoorbeeld ‘fixies’ aanbieden. Daarnaast bieden ze ook nicheproducten zoals triatlonfietsen en schoenen en hometrainer kits aan.

www.sportimport.de/portfolio/

(24)

BikeArt Fahrradgroßhandel & Handelsvertretung Konrathsbrand 3

D-90559 Burgthann T: +49 9183 - 403137 E: bikeart@online.de Web: www.bikeart-shop.de

Contactpersoon: Olaf Hartmann (CEO)

Deze onlineshop biedt ook een enorm gevarieerd gamma aan fietsonderdelen, accessoires en compleet fietsen aan.

Met andere woorden alles wat een fietswinkel nodig heeft. Frank Petersen

Ludwig-Meyn-Straße 12 D-25469 Halstenbek T: +49 4101 8591344

E: info@zweirad-petersen.de Web: https://ebike-petersen.de/

Contactpersoon: Frank Petersen (CEO)

Frank Petersen beschikt over een goed uitgebouwde online shop en biedt daarnaast de mogelijkheid om onderdelen die ze niet in voorraad hebben, op bestelling te leveren. Ze hebben zowel gewone fietsen als e-bikes, maar leggen voornamelijk de focus op e-bikes. Petersen biedt naast zijn fietsenassortiment ook een groot assortiment motoren aan.

Fahrradlager In der Loh 34a D - 40668 Meerbusch T: +49 2150 91970

E: info@fahrrad-brandes.de Web: www.fahrrad-brandes.de Contactpersoon: Margit Brandes (CEO)

Fahrradlager heeft een uitgebreid gamma aan toerfietsen, kinderfietsen, mountainbikes, koersfietsen en toebehoren.

(25)

3.2 Fietsproducenten

Er zijn heel wat Duitse fietsfabrikanten. Hieronder worden de voornaamste opgesomd en zo goed mogelijk gerangschikt volgens omzet. De grootste zijn Derby Cycle Holding, Pending (merk Cube), Canyon, Diamant Fahrradwerke (Trek Bicycle Corporation), Winora (Accell Group).

De meesten zijn lid van ZEG-Zweirad-Industrie-Verband (ZIV)4. Bij het samenstellen van de lijst werden uitsluitend bedrijven opgenomen met fietsproductie als hoofdactiviteit. Onderling zijn er echter een aantal belangrijke verschillen zoals de aandacht voor de online verkoop, voor service en het belang dat gehecht wordt aan de naambekendheid en de geschiedenis van het merk.

Derby Cycle Holding Siemensstraße 1-3 D - 49661 Cloppenburg T: +49 4471.966-0 E: info@derby-cycle.com Web: www.derby-cycle.com

Directie: Jan Cornelis van der Heiden, Dr. Alexander Wünsch Omzet in euro: 438,81 miljoen

Derby Cycle Holding maakt deel uit van Pon holding, een op transport en voertuigen gerichte bedrijvengroep. Derby Cycle Holding is de grootste fietsfabrikant in Duitsland en is tegelijk een van de marktleiders in Europa. Ook e-bikes behoren tot het assortiment.

Derby Cycle Holding beheert de volgende fietsmerken:

• FOCUS - www.focus-bikes.com

• KALKHOFF - www.kalkhoff-bikes.com

• RALEIGH - www.raleigh-bikes.de

• UNIVEGA - www.univega.com

• RIXE - www.rixe-bikes.de Pending System GmbH & Co. KG Ludwig-Hüttner-Str. 5-7

D-95679 Waldershof E: website@cube.eu Web: www.cube.eu Directie: Andreas Foti (CEO)

(26)

Omzet in euro van de groep: 624 miljoen

Producent van verschillende bikes, zoals e-bikes, toerfietsen, MTB, kinderfietsen, damesfietsen van het merk CUBE.

Canyon Bikes GmbH Karl-Tesche Straße 12 D-56073 Koblenz T: +49 261 94903000 E: info@canyon.com

Web: www.canyon.com/de/

Directie: Lothar Arnold, Armin Landgraf (CEO’s) Omzet in euro: 400 miljoen

MTB, Road bikes, triatlonfietsen, Time-Trial bikes, stadsfietsen, fitnessfietsen, componenten, accessoires, kleding

Diamant Fahrradwerke GmbH Schönaicher Str. 1

D-09232 Hartmannsdorf T: +49 3722 4057

E: info@diamant-rad.de Web: www.diamant-rad.de Directie: Brian Schumann

Contactpersoon: Jon Minor (Inkoopverantwoordelijke) Omzet in euro: 292,99 miljoen

Diamant Fahrradwerke, opgericht in 1892, produceerde haar eerste fiets in 1895. Diamant Fahrradwerke is sinds 2003 onderdeel van de Amerikaanse Trek Bicycle Corporation.

Winora Group Winora Staiger GmbH Max-Planck-Strate 4-8

D-97526 Sennfeld T: +49 9721 6501 0 E: info@winora-group.de

Web: https://www.winora.com/de/de Directie: Cristoph Mannel, CEO

Omzet in euro: 102 miljoen

(27)

Winora is de overkoepelende groep voor de volgende merken: Winora, Haibike, Staiger, Sinus

XLC. Ook het bedrijf E. Wiener BikeParts GmbH behoort tot de groep. Zelf maakt Winora deel uit van de Nederlandse Accell Group. Exposant op de beurs Velofollies 2018 in Kortrijk.

ROSE Bikes GmbH Schersweide 4 D-46395 Bocholt T: +49 2871 27550 E: info@rosebikes.com Web: www.rosebikes.de/

Contactpersoon: Anatol Sostmann (Marketing Manager) Omzet in euro: 137,10 miljoen

Opgericht in 1907. Hoofdactiviteit: b2c-verkoop van fietsen, toebehoren, en fietsonderdelen. Rose Bikes verkoopt racebikes, mountainbikes, trekking bikes, fitness bikes, triatlon bikes, e-bikes onder het eigen merk ROSE. Bovendien kan de consument zijn eigen fiets samenstellen. Aanwezig op beurs Velofollies 2020 in Kortrijk.

Prophete GmbH & Co. KG Lindenstraße 50

D-33378 Rheda-Wiedenbrück T: +49 5242 41080

E: vertrieb@prophete.de Web: www.prophete.de

Directie: Severine Lönne, Dirk Vroomen, Eberhard Dörr (CEO´s) Omzet in euro: 98,03 miljoen

Prophete produceert diverse fietsen en verkoopt vooral via supermarkten en online. Het dochterbedrijf Cycle Union importeert en verkoopt onder meer de merken: Kreidler, Rabeneick, VSF Fahrradmanufaktur.

Riese & Müller GmbH Am Alten Graben 2 64367 Mühltal T: +49 6151 36686 0 E: team@r-m.de Web: www.r-m.de

Contactpersonen: Heiko Reiner Müller, Markus Riese, Sandra Wolf (CEO´s) Omzet in euro: 195 miljoen

(28)

Innovatief bedrijf, opgericht begin jaren 1990. Eigen ontwikkeling en productie van e-bikes, e-cargo bikes, en vouwfietsen. Nadruk ligt op premium fietsen.

BERGAMONT Fahrrad Vertrieb GmbH Budapester Strasse 45

D-20359 Hamburg T: +49 40 432843 0 E: info@bergamont.de Web: www.bergamont.de Directie: Beat Heinz Zaugg Omzet in euro: 3,81 miljoen

Meer info: productie van mountainbikes, trekking bikes/stadsfietsen, e-bikes, kinderfietsen.

Böttcher Fahrräder GmbH Waldstr. 3

D-25746 Wesseln T: +49 4 81 7950

E: info@boettcher-fahrraeder.de Web: www.boettcher-fahrraeder.de Directie: Hauke Niemann (CEO) Omzet in euro: 17,20 miljoen

productie van e-bikes en individuele fietsen (mountainbikes, Hollandse fietsen, allround fietsen, crossbikes), evenals van fietswielen en andere onderdelen (15.000 artikels).

Stevens Vertrieb GmbH Asbrookdamm 35 D -22115 Hamburg T: +49 40 71 60 70-0 E: info@stevensbikes.de Web: www.stevensbikes.de

Directie: Wolfgang von Hacht, Jacob von Hacht, Julian Philip von Hacht, Kim Cristin von Hacht (CEO´s) Omzet in euro: 90,43 miljoen

Producent van roadbikes, e-bikes, pedelecs, MTB, en allround fietsen. Meer dan 60% van hun fietsen worden in Duitsland gemonteerd, en meer dan 85% in de EU.

(29)

Kurt Gudereit GmbH & Co. KG - Fahrradfabrik Am Strebkamp 14

D-33607 Bielefeld T: + 49521 928120 E: info@gudereit.de Web: www.gudereit.de Directie: Tobias Gudereit, CEO Omzet in euro: 15,08 miljoen

Producent van verschillende fietstypen, zoals stadsfietsen, trekkingfietsen, e-bikes, sportfietsen, kinderfietsen.

Kleinebenne GmbH - PATRIA Fahrräder Hansastraße 22

D-33818 Leopoldshöhe T: +49 052 02 98 38 33 E: kontakt@patria.net Web: www.patria.net

Directie: Ernst-Jochen Kleinebenne (CEO) Omzet in euro: 2,80 miljoen

Producent van stadsfietsen, e-bikes, transportfietsen Merken:

• CONTOURA: de topmodellen van het MANUFAKTUR-programma www.contoura.de

• HARTJE: individuele, hoge kwaliteitsfiets, hand-made in Hoya www.hartje-fahrrad.de

• VICTORIA: trekking- en stadsfietsen “Made in Germany” www.victoria-fahrrad.de

• VICTORIA e-bikes: compleet e-bike programma www.victoria-fahrrad.de/e-bikes

• CONWAY: innovatief, dynamisch www.conway-bikes.de

• TERN: vouwfiets www.ternbicycles.com

• Radio Bikes: BMX-bikes www.radiobikes.com

• i:SY: e-bikes met een universeel frame www.isy-bike.de (goed voor elke lichaamsbouw en grootte)

• EXCELSIOR: stadsfiets, Hollandse fiets, e-bikes www.excelsior-fahrrad.de

• NOXON: gericht op jongeren www.noxon-bikes.de

(30)

KETTLER Alu-Rad GmbH Longericher Straße 2 D-50739 Köln

T: +49 (0) 221 1795912 E: info@kettler-alu-rad.de

Web: www.kettler-alu-rad.de/be-nl

Directie: Georg Honkomp, Egbert Hageböck (CEO’s) Omzet in euro: 80,45 miljoen

Pionier in de bouw van lichtgewichtfietsen sinds 1978. Focus op fietsen met aluminium frame: trekking, stadsfietsen, e-bikes, kinderfietsen. 80 werknemers, productie in Duitsland.

Hase Bikes Hiberniastraße 2 D-45731 Waltrop T: +49 2309 93770 E. info@hasebikes.com Web: www.hasebikes.com

Directie: Marec Hase (CEO), Rüdiger Knopp (inkoopmanager) T. Contactpersoon: +49 (0)2309-9377-238

Omzet in euro: 6,80 miljoen

Productie van speciale fietsen, met focus op ligfietsen in diverse modellen, soort tandem.

40-tal medewerkers.

Daarnaast zijn er nog andere kleinere fietsfabrikanten, die eventueel aangesloten zijn bij andere organisaties binnen de fietsbranche in Duitsland. Zo zijn de onderstaande bedrijven aangesloten bij de vereniging VSF5 en worden ze als fietsfabrikant vermeld op de website van VSF:

Norwid Fahrradbau GmbH Bauerweg 40

25335 Neuendorf T: +49 41 21 246 58 E. info@norwid.de Web: www.norwid.de

5 Zie hoofdstuk 6.

(31)

Directie: Rudolf Pallesen (CEO)

Individueel geproduceerde racefietsen, tour fietsen, speed fietsen, crossfietsen en mountainbikes. De lijst met vakhandelaren waar de Norwid fietsen te koop aangeboden worden, is beschikbaar via volgende link:

www.norwid.de/haendler

Flux Fahrräder GmbH Kreuzbreitlstr. 8 82194 Gröbenzell T: +49 81 42 531 80

E: info@flux-fahrraeder.de Web: www.flux-fahrraeder.de

Directie: Christian Uwe Mischner (CEO) Flux Fahrräder ontwikkelt stads- en ligfietsen.

partmobil GmbH Walter Geerdes Str. 20 D-28307 Bremen T: +49 421 48 999 170 E: info@partmobil.de Web: www.partmobil.de/

Directie: Georg Haasken (CEO)

De elektrische fietsen van partmobil hebben een extra pedaalaandrijving (pedelec) en zijn speciaal ontwikkeld voor senioren en mensen met een lichamelijke beperking. De partmobil avanti is bv. een lichte en comfortabele elektrische fiets of driewieler met een extra pedaal.

Kemper Fahrradtechnik Michael Kemper

Rheinweg 70 D-41812 Erkelenz T: +49 2431 770 17 E: info@kemper-velo.de Web: www.kemper-velo.de Directie: Michael Kemper (CEO)

Productie en reparatie van racefietsen, transportfietsen en herenfietsen

Al hun fietsen worden zelf ontworpen en in hun werkplaats vervaardigd door framebouwers. KFT wekt de elektriciteit voor haar machines, apparaten en verlichting op met hun eigen fotovoltaïsch systeem.

(32)

AGRESTI frameworks Luisenstraße 63 D-63067 Offenbach T: + 49 176 83203029 E: info@agresti.de Web: www.agresti.de

Directie: Stefano Agresti (CEO)

Agresti frameworks bouwt op maat gemaakte fietsen.

Veloprojekt

Gneisenaustraße 2a D-10961 Berlin T: +49 30 6981 7024 E: info@christianiabikes.de Web 1: www.christianiabikes.de Directie: Peter Stage (CEO)

Producent van transportfietsen en een soort van cargobikes, bakfietsen.

Velotraum GmbH & Co.KG Daimlerstrasse 8

D-71263 Weil der Stadt T: +49 7033 9990 E: info@velotraum.de Web: www.velotraum.de Directie: Stefan Stiener (CEO)

Producent van speedsters, tandemfietsen, pedelecs, kinderfietsen.

GHOST-Bikes GmbH An der Tongrube 3 D-95652 Waldsassen T: +49 9632 92550 E: info@ghost-bikes.de Web: www.ghost-bikes.com Directie: Christoph Mannel (CEO)

Producent van fully bikes, hardtail bikes en road bikes

(33)

3.3 Fietsdetailhandel

Het stijgende aandeel van e-bikes in de totale verkoop van de vakhandel vormde ook in 2018 de basis voor de goede omzetontwikkeling. Voor veel bedrijven heeft het aandeel van elektrische fietsen in de verkoop nu het niveau bereikt van alle andere fietsgroepen samen. Volgens VDZ ontwikkelde het omzetaandeel van e-bikes in de fietsverkoop naar 45% in 2018. Het aantal detailhandelaars in Duitsland blijft nochtans zeer hoog. De volgende bedrijven zijn het vermelden waard.

De eerste twee bedrijven, Zweirad-Center Stadler en Fahhrad XXl Group, beschikken elk over respectievelijk 21 en 15 filialen. De andere geselecteerde gespecialiseerde fietswinkels zijn individuele grote winkels met een uitgebreid gamma, alsook een werkplaats. Dit zijn onder meer de bedrijven van de voorzitter en leden van de raad van bestuurd van de vereniging van kleinhandelaars in de fietsenbranche. De meesten zijn aangesloten bij ZEG.

Zweirad-Center Stadler GmbH Kirchmeierstrasse 22

D-93051 Regensburg T: +49 941 3788-147

E: regensburg@zweirad-stadler.de Web: www.zweirad-stadler.de

Contactpersoon: Bärbel Stadler, Helmut Stadler (CEO’s) Aantal filialen: 21

Alle fietsentypes, alsook onderdelen en accessoires. Een groot assortiment aan e-bikes en fitnesstoestellen.

Fahrrad XXL Group GmbH Hugo-Junkers-Str. 3

D-60386 Frankfurt am Main T: +49 696 0511 770 E: info@fahrrad-xxl.de Web: www.fahrrad-xxl.de

Contactpersoon: Dr. Hamidreza Ameli, Marco Schäfer (CEO) Aantal filialen: 15

Bieden meer dan 100.000 fietsen aan uit voorraad en hebben ook erg indrukwekkende aanbiedingen.

Goed uitgebouwde e-shop met live contact.

(34)

K&K Bike GmbH (regio Dresden) Ehrlichtweg 3

01689 Weinböhla T: +49 35243 499074

E: weinboehla@die-fahrrad-kette.de

Web: http://die-fahrrad-kette.de/Impressum Contactpersoon: Silvio Kunze

Aantal filialen: 6 2-RAD Dünnebacke Holzener Dorfstraße 1 58708 Menden T: +49 2373 221 9

E: 2-rad@duennebacke.de Web: www.duennebacke.de

Contactpersoon: Guido Dünnebacke (algemeen directeur)

1.700 m² showroom, met een grote keuze aan fietsen en e-bikes, alsook toebehoren en kleding.

Aangesloten bij ZEG.

Hempelmann Lippe-Bikes Edisonstr. 1-5

32791 Lage T: +49 5232 338 9

E: info@hempelmann-lage.de Web: www.hempelmann-lage.de/

Contactpersoon: Tobias Hempelmann, algemeen directeur Aangesloten bij ZEG.

Rück Zweirad Center GmbH Südring 81-83

46242 Bottrop T: +49 2041 22020

E: info@zweirad-rueck.de Web: www.zweirad-rueck.de/

Contactpersoon: Thorsten Brinkmann (zaakvoerder) Aangesloten bij ZEG.

(35)

Zweirad Werner Dammann Ostbredenstr. 49

59229 Ahlen

T: +49 23 82 63 44 6

E: zweirad.dammann@t-online.de Web: www.zweirad-dammann.de/

Contactpersoon: Ursula Dammann-Ottensmann, zaakvoerder Aangesloten bij ZEG.

Planet of Bikes GmbH Ruhrau 33

D-45279 Essen-Steele T: +49 201 80982600 E: info@planetofbikes.de Web: www.planetofbikes.de

Contactpersoon: Otmar Tautges, Sascha Tautges (CEO’s)

Zowel klassieke city of trekking bikes als actuele e-bikes, moderne mountainbikes en fixies fietsen zijn hier te verkrijgen. 2000 m² grote fietswinkel in het hartje van Essen.

Fahrradhof Altlandsberg Berliner Allee 4

D-15345 Altlandsberg T: +49 33438 67066

E: info@fahrradhof-altlandsberg.de Web: www.fahrradhof-altlandsberg.de Contactpersoon: Peter Horstmann (CEO)

Bieden alle types van fietsen aan, ook online. Merken als BBF, CUBE, Cannondale, Falter en Kelly’s.

Bike Reiter

Zunftstr.7 - Gewerbegebiet Lechenich D-50374 Erftstadt Lechenich

T: +49 2235 9596999 Web: www.bikereiter.com/

Contactpersoon: Anne Reiter

Aanbod: Zowel e-bikes als normale fietsen, maar geen accessoires of onderdelen. Merken zoals Giant, KTM, Gazelle, Kreidler, Kalkhoff, Hercules, Avenue, Pegasus etc.

(36)

3.4 Inkooporganisaties

Een groot aantal fietshandelaren is aangesloten bij een inkooporganisatie. ZEG en BICO zijn heel belangrijk.

Van beide heeft ZEG het grootst aantal aangesloten fietshandelaren (960 leden). Bij BICO zijn ongeveer 680 fietshandelaren aangesloten.

ZEG Zweirad Einkaufs-Genossenschaft eG Longericher Straße 2

D-50739 Köln T: +49 221 17959-0 E: kontakt@zeg.de Web: www.zeg.de

Contactpersoon: Georg Honkomp, Egbert Hageböck (CEO’s) Omzet in euro: 870,73 miljoen

Aantal werknemers: 133

Als vereniging van ca. 1000 onafhankelijke fietsvakhandelaren biedt ZEG diensten aan zoals gezamenlijke inkoop van fietsen bij diverse fietsfabrikanten, zoals Hercules, Kettler, Kalkhoff, Cannondale, Scott, Koga en KTM, en van fietsonderdelen. Tegelijk ontwikkelt ZEG in samenwerking met bepaalde fabrikanten exclusieve modellen voor ZEG, met merken zoals Pegasus, Bulls, Green Mover und ZEMO. Tot slot heeft ZEG het exclusieve verkooprecht in Duitsland van de racefiets van het merk Pinarello.

Centrale opslagplaats in Keulen met plaats voor 41.000 fietsen.

De ledenlijst kan volgens stad/gemeente teruggevonden worden op de website:

www.haendlersucheextern.zeg.de

BICO Zweirad Marketing GmbH Strothweg 5

D-33415 Verl T: +49 5246 92010 E: info@bikeundco.de Web: www.bikeundco.de

Contactpersonen: Olaf Heinen, Jörg Müsse (CEO’s) Omzet in euro: 68,06 miljoen

Aantal werknemers: 92

Inkooporganisatie met meer dan 700 vakhandelaars als partners. Eigen ontwikkelde merken zijn Falter en Morisson.

De aangesloten leden kunnen gevonden worden op de website, op basis van de postcode:

www.bikeundco.de/retailers

(37)

Dynamo Retail GmbH Druckerstr 8a

41238 Mönchengladbach T: +49 18 03 35 28 20

E: kontakt@dynamoretailgroup.com Web: www.dynamoretailgroup.com

Contactpersonen: Herbert Workel (CFO), Maarten de Vos tot Nederveen Cappel (CEO)

Deze fietsdetailhandel, met hoofdkantoor in Amersfoort (Nederland), is actief in Nederland, België en Duitsland. Met drie formules, Bike Totaal, Profile ‘de Fietsspecialist’, Fietswereld en de inkoopcombinatie Dynamo Retail Service vertegenwoordigt Dynamo Retail Group ruim 830 winkels in Nederland, België en Duitsland. In Duitsland is de groep actief met de formules ‘Der Fahrradspezialisten’ en ‘Dynamo Retail’.

De bij beide formules aangesloten detailhandels kan men op de website volgens gemeente opzoeken.

4. Fietsgerelateerde beurzen en evenementen in Duitsland

In dit overzicht werden de meest interessante (vak-)beurzen en evenementen in de fietsbranche samengebracht. Voor elk van hen wordt kort beschreven hoe de beurs of het evenement zich profileert.

Sommige beurzen zijn hoofdzakelijk vakbeurzen, terwijl andere een eerder gemengd karakter hebben.

Bepaalde evenementen zijn hoofdzakelijk gericht op betere naamsbekendheid of de introductie van nieuwe modellen bij het groter publiek en zijn daardoor hoofdzakelijk b2c-evenementen. Ook in reikwijdte en internationaal dan wel nationaal of regionaal bereik onderscheiden de verschillende beurzen en evenementen zich van elkaar.

Eurobike

Dit is zonder twijfel een van de grootste fietsenbeurzen wereldwijd. De vakbeurs werd in 2017 net zoals vroeger opgesplitst in: dagen voor de professionele bezoeker en zogenaamde “festival Days” voor de consument.

In 2019 waren er gedurende de 4 dagen ongeveer 1.400 standhouders van 40 verschillende landen aanwezig. Er waren ruim 60.000 bezoekers.

De exposantenlijst van 2019 is te vinden op de website: www.eurobike.com/en/index- exhibitors/exhibitors

Deze jaarlijkse beurs vindt in 2021 plaats van 1 september tot 4 september in de Messehalle in Friedrichshafen.

(38)

VELOFrankfurt

VELOFrankfurt is een toonaangevende vakbeurs voor alles wat te maken heeft met fietsen en stedelijke mobiliteit. Talrijke exposanten presenteren zich op de VELOFrankfurt en tonen actuele trends en innovaties van verschillende merken uit de fietsindustrie en het domein van de stedelijke mobiliteit. Het aanbod op de fietsbeurs van Frankfurt omvat stads-, toer- en elektrische fietsen, mountainbikes, race-, triatlon-, ligfiets- en kinderfietsen, evenals alle fietsaccessoires, fietskleding, fietshelmen en fietsreizen.

Een uitgebreid voorprogramma met diverse teststands, nevenevenementen en een unieke testbaan maken een bezoek aan VELOFrankfurt tot een belevenis voor alle fietsfans.

Deze jaarlijkse beurs vindt in 2021 plaats van 21 augustus tot 22 augustus in de Eissporthalle in Frankfurt - https://velofestivals.com/velofrankfurt/.

kolektif

De kolektif-beurs in Berlijn is een onafhankelijke fietsbeurs met fietsmarkt en fietscongres zonder regels of richtlijnen. Meer dan 70 hippe, jonge merken en start- ups, maar ook grotere merken en grote spelers uit de fietsscene presenteren zich op de kolektif beurs Berlijn en tonen naast actuele fietsen, frames en veel accessoires, ook een bonte mix van fietskleding, diverse accessoires, coole mode, fietsreizen en nog veel meer, wat het hart van fietsliefhebbers begeert - www.kolektif-berlin.com/.

Bike Ordertag Bielefeld

Op 21 en 22 augustus vindt dit jaar (2021) de 7de editie van deze beurs plaats. Het is een groeiend evenement met veel potentieel. Ook al is het voornamelijk gericht op West- en Noord-Duitse ondernemers, volgens de organisatie is het ook erg interessant voor de Benelux.

Deze beurs vindt jaarlijks plaats in Bielefeld. Ondanks het feit dat ze vooral b2c-bezoekers trekt, is er een dag voorbehouden voor de professionele bezoeker - www.bikeordertagnord.de/botn/

Intermot

Dit is een vakbeurs in Keulen waar er jaarlijks zo’n 1.041 standhouders zijn van 40 verschillende landen. Ook al is deze beurs vooral op de motor en scooter markt gericht, er is ook een volledige hal voorzien voor de e-bike producenten. Deze markt werd tijdens de vorige editie sterk vertegenwoordigd door grote en kleine bedrijven, die aanwezig waren met een stand. De infrastructuur laat het zelfs toe een heus testparcours aan te leggen waar de bezoekers enthousiast de indrukwekkende nieuwigheden op de e-bike markt kunnen uitproberen.

De volgende editie vindt plaats van 4 tot 9 oktober 2021 - www.intermot-cologne.com

(39)

BIKE EXPO Kassel

Bike Expo Kassel is de grootste fietsenbeurs van Nordhessen. Talrijke exposanten presenteren hier hun nieuwe producten en diensten. Ook wordt er tijd voorzien voor productexpo’s, tests en voordrachten van vakspecialisten. Dit is een jaarlijkse beurs.

Deze beurs is vooral op b2c gericht.

De data van de volgende editie staan nog niet vast - www.bike-expo-kassel.de Cyclingworld Düsseldorf

Cyclingworld wil graag alle nieuwigheden, trends en hypes tentoonstellen.

De organisatoren hebben een fris en hip concept samengesteld en focussen vooral op de fietssport, e-mobility, urban biking, cycling couture, reis en toekomst van de fietsindustrie.

Dit evenement dat in 2017 voor het eerst georganiseerd werd, zal in Düsseldorf plaatsvinden, maar de data werden nog niet vrijgegeven - http://cyclingworld.de/

e-bike festival Dortmund - presented by Shimano

De 5de editie van het erg succesvolle e-bike festival door Shimano. In 2022 zal het event van 1 tot 3 april plaatsvinden. Alle grote en meest boomende e-bike producenten zullen aanwezig zijn. Naast het feit dat in april heel Dortmund een e-Mobility stad wordt zal er ook op het e-bike festival een ruim assortiment aan trekpleisters zijn. Een voorbeeld hiervan is het Urban-testparcours en een nightsprint in het midden van de oude markt in Dortmund met 10.000 euro prijsgeld. Dit evenement is vooral b2c gericht - http://ebike-festival.org/

Cargobike Dortmund

Een festival waar alles draait rond de cargobike en hoe die kan worden ingezet in de economie en bedrijfsleven. Deze beurs is b2b gericht. www.cargobike- dortmund.com

Berliner Fahrradschau

Deze beurs is de grootste fiets-lifestyle-show in de wereld. Er wordt een veelzijdig programma aangeboden, in een festivalsfeer. Het unieke aan deze beurs is dat er een breed gamma aan bedrijven op aanwezig is, van start-ups tot gevestigde fietsmerken. Ook zijn op deze beurs ‘velo couture’, urban lifestyle en e-Mobility gerelateerde bedrijven aanwezig. Berliner Rundschau legt vooral de nadruk op innovatie, creativiteit, en mode in verband met de fietsmarkt. http://berlinerfahrradschau.de/de/

(40)

Veloberlin

In Berlijn vindt eveneens het ‘Fahrradfestival VELOBerlin’ plaats.

De eerstvolgende editie is van 2 tot 3 oktober 2021, in de Flughafen Tempelhof.

Een 300-tal exposanten zullen er hun laatste innovaties en de nieuwste trends laten zien aan een hoofdzakelijk consumentenpubliek - http://veloberlin.com/

5. (Vak-)tijdschriften

Er worden in Duitsland tientallen (vak-)tijdschriften gepubliceerd, meestal online. Hieronder volgt een selectie van de meest interessant lijkende magazines die gegevens bevatten in verband met de trends en innovaties in de Duitse fietsenbranche. Deze tijdschriften richten zich op de groothandel maar vaker nog tot de consument.

De tijdschriften en magazines specifiek rond e-bikes worden onder 5.2 vermeld.

5.1 (Vak-)tijdschriften gericht op toerfietsen, mountainbikes, racefietsen, …

BVA Bike Media GmbH – uitgeverij van de volgende tijdschriften (klik op de afbeeldingen om de link te volgen)

RadMarkt is het enige magazine in deze reeks dat zich specifiek richt op de evoluties, trends en tendensen in de fietsenmarkt. Componenten, productie en reviews zijn hierin het meest besproken.

(41)

Delius Klasing Verlag GmbH – Uitgeverij van de volgende magazines

Mountainbike Rider Magazine

Europa's grootste freeride magazine SAZ – Sportartikelzeitung

Dit toonaangevend vakblad werd in 1974 opgericht en is sindsdien uitgegroeid tot een waardevol vakblad voor sport dealers, kopers en verkopers. SAZ biedt verschillende magazines aan die zich op verschillende delen van de sportmarkt focussen. SAZbike is specifiek voor de fietsenmarkt.

Een toegewijde, competente redactie ontwikkelt snel, kritische en onafhankelijke redactionele inhoud:

nieuws, feiten, achtergrondinformatie, marktrapporten, trends en hulpmiddelen worden verwerkt in het magazine.

(42)

ZEG brengt een eigen magazine op de markt

5.2 (Vak-)tijdschriften gericht op e-bikes

Hieronder twee bekende Duitse magazines specifiek gericht op e-bikes.

Elektrorad Magazin EMTB Magazin: magazine specifiek over de e-mountainbikes

(43)

Extra Energy - Pedelec & e-bike Magazine

Verkrijgbaar in 3 verschillende talen - Dit magazine is meer gefocusseerd op productie en testen van e-bikes. De componenten, samenstelling en prestaties van deze fietsen worden nauwgezet opgelijst en op een schaal gewaardeerd.

6. Sectorfederaties en brancheverenigingen

ZIV – Zweirad-Industrie-Verband e.V.

ZIV, de ‘Bicycle Industry Association’, behartigt de belangen van de Duitse fietsindustrie (inclusief e-bikes, componenten alsook motorfietsen) op nationaal en internationaal niveau te behartigen. De ongeveer 100 leden van ZIV vertegenwoordigen ongeveer 80% van de Duitse fiets gerelateerde bedrijven.

Op Europees niveau werkt ZIV samen met CONEBI (Confederation of the European Bicycle Industry).

ZIV is eveneens partner van EUROBIKE, de grote internationale vakbeurs voor de fietsindustrie in Friedrichshafen. Meer informatie is te vinden op: www.ziv-zweirad.de

CONEBI

CONEBI is het resultaat van de fusie tussen COLIPED (the Association of the European Two-Wheeler Parts’

and Accessories’ Industry en COLIBI (the Association of the European Bicycle and e-bike Industry) in 2014.

CONEBI verenigt de nationale fietsassociaties in de Europese landen.

CONEBI wil zijn gebundelde krachten inzetten om zijn leden maximaal te steunen op alle vlakken binnen de EU. Hun ultieme doel is om de groei van de fietsindustrie, EPAC, onderdelen en accessoires te stimuleren in heel Europa.

Meer informatie is te vinden op: www.conebi.eu/

VSF – Verbund Service und Fahrrad g.e.V. - www.vsf.de/mitglieder/

De VSF is een onafhankelijke beroepsorganisatie in de fietsindustrie (fietsen, accessoires, componenten, enz.). Deze organisatie telt meer dan 300 leden die bestaan uit fietsretailers, fabrikanten, groothandels, dienstverleners en ondersteunende leden. VSF behartigt de belangen van haar leden en heeft als taak

(44)

het fietsverkeer te bevorderen. VSF ontwikkelde tevens een kwaliteitslabel voor de fietsvakhandel, de zgn.

‘VSF..all-ride Qualitätssiegel’. De bij haar gemelde detailhandels beschikken allen over dit kwaliteitslabel.

De aangesloten leden zijn per categorie beschikbaar op de website. De vakhandels kunnen per gemeente opgevraagd worden.

Bijvoorbeeld voor Keulen:

50733 Köln-Nippes Radlager Nirala 51105 Köln

Zweiradwerkstatt 180°

50937 Köln Radmeister

50937 Köln auf draht 50739 Köln Pützfeld 50677 Köln Stadtrad

50858 Köln

Weidener Fahrradhaus 51379 Leverkusen Pedale

53757 Sankt Augustin Fahrrad Hangelar Mitte Deze organisatie organiseert tevens het congres ‘Vivavelo’. De volgende editie vindt plaats op 25 en 26 april 2022 in Berlijn. www.vivavelo.org/kongress/

Meer info is te vinden op: www.vsf.de

BIV - Bundesinnungsverband für das Deutsche Zweiradmechaniker-Handwerk

BIV is een vereniging die zich op politiek en professioneel vlak inzet om de interesse van techniekers en andere fietsambachten te behartigen. Door deelname aan comités en werkgroepen vertegenwoordigt en ondersteunt de vereniging de fietsbedrijven op nationaal en internationaal niveau. De kernaspecten van de vereniging zijn de verbetering van de prestaties, ondersteunen van de industrie en zorgen voor een gekwalificeerde training voor professionals.

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Met de aandacht voor de ambities van mensen om vooruit te komen wordt in dit advies niet alleen gekeken naar de mensen die bezig zijn om vooruit te komen, en die soms noodgedwongen

HERObike sells a bike kit as seen in figure 3(b), which anyone can use to build their own bamboo bicycle by using a simple set of tools. This process involves 11 steps that can

• Hierin is uitgegaan van de formatie zoals in 2019 begroot waarin voor 2020 de tijdelijke uitbreiding voor het exact project niet meer zijn meegenomen.. • Er is geen

Aard van de sale-and-lease-backverrichtingen De transacties die sinds 1995 door De Lijn worden afgesloten, zijn geen gewone leasingtransacties5. In die zin dat zij niet

regeling gewijzigd; verlengging niet

Wanneer we de gepresenteerde ZSS-scenario's combineren met de schattingen betreffende bodemdaling en deze snelheden vergelijken met de kritische snelheden voor 'verdrinking' van de

De oorzaak van deze bijzondere groei is niet echt bekend, maar wat zou het mooi zijn als wij met ons IQ hetzelfde zouden kunnen uithalen als met onze lichaamslengte.. Cruciaal