Actieprogramma Toerisme en Plattelandsontwikkeling (Actieprogramma)
Hoofdstuk 1 Actieprogramma en Plattelandsontwikkeling 1.1 Achtergrond
1.2 Hoe willen we dit bereiken?
1.3 Experimenteerruimte
Hoofdstuk 2 Ontwikkelingen en aandachtsvelden in Terneuzen Hoofdstuk 3 Actieprogramma Toerisme en Plattelandsontwikkelingen 3.1 Inleiding
3.2 Proces werkwijze om te komen tot actieprogramma
3.3 Het Actieprogramma Toerisme en Plattelandsontwikkelingen 3.3.a Prioriteiten vanuit huidige ontwikkelingen
3.3.b Prioriteiten vanuit Terneuzencafés 3.3.c Financiën
Hoofdstuk 4 Conclusies en Actielijst
Hoofdstuk 1 Actieprogramma Toerisme en Plattelandsontwikkelingen 1.1 Achtergrond
In het coalitieakkoord Samen Verder 2014-2018 van 9 april 2014 staat een "Visie Toerisme en Plattelands- ontwikkeling" genoemd als actiepunt bij het programma 'Economie en Toerisme' met speciale aandacht voor de volgende ontwikkelingen:
- nieuw Citymarketingplan
- ontwikkelingen in het Braakmangebied
- wens tot heroriëntatie op nieuwe economische dragers en ontwikkeling Buitengebied.
De in het Beleidsplan Toerisme en Plattelandsontwikkeling (2004) en de Visie Toerisme en Plattelands- ontwikkeling (Visie 2005) beschreven doelen zijn nog steeds van toepassing.
De belangrijkste doelen zijn het versterken van de economische positie van de agrarische en de toeris- tische sector en het behoud en verbetering van de leefbaarheid en vitaliteit van de kernen. Daarmee vergroten we de aantrekkingskracht van de gemeente op toeristen en bewoners. Waar mogelijk stimu- leren en initiëren we Nieuwe Economische Dragers.
Deze doelen zijn indertijd verwerkt in de actielijst uit de Visie 2005 en veel van genoemde acties zijn de afgelopen jaren uitgevoerd en/of opgepakt.
Gerealiseerd zijn projecten zoals toeristische bewegwijzering, gewassenborden, verhalenproject Beleef de kern, projecten kanaaleiland Sas van Gent (nostalgische haven, renovatie oude sluisje, wandelpro- menade), bankjes en picknickplaatsen in het buitengebied, opwaardering Portaal van Vlaanderen, Indu- strieel Museum Zeeland, Museum Het Warenhuis in Axel, Fietsknooppuntensysteem (FIKS), wandelnet- werk ‘Tussen Linies en Kreken’, Kunst in Kern, thematisering van de kleine kernen enopwaardering kanaal in Philippine.
De realisatie van al deze projecten uit de actielijst heeft ertoe geleid dat de gemeente Terneuzen samen met inwoners, ondernemers en diverse organisaties, een goede toeristische infrastructuur heeft gere- aliseerd, passend bij Terneuzen als extensief(zonder kust of strand) toeristisch gebied.
In het op 8 november 2012 vastgestelde Beleidsplan Economie 2012-2015 is de bovengenoemde taak- stelling voor het beleidsveld Toerisme en Plattelandsontwikkeling geïntegreerd. Hierin staat dat we proactief willen handelen om economische kansen te benutten. Proactief handelen past in de werkwijze van het nu beoogdeActieprogramma Toerisme en Plattelandsontwikkeling.
Als er meer activiteiten komen, is dit positief voor inwoners maar ook voor bezoekers en omgekeerd geldt dit ook. Activiteiten die georganiseerd worden voor bezoekers en toeristen trekken ook inwoners en ondernemers.
We willen, als gemeente Terneuzen, onszelf blijven verbeteren. De insteek is de aantrekkingskracht en economische vitaliteit van Gemeente Terneuzen te vergroten met de creativiteit en initiatieven van in- woners en ondernemers. Dit willen we bereiken door middel van het zogenaamde Terneuzencafé-model waarbij bijeenkomsten georganiseerd worden en de gemeente initiatieven faciliteert en ondersteunt.
Op 24 augustus 2015 heeft het college dan ook besloten tot de ontwikkeling van een Actieprogramma Toerisme en Plattelandsontwikkeling (Actieprogramma) in plaats van een Visie Toerisme en Plattelands- ontwikkeling. Tevens is het college akkoord gegaan met de Terneuzencafé-bijeenkomsten als inspira- tiesessies waarmee de actielijst wordt geactualiseerd en als middel om ontwikkelingen te stimuleren.
Nr.
CVDR458056_1
CVDR
5 december2017Officiële uitgave van Terneuzen.
1.2 Wat willen we bereiken?
Met dit nieuwe Actieprogramma wil de gemeente een aanjaagrol vervullen om de economische vitaliteit en leefbaarheid binnen de gemeente Terneuzen te vergroten. Het is nadrukkelijk niet de bedoeling omnieuwe/aanvullende regelgeving te maken.
Leefbaarheid en economische vitaliteit wordt gemaakt door ondernemers en inwoners.
De laatste jaren heeft de gemeente minder geld beschikbaar om in de samenleving te investeren. Dat dwingt de gemeente na te denken over een zinvolle rol met minder geld. De gemeente heeft dan vooraleen voorwaardenscheppende rol. Om dit te bereiken wil de gemeente structureel Terneuzencafés organiseren met ondernemers, ondernemende inwoners en organisaties uit diverse sectoren om nieuwe ontwikkelingen en initiatieven te stimuleren. De rol van de gemeente is vooral faciliterend en ondersteunend.
De werkwijze van Terneuzencafé kan ook gebruikt worden als verbinderdoor sectoroverschrijdende thema’s te kiezen. Door het organiseren van deze bijeenkomsten willen we de deelnemers een VIP (Verrassend, Intensieve en Prettige) -ervaring meegeven. De deelnemers worden zoveel mogelijk be- trokken bij de organisatie en invulling van Terneuzencafé. De actielijst heeft tot doel om te komen toteen overzicht van activiteiten en initiatieven.
1.3 Experimenteerruimte
In dit Actieprogramma willen we experimenteren met de rol van de gemeente als facilitator en onder- steuner, en aansluiten bij wensen van ondernemers en inwoners. Hoe kunnen wijondernemers/onder- nemende inwoners stimuleren aan de slag te gaan met hun eigen initiatieven en ideeën? Hoe doet men dat?
In de Terneuzencafé experimenteren we met werkwijze, met mogelijke onderwerpen/gespreksthema’s en met het leggen van crosslinks tussen sectoren en zoeken naar de juiste wijze om de goede mensen rond de tafel te krijgen. Voor Terneuzencafé is het belangrijk per onderwerp ook bewust uitnodigingen te versturen om de juiste deelnemers aan tafel te krijgen. Daarnaast zal het erg belangrijk zijn om per initiatief na tegaan of en hoe we initiatiefnemers kunnen ondersteunen. Eén van de methoden om een initiatiefnemer te ondersteunen, kan zijn door een pilot, als het initiatief niet direct past binnen de re- gelgeving.
Experimenteren en creatieve ruimte bieden komt dus centraal te staan.
Hoofdstuk 2 Ontwikkelingen en aandachtsvelden in Terneuzen
Belangrijk voor het organiseren van Terneuzencafé is rekening houden met ontwikkelingen, projecten en activiteiten in Terneuzen, die al in ontwikkeling zijn, en mogelijk om een vervolg vragen of aanvulling kunnen gebruiken, dan wel nog een steuntje in de rug of externe input kunnen gebruiken.
Het aantal onderwerpen dat als thema voor de Terneuzencafés kan dienen, is groot. Men kan daarbij denken aan projecten/ontwikkelingen zoals:
- Project Veerhaven en omgeving - Citymarketing
- Nieuwe sluis
- Verhuizing en ontwikkeling van het Portaal van Vlaanderen en het Haveninformatiecentrum - Industrieel toerisme
- Ontwikkelingen in het Braakmangebied - Museum Het Warenhuis in Axel
- Industrieel Museum Zeeland in Sas van Gent
- Kansen voor de agrarische sector via POP3 en LEADER met de thema’s:
· Versterken van innovatie, verduurzaming en concurrentiekracht van de landbouw
· Steun voor investeringen van jonge boeren
· Natuur en landschap
· Verbetering van de waterkwaliteit
· Producten uit Zeeuws-Vlaanderen
· Lerend Werken
· Zorg voor elkaar
- Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen. Het is belangrijk deel te nemen aan dit landelijke overleg en aansluiting te zoeken bij projecten en partners om mee te liften met projecten die de agrarische sector in Terneuzen(Zeeland) kunnen versterken.
- Nieuwe Economische Dragers
- Robuust Watersysteem (recreatieve vaarroutes) - Cruises en recreatievaart
- Projecten die zorgen vooreen verbeterde uitstraling van de kernen Terneuzen, Axel en Sas van Gent.
- Zorgtoerisme en Verblijfsrecreatie
Bovenstaand overzicht is niet uitputtend, maar vooral bedoeld als leidraad. Het blijft zoeken naar de beste manier om een project te realiseren of een ontwikkeling te stimuleren. Bij voorbeeld in het zoeken naar synergie in de uitvoering van het Actieprogramma met andere ontwikkelingen.
Hoofdstuk 3 Uitwerking Actieprograma Toerisme en Plattelandsontwikkeling 3.1 Inleiding
De kracht van het Actieprogramma zit in het feit dat we personen en/of organisaties met initiatieven bijeenbrengen om elkaar te versterken en te verbinden en daardoor de vitaliteit van het gebied te ver- groten. Mensen dus vooral motiveren hun initiatief op te pakken en uit te werken. Terneuzencafé is het middel waarmee wij, als gemeente, de leefbaarheid en economische vitaliteit willen stimuleren.
3.2 Het tot nu toe plaatsgevonden proces werkwijze om te komen tot het actieprogramma
In de aanloop om te komen tot het actieprogramma zijn inmiddels twee externe bijeenkomsten georga- niseerd en is een interne ambtelijke begeleidingsgroep geformeerd om dit proces te faciliteren. Het doel van deze eerdere externe bijeenkomsten was het experimenteren met de werkmethode(Terneu- zencafé) en het opstellen van een actielijst om mee te kunnen starten.De bijeenkomsten starten steeds op een inspirerende locatie met een broodje. Dan volgt de kennismaking, een plenair gedeelte (met spreker) en werkwijze in werkgroepen op basis van diverse onderwerpen.
De bijeenkomst eindigt met het centraal delen van de uitkomsten van de werkgroepen.
In de eerste bijeenkomst van Terneuzencafé (15 april 2015) ging het vooral om handvatten te verkrijgen om het actieprogramma Toerisme en Plattelandsontwikkeling vorm te geven. Voor deze bijeenkomst zijn brede onderwerpen gekozen die gezamenlijk een goed beeld geven van de aandachtspunten voor de toekomst. Maar ook is ervaring opgedaan met de werkwijze van Terneuzencafé.
Zes thema’s zijn gebruikt in de eerste bijeenkomst: Sport en natuur, Gastvrij Terneuzen, Vernieuwend ondernemerschap landbouw/natuur, Industrie/haven/water, Zorgen voor elkaar, Samen doen. Per thema zijn de kansen voor Terneuzen beschreven genoemd door de deelnemers. Binnen de thema’s zijn de individuele deelnemers gevraagd naar hun eigen doelen. Wat zouden de deelnemers zelf willen reali- seren, waar hebben zij zelf energie voor?
Uit de gecombineerde doelen van de individuele deelnemers wordt het actieprogramma gevormd. Het is de bedoeling dit actieprogramma steeds aan te vullen met acties uit komende Terneuzencafés en acties vanuit gemeente Terneuzen. Per thema is een gespreksleider aanwezig en wordt in wisselende samenstelling het thema besproken. De hieruit voortvloeiende ideeën zijn zo concreet mogelijk op flip- over vellen gezet.
Het doel van de avond en de resultaten zijn door een tekenaar verwerkt tot afzonderlijke tekeningen op groot formaat. De afbeelding op de voorpagina van deze notitie is hiervan een voorbeeld.
De deelnemers voor deze eerste bijeenkomst zijn per email persoonlijk uitgenodigd en zijn geselecteerd op innovatieve ideeën en passend bij de diverse thema’s.
Uit de eerste Terneuzencafé is gebleken dat veel mensen/ondernemers inderdaad goede ideeën hebben, maar men kent elkaar niet of is niet op de hoogte van elkaars ideeën.
De tweede bijeenkomst (24 september 2015) is anders van opzet geweest. In de tweede bijeenkomst hebben vier deelnemers van de eerste bijeenkomst hun ideeën in een korte kernachtige presentatie uiteengezet. Vervolgens zijn de ideeën in vier werkgroepsessies verder gedeeld en is gezocht naar aanvullingen en ondersteuning door de andere deelnemers. Als gespreksleider fungeerde iemand van de begeleidingsgroep. De gespreksleiders werden steeds van te voren gebrieft.
De Citymarketeer van Terneuzen, Tanya Joustra, heeft in de tweede bijeenkomst een presentatie ge- houden over de werkwijze van Citymarketing in Terneuzen en de richting waarin Citymarketing zoekt naar nieuwe initiatieven.
De hierboven beschreven werkwijzen zijn enthousiast ontvangen en worden ook voor komende Terneu- zencafés gebruikt. Een aantal genodigden heeft aangeven mee te willen denken en organiseren.
3.3 Actieprogramma
3.3a Prioriteiten vanuit bestaande ontwikkelingen
Vanuit de Visie 2005 zijn een aantal prioriteiten en ontwikkelingen in de Actielijst van het Actieprogramma opgenomen. De opgenomen acties worden al opgepakt (Veerhaven en omgeving) of zijn belangrijk om alsnog opgepakt te worden (Staats-Spaanse Linies). Met uitvoering van de acties wordt een meerwaarde gecreëerd voor leefbaarheid en vitaliteit.
3.3.b. Prioriteiten vanuit Terneuzençafé.
Een tweede actie is het houden en organiseren van Terneuzençafés. De ondersteuning vanuit de ge- meente vindt plaats door het faciliteren en ondersteunen van ideeën. Het is aan de marktpartijen/orga- nisaties zelf om te investeren. Terneuzencafé als inspiratiebijeenkomst kan worden georganiseerd over diverse thema's zoals citymarketing, crowdfunding, arrangementen, sportmogelijkheden, routestructuren, POP3, stad-land relatie en innovatie. Ook stakeholders met een relatie tot de diverse onderwerpen worden erbij betrokken.
3.3.c. Financiën
Voortvloeiend uit de Terneuzencafé bijeenkomsten zal een actielijst ontstaan. Per actie of initiatief wordt gekeken naar de haalbaarheid en welke rol de gemeente hierin zou kunnen vervullen. De gemeente stelt in principe geen financiële middelen beschikbaar voor het realiseren van initiatieven. Indien finan- ciering van acties of initiatieven door de gemeente toch van toepassing is, willen we gebruik maken van gemeentelijke cofinanciering om bijvoorbeeld POP3/LEADER-gelden (Europese subsidie) aan te vragen. Binnen de begroting is hiervoor structureel 20.000 euro cofinanciering beschikbaar.
De juiste (externe) financiering vinden is een uitdaging voor initiatiefnemers. De basis voor het vinden van externe financiering is het hebben van een goed projectplan.
Mogelijk kunnen initiatiefnemers aanhaken bij andere initiatieven, organisaties en ontwikkelingen bij- voorbeeld bij Citymarketing of projecten zoals de bouw van de nieuwe sluis, waardoor financiering mogelijk gemakkelijker wordt.
Financiering via subsidies van derden of crowdfunding is ook mogelijk. Financiering, als onderwerp, is in dit verband overigens ook een passend thema voor een Terneuzencafé.
Hoofdstuk 4 Actielijst
Actie- lijst Ac- tiepro- gram- ma Toe- risme en Plat- telands- ontwik- keling
Trekker Snel
Snel Impact
Type Priori- teit Project
Nr.
uitvoer- baar effect project
Stedelijk gebied 0
1
PRIV JA
JA GROOT R/E
A Samenwerking Citymarketing 1
GEM/RPIV NEE
JA GROOT R/E
B Aantrekkelijker maken oude bin- nenstad Terneuzen
2
GEM NEE
JA GROOT R
B Koppeling binnenstad met boule- vard
3
PRIV JA
NEE KLEIN
O B Ontwikkeling Industrieel toerisme 4
PRIV JA
JA KLEIN O
A Verbinden uitwerken historische themarouteTerneuzen
5
PRIV/GEM NEE
NEE GROOT O
B Axel Buitensport uitwerken 6
GEM/PRIV JA
JA GEMID O/R
A Visitor Centrum Terneuzen voor ondernemers en bewoners 7
PRIV JA
JA KLEIN E
B Stad-land relatie permacultuur proeftuin
8
PRIV NEE
JA GROOT O
A Ontwikkeling evenement Terneu- zen
9
PRIV NEE
NEE KLEIN
R/E/O B
Ontwikkeling Sport/Recreatie Otheense kreek
10
PRIV JA
JA GROOT O
A Relatie opzetten tussen alle (cul- tuur) toeristische participanten 11
PRIV/GEM JA
NEE KLEIN
E/R A Promotie en Marketing Musea en andere cultuurhistorische locaties 12
Water 0
2
GEM/PRIV NEE
NEE GROOT R
A Uitvoering project Veerhaven en omgeving
1
PRIV/GEM NEE
NEE KLEIN
O/R A Verhuizen en optimaliseren Por- taal van Vlaanderen
2
GEM/PRIV NEE
NEE GROOT E
A Ontwikkeling sluizencomplex als unieke beleving
3
PRIV/GEM NEE
NEE GROOT R/O/E
B Ontwikkeling Cruisevaart
4
PRIV JA
NEE KLEIN
O A Uitwerken thema de Vliegende Hollander
5
GEM/PRIV NEE
NEE KLEIN
O/E B Stimulering en ontwikkeling Ka- noroutes (Grensoverschrijdend) 6
GEM/PRIV NEE
NEE GROOT O/E
B Ontwikkeling watertoerisme, re- creatievaart
7
PRIV JA
NEE GEMID
E A Reddingsboot Carlot goed laten varen
8
PRIV NEE
NEE GROOT R
C Project maritiem erfgoed Terneu- zen (ankerpaviljoen, boeienboule- vard, boorplatform)
9
Platteland 0
3
PRIV NEE
JA GROOT E
A Doorontwikkelen buitensport ac- tiviteiten
1
PRIV/GEM NEE
NEE GEMID
R/O A Beleefbaar maken Staats-Spaan- se Linies
2
GEM JA
JA KLEIN O
B Optimaliseren (kwaliteit) route- structuren en verbindingen 3
PRIV/GEM NEE
NEE KLEIN
R/E B Ontwikkeling Camperplaatsen 4
PRIV/GEM NEE
NEE GEMID
O/E B Ontwikkeling Braakmangebied, natuurbeleving, educatie, actieve ontspanning
5
PRIV JA
JA KLEIN O/E
B Boerderij natuur (kleine
schaal)circulaire landbouw 6
PRIV JA
JA KLEIN O
B Kennis Landelijk gebied inbren- gen in Platform
7
PRIV/GEM JA
JA KLEIN O
B Gewasborden langs wandelrou- tes blijven inzetten
8
PRIV JA
JA KLEIN E
B Baeckermat heeft ruimte beschik- baar en zoek nieuwe organisaties 9
GEM/PRIV JA
NEE KLEIN
E B Topsector Tuinbouw & Uitgangs- materialen landelijke vertegen- woordiging
10
Regionale conceptontwikkeling 0
4
GEM/PRIV NEE
NEE GROOT O
A Inspelen op regionale concepten 1
PRIV/GEM JA
NEE GEMID
O/E A Marketing en promotieactivitei- ten en verbinden bestaande eve- nementen en attracties 2
PRIV JA
NEE KLEIN
E B Ontwikkeling Zorgtoerisme 3
GEM/PRIV JA
JA GROOT O
A Uitvoering geven aan Terneuzen Café-netwerkfunctie
4
PRIV JA
NEE GEMID
O/E B Gidsen maken arrangementen 5
PRIV JA
NEE GEMID
O A Opzetten Platform promotie 6
PRIV JA
NEE GEMID
O B Meer op Vlaanderen richten (Wandelen/Fietsen) 7
Prioriteit Impact Uitvoerbaarheid A = zeer belangrijk R = ruimtelijk ja = ja B = belangrijk E = economisch
C = aanhaken O = organisatorisch nee = nee
