Tijdelijke afkoeling

MR. GEERTSEMA:

edige troonrede

Kort na het uitspreken van de trooiD'ede en bet indienen van de miljoenennota bebbeJi '·erscbJl.

Jende ft•actie,·oorzitters uit de Tweede Kamer desgevraagd hUD eerste commentaren op deze staatsstukken geleverd.

Enige kanttekeningen van A.

W. Abspoel bij de dinsdag door koningin Juliana uitge- sproken troonrede.

BIJEENKOMSTEN

VAN VVD-VROUWE~

• Op zaterdag 17 en zondag 18 okto- ber a.s. houdt de organisatie Vrou- wen in de VVD haar jaarlijkse bijeen- komst op de Pietersberg te Ooster- beek. Agenda en andere bijzonder- heden kan men vinden op pagina 6.

IJ Op vrijdag 9 oktober belegt de Or·

ganisatie Vrouwen in de VVD een bijeenkomst in Hotel Noord-Brabant, Vredeburg 3 te Utrecht over het abortusvraagstuk. Zie ook pagina 6.

=-

Radio-uitzending van de VVD zaterdag 26 september van 18.20-18.30 uur over de zen- der Hilversum I (402 rri).

Het verlangen om mee te werken aan de ontwikkeling van de maat&chap- pij vereist, naar in de troonrede wordt geconstateerd, bereidheid tot samen- werken en tot respecteren van de op- vattingen van anderen.

In dit verband doet de regering een beroep tot het betrachten van ver- draagzaamheid jegens elkander. Het is goed, dat dit beroep in een zo officieel staatsstuk nog eens wordt gedaan. He- laas echter kunnen wij nauwelijks meer optimistisch zijn over het resul- taat daarvan. Het wordt steeds duide- lijker dat de doelstellingen èn de toege- paste methoden van het uiterst linkse extremisme of activisme tolerantie, be·

reidheid tot samenwerl~ing en respect voor de opvattingen van anderen

uitsluiten.

Er worden van die zijde geen doek·

jes 1neer om gewonden. Men wenst daar een totale omverwerping van de bestaande maatschappij en men schdltt daarbij niet terug voor het toe- passen van sabotag·e (o.m. in het le·

ger), chantage (door middel van poli-

tiel~:e stakingen) en openlijk verzet te- gen alle ordemaatregelen op publieke plaatsen. In activistische studentenkrin- gen wordt iedere poging van andere zijde tot redelijk overleg en elke mee- gaandheid als "repressieve tolerantie"

weggehoond. De "fundamentele waat·- den'', die volgens de troonrede bij alle vernieuwing toch zullen moeten wor- den behouden, betekenen voor deze ver- blinde activisten, of zij zich nu leni- histen of maoïsten dan wel alleen maar quasie onnozele kabouters noe- men, slechts bet "laatste bolwerk waar het establishment zich op terugtrekt".

Het valt dan ook te vrezen dat de overheid ter handhaving van de rechtsorde . in · ons democratisch staatsbestel ook in de naaste toekomst nog wel gedwongen zal worden krach- tig op te treden tegen groepen die "de geboden vrijheid misbruiken om op on- verdraagzame wijze anderen hun op- vattîngen en gedragspatt·oon op te drin- gen of et"DStige overlast aan te doen"

(tussen aanhalingstekens woorden van de troonrede).

Gaat het in het voorgaande dus om een bewuste verstoring van de grondre- gels van een (en van iedere) ordelijke samenleving, waartegen de overheid de plicht heeft op te treden, op het soci- aal-economische terrein heeft zich he- laas recent een enigszins vergelijkbare ontwikkeling voorg·edaan. Hier zijn het politieke stakingen en andere waarschijnlijk door buitenlandse revo- lutionaire invloeden gesteunde en aan- gewakkerde sociale chantage-metho·

den, die bewust het bedrijfsleven dwin- gen tot concessies met het mes op de keel. Concessies die het zo moeizaam bevochten redelijke evenwicht in onze economie volledig verstoren en ook hier de verantwoordelijke regering no- pen tot een min of meer hardhandig conigerend ingrijpen.

Het verdere deel van de troonrede 1970/1971 staat dan ook vrijwel geheel onder invloed van deze ontwikkeling, met haar gevolgen van (gelukkig voor- lopig nog betrekkelijk beperkte) be- lastingverhogingen, investeringsbeper- klngen, begrotingsbezuin1gingen en een eventuele loonpauze. Voor de betekenis daarvan verwijzen \vij gaarne naar de beschouvving elders op deu pa.girul. van onze medewerker ·drs. Van Aardecne, voorzitter van onze sociaal-economisch6·

commlSBle en binnenkort ook lld. van onze Tweede-Kamerfractie.

Hier willen wij alleen vaststellen, dat de kiezers in ieder geval weten Qan-

uitgave van de volkspartij voor vrijheid en democratie

welke onverantwoordelijke ltt•achten en invloeden zij deze forse, maar helaa.\1 noodzaltelijke tegenmaatregelen te .,danken" hebben. Wij voelen een zeke- t•e bewondering voor de regering, dat zij niettemin kans meent te zien, het woningbouwprogramma te verhogen, maatregelen te treffen ter verdere vet:'- laging van de leerlingenschaal en het doel te handhaven de ontwilllie- lingshulp in 1971 1 pct. van het natio- nale inkomen te doen bedragen. Zo zijn er nog tal van andere toe te juichen nieuwe of gebandhaafde plannen, waar- van wij hopen dat zij inderdaad nog kunnen worden gerealiseerd. Niet in de laatste plaats uiteraard ook op het ge- bied van de milieubeschermil1g. e.d.

Hoewel uiteraard het streven naar een internationale evenwichtige beperl~ing

van militaire middelen wordt gesteund, is er even vanzelfsprekend geen sprake van dat onze bijdrage in de de- fensie-inspanning voor het volgende be- grotingsjaar kan worden verminderd.

Hoewel dit niet in deze troonrede wordt uitgesproken, zal voor de volgen- de kabinetsformatie zeker moeten wor- den overwogen of een verhoging van deze bijdrage voor het op peil houden van ons defensie-apparaat niet noodza·

kelijk is

Onze fractievoorzitter, mr.

Geertsema., gaf wat het z.g. af- koelingspa.kket beueft o.a. als zijn eerste indruk te l'mmen clat Ûl de rege•·ingsvoorstellen (le offers heel rodelijlt over alle leden van de bevolltiug worden verclceld.

Hij benvij.felde a.Ueen of bet juist is de omzetbelasting nit te shü·

ten va.n de voorgefi\1:elde conjune•

tm·cle verhoging. 011 deze wijze immers kr-j_jgeu wij ten onrechte weer een duidolijke vcrse.huiving van cle indit·ect~ naar ⁽¹⁶ directe belastingen.

1\lr. Geedsema acl1t1e het verder o.a. goed dat in de bestaande omstandigl•edeu ook aan de ge·

zagsbamUmving iJl de troonrede a..'ludadtt is besteed. Wii mogen bet gezagsapparaat niet laten nf·

b1•elcen, opclat het zo nodig doel·

treffend kan optreden tegen ''erstoring van onze (lemocra.•

tisehe n•ch1sor,le.

Wij wensen de rege1·ing gaarne toe, dat zij in dit lwrte zitting-sjaar nog veel goed en nuttio~:: werk zal kunnen verrichten.

Tijdelijke afkoeling

De ontwikkelingen van de laatste we-

ken hebben hun stempel gedrukt op troonrede en miljoenennota. Op het ont·

werp voor de rijksbegroting voor 1971 is een conjunctuur-afremmend beleid gesuperponeerd, dat natuurlijk de grootste aandacht krijgt door de voot·- gestelcle ingrijpende maatregelen.

Alvorens echter hieraan aandacht te besteden. lijkt het mij juist de "oorspl·on- kelijke" begroting, de laatste van b._et kabinet-De Jong. te waarderen. Dan moet worden gezeg'd dat het in die vier begrotingsjaren gelukt is het structu- reel verstoorde evenwicht te herstellen.

Hierbij is minister Witteveen erin geslaagd de uitgavenstijging van het rijk te houden binnen de n.orm van zes

procent stijging per jaar. Dat is meer dan de groei van het nationaal inkomen (4,8 pct. trendmatig) en dat betekent dus bij stijgende welvaart een stijgende bela.'ltingdruk die door de progressie in het tarief als vanzelf tot stand komt.

Daarbij is het mogelijk om de verzwa- ring van de loon- en inkomstenbe- lastingdruk - door de progressie, bij een in ltoopkracht gelijk blijvend doch in guldens toenemend inkomen - terug te geven. Dat is dus geen belastingverla- ging; het is zuiver een inflatie-correc- tie, evenals ook bij sociale uitkeringen terecht gebeurt {maar dan uiteraard de andere kant op, d.m.v. een verhoging).

De laatste tranche van die inflatie-cor- rectie betreft driehonderd miljoen gul- den en gaat per 1 januari 1971 in. Een wetsontwerp om vanaf 1972 de correctie automatisch te laten plaats-vinden ^is onlangs ingediend.

Er zijn er die stellen dat, bij een door iedereen ericende toeneming van over- heidstaken in onze îngewiklteld~

maatschappij, het vasthouden aau, de norm ;•an zes procent een gebrek aan

visie venaarll. Zij vergeten cchte1 dat v1s1e ook tot uiting kan komen in het onderkennen van de begrensdheid van zijn eigen mogelijkheden. Het kabi- net-Cals trachlte de hemel te bestor- men, na vier jaren i>! het eindelijk ge- lukt het puin te ruin1en dat daardoor is Vel'OOl'zaakt.

Bij het bepleiten van het vervullen van meer taken door de overheid moet men ook steeds in de gaten houden dat in een constellatie op arbeids- en kapi- taalmarkt </loals wij nu beleven - met een grote krapte op beide --het afwen- telingsproces onverbiddelijk in werking' treedt. En afwentelen betekent: de last op de zwakste leggen. Het beteltent in wezen ook een versteritte prijsinflatie.

Wij moeten hierbij erkennen dat in 1970 de bestrijding van de inflatie tot nu toe slechts een betrekkelijk succes heeft geboekt, terwijl de ontwiltkelin- gen van de laatste tijd grote gevaren voor de waardevastheid van het geld inhouden. Onda'nks het terecht strakke begratingsbeleid is het dit kabinet toch gelukt een aanmerkelijke stijging van o.a. de uitgaven voor onderwijs en ont- wikkelingshulp te realiseren en nu ook het woningbouwprogramma op te voe-

ren.

De ovro:iheid wordt bij zo'n beleid uiter- aard niet ontslagen van de t.anlt. te streven naar een grotere efficiency ~k

op langere termijn. De miljoenennota vermeldt interessante bijzonderheden over nieuwe technieken die mede dit doe!' zullen kunnen dienen en waarmed~

tha.n!l wordt voorgeoefend. Op dit ge-

bie~ kan men naar mi.jn mening niet genoeg doen; men dient ook niet bij de. huidige bestuursorganisatie halt te hou- den, a.l betekent zullts uiteraard een langdurige studie.

VERVOLG OP PAGINA 11

) (.

nummer 1016 vrijdag 11 september 1970

I i

2 - vrijdag 18 september 1970

Kamerleden spreken

Aankondigingen

vrijheid en democratie

· · De i'eáactre· van Vrijheld en Democra- tie· Is gevestigd te Amsterdam Nieuwe Herengracht 89-B. Hoofdreda~teur en voorzitter van· de redactiecommissie is

·de heer Ph. ·c. la Chapelle.

Oe abonnf'mcl'ltt>n-administratie wordt

·verzorgd door .ht>t algemeen s!'cretariaat van de \'VD, Koninginnegracht 61 te Den Hl_l;U~ _(telefoon 070-1104803). voor adreswgz1gmgen etc. wende men zich dus tot het algemeen secretariaat.

De advertentie-exploitatle wordt ver- argel door c1e Nederlandse Dagblacl Unie, Witte de Withstraat '78 (postbutl

&Ht te Botterdam. Telefoon 011-147211.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Datum 1 Gemeente I Plaats en tijdstip 1 ^Sprekers Bijzonderheden

2 1 sept. Etten-Leur Gemeelllschapshuis , ,De H. J. L. Vonhoff en oprichtingsvergadering Nobelaer"; 20.00 uur drs. Y. P. w. ^{V. d.}

Werff 23 sept. I K.C. Haarlem V1ctona Hotel,

dam; 20.00 uur Amster-1 H. Wiegel en .mr. J. G.

Rietkerk

onderwerp: Troonrede en miljoenen- nota

24 sept. Arnhem Hotel Bellevue; 20.00 uur mevr. m.r. E. Veder- onderwerp: Hoe ziet de VVD d e

Smit vraagstukken van milieu-1\Ygiëne?

(georganiseerd door Vrouwengroep)

I

I

I mr. J. G. Rietkerk I statencentrale Amstelveen; onder- werp: Troom·ede en miljoenennota --~---~---:---~---

1 mr. H. van Riel I

I drs. Th. H. Joekes I I ^mr. H. van Riel I

j dr. K. van Dijk j

I ^{dr. K. van Dijk} I

I H. Wiegel I

17 okt. Zwolle H. Wiegel, dr. K. van

Dijk en drs. G. M. V.

van Aardeme

. regio Leiden

onderwerp : Troonrede en miljoenen~

nota

Academie voor bouwkunst; forum

19 okt. I ^Tilburg Stadsschouwburg;

20.15 uur I mr. A. Geurtsen onderwerp: actuele middenstanda-

problemen

• De heer H. M. F. C. Donkersloo.t, lid van de Provinciale Staten van Gel- derland, neemt op 21 september 1970 deel aan een forum over ontwikkelings- samenwerking te Amersfoort.

• De drs. A. J. B. Hubert vertegen- woordigt op 2 oktober de VVD in Olden- zaal

• De heer G. S. Wiebenga, vice-voor- zitter der J.O.V.D., vertegenwoordigt de. VVP tijdens .het congres van de Nederlandse Jeugdgemeenschap op 16 en 17 oktober. Het onderwerp is: "De bezem door de leeftijdsgrenzen".

• De heer B. J, Nugteren heeft ZIJn functie als bestuurslid van de afdeling RicJderkerk neergelegd. De heer Nugte- ren is veertig jaar bestuurslid van de afdeling geweest, maakte lange tijd deel uit van het bestuur van de kaPlef- centrale Dordrecht en was tevens lid van de partijraad en van de Rijnmond- raad. Voor zijn vele werkzaamheden ten bate van .de VVD is hij tot ere- bestuurslid van de afdeling Ridderkerk benoemd. M~vrouw T. de Jong-Leen- heer van Rijsoord neemt zijn plaats in het bestuur in. De heren J. van Baarle en J. Pot zijn als bestuurslid herkozen.

• Het adres van het secretariaat van de afdeling Oegstgeest - Warmond is gewijzigd. Het is nu als volgt: H. M.

Reilingh, Oranjelaan 8 Oegstgeest, tel.

01710 - 52306. De heer Reilingh volgt als secretaris de heer J. C. Gmelich Meyling op die als raadslid is gekozen.

Ook. mevrouw Gmelich Meyling - Sie- mens en mr. F. E.,Ohlenroth traden uit het bestuur. Hun plaatsen worden inge- nomen door de heren R. Haafkeus en mr. M. E. Kronenberg.

• Het bestuur van de afdeling La- ren-Blaricum heeft si.nds kort de de volgende samenstelling: voorzitter mr. J. L. F. de Meyere, vice-voorzitter ir. B. Onkenhout, secretaris mr. A. L.

Versteeg, penningmeesteresse mevrouw E. M. J. Grote-Verkley, ledenadmi- nistratrice mevrouw C. J. Jakobs-Keule- mans, leden dr. E. C. Wessels en P.

algemeen secretariaat

Het algemeen, secreta.riaat van<

de VVD is gevestigd te Den Haag, Koninginnegracht 61, telefoon (07Q)- 604803. Postrekening 67880 ten name van de algemeen, secretaris van de VVD te Den Haag.

secretariaat

tweede kamer fractie

Het secretariaat van de VVD- fractie In de Tweede Kamer is ge- vestigd In het gebouw van de Twee- de Kamer, Binnenhof 1 A te Den

Haag. ^Telefoon c(070)-614911.

• In 's Hertogenbosch belegt de ka- mercentrale Noord-Brabant van de VVD op maandag 5 oktober een algeme- ne ledenvergadering in het EURO-ho- tel, Hinthamerstraat 63. Voor deze ver- gadering die om 20.15 uur begint, staan

Lindeman. Het ledental van de afdeling is vanaf januari 'van dit jaar gestegen . van 240 tot 'meer dan 280~

• . Het nieuwe bestuur van· de àfdelirig R~osendaAl ziet er als volgt uit: voorzit-

ter de heer Th. J. Brouwer, P. C, Hooft- laan 27, tel, 36589, secretatis de' heer L.

P. A. Pirée, Govèrt Flinckstraat 17, tel.

37326 en de heren J. L. M~ Mol en J.

,V~rmunt. Door hun verkiezing· in "de gemeenteraad hebben de· heren' Th.

Oostendorp en A. J. M. Mol hun bestuursfuncties· moeten neerleggen. De heer Oostendorp is tot lid · van ver- diensten van de afdeling benoemd.

• Tijdens een ledenvergadering zijn twee leden van de afdeling Breda, de heren drs. A. H. van Rij en F. van Werkhooven tot lid van verdiensten be- noemd. De heer Van Rij heeft 23 jaar zitting gehad in het afdelingsbestuur en was vele jaren de vertegenwoordiger van de afdeling Breda in het bestuur van de kamercentrale Noord-Brabant.

De heer Van Werkhooven was lid van de Bredase gemeenteraad in de perio- dès 1958-1962 en 1966-1970.

• Vrijdag 4 september overleed plotse- ling de heer H. M. Bels, sedert 1947 secretaris-penningmeester van de afde- ling Oostzaan. Met zijn 74 jaar behoor- de .hij ingetwijfeld tot de oudste functio- narissen die onze partij kent. De afde- lingsvoorzitter, de heer P. Boon, heeft in het crematorium op "Westerveld"

een afscheidswoord gesproken en daar- in het werk van de overledene ten voor- beeld gesteld. Afdeling en Kamercentra- le zonden bloemen.

• Het bestuur van· 'de afdeling oost Zeeuws-Vlaartde·ren is tot zes man uitge- breid. door de verkiezing van de heer drs. C. L. Hofmari, Ko:ilingimielaan 10.

, 1~ .. A. l{ri)gsman, Braakmanlaan i6 te 1;3iervliet volgt dè naar· elders· verhuisde li.èer C. J. L. Legemate op ais penning- ' meester.

Grondwelscommissie

• De deelcommissie . openbare licha- men. van de Grondwetscommissie van de VVD kwam op 8 sep~ember in Den Haag bijeen. Onderwerpen van discus- sie waren de artikelen 85 en 86 uit de Proeve, die handelen over openbare li- chamen voor beroep en bedrijf, en het artikel 84, die de waterschappen behan-

delt.

:Uitvoerig werd van gedachten gewis- seld over "bij of krachtens de wet"

waarover artikel 8ó ~preekt. De com- missie besloot dit artikel ongewijzigd

onder meer op het programma: een nabespreking van de oriëntatiecursus en de amendementen op het verkie- zingsprogramma. Verder komt de kan- didatenlijst voor de Tweede-Kamerver- kiezingen aan de orde.

te laten, maar wanneer de instelling van , bedrijfschappen bij A.M.v.B.

geschi.edt, zou ze een procedure wensen als thans bij het sluiten van overeen- komsten met vreemde mogelijkheden geschiedt (artt. 60, 61, grondwet). Te- vens meent de commissie dat de wet de openbaarheid van vergaderingen moet rege1eJn.

De ¹commissie n:oemt .lÏet onjuist dat art. 84 spreekt over de provinciebestu- ren. In plaats hiervan dient te staan provinciale staten, aangezien het instel- len van waterschappen in het openbaar moet plaats vinden. Wel oordeelt de commissie met de Proeve dat ook de centrale overheid bevoegd moet worden waterschappen in te stellen.

De deelcommissie is hiermee met haar besprekingen gereed gekomen. Op grond van de besluiten genomen in haar acht vergaderingen, zal thans een

rapport worden geredigeerd.

De deelcommissie Regering en Sta- ten-Generaal vergaderde op 9 septem- ber in Den Haag.

De commissie wisselde n.a.v. art. 37, lid 4 uitvoerig over de vraag of het juist is dat iemand die in hechtenis zit zijn stemrecht verliest. De commissie achtte het vooral bedenkelijk dat hij die in voorlopige hechtenis zit, zijn stemrecht verliest zonder veroordeeld te zijn .. Overwogen werd of niet de mogelijkheid geopeij.d moet worden dat hij die in voorlopige hechtenis zit, bij volmacht kan stemmen.

De commissie sloot zich in grote lij- nen aan bij de artikelen 48 tot en met 52 Proeve.

De deelcommissie heeft hiennee in zeven vergaderingen de haar toebedeel- de hoofdstukken 2, 3, en 4 besproken.

Bet besprokene zal tot een rapport wor- den samengevoegd welk rapport in hààr 'volgende vergadering definitief zal worden vastgesteld.

• De· Culturele Commissie . heeft' · in haar vergadering van 13 juli j.l. een subcommissie ingesteld die het rap- port-Scholten zal bestuderen en haar liberale visie op dit rapport zal geven.

Tevens zal de subcommissie in wijder verband tot een inventarisering van het orkestwezen zien te komen.

Deze subcommissie had op 10 septem- ber haar eerste vergadering in Utrecht:

De subcommissie die samengesteld is uit vertegenwoordigers van grote en kleine orkesten - allen leden der cultu- rele commissie - besteedde haar eerste vergadering aan een opstelling van een werkschema en een vaststelling .. van de discussiepunten.

I

r

VRIJHEID EN DEMOCRATie

De pers geperst

H. L. J. Vonhoff, die in de Tweede Kamer namens de VVD-fractie daar- over het woord voerde, ziet in dit ar- tik~! fi09 ee~s t~r~g . OJ) . he~ ~pers­

debat". Er z1t men1g bedenkeliJk as- pect aan die hele zaak, zo kan men uit zijn artikel concluderen.

De vorige week heeft de Tweede Ka- mer zich beziggehouden met de behan- deling van de problemen in de dagblad- pers. Die zijn er vele, zoals ook wel blijkt uit de talrijke fusieberichten, waarbij namen van bladen betrokken zijn, die soms een vertrouwde, zelfs welhaast eerbiedwaardige klank )leb-

ben. Reden genoeg om er ongerust over te zijn, zeker als het vermoeden bestaat, dat deze ontwikkeling mee wordt veroorzaakt door een beslissing van de overheid zelf. Die beslissing was nl. de invoering en de wijze van invoe- ring van etherreclame. Daardoor werd aan de kranten schade toegebracht om- dat · dit nieuwe reclamemedium voor een deel van de adverteerders veel aan- trekkelijker is, dan het kopen van ad- vertentieruimte in de pers.

Indertijd heeft men dit terdege inge- zien. Er zijn pogingen ondernomen om de pers in zijn totaliteit mede de ether- reclame te laten exploiteren. Adverten- ties ·zijn· immers voor de Nederlandse pers een onmisbare voedingsbodem omdat zij daar ongeveer tweederde van hun inkomsten uit putten. Maar behal- ve dat schade-element 2ou men ook kunnen. stellen dat het opereren op de advertentiemarkt een bekende activiteit voor publiciteitsondernemingen is, ter- wijl de radio-omroepverenigingen zich altijd hevig afkerig toonden van "vuige commercie" in de ether. Als bron van inkomsten gingen ze dit toch wel an- ders zien.

De exploitatie van de reclamezendtijd viel uiteindelijk toe aan een aparte stichting (de STER-Stichting Ether Re- clame), die uiteindelijk bedacht is om mede een financieringabron te zijn voor het verzorgen van radio- en televisieuit- zendingen. Om de pers de gelegenheld te geven zich van de zware slag door de invoering van de etherreclame te herstellen zouden er echter gedurende een aantal jaren uitkeringen uit de Ster-opbrengst plaatsvinden aan de ge- . hele Nederlandse pers. Daarvoor kwam

maximaal 40 pct. van de Ster-pot ter beschikki,ng in 1967, 1968 en 1969. Juist het a(gelopen jaar bleek dat de pers het nog steeds moeilijk had en daarom besli&te de regering nog' eens gedurende drie jaren bijna 10 pct. ter beschikking te stellen voor de Nederlandse Dagblad-

pers. Dit kwam neer op f 10.000.000,- in de jaren 1970, 1971 en 1972. Het was over die beslissing dat de Tweede Kamer zich mee wilde uitspreken. Niet ten onrechte, want met het bestaan van een vrije onafhankelijke pers is een groot democratisch belang gemoeid.

Zelfs mag men stellen dat een behoorlij- ke democratische controle oonder dat

niet denkbaar Is. Het Is tegen dit licht dat men het parlementaire debat lt_loet beschouwen. De werkelijke inzet was een stuk feitelijke persvrijheid.

Het moet mij van het hart dat wat dat betreft het standpunt van de rege-

ring voor mij teleurstellend is geweest en dat is er door de verdediging van de minister van CRM niet beter op gewor- den. Mijn teleurstelling spruit voort uit een aantal omstandigheden. In de eerste plaats verwarde het rrge-

ringsvoorstel de begrippen verscheiden- heid en concentratie. Ik zal de laatste zijn om te oRtkennen dat grootscheepse concentratie een gevaar voor de ver.3Cheidenheid kan oproepen, maar te- gelijkertijd moet men ·èr oog voor heb- ben dat de concentraties er toe kunnen leiden • dat bladen, die anders al ... lang

ve~wenen zouden zijn nog steeds voort- bestaa.ll. Men moe\ n.J, .. een scherp . on- derscheid maken tlissen de zakelijke onderneming die één of meer bladen uityP.eft en de bladen zelf, die onderliitg sterk afwijkend kunnen zijn. Waarbij ik bovendien nog geheel buiten beschou- wing laat dat binnen een en hetzelfde dagblad ook nog wel ruimte kan bestaan voor zeer onderscheiden me- ningsuitingen. Ik geloof daarom dat on- afhankelijkheid een veel bet~re basis is

voor de pers dan een min of meer kunst- mat.g in stand gehouden verscheiden- heid. De VVD-fractie stelde zich daar- om op het standpunt, samen met de ARP en DS'70, dat het veel juister zou zijn om de gehele Nederlandse pers :ieel te laten nemen in de etherreclame.

De gehele pers zonder uitzondering.

Want, en hier ligt de reden voor een nog ernstiger kritiekpunt, de regering was van oordeel dat de steun gediri- geerd moest worden in de richting van bepaalde bladen. Niet bladen van een bepaalde kleur, dat wil ik om misverstand te vermijden er wel direct aan toevoegen. Wel bladen met een be- paald karakter. In de stukken worden deze bladen wel aangeduid als geproti- leer Je bladen. Het zijn dagbladen die vanuit een bepaalde politieke of geeste- lijke a!:"htergrond opereren.

Het zijn die bladen, die het op dit ogenblik niet goed doen, maar - en daar gaat het om - dat is zeker mede een gevolg van vêfanderingen in de Nederlandse samenleving, incidenteel slec:tt beleid (redactioneel of commer- cieel) daargelaten: Nu gaat het m.i.

niet aan in dit verband het algemeen schadevergoedingsbeginsel los te 'laten en dat te vervangen door gerichte steun. Dat geeft de toedeling van gel- den een subsidiekarakter; al is het be- grip subsidie zelf misplaatst, omdat het geeu overheidsgelden betreft maar re- clamegelden buiten de algemene midde- len om verzameld. Dit betekent discrimi'- natie ten opzichte van een aantal dag- bladen, die zeker ook nog steeds scha- de hjden. en alle tijdschriften. (De Ka- mer was er in de fase van het voorover- leg me'' de minister in geslaagd voor de nieuwsbladen die drie maal per week

ver&~hijnen nog wat extra geld uit de Ster-pot los te krijgen),

Tegc.::. ~e gerichtheid van de uitkerin-

vrijdag 18 september 1970 - 3

gen moèSt zeer principieel stelling wor- den genomen. Samen met de APR heeft . de VVD dit ook consequent ge-

daan. Gerichte steun met een sluitende exploitatie als inzet voor bepaalde kranten is m.i. eenvoudigweg onver- teerbaar. Het feit dat het kabinet het halve bedrag nog wil uitkeren volgens een sleutel, die wel het schaáevergoe- dingselement juist weegt, doet daaraan niets . af. De regering maakt er slechts de indruk mee ten halve te zijn ge- draaid op een verkeerde weg, maar ver- geten te zijn dat er dan nog teruggelo- pen moet worden.:

Een derde reden tot kritiek was dat de regeringsvoorstellen geen structurele verbetering tot gevolg hadden, ook al omdat er onvoldoende fondsen voor de pers ter beschikking werden gesteld.

Het gevolg zal zijn dat' wij .over twee à drie jaar ons in de politieke sfeer weer met de pers zullen moeten bemoeien. Ik vind dit hoogst verkeerd. De pers moet zich met ons bemoeien en liever niet andersom. Dat is de basis voor een vrij en onafhankelijk perswezen. Ik ben geschokt door het feit dat men zich aan socialistische zijde, met uitzondering van DS'70, daarvan volstrekt geen re- kenschap wil geven. De PvdA-woord- voerder Roethof pleitte zelfs voor een zeer vergaande overheidsbemoeiing met de pers. Hij verlangde die te socialise- ren door de dagbladondernemingen te verplichten hun advertentieinkomsten in een egalisatiefonds te storten om de concurrentie in stand te houden. Veel ernstiger vind ik echter dat de Demo- craten '66 een motie zagen aangenomen met steun van de PvdA en KVP, waar- bij verdere uitkeringen aan dagbladen afhankelijk zou worden gesteld van een feit of men tot de instelling van een redactie-statuut zou zijn gekomen.

Ik ben voor de totstandkoming van zulk een statuut, maar het moet uit elk afzonderlijk bedrijf zelf voortkomen.

De inspraak is een gro()t goed, de vrij- heid van iedêreen om. zonder vooraf- gaand verlof door de drukpers gedach- ten, of gevoelens te openbaren (art. T Va.IJ. de. grondwet) acht ik éen,nog gro- tet ~ct· .~t ,hele -~~~em \•.an redac- tie- en• h~~~~iest:atüut kan D:iet los · van . ~it · ~ondwetàartikel worden beschouwd. Die zaak centraal ^af te dwingen met behulp van de geldbuidel is voor mijn gevoel ontoelaatbaar. De democraten ·hebben daarmede zoals ik in de Kamer heb gezegd, een "knevel- motie". op hun naam gebracht, die niets positiefs bijdraagt tot de vrije onderhan- delingen die inmiddels in de perswereld zelf al op gang waren gekomen. Volko- men ongedwongen.

En door. de regering èn door de Ka- mer is volgens onze. fractie een foute koers uitgestippeld. We z.ullen daar in de komende jaren iets aan moeten doen.

Onderhoud van huizen

Alblasserdam, tel. 01895·3777, postbul &.

De heer H. Wiegel, lid van de Twee- de Kamer voor de VV1J heeft zich ver- ontwaardigd getoond over het onlangs ingediende voorstel van minister Witte- veen en staatssecretaris Grapperhaus

om tot vereenvoudiging van de belasting- aangifte geen gelegenheid meer te ge- ven tot aftrek van de onderhoudskosten van de eigen woning. De koppeling van de huurwaarde aan de personele be- lasting zou volgens het voorstel komen te vervallen; daarvoor in de plaats wordt een huurwaarde vastgesteld aan de hand van een schatting. Het huidige systeem van aftrek van de onder- houdskosten van de eigen woning zou dan moeten verdwijnen, terwijl de huur- waarde, die over het algemeen veel la- ger zal zijn· dan thans, normaal bij het inkomen wordt opgeteld. Deze regeling leidt volgens de heer Wiegel wel tot herverdeling van de inkomens, maar deze herverdeling wensen we niet, die gaat vooral ten koste van oudere mensen die het niet zo breed hebben.

Met name op het platteland, waar veel woningen in de categorie "slechte wo- ningen'' behoren en hoge ondèr- houdskosten hebben, zal de maatregel

een nadelige uitwerking hebben, aldus de heer Wiegel.

Als je uit de woningnood wil komen, dan moet je het oude woningbestand zo goed mogelijk onderhouden, zo meent hij. Er zijn op het ogenblik 250.000 slechte woningen en 375.000 krotten.

Per jaa.r komen er ongeveer 15.000 slechte woningen bij, wat naar de ver- wachting van de heer Wiegel groter zal worden als de voorgestelde regeling van de minister en zijn staatssecretaris door de kamer worden aanvaard. "Mi- nister Schut is de eerste geweest die de krotopruiming goed op gang heeft ge- bracht, maar deze regeling kan juist weer . averechts gaan werken. Daarbij komt," aldus het kamerlid, "dat een van de. stellingen van na de oorlog is, dat het eigen woningbezit moet worden bevorderö. "lrlLt nu minder aantrekke- lijk zal gaan'worden. En wij in Neder- land liggen wat dat eigen woningbezit betreft toch al achter bij het buiten- land."

Er is volgens de heer Wiegel .maar één oplossing: handhaven van de huidi- ge aftrekrP'{~>¹ing, Qok bij het bezitten

van een tweede huis. Hoewel de huidige gunstige regeling voor de bezitter van zo'n tweede huis wel geld kost aan de overheid acht het kamerlid het rende- ment toch erg groot. Door het kopen van een tweede huis wordt voorkomen dat het landschap er troosteloos uit gaat zien en de welvaartsituatie ⁱⁿ die gebieden gaat dalen doordat aannemer, timmerman en middenstand minder te doen krijgen. .V oor het vraagstuk van de volkshuisvesting is het tweede huis niet belangrijk, maar voor het alge- meen belang van de regio wel, zo meent de heer Wiegel

Hij blijft er bij dat er maar één goede oplossing is voor de woningnood, namelijk huurliberalisatie of huurverho- gingen. "De huurontwikkeling sinds de oorlog is sterk achtergebleven bij de loon- en prijsontwikkeling, terwijl het onderhoud steeds duurder wordt en ge- lijke tred houdt met de prijsontwikke- ling. Het is niet voor niets dat er elk jaar 15.000 slechte woningen bijkomen.

Voor de eigenaren is het helemaal niet aantrekkelijk meer om de woningen goed te onderhouden,'' aldus ·de heer Wiegel.