BIJ STALINS DOOD

VRIJBEID IN DEMOCIATIE

'!:aterdag 14 Maart 1953 -No. 248 ,

Een beschouwing over Suriname

<Zie pag. 2)

WEEKBLAD VAN DE VOLKSPARTIJ VOOR VRIJHEID EN DEMOCRATIE

BIJ STALINS DOOD

W^annee~ uit de. commentaren, in de we.- reldpers bij Stalins verscheiden ver.- schenen, één ding duidelijk is gebleken, dan is het wel dit: dat het moeilijk valt iets zin.- rijks te zeggen bij het heengaan van de man, die welhaast dertig jaar hmg als dictator over

·honderden millioenen heerste. En dit feit is op zijn beurt het duidelijkst bewijs van de doeltreffende werking van het befaamde ijzeren gordijn, gezien niet slechts als zinne.- beeld van de geografische scheiding tussen Oost en West, maar ook als zinnebeeld van wat tot de kenmerken van alle dictatuur be.- hoort: het onttrokken zijn aan publieke con.- tröle.

In ons eigen land zijn er onder de· dagblad.- schrijvers ternauwernood, die geacht mogen worden mensen en toe~tanden in de Sowjet.- republiek werkelijk te kennen. Of ze er bijv.

onder de Engelse en Amerikaanse wel zijn, wagen wij niet te beoordelen. In hun waar.- dering van hetgeen er de afgelopen week in Moskou voór'Viel lopen zelfs ,.uitstekend ge.- informeerde" commentatoren zo hemelsbreed uiteen, dat men hun beschouwingen slechts lezen kan met de onbevredigdheid die er in u achterblijft, wanneer,ge aan het eind van een verhaal moet teggen: 't kan zó zijn, maar 't kan ook anders zijn .. Eri ook àls inen er.- kent, dat het de mens nimmer gegeven is de historische betekenis van een tijdgenoot ob.- jectief en definitief te bepalen, wat bij Stalins dood over zijn perso~:mlijkheid, zijn karakter, zijn wezenlijke bedoelingen en zijn wezenlij.- ke invloed werd geschreven, het was alles . bijeengenomen zo schamel, dat ge u eigenlijk slechts te meer moest verbazen over de radi.- cale werking van een systeem, dat, principieel elke controle op zichzelf uitsluitende, ook zijn schepper en beheerder dermate aan de con.- tröle wist te onttrekken, dat niemand precies kan zeggen in hoeverre de mens het stelsel schiep dan wel het stelsel de mens kneedde, ook waar hij een ,.man van staal" werd ge.- heten.

D

kende leger van Nederlandse communisten .,zijn medeleven met het Sowjet-volk en de gehele vooruitstrevende mensheid" kan be.- tuigen.

Daarop vooruitlopende plaatsten enk~len

reeds een week eerder zulk een wat on ge.:..

wone annonce. Bep en Koos Hekelaar uit de Wolphaertsstraat. 6 te Rotterdam bijv. vol~

stonden met het betuigen hunner deelneming.

De A.N.J.V.-Oost 4 gewaagt van haar deel~

neming met het overlijden van ,.onze leraar en vriend van de jeugd, kameraad J. W. Sta.- lin" en belooft in zijn geest te zullen blijven strijden voor socialisme en V rede. En een zekere W. Hartog (adres ons onbekend) spreekt van het overlijden van ,.onze grote voorganger en Vredesstrijder kameraad Sta ..

lin".

. Dat alles doet, zelfs als het propagandis.- fisch bedoeld is, wat naief aan, al begrijpen wij volkomen, dat Stalins dood oprechte rouw moet teweeg brengen bij wie zich Stalinisten noemen.

Maar in wezen is· het niet naïever dan wanneer we nu in serieuze krantericommen-

taren lezen, dat de leiding van de communis.- tische wereld nu wel eens van Rusland op China zou kunnen overgaan of dat de oproep tot eendracht, nog vóór Stalins dood door zijn naaste medewerkers tot het Russische volk gericht, op te verwachten onrust duidde.

0 "' 0

M

stand. Bijvoorbeeld dus zoals in het oud.-tes- tamentische boek Daniël contemporaire ge•

schiedenis geschreven werd in het beeld der historiserende vermomming.

Daar immers spreekt de schrijver tot zijn tijdgenoten in hun verdrukking over dingen die eeuwen tevoren in Babel zouden zijn ge•

schied en waarbij de Antiochus van de twee.- de ·eeuw v. Chr. bij wijze van mystificatie optreedt in de gedaante van Nebukädnezar uit de zesde;

Die Nebukadnezar had - zo wordt ver.- haald .. een droom gedroomd, die hij zichzelf niet meer herinnerde· en. die hij óók nog uit- gelegd wîl& hebben. Dan meldt zich Daniël

aan, een joodse balling; die niet alleen de droom weet te reconstrueren, maar ook de be- tekenis ervan kan onthullen, omdat die hem door God beide zijn geopenbaard. Het is de bekende droom van het beeld op lemen voe- ten: het hoofd was van zuiver goud, borst en armen waren van zilver, buik en zijden van koper, de benen van brons, de voeten deels van ijzer, deels van leem. Het beeld stond aan de voet van een berg. Daar rolde van de berg een steen af. Zijn val werd al groter eh groter. Beneden gekomen 1:aakte de steen de lemen voeten, zodat het beeld ineenstortte, ijzer, brons, koper, zilver en goud verbrijze- lend.

0 0 ..

W

beeld noch om wensdroom te doen. Wij grij·

pen naar het beeldslechts, waar dit ons mis.- schien iets van de zin der geschiedenis kan doen verstaan, die we maar· zo moeilijk ont.:.

dekken of vatten, wanneer we enkel-rekenen met feiten en feitelijkheden in de zwart.-wit tegenstelling en vooral wanneer we daarmee enkèl rekenen voorzover ze zich voordoen (of niet voordoen!) in een samenleving, die door een ijzeren gordijn aan onze waarne- ming is onttrokken.

• • *

De betekenis van Daniëls verhaal schuilt o.i. niet in de uitleg die hij aan de zoge.- naamde droom des konings geeft, hoe zinrijk die op zichzelf moge wezen, waar Daniël er Nebukadnezar immers allereerst aan herin.- nert, dat ook zijn macht en heerlijkheid hem slechts door God is gegeven.

Dat is iets wat wij vaak slechts moeilijk aannemen en verstaan, maar dat toch, reli-

gieus gez;ien, tot het wezen der geschiedenis behoort· en onze geschiedbeschouwing be- paalt. Ook Christus, staande voor Pilatus, die over zijn lot kon beslissen, zegt tegen de Romeinse làndvoogd: .,gij zoudt geen macht over mij hebben, indien zij u niet van boven gegeven ware".

Vervolgens herinnert Daniël er Nebukad- nezar, maar ook zijn eigen tijd .. en landgeno ..

~en en ... ons aan, dat ook Nebukadnezars grootheid eens vergaat, omdat "ook hij . ~en sterfelijk mens is. Nebukadnezars grootheid;

. En die van zijn wereldrijk. Na. hem zullen er.

weer andere vorsten komen en ook ·die zul-·

len wereldrijken willen bouwen Maar ook die zullen op Gods tijd vergaan. Want het rust àlles op lemen voeten. Eén steen van de berg der eeuwigheid losgerukt, en gans het beeld verdwijnt in het niet.

Ook hiermède echter is de diepste zin van Daniëls verhaal niet geraakt of uitgeput. Die schuilt in wat D~miël aan het einde van zijn ,.droomuitlegging" zegt: In de eeuwen dat koningen hun rijken opbouwen, die bestemd·

zijn om te vergaan, bouwt God Zijn rijk, dat in eeuwigheid niet omvergeworpen zal wor-

den. . .. ·

. Dat is d~ gedachte,· die twintig eeuwen lafer eeri Schiller aldus zou vertolken:

.,In de dwarling van al wat hier wentelt en keert heerst· het klare, nooit falende denken, boven al wat vergaat, boven wisling en perk werkt de eeuwige Geest zijn onsterfelijk werk".

• .. *

H

Inderdaad, Stalins verdwijnen van en Malenkows oprukken naar de voorgrond van het wereldtoneel was belangrijk genoeg om dagenlang de frontpagina's onzer dagbladen te vullen met praatjes bij plaatjes.

Maar er trad geen verstilling in, die in dit moment des tijds vóór en achter het befaam- de ijzeren front de bezinning afdwong, waar- bij althans gepoogd kon worden, de span~

ningen van de tijd voor e~n ogenblik te zien .. sub specie aeternitatis", vanuit het ge.- zichtspunt der eeuwigheid.

Vandaar dat ternauwernood aandacht werd geschonken aan hetgeen Stalins grote wederpartijder, president Elsenhower zeide, toen hem de eerste berichten aangaande Sta-·

lins . wankele gezondheid bereikten: .. afge~

scheiden va~ de persoon der regeerders blijft ons gebed, dat de Almachtige zal blijven wa- ken over het volk van dat uitgestrekte land,·

om het de gelegenheid te verschaffen te leven in een wereld, waar alle mannen, vrouwen en kinderen. in vrede en kameraadschap wo.- rien".

D~ze woorden verdienden te meer aan-

dacht, waar Amerika's nieuwe president kort tevoren ook reeds had gesproken van aller mensen kindschap Gods.

(; * *

U

(Zie vervolg pag. 3)

VRIJHEID EN DEMOCRATQ!l 14 MAART 1953- PAG. 2.

Een besclwuwing· over Suriname (I)

Wat essentiëel het opbouwen

moet worden geacht voor van een hecht Koninkrijk

Voor onze generatie ^is het moeilijk .~eworden om in de schemering van de toekomst;

een weg te vinden, die het midden houdt tussen idealen en werkelijkheid

De voorbesprekingen, die in verband met de naderende Rondetafel- eonferentie met de West zijn gehouden, hebben in de l!Jatste tijd nogal wat stof doen opwaaien. Voorai Suriname Is hierdOOr meer dan cewoonlijk la bet middelpunt vao de belangst:entnr gekOmen. ·

Nu Suriname de laatste tijd in toenemende mate in 1tet brandpunt van de belang.stel- ling is komen. te staan, ver- heugen wij ons zee'f ir A. P.

van. der Vliet bèreid te heb- ben gevonden, voor ons week- blad een tweetal . artikelen over dit zo belangrijke onder•

werp te schrijven.

Niet alleen in Hé&'erlftiSk,tbgèll houdt mèll dch met het vraagstuk bezig boe straks de S~ge. ver~f ~~~ NedeJ'IancJ. Surl~me en de AntUièn moet · wor(feu, ook 66 pets wUdt btten8leve aandaCht aan dit onderwerp.

Voor de· gemiddelde Nederlander is Suriname echter een uiterst vaag ltegrlp, zod&t de artikelen, die bierover in de krant zijn verschenen, eerder het nationaal gevoel bij de lezer hebben praakt, dan dat zij er toe hebben b\1iedragen, hem eflll Idee tê geven hóe de verhoudingen en omstandigbeden llu preeles · liggen. ·

M

bonden is geweest -:- a~weten, als een tekortkoming bèschouwen, als een verwijt mag men ze het evenwel niét aanrekenen.

Het verloop van de geSchiedenis is nu eenmaal anders geweest dan velen, die thans met Suriname te· maken hebben wel gewenst zouden hebben.

Niet 'door een gebrek aan verant- woordelijkheidsbesef bij ons ··olk, maar veeleer door de samenloop van omstandigheden; die het wereldgebeu- ren in het verleden hebbèn bepaald,.

is Suriname als het ware in een dode hoek komen te liggen, waar het aan de aandacht ontsnapte.

Nu na de laatste wereldoorlog het licht van de schijnwerpers weer ge- heel anders is gericht, valt het voor velen vaak moeilijk om zich opnieuw te oriënteren. Wat daarbij vaak zo verwarrend werkt, is, dat er veel nièt, maar aan de andere kant veel radi•

caal is veranderd.

Vboral Vöör ®ze' generatie is het moeilijk geworden om in de scheme- ring van de toekomst een weg te vin- den die het midden houdt tussen ide~len en werkelijkheid.

Het opbouwen van een hecht Ko~·

.ninkrijk wordt niet bereikt met het opstellen van een staatkundige con~

structie, die het nationale en pol~tieke prestige van dit moment bevredigt.

Het gaat er in wezen om de weg te vinden, die leidt tot een zodanige samenwerking en band tussen de partners, dat op den duur voor de Nederlanders de naam Suriname niet ui~sluitend meer een klan'k zonder verdere inhoud is, maar een levend begrip wordt en dat dit omgekeerd ook het geval is. Slechts wanneer qe wil aanwezig is om deze doelstelling te verwezenlijken, hetgeen van beide zijden ook het brengen van offers in- houdt, kan er iets, en mogelijk zelfs zeer. veel, bereikt worden.

Tussen Suriname' en Nederland lig- gen niet alleen eeuwen Vän vèi:bon-~

denheid, maar ook ligt er een eeuw van verwijdering . tu$Sen. Het .vereist daarom wederzijds begrip en er is tijd · voor nodig om in het licht van de gewijzigde omstandigheden naar een nieuwe weg te zoeken.

Kennen we Suriname eigenlijk?

T eveel is onze generatie in zijn .. gedachten blijven stilstaan in het tijdperk, dat tuss,en de twee laat- ste wereldoorlogen instaat, om nog te.

weten, dat Suriname vroeger tot de welvarendste 'kolonie van Nederland behoorde.

De ruim 500 plantages produceer- den grote hoeveelheden suiker, ka- toen en later ook cacao en koffie,waar . in Europa een goede markt voor was.

In oude boeken en geschriften kan men nog lezen hoe er tijden waren, dat er in de Surinamerivier, op de rède voor Parimarlbo soms wel zestig zeilschepen lagen om de kostbare la- dingen in te nemen, die via de Am- sterdamse handel verder over Europa werden gedistribueerd.

In het oude Amsterdam werden de patriciërshuizen, zoals die b.v. voor- komen op de Keizersgracht, hoofdza- kelijk opgebouwd met geld, dat in Su- riname werd verdiend. Het is daarom

niet ten onrechte, dat Bildebrand in z:ijn Camera Obscura de rijke familie Kegge uit de West en niet uit de Oost liet 'komen.

Verval in het plantagewe~en Va:na,f het begin van de vorige . eeuw had er echter een groot verval in het plantagewezen plaats. De Na- poleontische oorlogen en de daarop volgende staatkundige en economische omwentelingen, welke zich in Europa voltrokken, brachten tezamen met de snelle o;ntwikkeling van Amerika een verlegging van het handelsverkeer met zich mee.

De ovkomendl.l industrie zocht naar dichtbevolkte en koopkrachtige afzet- gebieden voor zijn producten en naar mar'kten voor de grondstoffen.

Het scheepvaartverkeer breidde zich sterk uit; het werd sneller, de routes korter o.a. door het graven van het Suez- en Panamakanaal.

De rietsuiker een eens zo begeerd product uit tropische gebieden, werd meer en meer verdrongen door de suikerbiet, die- in Europa zelf 'kon worden verbouwd.

Zo zijn er nog vele oorzaken op te noemen, die er toe h~bben bljgedra-

Hierbij gaat z~ eerste be- schouwing, waarvoor wij gaarne in ruime mate dt! be·

langstelling van Qnze lezers vragen.

\ Red.

~~---~--

gen om het aspect van de wereld- economie in betrekkelijk korte tijd zo- danig te wijzigen, dat het voor het onderbevol'kte Suriname, afhankelijk als het was van de import van goed- kope arbeid, vrijwel onmogelijk werd om nog te kunnen concurreren.

Een nijpend arbeidstekort

N adat men in het midden der 19e eeuw kleine groepen Portuge- zen en Chinezen als plantagearbeiders aanwierf, heeft men als in een laatste stuiptrekking door 't voeren van een actieve immigratie politiek nog ge- tracht aan het nijpend arbeidstekort het hoofd te bieden.

In de periode 1870-1920 immi- greerden rond 50.000 Hindoestanen en Javanen als contractarbeiders, een cijfer, dat slechts weinig lager is dan dat der oorspronkelijke bevolking dier

period~;~ · · . . ' boor de ongunstige:loónfactor he.eft Suriname echter niet kunnen concur- reren tegen andere tropische gebieden

DEZE BURGER

zou· aan de heer Malenkof dit briefje willen schrHven.

. . j

Kameraad;

In de Harlinger Courant heb ik gelezen, dat gij in aanmerking komt om de plaats van StaZin in te nemen aan het hoofd, om het zo maar eens uit te drukken, van Sovjet Rusland en ik zou.

U willen toeroepen: kameraad, -doe het niet!

Het is niet, dat ik U Uw~plezier niet van· harte gaarne gun, kameraad, maar ik heb ergens een vermoeden, dat het helemaal

geen plezier .is. . .

Ik heb altijd de gedachte dat het geen plezier is aan het hoofd van. wàt ook te· staan.

Eerlijk gezegd: ik kan erover meeprctten, want in mijn verre jeugd ben ik patrouilleleider van de Tijgerpatrouillè geweest, in ons padvindersvendel. .

Ik stond toen aan het hoofd van twaalf knapen en ik heb er veel meer 've-rdriet. dan pt·ezier vàn geha(l,; .i/v ·· .. ^moest te alle.

twaalf te vriend houdert en ten slotte waren ze ·àue twaalf tegen mij; ik moest altijd beslissingen nemen in alle onderlinge ruzie- tjes en het einde van. het 'lied was altijd, dat zij vrede sloten met elkaar en dat beide partijen zich tegen mij keerden. Ik had altijd de verantwoordelijkheid voor alles en ik kreeg altijd de schuld vàn alles. A hell of a job, kameraad.

Sindsdien heb ik iedere leidende functie van de hand ge- wezen: president-directeur van Philips en de Koninklijke; Hoge Autoriteit te Straatsburg; hoofd-inspecteur van de betonningen en. bebakeningen; directeur-generaal van de hande~saccoorden;

ijker chef-van-dienst; Hoge Commissaris in Indonesië - ze hepben me al die baantjes op een presenteerb!ad aangeboden, mij als het ware gesméekt ze te aanvaarden - die Tijgertijd heeft' mij een lesje geleerd, kameraad: nooit ergens aan het ' hoofd van gaan staan, de ellende is niet te overzien; men geeft zijn vrijheid prijs; men draagt loodzware verantwoordeLijkheden;

men kan het zich niet veroorloven verliefd of beschonken te zijn, kusjes en glaasjes zijn er niet meer bij; iedereen kijkt je op de vingers en alle stuurlui aan de wal spuwen je - om het zo maar eens uit te drukken - op . je vestje.

Kameraad Malenkot, doe het niet.

Laat kameraad Molotof Of kameraad Beria voor de vuile was opdraaien en ga lekker met een pocketboek op een bank in de zon vóór het Kremlin zitten.

Wees wijzer, kameraad: burgemeester van Termunterzijl is al geen pleziertje met die obstinate oppositie in de raad en Rus- land is nog wel effies méér.

Doe het niet, kameraad: de eer is een eigenaardig ding, de eerste smaak is zoet, maar de na-smaak is altijd bitter.

Wees verstandig, kameraad, en luister naar

DEZE BURGER

waar de omstandigheden zoveel gun- stiger lagen.

Na ommekomst van hun contract vestigden de immigranten zich voor een groot deel - evenals dit met de plantage arbeiders het geval was na

de afsehaffing van de slavernij - in en om Paramaribo. Deze trek naar 't economisch centrum, tevens hoofd- zetel van het bestuur, was door bet ontbreken van een redelijke sociale voorziening op het land een logisch gevolg, toen de ene plantage na de andere sloot.

Het kleine aandeel van de bevol- king, dtit zich als kleine boer op het land vestigde kwam zodoende, maat- schappelijk bezien, in een wanverhou- ding te staan tot het inwoneraantal van Paramaribo.

Door een gebre'k aan voldoende achterland ontwikkelde zich in deze ene stad een weinig productief stede- lijk proletariaat.

Jl erder bergafwaart.

H et ging met Suriname steeds bergafwaarts. Zonder resultaat heeft men op hardnekkige wijze ge- tracht het sinds 1860 steeds optreden- de deficit op de handelsbalans op te heffen door om te schakelen naar nieuwe producten.

Vanaf deze zestiger jaren kunnen als voornaamste uitvoerproducten afwisselend worden genoemd: suiker, katoen, cacao, koffie, balatu, hout, goud en bauxiet.

De frequente wisseling der belang- rijkste exportproducten geven een in- dru'k van de flexibiliteit en variatie- . mogelijkheid'· dér prodUctie; alsniede , van de omschakelingsmogelljkheid.

Desondanks bleef er, als bij een vi- cieuse cirkel, stagnatie in de econo- mische on twikkelingsmogelijkheden optreden.

Omdat voor de emancipatie der plantagearbeiders het grootste gedeel- te der voedingsmiddelen werd geïm·

porteerd, wierpen de kleine landbou- wers zich in de eerste plaats op de productie van voedselproducten voor eigen behoefte en die der stadsbewo- ners.

Door de primitieve productietech- niek konden deze boeren echter geen essentiële bijdrage leveren tot het op- .heffen van het permanente deficit op

de handelsbalans.

Het is wel duidelij'k, dat bij deze economische structuur de belasting- opbrengsten geen gelijke tred konden houden met de financiële eisen der zich geleidelijk ontwikkelende over- heidstaak, waarin opvoeding, sociale- voorzieningen en medische verzorging een steeds belangrijker plaats zijn gaan innemen.

Een sle~hte naam

V

was het ook niet mogelijk zelfstandig.

de wetenschappelijke cultuurmethodes te ontwi'kkelen, welke eiders in tropi- sche gebieden met succes werden toe-

gepast. _

De vele ziekten en mislukkingen, welke als gevolg hiervan in de cul- tures optraden, gaven Suriname een slechte naam. Wel heeft men in de twintiger jaren met succes, volgens de in Indonesië ontwikkelde research- methoden, middelen gevonden om de bestaande cultures voor een verdere ondergang te behoeden, maar als een ironie van het noodlot konden deze initiatieven door het ongunstige prijs- verloop van agrarische. producten niet verder tot ontwikkeling komen.

De steeds weer terugkerende tegen- slagen en het besef niet te kunnen beschikken over doelmatige wapens om de telkens weer opduikende vicieuze cirkel te doorbreken, werkte zeer deprimerend. Vele goede Surina- mers verlieten het land om hun ge- luk elders in de wereld te beproeven.

(Wordt vervolgd.) lr A. P. VAN DER VLIES.

VRIJHEID EN. DEMOCRATIE

*

Ook hier (I)

V oor de vele lichtgelovigen - helaas tellen wij er nog velen onder onze landgenoten - die, de mening waren toegedaan, dat het fel op- laaiende anti-semitisme, dat zich overal in de eommunistische wereld openbaart, zich binnen de eigen landsgrenzen wel nièt zou voordoen, is thans wel het bewijs geleverd, dat de door Moskou be·

volen politiek ook. in Nederland stipt wordt na- gevolgd.

Dit is wel zeer duidelijk gebleken uit de weer- zinwekkende wijze, waarop de C.P.N. het Amster- damse gemeentet-aadslld, dr B. Polak, in ongenade heeft doen vallen.

Onder allerlei valse beschuldigingen, waarop wij hier thans niet nader zullen ingaan, heeft men ge- tracht deze anti-semitische rel nog een vernisje van waarschijnlijkheid te geven.

Maar de goede verstaander heeft inmiddels wel zeer duidelijk begrepen, dat het anti-semitisme hiermee ook in ons land binnen de communistische gelederen officieel en op de meest onbarmhartige wijze zijn intrede heeft gedaan.

Men beseffe goed, dit zijn dingen die in Neder- land gebeuren en al moge het waar zijn, dat wij .{gelukkig) in eigen kring het communisme niet behoeven te bestrijden, de maatschappelijke func- .tie van velen onzer brengt het toch vaak met zich

mee, dat men in ruimer kring wel te maken krijgt met lieden, die vaak in hun naïviteit het commu- nistische gevaar onderschatten, of zich op sleep- touw laten nemen door schijnbaar objectieve be- schouwingen van bepaalde Nederlandse voorlich-

tingsorganen.

Het communisme is en blijft een groot gevaar, waartegen wij de strijd dienen aan te binden, ook en vooral in ()hze werkkring, op fabtiek ot kan- toor, of waat wlj dan ook met mensen il'l aanra- king komen, waarvan wij weten, dat zij met be·

trekking tot de dlétatoriale gedachten niet al te

sterk in hun 8ehoenen staan.

Doch wie met succes wil strijden, dient van de fèiteh terdege op de hoogte te zijn. Welnu, het geval-Polak moge in dit verband weer eens eèl\

Mschuwelijke, doch niettemin :teer d.uitlélijke taál

l!Pl"eken.

Ook hier {ll)

R

zwàai in de communistil!Che "leer" niet heeft nà•

gelaten, op VérschiUefl.d~ aanhangers ~ah Möslrou in ons lätid ·\0\ 1tet ~~ _ en het gewè'tén te spreken, getuige het te!t, dat een aan"tll 'taftlmuhiS- tlllche raadsteden voor de C.P.N. heeft bedankt en zijn ~etels ter beschikking heeft gestéld.

Aan dit lljst;je van bekeerden kunnen we weer

twee nieuwe namen toevoegen, te weten, het com·

munistische riiadslid J. Bijpost te Wieringerwaard en bet raadslid J. Wijker te Egmond aan Zee, die verklaard hebben zich niet meer te kunnen ver·

enigen met de door de communistische partij in Nederland gevolgde tactiek.

Voor tmS een bewijs temeer, om datgene wat zich biDnen het communistische kamp op •t ogen·

blik voltrekt, op een zo ruim mogelijke schaal uit te dragen ..

Wij menen nog altijd te mogen aannemen, dat het over het algemeen met het geweten van ons volk gunstig is gestèld en d&arom is 't zaak bij voortduring aan dit geweten te appelleren.

Sociale politiek brandpunt (1)

het V

ven over de sociale politiek, hetgeen uiter- aard begrijpelijk is, omdat het hier gaat om de welstand van zeer grote groepen van onze

bevolking. ·

Wij herhalen: grote groepen, omdat het in feite nog steeds zo is,· dat andere groepen van deze sociale politiek verstoken blijven, waarbij wij in·

zonderheid denken aan de kleine zelfstandigen en gepensionneerden. Maar daarover willen wij het op 'het ogenblik niet hebben.

Wij willen thans aanhaken aan een uitermate belangrijke rede, die dezer dagen werd gehouden door de pas benoemde hoogleraar in Rotterdam, mr N. E. H. van Esveld, die te Utrecht sprak op de landdag voor economen.

Prof. mr Van Esveld, die voorzitter is van de Raad van Arbeid te Rotterdam en dus met betrek·

king tot het sociale vraagstuk niet alleen als een bij uitstek deskundige kan worden beschouwd., doch tevens de practische zijde van de problemen door en door kent, heeft in deze voordracht rake

*

dingen gezegd, die in ruime kring aandacht ver- dienen.

Het is ons niet doenlijk deze uitstekende rede op de voet te volgen, doch wij willen op deze plaats gaarne het licht werpen op enige markante passages.

Zo uitte spr. o.m. scherpe criUek over het feit, dat het tot dusverre niet mogelijk is op een een·

voudige wijze die objectieve gegevens te verzame·

len, die men nodig heeft voor een 'nadere analyse.

Zo kent men op het ogenblik een indeling in 26 bedrijfstakken, welke op hun eigen wijze werken.

Door het ontbreken van elke uniformiteit, aldus spr., moet vaak onnodig veel geld worden uitgege- ven voor het bijeen brengen van bepaalde noodza·

keiijk gebleken gegevens. Volgens proL Van Es·

veld dient 'men dan ook te komen tot een uniform systeem, dat het op een eenvoudige wijze veóame·

len van het gewenste statistische materiaal moge- lijk maakt.

Spr. maakte in dit verband gewag van het feit, dat b.v. reeds oot voorstel is gedaan om een einde te maken aan de indeling in gevarenklassen en aan bet toekennen van gevarencijfers. Men wil deze afs{:baffen, teneinde te komen tot een een-

heidspremie, aangezien de omrekeningen, welke tot dusverre moesten worden toegepast, uiterst kostbaar zijn. Alleen op dit onderdeel zouden vol- gens spr. al zeer groe bedragen kunnen worden uitgespaard.

Voorts pleitte prof. Van Esveld voor een ver- snelde beroepsrechtspraak teneinde te voorkomen, dat er te veel wordt uitbetaald, dan wel dat de uitkering te lang wordt uitgesteld.

Scherpe critiek leverde hij eveneens op de Zie- kenfondsraad door wiens onoordeelkundig optre·

den vele millioenen verloren zijn gegaan.

• Aanpassing van sociale verzekeringswetten aan andere wetten achtte spr. eveneens dringend nood·

zakelijk. De begrippen: inkomen, gratificatie e.d.

verschillen telkenmale. Hetgeen volgeps de sociale verzekeringswetten niet onder inkomen valt, wordt door de belastingdienst dal!rtoe wel gerekend.

Prof. ·Van Esveld noemde voorts het naast elkaar voortbestaan vàn de Ongevallenwet en Zièktewet . een bron, van allerlei moeilijkheden. Spr. vroeg zich af waarom er niet een ehkele wet kwaM, die de arbeidsongeschiktheid regelt, ongeacht ot ^diè

nu door een ongeluk, dan wel door éen dekte 11 ontstaan, met een verlengstuk in de votm van een regeling bij invaliditeit.

Sociale politiek brandpunt (ll)

M ^et bi!tl'èltkmg tot bóWnstaande opmerki~

-,:eide l)rof. Van Esveld o.m. wóordelijk:

,,Bt :tullen om tot tlè voorgestelde veteen- ooudt!1in!1én tè kómtn, dikke muten moeten Wófdtrn dóO'fbtoken, maat de bèdtagen, Wêlke effit~ auUen kunnen wortfen be8paard, zijn

fantastisch". ,

Spr. noemde onze gehele :>ociale nne~ringc.

wetgeving onnodt,g kostbaar.

Bij de Raad van . Arbeld te Rotterdam zijn er alleen al honderd ambtenaren permanent bezig met het berekenen, cijferen, bijplakken en bijbere- kenen van oorspronkelijke uitkeringen van f 5.'13 totdat door gratis toegekende bijlagen een eindbe·

drag van een gulden of twintig is bereikt.

Kortom. zijn betoog kwam met vele feiten ge- staafd hierop neer, dat onze hele sociale verzeke- ringswetgeving onnodig duur is en dat doOr dè ver·

snipperde organisatie -vele mlllioenen geheel onno- dig worden verspild, vooral omdat iedere atwij•

lting van een centrale -administratie bij deZe kost- bare diensten zeer veel geld kost.

Wij menen, dat het nuttig kan zijn met zo veel woorden \ran ·dit belangrijke betoog melding te maken, omdat het volkomen aansluit bij datgene wat onze Partij in en buiten het parlement bij herhaling met betrekking tot het sociale vraagstuk heeft -doen horen.

Wij zijn en blijven voorstanders van een breed gerichte sociale politiek, waarbij niet alleen wordt gedacht aan bepaalde geledingen, maar aan ons gehele volk. Maar wij blijven er tegen ageren, dat deze sociale politiek onnodig duur blijft door een overbodige, door de historie gegroeide rompslomp.

Hierin zal terdege en met forse hand het mes moeten worden gezet. Zulks tot zegen van geheel ons volk.

Elke gulden, die nu nog onnodig wordt verspild kan aldus ten goede komen aan 'n goede sociale voorziening, die ook onze Partij in zijn vaan heeft geschreven.

Hetgeen wij bij herhaling hebben gesteld, vinden wij thans bevestigd door een wel uitermate des- kundige stem uit de practijk, waaruit duidelijk Nijkt, dat onze visie de nodige aandacht verdient en niet zo dwaas is, gelijk men dat vooral in het socialistische kamp voorstelt.

Mogen wij ons enerzijds door het belangrijke betoog van prof. Van Esveld gesterkt weten om onze zienswijze in deze te blijven verkondigen en m!>ge anderzijds de hier geciteerde stem uit de practijk er toe leiden, dat de debetreUende inStan- ties eindelijk eens uit de droom worden gewekt, die ons volk onnodig veel geld kost.

U MAART 195S - PAG. 3

Wat zal de K. V.P.

antwoorden ?

W îj lazen in het "Algemeen Handelsblad"';

.,De deplorabele toestand, waarin ons verarmd land na de oorlog achterbleef, de noodzakelijke 'versterking van onze militaire krachten en nu weer de jongste ramp, die ons land getroffen heeft, dat alles vraagt veel geld, aldus de heer L. A. M. van Heyst, voorzitter van de Algemene Katholieke Werkgeversvereniging, in een te Am- sterdam geh₀uden ledenvergadering. Maar, zo ging spreker verder, de overdreven belastingen.

met name de hoge inkomsten- en vermogens· · belasting en niet te vergeten de ondraaglijke zware successiebelasting, het is alles een stille, weinig misbaar makende onteigen.ing, daaren· ' boven zGo.der ·enïge vergoeding. een onteigening, . die bet particuliere bezit uitbolt en hem qe ' werkverschaftende en welvaartbrengende taak onmogelijk maakt.

Om een actieve industriële internationale poli·

tiek te kunnen voeren en om een zuivere toè- ' vloeiing van risico-dragend kapitaal aan het par·

ticulier bedrijfsleven mogelijk te maken zal de regering een principiële en ingrijpende belasting- herziening tot stand moeten brengen. De heer Van Heyst noemde daarbij de volgende punten.

Ten eerste verlaging van de hoogte en de pro·

gressie in de inkomsten-, vermogens- en succes- siebelasting. Hierdoor wordt de waarde van het particulier bezit gerespecteerd, terwijl enerzijds de spaarzaamheid en anderzijds de ontwikkeling van de particuliere familie-onderneming weder·

om normaal mogelijk wordt. Ten tweede veda·

ging van de te zwaar drukkende extra-inkom- stenbelasting, waardoor het mogelijk wordt een groter deel van de winsten in het bedrijf te hou- houden. Om dezelfde reden zou voor de vennoot- schapsbelasting de principieel onjuiste beperkte verliescompensatie moeten worden verlengd. In de vierde plaats een voortgezette aanpassing van het fiscale winstbegrip aan gezonde bedrijfseco- nomische opvattingen. Hierbij ware onder de huidige omstandigheden in eer~ inStantie te detikèli aan handhaving van de vervroegde af·

$ehi1Jvtngafaciliteit. 'l'en vijfde belalttngwijdotn van èètl ptimair dividend, teneinde de fiMncie- rthgSmogelijkheden te vergemakkeliJken en te sllheten. 'l'en zesde de mogelijkheid tot vortnihg van onbelaste reserves voor nieuwe investerifi·

~en ol andere fiscale tegemoetkoming, waardoor de. ttsico's van nieuwe ondernemingen of uit-

~tijleft worden beperkt en in de zevende plaats 11\óleliJkheid om verliessal4i van de eer-

*

. Wij plaatsen een en ander zonder Qommentàai·, dée!h wij ûjn -ten zeerste benieuwd, wat de Katho- lieke Volkspartij in haar practische politiek op dit verlanglijstje zal antwoorden. Wij wachten met belangstelling af.

(Vervoîg van pag. 1)

~ken werd gesproken en. waarnaar dan ®k

jJehandeld tou motten worden. Gelijk vän de andere kant volle Mnd1u~ht <en waarde ~ · moeten gehecht kunnèlt wordttt ààll. au~tgeen

Malenkow zeide bij Stalins uitvaart: "De enige buitenlandse politiek, die een regering kan voeren, is een vredespolitiek, gebaseerd op wederzijds vertrouwen en de realiteiten"'-

Wereldpers en wereldpolitiek beperken zich. helaas, ook bij Stalins dood tot gissin~

gea en kansberekeningen~ Het beeld dat Da~

nië1 zijn bedrukte tijdgenoten voor ogen to ..

verde. schijnt voor onze tijd ook dOOl" Stalins verscheiden niet te worden opgeroq>en.

W

Zou het niet zijn omdat wij leven in een geestelijk ontluisterde wereld en ons dus ook in onze politiek niet wezenlijk laten lei~

den door wat wij zeggen te belijden, wan~

neer we spreken van een christelijke en hu~

manistische beschaving, wier voortbestaan op het spel staat, namelijk door een vast en on~

wankelbaar vertrouwen, dat in de eeuwen waarin koningen hun rijken opbouwen die bestemd zijn om te vergaan, God bouwt Zijn eeuwig rijk, dat blijft?

Als communist en anti~communist zich door Stalins dood eens. had laten dwingen tot bezinning op de vraag: zijn wij in dit tijdsgewricht enkel getuigen van het ,.woelen der natiën", waarvan de psalmist spreekt en heeft dan al ons zwoegen en streven zin?- et zou sprake geweest zijn van een verstilling, die tot een keerpunt had kunnen worden.

Thans woelen wij voort.

G. A. DE RIDDER.