BIJLAGE B BIJ METHODEBESLUIT
Nederlandse Mededingingsautoriteit
Nummer: 102282-21
Betreft zaak: Methodebesluit Q-factor regionale netbeheerders elektriciteit derde reguleringsperiode Onderwerp: Technische beschrijving van de methode tot vaststelling van de Q-factor
1 Inleiding ... 2
2 Definitie kwaliteit ...3
3 Bepalen van de toegestane totale inkomsten...5
4 Bepalen van de q-factor ... 6
5 Kwaliteitsprestatie ... 7
6 De waardering voor een minuut jaarlijkse uitvalduur ... 9
1 Inleiding
1. Op grond van artikel 41a, eerste lid van de Elektriciteitswet 1998 (hierna: E-wet) stelt de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (hierna: de Raad) voor een periode van ten minste 3 en ten hoogste 5 jaar de doelmatigheidskorting (hierna:
x
-factor), de kwaliteitsterm (hierna:q
-factor) en het rekenvolume voor de netbeheerders elektriciteit vast. Deze Bijlage beschrijft de methode waarmee de Raad de kwaliteitsterm (hierna:q
-factor) voor de netbeheerders elektriciteit berekent en toepast op denetbeheerders elektriciteit met uitzondering van de beheerder van het landelijk
hoogspanningsnetwerk (hierna: netbeheerders). Het betreft het technische onderdeel bij het besluit 102282-21 van 27 juni 2006.
2. De methode in dit besluit geldt voor de reguleringsperiode die loopt vanaf het jaar 2007 tot en met het jaar 2009 (hierna: derde reguleringsperiode).
3. De tarieven van iedere netbeheerder
i
voor tariefdragerj
voor jaart
( ) worden vastgesteld op basis van de toegestane totale inkomsten van iedere netbeheerderi
in jaart
( ). Volgens artikel 41b, eerste lid E-wet worden deze totale inkomsten bepaald op basis van onderstaande formule.t j i p,, t i
TI
, 1 , , 100 1 ⎟⋅ − ⎠ ⎞ ⎜ ⎝ ⎛ + − + = it t t i TI q x cpi TI (1) Waarbij t iTI
, = de toegestane totale inkomsten van netbeheerderi
uit de tarieven in het jaart
, te weten de som van de vermenigvuldiging van elk tarief j vannetbeheerder i in het jaar t en het rekenvolume voor netbeheerder i van elke tariefdrager j waarvoor een tarief wordt vastgesteld;
1 ,t− i
TI
= de toegestane totale inkomsten van netbeheerderi
uit de tarieven in het jaar voorafgaande aan het jaar t;t
x
= de korting ter bevordering van de doelmatige bedrijfsvoering;q
= de kwaliteitsterm, die de aanpassing van de tarieven in verband met de geleverde kwaliteit aangeeft.4. Jaarlijks worden de toegestane totale inkomsten aangepast met de
consumentenprijsindex (hierna:
cpi
), dex
-factor en deq
-factor. Teneinde de formules zo leesbaar mogelijk te houden, zijn in deze methodebeschrijving van deq
-factor de aanpassing met decpi
en dex
-factor achterwege gelaten.5. De
q
-factoren zijn in deze bijlage weergegeven inclusief de deling door 100. Hiermee verbetert de leesbaarheid van de formules. Bijvoorbeeld: waar in de wet staat q/ 100, staat hier q.6. De toegestane totale inkomsten van netbeheerder
i
in jaart
worden dan als volgt bepaald:( )
, 1 ,t=
1
+
⋅
it− iq
TI
TI
(2)2 Definitie
kwaliteit
7. Het systeem van kwaliteitsregulering heeft betrekking op onderbrekingen ervaren door aangesloten klanten van netbeheerders die aangesloten zijn op het netvlak met
spanningsniveau tot 1 kV1 waarvan de oorzaak ligt in netvlakken met spanningsniveau tot
50 kV.
8. Een onderbreking is hierbij gedefinieerd als een niet-beschikbaarheid van een onderdeel van een net die gepaard gaat met onderbreking van de transportdienst bij een of meer aangesloten klanten die ten minste 5 seconden duurt.
9. Tot de aangesloten klanten van netbeheerder
i
worden die klanten gerekend die aangesloten zijn op het net van netbeheerderi
en de klanten die zijn aangesloten op onderliggende netvlakken die door andere netbeheerders worden beheerd (hierna: aangesloten klanten van netbeheerderi
(AK
i,t).
10. De Raad hanteert2 de kwaliteitsindicatoren gemiddelde jaarlijkse uitvalduur, gemiddelde
jaarlijkse onderbrekingsfrequentie en gemiddelde jaarlijkse onderbrekingsduur. Deze worden bepaald aan de hand het aantal aangesloten klanten, verbruikersminuten en klantonderbrekingen. Hieronder worden deze indicatoren nader gedefinieerd.
11. Het totaal aantal verbruikersminuten van netbeheerder
i
in jaart
( ) wordt bepaald door per onderbreking van netbeheerderi
in jaart
het product te nemen van het aantal door een onderbreking getroffen aangesloten klanten en de tijdsduur van deonderbreking in minuten, en vervolgens de resulterende ‘minuten’ te sommeren over alle onderbrekingen.
t i
VM
,12. Het totaal aantal klantonderbrekingen van netbeheerder
i
in jaart
( ) wordt bepaald door het aantal (door een onderbreking) getroffen aangesloten klanten te sommeren over alle onderbrekingen van netbeheerderi
in jaart
.t i
KO
,13. De kwaliteit van netbeheerder
i
in jaart
wordt gedefinieerd als de gemiddelde jaarlijkse uitvalduur van deze netbeheerder in jaart
. Dit wordt de System Average InterruptionDuration Index van netbeheerder
i
in jaart
genoemd ( ). De gemiddelde jaarlijkse uitvalduur van netbeheerderi
in jaart
( ) wordt bepaald door het totaal aantal verbruikersminuten van netbeheerderi
in jaart
( ) te delen door het aantal aangesloten klanten van netbeheerderi
in jaart
( ). In de onderstaande formule wordt de gemiddelde jaarlijkse uitvalduur van netbeheerderi
in jaart
bepaald:t i
SAIDI
, t iSAIDI
, t iVM
, t iAK
, t i t i t iAK
VM
SAIDI
, , ,=
(3)14. De gemiddelde jaarlijkse uitvalduur van netbeheerder
i
in jaart
is tevens het product van de onderbrekingsfrequentie van netbeheerderi
in jaart
en de gemiddeldeonderbrekingsduur van netbeheerder
i
in jaart
.15. De gemiddelde jaarlijkse onderbrekingsfrequentie van netbeheerder
i
in jaart
wordt deSystem Average Interruption Frequency Index van netbeheerder
i
in jaart
genoemd ( ). De gemiddelde jaarlijkse onderbrekingsfrequentie van netbeheerderi
in jaart
( ) wordt bepaald door het totaal aantal klantonderbrekingen van netbeheerderi
in jaart
( ) te delen door het totaal aantal aangesloten klanten van netbeheerderi
t i
SAIFI
, t iSAIFI
, t iKO
,2 In Bijlage C van het besluit tot vaststelling van de methode tot vaststelling van de kwaliteitsterm ingevolge artikel 41,
in jaar
t
( ).In de onderstaande formule wordt de gemiddelde jaarlijkse onderbrekingsfrequentie van netbeheerderi
in jaart
bepaald:t i
AK
, t i t i t iAK
KO
SAIFI
, , ,=
(4)16. De gemiddelde jaarlijkse onderbrekingsduur van netbeheerder
i
in jaart
wordt deCustomer Average Interruption Duration Index van netbeheerder i in jaar t genoemd ( ). De gemiddelde jaarlijkse onderbrekingsduur van netbeheerder i in jaar t
( ) wordt bepaald door het totaal aantal verbruikersminuten van netbeheerder
i
in jaart
( ) te delen door het totaal aantal klantonderbrekingen van netbeheerderi
in jaart
( ). In de onderstaande formule wordt de gemiddelde jaarlijkseonderbrekingsduur van netbeheerder
i
in jaart
bepaald: t iCAIDI
, t iCAIDI
, t iVM
, t iKO
, t i t i t iKO
VM
CAIDI
, , ,=
(5)3
Bepalen van de toegestane totale inkomsten
17. De toegestane totale inkomsten voor netbeheerder
i
in de derde reguleringsperiode worden bepaald met de onderstaande formule. Hierbij is deq
-factor voor netbeheerderi
voor de derde reguleringsperiode:2009 , 2008 , 2007 , i
q
)
1
(
,2007,2008,2009 2006 , 2007 , i i iTI
q
TI
=
⋅
+
(6))
1
(
,2007,2008,2009 2007 , 2008 , i i iTI
q
TI
=
⋅
+
(7))
1
(
,2007,2008,2009 2008 , 2009 , i i iTI
q
TI
=
⋅
+
(8)4
Bepalen van de q-factor
18. Voor een reguleringsperiode met een lengte van
M
jaar die begint in jaarT
wordt deq
-factor ( ) voor netbeheerderi
gebaseerd op de in geld uitgedruktekwaliteitsprestatie (hierna: kwaliteitsprestatie) van netbeheerder
i
over de jarenT
-M
-1 tot en metT
-2 ( 1 ,.., ,T T+M− iq
2 ,.., 1 ,T−M− T− iπ
) en over de jarenT
-2M-1 tot en metT
-M
-2 (π
i,T−2M−1,..,T−M−2). In hoofdstuk 5 wordt de kwaliteitsprestatie nader beschreven.19. Hierbij wordt uitgegaan van reguleringsperioden met een gelijke lengte van minimaal drie en ten hoogste 5 jaar.
20. In onderstaande formule wordt weergegeven hoe de
q
-factor voor netbeheerderi
wordt bepaald voor een reguleringsperiode met een lengte vanM
jaar die begint in jaarT
(q
i,T,..,T+M−1): (9)∑
∑
+=− +− − + − − + = − − − − − − − −+
−
=
1⋅
+
1 1 ,.., , 1 , 1 2 ,.., 1 2 , 2 ,.., 1 , ,(
)
(
1
)
M T T k T k M T T i T i M T T k M T M T i T M T i q k iTI
q
TI
π
π
21. Aan de linkerzijde van de bovenstaande formule worden de toegestane totale inkomsten van netbeheerder
i
bepaald voor een reguleringsperiode met een lengte vanM
jaar die begint in jaarT
, waarbij de toegestane totale inkomsten bestaan uit twee componenten: 1) is gelijk aan de toegestane totale inkomsten (in prijspeilT
-1) van netbeheerderi
in jaar k als deze bepaald zouden worden zonder deq
-factor, maar wel met dex
-factor; 2) q k iTI
−,)
(
π
i,T−M−1,..,T−2−
π
i,T−2M−1,..,T−M−2 is gelijk aan de verandering in kwaliteitsprestatie tussen de periodeT
-M
-1 tot en metT
-2 en de periodeT
-2M-1 enT
-M
-2.22. Aan de rechterzijde van de bovenstaande formule worden de toegestane totale
inkomsten van netbeheerder
i
bepaald voor een reguleringsperiode met een lengte vanM
jaar die begint in jaarT
door middel van een geïntegreerde formule met dex
-factor en deq
-factor. De vermelding van dex
-factor is hierbij achterwege gelaten. Hierbij isgelijk aan de toegestane totale inkomsten van netbeheerder
i
in jaarT
-1. 1,T− i
TI
23. Voor de derde reguleringsperiode wijzigt de formule uit randnummer 20 als volgt:
24. Indien de waarde van de
q
-factor groter is dan 0,05, wordt deq
-factor gelijk gesteld aan 0,05. Indien de waarde van deq
-factor lager is dan -0,05, wordt deq
-factor gelijk gesteld aan -0,05.5 Kwaliteitsprestatie
Standaardmethode
25. Voor een reguleringsperiode met een lengte van
M
jaar die begint in jaarT
wordt de kwaliteitsprestatie voor netbeheerderi
gebaseerd op het verschil tussen de gemeten gemiddelde eigen kwaliteit (hierna: kwaliteitsmeting) over de jarenT
-M
-1 tot en metT
-2 (SAIDI
i,T−M−1,..,T−2) en de gemiddelde kwaliteit van alle netbeheerders (hierna:kwaliteitsnorm) gemeten over de jaren
T
-2M-1 tot en metT
-M
-2 (SAIDI
T−2M−1,..,T−M−2).26. De kwaliteitsmeting van netbeheerder
i
over de jarenT
-M
-1 tot en metT
-2 (SAIDI
i,T−M−1,..,T−2) wordt als volgt bepaald:∑
∑
− − − = − − − = − − −=
2 1 , 2 1 , 2 ,.., 1 , T M T k k i T M T k k i T M T iAK
VM
SAIDI
(11)27. De kwaliteitsnorm, de gemiddelde kwaliteit van alle netbeheerders, gemeten over de jaren
T
-2M-1 tot en metT
-M
-2 (SAIDI
T−2M−1,..,T−M−2) wordt bepaald zoals hieronder aangegeven:∑ ∑
∑ ∑
= − − − − = = − − − − = − − − −=
n i M T M T k k i n i M T M T k k i M T M TAK
VM
SAIDI
1 2 1 2 , 1 2 1 2 , 2 ,.., 1 2 (12)28. Bovengenoemd verschil wordt vermenigvuldigd met het aantal aangesloten klanten van de betreffende netbeheerder in de gemeten jaren
T
-M
-1 tot en metT
-2( ,.., ) en de waardering voor een minuut jaarlijkse uitvalduur voor deze jaren ( 1 ,T−M− i
AK
AK
i,T−2 2 ,.., 1 − − −M T T29. De kwaliteitsprestatie van netbeheerder
i
in de jarenT
-M
-1 tot en metT
-2 wordt als volgt bepaald:(
)
(
)
∑
−− − = − − − − − − − − − − − −=
⋅
⋅
−
2 1 2 ,.., 1 , 2 ,.., 1 2 2 ,.., , 2 ,.., 1 , T M T k T M T i M T M T T M T k i T M T iAK
ϕ
SAIDI
SAIDI
π
(13)30. Bij de bepaling van de kwaliteitsprestatie zal een correctie plaatsvinden. De verandering in kwaliteitsprestatie in de formule in randnummer 20 zal uitgedrukt worden in prijspeil
T
-1. Voor de derde reguleringperiode zal de verandering in kwaliteitsprestatie uitgedrukt worden in prijspeil 2006.Afwijkingen van de standaardmethode
31. De kwaliteitsprestatie tot en met het jaar 2003 is gelijk gesteld aan 0. Met inachtneming hiervan, wordt de kwaliteitsprestatie ter bepaling van de
q
-factoren in de derdereguleringsperiode
(
π
i,2003,2004,2005)
als volgt bepaald:(
)
(
)
∑
=⋅
⋅
−
=
2005 2004 2005 , 2004 , 2005 , 2004 2005 , 2004 , 2005 , 2004 , 2003 , k i k i iAK
ϕ
SAIDI
SAIDI
π
(14)32. De Raad is voornemens om de kwaliteitsprestatie ter bepaling van de
q
-factoren in de vierde reguleringsperiode(
π
i,2006,2007,2008)
als volgt te bepalen:6
De waardering voor een minuut jaarlijkse
uitvalduur
33. De waardering voor een minuut jaarlijkse uitvalduur voor de gemeten jaren
T
-M
-1 tot en metT
-2 (ϕ
T−M−1,..,T−2) wordt berekend uitgaande van de onderstaande tweewaarderingsfuncties3 (voor onderbrekingen) voor een gemiddeld huishouden en bedrijf,
respectievelijk aangeduid als CH(F, D) en CB(F, D). Deze waarderingsfuncties zijn
uitgedrukt in prijspeil 2004. Hierbij verwijst F naar de gemiddelde jaarlijkse onderbrekingsfrequentie (aantal onderbrekingen per jaar) en D naar de gemiddelde jaarlijkse onderbrekingsduur (in uren), in afwijking van de eerdere notatie, om de leesbaarheid van de onderstaande twee formules te verbeteren:
⎥
⎥
⎥
⎥
⎦
⎤
⎢
⎢
⎢
⎢
⎣
⎡
≤
≤
−
⋅
−
≤
>
>
≤
⋅
⋅
⋅
+
−
⋅
−
⋅
⋅
+
⋅
⋅
⋅
>
>
=
35
,
0
12
,
0
)
1
(
3
,
10
35
,
0
12
,
0
0
35
,
0
12
,
0
)
89
,
2
ln(
74
,
4
)
1
(
3
,
10
35
,
0
12
,
0
)
89
,
2
ln(
])
100
1
[
08
,
0
ln(
30
,
2
)
,
(
D
en
F
als
F
D
en
F
als
D
en
F
als
F
D
F
D
en
F
als
D
F
D
F
C
H (16)⎥
⎥
⎥
⎥
⎦
⎤
⎢
⎢
⎢
⎢
⎣
⎡
≤
≤
−
⋅
−
≤
>
>
≤
⋅
⋅
⋅
+
−
⋅
−
>
>
⋅
⋅
⋅
+
⋅
⋅
=
24
,
0
08
,
0
)
1
(
8
,
73
24
,
0
08
,
0
0
24
,
0
08
,
0
)
19
,
4
ln(
5
,
36
)
1
(
8
,
73
24
,
0
08
,
0
)
19
,
4
ln(
])
100
1
[
11
,
0
ln(
4
,
15
)
,
(
D
en
F
als
F
D
en
F
als
D
en
F
als
F
D
F
D
en
F
als
D
F
D
F
C
B (17)34. Bovenstaande waarderingsfuncties zullen in ieder geval gebruikt worden voor de berekening van de kwaliteitsprestatie ten behoeve van de derde4 en vierde
reguleringsperiode.
35. De waardering voor een minuut jaarlijkse uitvalduur voor de gemeten jaren
T
-M
-1 tot en metT
-2 (ϕ
T−M−1,..,T−2) wordt bepaald door de parameters F en D uit de bovenstaande waarderingsfuncties te vervangen door de gemiddelde jaarlijkse onderbrekingsfrequentie over alle n netbeheerders in de jarenT
-2M-1 tot en metT
-M
-2 (SAIFI
T−2M−1,..,T−M−2)
3 Overgenomen uit Box 5.1 uit SEO Economisch Onderzoek, Op prijs gesteld, maar ook op kwaliteit, Amsterdam, 2004
(www.dte.nl).
4 Zie ook Bijlage A bij het besluit tot vaststelling van de methode tot vaststelling van de kwaliteitsterm ingevolge artikel 41,
en de gemiddelde jaarlijkse onderbrekingsduur over alle n netbeheerders in de jaren
T
-2M-1 tot en metT
-M
-2 (CAIDI
T−2M−1,..,T−M−2).36. De gemiddelde jaarlijkse onderbrekingsfrequentie over alle n netbeheerders in de jaren
T
-2M-1 tot en metT
-M
-2 (SAIFI
T−2M−1,..,T−M−2) wordt bepaald volgens deonderstaande formule:
∑ ∑
∑ ∑
= − − − − = = − − − − = − − − −=
n i M T M T k k i n i M T M T k k i M T M TAK
KO
SAIFI
1 2 1 2 , 1 2 1 2 , 2 ,.., 1 2 (18)37. De gemiddelde jaarlijkse onderbrekingsduur van alle n netbeheerders in de jaren
T
-2M-1 tot en metT
-M
-2 (CAIDI
T−2M−1,..,T−M−2) wordt bepaald volgens de onderstaande formule:∑ ∑
∑ ∑
= − − − − = = − − − − = − − − −=
n i M T M T k k i n i M T M T k k i M T M TKO
VM
CAIDI
1 2 1 2 , 1 2 1 2 , 2 ,.., 1 2 (19)38. De resulterende waarderingsfuncties voor huishoudens en bedrijven worden gewogen met het percentage huishoudens (
H
) en bedrijven (B
). Hierbij wordt gebruik gemaakt van de meest recente cijfers van EnergieNed5.39. De gewogen waarderingsfunctie voor de jaren
T
-2M-1 tot en metT
-M
-2 (W
T−2M−1,..,T−M−2) wordt als volgt weergegeven:B
CAIDI
SAIFI
C
H
CAIDI
SAIFI
C
W
M T M T M T M T B M T M T M T M T H M T M T⋅
+
⋅
=
− − − − − − − − − − − − − − − − − − − −)
60
/
,
(
)
60
/
,
(
2 ,.., 1 2 2 ,.., 1 2 2 ,.., 1 2 2 ,.., 1 2 2 ,.., 1 2 (20)40. De bovenstaande gewogen waarderingsfunctie wordt tenslotte gedeeld door de
gemiddelde jaarlijkse uitvalduur over alle n netbeheerders in de jaren
T
-2M-1 tot en metT
-M
-2 (SAIDI
T−2M−1,..,T−M−2).
41. De waardering voor een minuut jaarlijkse uitvalduur voor de gemeten jaren
T
-M
-1 tot en metT
-2 (ϕ
T−M−1,..,T−2) wordt in formulevorm als volgt bepaald:2 ,.., 1 2 2 ,.., 1 2 2 ,.., 1 − − − − − − − − − − −
=
M T M T M T M T T M TSAIDI
W
ϕ
(21)42. De waardering voor een minuut jaarlijkse uitvalduur voor de (gemeten) jaren 2004 en 2005 (
ϕ
2004,2005) wordt als volgt bepaald:7 Gebruikte
symbolen
vectoraanduiding t
i
AK
,het aantal aangesloten klanten van netbeheerder
i
in jaart
B
het percentage bedrijven van het totaal aantal aangeslotenen ti
CAIDI
,de gemiddelde jaarlijkse onderbrekingsduur van netbeheerder
i
in jaart
p i
CAIDI
,de gemiddelde jaarlijkse onderbrekingsduur van netbeheerder
i
in periodep
p
CAIDI
de gemiddelde jaarlijkse onderbrekingsduur over alle n netbeheerderi
in periodep
CB(F, D) de waarderingsfunctie (voor onderbrekingen) voor een gemiddeld bedrijf met F de gemiddelde jaarlijkse onderbrekingsfrequentie (aantal onderbrekingen per jaar) en D de gemiddelde jaarlijkse onderbrekingsduur (in uren)
CH(F, D) de waarderingsfunctie (voor onderbrekingen) voor een gemiddeld huishouden met F de gemiddelde jaarlijkse onderbrekingsfrequentie (aantal onderbrekingen per jaar) en D de gemiddelde jaarlijkse onderbrekingsduur (in uren)
p
ϕ
de waardering van een minuut jaarlijkse uitvalduur in periodep
H
het percentage huishoudens van het totaal aantal aangeslotenen ti
KO
, het totaal aantal klantonderbrekingen van netbeheerderi
in jaart
ln(k) de natuurlijke logaritme van kM
de lengte van een reguleringsperiode, waarbij uitgegaan wordt van een gelijke lengte van minimaal drie en ten hoogste 5 jaarn
het totaal aantal netbeheerders elektriciteit in Nederland, uitgezonderd de beheerder van het landelijk hoogspanningsnetp i,
π
de in geld uitgedrukte kwaliteitsprestatie van netbeheerderi
in periodep
p i
q
, de kwaliteitsterm voor netbeheerderi
in periodep
, naar boven afgerond op 1 decimaal, deze kwaliteitsterm kan per netbeheerder verschillent i
SAIDI
, de gemiddelde jaarlijkse uitvalduur (kwaliteit) van netbeheerderi
in jaart
p
SAIDI
de gemiddelde jaarlijkse uitvalduur (kwaliteit) over alle n netbeheerdersi
in periodep
pi
t i
SAIFI
,de gemiddelde jaarlijkse onderbrekingsfrequentie van netbeheerder
i
in jaart
p
SAIFI
de gemiddelde jaarlijkse onderbrekingsfrequentie over alle n netbeheerdersi
inperiode
p
p i
SAIFI
,de gemiddelde jaarlijkse onderbrekingsfrequentie van netbeheerder
i
in periodep
t i
TI
,de toegestane totale inkomsten van netbeheerder
i
in jaart
q t i
TI
−,de toegestane totale inkomsten van netbeheerder
i
in jaart
exclusief deq
-factor ti
VM
, het totaal aantal verbruikersminuten van netbeheerderi
in jaart
p