MODE IN DUITSLAND
Focus Berlijn
MODE IN DUITSLAND – FOCUS BERLIJN
Flanders Investment & Trade Berlijn Jägerstrasse 52-53, D-10117 Berlijn
Duitsland T +49 30 20 64 25 02 F +49 30 20 64 25 25 Berlin@fitagency.be
www.flandersinvestmentandtrade.be
Woord vooraf
Deze studie gaat dieper in op de verschillende componenten van de modesector in Duitsland, meer bepaald in Berlijn.
Na een algemene inleiding van de marktsituatie in Duitsland houdt het eerste hoofdstuk zich bezig met productie, distributiekanalen en instellingen die steun kunnen geven op basis van marktrelevant advies.
Verder gaan we in op regelgevingen in Duitsland en financiële stimuli.
Interessant voor starters op de Duitse en Berlijnse markt zijn de verschillende beurzen met hun respectievelijke kenmerken, alsook actuele trends in de internationale modewereld.
Vanaf hoofdstuk 7 volgt een verzameling van contacten en adressen van federaties, netwerken, co-working places en co-sewing ateliers, stores, locaties, blogs, tijdschriften en mode- en designscholen.
Veel leesplezier!
Inhoud
1. Inleiding ... 5
2. Productie en distributie ... 7
Productie ... 7
Distributiekanalen ... 8
Ondersteunende Instellingen ... 8
3. Regelgeving ... 9
Standaardisatie ... 9
Labeling ... 9
Import ... 9
4. Financiering ... 11
Berlijnse Programma's ... 11
Aanvullende Financieringsbronnen in heel Duitsland ... 14
Aanbestedingen ... 17
5. Beurzen ... 18
Berlijn ... 18
In andere Duitse steden ... 19
Beurzen Eco-Fashion Heel Duitsland ... 19
6. Trends ... 21
Ecologische Mode ... 21
Pop-Up Stores ... 25
7. Federaties ... 27
8. Netwerken en Co-Working-Spaces ... 28
Netwerken ... 28
Co-Working Spaces / Co-Sewing Ateliers ... 28
9. Department en Concept Stores ... 29
Department Store ... 29
Concept Stores ... 29
10. Blogs ... 31
11. Tijdschriften ... 33
12. Opleiding ... 34
13. Bronnen ... 37
1. INLEIDING
Duitsland vertegenwoordigt een grote economie met sterke handelsrelaties, met zowel Oost- als West-Europa. De retailmarkt in Duitsland wordt gedomineerd door internationale en wereldwijde merken, waarvan vele zijn ontstaan als een Duits merk. Hoewel fast fashion sterk aanwezig is op de Duitse markt (ketens zoals Zara en H&M), werkt de markt in het algemeen minder trendgedreven dan andere Europese landen. Daardoor is de markt toegankelijker voor bedrijven die nog geen ervaring hebben met het beheer van constante stijlverandering, hoge productie-efficiëntie en gelijktijdige productie van meerdere stijlen, eigen aan en noodzakelijk in de fast fashion industrie.
Door de lange geschiedenis van productie, innovatie en flexibiliteit is de textiel- en kledingindustrie in Duitsland uitgegroeid tot een van de belangrijkste sectoren in het land. Vandaag is de textiel en kledingsector de tweede grootste markt voor consumptiegoederen, na voedsel en dranken.
Duitsland is een belangrijke speler in de textiel- en kledinghandel. Het land is de op twee na grootste exporteur van textiel en kleding over de hele wereld, met een exportquota van 43% in 2011.
Tegelijkertijd is het land ook de tweede grootste invoerder van textiel (na de Verenigde Staten) en is het sinds de jaren 1980 uitgegroeid tot een aantrekkelijke markt voor veel textielexporterende landen. Vooral in het segment kleding importeert Duitsland het merendeel van zijn kledingproducten, en biedt dus een aantrekkelijke kans voor buitenlandse bedrijven.
Daarnaast kende Duitsland de voorbije jaren een toenemende vraag naar textiel en kleding. De industrieomzet groeide met 7,1% in 2011. Volgens de Duitse textielvereniging Gesamtverband textil+mode was ook 2012 een succesvol jaar, met een omzetgroei van 3%. Buitenlandse bedrijven met expertise in technisch textiel profiteren van een zeer innovatief industrielandschap. Gewapend met de juiste informatie over de markt, de juiste distributiekanalen en potentiële zakelijke contacten in Duitsland, kunnen textielbedrijven uit de hele wereld hun marktaandeel met succes verhogen.
De industrie in cijfers voor het jaar 2011:
• Invoer van textiel bereikte EUR 37,5 miljard en export EUR 25,6 miljard.
• Kleding en textiel maakten 41% en 59% deel uit van de totale omzet.
• Alleen technisch textiel produceert meer dan 50% van de industrieomzet.
• Het merendeel van de geïmporteerde textiel kwam uit Azië (meer dan 52%) en de EU (30%).
De belangrijkste landen van herkomst waren China, Turkije en Bangladesh.
• E-commerce groeide uit tot een populair kanaal voor het kopen van mode. Kleding was de meest populaire productgroep die online werd aangeschaft. De sector nam 47% van 41 miljoen online aankopen voor haar rekening.
Ondanks dalende uitgaven voor kleding, is Duitsland de grootste kledingmarkt in Europa.
Tegelijkertijd is Duitsland de grootste importeur van de Europese Unie en het vertegenwoordigt de grootste postorderbedrijven in Europa zoals www.otto.de en www.zalando.de (voor actuele conjunctuurberichten en statistieken met betrekking tot textiel- en kledingindustrie zie ook:
www.textil-mode.de/deutsch/Themen/Konjunktur-/-Statistik/K291.htm).
De fashion-design en mode-industrie in Duitsland, concentreert zich in grote steden zoals Berlijn, Hamburg, München, Frankfurt, Düsseldorf en Keulen. Düsseldorf heeft zijn monopoliepositie als traditioneel Duits modecentrum ondertussen moeten afstaan aan Berlijn. Daarom richt deze studie zich voornamelijk op de modesector in Berlijn.
Sinds de verhuis van de beurs Bread & Butter van Barcelona naar Berlijn is Berlijn de nieuwe Duitse modehotspot met een groeiend palet aan beurzen, evenementen en showrooms geworden. Binnen Duitsland kan men Berlijn intussen zien als ‘Modestandort Nummer Eins’ op het gebied van creativiteit en trendsetting. Ook de mode-industrie wordt toenemend in Berlijn vertegenwoordigd.
De media-aanwezigheid, het internationale karakter van Berlijn en het grote aantal internationale VIPS dat zich graag laten zien op evenementen als de Berlin Fashion Week, evenals de financiële stimuli door de stad zelf (rond 75 miljoen euro worden elk jaar besteed aan subsidies voor informatie- en communicatietechniek, media en creatieve industries) hebben de stad geholpen op weg naar deze positie.
Ondanks deze verschuiving blijft Düsseldorf een stabiele locatie voor de modehandel.
Door de enorme groei van de van de Berlijnse modebeurzen en nevenactiviteiten, heeft Berlijn ook zijn internationale bekendheid als modestad verder kunnen uitbreiden. Hoewel Berlijn als modelocatie nog niet zo gevestigd is als Parijs, New York en Londen, is de stad allang begonnen met het ontwikkelen van een eigen stijl. Zo ligt de focus in de Duitse hoofdstad meer op casual dan op high fashion (die echter ook vertegenwoordigd is).
Onder andere door de lage kosten voor levensonderhoud en huur boomt de creativiteit in de Duitse hoofdstad. Daarom laat de industrie niet lang op zich wachten. Steeds meer bedrijven richten hun activiteiten op de behoeftes van de lokale ontwerpers die hun ontwerpen direct ter plaatse kunnen laten prototypen en produceren. Hun voordeel: directere communicatie met de bedrijven, controle van de producten ter plekke, korte levertijden en geen of minder kosten voor levering en douane.
Berlijn wordt beschouwd als ‘Kick-off’ van het seizoen: de eerste mogelijkheid in het jaar voor ontwerpers en merken om zich te laten zien. Actuele lievelingslocatie van de creatievelingen is het oude westelijke stadsgedeelte rond de Kurfürstendamm (Ku’damm).
2. PRODUCTIE EN DISTRIBUTIE
PRODUCTIE
Door de vestiging van steeds meer ontwerpers in Berlijn vindt de mode-industrie er een groeiend aantal klanten. Zo is het mogelijk om bijvoorbeeld prototypes en eerste collecties volledig lokaal te laten produceren, alvorens de grote producenten in Azië of Zuid-Europa in te schakelen.
Onderstaand vindt u een lijst van bedrijven met verschillende specialisaties binnen de modeproductie.
Toeleveranciers en productieateliers voor de kleinste collecties:
(overzicht onder: www.businesslocationcenter.de/mode) Agentschap:
Common Works (www.common-works.org) is een full-service agency voor de modemakers. Ze vinden er steun bij het realiseren van hun collectie: van de ontwikkeling van een prototype, de analyse van doelgroepen, materiaaladvies, patroon- en verwerkingsoptimalisatie, afwerking van modellen en productieplannen, gradering tot de kleinserieproductie.
Kleermakers voor eerste en kleine collecties:
110%ig:
stoff’n:
www.110prozentig.de www.stoffn.de
map modeagentur GmbH: www.map-modeagentur.de Kontex Berlin: www.kontex-berlin.de Fijne mechaniek voor de textielverwerking:
Feinmechanik Service: www.feinmechanik-service.com Patroonontwikkeling:
Schnitt.Dienst: www.schnittdienst.de Met de hand bedrukte stoffen:
Panama: www.panama-berlin.de
Knopen – ook speciale uitvoeringen:
Knopf Paul: www.paulknopf.de
DISTRIBUTIEKANALEN
Een efficiënte manier bij het betreden van de Duitse textielmarkt is het inhuren van een handelsagent of -vertegenwoordiger. Handelsagenten worden normaal betaald op basis van commissie en zijn gespecialiseerd per branche. Textielbedrijven die geïnteresseerd zijn in het vinden van een gekwalificeerde handelsagent of vertegenwoordiger kunnen contact opnemen met Flanders Investment & Trade Berlijn of met de Nationale Vereniging van Duitse Commerciële Agentschappen en Distributie e.V. (www.cdh.de).
Een andere manier voor buitenlandse fabrikanten om textiel te introduceren in Duitsland is door textielgroothandelaars of -importeurs te contacteren. Zij zijn meestal experts in het veld en hebben een grondige kennis van de verschillende segmenten in de textielindustrie. Lijsten met contacten van groothandelaars kunnen op maat worden opgemaakt door Flanders Investment & Trade Berlijn.
Buitenlandse textielfabrikanten hebben ook de mogelijkheid om hun producten te verkopen aan centrale inkooporganisaties in Duitsland. Deze inkoopverenigingen worden gevormd door veelal kleine en middelgrote bedrijven die op deze manier samen hun koopkracht vergroten en meer kunnen concurreren via het bestellen van grote volumes.
Postorderbedrijven zijn ook een manier van distributie van textielproducten in Duitsland (bv.
zalando.de, otto.de, neckermann.de, dawanda.de, …).
ONDERSTEUNENDE INSTELLINGEN
De Organisatie van de Duitse textiel- en mode-industrie (Gesamttextil - www.textil-mode.de) is een overkoepelende organisatie voor een groep van regionale organisaties en beroepsverenigingen.
Geïnteresseerde importeurs kunnen hier informatie verkrijgen over alle leden van de confederatie, de Europese verenigingen van textiel en andere belangrijke organisaties voor de textiel- en kledingindustrie.
Textination (www.textination.de) is de officiële website van de gehele textielindustrie in Duitsland.
Textination heeft als voornaamste doel op te treden als een verticaal platform dat uitgebreide informatie over de Duitse textiel- en kledingindustrie en de retailmarkt verspreidt.
Het Instituut van de Duitse Textiel Retail Handelaars (Institut des Deutschen Textil-Einzelhandels Gesellschaft mbH - ITE) biedt een uitgebreide database met contactgegevens voor de textieldetailhandel. De website biedt ook een online ''Handelshandboek voor de Textiel Detailhandel in Duitsland''. Dit handboek bevat gedetailleerde gegevens over groothandelaars en organisaties die gespecialiseerd zijn in de branche (voor het contact zie Bundesverband des Deutschen Textileinzelhandels e.V. – BTE www.bte.de).
3. REGELGEVING
Het betreden van de Duitse textielmarkt vergt grondig onderzoek en voorbereiding. Er zijn vele aspecten die in aanmerking moeten worden genomen, zoals standaardisatie, etikettering, importregelgeving en industriecertificeringen.
STANDAARDISATIE
Textilnorm (www.textilnorm.din.de/en) is in Duitsland belast met de vaststelling van DIN-normen voor textiel, kleding en textielmachines. De verschillende DIN-normen definiëren de eisen, de afmetingen, de technische terminologie alsook het testen van normen voor speciale gebieden in de textielindustrie. Buitenlandse bedrijven moeten ervoor zorgen dat hun textielproducten voldoen aan alle relevante normen in Duitsland.
LABELING
De Duitse Textiel Labeling Wet werd in november 2011 vervangen door de Europese Verordening over textielbenamingen (Europäische Textilkennzeichnungsverordnung), die de basis legt voor de etikettering van textiel op de markt. Alle textiel vervaardigd, ingevoerd en verkocht in Duitsland moet een etiket met vermelding van hun samenstelling dragen. Deze wet zorgt ervoor dat de etikettering voor textielvezels en andere termen die worden gebruikt op de etiketten en in relevante documenten, uniform zijn in de hele EU
(www.textil-mode.de/deutsch/Themen/Textilkennzeichnung-/-Pflegekennzeichnung/K255.htm).
Hoewel ‘care labeling symbolen’ in Duitsland niet verplicht zijn, heeft de Nationale Vereniging voor Textile Care Labelling, GINETEX (www.ginetex.net), een internationaal erkend systeem voor etikettering van textiel gedefinieerd. Deze symbolen bieden handelaars, consumenten en bedrijven de juiste informatie over het verzorgen van textielproducten.
IMPORT
Om textielproducten te importeren in Duitsland, moeten bedrijven ervoor zorgen dat ze een certificaat van oorsprong (Ursprungszeugnis) kunnen voorleggen. Voor textiel afkomstig uit landen die geen bilaterale overeenkomsten met de EU hebben, heeft men een invoervergunning (Einfuhrgenehmigung) nodig om Duitsland binnen te komen. Invoervergunningen kunnen worden
verkregen bij het Federaal Bureau voor Economie en Export Controle (Bundesamt für Wirtschaft und Ausfuhrkontrolle, BAFA, www.bafa.de/bafa/en/index.html).
Een goede bron voor het vinden van de juiste tarieven voor de invoer van textiel in Duitsland en de EU is TARIC (http://ec.europa.eu/taxation_customs/dds2/taric/taric_consultation.jsp?Lang=nl).
De Duitse douane biedt importeurs ook het elektronische douanetarief (EZT) aan (http://auskunft.ezt-
online.de/ezto/Welcome.do;jsessionid=pQdFS4RdG8c1NySKKvLdR4Jp1Bhmrmt3qWPWbdn2LLdc0y MBJFWx!711765881). Deze database bevat de informatie van TARIC en de informatie over de desbetreffende nationale omzetbelasting en accijnzen. Bovendien informeert de EZT over de certificaten die moeten worden ingediend bij de invoer van textielproducten in het land.
Er is ook nog de regulering REACh (Registratie, Evaluatie, Autorisatie en beperking van chemische producten) van de EU (1907/2006/EC). Fabrikanten en importeurs van textiel met potentieel gevaarlijke chemische stoffen moeten deze stoffen registreren bij het Europees Agentschap voor Chemische stoffen (ECHA - echa.europa.eu/web/guest/regulations/reach).
4. FINANCIERING
In dit hoofdstuk gaan we in op steunmaatregels zowel in Berlijn als in heel Duitsland. Daarna volgen een aantal contacten voor aanbestedingen, die interessant kunnen zijn voor jonge ontwerpers.
BERLIJNSE PROGRAMMA'S
Elk jaar wordt er ongeveer 75 miljoen euro besteed aan subsidies voor informatie- en communicatietechniek, media en creatieve industries.
Sinds 2007 subsidieert de Berlijnse overheid voor Economie, Technologie en Onderzoek infrastructuurprojecten met 1 miljoen euro per jaar.
Tot de ondersteunende maatregelen behoren:
• Elke seizoen minstens 3 modeshow momenten voor Berlijnse designers tijdens de Mercedes Benz Fashion Week
• Meertalig magazine over de modestad Berlijn
• Nationale en internationale communicatie door Berlin Partner GmbH tijdens de Berlin Fashion Week (affiches, advertenties …)
• De site www.fashion-week-berlin.com bevat een kalender over de Berlin Fashion Week met informatie over de collecties
• „Start your Fashion Business“: Modecompetitie die in totaal 100.000 euro uitreikt aan Berlijnse modelabels bij de oprichting van een bedrijf
• Jaarlijks ronde tafels over de mode om de subsidie-instrumenten verder te ontwikkelen
• Programma van de Investitionsbank Berlin: reikt onder meer onbureaucratische microkredieten tot 25 000 euro uit
• Coachingprogramma van het Kreativ Coaching Center, kredietprogramma’s zoals het programma Berlin Kredit Innovativ en het VC Fonds Kreativwirtschaft (www.ibb.de)
Investitionsbank Berlin (IBB) www.ibb.de
De Investeringsbank Berlijn (IBB) is de economische ontwikkelingsbank van de staat Berlijn. IBB bevordert de uitbouw van Berlijn als economisch centrum door bedrijven en starters te stimuleren en te ondersteunen bij hun activiteiten in Berlijn. Via de ‘Förderfinder’ kan je op hun website zoeken naar kapitaalverschaffers in Berlijn op basis van de gewenste criteria. Zelf biedt IBB ook een breed aanbod van kapitaalverstrekkingen aan voor starters (www.ibb.de/desktopdefault.aspx/tabid-84) en voor groeiende ondernemingen (www.ibb.de/desktopdefault.aspx/tabid-21).
Voorbeelden van de IBB-participaties binnen de creatieve en innovatieve sectoren zijn:
Venture Capital Fonds Kreativwirtschaft www.ibb-bet.de/vc_fonds_kreativ.0.html
Het VC Fonds Kreativwirtschaft Berlin wil de financiële onafhankelijkheid van groeiende KMO’s uit de creatieve industrie in Berlijn versterken. Daarom neemt het fonds minderheidsparticipaties in het eigen vermogen van ondernemingen. Het VC Fonds Kreativwirtschaft Berlin werd door de Investitionsbank Berlin en de deelstaat Berlijn als durfkapitaalfonds in het leven geroepen en beschikt over ongeveer 30 miljoen euro.
Programm Berlin Kredit Innovativ
www.ibb.de/desktopdefault.aspx/tabid-462 Einzelmesseförderung
www.ibb.de/desktopdefault.aspx/tabid-290
Subsidies voor ondernemingen en start-ups in Berlijn www.ibb.de/desktopdefault.aspx/tabid-385
Creative City Berlin
www.creative-city-berlin.de
De portaalsite van Creative City Berlin heeft een rubriek voor vragen en antwoorden over financierings- en subsidiemogelijkheden voor de creatieve sector. Daarnaast is er een uitgebreide lijst met steunprogramma’s en een overzicht van contactpersonen en netwerken per deelsector beschikbaar.
Design Transfer Bonus-Programm – Berlijns programma voor KMO’s www.designtransferbonus.de
Projektzukunft
www.berlin.de/projektzukunft
Het Projekt Zukunft is een goed vertrekpunt voor wie informatie zoekt over de creatieve sector in Berlijn-Brandenburg. Het is een initiatief om de innovatiekracht en concurrentiekracht van de Berlijnse economie te stimuleren. Groeisectoren zoals media en ICT staan hierbij centraal.
Via de link www.berlin.de/projektzukunft/service/foerderung vindt u informatie over het financieringsklimaat in Berlijn. Zie ook linkerkolom voor een overzicht van nuttige links.
Voor Projekt Zukunft zie ook:
www.projektzukunft.berlin.de
www.berlinshowroom.com/showroom www.creative-city-berlin.de
Contact:
Tanja Mühlhans
Referentin für Creative Industries Film/Medien/Design/Mode
Senatsverwaltung für Wirtschaft, Technologie und Forschung, Berlin Tanja.Muehlhans@senwtf.berlin.de
T+49 30 9013-8335 F +49 30 9013-7478 Voor Berlin Partner:
www.berlin-partner.de
www.businesslocationscenter.de www.fashion-week-berlin.com Contact:
Nadine Jüdes Projektmanagerin
IKT/Medien/Kreativwirtschaft Unternehmensservice II
Nadine.Juedes@berlin-partner.de T +49 30 39980-126
F +49 30 39980-239
Voor meer info omtrent deze steunmaatregels zie:
www.berlin.de/projektzukunft/fileadmin/user_upload/pdf/kurzinfos/Kurzinfo_mode_Nov_2011.pdf Contact:
Tanja Mühlhans T +49 30 9013-8335
tanja.muehlhans@senwtf.berlin.de Twee overzichten:
www.berlin.de/sen/wirtschaft/abisz/mode.html
www.berlin.de/ba-mitte/wirtschaftsfoerderung/servicecenter/foerderung.html (hier ook Duitse en Europese programma's vermeld)
AANVULLENDE FINANCIERINGSBRONNEN IN HEEL DUITSLAND INFORMATIE OVER AANVULLEND KAPITAAL VOOR STARTERS Kultur-Kreativ-Wirtschaft
www.kultur-kreativ-wirtschaft.de
Kultur-kreativ-wirtschaft is een portaalsite specifiek voor de culturele en creatieve industrie.
Via deze link wordt algemene informatie weergegeven over (alternatieve) financiering in Duitsland.
PRIVÉ-KAPITAAL IN DUITSLAND – NATIONALE KAPITAALVERSCHAFFERS Business Angels Netzwerk Deutschland e.V. (BAND)
www.business-angels.de
BAND engageert zich voor de opbouw van de business angels cultuur in Duitsland en vertegenwoordigt de belangen van business angels. Op deze website vindt men via onderstaande link een handig overzicht van netwerken van business angels in Duitsland, telkens met contactgegevens erbij, vaak ook met contactpersonen. De meeste van deze netwerken zijn lid bij BAND.
Selecteren op deelstaat is mogelijk via een uitklapmenu:
www.business-angels.de/default.aspx/G/111327/L/1031/R/-1/T/130358/A/1/ID/132162 REGIONALE KAPITAALVERSCHAFFERS PER DEELSTAAT
HAMBURG
Hamburg Kreativgesellschaft www.kreativgesellschaft.org/de
Hamburg Kreativgesellschaft wil de situatie van alle individuele creatieve professionelen en de hele creatieve sector in Hamburg verbeteren. Deze site kan gezien worden als een contactpunt voor alle creatieve spelers.
Via de Finanzierungs-Finder kreativgesellschaft.org/finanzierung kan u op de website zoeken naar kapitaalverschaffers in Hamburg specifiek voor de creatieve sector. Verder biedt Hamburg Kreativgesellschaft als eerste een regionaal crowdfunding platform aan - www.nordstarter.org.
BADEN-WÜRTTEMBERG
Netzwerk Kreativwirtschaft: Medien- und Filmgesellschaft (MFG) www.kreativnetzwerk.mfg.de/de
Sinds 2010 is het MFG verantwoordelijk voor de bevordering van de creatieve industrie in Baden-Württemberg.
Via onderstaande link vindt u informatie over de aangeboden financieringsprogramma’s:
Voor starters en groeibedrijven in de ICT- en creatieve industrie biedt het MFG specifieke industrieadviezen aan over de financiering en de ondersteuning van programma’s. Daarnaast brengt het MFG jonge ondernemingen en starters in contact met universiteiten en ondernemingen uit de industrie - www.innovation.mfg.de/de/services/beratung-foerderung.
HESSEN
Kultur-und Kreativwirtschaft Hessen
www.kulturwirtschaft-hessen.de/kultur-und-kreativwirtschaft
Kultur-und Kreativwirtschaft Hessen is een portaalsite voor alle belanghebbenden in de culturele en creatieve industrie van de deelstaat Hessen. Op deze website worden alle bestaande financieringsmogelijkheden gepresenteerd evenals links naar relevante netwerken.
Via onderstaande link vindt u een overzicht van de financieringsmogelijkheden:
www.kulturwirtschaft-hessen.de/foerderangebote/kredite-darlehen-buergschaften-beteiligungen
NORDRHEIN-WESTFALEN Creative.NRW
www.creative.nrw.de
De portaalsite Creative.NRW heeft een online B2B-platform om zowel creatief georiënteerde als traditionele bedrijven met elkaar in contact te brengen. Op deze manier wordt kennis van zaken en specifieke sectorkennis met elkaar gedeeld.
Meer informatie vindt u via onderstaande link:
www.creativeb2b.nrw.de/creative/B2BServlet?action=INDEX
Verder vindt u allerhande informatie over het bedrijfsleven, advies, promotie, projecten, ondersteuning en dergelijke op creative.navi, de zoekmachine van de website:
www.creative.nrw.de/creativenavi.html.
SAARLAND
Themenportal Kreativwirtschaft www.saarland.de/kreativwirtschaft.htm
Themenportal Kreativwirtschaft is een rubriek van de Saarlandse portaalsite.
Via volgende link worden verschillende financieringsprogramma’s opgesomd specifiek voor de creatieve sector: www.saarland.de/68354.htm (‘Finanzierung’)
BRANDENBURG
Kreatives Brandenburg
www.kreatives-brandenburg.de
Kreatives Brandenburg is de portaalsite voor de culturele en creatieve sector in de regio Brandenburg. Zij willen de culturele en creatieve industrie in Brandenburg zichtbaar maken voor het grote publiek.
Via volgende link vindt u een FAQ over financierings- en subsidiemogelijkheden voor de culturele en creatieve sector:
www.kreatives-brandenburg.de/fragen-und-antworten/fragen-zu-wirtschaft-und-unternehmertum (naar beneden scrollen).
SACHSEN-ANHALT
Kreativwirtschaft Sachsen-Anhalt
www.kreativ-sachsen-anhalt.de/Beratung-Foerderung.7.0.html?&group=1
Kreativwirtschaft Sachsen Anhalt is het contactpunt voor de creatieve industrie in Sachsen Anhalt.
Via onderstaande link vindt u informatie over de aangeboden financieringsprogramma’s voor starters:
www.kreativ-sachsen-anhalt.de/Beratung-Foerderung.7.0.html?&group=1.
THÜRINGEN
Thüringer Agentur für die Kreativwirtschaft (ThAK) www.thueringenkreativ.de
Het ThAK is een servicepunt om creatieve bedrijven uit Thüringen met elkaar in contact te brengen.
Verder biedt het THAK uitgebreide consulting services en ondersteuning aan.
Voor starters in de creatieve sector worden allerlei workshops aangeboden (www.thueringenkreativ.de/tag/existenzgrundung).
Voor meer informatie lees ook onze studie "Alternatieve financieringsbronnen in Duitsland" (2012).
AANBESTEDINGEN
BERLIJNSE AANBESTEDINGEN
Modewettbewerb "Start Your Fashion Business"
www.berlin.de/projektzukunft/wettbewerbe/syfb-2013 Berlin – Made to Create
www.berlin.de/projektzukunft/wettbewerbe
EUROPESE AANBESTEDINGEN
De Project Future Initiative participeert in het Europees project (als onderdeel van haar activiteiten in de Europese competities).
Contact:
Senatsverwaltung für Wirtschaft, Technologie und Forschung Martin Luther Straße 105
10825 Berlin
projektzukunft@senwtf.berlin.de Voor heel Duitsland (in het Duits) www.foerderdatenbank.de
5. BEURZEN
BERLIJN
Twee keer per jaar wordt Berlijn het internationale podium voor fashion en lifestyle.
De Berlin Fashion Week is dé ontmoetingsplaats voor ontwerpers, pers, in mode geïnteresseerden, inkopers, vakbezoekers en media die allemaal op de diverse fashion-shows en awards, vakbeurzen, tentoonstellingen en site-events de internationale mode vertegenwoordigen en bepalen.
BEURZEN EN SHOWROOMS IN HET KADER VAN DE BERLIN FASHION WEEK MERCEDES-BENZ FASHION WEEK - www.berlin.mbfashionweek.com
2x jaarlijks tonen nationale en internationale topontwerpers hier hun collecties met uitzicht op de Brandenburger Tor.
BREAD & BUTTER - www.breadandbutter.com
Internationaal toonaangevende vakbeurs voor street- en urbanwear. De beurs bevindt zich op het voormalige terrein van de luchthaven Berlin-Tempelhof.
PREMIUM - www.premiumexhibitions.com
Hier worden designer collecties op het gebied van denim, high-fashion, accessoires, dameskledij, en herenkledij getoond.
PANORAMA - www.panorama-berlin.com
Dit is een nieuw platform voor marktrelevante en high-volume merken, met als locatie het Expo Center op de luchthaven van Schönefeld.
BRIGHT - www.brighttradeshow.com
Europese beurs op het gebied van streetwear, sneakers, fashion en boardsport.
CAPSULE - www.capsuleshow.com/berlin
New Yorker trade show: Hier wordt internationale mode avant-garde voorgesteld, met als locatie het Postbahnhof in Berlijn-Friedrichshain.
SHOW & ORDER - www.showandorder.de
Orderplatform voor High Fashion: Hier worden kwaliteitsvolle internationale collecties aangeboden, met als locatie een oude energiecentrale.
THE GALLERY BERLIN - www.the-gallery-berlin.com
Op trend en design georiënteerde collecties en avant-garde en accessoire collecties met marktfocus, gelokaliseerd in de opera workshops in Berlin Mitte.
SEEK - www.seekexhibitions.com
Een modeshow die eigentijdse internationale merken presenteert in een oude koelcelfabriek.
HERZBLUTMESSE - http://herzblut-messe.de/index.php
Presenteert een hand-picked selectie van collecties met als etiket creatieve en draagbare mode als alternatief voor dagelijkse kleding.
CURVY IS SEXY - www.curvy-is-sexy.com
Wordt beschouwd als de eerste Fashion Trade Show voor vrouwen met een maatje meer.
TOAST & JAM - www.toastandjam.de
Berlijnse Vintage Market met als thuishaven Neukölln. In een aparte ambiance presenteren
Berlijns meest exclusieve vintage boetieks hun collecties. Dit is bovendien het enige vintage evenement tijdens de Fashion Week.
BERLIN FASHION FILM FESTIVAL - http://berlinfashionfilmfestival.net
Het Berlijnse Fashion Film Festival presenteert nieuwe perspectieven en brengt opkomend talent uit de mode-industrie en filmpersoonlijkheden met de internationale creatieve scene samen. Hier worden buitengewone films en verrassende presentaties op de catwalk getoond.
IN ANDERE DUITSE STEDEN DÜSSELDORF
FASHION WEEK DÜSSELDORF CPD - www.fashion-week-duesseldorf.net
=> Premium Order Düsseldorf
=> Supreme by www.munichfashioncompany.com
THE GALERY DÜSSELDORF - www.the-gallery-duesseldorf.de
Trend en design georiënteerde collecties en avant-garde en accessoire collecties met marktfocus, georganiseerd van IGEDO Company.
MÜNCHEN
ISPO - www.ispo.com
De enige internationale beurs voor alle segmenten op gebied van sport business.
BEURZEN ECO-FASHION HEEL DUITSLAND GREEN SHOWROOM - http://green-showroom.net
Internationale beurs voor Exclusive Ecological Design Fashion, accessoires, beauty en lifestyle. De Green Showroom vindt plaats in het prestigieuze Adlon Hotel. Hier vindt men eco-collecties en accessoires van hoge kwaliteit terug in luxe hotelsuites, aangevuld met een salon/show en een shop.
ETHICAL FASHION SHOW - http://ethicalfashionshowberlin.com Exposanten van duurzaam geproduceerde casual en streetwear.
LAVERA SHOWFLOOR - www.lavera-showfloor.de
Toegankelijke modeshows die zich richten op eco avant-garde, gelokaliseerd aan Alexanderplatz.
SHOWFLOOR BERLIN - http://showfloorberlin.de
Presentaties van collecties uit Berlijn, Duitsland en Europa met een focus op duurzaamheid en avant- garde.
THEKEY.TO - http://thekey.to
Internationaal evenement voor eco fashion lifestyle and culture in Berlijn ETHICAL FASHION SHOW - http://ethicalfashionshowberlin.com
Hedendaagse eco-vriendelijke en sociaal verantwoorde mode - Berlin INNATEX - www.innatex.de
Internationale beurs voor duurzaam textiel - Hofheim Messecenter Rhein-Main
Robert-Bosch-Straße 5-7 65719 Hofheim (Wallau)
HELDENMARKT - www.heldenmarkt.de
Beurs voor duurzame consumptie – Berlin, Frankfurt, München, Ruhr, Stuttgart
6. TRENDS
ECOLOGISCHE MODE
Zoals wereldwijd groeit ook in Duitsland de ecologische modemarkt. Volgens het Internationaler Verband der Naturtextilwirtschaft groeit de markt zelfs jaarlijks met 20%. Voor kleding uit biologisch katoen en natuurlijk textiel, zoals sisal, kokos, hennep, alpaca, maïs en zijde liggen hier serieuze marktkansen. Actuele thema’s zijn in dit segment ook nieuwe materialen en stofinnovaties.
Om de stabiliteit van de markt te vergroten, zal ook de innovatie van andere vezels moeten worden aangemoedigd. Een ware hype bestaat rond het thema recycling. Zo creëert men modieuze stoffen uit hergewonnen PET-flessen, bamboe, leder, wol of composteerbare kreukstof. Denim ontstaat uit linnen, kapok en soja. Ook een groeiend deel van de Duitse consument koopt steeds bewuster.
Klanten letten meer en meer op de herkomst en verantwoorde productie van mode en zijn dan ook bereid hiervoor meer te betalen. Potentieel is er bovendien ook op het gebied van eco online- shopping, zoals de groene portalen www.bgreen.de of www.avocadostore.de.
Berlijn heeft zich in Europese context opmerkelijk als metropool voor groene mode en duurzaam design, gepositioneerd. Nieuwe beursplatformen en competities op het vlak van Green Fashion zijn hier de afgelopen jaren tot stand gekomen, alsook gespecialiseerde netwerken en dienstverleners.
De bandbreedte van de groene mode is groot; van gebruik van duurzaam materiaal tot hergebruik en opwaardering van gebruikt materiaal is alles mogelijk om de groene collecties te ontwerpen (=>
voor beurzen Eco Fashion zie hoofdstuk BEURZEN) NETWERKEN
Sustainable Design Center - www.sustainable-design-center.de
Onafhankelijk centrum voor het belang van duurzame en eco-intelligente ontwerpen DIENSTVERLENERS
Futurestrategy - www.futurestrategy.de
Denktank voor duurzame ontwikkeling met nadruk op duurzaamheidstrategieën en duurzaamheidcommunicatie. Naast advies aan de privésector engageert futurestrategy zich ook via onderwijsconcepten voor een duurzame ontwikkeling. Met publicaties, voordrachten en workshops draagt futurestrategy ertoe bij om dit thema bij het publiek bekend te maken.
Sieben&siebzig - www.sieben-siebzig.de
Agentschap, combineert goede producten met een modern houding tegenover het leven.
Authenticiteit en organic brands worden gemixt met klassieke marketing tools voor organic fashion, cosmetica, voeding en lifestyle. Sieben&siebzig baat ook een ecologische showroom uit.
Common Works - www.common-works.org
Duurzame modelontwikkeling en transparante modeproducties
Siebenblau - www.siebenblau.de Biologische stoffen
Kunst-Stoffe -www.kunst-stoffe-berlin.de Gerecycleerde materialen
Lichtschatz Projekte - www.lichtschatz.com
100% transparantie en een duurzame productie van textiel, stoffen, garens … PROJECTEN
Braungart (EPEA Environmental Protection Encouragement Agency) - www.epea.com/nl/content/over-ons
ECO-ZEGEL & CERTIFICATEN
Het meest gebruikte en erkende kwaliteitscertificaat voor textiel in Duitsland en de EU is de Öko-Tex Standard 100. Dit vrijwillige certificaat geeft de textiel- en kledingindustrie een uniforme standaard voor consumenten die textiel willen kopen dat vrij is van schadelijke stoffen. Alle grondstoffen, tussenproducten en eindproducten in alle stadia van de productie zijn getest en gecertificeerd voor de naleving van de norm.
Een andere veel gebruikt vrijwillig label is het Europees Ecolabel. Dit biolabel staat voor producten die vervaardigd en gerecycled worden volgens strenge ecologische eisen. Het label wordt toegekend door bevoegde onafhankelijke instanties die verantwoordelijk zijn voor dit zegel op nationaal niveau (www.ecolabel.be/nl/inhoud/het-europees-ecolabel-0).
Een overzicht van de volgende (ook internationale) certificaten relevant voor Duitsland, met beschrijving (in het Duits), vindt u hier:
www.modeaffaire.de/ratgeber/zertifikate Labels:
• Fairtraide Certified Cotton
• Global Organic Textile Standart (GOTS)
• BEST-Siegel
• bluesign Standard
• Naturland-Siegel
• Ökotex
• Naturleder IVN zertifiziert
Meer informatie ook op deze website:
www.wertvoll-berlin.com/blog/2010/06/lesen-uumlber-zertifikate
"GROENE" LABELS IN BERLIJN / ECO FRIENDS ALUC
www.aluc.eu Eco-Label & Shop BANUQ
www.banuq.com Eco-Atelier
BIO SHIRT COMPANY www.bioshirt-company.de Eco-Atelier
CARO E.
www.caro-e.com Eco-Atelier CONNY KÜHL
http://connykuehl.wordpress.com Showroom en Atelier, Recycled Fashion DOROTHEA BECKER
www.dorotheabecker.com Eco-Atelier
ELLEN EISEMANN www.ellen-eisemann.de Eco-Atelier
FORTSCHRITT - BERLIN www.fortschritt-berlin.de Eco-Label & Shop
FRAU WAGNER www.frauwagner.com Atelier, Recycled Fashion FRIENDLY FUR
www.friendlyfur.de Eco-Atelier
ICA WATERMELON www.icawatermelon.com Eco-Atelier
ISABELL DE HILLERIN www.isabelldehillerin.com Eco-Atelier
KASKA HASS COUTURE www.kaskahass.de Eco-Atelier
KEN PANDA
www.kenpanda.com Eco-Atelier
KSIA
www.ksia-berlin.com Eco-Atelier
MAGDALENA SCHAFFRIN www.magdalenaschaffrin.com Eco-Atelier
MAYAROSA DRESSES & SKIRTS www.mayarosa.com
Eco-Atelier MAYER
www.mayer-berlin.com
Showroom Berlin, Recycled Fashion MIKA MODIGÅRD
www.mikamodiggard.com Eco-Atelier
MIKENKE
www.mikenke-berlin.com Eco-Atelier
MILDE
www.milde-berlin.com
Atelier & Showroom, Eco-Label & Shop RECLOTHINGS
www.danielkroh.de Recycled Fashion
SAG + SAL www.sagsal.com Recycled Fashion SAMORITO
www.samorito.com Eco-Label & Shop SCHMIDTTAKAHASHI www.schmidttakahashi.de Atelier, Recycled Fashion SLOWMO
www.slowmo.eu Eco-Label & Shop Sommergold
www.sommergold.eu Eco and fair-trade fashion
TINGDING www.tingding.de Recycled Fashion TRECHES
www.treches.com Eco-Label & Shop TRIPEN
www.trippen.com Eco-Label & Shop
UPCYCLING FASHION STORE www.upcycling-fashion.de Recycled Fashion
"GROENE" CONCEPT STORES IN BERLIJN Wertvoll
www.wertvoll-berlin.com Green Fashion to go Glore
www.glore.de
Concept store for globally responsible fashion VAN LIEBLING STORE
www.van-liebling.com Green Fashion to go SUPERMARCHÉ
www.supermarche-berlin.de
Green Fashion* Ethical Fashion* handmade Design
NACHTIGÄLLER NATÜRLICH www.nachtigaeller-natuerlich.de Green Fashion to go
ECO SHOWROOM www.eco-showroom.de Green Fashion to go
NATURKAUFHAUS
www.naturkaufhaus-gmbh.de Green Fashion to go
POP-UP STORES
In 2004 opende het Japanse Avantgarde-Modelabel Comme des Garçons de eerste pop-up store in Duitsland, meerbepaald in het centrum van Berlijn. Sindsdien zit het concept in de lift. Regelmatig duiken dergelijke tijdelijke winkels op in de grote steden, voornamelijk in Berlijn, München, Hamburg en Keulen. In Oude opslaghallen, garages of clubs worden nieuwe en oude producten geënsceneerd en de openingstijden worden, net als bij een geheim feest alleen maar via mond-tot- mond reclame verspreid.
Met het improvisatie- en ondergrondse karakter van Comme de Garçons hebben de hedendaagse pop-up stores niet veel meer gemeen. Maar hun aantrekkingskracht zijn ze echter nooit kwijtgeraakt. Wie er niet was, heeft het beste gemist.
Een pop-up store wordt gedefinieerd als een eenmalige, tijdelijke en op één locatie begrensde commerciële enscenering van een bepaald merk. Via een authentiek design, de creatie van schaarste in het productengamma, een op belevenis gebaseerd interactief programma en het gebruik van sociale media kunnen zo op lange termijn strategische en communicatieve doelen gerealiseerd worden en op korte termijn een grotere omzet behaald worden. Daarmee bevindt de pop-up store zich qua profiel tussen de niet-tijdelijke ‘Flagship-Store’ en eenmalige acties als de ‘Point of Sale’.
Doel van de pop-up store is in eerste instantie om de consument de wereld van een merk zo sensueel en authentiek mogelijk te laten beleven. Op die manier ontstaat een emotionele en rechtstreekse interactie tussen klant en bedrijf, maar ook met de omgeving (bijvoorbeeld met de lokale pers). De opening van een pop-ups store moet de bekendheid van een merk en de marktwaarde opkrikken.
Voordelen van deze formule zijn onder meer:
• Beperkte vaste kosten en kosten voor reclame
• Interessante verkooplocatie
• Grote geloofwaardigheid door mond-tot-mondreclame
• Interessante doelgroepen
• Direct contact tussen klant en producent
Volgens een Duits onderzoek zijn de belangrijkste succesfactoren bij het slagen van de formule:
• Keuze van de locatie: In welke stad en in welke buurt?
• Keuze van het product: Vooral producten rond lifestyle en luxe scoren (mode, juwelen, hightech, cosmetica).
• Winkeldesign: visueel aantrekkelijk met aandacht voor het tijdelijke karakter van de winkel
• Merkenbeleid: Er moet een duidelijke, thematische samenhang (‘fit’) zijn tussen het merk en de pop-up store.
• Doelgroep: voornamelijk de ‘generatie Y’.
• Geïntegreerde marketingcommunicatie: de marketing rond de pop-up store kan slechts een maal gebruikt worden en is daardoor erg belangrijk.
• Creatie van schaarste op productiegebied. Acties zoals Limited Editions, personalisering van een product en tijdelijke kortingen in de pop-up store zorgen voor een grotere koopprikkel en een verhoging van de exclusiviteit van het merk. Het feit dat een product enkel en tijdelijk in die ene winkel te koop is, geeft consumenten het gevoel dat ze dringend de pop-up store moeten bezoeken.
Bron en meer informatie:
www.mba-berlin.de/fileadmin/user_upload/MAIN-
dateien/1_IMB/Working_Papers/2012/WP_69_online.pdf
7. FEDERATIES
Gesamtverband Textil + Mode - www.textil-mode.de
• Verband der Textil- und Bekleidungsindustrie Berlin und Brandenburg e. V.
• Hoort bij Gesamtverband Texil + Mode
• Hier vindt u ook de andere Duitse regionale federaties (‘Landesverbände’) Contact:
Wichmannstraße 20 10787 Berlin t +49 30 262-1009 f +49 30 262-1000 ra.schmidt@berlin.de
Verband deutscher Mode- und Textildesigner e.V. - www.vdmd.de Bundesverband Deutscher Textileinzelhandel e.V. - www.bte.de
8. NETWERKEN EN CO-WORKING-SPACES
NETWERKEN
Berlindesign.net - www.berlindesign.net Netzwerk Berliner Produktdesigner
Berlin Fashion Network - www.berlinfashionnetwork.com Berlin Partner - www.berlin-partner.de
Berlin Business Location Center - www.businesslocationcenter.de Internationales Design Zentrum Berlin (IDZ) - www.idz.de
Creative City Berlin - www.creative-city-berlin.de Create Berlin - www.create-berlin.de
Designpool.berlin - www.designpool-berlin.de Designszene Berlin - www.designszeneberlin.de
Landesinitiative Projekt Zukunft - www.projektzukunft.berlin.de
CO-WORKING SPACES / CO-SEWING ATELIERS Naehinstitut - www.naehinstitut.de
Nadelwald - www.nadelwald.de Josetti-Höfe - www.josetti-hoefe.de Aquacarré - www.aqua-carre-berlin.de Betahaus - www.betahaus.de
Retailconcept:
Bikinihaus Berlin - www.bikinihaus.de
9. DEPARTMENT EN CONCEPT STORES
De Duitse modemarkt is sterk gedomineerd door Mono-label-stores en department stores.
Hieronder volgt een overzicht van winkels met een sterk imago bij de Duitse consument.
DEPARTMENT STORE Departmentstore Quartier 206 Friedrichstrasse 71
10117 Berlin
T +49 30 20 94 65 00
mail@departmentstore-quartier206.com www.dsq206.com
Galeries Lafayette Friedrichstrasse 76-78 10117 Berlin
T +49 30 20 94 80
berlin@galerieslafayetteberlin.de www.galerieslafayetteberlin.de KaDeWe
Tauentzienstrasse 21-24 10789 Berlin
T +49 30 21 21 0 info@kadewe.de www.kadewe.de
CONCEPT STORES The Corner Berlin Französische Strasse 40 10117 Berlin
T +49 30 20 67 09 40 mail@thecornerberlin.de www.thecornerberlin.de 14 OZ Store Berlin Mitte Neue Schönhauser Str. 13 10178 Berlin
T +49 (0)30 280 40 514 store@14oz-berlin.com www.14oz-berlin.com/berlin Andreas Murkudis
Potsdamer Strasse 81E 10785 Berlin
T +49 30 68 07 98 30 6 shop@andreasmurkudis.com www.andreasmurkudis.com BFN Concept Store
Rosenthaler Strasse 40/41 (Hackesche Höfe, Hof 3)
10178 Berlin
T +49 30 99 54 34 20
conceptstore@berlinfashionnetwork.com www.berlinfashionnetwork.com/bfncs Chelsea Farmer’s Club
Schlüterstrasse 50 10629 Berlin
T +49 30 88 72 74 74
info@chelseafarmersclub.de www.chelseafarmersclub.de Darklands
Heidestrasse 46-52 (Gebäude 7) 10557 Berlin
buy@darklandsberlin.com www.darklandsberlin.com F95 – The Fashion Store Luckenwalderstrasse 4-6 10963 Berlin
T +49 30 42 08 33 58 hi@f95store.com www.f95store.com Happy Shop Torstrasse 67 10119 Berlin
T +49 30 29 00 95 01
happy@happyshop-berlin.com www.happyshop-berlin.com Konk
Kleine Hamburger Strasse 15 10117 Berlin
T +49 30 28 09 78 39 mail@konk-berlin.de www.konk-berlin.de Lunettes (Vintage Brillen) Torstrasse 172
10115 Berlin
T +49 30 44 71 80 50 info@lunettes-selection.de www.lunettes-shop.de Oukan
CONCEPT STORE FOR JAPANESE &
INTERNATIONAL AVANT-GARDE Kronenstrasse 71
10117 Berlin
T +49 30 20 62 67 00 hello@oukan.de www.oukan.de
Ress-Berlin
Oranienburger Strasse 4-5 10178 Berlin
T +49 30 24 08 51 31 info@ress-berlin.de www.ress-berlin.de Soto
Torstrasse 72 10119 Berlin
T +49 30 25 76 20 70 info@sotostore.com www.sotostore.com Voo Store
Oranienstrasse 24 10999 Berlin
T +49 30 61 65 11 19 service@vooberlin.com www.vooberlin.com
Innovatief design- en retailconcept:
Bikinihaus Berlin www.bikinihaus.de
Asset Management Bikini Berlin Hardenbergplatz 2
10623 Berlin T +49 30 554964-25 F +49 30 554964-99 ca.janssen@hausbau.de www.hausbau.de
10. BLOGS
AMD Blog - www.amd-berlin.net
ArtSchoolVets - www.artschoolvets.com BerlinDesignBlog - www.berlindesignblog.de Berlin Pieces - http://berlinpieces.com Berlin Streestyle - http://berlinstreetstyle.de bored & beautiful - http://blog.styleserver.de
Burda Style Blog - www.burdastyle.de/aktuelles/blog Dandy Diary - http://dandydiary.de
De:Bug Modeblog - http://de-bug.de/mode Fashion Insider - www.fashion-insider.de GlamCanyon - http://glamcanyon.blogspot.de Glamour Blogs - www.glamour.de/blogs LesBerlinette - www.lesberlinettes.com LesMads - www.lesmads.de
Das deutsche Modeblog modabot - www.modabot.de
MODE-BLOG.EU - www.mode-blog.eu Stil in Berlin - www.stilinberlin.de Styleclicker - www.styleclicker.net
Styles Report Berlin - www.stylesreportberlin.com sugarhigh - www.sugarhigh.de
Superior Mag - www.superior-mag.com Meer blogs zijn te vinden op:
www.modabot.de/modabot-special-deutsche-modeblogs-eine-provisorische-auflistung www.modekultur.info
http://modesearch-berlin.de
BLOGS & MAGAZINES GREEN FASHION
Korrekte Klamotten - http://korrekte-klamotten.de das netzwerk der neue ökofairen modeszene Kirsten Brodde - www.kirstenbrodde.de Grüne Mode
Utopia-City.com - http://city.utopia.de Stadtführer für strategischen Konsum
11. TIJDSCHRIFTEN
Textilwirtschaft - www.textilwirtschaft.de News|Fashion | Business
Grootste Duitse tijdschrift over modebusiness voor beslissingnemers binnen handel en industrie.
Actuele informatie over de daily fashion business TM / TM-digital.de / TM Fashion Guide
Crossmediale vakpublicaties rond mode, design, marketing en handel Uitgegeven door:
B+B Media Company GmbH Hildebrandtstraße 24D 40215 Düsseldorf Postadres:
Postfach 101701 40008 Düsseldorf T +49 211 8303-0 F +49 211 8303-200
Modekultur - www.modekultur.info Online modetijdschrift voor Berlijn
12. OPLEIDING
UdK - Universität der Künste Fakultät für Gestaltung T +49 30 31 85 0 www.udk-berlin.de
Bezoekersadres: Postadres:
Straße des 17. Juni 118 Postfach 12 05 44
10623 Berlin 10595 Berlin
Kunsthochschule Berlin Weißensee Hochschule für Gestaltung
Bühringstraße 20 13086 Berlin T +49 30 47705-0 F +49 30 47705-290
sekretariat.rektorin@kh-berlin.de www.kh-berlin.de
Fachhochschule für Technik und Wirtschaft Berlin (FHTW) Fachbereich Gestaltung
Wilhelminenhofstraße 75A 12459 Berlin
T +49 30 5019 - 0 F +49 30 5090 134
http://md-bachelor.htw-berlin.de/kontakt/
www.fhtw-berlin.de ESMOD Berlin
Internationale Kunsthochschule für Mode Görlitzer Str. 51
10997 Berlin www.esmod.de Bachelor Office:
T +49 30 6112214 F +49 30 6112187 info@esmod.de
Facebook: https://de-de.facebook.com/EsmodBerlin Blog: http://esmodberlin.wordpress.com
Master Office:
T +49 30 612 85110 master@esmod.de
Berufsausbildungszentrum Lette-Verein Stiftung des öffentlichen Rechts
Viktoria-Luise-Platz 6 10777 Berlin
T +49 30 21994-111 www.lette-verein.de
F +49 30 21994-241
Oberstufenzentrum Textiltechnik und Bekleidung info@lette-verein.de
www.osz-bekleidung-mode.de Filiaal I
Kochstraße 9 10969 Berlin T +49 30 253915-11 F +49 30 253915-15
info@osz-bekleidung-mode.de Filiaal II
Albrechtstraße 27 10117 Berlin
T +49 30 2887886-11 F +49 30 2887886-12
alb@osz-bekleidung-mode.de BEST-Sabel-Bildungszentrum GmbH
Fachoberschule für Gestaltungstechnik, Berufsfachschule für Design Lindenstraße 42
12555 Berlin T +49 30 656610-0 F +49 30 656610-50 design@best-sabel.de www.best-sabel.de
www.design.best-sabel.de
AMD Akademie Mode & Design Standort Berlin
Franklinstraße 10 10587 Berlin T +49 30 3309976–0 berlin@amdnet.de www.amdnet.de Mediadesign
Hochschule für Design und Informatik GmbH Lindenstraße 20 – 25
10969 Berlin T +49 30 399266-18 F +49 30 399266-15
info-ber@mediadesign-fh.de www.mediadesign.de
13. BRONNEN
German Marketing Survey: German Market for Textile and Clothing
http://ukrexport.gov.ua/i/imgsupload/file/Market_Survey_Textile_Germany_en.pdf Gesamtverband textil+mode: annual reports
www.textil-mode.de/english/Archive/Annual-Reports/K417.htm Handbuch “Ecofashion – Mode mit Zukunft”
http://images.umweltberatung.at/htm/final_handbuch_ecofashion_mode_mit_zukunft_web.pdf Handelsblatt “Das Duell der Schönen”
www.handelsblatt.com/panorama/lifestyle/deutschlands-modehauptstadt-aufwendige- messeauftritte-sind-out/7444456-3.html (31.10.2013)
IXPOS – The German Business Portal
www.ixpos.de/IXPOS/Navigation/EN/Your-business-in-germany/Business-sectors/Consumer- goods/textiles.html?view=renderPrint
“Modestandort Berlin” – Brochure Uitgegeven door Berlin Partner GmbH Ludwig Erhard Haus
Fasanenstr. 85 10623 Berlin
www.berlin-partner.de
www.businesslocationcenter.de
Online: www.businesslocationcenter.de/imperia/md/content/blc/broschueren/modestandort- berlin-de.pdf
Modestandort Berlin – berlin.de
www.berlin.de/sen/wirtschaft/abisz/mode.html Info Mode in Berlijn
www.businesslocationcenter.de/mode
Projekt Zukunft: Green Fashion/ Sustainable Design in Berlin (2010)
www.berlin.de/projektzukunft/fileadmin/user_upload/pdf/magazine/Green-Fashion_Web- 06072010.pdf
Textilwirtschaft
www.textilwirtschaft.de
DB Research – Textile and Clothing Industry
www.dbresearch.com/PROD/DBR_INTERNET_EN-PROD/PROD0000000000275381/Textile and clothing industry: Innovation and internationalisation as success factors.PDF
Pop-up-Stores im Modebereich:
Erfolgsfaktoren einer vergänglichen Form der Kundeninspiration, 07/2012 www.mba-berlin.de/fileadmin/user_upload/MAIN-
dateien/1_IMB/Working_Papers/2012/WP_69_online.pdf of
www.mba-berlin.de/de/imb-community/forschung/ (Nr. 69 van 2012)
