Klaar voor een energie-neutrale toekomst!

(1)

RUWBOUW

TEKST: KMD Communication

Passieframen

Klaar voor een energie-neutrale toekomst!

Onder impuls van Europa zullen alle nieuwbouwwoningen

vanaf 2021 zo goed als energieneutraal moeten zijn. Naast het

isoleren van daken en muren is het raam een van de belangrijkste bouwelementen om aan die eisen te voldoen. Door de

combinatie van verschillende houtsoorten of zelfs

verschillende materialen slagen

raamfabrikanten erin om de isolatie- waarde of U-waarde aanzienlijk te

laten dalen.

(2)

W

ie bouwt of verbouwt, kijkt vandaag vooral hoe het energieverbruik van een woning beperkt kan worden. De wetgeving legt voor nieuwbouw en grondige renovatie immers strenge eisen op het vlak van energieprestaties op. Maar ook bij een bescheiden renovatie wordt vaak in de eerste plaats gekeken hoe er energie bespaard kan worden.

Naast de isolatie van dak en muren hebben raampartijen een belangrijke invloed op de energieprestatie van de woning.

Ramen zijn immers vaak grote warmte- verliesposten. Verlangt u optimale thermische prestaties van de ramen in uw woning, dan moet u rekening houden met alle raamonderdelen: de profielen (en het beslag), de beglazing, de dichtingen tussen de profielen onderling en de aansluiting raam/muur.

Raamfabrikanten hebben de laatste jaren enorm veel inspanningen geleverd om de isolatiewaarde (U-waarde) van de ramen te verbeteren. Naast het gebruik van isolerende beglazing werd vooral geïnvesteerd in de ontwikkeling van beter isolerende raamprofielen. Daarbij worden soms verschillende houtsoorten of verschillende grondstoffen (hout, aluminium, kunststof,...) in eenzelfde raamprofiel gecombineerd, wat resulteert in superisolerende ramen en zelfs ‘passieframen’.

Het begrip ‘passiefraam’

Een raam is ‘passief ’ als de maximale warmtedoorgangscoëfficiënt van het raamkader (U_f-waarde) kleiner dan of ge- lijk aan 0,8 W/m²K is. Bovendien zijn die ramen ook uitgerust met driedubbele beglazing met een U_g-waarde van 0,7 W/m²K. De totale U-waarde van een raam (U_w-waarde) is erg belangrijk, want dat heeft een invloed op de energieprestatie

van de woning. Hoe lager het getal, hoe beter het raam isoleert. Een passiefraam is steeds getest en gecertificeerd door een onafhankelijke instantie, u kunt er altijd een testverslag van opvragen. Het concept passieframen wordt vaak in één adem genoemd met begrippen als superisolerende ramen, die een U-waarde van maximaal 1,0 W/m²K hebben. Dat is be- grijpelijk, want de thermische prestatie is voor beide soorten ramen een zeer belangrijke eigenschap.

Naast de isolatiewaarde van de profielen en het glas, hangt er echter ook heel veel af van de luchtdichte montage, enerzijds tussen glas en profiel en anderzijds tussen de vaste en opengaande elementen met meerdere dichtingen en beslag dat het raam gelijkmatig aandrukt. Ten slotte moet ook de installateur veel belang hechten aan een correcte integratie – zonder kieren, dus met een perfecte luchtdichtheid – in de bouwschil.

Verschillende types raam- profielen

De aard (of het materiaal) van het raam – hout, pvc of aluminium – heeft steeds

minder invloed op de thermische isolatiewaarde van een raamconstructie. Boven- dien produceren fabrikanten meer en meer passieframen in zowel hout, pvc als aluminium, waarbij de U-waarden nog aanzienlijk verbeterd worden.

Hout

Hout, meestal meranti, afzelia of afrormo- sia, heeft door zijn massa een goede isolatiewaarde. Maar passieframen bestaan uit gelamineerd hout. Die bestaan uit meerdere lagen hout van dezelfde of verschillende soorten, die onder druk verlijmd worden. De combinatie van hout met kurk zorgt voor nog betere prestaties. De zichtbare kanten zijn vol hout, terwijl in de kern kurk als isolator wordt ingezet.

Verder kunnen houten ramen ook voorzien zijn van luchtkamers of gesloten isolerende kamers gevuld met kunststof. Wat ook mogelijk is, is dat aan de buitenzijde van het raam een aluminium profiel ge- monteerd wordt dat gevuld is met polyurethaan. Dergelijke houten ramen zijn ook gemakkelijk luchtdicht te maken waardoor ze iets goedkoper zijn dan ramen van pvc of aluminium.

28

I k g a B o u w e n & R e n o v e r e n • m a a r t 2 0 1 3

RUWBOUW

➤

(3)

Pvc

De nieuwste generaties pvc-raamprofielen presteren zeer goed op het vlak van thermische isolatie, voornamelijk dankzij het meerkamersysteem. Die verschillende kamers zorgen voor de thermische onderbreking: de lucht zit vast in de kamers en vormt een buffer, waardoor de warmteoverdracht daalt en daardoor ook het warmteverlies zakt.

In een passiefraam wordt de grootste kamer opgevuld met isolatiemateriaal, waardoor de U-waarde nog verder daalt.

Ter info: het eerste passief schuifraam in ons land was er eentje uit pvc. In die pvc- ramen worden ook de inwendige meta- len versterkingen vervangen door poly-

amide versterkingen. Er bestaan ook profielen uit glasvezelversterkt pvc, een kunststof waarbij de hele kern bestaat uit pvc vermengd met glasvezel. Het gebruik van soepele voorgevormde of zelfs co- geëxtrudeerde dichtingen zorgen voor een perfecte luchtdichtheid tussen vaste en opengaande delen, waardoor de energieprestatie van de ramen niet afneemt.

Aluminium

Het aluminium raam van vandaag, tot slot, is helemaal niet meer wat het geweest is:

een gigantische koudebrug. Door de hoge warmtegeleidbaarheid van aluminium was een dergelijk raam lang niet geschikt RUWBOUW

stairs // doors // walls

evolis 100 // 8500 kortrijk // belgium // T +32 56 210 210 // www.avc.eu

Bezoek ons op Batibouw

HAL 3 - 424

for all stages of life

(4)

voor gebruik in passief- en lage-energie- woningen. Maar dankzij de nieuwe ont- wikkelingen met meerdere dichtingen tussen kader en vleugel gecombineerd met een driekamersysteem, scoren de hui- dige aluminium ramen goed tot zeer goed op het vlak van thermische isolatie. Twee aluminium profielen worden met kunst- stofprofielen doorlopend met elkaar ver- bonden tot een kader. Zo ontstaat een tus-

senkamer – wel of niet opgevuld met een isolerende materiaal zoals polyurethaan of opgedeeld in meerdere kleinere kamers – die op het vlak van thermische isolatie een meerwaarde biedt. Hoe dieper deze kamer, hoe beter de isolatiewaarde van het profiel. Aluminium ramen bieden eveneens een hoge stabiliteit en zijn vormvast, zodat ook geen lekken door ver- vormingen ontstaan.

Altijd drievoudige beglazing

Een raam bestaat echter niet alleen uit profielen. De thermische isolatiewaarde van ramen hangt ook af van het glas, dat nu eenmaal de grootste oppervlakte in het volledige raam inneemt. Kies daarom voor driedubbele beglazing (U_g-waarde 0,6 of 0,7 W/m²K) als u echt passief wilt bouwen en zeker voor dubbel glas (U_g-waarde 1,0 of 1,1 W/m²K) voor elke energiezuinige woning.

Als u dergelijke zwaardere beglazing gebruikt, is er extra aandacht nodig voor de sterkte van de opengaande delen. Hoe meer glasplaten er gebruikt zijn in een profiel (gelaagd, drievoudig,...), hoe zwaarder het raam. Het gewicht van het

31

➤

bringing the outdoor in

evolis 100 // 8500 kortrijk // belgium // T +32 56 210 210 // www.avc.eu

Bezoek ons op Batibouw HAL 1 - 402

for all places in life

(5)

glas kan een profiel vervormen, waardoor bijvoorbeeld een open- gaand deel van een raam kan ver- zakken. Voor dergelijke ramen moeten de profielen van een betere en sterkere hoekverbinding voorzien zijn, en met aangepast beslag uitgerust. Om alle proble-

men te vermijden, respecteert u het best de maximale afmetingen die door de producent bepaald en getest zijn.

Lekken vermijden

En er is meer: een raam moet ook correct geïnstalleerd worden. Het heeft immers geen zin om superisolerende ramen of passieframen te voorzien als die niet luchtdicht geïnte- greerd zijn.

Als u het raam sluit, dan moet het ook werkelijk dicht zijn.

Fabrikanten voorzien hun ramen dan ook van beslag met meerdere, al dan niet regelbare sluitpunten. Dat beslag zal ervoor zorgen dat de dichtingen goed aangedrukt worden, zodat er geen kieren ontstaan. Dergelijk raambeslag was oorspronkelijk ontwikkeld om de veiligheid te verhogen en om ramen met grotere afmetingen mogelijk te maken, maar draagt dus ook bij tot een verbetering van de luchtdichtheid tussen het vaste raamkader en de openslaande vleugels, omdat het een betere dichting tussen de twee elementen garandeert wanneer het raam gesloten is. Bo- vendien zijn vandaag bijna alle raamprofielen (hout, pvc en aluminium) uitgerust met speciale voorgevormde dichtingen die overal maximaal aangedrukt zijn.

U moet ook toezien op een goede aansluiting van de raam- kaders op het metselwerk. Kieren moeten absoluut verme- den worden, want het minste lek doet heel veel van de ge- leverde inspanningen teniet. Als uw woning echter elders niet luchtdicht is, heeft het uiteraard veel minder zin om superisolerende ramen te plaatsen. Alle warmte en energie

➤

(6)

RUWBOUW

gaat dan via allerlei kieren naar buiten. Als u re- noveert, is het dan ook in de eerste plaats aan- gewezen om alle kieren in uw woning te dich- ten met een verbeterende isolatie.

Een energiezuinige toekomst tegemoet

We moeten met z’n allen energie besparen. De normen op het vlak van energieprestaties van woningen worden immers steeds maar stren-

ger. We zijn op weg naar energieneutrale nieuwbouwwoningen en ook in renovatie is energiezuinigheid een kernbegrip. Naast de specifieke voordelen van de verschillende grondstoffen zijn de thermische isolatie en de luchtdichtheid de grootste troeven van passieframen. Passieframen passen dan ook ontegen- sprekelijk binnen het concept, dat een ant- woord biedt op het lage-energievraagstuk. En niet alleen voor passiefwoningen. Deze ramen kunnen in elk type woning hun nut bewijzen om het energieverbruik te beperken. Slechts een klein percentage van de woningen is een echt passiefhuis. Maar er zijn ook lage-energie- en (bijna) nulenergiewoningen, waar de integratie van passieframen het energieverbruik aanzienlijk kan beïnvloeden.

De verschillende raamfabrikanten hebben vandaag al oplossingen, met een U-waarde die voldoet aan de gestelde eisen. Wie kiest voor dergelijke superisolerende ramen en daarbij ook de hele bouwschil aanpakt om koude- bruggen en luchtlekken uit te schakelen, is vandaag al klaar voor de energiezuinige woningen van morgen. ■

34 Lees meer op

www.ikgabouwen.be

Thermografie en blowerdoortest

Om de doeltreffendheid van de isolatie en de luchtdichtheid van de bouwschil van uw woning (en dus ook van uw ramen) te testen, beschikt u over twee technieken:

thermografie en de blowerdoortest.

Een lijst van interessante adressen vindt u op pagina 202

Passieframen:

zin of onzin?

Ongeacht het niveau van de isolatie en de kwaliteit van de ventilatie, in een woning waar dagelijks geleefd wordt, wordt continu een grote hoeveelheid waterdamp geproduceerd (kookdampen, het gebruik van de badkamer,...). Die waterdamp heeft de neiging om te condenseren op de koudste oppervlakken. Indien de ramen een betere isolatiewaarde noteren dan de andere wanden (muren of plafonds), zal op die laatste condensatie ontstaan, met alle risico’s van dien (schimmelvorming,...).

Daarom is het belangrijk dat de ramen altijd die onderdelen van de bouwschil zijn die het minst goed presteren op isolatievlak.

Condensatie op de ruiten is immers veel minder nefast voor uw woning én uw gezondheid dan vocht in de muren en de plafonds!

Houd er ook rekening mee dat wanneer u kiest voor passieframen, u kiest voor een duurder raamtype.

De meerkost voor dergelijke ramen heeft geen enkel zin als u die niet kunt compenseren door middel van een lagere energiefactuur. Vraag daarom aan uw EPB-verslaggever om met behulp van zijn software een simulatie te maken om zeker te zijn van uw return on investment.