RAPPORT. Integraal Beheerplan Openbare Ruimte Gemeente Lansingerland

(1)

RAPPORT

Integraal Beheerplan Openbare Ruimte

2017 - 2024

Klant: Gemeente Lansingerland

Referentie: T&PBD9802R001F01 Versie: 01/Finale versie Datum: 30 augustus 2016

(2)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

30 augustus 2016 IBP 2017 - 2024 T&PBD9802R001F01 i

HASKONINGDHV NEDERLAND B.V.

Laan 1914 no.35 3818 EX Amersfoort Netherlands Transport & Planning Trade register number: 56515154 +31 88 348 20 00 +31 33 463 36 52 info@rhdhv.com royalhaskoningdhv.com

T F E W

Titel document: Integraal Beheerplan Openbare Ruimte Ondertitel: IBP 2017 - 2024

Referentie: T&PBD9802R001F01 Versie: 01/Finale versie Datum: 30 augustus 2016 Projectnaam: IBP 2017 - 2024 Projectnummer: BD9802

Auteur(s): RHDHV

Opgesteld door: Lennert van Dien

Gecontroleerd door: C.P. Schut, P.S. den Otter

Datum/Initialen:

Goedgekeurd door: P.S. den Otter

Datum/Initialen:

Classificatie Projectgerelateerd

Disclaimer

No part of these specifications/printed matter may be reproduced and/or published by print, photocopy, microfilm or by any other means, without the prior written permission of HaskoningDHV Nederland B.V.; nor may they be used, without such permission, for any purposes other than that for which they were produced. HaskoningDHV Nederland B.V. accepts no responsibility or liability for these specifications/printed matter to any party other than the persons by whom it was commissioned and as concluded under that Appointment. The quality management system of

HaskoningDHV Nederland B.V. has been certified in accordance with ISO 9001, ISO 14001 and OHSAS 18001.

(3)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

30 augustus 2016 IBP 2017 - 2024 T&PBD9802R001F01 ii

Inhoud

1 Inleiding 2

1.1 Algemeen 2

1.2 Leeswijzer 4

2 Missie, Ontwikkelingen, Doelen en Uitgangspunten 4

2.1 Missie gemeente Lansingerland 5

2.2 Ontwikkelingen beheer openbare ruimte 5

2.3 Bestuurlijke doelen 5

2.4 Uitgangspunten 6

2.4.1 Algemeen 6

2.4.2 Vakjury 6

2.4.3 Publieksjury 6

3 Kaders 7

3.1 Wettelijk kader 7

3.2 Kwaliteitsnormen 7

3.2.1 Technische kwaliteit 7

3.2.2 Beeldkwaliteit 8

4 Werkwijze beheer regiegemeente 10

4.1 Levenscyclus Openbare Ruimte 10

4.2 Duurzaamheid 11

4.3 Beheren op basis van kwaliteitsbeleving 11

4.4 Beheren op basis van assetmanagement 12

4.5 Omgevingsmanagement 14

5 Huidige Situatie 15

5.1 Areaal kwantiteit en waarde assets 16

5.2 Huidige beoordeling door de vakjury 17

5.3 Huidige beoordeling door de publieksjury 17

6 Meerjarenonderhoudsplanning 19

6.1 Strategie Integraal afgestemde programmering 20

6.2 Prioritering 20

6.3 Methodiek integrale aanpak 21

6.4 Projecten 22

(4)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

30 augustus 2016 IBP 2017 - 2024 T&PBD9802R001F01 iii

7 Financiën 23

7.1 Indeling budgetten 24

7.2 Financiële uitgangspunten 24

7.3 Budgetten en confrontatie 26

7.3.1 Investeringen 26

7.3.2 Exploitatie 27

7.3.3 Toelichting confrontatie investeringskredieten en exploitatiebudgetten 28

8 Risico’s 30

9 Ontwikkelagenda 32

Bijlagen

Bijlage 1: Wettelijk kader

Bijlage A t/m H: Assetbeheerplannen

(5)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

30 augustus 2016 IBP 2017 - 2024 T&PBD9802R001F01 iv

(6)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

30 augustus 2016 IBP 2017 - 2024 T&PBD9802R001F01 1

(7)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

1 Inleiding

1.1 Algemeen

Voor u ligt het Integraal Beheerplan Openbare Ruimte (IBP). Het IBP vormt het kader voor het beheer en onderhoud van de kapitaalgoederen (assets) van de gemeente Lansingerland. Het biedt duidelijkheid over wat er moet gebeuren om de waarde van de openbare ruimte in stand te houden, waarom dat gedaan wordt, hoe het uitgevoerd wordt en wat het kost. Daarmee streeft de gemeente naar een doelmatig en eenduidig beheer en onderhoud van de openbare ruimte.

Er is bewust gekozen voor een integraal beheerplan. Integrale samenwerking en afstemming van

onderhoud tussen de verschillende assets zorgt voor efficiënt beheer. In het hoofdrapport van het IBP zijn kaders, uitgangspunten en doelen opgenomen die voor alle assets van toepassing zijn. Asset specifieke informatie is opgenomen in de assetbeheerplannen (acht stuks), die als bijlagen A t-m H bij het IBP zijn toegevoegd. Het IBP heeft een looptijd van acht jaar en is van toepassing op de periode van 2017 t/m 2024. Het IBP 2017-2024 zal 2-jaarlijks worden herijkt dan wel geactualiseerd inclusief bestuurlijke vaststelling.

Het IBP vormt samen met het in 2015 vastgestelde verbreed gemeentelijk rioleringsplan (vGRP 2016- 2020) het kader voor alle werkzaamheden in de openbare ruimte. Het beheer van gebouwen, sportvelden en begraafplaatsen, die los staan van de openbare ruimte, zijn in aparte beheerplannen beschreven.

De assets van de gemeente, waar dit IBP betrekking op heeft zijn:

Wegen (Bijlage A)

Groen (Bijlage E)

Kunstwerken (Bijlage B)

Spelen (Bijlage F)

Openbare verlichting (Bijlage C)

Stof- en Onkruidbestrijding (Bijlage G)

Borden, belijning en straatmeubilair (Bijlage D)

Water (Bijlage H)

(8)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

(9)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

1.2 Leeswijzer

In hoofdstuk 2 worden de missie, ontwikkelingen, doelen en uitgangspunten van de gemeente

Lansingerland benoemd. Deze vormen de basis voor alles dat Lansingerland doet. In hoofdstuk 3 wordt een vertaling gemaakt van die doelen naar kaders voor het beheerplan.

In het vierde hoofdstuk wordt de werkwijze van de gemeente toegelicht. Hoe wordt duurzaamheid meegenomen, assetmanagement, omgevingsmanagement binnen de regiegemeente.

In hoofdstuk 5 is de huidige situatie weergegeven qua areaal kwantiteit en kwaliteit.

Hieruit volgt het meerjarenonderhoudsprogramma in hoofdstuk 6 en de vertaling naar financiële gevolgen in hoofdstuk 7.

Beheren van assets kent altijd risico’s, hoofdstuk 8 gaat daarom in op hoe Lansingerland verantwoord met risico’s om gaat. Ook is de organisatie continue bezig om zich te verbeteren; hoofdstuk 9 zoomt in op de zaken die Lansingerland de komende tijd gaat doen om steeds beter te worden; dit noemen we de ontwikkelagenda.

(10)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

2 Missie, Ontwikkelingen, Doelen en Uitgangspunten

2.1 Missie gemeente Lansingerland

De gemeente heeft de volgende missie geformuleerd. Deze missie vormt de basis voor verdere keuzes die de gemeente maakt.

“Lansingerland is een gemeente die met lef en ambities groeit, maar nooit vergeet aan te haken op het

‘waardevolle bestaande’. Waar men expert is in het kleinschalig organiseren van grootschaligheid. Waar men stedelijke elementen gebalanceerd weet te integreren om zo ook het dorpse karakter te behouden.

Waar bedrijven in een innovatief en ambitieus ondernemersklimaat de ruimte krijgen om te groeien. Een gemeente waar mensen met plezier en betrokkenheid wonen, waar zij een beschut gevoel ervaren zonder dat het benauwt of uitsluit” [bron: Lang Leve Lansingerland, onderzoek naar identiteit van Lansingerland]

2.2 Ontwikkelingen beheer openbare ruimte

De openbare ruimte is het visitekaartje van de gemeente Lansingerland. Het beheer is er op gericht om de openbare ruimte in technisch opzicht tegen aanvaardbare kosten in stand te houden. Daarnaast speelt de mening en betrokkenheid van de gebruiker van deze ruimte een steeds belangrijkere rol en is er ruimte voor verschillende perspectieven op de kwaliteit van de openbare ruimte. Zo is er in toenemende mate aandacht voor aspecten zoals beleving, gebruikerswaarde en duurzaamheid.

De samenleving is aan het veranderen, burgers benaderen de overheid gemakkelijk en direct, zeker als het gaat om de leefbaarheid van de directe leefomgeving. De overheid verandert mee met de

samenleving. De gemeente heeft naast haar kaderstellende rol, vooral een faciliterende en stimulerende rol: van ontzorgende partij naar samenwerkingspartner voor stakeholders in de openbare ruimte. De gemeente zoekt nadrukkelijk de samenwerking op in projecten en staat welwillend tegenover goede ideeën en initiatieven vanuit de samenleving.

Samenwerken met bewoners is voor de organisatie intensief; daarom zoekt de gemeente telkens een balans tussen enerzijds het bereiken van een zo groot mogelijk draagvlak en acceptatie onder burgers en anderzijds het behouden van de daadkracht van een bestuurlijke organisatie.

2.3 Bestuurlijke doelen

De bestuurlijke doelen vormen het uitgangspunt voor het treffen van beheer- en onderhoudsmaatregelen en zijn richtinggevend bij de bepaling van de risico’s en de ontwikkelagenda. De doelen zijn afgeleid van wet- en regelgeving, de missie van de gemeente, de speerpunten van het college van B&W en vigerende visie- en beleidsdocumenten. Om te beoordelen of aan de doelen worden behaald, maken we gebruik van een vakjury en een publieksjury.

De vakjury bestaat uit professionals die op basis van wet- en regelgeving, normen en referentiekaders de technische staat en kwaliteit van de assets beoordelen. De publieksjury wordt gevormd door de

gebruikers van de buitenruimte. Zij beoordelen de beleving van de buitenruimte en de geboden service- en dienstverlening van de gemeente.

Het college van de gemeente Lansingerland heeft voor het collegeprogramma 2014-2018 als motto

‘Delen, Durven, Doen’.

Dit heeft zij voor zichzelf vertaald in 5 speerpunten:

1. Financiën op orde.

2. Kansen creëren en benutten bij de verkoop van gronden voor bedrijven en woningen.

(11)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

3. Gezonde en krachtige samenleving.

4. Realistisch duurzaam.

5. Anders besturen met wijkgericht werken en slim organiseren.

Het bestuur geeft het beleidsveld Beheer Openbare Ruimte de volgende hoofddoelstellingen mee:

A. Een duurzaam ingerichte en onderhouden leefomgeving, technisch op orde en aansluitend op de behoeften van de gebruikers.

B. Dienstverlening volgens afgesproken niveau.

2.4 Uitgangspunten

2.4.1 Algemeen

- Er wordt integraal naar de meest kostenefficiënte methode gekeken om het beheer vorm te geven. Dit betekent dat op onderdelen wellicht een hoger niveau nodig is om tegen de laagst mogelijke totaalkosten te beheren.

- Het beheer en onderhoud van Lansingerland is gericht op het in stand houden van de vigerende buitenruimte.

- Het IBP en het GRP zijn goed op elkaar afgestemd.

2.4.2 Vakjury

- We duiden het oordeel van professionals die toetsen op kwaliteit zoals vastgelegd in wet- en regelgeving en nationaal gebruikte normen met de term vakjury.

- Het onderhoud van de openbare ruimte voldoet in de eerste plaats altijd aan wet- en regelgeving ongeacht of het kwaliteitsniveau hierdoor hoger wordt dan de ambitie van de gemeente.

- Het ambitieniveau in de openbare ruimte is voor de hele gemeente minimaal beeldkwaliteit C- niveau (discomfort, schraal en matig, maar wel veilig, gebaseerd op CROW publicatie 323) - Er vindt geen kapitaalvernietiging plaats; ook als dit op onderdelen leidt tot het onderhouden op

een hoger beeldkwaliteitsniveau.

- Jaarlijks zijn maximaal 10 gegrond verklaarde aansprakelijkheidstellingen toegestaan.

2.4.3 Publieksjury

- We duiden het oordeel van de gebruikers van de openbare ruimte met de term publieksjury.

- 100% van de wijken scoort minimaal score 6,2 op beleving van de gebruikers.

- 85% van de storingsmeldingen worden binnen gestelde termijn naar tevredenheid afgehandeld.

- Bij het opstellen van het IBP hebben we actief de wensen van het maatschappelijk middenveld en de bewoners mee door gebruikmaking van het leefstijlenonderzoek en het organiseren van een participatie-avond.

(12)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

3 Kaders

3.1 Wettelijk kader

Een belangrijke voorwaarde voor de gemeente is dat zij voldoet aan wet- en regelgeving. Daarbij kan gedacht worden aan regels over het werken in de openbare ruimte, bescherming van het milieu en aansprakelijkheid. De wetgeving die voor de openbare ruimte relevant is, is in opgesomd in bijlage 1.

3.2 Kwaliteitsnormen

In deze paragraaf worden de belangrijkste normen toegelicht waaraan het beheer van de openbare ruimte moet voldoen, daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen de begrippen technische kwaliteit en

beeldkwaliteit. Daar waar productspecifieke normen van toepassing zijn, zijn deze opgenomen in de deelbeheerplannen.

3.2.1 Technische kwaliteit

Als beheerder van de openbare ruimte heeft de gemeente een algemene zorgplicht voor het handhaven en bevorderen van de veiligheid in de openbare ruimte. Hieraan geeft zij invulling door haar assets te inspecteren op technische kwaliteit. Met technische kwaliteit doelen we op de (wettelijke) normen en eisen die worden gesteld aan het technisch functioneren en de veiligheid van een object. Dit uit zich

bijvoorbeeld in goede bouwconstructies en een lange levensduur van materialen.

De technische kwaliteit bepalen we op basis van inspecties en schouwen. Deze maken inzichtelijk in hoeverre de assets voldoen aan de functie waarvoor zij worden gebruikt. Aan de hand van de inspectie- resultaten kunnen we bepalen welke beheermaatregelen noodzakelijk zijn om de beoogde levensduur te halen.

De technische kwaliteit wordt uitgedrukt in vijf kwaliteitsniveaus, variërend van zeer goed tot slecht, zie daarvoor de navolgende tabel.

Technische kwaliteit

Zeer goed (Zo goed als) nieuw; perfect onderhouden Goed Technisch goed in orde

Voldoende Heel en veilig

Matig Discomfort; enige hinder; veiligheid komt in het geding Slecht Kapitaalvernietiging; functieverlies; aansprakelijkheidsstelling Tabel 3.1: Technische Kwaliteit

Indien een asset als matig beoordeeld wordt, moet in de regel binnen drie tot vijf jaar onderhoud

plaatsvinden om de kwaliteit te verhogen. In de tussentijd zal de kwaliteit verder doorzakken richting het niveau ‘slecht’. Een asset met predicaat beoordeling heeft in de regel binnen één à twee jaar onderhoud nodig.

(13)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

3.2.2 Beeldkwaliteit

Het beheer moet niet alleen voldoen aan technische eisen, maar ook aan normen die betrekking hebben op de beeldkwaliteit. De beeldkwaliteit van een object heeft betrekking op het straatbeeld. Om de beeldkwaliteit inzichtelijk te maken, hanteren we de landelijk gebruikte CROW-methodiek (CROW- publicatie 323).

De beeldkwaliteit meten we aan de hand van uiterlijke kenmerken, dit duiden we aan de hand van kwaliteitsniveaus: van A+ tot en met D. Zie de onderstaande tabel.

Beeldkwaliteit A+ Prachtig

A goed B voldoende C Sober/schraal D Verloedering Tabel 3.2: Beeldkwaliteit

Lansingerland heeft als doelstelling om het kwaliteitsniveau niet door de ondergrens van minimaal CROW beeldkwaliteit niveau-C te laten gaan, met als randvoorwaarde het waarborgen van veiligheid en

voorkomen van kapitaalvernietiging. Dit kan inhouden dat onderdelen op een hoger kwaliteitsniveau beheerd worden. Ons onderhoudsprogramma is er op gericht deze doelstelling te halen.

(14)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

(15)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

4 Werkwijze beheer regiegemeente

In dit hoofdstuk wordt toegelicht hoe de gemeente de beheertaken aanpakt en hoe de gemeente om gaat met de belanghebbenden. De gemeente Lansingerland is een regiegemeente. De organisatie is hier ook op ingericht. De gemeente stuurt op hoofdlijnen en uitvoerende taken worden zoveel mogelijk uitbesteed.

Uitgangspunt is zelf doen wat moet en uitbesteden wat kan. Beheer en onderhoudsactiviteiten in de openbare ruimte worden daarom zoveel mogelijk door de gemeente vanuit een regisserende rol aangestuurd.

4.1 Levenscyclus Openbare Ruimte

Het beheer en onderhoud van de openbare ruimte en de levenscyclus van assets (kapitaalgoederen) valt grofweg uiteen in twee type activiteiten: levensduur verlengend onderhoud (klein en groot onderhoud) en vervanging. De levenscyclus van objecten in de openbare ruimte ziet er op hoofdlijnen als volgt uit:

Figuur 4.1: Onderhoudscyclus

Het klein onderhoud omvat routinematige (kleinschalige) maatregelen die veelal één of meerdere keren per jaar worden uitgevoerd. Het gaat bijvoorbeeld om inboet, vorstschade aan wegdekken of het rechtzetten van palen. Ook worden incidentele reparaties aan voorzieningen, werkzaamheden in geval van calamiteiten en serviceverlening naar aanleiding van meldingen beschouwd als dagelijks onderhoud.

Grootschalig onderhoud betreft het onderhoud dat planmatig (cyclisch) wordt uitgevoerd, doorgaans verdeeld over een langere periode (meerjaarlijks). Dit zijn structurele onderhoudsmaatregelen zoals herstraten, maaien, onkruidverwijdering, straat vegen, maar ook het vervangen van een brugdek.

Op den duur bieden dagelijks onderhoud en groot onderhoud niet langer soelaas en is vervanging noodzakelijk.

(16)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

4.2 Duurzaamheid

Een duurzame openbare ruimte staat ook in Lansingerland op de agenda. Daarom volgen we de ontwikkelingen in de verschillende vakgebieden en proberen we daar waar mogelijk ook daadwerkelijk een duurzaamheidslag te maken. Daarbij moeten de kosten opwegen tegen de effectiviteit, dus geen experimenten maar bewezen technologie. Hiermee sluiten we aan op het actieplan “realistisch duurzaam”, welke door het college is vastgesteld.

In praktijk betekent dat implementatie van nieuwe toepassingen bij vervanging, bijvoorbeeld door de toepassing van energiezuinige verlichting, het vervangen van onderhoudsgevoelige producten door onderhoudsarme varianten en het gebruik van duurzame materialen, het meest kosten effectief is. Mede daarom is er extra aandacht voor duurzaamheid slagen bij de vervangingsinvesteringen.

Via de bestuurlijke trajecten, vaststellen kaders integrale projecten en de verantwoording in de paragraaf kapitaalgoederen in de voorjaars-/ najaarnota en de begroting, zullen deze toepassingen worden

gecommuniceerd met de raad.

4.3 Beheren op basis van kwaliteitsbeleving

De gemeente Lansingerland staat voor het professioneel en deskundig inrichten en beheren van de openbare ruimte voor alle gebruikers. Ingezet wordt op een positieve (klant-)beleving van de openbare ruimte waarbij de gemeente nadrukkelijk integraal werkt, samen met partners in de openbare ruimte.

In onderstaand model (figuur 2) onderscheiden we drie elementen die alle drie invloed hebben op het uiteindelijke resultaat; de beleving van de openbare ruimte.

Figuur 4.2 De drie basisfactoren voor beleving van de openbare ruimte

1. Het asset (product) op orde

Het asset (product) is de basis van het beheer en dient op orde te zijn. Wanneer het product niet op orde is wordt het niet gebruikt, ontstaan gevaarlijke situaties of stijgen de kosten voor het beheer hiervan.

2. De dienstverlening

Rondom het beheer van de openbare ruimte is dienstverlening een belangrijke component.

Onder dienstverlening verstaan we de service die de gemeente aanbiedt om betrokkenheid van de gebruiker te vergroten. De gemeente verleent service als bewoners meldingen doen over de openbare ruimte maar past ook pro-actief omgevingsmanagement toe. Dit doen we door het inventariseren en betrekken van onze gebruikers op basis van belangen en door hen te

(17)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

betrekken bij de planvorming en uitvoering (van informeren tot meedoen op de participatieladder).

3. De beleving

Beleving is in principe gericht op het beheer. We zien echter een ontwikkeling naar beleving door gebruikers op het gebied van inrichting en gebruik. Gebruikers hebben een ander perspectief dan de beheerorganisatie. Binnen de gemeente gebruiken we tijdens het

beheerproces steeds meer de leefstijlen die zijn gedefinieerd vanuit het BSR model van Smart agent. De gemeente maakt gebruik van een publieksjury en kijkt naar de demografische opbouw van buurten. Hiermee stemt de gemeente de inrichting zo goed mogelijk af op de wensen en behoeften van de gebruikers. De gemeente ondersteunt initiatieven van bewoners zodat zij meer betrokken raken bij hun leefomgeving.

4.4 Beheren op basis van assetmanagement

De gemeente is zich aan het ontwikkelen van een technische beheer organisatie (taak- en

middelengericht) naar een organisatie gebaseerd op integraal assetmanagement. Dat betekent dat:

• De inzet van activiteiten en middelen worden gerelateerd aan de te behalen doelen.

• Maatregelen in de openbare ruimte worden programma-overstijgend met elkaar afgestemd.

• De keuze voor oplossingen zijn gebaseerd is op het efficiënt behalen van organisatiedoelen en de invulling van college-speerpunten.

• We streven naar een optimale balans tussen prestaties, risico’s en kosten. Dit kan

bijvoorbeeld inhouden dat risico’s gereduceerd worden naar een acceptabel niveau en niet per se naar nul.

Figuur 4.3: Kosten, Prestatie, Risico; bron: CROW, iAMPro, 2015

Als primaire aansturing is gekozen voor programmatisch werken. Hiermee worden strategische

beleidsdoelen en de wensen vanuit de praktijk vertaald naar een jaarlijkse programmering. Dit proces is in de onderstaande figuur weergegeven.

(18)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

(19)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

Figuur 4.4: Afwegingskader programma's

Het toepassen van assetmanagement geeft de gemeente goed inzicht in:

• de kwaliteit en de ontwikkeling van het areaal.

• de kosten en ontwikkeling van de kosten in de komende jaren.

• het proces doordat we vooruit kunnen kijken en bijsturen om de juiste balans tussen kosten, prestaties en risico’s te vinden.

4.5 Omgevingsmanagement

De gemeente past verschillende vormen van omgevingsmanagement toe om de betrokkenheid en de tevredenheid van de belanghebbenden te bevorderen en om projecten soepel te laten verlopen.

Strategische analyse van ontwikkelingen en belanghebbenden De gemeente analyseert welke ontwikkelingen er de komende tijd spelen en gaat na welke bewoners, bezoekers of organisaties hier belang bij hebben. De gemeente gaat in gesprek met de

belanghebbenden en probeert om hen zo veel mogelijk mee te nemen in het proces als er aanpassingen aan de openbare ruimte nodig zijn. Gesprekken op basis van belangen en niet vanuit

standpunten. Open communicatie tussen belanghebbenden over en begrip voor elkaars belangen, betrokkenheid bij het tot stand komen van het proces, creativiteit, uitwisseling van ideeën en vertrouwen om te komen tot een duurzame relatie en aanpak.

Operationeel stakeholdermanagement bij projecten in de openbare ruimte

Vooraf bepaalt de gemeente op welke wijze belanghebbenden participeren. De wijze waarop dit gebeurt is altijd maatwerk en afhankelijk van complexiteit, politieke gevoeligheid e.d. De

participatieladder is daarbij een bruikbaar instrument waarmee verschillende niveaus van participatie kunnen worden aangeduid. Informeren is het laagste niveau van participeren; hier is slechts een beperkte rol voor de belanghebbenden. Het hoogste niveau is (mee)beslissen over het project; hierbij ligt veel meer verantwoordelijkheid bij de participant. De participatieladder is weergegeven in figuur 4.5.

Figuur 4.5: Participatieladder

(20)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

(21)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

5 Huidige Situatie

De huidige situatie geeft aan hoe het beheer van assets in de afgelopen jaren is verlopen en wat de uitgangspositie is voor de komende jaren.

5.1 Areaal kwantiteit en waarde assets

In onderstaande tabel is het areaal van de assets kwantitatief weergegeven. Eind 2015 is het moment van de start geweest van het actualisatietraject en van de inspecties, onderzoeken en schouwen. Een

duurzaam beheer en onderhoud van deze assets is nodig om de assets in stand te houden en

kapitaalvernietiging te voorkomen. De vervangingswaarde is een indicatief bedrag van de waarde die de gemeentelijke kapitaalgoederen vertegenwoordigen.

In totaal is er voor ruim 300 miljoen euro aan waarde geïnvesteerd in de assets die in dit beheerplan zijn opgenomen. Daarnaast beheert de gemeente nog 250 miljoen euro aan riolering en 200 miljoen aan accommodaties en sportvelden.

Asset eenheid Hoeveelheid 2015 Vervangingswaarde

Wegen m2 2.785.392 €153.000.000,-

Spelen¹ stuks

794 € 7.000.000,-²

Groen

Bomen stuks 17.639

€16.000.000,-

Groen m2 2.256.087

Stof en onkruidbestrijding³ m2

2.785.392

n.v.t.

Kunstwerken stuks 2.121 €115.000.000,-

Openbare verlichting⁴ stuks 14.063 €18.000.000,-

Water⁵ m2

2.119.504 n.v.t.

BBS

Borden stuks 9.887

€7.000.000,-

Belijning km1 136

Straatmeubilair stuks 11.185

Tabel 5.1 Areaalgegevens inspecties 2015

1 Alleen speeltoestellen

2 Inclusief speelvoorzieningen

3

4 Aantal Lichtmasten

5 Alleen onderhoudsplichtig areaal

(22)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

5.2 Huidige beoordeling door de vakjury

De technische staat van de openbare ruimte is als volgt.

Technische kwaliteit

% Goed %Matig %Slecht

Wegen 90 6 4

Spelen 100 0 0

Groen

Bomen 96 3 1

Groen 93 4 3

Stof en onkruidbestrijding n.v.t.

Kunstwerken 74 17 8

Openbare verlichting 73 14 13

Water n.v.t.

BBS Borden

N.v.t. alleen beeldkwaliteit Belijning

Straatmeubilair Figuur 5.1 Ontwikkeling onderhoud

Het kwaliteitsniveau van de gemeentelijke assets zijn overwegend boven het gestelde minimale technische kwaliteitsniveau. Aandacht wordt gevraagd voor de kunstwerken en openbare verlichting.

Met de aanschaf van beheersysteem Geofysia wordt de komende periode nog een actualisatieslag gemaakt van de areaalgegevens. Er zijn in 2015 3 gegronde aansprakelijkheidsstellingen geweest.

Doelstelling was niet meer dan 10 gegrond verklaarde aansprakelijkheidsstellingen. De doelstelling op veiligheidsgebied is daarmee behaald. Dit past ook in het beeld dat het areaal op orde is.

5.3 Huidige beoordeling door de publieksjury

Het beheer van de openbare ruimte wordt uitgevoerd voor de gebruikers van de buitenruimte, zij vormen dan ook de “klant” van de gemeente. Wat de gebruikers vinden kan afwijken van de CROW norm.

Het cijfer voor tevredenheid over beheer van de openbare ruimte wordt gebruikt als score van de Publieksjury. Het cijfer moet minimaal een 6,2 zijn in alle wijken. In 2014 was de uitslag een 6,4 dus de gemeente voldoet aan de norm.

De verwachting is dat het kwaliteitsniveau C in de toekomst leidt tot een daling van tevredenheid.

Belangrijk is daarom om helder te blijven communiceren over de kwaliteitsniveaus. Aandachtspunt vanuit de gemeente hierbij is, dat op het moment van de participatiebijeenkomst de beeldkwaliteit op veel assets hoger was dan het minimale te realiseren ambitieniveau.

(23)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

Tijdens de participatiebijeenkomst voor het integraal beheerplan hebben vertegenwoordigers uit het maatschappelijk middenveld aangegeven tevreden te zijn over de bereikbaarheid van de gemeente en het afhandelen van klachten en meldingen door de gemeente. Zij gaven aan dat zij het niet wenselijk vinden om gedifferentieerde beeldkwaliteiten in de gemeente in te voeren; het liefst zien zij alles op één

beeldkwaliteit.

(24)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

(25)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

6 Meerjarenonderhoudsplanning

6.1 Strategie Integraal afgestemde programmering

Bij het programmeren is de volgende strategie gehanteerd:

- Integrale projecten vinden indien mogelijk gebiedsgericht plaats. Dit betekent dat de gemeente alle activiteiten, die bijdragen aan de doelstellingen en ambities in een wijk, clustert en zo veel mogelijk in dezelfde periode in één project realiseert. Hierdoor wordt een gebied zo min mogelijk geconfronteerd met overlast en kunnen mogelijk kostenvoordelen worden behaald.

- Bij integrale projecten is riolering en/of wegen veelal de grootste investering en daarmee leidend.

- Vanwege onzekerheden in de voorbereiding en uitvoering (vergunningprocedures, onderzoek, financiering, bereikbaarheid, etc.) is de ervaring dat niet alle geprogrammeerde projecten ook daadwerkelijk in het betreffende jaar tot uitvoering gebracht kunnen worden. Daarom wordt van een aantal projecten alvast de voorbereiding gestart, zodat die mogelijk versneld kunnen worden uitgevoerd.

6.2 Prioritering

Aan de keuze voor maatregelen in het kader van beheer en onderhoud van de openbare ruimte ligt een scala aan overwegingen ten grondslag. Of een maatregel in de openbare ruimte noodzakelijk is, is van vele factoren afhankelijk. Deze factoren zijn hieronder opgesomd op volgorde van prioriteit:

1 Wettelijke kaders

Als basis worden wettelijke verplichtingen en van toepassing zijnde richtlijnen genomen.

Daar waar de veiligheid in het geding komt moet worden gehandeld, wat leidt tot de hoogste prioriteit. Dit kan echter ook betekenen dat maatregelen getroffen moeten worden buiten de programmering om (calamiteiten).

2 Lopende projecten en andere ontwikkelingen

Projecten die al in uitvoering zijn, dan wel al ver in de voorbereiding zijn, dan wel projecten waarover afspraken met derden zijn gemaakt, krijgen ook prioriteit in de programmering.

3 Prioritering o.b.v. bijdrage aan doelstellingen, ambities en kwaliteiten

Maatregelen die niet of nauwelijks bijdragen aan de vastgestelde doelstellingen, ambities en kwaliteiten krijgen in de programmering een lagere prioriteit.

4 Gebiedsgericht clusteren van activiteiten

De gemeente hanteert een integrale aanpak. Onderdeel hiervan is bijvoorbeeld de check of er nog andere maatregelen meegenomen moeten worden die nu nog niet in beeld zijn. Dit betreft bijvoorbeeld wensen van omwonenden en aandachtspunten vanuit dagelijks beheer en onderhoud.

5 Financiële onderverdeling

Bij het prioriteren is gekeken naar de totale financiële ruimte.

6 Geografische verdeling en bereikbaarheid

Tenslotte zijn werkzaamheden verdeeld over de gebieden, om te voorkomen dat alle werkzaamheden tegelijk plaatsvinden in een gebied waardoor deze in het geheel of te lang niet

meer toegankelijk zou zijn.

(26)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

6.3 Methodiek integrale aanpak

Met het beheer van de openbare ruimte streven we meer doelen na dan vroeger. Naast technische aspecten is er aandacht voor de beleving van de gebruiker (belevingswaarde), houden we steeds meer rekening met verschil in leefstijlen (gebruikswaarde) en zetten we in op realistisch duurzame

oplossingen. Projecten pakt de gemeente zoveel mogelijk integraal op.

De gemeente richt zich daarbij op de volgende aspecten:

- Kwaliteit openbare ruimte;

- Technische staat assets - veiligheid

-

Tevreden gebruikers;

-

Financiën

-

Betrokkenheid;

-

Efficiëntie;

- Duurzaamheid;

Er vindt afstemming plaats tussen de verschillende type beheeronderdelen en de gemeente betrekt belanghebbenden zo vroeg mogelijk in het proces. Vanwege de complexiteit verschilt de aanpak per project en is er per definitie sprake van maatwerk.

Goed voorbeeld is de Vogelbuurt in Berkel waar de werkzaamheden in 2017 van start zullen gaan. In dit project werken de verschillende vakgroepen van afdeling Beheer en Onderhoud (wegen, riolering groen, BBS, openbare verlichting en spelen) nauw samen met andere afdelingen (Ruimtelijke Ontwikkeling, Economische en Maatschappelijke ontwikkeling) en de bewoners van de wijk.

Bij de gebiedsgerichte aanpak van de wijk wordt voorafgaand aan het ontwerp de beleving en behoefte van de bewoners in kaart gebracht. Vervolgens zoekt de gemeente met de bewoners naar

oplossingsrichtingen om de gestelde doelen te verwerken in een gedragen definitief ontwerp.

Een dergelijke integrale aanpak heeft gevolgen voor de uiteindelijke projectkosten. De budgetten van de afdeling zijn voor beheer en vervanging. Indien er vanuit participatie wensen naar voren komen die in het ontwerp een plaats zouden kunnen krijgen worden via een voorstel ter besluitvorming voorgelegd.

(27)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

6.4 Projecten

De onderstaande tabel geeft een beeld van integrale gebiedsgerichte projecten en voor bewoners zichtbare projecten die in deze periode zijn gepland. In de assetbeheerplannen zijn de werkzaamheden per asset beschreven op het gebied van dagelijks-, klein en groot onderhoud.

Bleiswijk Bergschenhoek Berkel en Rodenrijs

Reconstructie Bomenbuurt Reconstructie Dorp Noord Oost Reconstructie Vogelwijk Reconstructie Schilderswijk Reconstructie centrum Renovatie/ontwikkeling centrum

Reconstructie Bloemenbuurt Reconstructie Weidebloembuurt Onderhoud Noordeindseweg (met Delfland)

Vervanging diverse beschoeiingen Vervanging diverse beschoeiingen Vervanging diverse beschoeiingen Vervanging brug Voorlaan Vervanging brug Bergweg Noord Vervanging brug Rodenrijseweg

Vervanging brug Clausstraat Vervanging brug Koetveldstraat Vervanging brug Koningsvaren Vervanging brug Noordeindseweg Vervanging brug Vlaggenmansdreef Vervanging brug Veldspaat Vervanging brug Ijslandmos Vervanging brug Klapwijkseweg Vervanging brug Watermolen Vervanging brug Raadhuislaan

Herinrichting complete speelplek Hertshoornvaren

Herinrichting complete speelplek Bachplein

Herinrichting complete speelplek Leeuwenkuil

Herinrichting complete speelplek Deventerpad

Herinrichting complete speelplek Planciusdreef

Herinrichting complete speelplek Griendtstraat

Herinrichting complete speelplek Steenbreekvaren

Herinrichting complete speelplek Berkelsekade

Herinrichting complete speelplek Mercatordreef

Herinrichting complete speelplek Lekplantsoen

Herinrichting complete speelplek Bernhardstraat

Herinrichting complete speelplek Meerweg

Baggeren watergangen Baggeren watergangen Baggeren watergangen

(28)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

(29)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

7 Financiën

7.1 Indeling budgetten

De beschikbare en benodigde budgetten die in het IBP zijn opgenomen, zijn ingedeeld in exploitatie (dagelijks- en klein onderhoud, groot onderhoud, vaste kosten) en Investeringen (vervanging).

Investeringen worden via de kapitaalslasten in de begroting opgenomen. Om eenduidigheid te geven in de gehanteerde begrippen zijn onderstaand de definities gegeven.

Vervanging, Investering en kapitaalslasten

- Vervangingen gaan over het totaal verwijderen en opnieuw maken van een object (denk aan het vervangen van een brug of een totale reconstructie van een weg).

- Investering is de methode om de vervanging te financieren; niet uit de exploitatie maar middels een afschrijving waarvoor aflossing en rente moet worden berekend.

- Kapitaalslasten zijn de kosten die gemaakt worden om de investering te betalen: aflossing en rente.

Exploitatie en onderhoudsvormen

In de exploitatie vallen de diverse onderhoudswerkzaamheden en de lasten die de organisatie maakt om dit mogelijk te maken:

- Dagelijks onderhoud betreft alle cyclische onderhoudswerkzaamheden zoals het periodiek reinigen van de openbare ruimte.

- Klein onderhoud gaat over incidentele herstelmaatregelen zoals het rechtzetten van paaltjes, herstellen van vernielingen e.d.

- Groot onderhoud zijn geplande maatregelen ten behoeve van het verlengen van de levensduur van een object.

- Exploitatiebudget wordt jaarlijks opgenomen in de gemeentelijke begroting en bevat alle budgetten die gedurende het jaar nodig zijn om het dagelijks, klein en groot onderhoud, vaste kosten en de kapitaallasten voorkomend uit gerealiseerde investeringen uit voorgaande jaren te bekostigen.

7.2 Financiële uitgangspunten

Het IBP heeft naast beleidsmatige uitgangspunten ook een aantal financiële kaders. Deze worden voor alle disciplines op dezelfde wijze gehanteerd.

Uitgangspunten

- Beschikbare budgetten op basis van begroting 2016 en meerjarenraming 2017-2019 na

verwerking najaarsnota 2015, voorjaarsnota 2016 en aanpassingen op basis van nieuwe regels BBV en Nota kostentoerekening en indexering 1,1% toegepast.

- Prijspeil voor het benodigde budget is 2016, er is indexering (1,1%) toegepast.

- Voor investeringen wordt gerekend met 8% VAT kosten (beleidsmatig vastgelegd uitgangspunt);

- Kapitaallasten gebaseerd op Staat C en MIP 2017-2021

- Kapitaallasten 2022-2024 gebaseerd op autonome ontwikkelingen (beschikbaar) en aanpassingen op basis van IBP 2022-2024 (benodigd)

- Uitgangspunt voor de inzet van de Buitendienst is de eigen opgave van de benodigde tijd die zij conform de huidige werkwijze nodig hebben.

- Uurtarief team Buitendienst (tarief 2017).

- Uurtarief team Binnendienst (tarief 2017).

- Bedragen zijn exclusief BTW.

(30)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

(31)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

7.3 Budgetten en confrontatie

7.3.1 Investeringen

Beschikbaar

Benodigd

Verschil

Beschikbaar 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024

Investeringen Wegen 1.975.196 3.035.500 3.328.000 2.353.501 2.353.501 2.353.501 2.353.501 2.353.501 Kunstwerken 589.500 676.500 794.000 944.500 600.000 600.000 600.000 600.000 OVL 354.500 352.500 359.000 353.000 354.500 354.500 354.500 354.500 BBS 323.000 323.000 323.000 323.000 323.000 323.000 323.000 323.000

Groen 0 0 0 0 0 0 0 0

Spelen 200.000 175.000 200.000 200.000 200.000 200.000 200.000 200.000

Stof en Onkruid Water

Totaal 3.442.196 4.562.500 5.004.000 4.174.001 3.831.001 3.831.001 3.831.001 3.831.001

Benodigd 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024

Investeringen Wegen 1.975.196 3.035.500 3.328.000 2.353.501 2.808.350 2.808.350 2.808.350 2.808.350 Kunstwerken 589.500 676.500 794.000 944.500 1.048.000 1.048.000 1.048.000 1.048.000 OVL 354.704 354.704 354.704 354.704 354.704 354.704 354.704 354.704 BBS 323.000 323.000 323.000 323.000 323.000 323.000 323.000 323.000

Groen 0 390.000 80.000 165.000 70.000 125.000 125.000 125.000

Spelen 132.246 263.562 192.927 209.235 813.205 1.064.854 834.428 870.827 Stof en Onkruid

Water

Totaal 3.374.646 5.043.266 5.072.631 4.349.940 5.417.259 5.723.908 5.493.482 5.529.881

Verschil 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024

Investeringen Wegen 0 0 0 0 -454.849 -454.849 -454.849 -454.849

Kunstwerken 0 0 0 0 -448.000 -448.000 -448.000 -448.000

OVL -204 -2.204 4.296 -1.704 -204 -204 -204 -204

BBS 0 0 0 0 0 0 0 0

Groen 0 -390.000 -80.000 -165.000 -70.000 -125.000 -125.000 -125.000

Spelen 67.754 -88.562 7.073 -9.235 -613.205 -864.854 -634.428 -670.827

Stof en Onkruid 0 0 0 0 0 0 0 0

Water 0 0 0 0 0 0 0 0

Totaal 67.550 -480.766 -68.631 -175.939 -1.586.258 -1.892.907 -1.662.481 -1.698.880

(32)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

7.3.2 Exploitatie

Beschikbaar

Benodigd

Verschil

Beschikbaar 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024

Exploitatie Wegen 3.012.102 3.215.242 3.135.310 3.297.210 3.536.421 3.683.515 3.830.609 3.977.702 Kunstwerken 922.554 948.797 951.963 977.424 992.582 1.030.082 1.067.582 1.105.082 OVL 913.135 938.798 957.528 973.250 1.001.796 1.029.861 1.057.925 1.085.990 BBS 719.506 707.075 691.507 693.092 721.278 789.916 858.553 927.191 Groen 3.077.722 3.383.263 3.420.561 3.420.527 3.438.611 3.438.611 3.438.611 3.438.611 Spelen 296.477 311.328 340.281 359.805 381.499 403.999 426.499 448.999 Stof en Onkruid 946.689 946.751 955.200 951.633 961.517 961.517 961.517 961.517 Water 1.966.767 1.119.339 1.158.290 1.175.114 1.218.087 1.218.087 1.218.087 1.218.087

Totaal 11.854.952 11.570.593 11.610.640 11.848.055 12.251.791 12.555.587 12.859.383 13.163.179

Benodigd 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024

Exploitatie Wegen 2.900.824 3.172.478 3.164.328 3.355.484 3.571.914 3.747.436 3.922.958 4.098.480 Kunstwerken 860.536 737.859 640.633 676.001 627.972 693.472 758.972 824.472 OVL 1.043.892 1.069.555 1.088.285 1.104.007 1.082.003 1.110.084 1.138.164 1.166.245 BBS 850.256 837.825 822.257 823.842 852.028 920.666 989.303 1.057.941 Groen 2.903.867 2.713.762 3.148.448 3.062.479 3.080.563 3.244.154 3.250.717 3.257.279 Spelen 295.317 310.168 339.121 359.656 383.637 475.123 594.919 688.792 Stof en Onkruid 841.283 841.345 849.794 929.221 939.105 939.105 939.105 939.105 Water 1.972.548 1.107.705 1.148.880 1.165.704 1.208.677 1.208.677 1.208.677 1.208.677

Totaal 11.668.523 10.790.697 11.201.746 11.476.394 11.745.899 12.338.716 12.802.814 13.240.990

Verschil 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024

Exploitatie Wegen 111.278 42.764 -29.018 -58.274 -35.493 -63.921 -92.349 -120.777 Kunstwerken 62.018 210.938 311.330 301.423 364.610 336.610 308.610 280.610 OVL -130.757 -130.757 -130.757 -130.757 -80.207 -80.223 -80.239 -80.255 BBS -130.750 -130.750 -130.750 -130.750 -130.750 -130.750 -130.750 -130.750 Groen 173.855 669.501 272.113 358.048 358.048 194.457 187.895 181.332

Spelen 1.160 1.160 1.160 149 -2.138 -71.124 -168.420 -239.793

Stof en Onkruid 105.406 105.406 105.406 22.412 22.412 22.412 22.412 22.412

Water -5.781 11.634 9.410 9.410 9.410 9.410 9.410 9.410

Totaal 186.429 779.896 408.894 371.661 505.892 216.871 56.568 -77.811

(33)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

7.3.3 Toelichting confrontatie investeringskredieten en exploitatiebudgetten

In de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw is er in Lansingerland gestart met de bouw van de 1e generatie Vinex-woningen. Inmiddels zijn deze wijken ca. 20 jaar oud. Dat betekent dat de voorzieningen binnen een termijn van vijf jaar aan groot onderhoud of vervanging toe zijn. Voor de gemeente

Lansingerland betekent dit een forse piek in beheer- en onderhoudsactiviteiten op het gebied van wegen en speelvoorzieningen. De toename in investeringskredieten voor kunstwerken wordt verklaard door de leeftijd en technische staat van de kunstwerken. Levensduur verlengende maatregelen zoals klein en groot onderhoud zijn niet meer voldoende. Vervangingen zijn noodzakelijk. Het exploitatiebudget voor kunstwerken is naar beneden bijgesteld en het investeringsvolume is significant toegenomen.

Voor het Asset Groen is vanuit de BBV gesteld dat investeringen weer gekapitaliseerd dienen te worden.

Aframing van het exploitatiebudget en bijraming van het investeringskrediet. Met de gunstige

aanbesteding van de cyclische groen onderhoudscontracten voor de komende jaren is het mogelijk het exploitatiebudget verder naar beneden bij te stellen.

Op basis van de uitgevoerde inspecties is gebleken dat de komende periode het onderhoud van de openbare verlichting inclusief de schakelkasten wordt geïntensiveerd.

Het tekort voor de exploitatie op BBS wordt veroorzaakt door de verzinkbare palen (pollers) en VRI die in onderhoud zijn gekomen.

De toename van het investeringskrediet leidt ook tot een toename van de kapitaallasten in de exploitatiebudgetten.

Dit laat het financieel beeld zien dat de eerste 5 jaar exploitatiebudget kan worden afgeraamd. Daarna zien we vanaf 2021 een toename van de budgetbehoefte met een tekort in 2024.

(34)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

(35)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

8 Risico’s

Bij assetmanagement draait alles om de balans tussen risico’s, kosten en prestaties. Als de hoeveelheid middelen oneindig is, kunnen alle risico’s beheerst worden en zijn de prestaties maximaal. In

Lansingerland kiezen we ervoor om kostenefficiënt en risico gestuurd te werken en streven we naar een prestatieniveau dat optimaal is gegeven de beschikbare budgetten. Daarbij is het noodzakelijk om zicht te hebben op de belangrijkste risico’s. Deze worden hieronder nader toegelicht.

Het beheer en onderhoud van de kapitaalgoederen is gebaseerd op minimaal beeldkwaliteit C. De keuze voor dit beeldkwaliteitsniveau komt voort uit bezuinigingsoverwegingen. Uit recent onderzoek is naar voren gekomen dat er momenteel wordt voldaan aan de gemeentelijke doelstelling t.a.v. kwaliteitsbeleving van de gebruikers. Mogelijk neemt deze kwaliteitsbeleving van de inwoners op termijn af als gevolg van de steeds groter wordende zichtbare consequenties van het gekozen ambitieniveau.

Vertragingen en kostenoverschrijdingen in projecten kunnen ontstaan als gevolg van

besluitvormingsprocessen zoals het risico op bezwaar- en beroepsprocedures ten gevolge van de tegengesteld algemeen belang met individuele belangen. Ook juridische trajecten in

aanbestedingsprocedures kunnen deze veroorzaken

Nieuwe wet- en regelgeving kan ervoor zorgen dat het beheer op andere wijze ingericht moet worden, het kan bijvoorbeeld nodig zijn om extra maatregelen te treffen. Dit geldt ook voor nieuwe of wijzigende normering en de verplichte toepassing van nieuwe rekenmethodes.

Met de nieuwe omgevingswet komt er een stelselherziening van regels over de fysieke leefomgeving op ons af. Het is nog onduidelijk wat de exacte consequenties zullen zijn voor de inrichting van het beheer en onderhoud in Lansingerland.

Klimaatverandering zal leiden tot een toename van de intensiteit en frequentie van neerslag in combinatie met langere periodes van droogte. Dit kan effect hebben op het functioneren en de beeldkwaliteit van de openbare ruimte van Lansingerland. Beheer- en onderhoudsbudgetten zijn vooralsnog niet afgestemd op (het vaker voorkomen van) extreme weersomstandigheden.

Bij het uitvoeren van werkzaamheden kunnen beheerders worden geconfronteerd met onvoorziene milieuverontreiniging. Daarbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan olie- en teerverontreinigingen bij wegconstructies, asbest in grond- puin of baggerspecie maar ook aan illegale dump. Dergelijke, onvoorziene milieuverontreinigingen kunnen leiden tot een verhoging van de kosten en/of vertraging in doorlooptijden.

(36)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

(37)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

9 Ontwikkelagenda

Het beheren op basis van kwaliteitsbeleving en assetmanagement wordt verder ontwikkeld. Dit betekent dat we inzetten op het verkleinen van de risico’s die in de risicoparagraaf benoemd zijn en leggen we de focus op het door ontwikkelen van asset- en risicomanagement. Voor risico- en assetmanagement is de ambitie om prioriteiten te benoemen aan de hand van een nader te ontwikkelen bedrijfswaardenmatrix.

Ook onze financiële systemen zijn aan een herijking toe. Met het verder professionaliseren van het financiële proces willen we zowel de efficiency als de kwaliteit van de werkprocessen een impuls geven.

Lansingerland hecht veel waarde aan de betrokkenheid en tevredenheid van de verschillende gebruikers en stakeholders in de openbare ruimte. Om de gestelde doelen op dit gebied ook in de toekomst te kunnen blijven behalen gaan we de publieksjury, het strategisch omgevingsmanagement en de gebiedsgerichte aanpak op korte termijn verder uitwerken.

We streven naar een verdere ontwikkeling van de vakjury, waarbij we denken aan de introductie van meetlatten voor beeldkwaliteit en de mogelijkheden voor benchmark nader willen onderzoeken.

Professioneel beheer vereist professioneel datamanagement. We kunnen meer uit onze data halen door toe te werken naar een zo gebruiksvriendelijk mogelijke inrichting van het recent aangeschafte

beheersysteem Geofysia.

Lansingerland is een regiegemeente. De gemeentelijke bezetting is hier ook op ingesteld. Er is minimale ruimte voor het opvangen van ziekte en/of andere vormen van afwezigheid, waardoor het realiseren van dit integrale beheerplan vertraging kan oplopen. Areaaluitbreidingen de komende jaren resulteren in een groter werkpakket.

De komende periode brengen we ook de beleidsbehoefte binnen de verschillende beheerdisciplines nader in kaart.

Een verdere grip op de openbare ruimte is ook te verkrijgen door de vigerende LIOR aan te vullen met nieuwe inzichten, bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid. Specifiek voor Openbare Verlichting onderzoeken we hoe we schakelkasten (kasten met KWh-meter van het energieleverend bedrijf, schakelapparatuur en diverse beveiligingscomponenten) verder kunnen optimaliseren om ook in de toekomst aan alle veiligheidsvoorschriften te kunnen voldoen.

(38)

P r o j e c t g e r e l a t e e r d

30 augustus 2016 BIJLAGE T&PBD9802R001F01 A1

Bijlage 1: Wettelijk kader

Wet Inhoud Effect op Openbare ruimte

Arbo Wet -

Arbeidsomstandigheden

Het voeren van een

arbeidsomstandighedenbeleid met als onderdeel het uitvoeren van een Risico- Inventarisatie en Evaluatie (RI&E).

In de uitvoering dienen de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen gebruikt te worden.

Burgerlijk Wetboek, artikel 5:42 - Burenrecht

Deze wet heeft als doel woonoverlast aan te pakken.

Hagen binnen een halve meter van de erfgrens. en bomen binnen 2 meter van de erfgrens in eigendom van de gemeenten dient de gemeente te verwijderen.

Burgerlijk Wetboek, artikel 6:162 - Zorgplicht

Stelt dat de gemeente moet zorg dragen over het areaal in haar beheer.

Dit betekent dat de gemeente op de hoogte moet zijn van de toestand van haar areaal door middel van bijvoorbeeld inspecties en voldoende moet doen om een veilig gebruik mogelijk te maken (zorgplicht).

Flora en Faunawet Deze wet beschermt kwetsbare dieren en planten.

De gemeente heeft een Flora- en Fauna gedagscode waardoor zij vrijgesteld is voor sommige soorten mits ze zich houdt aan de richtlijnen in de gedragscode.

Monumentenwet Beschermt en behoud monumenten in Nederland

Als een civiel kunstwerk een aangewezen monument is gelden hiervoor bijzondere wetgeving. Bij het onderhoud moet hier rekening mee gehouden worden.

Waterwet De Waterwet regelt het beheer van oppervlaktewater en grondwater, en verbetert ook de samenhang tussen waterbeleid en ruimtelijke ordening.

Er mag geen verontreinigd materiaal in het water komen, hier dient tijdens het onderhoud van de openbare ruimte op gelet te worden.

Wegenwet De Wegenwet is een Nederlandse wet waarin de verantwoordelijkheden voor het beheer van openbare wegen geregeld worden.

Verplichting om wegen te onderhouden en het opstellen en bijhouden van een Wegenlegger

Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (WABO)

Hierin is de omgevingsvergunning beschreven, dit is één geïntegreerde vergunning voor bouwen, wonen, monumenten, ruimte, natuur en milieu.

Onderdeel van de vergunning is het kappen van bomen.

Wet geluidshinder De Wet geluidhinder biedt geluidsgevoelige bestemmingen (zoals woningen)

bescherming tegen geluidhinder.

Reken- en Meetvoorschrift geluidshinder 2012 dient gehanteerd te zijn bij het ontwerp of de reconstructie van een weg, Daarbij dient bij reconstructie minimaal de huidige geluidsbelasting geborgd te zijn.

Wet milieubeheer Deze wet legt in grote lijnen vast welke wettelijke instrumenten er zijn om het milieu te beschermen en welke uitgangspunten daarvoor gelden

Verplicht de gemeente bv. om teerhoudend asfalt op de juiste manier af te voeren. Bij reconstructies moet daarom onderzocht worden of er teerhoudend asfalt in het te reconstrueren deel aanwezig is.

Wet ruimtelijke ordening (Wro)

Verplicht gemeentes tot het opstellen van structuurvisies.

Geeft doelen voor het te voeren beleid in de openbare ruimte

Woningwet en Bouwbesluit

Bevat voorschriften over (ver)bouw van bouwwerken, over de staat en het gebruik van bouwwerken, open erven en terreinen, over sloop en over veiligheid tijdens bouwen en slopen.

Civiele kunstwerken zijn “Bouwwerken geen gebouw zijnde” waarop de regels uit het bouwbesluit van

toepassing zijn. Het Bouwbesluit valt onder de woningwet.

Bij de reconstructie van kunstwerken dient conform het bouwbesluit gebouwd te worden.

Warenwetbesluit Attractie- en

Speeltoestellen (WAS)

Speeltoestellen moeten veilig gebruikt kunnen worden; toestellen moeten een certificaat van goedkeuring hebben.

Verplichting om speelplekken veilig in te richten en veilig te houden d.m.v. inspecties, visuele controles, uitvoeren van onderhoud en noodzakelijke vervangingen.