Bernard Gilliot Voorzitter Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO)

(1)

Forum – speech Bernard Gilliot

Bernard Gilliot Voorzitter Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO)

(2)

Mijnheer de premier,

Heren ministers-presidenten, Dames en heren ministers, Dames en heren excellenties,

Dames en heren, collega-ondernemers, Beste jongeren,

vrienden van het VBO,

We naderen het einde van een wel heel actieve en vruchtbare dag. Een dag waar we met alle VBO-collega’s maandenlang naartoe hebben

gewerkt en geleefd. Deze 2^de editie van ‘Young Talent in Action’ is, zoals onze CEO Pieter Timmermans deze ochtend al aantoonde, een nieuw orgelpunt in een campagne die in 2015 van start ging.

Bijna dag op dag twee jaar geleden lanceerde het VBO ‘Young Talent in Action’. Toen kwamen zowat 2.000 jongeren, bedrijfsleiders,

onderwijsmensen, beslissers en experts naar Brussels Expo. Doel?

Antwoorden zoeken op de vraag ‘Hoe kunnen we de obstakels tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt wegwerken, de mismatch

ombuigen naar een match en zo de tewerkstellingskansen van jongeren bevorderen?’. De werkgroepen en workshops, de speeddates, de

debatten en de interactie met de deelnemers leverden een rist

waardevolle pistes op die we toen bundelden in zes clusters: onderwijs, duaal leren, dynamische arbeidsmarkt, wendbaar werk, initiatieven van ondernemingen en talentontwikkeling.

(3)

En kijk, vandaag staat de jongerentewerkstelling prominenter dan ooit op de maatschappelijke en economische agenda. We zijn trouwens vereerd dat ook Zijne Majesteit de Koning het initiatief ‘Young Talent in Action’ opnieuw ondersteunt en op het Forum aanwezig was om te voelen wat de zorgen en verwachtingen van jongeren en bedrijfsleiders zijn. Werk vervult immers een scharnierfunctie in het leven van ons

allemaal. Werk is een opstap naar zelfredzaamheid en vormt een middel voor zelfrealisatie. Daarom is het zo belangrijk dat onze jeugd

gemotiveerd en ongeremd aan zijn loopbaan kan beginnen. Jongeren zijn de werknemers, werkgevers, ondernemers, leiders en beslissers van morgen. Het menselijk kapitaal dat ze dankzij hun talenten en vaardigheden vormen, is een levensnoodzakelijke bron die we moeten ontwikkelen en valoriseren. ‘Jobs, jobs, jobs’ is veel meer dan een nobel streven, het is een kritieke noodzaak. Onze samenleving, economie, groei en welvaart hangen ervan af. Laat ons dat nooit vergeten.

Op ons eerste ‘Young Talent in Action’-Forum lanceerden we de oproep om de jongerenwerkloosheid tegen het eind van de legislatuur midden 2019 met een kwart terug te dringen. Die oproep was toen bovenal een politiek signaal. De realisatie van een performantere arbeidsmarkt en de groei van de jongerentewerkstelling vallen of staan immers met de

gedrevenheid van alle spelers op alle niveaus – beleid, onderwijs, middenveld, werkgevers, jongeren, … – om tot daadwerkelijke

oplossingen te komen. De respons was massaal en zo positief dat een vervolg op ‘Young Talent in Action’ niet kon uitblijven.

Voor u staat dan ook een trotse voorzitter, want vandaag maakten we met zijn allen een unieke gebeurtenis mee. Een volledige dag met om en bij de 2.000 deelnemers. Workshops, speeddates, ‘debattles’, de

(4)

inspirerende keynote van Fiona Mullan, de arbeids-marktplaats van onze federaties, enzoverder. Ik zag en voelde zo veel bereidwilligheid, enthousiasme, positieve vibes … En vooral de wil om echt bij te dragen om jongeren alle kansen te geven op de arbeidsmarkt. Geef toe, het werkt aanstekelijk, toch? Laat ons daarom nog eens kort terugblikken op de voorbije uren.

U zag het, het was een meer dan goedgevulde dag. Daarom ook nog graag een woord van dank:

- dank aan Zijne Majesteit de Koning die met veel interesse voor ons thema met een beperkte groep jongeren in gesprek ging over de relatie onderwijs-arbeidsmarkt. En die door zijn aanwezigheid het belang van het gekozen Forum-thema onderstreept;

- dank aan alle sprekers en experten waaronder de collega-CEO’s en hr-verantwoordelijken op de speeddating;

- dank aan alle politici en de jongeren die met elkaar in debattle gingen;

- ook een welgemeende dank aan premier Charles Michel, die

jongeren aanmoedigde ondernemend te zijn en te blijven, hun hele loopbaan lang;

- dank aan onze keynote-spreker Fiona Mullan, die voor de eerste maal in Europa het hr-beleid van haar socialmediabedrijf kwam toelichten;

- een heel bijzondere dank aan onze leden-sectorfederaties die talrijke initiatieven nemen om de jongerentewerkstelling te bevorderen, vaak samen met de sociale partners in de sector;

(5)

- eveneens dank aan onze partners BDO, Hello Bank, NMBS, Actiris, iVox, Guido, Kanaal Z, AB Inbev, Coca Cola, BOZAR, DDMC en Federgon;

- dankjewel ook aan alle VBO-medewerkers die zich maandenlang hebben ingezet voor het welslagen van deze 2^de editie Young Talent in Action;

- en ten slotte een bijzonder woord van dank aan de studenten, de jongeren en de ‘Young Talent in Action’-Ambassadors, de

tientallen scholen, universiteiten en hogescholen die hier vandaag aanwezig zijn. Zij zijn het levende bewijs dat de problematiek die we vandaag behandelen, van cruciaal belang is voor de toekomst van onze welvaart.

Onvermijdelijk volgt nu de vraag: ‘Wat biedt de beste garantie voor jongeren om werk te vinden?’. Het VBO onderscheidt vijf hefbomen of assen.

Ons onderwijs speelt een fundamentele rol. Kennisoverdracht en jongeren zinvol oriënteren vormen de basis. Immers, de efficiënte aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt zorgt ervoor dat we geen talent onbenut noch onderbenut laten. Net zoals we er ook moeten voor zorgen dat jongeren een waardevolle studie- en schoolkeuze maken.

Een keuze gedreven door hun eigen talenten en met kennis van zaken van de arbeidsmarkt. En, waarom niet, met de wil om zelf ondernemer te worden. Belangrijk is dat jongeren een richting kiezen in functie van hun interesses en talenten. En kijken naar de extra kansen die bepaalde opleidingen – denk aan de STEM-richtingen – bieden op de

arbeidsmarkt. Hoe meer hun competenties in lijn liggen met de noden van de arbeidsmarkt, hoe groter de kans op een job.

(6)

Alleen, kennis en kunde zijn onvoldoende. Een digitale wereld die voortdurend verandert doet een nieuwe set vaardigheden ontstaan. De meest gezochte competenties worden creativiteit, emotionele

intelligentie en leervermogen. De nieuwe generatie medewerkers – maar evenzogoed de andere generaties – moeten wendbaar leren omgaan met verandering. Ze moeten bereid zijn om hun hele loopbaan lang met

‘goesting’ nieuwe vaardigheden te verwerven om ook op lange termijn inzetbaar te blijven.

Daarbij is het aan de scholen en de bedrijven om elkaar maximaal te ondersteunen. Dat is de tweede hefboom. Het binaire tijdperk van onderwijs enerzijds en bedrijfsleven anderzijds is al lang

voorbijgestreefd. Het VBO pleit dan ook voor een nog betere uitwisseling en interactie tussen beide werelden. Stages, praktijklessen in het bedrijf, uitwisselingsprojecten, werkgevers in de klas, lesgevers in het bedrijf, … en alle mogelijke varianten op die voorbeelden verhogen de

opleidingskwaliteit en de arbeidsrelevante competenties van de

jongeren. Alternerend leren/werken is daarvan het voorbeeld bij uitstek.

Alternerend leren is niet ondermaats, het is geen vangnet, het is wel een volwaardig leermodel dat de opleiding rijker maakt. Het vult de theorie aan met praktijk en biedt werkervaring. Het laat de jongeren

kennismaken met de arbeidsrealiteit en bewust worden van de vereiste werkattitudes. En het biedt de scholen de kans om de meest

geavanceerde technologie, machineparken en experten te integreren in het leerpakket. Zonder zelf alle zware investeringen te moeten dragen.

Als derde hefboom is het aan de ondernemers, de werkgevers om een werkomgeving te creëren waar jongeren echte kansen krijgen om door

(7)

te groeien, om voortdurend te leren, om te tonen wat ze in hun mars hebben. Werkgevers moeten meer doen dan jobs creëren, ze moeten loopbaancoaches worden. Uit de peiling die we deden bij 500 Belgische jongeren tussen 17 en 27 jaar springen twee boodschappen naar de werkgevers in het oog. Eén: zoek niet per se altijd de witte raaf. Knap niet af op het gebrek aan ervaring, maar geef ons jongeren de kans om expertise op te bouwen. En twee: zorg dat de jarenlange ervaring die jullie vragen in jullie vacatures ook matcht met wat echt nodig is voor dat profiel. Vandaar mijn warme oproep aan de collega-werkgevers: ‘Stop seeking experts; hire future experts’.

De vierde hefboom hebben de jongeren zelf in handen, én hun

ouders. Ook zij moeten hun verantwoordelijkheid nemen. Eigen talenten ontdekken, werken aan zelfkennis, leergierig zijn, doelgericht studeren, zich openstellen voor technologie, initiatief nemen, niet passief

afwachten, maar uitkijken naar kansen. Als je die niet kunt grijpen, creëer er dan. Ga aan de slag als jobstudent, zet in op stages, volg de evoluties op de arbeidsmarkt en maak verstandige keuzes in functie van je talent en de realiteit op die arbeidsmarkt. Maar bovenal, stel je

professionele gps voortdurend bij, kijk ruimer dan je opleiding en doe ervaring op. Het is inderdaad het recht, wat zeg ik, de plicht van

jongeren om hoge verwachtingen te stellen. Net zoals levenslang leren dat is. Maar wie hoog mikt, moet er ook voor vechten. We hebben er alle vertrouwen in. Want jullie zijn de medewerkers, de leiders, de politici, de werkgevers, de specialisten… van morgen. Jullie zijn de toekomst van ons land.

Last but not least, hefboom vijf. Het beleid en de sociale partners. Zelfs nu de economische motor weer een versnelling hoger draait, blijft de

(8)

kloof tussen jobvraag en werkaanbod groeien. De tewerkstellingsgraad stijgt, maar het aantal openstaande vacatures neemt niet af,

integendeel. Anders gezegd, we gaan in de twee richtingen vooruit, maar met verschillende snelheden. Dat is demotiverend voor de jongeren en een knelpunt voor onze economische groei. In principe profiteren jongeren het snelst van een verbeterende conjunctuur. Maar ze kunnen de groei blijkbaar niet bijbenen. Het is dan ook onze taak om de arbeidsmarkt zodanig te organiseren dat de jongeren maximaal kunnen surfen op de groeigolven van de economie. In concrete taal betekent dat onder meer:

- verder afbouwen van drempels en obstakels die een flexibele aanwerving en mobiliteit afremmen;

- weg met de complexe regels waardoor jongeren de moed verliezen om zelf een business uit de grond te stampen. Of waardoor ze hun geluk in het buitenland gaan zoeken.

Dames en heren,

Een inspirerende dag als vandaag wil ik ook aangrijpen om enkele boodschappen mee te geven aan onze beleidsmakers en politici.

Iedereen hier in de zaal, jong en oud, weet dat een werkgever pas kan en zal aanwerven als zijn bedrijf voldoende sterk staat in de markt.

Daarom een pluim voor het recente Zomerakkoord. Met de integrale uitvoering van de taxshift, een moderne vennootschapsbelasting en minder remmen op aanwerving, tewerkstelling en mobiliteit, kunnen de bedrijven ook in de komende jaren een partner voor groei en bijgevolg jobs zijn. De hervorming was echt broodnodig, maar de uitwerking ervan zal niet evident zijn. Het is dan ook uitermate belangrijk dat de

(9)

wetteksten goed worden opgemaakt en dat de volledige hervorming, dus ook de maatregelen die in 2020 in werking treden, in de wet wordt

voorzien. Rechtszekerheid en voorspelbaarheid zijn immers cruciaal voor de bedrijven.

Ook mobiliteit blijft een maatschappelijk pijnpunt dat iedereen in ons land raakt. Werkgevers, werknemers, burgers, jongeren … Stel u eens de eerste werkdag van een jongere voor die vanuit Kortrijk of Namen om 8 uur op kantoor moet staan in Brussel. Een lijdensweg. De Belgische automobilist zit elk jaar zowat 44 uur vast in de file. Terwijl uit onze iVox- peiling blijkt dat jongeren maximum 45 minuten veil hebben om zich naar hun werk te verplaatsen. Ik geef ze geen ongelijk, want ze kunnen hun tijd veel zinvoller besteden. Gelukkig nemen heel wat

ondernemingen vandaag al concrete initiatieven voor een betere

mobiliteit. Maar die acties kunnen pas echt tot bloei komen in de grond van een vruchtbaar en globaal mobiliteitspact. Een pact dat de resolute steun krijgt van zowel het middenveld als van onze beleidsmakers, over de gewesten heen. En laat het duidelijk zijn: aan die weg kunnen we niet vroeg genoeg beginnen timmeren!

Ten derde konden we vandaag allemaal de kracht en impact zien en voelen van het digitale tijdperk. Facebook is een schoolvoorbeeld van de opportuniteiten die de digitalisering biedt. Focus op de kansen van de omwenteling, niet op de groeipijnen. Ik roep iedereen dan ook op om de digitale economie – beter nog, de digitale wereld – ten volle te omarmen, want digital is ‘the new normal’. Dat nieuwe normaal vormt geen

bedreiging, maar een onuitputtelijke bron van mogelijkheden voor alle sectoren en domeinen, privé en openbaar. Ieder van ons kan de technologie toepassen, er voordeel uit halen, zijn concurrentiepositie

(10)

ermee versterken en tegelijk economische en maatschappelijke

meerwaarde creëren. Op voorwaarde dat iedereen de kans krijgt mee op de trein te springen zodat we niemand achterlaten.

Aan de sociale partners de opdracht om in een geest van co-creatie bij te dragen aan die wereld in verandering. Om te helpen onze economie, ons arbeidsrecht, onze ‘manier van werken en ondernemen’ en onze sociale zekerheid ‘future proof’ te maken. Criticasters roepen al eens dat het interprofessioneel overlegniveau waardeloos is geworden bij gebrek aan toekomstvisie. Het Interprofessioneel Akkoord 2017-2018 geeft hen ongelijk. Samen met de sociale partners legden we toen de

fundamenten voor een toekomstgericht sociaal overleg. En spraken we af om antwoorden te zoeken voor diverse maatschappelijke uitdagingen, zoals de digitalisering van de arbeidsmarkt, de groeiende problematiek van burn-out en absenteïsme, het nakende mobiliteitsinfarct en … de jongerentewerkstelling.

Dames en heren, ondernemers, politici, beleidsverantwoordelijken, experts, academici, jongelui,

We mogen er niet zomaar vanuit gaan dat mensen en jobs elkaar vanzelf zullen vinden. Soms gebeurt dat wel, meestal niet. En daar speelt het VBO zijn rol. Het eerste ‘Young Talent in Action’-Forum in 2015 bracht een dynamiek op gang die we samen met alle actoren hoog op de agenda houden. Ook in eigen huis groeide het concept ‘Young Talent in Action’ uit tot een volwaardig, ongoing programma waarbij het VBO analyses doet, onderbouwde voorstellen lanceert en actie neemt om bruggen te slaan tussen jongeren, bedrijfswereld, onderwijs en

beleid. De ruim 200 ‘Young Talent in Action’-Ambassadors zijn de meest

(11)

tastbare getuigen van de manier waarop de verschillende werelden elkaar kunnen inspireren. Hoe meer stakeholders we voor ‘Young Talent in Action’ kunnen engageren, hoe meer slagkracht.

Ondernemingen moeten het aandurven om jongeren te werven die durven. Aan de jongeren om die durf en inzet te tonen en waar te maken.

Het VBO rekent op jullie allemaal en heeft er alle vertrouwen in dat niemand neen zal zeggen tegen meer jobs voor meer jongeren. Met die hoopvolle boodschap wil ik deze bijzondere en boeiende dag afsluiten.

Ik nodig u dan ook graag uit om na te kaarten bij een glas.

Dank u voor uw aandacht.