University of Groningen
Autonomy and Chirality in Molecular Motors
Kistemaker, Jozef Cornelis Maria
IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below.
Document Version
Publisher's PDF, also known as Version of record
Publication date: 2017
Link to publication in University of Groningen/UMCG research database
Citation for published version (APA):
Kistemaker, J. C. M. (2017). Autonomy and Chirality in Molecular Motors. Rijksuniversiteit Groningen.
Copyright
Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons).
Take-down policy
If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim.
Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum.
249
Dankwoord
Wauw, normaal doe ik helemaal niet lang over dingen, maar vandaag is het meer dan elf jaar geleden dat ik ergens in juni 2006 na het zien van een poster van Rienk de C-wing in stapte. En op wat kleine verhuizingen tussen Noord en Zuid en wat tijd in Australië na heb ik meer dan een decennium in de C-wing doorgebracht. Wat een ongelooflijk geweldige tijd met fantastische mensen in een groep waarvan iedereen zich op een moment beseft dat je nooit weer in zo’n uitzonderlijk leuk gekkenhuis terecht zult komen. Dit alles wordt en werd mogelijk gemaakt door Ben.
Hoewel mijn prestaties tot dan toe zeker nog niet in mijn voordeel lagen was Ben vol van vertrouwen en stuurde me het lab in om onder begeleiding van nuchtere Dirk een motor te bouwen wat ik vervolgens met zorgzame Mahthild in LC’s mocht gaan meten. Vier weken later suggereerde Ben dat ik promotieonderzoek bij hem moest komen doen, waar ik hem jaren later gelukkig aan heb kunnen houden. Ben, ontzettend bedankt voor de haast onmetelijk vrijheid die je me hebt gegeven al die jaren. Ik ben door mijn eigenzinnigheid vast niet de makkelijkst te begeleiden promovendus geweest, maar jouw passie voor uitdagende experimenten werkte aanstekelijk en mede daardoor heb ik ontzettend veel van je geleerd.
Andere professoren in de groep hebben op allerlei manieren bijgedragen aan mijn onderzoek en opleiding. Mike, you motivated not just me but the entire motor group to be creative and facilitated an amazing atmosphere, you were a great teacher to many. Wesley, thanks for all the back-and-forth, you are still the only professor to ever literally kick my ass. Voor Gerard, Adri en Kees heb ik practica en werkcolleges gegeven, Gerard heeft ook de brandstof gegeven voor mijn enige brandje ooit (een halve kilo jaren oude natriumhydride), Adri, ik waardeer de rust en helderheid waar jij altijd voor zorgt, en Kees heeft me mijn jarenlange interesse in chemieluminescentie bezorgd. I believe my final exam was Syuzy’s first, thanks for the great apartment. Edwin was er zelfs in mijn eerste jaar al bij, bedankt voor de samenwerkingen, ik waardeer je kritische blik zeer. Professor Engberts, U bent de enige die ik nooit met zijn voornaam heb aangesproken, bedankt voor de discussie aangaande hoofdstuk 4. Nathalie, you were in great part responsible for my interest and education in liquid crystals, thanks for all the interesting discussions.
250
Ik zou ook graag de leden van mijn leescommissie, prof. Nolte, prof. Otto en prof. Katsonis willen bedanken voor hun kritische blik op mijn proefschrift, de suggesties hebben zeker bijgedragen aan de uiteindelijke kwaliteit.
Dit proefschrift had niet tot stand kunnen komen zonder de hulp van het geweldige ondersteunend personeel. Het plezier wat ik krijg uit structuurbepalingen d.m.v. NMR is alleen maar mogelijk door de gigantische hulp die Pieter was bij het verkrijgen ervan. Bedankt dat je zelfs tot ver buiten werktijd beschikbaar was en hoe betrokken je bent bij ons onderzoek. Theodora, bedankt voor het vertrouwen dat je in me stelde, ik had nooit zoveel van chromatografie kunnen leren als ik niet aan de apparaten had geknutseld. Je was een geweldige hulp bij alle chirale scheidingen. Je had me misschien wel kunnen vertellen dat Ebe de afgezogen kast als zijn eigendom zag voordat ik het in tweeën had gezaagd, sorry Ebe. Ik heb Ebe misschien ook wat zorgen teweeggebracht toen ik alle duizenden chemicaliën uit de tussenkamer had gehaald omdat een ander manier van sorteren mij beter leek. Gelukkig waren we achteraf tevreden over de nieuwe sortering. Bedankt Evert dat ik altijd al je gereedschap mocht gebruiken en lenen en door jouw voorbeeld hoop ik ooit zelf volledig een draaibank te kunnen bedienen, het was fijn om bij je afscheid te zijn. Tineke, bedankt voor alle hulp en coördinatie, zonder jou had het ongetwijfeld nog een jaar langer geduurd. Dan wil ik ook Wim, Hans, Monique, Alphons en last but not least, Hilda bedanken voor al hun bijdragen aan mijn onderzoek en de groep.
Hans, het was al een verrassing voor me dat je me opvolgde en scheikunde kwam studeren, maar je hebt ook nog eens voordat ik er ooit aan begon de derde generatie motoren gepionierd. Mede daardoor ben ik aan mijn geweldige Master begeleider gekomen en het was prachtig om later samen zijn paranimfen te zijn. Terwijl ik in een vertrouwde omgeving bleef sprong jij in het diepe westen en ik ben ontzettend trots dat je uiteindelijk op snoeiharde chemie bent gepromoveerd.
Arjen, you’re welcome for the football, pubquizzes and unorthodox conversations over lunch. Jouw vertrek uit de groep liet voor mij een flink gat achter omdat ik met veel idiote ideeën en vragen bij jou terecht kon en jij vervolgens door je kennis aan kon geven waar de fouten en hordes zaten. Ik heb mijn best gedaan om vervolgens zo iemand voor anderen te zijn.
16.230, thank you for your offspring, the world never saw a crazier bunch. Giuseppe, you nearly killed me twice by blowing up the still, not many have gotten that close. Erik, I appreciate that you have taken such a fancy with the brothers. Jurica, you are without a doubt the most animalistic person I have ever met. Martin, door jou ben ik geïnteresseerd geraakt in berekeningen, bedankt voor het gebruiken
251 DANKWOORD
van mijn middelmatige resultaten wat mij mijn eerste artikel opleverde. Thom, jij bent net zo goed een gestoord product van 16.230 en dat is geweldig, maar waarschijnlijk door het sterke contrast van jouw (doorgaans) kalme persoonlijkheid met sommige van je collega’s leek jij daar vaak de rust zelve. Bedankt voor alle hulp over de jaren, zonder jou had dit proefschrift er totaal anders uit gezien, en kom jij het dichtst bij de dagelijkste begeleider die ik niet had. Jort, voor een lange tijd was jij de enige klimmer die ik kende, dus nam ik aan dat ze allemaal niet goed wijs waren. In Australië ben ik zelf gaan klimmen, dus is mijn mening weinig veranderd. Hoewel goudvissen nog een langere aandachtsspanne hebben dan jij was het altijd geweldig om je erbij te hebben, jammer dat je zo vaak vroeg weg moest bij de borrels.
The second generation 16.230 crazies were at least as weird as the first. Steffy, I’m honestly impressed by the way you were able to maintain your long-distance relationship, congrats on the wedding. It initially took some effort before your work got off the ground, and I was very happy to collaborate with you which has resulted in chapters for both of us. Thanks for the partnership. Tom, I still don’t know what you do in your free time, you’re a mystery. Soms lijk je het toppunt van apathie tot je op de proppen komt met johaneske ideeën en is het een genot om rare fundamentele chemie met je te bespreken. Gelukkig heb je ook nooit een biertje geschuwd behalve wanneer er in de kroeg vragen werden voorgelezen, dan leek je nooit op te komen dagen. Peter, still sounds weird to use that name because for the longest time I only knew you as the improperly pronounced ‘Stakko’. It took the longest time before we actually got to know each other since we both thought the other was a complete idiot. Of course we were both right, but we only got to appreciate that after you magnificently synthesized the first third gen motor of which we could prove its function. You turned out to be a genius chemist and during our highly successful collaborations I’d say we became friends. You are much more the academic than I am and I hope you’ll become the next Ben. Petra, I have no clue why you weren’t a 16.230 labmember since you would have fitted in perfectly. You were able to introduce a sort of feminine craziness rivalling Jurica’s, particularly taking your animalistic lusts for ‘finer’ things into account. Far from a cheese enthusiast, I still very much appreciate the cheese-parties, which in the end were just excuses to enjoy excessive amounts of wine and fun company. Martin, you were very much for the catalysis group what Mike had been for the motor group. I’ve seen you mentor countless students and PhD’s, do loads of chemistry, and still make time to enjoy a game of labbasketball. Sorry for still
252
making you do all those labchores, I do hope your students get to use an automated flash chromatography machine.
Beatrice, your arrival marked a most pleasant change of fumehood-neighbour-English, going from unintelligible chinglish to the gentlest British. I do apologize for the unorthodox or offensive things which I surely at some point must have said, my only defence is that I was raised by 16.230 creatures. I very much enjoyed working with you and I bet that if I would have had the slightest part of your organizational skills I would have finished years earlier. I admire your meticulous approach in solving a problem or proving a theory. Thanks for all your help with chapter 8.
Diederik en Dorus, nu het dreamteam een week na mij promoveert zullen jullie hun zware taak over moeten nemen. Diederik, bedankt voor je bijdrage aan hoofdstuk 7, hopelijk heb ik een deel van mijn liefde voor derde generatie motoren aan jou weten over te dragen. Ook delen we beiden een grote liefde voor god, en verschillen we alleen van mening wie dat nu precies is. Ik hoop dat jullie net zo veel genieten aan de Reigerstraat als wij deden! Dorus, grappig hoe je de duisternis van de C-wing verkiest boven de duisternis in het hoge noorden, terwijl er daar zoveel meer bomen nog onomgehakt zijn. Ik heb niemand (behalve misschien KY) zoveel zien lijden onder de intieme, liefdevolle aandacht van onze vrouwelijke collega’s als jij. Het is verwonderlijk hoeveel chemici buiten hun zuurkast twee linker handen lijken te hebben, het was voor mij dan ook erg fijn om het lab aan iemand met een bekwaam paar rechterhanden over te dragen.
De honderden studenten die ik tijdens practica met erg veel plezier heb mogen begeleiden hebben het allemaal overleefd zonder enige fysieke schade. Hoewel ik niet exact weet wat het de psychische effecten zijn van een sublieme mix van kinderradio, klassiek, slayer en 90’s dance, er was in ieder geval dagelijks taart. Van al deze studenten zijn er een paar zeker het vernoemen waard. L-J, ik begeleidde je eerst op een project voor Jurika waarop je zeer succesvol was, en vervolgens sprong je op een zeer uitdagend project waar je zelf mee kwam, jammer genoeg heb je het derde onderzoek wat je bij me begon niet af kunnen ronden. Ik hoop dat je inmiddels ander leuk onderzoek hebt gevonden. Jeroen, het was een eitje om jou op een andere zaal te laten staan want je was ongelofelijk zelfstandig. In korte tijd had je een compleet nieuwe motor in elkaar gedraaid en de noodzakelijke analyses gedaan, hopelijk wordt deze onderzoekslijn in de toekomst nog door iemand opgepikt. Zonde van je voorliefde voor het bedrijfsleven want de chemie mist zo een goede wetenschapper. Alexander, nooit zal ik je pruillipje vergeten. Ik ken weinig mensen die zo graag een pispaaltje willen
253 DANKWOORD
zijn en daar zoveel lol aan beleven, maar je wist je altijd ‘groot’ te houden. Ik heb erg veel plezier beleefd aan onze samenwerking en het heeft een tijd geduurd maar ik ben blij dat ik uiteindelijk jouw naam boven een artikel heb kunnen zetten. Henrieke, het beste voor het laatst, en niet alleen omdat jij de enige bent die is gaan promoveren, maar eigenlijk wel natuurlijk. Het was zonde dat je zo’n richting deed waarbij een fatsoenlijk masteronderzoek was vervangen voor kleine projectjes want ik had je graag langer in het lab gehad. Ik hoop dat jij straks degene zult zijn die uiteindelijk de mudskippers echt tot leven brengt.
And then there were pubquizes. Jeez what an amazing place to make it clear to a person who thought he knew everything that he knows jack diddly squat. Still, gotta keep up the pretence, right? A big thanks to Wiktor, Johannes, Pieter, Lachlan, Thomas (who’s also thanked for an amazing Oktoberfest) and anybody else that ever took part in a glorious fourth place of Pimpmaster Fred (ATMS). They were the best weekly hangovers I could ask for.
Anouk. Jochem.
And there were soo many other people I have good times to thank for, that there are too many to name them all, but I’ll try anyway. Gabor (being a solid anchor while Johan and I were splashing wild), Mu-Chieh (my x-ray man), Piotr, Derk Jan (bedankt voor de zwarte humor), Jeffrey (gayest scene ever), Adi, Ashoka (best worst soccerplayer), Santi, Dowine, Pablo, Jens, Chris, Hella, Barbara, Steve (still the most disgusting fumehood I’ve ever seen), Takashi (free fumehood), Paula, Tony, Dahui (most sexual suggestive handmotions in a presentation), Jiawen (most reliable asian soccer player), Jeffrey, Felix, Pat, Tim, Mickel, Sander (worst croatian), Anne, Davide, Massimo (most eager transvestite actor), Wim, Lumi, Romina, Wen-Hao, Richard (bedankt voor de ‘losse’ begeleiding), Panda, Anja, Koen (mannen die hun broek uittrekken op het lab doe ik hetzelfde voor), Jet, Valentin, Nicky (Irish hot whiskey made for the most drunk impromptu birthday ever), Greg, Ana, Hans, Bart, Emma (hot whiskey partner in crime), Peter, Kees (als out of the box denken niet genoeg is), Miriam, Sander (may the calculations live on), Jana, Arnold, Paul, Robert, Alex (beste evacuatie ooit), Lili, Lorina, Nop, Hans, Wojciech (doesn’t flinch when walking in on naked people in the lab), Danny (Stratingh’s Arjen Robben), Adi, Bas, alle Chiligangers!, Rik, Nuria, Sander, Tati, Edzard, Tibor, and many more, thank you all so much!
Dat laat nog een paar extra bijzondere mensen ongenoemd, waarvan de grootste invloed op mijn onderzoek zonder twijfel mijn geweldige held is – pyridineman.
254
Johan, bedankt voor al je creativiteit en inspiratie. Het heeft veel moeite gekost maar uiteindelijk hebben we laten zien dat de derde gen werkt! Bedankt voor de vetbollen, ik was bang dat de bus een lekke band zou hebben. Ik ben blij dat ik je inspiratie gaf voor jouw eigen Aussie avontuur en je was m’n eerste maatje die me op kwam zoeken in Brizzie. Ik hoef jou niet te vertellen dat je niet moet veranderen, daar zorg je zelf wel voor, dus hoop ik maar dat ik niet al te veel zal veranderen en altijd dorst blijf houden als jij in de buurt bent.
Kuang-Yen, you know how much I love alpacas, I especially love 草泥马. I don’t think you were trying to buy my friendship when you got me that very sweet and very unexpected gift, but if you were and did not already have my friendship, it would definitely have worked. The number of girlfriends you have shows how extremely friendly you are, though only a few special people get to see that on rare occasions you can be quite devious, which I love. Thanks for the egg, it might have been the most disgusting thing I’ve ever eaten. The Brisbane-bootcamp was awesome, I hope to do a Taipei-bootcamp with you in the future!
Roel, wij ondernamen het grootste chemische project buiten het lab, en onze hoge technische standaard in combinatie met de zeer verfijnde extracties gaf niet alleen prachtige producten, maar ook buitengewoon veel genot. Ik waardeer je bourgondische smaak zeer, zeker in combinatie met onze gedeelde liefde voor hoge kwaliteit. Het was erg tof dat je zo veel moeite nam om voor maar een paar daagjes naar Valtho te komen om met me te boarden, jammer dat je gelijk zo hard op je bek ging. Gelukkig ging de hors-piste de volgende dag een stuk beter. Zonde dat je hier nog niet ‘even’ langs hebt kunnen komen, maarja, zo’n mooie poepmachine is een redelijk excuus. De wombats hier knuffelen veel minder graag met me dan jij. In februari 2007 dacht ik niet dat ik ooit nog van je weer zou horen toen je, nauwelijks door de deur passend, mijn practicumzaal verliet. En omdat de natuurkunde jongens (bedankt voor hoofdstuk 5) meer into Rubens zijn was dat haast uitgekomen, als de jongen die jouw syntheses deed niet ineens van zaal verhuisde waardoor je in de C-wing belandde. Al snel werd je een vaste magic stick, en droeg je soms truien waardoor we er achter kwamen dat ergens ook een leuke persoonlijkheid schuil ging. Hoewel de muur niet onbebloed bleef was het geweldig om je mee te nemen klimmen. Ook zijn de wintertripjes onvergetelijk, evenals de stank van de laatste. Borrels zijn er in overvloed geweest en waren doorgaans heerlijke bacchanalen, hoewel ik me nog wel afvraag waarom je me ooit tackelde waardoor ik een stuk tand kwijt raakte. Ik had me de afgelopen jaren geen onfatsoenlijkere collega kunnen wensen. Geniet van jullie wereldreis, dat ie nooit op houdt en we elkaar onderweg nog vaak zien!
255 DANKWOORD
Zoals je gemerkt heb zijn voor dit hele werk de pyrimidalization angles van onschatbare waarde en ik kan je niet genoeg bedanken voor jouw gigantische bijdrage daaraan. Ik herinner het me nog als de dag waarop ik het bedacht heb hoe ik tijdens onze eerste echte ontmoeting alle US state capitols foutloos opnoemde voor jou en hoe diep jij onder de indruk was daarvan. Bedankt voor je vriendschap, ik mis je zeker hier en onze roadtrip van afgelopen jaar was gewoon fantastisch. Prachtig hoe we van ooit een trumpiaanse kussenmuur in een berghut naar lepeltje lepeltje achter in mijn auto zijn gegaan. Ik heb jou zoals elke Morty z’n Rick, Edmund z’n Baldrick, en Troy Abed heeft. Haha, kots.
Lieve familie, bedankt voor al jullie liefde en geduld, want alles heeft even mogen duren. Pap en mam, jullie lieten me om vijf uur opstaan zodat ik drie uur later weer lekker in bed kon gaan liggen, uiteindelijk heb ik vele nachten doorgewerkt om pas om vijf uur in bed te belanden. Bedankt voor alle vrijheid en steun die jullie mij m’n hele leven al geven, jullie zijn onbeschrijfelijk geweldig. Het is een grote verandering om van hele weekenden mee te helpen aan de bouw, naar elkaar nog maar een paar keer per jaar te zien, zeker nu de familie zo veel groter is. Els, jij bent meer mijn grote dan mijn kleine zus, bedankt dat je steeds zoveel moeite neemt zodat ik met mijn nichtjes kan kletsen. Loes, je was een geweldige huisgenoot, sorry voor de troep. Ik kan niet wachten om jullie viertjes te zien. Smitsjes, bedankt voor alle gezelligheid, vakanties en bezoekjes.
Ook al zijn jullie allemaal ver weg, ik hou ontzettend veel van jullie.
Esther, zou kaketoekan maar volstaan, want het gaat me niet lukken om in woorden uit te drukken hoeveel je voor me betekent. Door jouw steun is dit proefschrift er. Bijna elke sport en hobby waar ik om geef heb ik door jou ontdekt. Jij hebt van mijn leven een gigantisch avontuur gemaakt en daar ben ik je oneindig dankbaar voor. You are AWESOME!
