Gorteria26(2000) 247
Data-analyse
van deveranderingen
in de Nederlandse flora in de 20eeeuw
Wil+L.M. Tamis (NHN,branchLeiden,Postbus9514,2300 RA Leiden,
e-mail:
tamis@cml.leidenuniv.nl)
Een
jaar geleden
is eenonderzoekgestartbij
het NHN(Nationaal
HerbariumNe-derland,branchLeiden)naar de
veranderingen
in de Nederlandse flora in de 20e eeuw.De basis voordit onderzoek wordt metnamegevormd
door detwee flora-databanken FLORIVON¹²enFLORBASE³,dietezamen zo’nnegenmiljoen
waar-nemingen
van wildeplantensoorten
omvatten op het schaalniveauvan 1x1 km.Deze
waarnemingen
zijn
in deafgelopen
eeuwbijeengebracht
doorvrijwillige
Gorteria 26(2000) 248
Het onderzoek wordt
gefinancierd
door hetNOP,het NationaleOnderzoekspro-gramma
klimaatsverandering
en hetNWO-stimuleringsprogramma
Biodiversiteit.Belangrijke deelvragen
binnen het onderzoekzijn:
1.
zijn
erveranderingen
in de Nederlandse floravast te stellen,dietoegeschreven
kunnen wordenaanklimaatseffecten? Enzoja,
hoegrootzijn
dieveranderingen
invergelijking
met denadelige
effecten vanbelangrijke
milieuthema'svermes-ting, verzuring
enverdroging?
2. worden uitstervendesoorten
enerzijds
ende invasieve soorten(neofyten)
ander-zijds
gekenmerkt
doorbepaalde
biologische
eigenschappen
(bijv.
zaadbank)waarmeein het natuurbeleid
rekening
gehouden
kan worden?Voordat deze vragen beantwoord kunnen worden, moeteerst worden
bepaald
welke gegevens in de floradatabanken hiervoorgeschikt zijn.
De gegevens in de floradatabankenzijn namelijk
nietsystematisch
verzameld. Wespreken
danvan'inventarisatie-effecten'. Iedereen kent dit uit de
praktijk:
zo worden zeldzameplantensoorten
snellergemeld
danalgemene plantensoorten.
Vooropmerkingen
ofvragenkuntu terecht
bij
deauteur vandeze kortemede-deling:
tel. 071-5273546.1. C.L.G.Groen,A. deBonte,R.vanderMeijden& R.C.M.J.vanMoorsel,1999. Kwalitatieve verbeteringvande historische floradatabank FLORIVON: indicatorsoorten vanaquatische, natteenvochtigemilieus.FLORON-rapport17,Leiden.
2. F.H. Kloosterman & R. vander Meijden, 1994. Eindverslag digitalisering vanhet IVON-archief(historisch floristisch bestand)vanhetRijksherbarium teLeiden. TNO OS94-42B, Delft.
3. R.vanderMeijden,C.L.G.Groen,J.J.Vermeulen,T.Peterbroers,M.van't Zelfde & J.P.M. Witte,1996. De landelijkefloradatabank FLORBASE-1;eindrapport. Leiden/Wageningen. 4. J.Mennema,A.J. Quené-Boterenbrood& C.L. Plate(red.), 1980. Atlasvande Nederlandse
Flora 1. Amsterdam
5. J.Mennema,A.J. Quené-Boterenbrood& C.L. Plate(red.), 1985. Atlasvande Nederlandse Flora2. Utrecht.
6. R.vanderMeijden,E.J. Weeda & C.L. Plate(red.), 1989. Atlas vande Nederlandse flora3.
Leiden.
7. R.vander Meijden, B. Odé, C.L.G. Groen, J.P.M. Witte & D. Bal,2000. Bedreigdeen
kwetsbare vaatplantenin Nederland;Basisrapportmet voorstel voorde RodeLijst. Gorteria
26: 85-208.
8. E.J.Weeda,R.vanderMeijden& P.A.Bakker, 1990. FLORON-Rode Lijst 1990;RodeLijst
vande inNederland verdwenen enbedreigde planten (PterophytaenSpermatophyta)overde
periode1.1.1980-LI. 1990. Gorteria 16: 2-26.
De
veranderingen
in de Nederlandse florazijn
al vele malen beschreven. Denkhierbij
aanonder andere de Atlasvande Nederlandse Flora45 6
of de Rode