JAN TERLOUW

(1)

Partijsecretariaat: Bezuidenhoutseweg 195, 2594 AJ Den Haag, telefoon: 070-858303

HOE LANG NOG?

De werkloosheid blijft toenemen, zoals te verwachten. Het kwart miljoen is ge- passeerd en de regering staat machte- loos toe te kijken.

Onze fractie heeft niet de gewoonte om blindelings alles wat fout gaat het kabinet te verwijten. De oorzaak van de toe- nemende werkloosheid moet voor een belangrijk deel worden gezocht in in- ternationale ontwikkelingen: gestegen olieprijzen, toename van de produktie- kracht van landen met lage lonen, tech- nische ontwikkelingen die automatisering mogelijk maken.

Toch heeft het kabinet gefaald. Bestek '81, het plan dat de werkloosheid terug moest brengen tot 150.000, was een waardeloos tuk. Terwijl de fractie van 0'66 (als enige

Verkeerd geciteerd

Door een bericht op de voorpagi- na van NRC/Handelsblad van 25 augustus jl. kan de indruk worden gewekt dat de fractie van D'66 het Hoofdbestuur zou wiUen voorschrijven op welk moment de partij zich zou moeten uitspreken over de partijpolitieke strategie.

De fractie is van mening dat dit het best op het congres in februari '81 kan gebeuren, maar heeft slechts besloten dit als een voorstel aan het Hoofdbestuur te pre- senteren.

de fraktievoorzitter

JAN TERLOUW

in de Kamer overigens) er al minstens vijf jaar geleden op hamerde dat de bovenge-

noemde ontwikkelingen, die het toen al kon zien aankomen, een andere aanpak van de industriële produktie broodnodig maakte, dat structurele veranderingen een structurele aanpak vereisen, kwamen van Agt c.s. in '78 met een werkje waarin stond dat met een scheutje van een oud medicijn, verbetering van de rendementen, genezing van de economie in '81 was gegarandeerd.

Bizar om te bedenken, nu over enkele we- ken de begroting '81 zal worden ingediend.

D'66 heeft op sociaal-economisch gebied geen visie, zeggen onze politieke tegen- standers graag, zodat ze onverstoord op grond van hun eigen sociaal-economische dogma's brokken kunnen blijven maken.

Gelukkig is er af en toe een Groenevelt die ons gelijk komt geven.

Het is echtjammer dat het kabineteindjuni niet is gevallen, want steeds dringender wordt het om met nieuw beleid te beginnen. De automatisering gaat door. die kan niet buiten de deur worden gehouden zonder aantasting van onze concurrentieposi- tie. Dat gaat nog meer arbeidsplaatsen kosten. Het scheppen van nieuwe arbeidsplaatsen in de dienstensector zal maar heel beperkt kunnen, want er is geen geld voor.

Verschillende sectoren waarin we vroeger sterk waren, zoals de scheepsbouw en de textiel, hebben vaste voet aan de grond gekregen in landen waar de arbeidskrachten nog goedkoop zijn. In Nederland voortgaan op de oude voet, met een beetje bijsturen. gaat niet meer. Er zijn initiatieven nodig op het gebied van àndere produktie, kleinschaliger organisatie van de produktie, en andere verdeling van de arbeid, die geen uitstel gedogen.

Van dit kabinet zijn die initiatieven niet te verwachten. Dit kabinet wil op de valreep nog zoveel mogelijk bewijzen leveren van zijn behoudende inslag, bijvoorbeeld door de Markerwaard droog te willen maken en drie nieuwe kerncentrales te willen bouwen. Ik houd mijn hart vast voor wat er allemaal nog vóór mei '81 aan verkeerde beslissingen kan worden genomen.

UITNODIGING

27e Algemene Ledenvergadering Hoogeveen

Zaterdag 20

september 1980 in de Tamboer

•

Over het lidmaatschap van de NAVO is op het fractieweekend in het geheel niet gesproken. Over phatsing van nieuwe lange-afstandswapens heeft de fraktie geen defmitief standpunt gefor- muleerd. Overwogen is wel dat plaatsing in ons land in ieder geval moet worden afgewezen als het aantal van 572 niet sterk wordt verminderd, SALT-11 niet wordt geratificeerd, of als het Warschaupact bereid blijkt haar eigen lange-afstandswapens in

aantal relevant te verminderen.

DEMOCRAAT

Jan Terlouw Zie mtddencat •rn w r agenda en congres~lukken

(2)

CONCEPT CONGRES·

AGENDA

voor de 28e ALGEMENE LEDENVERGADERINGvan de politieke partij Democraten '66 op 31 oktober en 1 november 1980 in de Veemarkthallen te UTRECHT.

vrijdag 31 oktober 1980 20.00 uur:

1. Opening door de partijvoorzitter en voorstellen congresleiding.

2.. Benoeming notulen- en stemcommissie.

3. Toelichting op de stem- procedure.

20.10 uur:

4. BELEIDSPROGRAM- MA - Sociaal-Economisch Beleid.

22.30 uur:

5. Wijziging HUISHOU- DELUK REGLEMENT.

22.45 uur:

6. Schorsing.

zaterdag 1 november 1980 10.15 uur:

7. Heropening van de vergadering.

8. Toelichting op de stem- procedure.

9. Aanvulling vaste commis- sies.

/0.30 uur:

10. Begroting 1981.

11.00 uur:

11. TOESPRAAK fractie- voorzitter Europees Parle- ment.

1.1.30 uur:

12. Actuele politieke moties.

12.30 uur:

· 13. Presentatie KANDIDA- TEN voor het Dagelijks Be- stuur en o~erige besturen.

Opening stembussen 12.45 uur:

LUNCH.

13.45 uur:

14. TOESPRAAK fractie- voorzitter Tweede Kamer.

Sluiting stembussen 14.30 uur:

15. BELEIDSPROGRAM- MA- Vrede'en Veiligheid.

16.30 uur:

16. Uitslag stemmingen.

16.45 uur:

17!" SLOTTOESPRAAK door partijvoorzitter:

17.00 uur:

18. Sluiting:

-~~~

11 A I<TIVITEITEN

13 september:

PEAC: coördinatorenoverleg regionale emancipatiewerk~

groepen.

19.00 uur, Jaarbeurs Con·

grescentrum Utrecht.

15 september:

SWB: Studiedag gehandicap-

·tenbeleid 10.30 uur, Jaar- beurs Congrescentrum Utrecht.

27. september:

AR: 10.30 uur Trianon Utrecht.

31 oktober/] november:

D'66 ALV 10.30 uur, De Tamboer Hoogeveen.

TOELICHTING INZAKE

27ste ALV

Op 20 september 1980 wordt in Hoo- geveen de 27ste Algemene Leden Vergadering van 0'66 gehouden waar de hoofdstukken onderwijs en emancipatie voor het nieuwe be- leidsprogramma behandeld worden.

De bewuste hoofdstukken zijn met de hoofdstukken defensie en sociaal- economisch, die behandeld zullen worden op de 28ste Algemene Leden Vergadering op 31 oktober en I november in Utrecht in deze Demo- craat opgenomen. Alle (sub)regio's, afdelingen en werkgroepen worden verzocht in de eerste helft van september in ieder geval te vergaderen over de hoofdstukken die iri Hooge- veen aan de orde komen. Amende- menten op de voorstellen dienen uiterlijk maandag 15 september om 17.00 uur bij het secretariaat ingediend te zijn.

Over de hoofdstukken defensie en sociaal-economisch wordt men verzocht de eerste helft van oktober te vergaderen.

Moties en amendementen voor de hoofdstukken die in Utrecht behandeld worden dienen uiterlijk dinsdag 21 oktober om 17.00 uur op het landelijk secretariaat te zijn ingediend.

Deze gespreide behandeling van hoofdstukken voor het nieuwe be- leidsprogramma zou borg moeten staan voor een goede voorbereiding in (sub )regio's en afdelingen zodat de besluitvorming in deze ruime tijdop- zet beter tot zijn recht kan komen.

Frans Rogier

vice-voorzitter organisatie

KANDIDATEN GEVRAAGD

Op het najaarscongres 1980 treden reglementair de volgende drie leden van het Dagelijks Bestuur af:

Frans Rogier- vice-voorzitter organisatie

Jan Veldhuizen - publiciteitscoördi- nator

Jan Prevoo- eerste penningmeester.

De beide eerstgenoemde DB-leden zijn reglementair niet meer herkiesbaar, omdat zij sinds 6 november

1976 lid zijn van het Dagelijks Be- stuur. De penningmeester Jan Pre- vookan voor de tweede termijn worden gekozen en stelt zich voor deze functie herkiesbaar.

Nadere informatie over de taken van bovengenoemde DB-leden kan wor~

den opgevraagd bij het landelijk secretariaat of worden ingewonnen bij de huidige functionarissen.

Kandidaatstelling dient te geschieden door middel van een ingevulde en ondertekende vragenlijst, die op verzoek door het landelijk secretariaat wordt toegezonden.

De kandidaatstelling sluit op donder- dag 26 september 1980 om 17.00 uur.

Frans Rogier

vice-voorzitter organisatie

Let op! Met ingang van 1 september beginnen de radio-uit- zendingen van de politieke partijen weer. Ook D'66 is weer eens in de veertien dagen in de ether. Maar nu in plaats van op maandag op dinsdag.

Hilversum II; 18.50-19.00 uur op

dinsdag 9 september, dinsdag 23 september, dinsdag 7 oktober, dinsdag 21 oktober.

De eerstvolgende tv-uitzen·

ding is op woensdag 22 oktober.

DEMOCRAAT JAARGANG 13- NR. 7- AUG. 1980

COLOFON

De uitgave van de Democraat ge- schiedt onder verantwoordelijkheid van een door het Hoofdbe- stuur benoemde redactieraad die als volgt is samengesteld:

Piet van Baarse!, Frans Rogier, Marie-Louise Tiesinga, Jan Veldhuizen, Stijn Verbeeck.

Als secretaris is aan de redactieraad toegevoegd: Co Patist.

Correspondentie, copy e.d.

richten aan het redactiesecreta- riaat van:

De Democraat, Bezuidenhoutseweg 195, 2594 AJ Den haag.

Verantwoordelijkheid

De redactieraad draagt de eindver- antwoordelijkheid voor inhoud en op- name van publikaties in de Demo- craat. Het moet duidelijk zijn dat deze verantwoordelijkheid zich niet uit- strekt tot bijqragen van het Hoofdbe- stuur, fracties in vertegenwoordigen- de lichamen, het SWB-bestuur, het PSVI-bestuur, de Adviesraad en andere officiële partijorganen. Al deze bijdragen zijn als zodanig herkenbaar aan het rubriekshoofd.

Ook de inhoud van ingezonden brie- ven, die steeds de naam van de schrij- ver vermelden, valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactieraad.

Voorzover er enig misverstand om- trent de redactionele verantwoordelijkheid mocht dreigen. worden de ti- tels van bijdragen die buiten die verantwoordelijkheid vallen, voorzien van een*

De Democraat

De Democraat wordt gratis toegezonden aan alle leden van D'66. Niet-leden kunnen zich abonneren voor f 25,- per jaar.

Losse nummers zijn verkrijgbaar bij het secretariaat voor f 3,- per stuk.

Wanneer verschijnt de Democraat?

De Democraat verschijnt 9 à 10 maal per jaar.

Democraat nr. 8 verschijnt 3-10-1980

Sluitingsdatumcopy: 8-9-1980 Advertentietarieven

1/1 pagina: f 600,- 1/2 pagina: f 350,- 1/3 pagina: f 300,- l/4 pagina: f 240,- 1/6 pagina: f 180,-

Steunkleuren zijn mogelijk;

meerprijs op aanvraag verkrijgbaar.

Contractprijzen op aanvraag verkrijgbaar.

Plaatsing van advertenties is mede onderworpen aan de goedkeuring van de redactie.

Oplage: 16.000 Druk en Lay-out:

Brouwer Offset BV /Utrecht

SECRETARIAAT

Partijsecretariaat Bureau SWB D'66 Bureau PSVI D'66 Bezuidenhoutseweg 195 2594 AJ Den Haag Telefoon: 070-858303

(3)

VREEMDELING EN RECHT

door Anton van Lijssel

De beschaving van een samenleving kan worden afgemeten aan de manier waarop er met de minderheden wordt omgegaan. Als deze veel gehoorde kon- statering juist is, betekent dit dat het beschavingsniveau van de Nederlandse samenleving de laatste paar jaar flink is achteruit gegaan. Niet alleen is met het teruglopen van de economie de publieke opinie ten aanzien van de kulturele minderheden sterk in negatieve zin ver- anderd, ook hunjuridische positie en de houding van de Nederlandse overheid tegenover hen is er in het algemeen niet beter op geworden. Dit laatste wordt b.v. geillustreerd door de Wet Arbeid Buitenlandse Werknemers en het door de regering naast zich neerleggen van de motie Buurmeijer/Wessel-Tuinstra;

ik kom hier verderop nog op terug.

Nederlands eigenbelang

Het uitgangspunt van het vreemdelingen- recht is overigens altijd al op de eerste plaats geweest het beschermen van de Ne- derlandse belangen tegen de buitenlanders in plaats van het beschermen van hun rechten. -Dit geldt zowel ten aanzien van het wervingsbeleid voor buitenlandse werknemers als ten aanzien van het vluchtelingenbeleid. Bij de buitenlandse werknemers staat daarbij voorop, dat alleen diegenen worden toegelaten waaraan de Nederlandse economie behoefte heeft en die niet teveel kosten met zich mee- brengen b.v. door ouderdom of ziekte. Bij de vluchtelingen gaat het erom te zorgen dat het aantal beperkt blijft, maar toch vol- doende groot is om het eigen geweten te sussen.

In feite gaat het in beide gevallen om de vraag hoeveel van de eigen welvaart wij bereid zijn op te offeren ten behoeve van de kansarmen en kanslozen uit de rest van de wereld, die in Nederland binnengelaten willen worden.

Het zonder meer toelaten van iedereen, die in moeilijke omstandigheden of zelfs in di- rekt levensgevaar verkeert, lost echter niets op.

Het betekent alleen dat in minder dan geen tijd Nederland overstroomd wordt met mensen uit met name de ontwikkelingslan- den, die daar vanwege de politieke situatie en/of door hongersnood hun leven niet meer zeker zijn, met het gevolg dat hier binnen de kortste keren ook geen welvaart meer is.

Uitgaande van het tot nu toe gevoerde

toelatingsbeleid hoeft hier echter niemand bang voor te zijn, want afgezien van een paar vluchtelingen, die op de nationale economie geen enkele invloed hebben, worden alleen diegenen toegelaten die aan de Nederlandse welvaart een positieve bijdrage leveren. En wanneer de economie terug loopt, kan een groot gedeelte weer verwijderd worden.

Alleen al om deze laatste reden is de aan-

Anton van Lijssel, geboren op 6 juli 1941 in Gemert (N.Br.), getrouwd met Joke de Kruijff en vader· van twee zoons, studeerde rechten in Nijmegen. Hij is direkteur van de stichting Hulp àan Buitenlandse Werknemers "Rijnmond", lid van Provinciale Staten van Zuid-Hol- land, maakt deel uit van de werkgroep Kulturele Minderheden en heeft zich fel verzet tegen de plannen van minister v.d. Stee en Melchior m.b.t. de paardenfokkerij.

wezigheid van een groot aantal illegale buitenlandse werknemers voor de Neder- landse economie een. nuttige buffer in de arbeidsmarkt. Maar ook de illegale buitenlandse werknemers die een gewone vergunning tot verblijf en geen vergunning tot vestiging hebben kunnen bij onvol-

doende middelen van bestaan b.v. na een jaar werkloosheid het land worden uitgezet.

Deze laatste bepaling in de Nederlandse wetgeving is in strijd met het Europees Sociaal Handvest. Voor Nederland is het handhaven van deze beperking zo essentieel, dat het daarom het Europees Sociaal Handvest nog steeds niet heeft onderte- kend. Het is deze bepaling ook, die bij de diskussies rond het verlenen van een verblijfsvergunning aan illegalen steeds over het hoofd gezien wordt.

Er is nu al werkloosheid onder de legale buitenlandse werknemers, maar er is ook werkloosheid onder de illegalen. Een generaal pardon, waarbij aan alle illegalen een verblijfsvergunning wordt verleend, heeft daarom geen enkele zin zolang het Europees Sociaal Handvest niet is onder- tekend. Immers, een van de regering afge- dwongen generaal pardon geeft aan de ge- regulariseerde illegalen een jaar de gelegenheid om werk te zoeken; voor legale buitenlandse werknemers die al werkloos zijn is deze termijn echter korter. Bij een generaal pardon zou dus begonnen worden met het uitzetten uit Nederland van nu legaal hier verblijvende buitenlanders.

Dit wil niet zeggen, dat de illegalen nu maar zonder meer het land uitgezet moeten worden, want wie de voorgeschiedenis be- kijkt zal moeten konkluderen, dat de illegale arbeid in Nederland voor het grootste gedeelte aan de Nederlandse overheid te wijten is.

Het illegalenbeleid van de regering In de vijftiger en begin zestiger jaren, toen er hier een groot tekort aan arbeiders was, was het voor buitenlandse werknemers heel eenvoudig om een verblijfsvergunning te krijgen, wanneer zij eenmaal in Neder- land werk gevonden hadden. Toen er echter een grote stroom vanuit de wervings- Iancien op gang gekomen was, heeft de Ne- derlandse overheid besloten om alleen aan diegenen nog een verblijfsvergunning_ te verlenen, die de selektie door de Neder- landse wervingsbureaus in het land van herkomst met goed gevolg hadden door- staan.

Alleen de betere arbeidskrachten werden toegelaten. Degenen, die zoals voorheen vaak gebeurde, op eigen gelegenheid in Nederland werk zochten kregen geen vergunning meer, dus bleven illegaal.

Aangezien het opsporingsbeleid t.a.v. illegalen en hun werkgevers echter weinig of niets voorstelde, tilden veel buitenlanders niet zo zwaar aan het ontbreken van deze formaliteit en veel werkgevers nog minder.

Dus bleef er werk voor illegalen en bleven er illegalen komen, oogluikend toegelaten door de Nederlandse overheid, die zelfs geen moeite deed om bij de werkgevers loonbelasting en sociale premies te innen laat staan er voor te zorgen dat het mini- mumloon werd uitbetaald. Bonafide werkgevers die niet met onderbetaalde illegalen wilden werken werden zelfs uit de markt geprijsd door minder scrupuleuze konkur- renten.

En velen zijn om deze reden ook tot het aantrekken van illegalen overgegaan.

Daar bij de regularisatie in 1975 de "opspo- ring" (iedereen weet precies waar ze zit-

~

(4)

ten) door de politie van werkgevers van

..

illegalen niet heeft plaatsgevonden, bleven de iUegale arbeidsplaatsen eri zijn de gere- gulariseerde illegalen legaal werk gaan zoeken of ontslagen.

Hierdoor is een nieuwe golf van illegalen aangetrokken.

Een van de door minister Albeda aange- voerde argumenten om de motie Buur- meijer/Wessel-Tuinstra te ontraden, nl.

dat hierdoor in het buitenland de indruk zou kunnen ontstaan, dat in Nederland de wetgeving niet au serieux wordt genomen, waardoor de zuigkracht van Nederland op talrijke buitenlanders weer sterker wordt, doet dan ook erg schijnheilig aan.

De motie Buurmeijer/Wessel-Tuinstra dringt aan op maatregelen die het mogelijk maken dat illegale buitenlandse werknemers zich kunnen melden bij de geweste- lijke arbeidsbureaus, waarna wordt onder- zocht of de door hen vervulde arbeids- plaats kan worden gelegaliseerd. In deze motie wordt uitgegaan van het belang van de Nederlandse economie in de hoop voor een paar illegalen nog een behoorlijke behandeling te verkrijgen. Zelfs voor deze motie werd slechts een zeer krappe meerderheid in de Tweede Kamer verkregen.

Bovendien legde de regering deze wens van de volksvertegenwoordiging straffe- loos naast zich neer en kwam daarna met een eigen regeling, waarvan het positieve effekt te verwaarlozen is.

Het is overigens nog maar de vraag, of de regering wel van plan is om de wet Arbeid Buitenlandse Werknemers volledig uit te voeren door de illegale arbeid onmogelijk te maken. Een groot voordeel van illegalen voor het Nederlandse bedrjjfsleven is n.l.

dat de lonen voor vuil en ongezond werk

hierdoor op een voor Nederland onaan- vaardbaar laag niveau gehouden worden.

Voor de regering is het ongetwijfeld pret- tig, dat ze door de wet niet uit te voeren zowel de voorstanders als de tegenstan- ders van illegale arbeid ter wille kan zijn en de problemen kan doorschuiven naar het volgende kabinet.

In een notitie van mij in maart 1978 gericht aan de Vaste Kamerkommissie voor Justi- tie heb ik gepleit voor het verlenen van een verblijfsvergunning aan de kategorieën illegalen, die daarvoor het meest in aanmerking komen en een financiële afvloeiings- regeling voor alle overigen met een gelijk- tijdige harde aanpak van werkgevers van illegalen. Ik geef daar nog steeds de voorkeur aan boven het uithongeren. van illegalen door alleen te zorgen dat ze ontslagen worden. Bovendien blijven ze hier dan toch op kosten van familie of kennissen tot ook die niet meer in hun levensonderhoud kunnen voorzien.

Illegalen zijn mensen, die op papier niet maar in de praktijk wel inwoners van Ne- derland zijn. Bovendien hebben vaak hele families gespaard om de overtocht van een illegaal naar Nederland te betalen.

Ze nog berooider terugsturen dan ze hier kwamen is immoreel, vooral daar de pro- fiteurs, de werkgevers van illegalen, nooit iets in de weg is gelegd.

Positie legalen

Ook de positie van vele legaal in Nederland verblijvende buitenlandse werknemers is er de laatste tijd niet beter op geworden.

De op I november 1979 van kracht geworden Wet Arbeid Buitenlandse Werkne- mers onderstreept nog eens, dat ze voor de wet niet gelijkwaardig zijn aan de andere inwoners van Nederland. Deze wet geeft

Democratie Mogelijkheden en suggesties

52 auteurs over:

• Democratiecongres '79

• Democratie 1579-1979

• Democratie en emancipatie

• Democratie en belangenbehartiging

• De medezeggenschap van werknemers in het bestuur van de onderneming

• De medezeggenschap van medewerkers in het bestuur van de onderneming

• Dagelijks democratisch? Werkplaats- democratie

• Democratie op de werkplek

• De Nederlandse democratie als overgangs- systeem

• Democratisering van beslissingen over de productie van goederen en diensten voor consumptie

• Democratisering van de besluitvorming over ruimtelijke plannen

• Democratisering van het bouwen en wonen

• De beslissingen over het bouwen en wonen

• Democratie en beslissingen over het leef- milieu

• Democratisering van het welzijnswerk

• Democratisering van welzijnsinstellingen

• Democratisering in de gezondheidszorg

• Democratisering bij het onderwijs

• Democratisering v·an de massacommuni- catiemedia

• Cultuur, betrokkenheid en beleving

• Vorming tot democraat; de rol van het gezin

• Vorming tot demoçraat; de rol van de school en de vorming daarbuiten

• Onderwijs en opvoeding tot democratie

• Vrijheidsrechten en democratie

• Democratisering van de rechtspraak

• Democratie in de katholieke kerk

evenals het niet ondertekenen van het Eu- ropees Sociaal Handvest duidelijk aan dat de Nederlandse wetgever de buitenlanders meer diskrimineert dan menigeen zich rea- liseert. Daar komt dan nog bij het (eigen- machtig) optreden van overheidsinstellin- gen zoals de vreemdelingenpolitie, grens- bewaking en arbeidsbureau. Dit is vaak beneden alle peil en schijnt er meer op , gericht te zijn om binnen de beperkingen i van de wet of soms zelfs met overtreding daarvan zoveel mogelijk buitenlanders het • land uit te zetten, dan om hen gebruik te laten maken van de beperkte rechten, waarover ze in Nederland beschikken.

Het is bovendien zonder meer al een onno- dige kwelling van zich onzeker voelende mensen om de buitenlandse inwoners voor elke formaliteit, die met hun verblijf samenhangt, zich bij de politie te laten melden, nog afgezien van de behandeling die ze vaak krijgen. De administratieve werk- ' zaamheden behoren door ambtenaren ver- richt te worden (b.v. bij de afdeling bevol- king) en alleen het opsporen van overtre- ders van de wetten dient door de politie te geschieden.

Zeker nu men er tegenwoordig ook offi- cieel vanuit gaat, dat Nederland een emi- gratieland is geworden, zodat het overgrote deel van de buitenlanders hier voor altijd blijft, is het onbegrijpelijk, dat de overheid niet van deze realiteit uitgaat en geen einde maakt aan de officiële diskrimi- natie.

De Nederlandse ingezetenen d.w.z. de of- ' ficiële inwoners van Nederland zouden allen dezelfde rechten moeten hebben, een gelijkstelling zoals voor de Molukkers (met uitzondering van het kiesrecht) al in de Faciliteitenwet is geregeld. Nederlander worden is voor velen meer dan een forma-

• Politieke democratie: directe zeggenschap of vertegenwoordiging?

• Actiegroepen en democratisering

• Minderheden en overheidsbeleid

• Democratie '79

• Democratie en minderheden

• Partijdemocratie en haar externe werking

• Democratisering van het leger

• Democratie in het leger

• Provincie, veraf of dichtbij

• Binnengemeentelijke decentralisatie in grote steden

• Decentralisatie van bestuur met het oog op het behoud van de eigenheid van kleine kernen

• Ambtenaren en democratie

• Over de schrijvers van de bundel De auteurs hebben allen als inleider meegewerkt aan het congres Democratie

'79. .

1980. 358 blz. f40,- (p. post f44,40).

Bestelnr. 220-124-79.

Verkrijgbaar bij de boekhandel.

N\" Staatsuitgeverij, postbus 20014, 2500 EA Den Haag, tel. 070-78 99 11.

~

(5)

Terwijl ik het papier in m'n schrijfmachine draai, realiseer ik me dat ik nog nooit van m'n leven één woord.heb geschreven te..Wille, op verzoek, laatstaan in opdracht van een politieke partij. Wel jarenlang van alles en nog wat over ze in het midden gebracht, want schrijven is m'n vak en ik heb geen fantasie - · dus dan ben je vanzelf aangewezen op wat zich aandient in de werkelijkheid die trouwens, zoals bekend, vreselijker, griUiger en onverzinbaarder is dan wat ik uit m'n duim had kunnen zuigen. Aangewezen op het aanzien van de dag: reclame, de sociologie, het opbouwwerk, de lichaamscultuur, het onderwijs, de vrouw. En in al die sectoren van de samenleving zijn ze wel eens op het idee gekomen, mij een speciale bijdrage voor hun clubblad te vragen, liefst kritisch, we laten het geheel aan uw beleefdheid over, gaat u er maar rustig van uit dat in onze kring grote behoefte bestaat aan een frisse tegenwind, u moet van uw hart vooral geen moordkuil maken.

Maar het orgaan van een politieke sekte? Nooit.

Hoe zou dat komen?

Ik denk omdat ze in die branche een buitengewoon fijne neus hebben voor wat bruikbaar is.

Bruikbaar voor de politiek zijn omroepen en nieuwsverslagen, zijn Bosboom, Nagel en TROS-Aktua, is dat V ARA-programma dat korter duurt dan het liedje van Conny Stuart waarmee het wordt ingeleid, is Ster- renslag, dus is Brugsma. Bruikbaar is de camera, de microfoon, het statement, d.w.z. datgene wat de politicus afzondert van wat hij mogelijk nog méér is dan die ene afbeelding, die ene stem en die ene alinea woorden.

En ik behoor tot die overgrote categorie Nederlanders die kan denken wat ze wil, kan schrijven wat ze wil, kan roepen wat ze wil - maar het is niet bruikbaar.

Als ik gelijk heb- en ik heb zelden ongelijk -is het een veeg teken dat D'66 mij blijk- baar voor wèl bruikbaar aanziet.

Hebben ze daar een verkeerde neus voor die dingen?

Het valt te vrezen.

En misschien is het een daad van eenvou- dige rechtvaardigheid als ik van de mij per abuis aangeboden gelegenheid gebruik maak om het misverstand voor eens en altijd uit de wereld te helpen.

....

liteit, het is het opgeven van een essentieel deel van de eigen persoonlijkheid en daarom onmogelijk.

Uitgaande van de stelling in het D'66 programma voor de laatste Tweede-Kamer- verkiezingen, dat de machthebber zijn ge- zag behoort te ontlenen aan het mandaat van degenen over wie de macht wordt uit- geoefend, moet het algemeen kiesrecht in elk geval hieraan worden toegevoegd.

Uit haalbaarheidsoverwegingen heeft D '66 in de Tweede Kamer bij de voorbereiding van de daarvoor vereiste grondwetswijzi- ging gepleit voor kiesrecht voor gemeente en provincie. De meerderheid van de Tweede Kamer wilde uiteindelijk toch niet verdergaan dan kiesrecht voor de ge- meenteraden. Het wordt nu tijd, dat D'66 volledig kiesrecht voor alle ingezetenen in het programma voor de komende Tweede Kamerverkiezingen opneemt. Van een dergelijk kiesrecht zal zeker in het begin weinig gebruik worden gemaakt, maar het heeft wel een sterk psychologisch effekt op de buitenlanders en het zal de oprechte belangstelling van de politieke partijen voor hun problemen sterk doen toenemen.

TEG~

door: Jan Blokker

Ik hou van politiek zoals ik van horrorfilms hou. Nooit van m'n leven zal ik m'n tanden in iemands nek zetten, nooit ook zal ik op een zolderkamertje de onderdelen van ver- se stoffelijke overschotten proberen te re- cyclen tot een Nieuw, Definitief Mens - maar ik vind het enig om naar te kijken .

Vluchtelingen

Voor vluchtelingen ligt het zwaartepunt van de problemen bij de erkenning als zodanig door Nederland, waarbij de publici- teit en akties binnen Nederland t.b.v. be- paalde personen of groepen meer gewicht in de schaall eggen, dan de mate van gevaar voor de betrokkenen. Het vluchtelingenbeleid is sterk aan "mode" onderhevig.

Binnen de vluchtelingen die toegelaten worden maakt Nederland nog onderscheid in twee kategorieën, waarbij de juridische status van de ene vergelijkbaar is met die van de buitenlandse werknemers en de andere kategorie voor veel meer rechten in aanmerking komt.

Toename agressie en angst

Tegelijk met de meer negatieve opstelling vandeN ederland se overheid tegenover de buitenlanders, zien wij het opkomen van racistische gevoelens in de Nederlandse samenleving, die onder andere tot uiting zijn gekomen in de oprichting van de Ne- derlandse Volksunie en de Nationale Cen- trum Partij, politieke partijen speciaal op- gericht om de buitenlanders uit Nederland te verwijderen.

Ik ga nergens pratop-noch op m'n onmis- kenbaar voyeuristische voorkeur, noch op m'n weigering om zelf ook eens een slot vampierbloed te drinken m.a.w. er geweest te zijn alvorens te kunnen oordelen.

Karakterloos vind ik mezelf evenmin - ik wil best een steentje bijdragen aan de Maatschappij van Morgen, maar ik zou het eeuwig verdommen daartoe deel te worden van een gezelschap dames en heren wier gezicht me voor de helft a:I niet bevalt.

Urenlang uitpakken tegen Van Agt, op alle roomse ~lakken zout leggen, bij elke leu- gen de interruptiemi~rofoon grijpen - en als hij dan om vier uur in de ochtend met de steun van halthartige kletsmeiers z'n voorstel toch door het parlement heeft gesjag- gerd, de draaikont ook nog met een harte- lijke handdruk feliciteren!

Zulke dingen zie ik een paar keer per jaar, en ze vervullen me met diepe afkeer.

Misschien is het primitief.

Maar dat onderstreept mijn onbruikbaar- heid.

De onder verantwoordelijkheid van het Hoofdbestuur aangestelde redactieraad van Democraat had het kunnen weten.

Zou het iets met dat rare begrip Redelijk Alternatief te maken hebben?

Dat heb ik altijd geassocieerd met C&A is toch voordeliger - 't zal ook wel door de'-"

zelfde copywriter zijn verzonnen. "Toch voordeliger": hoezo toch, en voordeliger dan wie? Hoezo redelijk, en een alternatief voor wat?

Laat ik het deftig houden.

Gastschrijvers is het geraden in de beperkte ruimte die ze hebben vooral te laten zien dat ze niet van de straat zijn, hun klassieken kennen, de cultuur beheersen.

Hoe eindigt ook weer Les Mains Sales - dat modelstuk over politiek en politici?

Na een lange laatste dialoog loopt Hugo naar de deur waarachter hem de dood wacht. Hij schreeuwt:

"Niet bruikbaar". •

De laatstgenoemde partij ging zelfs al tot buitenparlementaire aktie over door enige maanden geleden in de Mozes en Aäron- kerk de daarheen gevluchte illegalen in elkaar te slaan.

Het is daarom begrijpelijk dat veel legale buitenlanders bang zijn, dat ze wanneer de Nederlandse economie nog verder ver- slechtert op een kwade dag het land uitgezet zullen worden, zelfs wanneer daar een wetswijziging voor nodig zou zijn om hen reeds bestaande rechten te ontnemen.

Een vergelijkbaar voorbeeld is al gegeven door Engeland, dat de Engelse staatsbur- gers van Indische afkomst het recht ont- nam om uit het Oeganda van I di Amin naar Engeland te vluchten.

Voor het deelnemen aan de Nederlandse samenleving, de huisvesting, de positie van de vrouw en met name voor de opvoeding en toekomstmogelijkheden van de kinderen heeft de onzekerheid voor de buitenlanders ernstige gevolgen.

De beschaving van een samenleving kan worden afgemeten aan de manier waarop met de minderheden wordt omgegaan. Er valt in Nederland nog veel te verbeteren.

•

(6)

Idee en werkelükheid

Van de Zandschulps pleidooi voor een PvdA-D'66 minderheidskabinet (De- mocraat van juni) is een mooi idee.

Maar kan het ook werkelijkheid wor- den? Je kunt bijna zeggen: vergeet het maar.

Want:

(/)de meerderheid van het parlement wilhelemaal geen minderheidskabinet.

Politieke partijen maken verkiezings- programma's vol ideeën en wensen die alleen maar werkelijkheid kunnen wor- den als ze niet alleen de verkiezingen maar ook de kabinetsformatie winnen.

Het is voor politieke partijen tegenna- tuurlijk om van regeringsdeelneming af te zien en tegelijkertijd een minderheid de kans te bieden wèl te regeren -' en dus de wensen van de minderheid wèl te laten omzetten in beleid. Die kans wordt alleen maar geboden in ruil voor ministerszetels. Minderheidskabinet- ten worden alleen maar gedoogd als ze ongevaarlijk zijn voor de meerderheid, of als de verschillen tussen politieke partijen minimaal zijn. Minderheids- kabinetten zijn alleen maar denkbaar als de afstand tussen kabinet en parle- ment groot is, als een minderheidska- binet naar huis kan worden gestuurd zonder dat vrijwel automatisch nieuwe verkiezingen volgen. Al die voorwaar- den zijn in Nederland anno !980 en an- no /981 niet aanwezig. En daarom.

krijgt een minderheidsformateur slechts een kans als hij belooft alleen maar op de winkel te passen, als hij belooft het parlement niet te ontbinden -kortom als hij bereid is de gevangene

van de meerderheid te zijn.

(2) Maar stel eens dat er helemaal geen meerderheidscoalitie kan worden ge- vormd en dat daarom tenslotte toch de progressieve minderheid aan bod komt - dan nog is de ellende niet van de lucht. Het progressieve minderheids- kabinet van 1981 heeft immers niet al- leen te maken met de oppositionele meerderheid van de Tweede Kamer, maar ook met die van de Eerste Kamer.

Tot aan de provinciale verkiezingen van /982 zal die meerderheid waar- schijnlijk groter zijn dan in de Tweede Kamer, na die verkiezingen zou het ka- binet eventueel de Eerste Kamer kun- nen ontbinden om winst van de stalen- verkiezingen te realiseren. Maar het is een bekend gegeven dat links het bij de stalen-verkiezingen meestal slechter doet dan bij de kamerverkiezingen. Erg optimistisch over het eventueel gebruik van het ontbindingswapen moeten we dan ook maar niet zijn.

(3) Kabinetten met een smalle basis (iets meer dan de helft of iets minder) kunnen geen echte structurele verande- ringen tot stand brengen. Ze worden te snel afgelost door de oppositie. Landen

~6

met elkaar aflossende meerderheden (Engeland en in mindere mate West- Duitsland) zijn er structureel niets beter aan toe dan Nederland, misschien wel slechter.ln vier jaar regeren gebeurt bij ons ongeveer het volgende: het eerste jaar gaat weg met formeren en inwer- ken; in het tweedejaarkomen de nota's en dan volgen de uitgebreide gedach- tenwisselingen tot ver buiten het par- lement en tot diep in de samenleving; in het derde jaar komen de wetsontwer- pen, de voorlopige verslagen en de memories van antwoord; daarna is het kabinet overgeleverd aan de overvolle kameragenda en voor je het weet staan

de volgende verkiezingen alweer voor de deur - waarna vaak de oppositie weer gaat regeren. Je kunt natuurlijk de buitenparlementaire discussie over-.

slaan maar juist een minderheidskabi- net zal dat wel uit z'n hoofd laten: de parlementaire meerderheid moet im- mers overtuigd worden met hulp van de buitenparlementaire opinie.

Dat" klinkt allemaal pessimistisch maar het staat vast dat je voor structurele veranderingen vergaande wetswijzi- gingen nodig hebt- en dus veel tijd. Op korte termijn kan alleen iets worden be- reikt door het verleggen van de subsi- diestromen-maar dat is marginaal ge- pruts, zeker met een schrale schatkist.

Bovendien kunnen die veranderingen binnen de kortste keren weer ongedaan worden gemaakt.

Wie dènkt dat er met kleine meerderhe- den (of wisselende meerderheden) nog echt te regeren of fundamenteel te ver- anderen valt ziet over het hoofd dat in onze samenleving ongeveer alles met alles samenhangt. Sinds /945 hebben we van onze verzorgingsstaat een bui- tengewoon ingewikkeld geheel ge- maakt dat niet meer vatbaar is voor snelle ingrepen.

V oor structurele veranderingen moetje langer regeren dan vier jaar met een meerderheid die liefst wat groter is dan de helft plus één.

Het is vervelend maar waar: aan beide voorwaarden kan beter worden vol- daan met het CDA. Het progressieve minderheidskabinet verdient een lage prioriteit omdat het niet veel zal opleve- ren.

Tenslotte: Van de Zandschulp wil ook dat PvdA en D'66 afspreken niet zonder elkaar te gaan regeren. Laten we dat doen.

• GELE~

Gelezen door Jan Terlouw

Op 11 november 1925 werd er in de Tweede Kamer gestemd over een amendement van de S.G.P.-er Ds.

Kersten, er toe strekkende om f 28.000,- afte halen van artikellO van de begroting van Buitenlandse Zaken.

Dat bedrag was de jaarwedde van de Nederlandse gezant bij het Vaticaan.

Het amendement werd aangenomen en bezorgde ons land een kabinetscrisis die bijna een half jaar zou duren: de Vati- caancrisis. De val van het eerste Kabi- net Colijn was een feit.

De Vrijzinnig Democraten, onder leiding van Marchant, stemden vóór het amendement, met geen andere reden dan het bre- ken van de rechtse coalitie. Dat bleek wel toen Marchant als eerste de opdracht kreeg om een parlementair kabinet te formeren.

Hij probeerde de combinatie van katholieken, sociaal-democraten en zijn eigen partij, en schreef in het ontwerp regeringspro- gramma glashard: , ,Het gezantschap bij de Pauselijke Stoel wordt gehandhaafd." Met name de katholieken vonden deze houding van de vrijzinnig democraten zo infaam dat die eerste formatiepoging geen schijn van kans had. (Vele volgende trouwens evenmin.)

Dit en vele andere nuttige wetenswaardig- heden van politiek geïnteresseerden zijn te lezen in het tweede deel van Dr. George Puchinger's "Colijn en het einde van de coalitie", onlangs verschenen bij Kok in Kampen en 922 blz. dik. Ik heb er uit ge- leerd dat kabinetsformaties ook vroeger al ingewikkeld waren en sterk door verhou- dingen tussen personen werden beïnvloed.

Misschien zijn de politieke patronen tegenwoordig toch ietsje helderder, mede dankzij D'66, al is de bedoelde explosie van de bestaande partijen voornamelijk uitgedraaid op een implosie van de confes- sionele partijen. Maar een geheime forma- tie De Geer, die de Vaticaancrisis uiteindelijk moest oplossen, is nu toch niet meer denkbaar. Het boek van Puchinger lijkt mij een onvermijdelijkheid voor politicologen en toch ook interessante lectuur voor hen die de hedendaagse partijpolitiek uit andere dan beroepsmatige reden op de voet volgen.

Dr. G. Puchinger, J. H. Kok, Kampen ISBN 90 242 03112.

Colijn en het einde van de coalitie Il. De geschiedenis van de kabinetsformaties

1925-1929. •

(7)

D'661N DE VN

door Marie-Louise Tiesinga

D'66 wil in samenwerking met andere oppo- sitiepartijen en mogelijk ook het CDA nieu- we pogingen ondernemen om een einde te maken aan de verrijking van uit Namibië afkomstig uranium in de Urenco-fabriek te Almelo.

Dat meldde De Volkskrant op IJ juli na terugkeer van Ineke Lambers-Hacquebard van een hoorzitting van de VN-raad voor Namibië in New York. Ook NRC Han- delsblad, Trouw en Het Parool besteedden aandacht aari haar sympathieke infiltratie in het VN -gebouw, evenals KRO-, NRCV- AVRO- en TROS-radio, het IKON en de Wereldomroep in een Engelse uitzending voor Namibië. Ook haar Dagboek over de reis in het Zaterdagsupplement van NRC Handelsblad van 12 juli mag niet onver- meld blijven.

Even terug naar de feiten. Sinds de Ver- enigde Naties het door de Volkenbond verleende mandaat om Namibië (de vroe- gere kolonie Zuidwest-Afrika) te besturen aan Zuid-Afrika hebben ontnomen, treedt de VN-raad voor Namibië als nieuwe mandataris op. Deze raad heeft een Je- creet het licht doen zien volgens hetwelk exploitatie van natuurlijke hulpbronnen van Namibië slechts met toestemming van de raad kan geschieden. Het vermoeden bestaat nu dat Namibisch uranium ge- bruikt wordt voor Nederlandse kerncentrales. De regering zegt weliswaar dat het niet gebeurt, maar kan geen waterdichte garanties geven. Bovendien roepen ze dan ook nog dat de raad niet de bevoegdheid heeft om volkenw.:htelijke verplichtingen te scheppen voor bij de VN aangesloten landen.

Ja, dat zal wel, maar daar gaat het natuurlijk niet om. Als je het voortgaande Zuid- afrikaanse bestuur over Namibië onwettig vindt. en je ook erkent dat de VN-raad voor Namibië bevoegd was het decreet uit

/neke Lamhers

te vaardigen - en dat vindt en erkent de Nederlandse regering -dan is de rest natuurlijk een kwestie van intentie. Moreel is de regering dan verplicht alles te doen om het gebruik van uranium uit Namibië in Nederland tegen te gaan en/of stop te zetten. Tot dusver heeft de regering weinig bereidheid in die richting getoond.

Urenco

Verder is het volgens Ineke buitengewoon aannemelijk dat binnen Urenco nu of in de nabije toekomst Namibisch uranium ver- rijkt wordt.

Dat geldt voor Almelo en voor de Engelse fabriek Capenhurst. Het probleem is sim-

pelweg gesteld dat er geen kaartje aan die uranium hangt. Door het "hexen" - een voorbewerking voor verrijking- is de herkomst heel moeilijk vast te stellen. Toch zal er een manier moeten worden gevonden om bij elke stap in het proces te kunnen blijven vaststellen met welk uranium je aan de gang bent.

Ineke: "Het verdrag van Almelo moet in 1981 worden herzien. Dat is een mooie gele-

DE PERS

OVERDö6

'. ^-

genbeid om zo'n regeling in het verdrag in te bouwen. Er is nu geen (wettelijke) grond om de verrijkingsarbeid te weigeren. Herzie- ning van het verdrag biedt daartoe de sleu- tel."

Euratom

Verder wil Ineke proberen- en dat heeft in de pers weinig doorgeklonken -de Neder- landse stellingname ingang te doen vinden binnen Euratom. Alle bewegingen met uranium-handel, transport etc. binnen de EG behoeven toestemming van Euratom.

Als het uranium geïmporteerd wordt binnen de EG gebeurt dat meestal in ruwe vorm. De herkomst is dan duidelijk. Ook hier zou je moeten komen tot een import- en/of verrijkingsverbod van Namibisch uranium.

"Wij", zegt Ineke (en daarmee bedoelt ze dan zichzelf, Ruurd Huisman die al in '77 de D'66-fràctie op deze uraniumzaak at- tendeerde en steeds aan de bel is blijven trekken en David de Beer van Kairos)

"hebben bovendien in New York bena- drukt dat de VN-raad voor Namibië zelf ook in onderhandeling moet gaan met de Nederlandse regering. Dat heeft ze tot nu toe niet gedaan maar op die manier krijgt de hele zaak ook een zwaardere politieke impact."

Volgende stappen

En hoe nu verder? Ineke: "Een groepje mensen uit PvdA, PPR, PSP, CDA en D'66 heeft voor de vakantie nog een mondeling overleg aangevraagd met de kamercom- missies van Kernenergie en Buitenlandse Zaken en de betreffende ministers met de bedoeling om een notitie over deze zaak te krijgen; over wat ze met de door ons aan- gevoerde punten denken te gaan doen, over de status van het decreet, de wijziging van het Urenco-verdrag etc. Die notitie moet er in de komende maanden komen en kan dan op de' kameragenda worden ge- plaatst, zodat er een een plenair debat over kan plaatsvinden. Dat is althans onze bedoeling. Er is in ieder geval een kamer- meerderheid voor onze stellingname te

vinden." •

(8)

HET JOAC

In tég~nsteUing tot wat deze sensationele titel à la "Man bijt Hond"

suggereert, willen .wij. hier alleen maar proberen alle belangstellenden te informeren over de doelstelling, en de betekenis van het JoAc, de

nieuwste aanwinst van D'66. ·

Er zijn waarschijnlijk weinigen dietot nu toe al iets over het

"JoAc" hebben gehoord.

De voorbereidingen hiervoor hebben namelijk in alle stilte

plaatsgevonden om met een compleet uitgewerkt programma voor de dag te kunnen komen.

JoAc staat voor: Jongeren Activerings Centrum.

Deze term is tot ontwikkelinggekomen vanuit de, onder de S.W.B.

vallende, Jongeren Werkgroep.

Wij kunnen dan ook beter eerst de geschiedenis induiken om te komen tot een reconstructie van de totstandkoming van het JoAc.

Daarvoor gaan we dan even terug naar het ~ongres in Amsterdam op 23 en 24 maart 1979, waar onder andere twee voorstellen met betrekking tot de jongeren op de agenda voorkwamen namelijk:

1. de oprichting van een jongerenorganisatie sterk gelieerd aan de partij, en 2. de oprichting van een werkgroep jongeren vallend onder h~t Wetenschappelijk Bureau (SWB) van 0'66, met daarnaast een Aktiecentrum, onafbankdijk van de werkgroep opererend, en direct vallend onder de verantwoordelijkheid van het Hoofdbestuur.

Het tweede voorstel werd door het Congres als het meest ideale aangenomen.

Besloten werd daarop, in afwachting van de oprichting van enigerlei actiecentrum, de werkgroep, die al actief was, voorlopig te

gebruiken als platform voor alle geïnteresseerde jongeren, en jongerenaangelegenheden.

In die SWB werkgroep werden sub-werkgroepen gevormd, waarvan één de opdracht kreeg uit te zoeken wat de (on)mogelijkheden van zo'n Jongeren-Aktiecentrum zouden zijn.

De bevindingen van die sub-werkgroep werden in de plenaire vergadering in Utrecht op 19.1.80 met enkele wijzigingen

overgenomen; tevens werd daar een équipe gekozen die zou moeten proberen de levenskansen van een JoAc te onderzoeken, en een activiteitenprogramma te ontwikkelen (afbankelijk van goedkeuring door HB).

Deze JoAc-groep bestond aanvankelijk uit 9 mensen waarvan na verloop van tijd helaas twee mensen hebben moeten afbaken

wegens overbezetting. ·

En daar staan we dan: Tinke, Jan, Jan, Bas, Ewald, Jules en Harry.

Na ettelijke vergaderingen, uitgebreide planning enzovoort zijn we zover gekomen dat wij de eerder geformuleerde ideeën met betrekking tot het JoAc in een ons inziens aanvaardbare vorm hebben kunnen gieten;

Aan l,J allen om hierover te oordelen!

• •

EEN POGIN BINNEN DE

DE FUNCTI

I) Het Jongeren Aktiverings Centrum (JOAC) D'66 is een permanent orgaan binnen de partij van en voor jongeren.

Algemeen doel is jongeren tot ± 25 jaar te aktiveren zich met politieke vraag- stellingen bezig te houden en als (toe- komstig) lid van D'66 aktief deel te ne- men in het politiek denken en handelen van de partij en het organisatorisch vormgeven daaraan.

2) Het JOAC tracht- in nauwe samen- werking met de daartoe geëigende or- ganen binnen en van D'66- dit algeme- ne doel te bereiken door:

- Politiek geïnteresseerde jongeren in contact te brengen met de ideeënwe- reld binnen D'66 en met (de resulta- ten van) het beleid van de D'66-frak- ties;

- (Potentiële) jonge leden van D'66 wegwijs te maken en eventuele drem- pels voor hunfunktioneren in de par- tij weg te nemen;

- Jongeren te stimuleren tot deelname aan door D'66 ondernomen aktivi- teiten en - waar mogelijk - mede-I verantwoordelijkheid te dragen voor de continuïteit van de partij en haar organen.

Het JOAC treedt daarbij op als aktive-!

rings-, info_rmatie- en coördinatieeen-I trum voor jongeren.

3) De aktiviteiten van het JOAC worden (be-)geleid door een bestuurscommis- sie, benoemd door, en funktionerend onder verantwoordelijkheid van het Hoofdbestuur.

Deze bestuurscommissie bestaat uit 9 . D'66leden en wordt als volgt samenge-l steld:

- 6 leden op voordracht van de hierna genoemde Algemene Jongeren Ver-·

gade ring. Tenminstede helft is op het moment van hun benoeming beneden de leeftijd van 22 jaar.

- 2 leden, op voordracht van de SWB-1 werkgroep jongeren en gekozen uit ¹ zijn midden.

- 1 DB-lid, de Secretaris Politiek.

De zittingsduur van de leden is twee jaar, éénmalige herbenoeming is mo-