(Zie pag. 6, 7 en 8)

VBIJHIID EN DEMOCIATIE

Zaterdag 17 maart 1956 • Na. Jtl

Sport en

vrijetijdsbested~ng

(Zie pag. 6, 7 en 8)

WEEKBLAD VAN DE VOLKSPARTIJ VOOR VRIJHEID EN DEMOCRATIB

CONFRONTATIE

H et wetenschappelijk centrum van de P.v.d.A., de Dr. Wiardi Beekman Stichting is druk aan het confronteren. Het vierde onlangs zijn tien·

jarig bestaan met een groots opgezette bijeenkomst, waarbij aanhangers van

ande~;e

richtingen waren uit- genodigd uiteen te zetten wat zij tegen het socialisme in het algemeen en tegen de P.v.d.A. in het bijzon- der hadden (zo althans vonden wij het beschreven in een nabeschouwing aan dit symposium gewijd in Tijd en Taak van 10 dezer). En een maand tevoren zond de Stichting een brochure in het licht, waarin drie socialistische voormannen het socialisme spe·

ciaal met het liberalisme confronteerden.

Over het nut van dergelijké confrontaties kan men verschillend oordelen, waarbij ook de opzet ervaR een rol speelt. Gaan we af op het opschrift dat Tijd en Taak boven zijn nabeschouwing plaatst, dan be- kruipt ons eerlijk gezegd uit beiderlei oogpunt een zekere aarzeling. Immers dit opschrift luidt; "De wetenschap in de boksring". Wetenschap en boksen toch zijn voor ons gevoel begrippen die zich moeilijk laten ûjmen. Zien we dan verder wat genoemd week- blad als zijn indruk van de in Utrecht gevoerde de- batten aan zijn lezers geeft, dan stijgt onze aarzeling tot volledige skepsis. "De leden van de P.v.d.A. daar aanwezig - zo lazen wij - hebbs-q .het sterkende ge- voel gekregen, dat zij in de beantwoording der vra- gen niet achterop lagen. Er zal wel niemand bekeerd zijn geraakt. Maar dat het de H.B.S. geweest is, die dit zo heeft gedaan, is een reden voor aarzelenden temeer om de partij, die achter de H.B.S. staat, voor vol aan te zien".

Mag men uiteraard hieruit niet regelrecht aflei·

den, dat het de opzet van de Wiardi Beekman Stich- ting is geweest, dit symposium te laten strekken tot meerdere glorie van de partij welke zij dient, de conclusie van Tijd en Taak wijst toch wel in deze richting. Oat dit weekblad de als "wetenschappelijk"

bedoelde discussie graag in een bokspartij zag ont- aarden, komt overigens wel heel duidelijk aan het licht, waar het van het debat met de liberalen zegt, dat dit een vreemde zaak was. "Het leek wel- aldus T. enT. -of mr. Rooy (de liberale inleider, deR.) en prof. Langemeyer (de socialistische "tegenspre- ker", de R.) het te veel eens waren om de verschil,.t len te ontdekken. Misschien was het niet gelukkig, dat men de hoofdredacteur van de N.R.C., die zich met de dagelijkse politiek moet bemoeien en het lid van het hoogste rechtscollege in Nederland, dat zo on-politiek mogelijk moet zijn, tegenover elkaa.c ge·

zet had" (van wetenschappelijke discussie gespro- ken ! deR.).

"Toen mr. Van Riel van de V.V.D. - voegt T. en T. hieraan toe - en prof. Schermerhom hun woord gesproken hadden, werd het veel duidelijker, niet zo- zeer door de woorden als in de passie, waar het ver- schil lag. En iedereen· bleef het erover eens, dat er een kloof is tussen de liberalen en de socialisten. Ge·

lukkig" (!)

Kunnen wij de waarde van een politiek "gesprek"

als confrontatie van belangrijke politische stromin- gen in dit licht gezien dus niet hoog aanslaan, anders staat het met de poging, daartoe in de brochure van de W.B.S. ondernomen. Zij is weliswaar i1t haar een·

zijdigheid schijnbaar minder "open" dan een debat uiteraard is, maar blijft, gelukkig, ver van de boks.

ringsfeer. Haar eenzijdigheid wordt in het woord vooraf door de voorzitter van het Curatorium der Stichting, prof. G. van den Bergh, implicitè erkend:

het geschrift wil ons gehele volk zich rekenschap doen geven van wat naar hedendaags socialistisch in·

zicht (wij cursiveren, de R.) het moderne liberalisme van

li~t

mGderne socialisme scheidt.

· De brochure brengt drie voordrachten over Libe- ralisme en Socialisme, in september j.l. gehouden door prof. dr. W. Banning, drs. A. A. van Amerin- gen en dr-s. J. M. den Uyl. Prof. Banning behandelt het probleem vanuit wijsgerig-sociologische, de heer Van Ameringen vanuit economische, de heer Den Uyl vanuit politiek gezichtspunt. Vooropstellende dat wij voor een werkelijke confrontatie het wense- lijk geacht zouden hebben, wanneer ook aan liberale aateurs de gelegenheid ware geschonken, het onder- havige probleem vanuit dit drieledig gezichtspunt

te

belichten, erkennen wij gaarne dat de drie socialisten kennelijk gestreefd hebben naar een zo objectief mo- gelijke weergave V:t.P het liberalisme, dat zij ver- werpen.

Wat in hun aller uiteenzettingen treft is een klaar besef, dat zowel liberalisme als socialisme sterk be- trokken zijn in het geestelijk en maatschappelijk gis- tingsproces des tijds. Anders dan van de schrijvers komt het ons voor, dat het liberalisme daar op de duur beter tegen bestand zal blijken dan het socia- lisme, juist omdat het minder "stelsel" is en daarom meer aanpassingsvermogen bezit. Het is naar zijn wezen meer dynamisch dan het socialisme, dat, hoe ver het zich van Marx verwijderd moge hebben, toch leeft vanuit de conceptie van een socialistische samen- leving, die het, hoe dan ook als einddoel moet zien en waarmede het vooruitloopt op de historische ont- wikkeling, waarvan wij meer bescheiden, zeggen dat wij haar nimmer kunnen voorzien.

Het is uiteraard onmogelijk, in een enkel artikel in te gaan op al hetgeen in deze 56 pagina's tellende brochure wordt gezegd. Dat de auteurs bij alle kri- tiek die zij op het vroegere socialisme hebben, het hedendaagse idealiseren, is op zichzelf even begrijpe- lijk als dat zij, bij alle waardering die zij voor het liberalisme in verleden en heden - naast natuurlijk ook hun felle

kr~tiek

daarop ! - vermogen op te brengen, daarvan een beeld geven dat wij onmoge- ' lijk als juist kunnen erkennen.

Wat het eerste - het voor hen geïdealiseerde - socialisme betreft zouden wij het gemakkelijkst kun- nen refereren aan hetgeen Banning op pag. 14 zegt:

"Het ligt voor de hand, dat in het maatschappelijk leven het pragmatisme een grote rol speelt. De waar- heid in een bepaalde stelling moet blijken uit de praktische resultaten. Dat maakt een objectieve con- frontatie van liberalisme en socialisme niet gemakke- lijk: het eerste heeft een praktijk van anderhalve eeuw achter de rug, het tweede staat nog slechts in mengvorm van korte duur voor ons, en speciaal het moderne socialisme moet nog de kans krijgen, om te tonen wat het kan. Vandaar dat de huidige confron- tatie in belangrijke mate door overtuigingen, en maar ten dele door feiten wordt bepaald".

Weinig in overeenstemming hiermede is, dat de auteurs herhaaldelijk het liberalisme beladen met de schuld voor de economische en sociale moeilijkheden in de krisisjaren die aan de jongste wereldoorlog voorafgingen. In een zich meer en meer op autarkie toespitsende wereld - met op de voorgrond de drei- ging van nationaal-socialisme etc. - kwam het liberalisme in Nederland met zijn overwegend rechtse kabinetten toch ook slechts als "mengvorm"

voor. En wat de naaste toekomst betreft, hebben wij slechts af te wachten wat van de welfare state . van het dem_ocratische socialisme (in zijn meng-

vorm dan!) overblijft, wanneer Japan, China, India.., Rusland, Duitsland e.t.g. de wereldmarkten met hun producten beginnen te overstromen.

Met nog één opmerking moeten wij volstaan.

Dr. Banning verwijt het liberalisme - ook in zijn nieuwe vormen - zijn afkeer van staatsbemoeiing, die naar hij meent voortvloeit uit zijn individualis- me. Dat individualisme, zo stelt B., is imperisch reeds, feitelijk, een vergissing. Een individu is steeds individu in gemeenschap.

Meent prof. Banning, dat de liberaal dit laatste niet zou begrijpen en erkennen, dan mogen wij hem

verwijzen naar het hem bekende art. 4 van ons be- ginselprogram, waar letterlijk gezegd wordt: "Do vrijheid van de mens, naar zijn aard bestemd om als vrije persoonlijkheid in gemeenschap te leven.

beschouwt de Partij als het kostbaarste goed." En verder: "Zij ziet de uit het gemeenschapsverband voortvloeiende gebondenheid van de individuele mens niet als een beperking zijner vrijheid, doch als een onmisbare voorwaarde .om die vrijheid rech- tens en feitelijk te verwezenlijken."

Prof. B. zal dan moeten erkennen, dat het geen zin heeft, de liberaal voor te houden, dat het beter is, niet te spreken van individu, maar van persoon.

Bn dat het geen zin heeft, het democratische socia- lisme boven het liberalisme te stellen, omdat dit laatste exclusief de politieke beweging zou zijn, die aan deze idee van personengemeenschap vorm en gestalte geeft. Dat wil het liberalisme evenzeer. En het bevordert deze idee o.i. beter, juist omdat dit het recht van staatsingrijpen anders beoordeelt dan het socialisme doet. Het ziet - om alweer met de woorden van ons beginselprogram te spreken - als taak der democratie: de voorwaarden te schep- pen, waardoor de verantwoordelijkheid van d.e per- soonlijke mens tot haar recht kan komen. De VVD verwerpt het laissez faire laissez passer evenzeer als een maatschappij, waarin de staat alle macht tot zich zal hebben getrokken en aan de individuele mens alle vrijheid zal zijn ontnomen.

V oe gen wij daaraan toe, dat "bureaucratie" toch waarlijk niet alleen door liberalen gezien wordt als een belemmering voor de efficiency op allerlei ter- rein (denk aan de woningbouw!) dan zal het toch ook prof. Banning duidelijk moeten zijn, dat er nog wel andere redenen zijn dan de door hem veronder- stelde motieven, die de liberaal bepalen in zijn hou:

ding tegenover ver doorgevoerde staatsbemoeiing.

Vandaar dat wij voor de confrontatie van libe- ralisme en socialisme behoefte hebben aan méér dan ons in deze brochure gegeven wordt, die wij overi- gens gaarne ook door liberalen gelezen zien.

Ter nadere zelfbepaling, ook als zij zichzelf niet zuiver getekend vinden in het beeld, dat hierin 'vatt hen gegeven wordt.

DeR.

DE V.V.D.-FRACTIE EN DE ZAAK-JUNGSCHLäGER

Naar aanleiding van uit de partij tot haar gekomen vragen, 'Yaarom de fractie de zaak-Jungschläger niet in de Kamer heeft aanhangig gemaakt, acht de Tweede- Kamerfractie van de V.V.D. het nuttig ter kennis van de partij te brengen, dat zij deze vraag een en andermaal zeer ampel heeft overwogen.

De fractie is daarbij tot de slotsom ge- komen, dat zij met een actie, die de zaak zuiver in het politieke vlak zou brengen, op dit ogenblik de belangen van de beschul- digde, waar het toch in de allereerste plaats om moet gaan, allerminst zou

dienen. ·

De partij kan er van verzekerd zijn, dat de zaak Jungschläger dag aan dag door de fractie met de grootste . aandacht wordt gevolgd en dat zij niet zal aarzelen om, zo- dra zij meent dat het daarvoor geschikte tijdstip is gekomen, zo nodig een ·parlemen- tair initiatief ter zake te nemen .

Het zal wel overbodig zijn daaraan toe te voegen, dat de gevoelens van verontwaar- diging, die het proces-Jungschläger heeft gewekt, ook bij de fractie van de V.V.D.

ten volle leven.

Het belang van de beklaagde zou echter met een politieke actie, welke geen reke- ning houdt met de realiteit, meer worden geschaad dan gediend.

Namens de fractie:

P.J. OUD

l'RIJHEID EN DEMOORATIE

Flitsen van Het Binnenhof (I)

in deze Kamer onmogelijk blijkt tot

een redelijk, constructief compromis te ko- men ten aanzien

van bet

bestuur over Nieuw-Guinea, zullen de .overige leden van mijn fractie met mij tegen dit punt stemmen".

Grondwet aangepast aan de nieuwe rechtsorde • Het ge- wiizigde artikell ·Het échec van de heren De Graaf en Van der Goes van Naters. De heer Van der Goes ontlokte honend geioei

• Verplichte vemummering van de Grondwet door amendement·

Oud vervallen·· Het 14e hoofdstuk gaat verdwiinen·- Het recht van Ambon niet daarin verankerd. maar in artikel 2 van de Wet Souvereiniteitsoverdracht.

Het gebeurt niet dikwijls, dat er in on- ze Kamer een honend gejoel opgaat,·

maar na deze verklaring gebeurde dat - en het valt te begrijpen! Deze houding bij de stemming is ook terecht destructief genoemd, want aldus stemden deze so- cialisten o.a. tegen de opneming van de Bimpele en onmisbare bepaling, dat de staatsinrichting van Ned. Nieuw-Guinea bij de wet wordt geregeld!

V ^oorstel tot verandering in de Grondwet strekkende tot aanpas- si;;g -

ondersch~idenlijk de mogelijkheid

tot het openen van de mogelijkheid .tot aanpassing - van de Grondwet aan de nieuwe rechtsorde", zo heette het Grond- wetsherzieningsvoorstel; dat na .de in ons vorige nummer reeds besp_roken ontw_er- pen in de Tweede Kamer m behandelmg kwm;n.

Deze aanpassing betrof zowel de

~-?taal

gewijzigde verhouding tot

Indones1~

als die tot Suriname en de Ned. Ar tillen, niet welk laatste gebiedsdeel de verhou- ding thans in het Statuut van het Ko- . ninkrijk is neergelegd.

Volgens het Regeringsvoorstel zou ar- tikel

1

van de Grondwet nu komen te luiden: "Het grondgebied van het Ko- ninkrijk der Nederlanden omvat Ne_<Ier- land, Suriname, de Nederlandse Antillen en Nederlands Nieuw-Guinea".

Een zuiver "geografische" omschrijving dus weer (zoals ook het thans bestaande eerste artikel), waarvan onze fractievoor- zitter, -prof. Oud, zich afvroeg, of zij eigenlijk wel in de Grondwet thuishoort.

Hij beantwoordde deze vraag

i~ begi~­

sel ontkennend - eerder zou

ZlJ

nu m het Statuut thuishoren - maar de wijzi- ging van het Statuut was nu eenmaal niet aan de orde.

Dat de heer Oud tenslotte toch met het Regeringsvoorstel meeging, had een bijzondere reden en wel deze, dat, zoals bij in een uitvoerig en scherpzinnig be- toog aantoonde, op het ogenblik zowel uit het 14de hoofdstuk van de Grondwet als uit het Statuut van het Koninkrijk, dat alleen Nederland, Suriname en de Ned. Antillen als delen van het Ko- ninkrijk vermeldt, zou moeten worden geconcludeerd, dat Nieuw-Guinea niet is een deel van net Koninkrijk.

En nu stond en staat wel als een

paal

boven water, dat Nieuw-Guinea een ge.

bied is, waarover Nederland de souverei- niteit uitoefent, m11ar het voordeel van het behoud - in deze nieuwe tekst - van artikel

1

was in ieder geval, dat de -vraag of Nieuw-Guinea een deel is van het Koninkrijk, nu in ieder geval als twistpunt van de baan is.

Maar d a n moest het ook een zuiver geografische omschrijving b

1

ij ven en moest men niet, zoals mr. Van der Goes -van Naters (Arb.) bij amendement wilde proberen, toch weer een ander element daarin halen, dat betrekking heeft op de structuur van het Koninkrijk.

Aldus dachten ook minister Beel en de Kamermeerderheid erover en zo werd

't

amendement-Van der Goes van Naters, Clm in plaats van "en Nederlands Nieuw- Guinea" te lezen: "Alsmede Nederlands Nieuw-Guinea" (aanvankelijk had hij -voorgesteld: "alsmede het gebiedsdeel Nieuw-Guinea", maar het woord "ge- biedsdeel" liet hij later vallen) verwor- pen met 49 tegen 27 stemmen. Voor stem- den alleen de leden van de P.v.d.A.-frac- tie en 2 K.V.P.-ers: de heren De Graaf en Koersen.

Een subsidiair amendement van dezelf- de afgevaardigde, dat artikel

1

van de Grondwet liever geheel wilde laten ver•

-vallen, werd vervolgens bij zitten en op- staan verworpen, waarbij met de P.v.d.A.

alleen de communisten meestemden.

De tekst van het Regeringsvoorstel werd daarna z.h.s. goedgekeurd, met aan- tekening,

dat dn ~ ~ · •

tegen was.

• • •

E en nog belangrijker échec

le~en

de heer Van der Goes van Naters en zijn fractiegenoten bij een ander amen- dement.

De Regering had voorgesteld, de be- kende artikelen 69, 70 en

71

van de Grondwet, die thans geheel verouderd geworden bepalingen met betrekking

tot

de staatsinrichting van Ned. Indië, Su- riname en de Ned. Antillen inhouden, te schrappen. en, in verband met het geheel vervallen van deze bepalingen, aan arti- kel 2 van de Grondwet een derde o.l!n<'a toe te voegen, luidende: "De staatsinrich- ting van Nederlands Nieuw-Guinea wordt bij de wet geregeld".

De heer Van der Goes van Naters en mr. De Graaf (K.V.P.) hadden hierop ieder een amendement ingediend, welke beide amendementen hierop neerkwa- men, dat zij bepaalde beleidslijnen, be- trekking hebbend op de staatkundige Clntwikkeling en de verwezenlijking van bet zelfbeschikkingsrecht, voor het be- stuur over Nieuw-Guinea in de Grond- wet wilden vastleggen.

MR. VAN DER GOES VAN NATERS ... ergernis ... .

Eendracht maakt macht, redeneerden ze kennelijk, want in de volgende verga- dering bleken deze afzonderlijke amen- dementen verdwenen te zijn en was daar- voor een gezamenlijk amendement-De Graaf-Van der Goes van Naters in de plaats gekomen.

Het stelde voor, aan de bovengenoem- de, door de Regering ontworpen derde alinea van artikel

2

nog een vierde alinea toe te voegen, luidende: "Ter geleidelijke verwezenlijking van de mogelijkheid

om

zelf over eigen toekomst te beslissen, blijft de bevordering van de geestelijke en stoffelijke welvaart alsmede van de staatkundige ontwikkeling van de bevol- king van Ned. Nieuw-Guinea richtsnoer voor wetgeving en best1,1ur".

Minister Beel bleef wel - zoals hij van het begin af aan gedaan had - bezwaar maken tegen het aldus aangeven van een b eI ei d s lijn in de Grondwet, maar wil- de tegen het nieuwe, gecombineerde amendement, dat minder ver ging dan zijn onvoldragen voorgangers, waaruit het was voortgekomen, toch "geen over- wegend bezwaar" maken.

Dat deed de Kamermeerderheid echter wel en. . . . met een verbluffende uitslag.

Dat verbluffende was hierin gelegen, dat mr. De Graaf uit zijn eigen fractie bij de· stemming alleen mej. De Vink achter zich bleek te hebben en mr.

De

Graafs fractievoorzitter, prof. Romme en op

2

na alle aanwezige K.V.P.-ers tegen het ogenschijnlijk zo mooi in elkaar ge- flanste rood-roomse amendement stem- den. Het amendement werd verworpen met

50

tegen 29 stemmen. Vóór dus al- leen de P.v.d.A. en 2 K.V.P.-ers.

De

in de steek gelaten K.V.P.-er keek alleen maar wat geërgerd, maar de heer Van der Goes kon het weer niet laten.

op de van hem bekende ontallotische wij- ze aan zijn ergenis lucht te geven.

Toen het op stemming over de door de

Reg~ring

voorgestelde tekst aankwam, legde hij n.l. de verklaring af: "Nu het

Als de heer Van der Goes gemeend heeft, dat zijn hele fractie aan deze de- monstratie meedeed, had hij het echter mis. Zeven P.v.d.A.-ers weigerden, daar- aan mede te doen en stemden vóór. Ne- gentien P.v.d.A.-leden stemden, met de drie aanwezige communisten, tegen

(aan-

genomen met 57 tegen

22

stemmen).

• . •

D e heer Oud had op de plaats, waar de volgens het voorstel te verval- len artikelen 68, 69 en 70 staan, eigenlijk wel (in een nieuw artikel

69)

willen vastleggen, dat de Koning het opperbe- stuur heeft over Ned. Nieuw-Guinea en dat het algemeen bestuur in naam des Konings wordt uitgeoefend door· de Gou- verneur, maar minister Beel zag hierin

"te veel reminiscenties aan het oude ko- loniale tijdperk" en toen het onvoldoen- de bleek te worden ondersteund, trok de heer Oud het maar in.

Meer succes had onze fractievoorzitter met zijn amendement om een einde te maken aan het verplichtende voorschrift om bij iedere wijziging van de Grond- wet deze te· vernummeren.

Vooral voor hen, die veel ;met de Grondwet hebben te maken en die ter vergelijking van teksten in oude Grond- wetten willen terugslaan, zijn die tel- kens weer gewijzigde nummeringen in- derdaad een kruis. Zij zullen de heer Oud beslist dankbaar zijn, dat, nu (ze- ker niet op zijn verzoek!) maar steeds weer aan de Grondwet wordt gedokterd, in ieder geval niet telkens weer de num- mering wordt gewijzigd.

Het overeenkomstig de suggestie van de minister nog iets aangevulde amen- dement, dat nu dit resultaat heeft. dat die vernummering thans in het ontwerp facultatief is gesteld, werd hierna door de minister overgenomen.

Tenslotte was in dit herzieningsvoór.

stel dan begrepen het geh!!el laten ver- vallen van het veelbesproken 14e hoofd- stuk, dat bepalingen inhoudt waaraan moest worden voldaan bij de vestiging

van

de nieuwe rechtsorde met Indo- nesië en de West.

Ten aanzien van Indonesië ligt het, zo stelde de heer Oud vast, zo, dat

wij

om te beginnen allen weten, dat, hoe we ook denken over de gebonden- heid

aan

het He hoofdstuk (de heer Oud bleef bij zijn standpunt van vier jaar geleden, dat het in wezen niet is

"uitgewerkt"), de gang van zaken nu een zodanige is geweest, dat de bete- kenis daarvan reeds een uitermate ge- ringe is geworden, doordat men zich aan de k<.tnt van de Indonesische Re- gering, wat de verhouding tot Neder-

DEZE BURGER

heelt, met verschuldigde eerbied, kennis genomen van wat de andere Burger (de pé van de ajer) wel heeft. willen opmerken over mijn V.V.D.

Het was helemaal lekker van dik hout zaagt men planken: de V.V.D.

is

de partij. van de anti-belastingbetalers; de V. V.D. is het éénmanstrammetje van Oud en die zelfde Oud behoeft niet meer van Poujade te leren.

Het is allemaal mooie verkiezingstaal. Geen redelijk mens die een duit voor zulke nonsens geeft, doch mensen-zonder-rede slikken het misschien wel en elke stem

is er

één.

Het is niet allèèn maar nonsens, het is ook··wel een mooie portie léwaad·

aardigheid en onsmakelijkheid. Vooral dat over Poujade

is

een rechte straal vuil uit de verkiezingsspuit. Ik kan het mij niet voorstellen dat

een

fatsoenlijke en eerlijke man

zo

iets zou kunnen zeggen, zelfs in de hitte van de politieke strijd voor de naderende verkiezingen. Want natuurlijk weet de heer Burger precies even goed als ik, dat de vergelijking Oud- Poujade even onzinnig als onbetamelijk is. Maar hij trekt haar toch legen beter weten in ..

De

heer Burger behoeft op dit punt niet meer bij de heer Poujade in de leer te gaan.

In dezelfde rede heeft de heer Burger krasse taál over de heer Romme doen horen. Reeds onmiddellijk na de vorige verkiezingen,

zo

zeide hij, is de heer Romme zijn euvele streken gaan uithalen.

Wat ráár, dan, overweegt de argeloze kiezer, dat de heer Burger al die jaren in één coalitie met de heer Romme is blijven zitten; wat onbegrijpe·

iijk dan, voor een normaal denkend brein, dat ,de P.v.d.A. met die reac- tionaire R.K.V.P. al die tijd bondgenootje is blijven spelen.

Ik geloof, dat zo'n rede als burger Burger gehouden heelt

nu

juist een uiting is van het soort politiek dat zich tegen de politiek Jceert. Dat zulke uitingen van oneerlijkheid, onbetamelijkheid en onwaarachtigheid désastreus zijn voor het aanzien der democratie.

Allemaal een beetje beschamend 66k voor

DEZE BURGER.

n MAART

1~

- PAG. I

land betreft, toch eigenlijk heeft los- gemaakt van de rechtsbasis door een- voudig eenzijdig de_ Nederlands-Indo- nesische Unie op te zeggen.

Het spreekt vanzelf, dat het He hoofdstuk op een boodschap, die de Nederlandse Regering zo krijgt thuis- gestuurd, niet berekend is. Daar kan geen enkele rechtsregeling op bere- kend zijn. Toen verleden jaar door de Nederlandse Regering met de Regering van de Republiek Indonesië het ver- drag gesloten werd, waarbij in onder- linge overeenstemming de Unie werd ontbonden, hadden

wij

wel de vraag onder het oog moeten zien, hoe de verhouding tot dit veertiende hoofd- . stuk zou zijn.

Het standpunt van prof. Oud zou daarbij zijn geweest: ontbinding van de Unie bij een verdrag zou

in

strijd zijn met het 14e hoofdstuk. Maar we hebben inmiddels gekregen artikel 63 van de Grondwet en. we zouden dit verdrag dus wellicht kunnen goedkeu- ren als een verdrag, afwijkende van de Grondwet, derhalve vereisende een tweederde meerderheid. Zo kwam hij uiteindelijk tot betzelfde resultaat als waartoe

bij

zou komen bij handhaving van dat hoofdstuk.

Daarom geloofde

bij,

dat, nu we in de ontwikkeling inmiddels zoveel ver.

·der zijn

gekn~~~. '"~· ---~-verstandig

v L "-.All.1"1.rir

... .in de steek gelaten ...

is,

dat het in geen enkel opzicht schaadt en dat het in feite in

de

rechtsverhoudingen ook niets verandert.

wanneer we nu het 14e hoofdstuk maar .,bijzetten in het museum van grondwettelijke antiquiteiten".

Prof. Oud voegde daaraan toe, dat

wij aan

dat hoofdstuk tweeërlei herin- nering zouden kunnen bewaren. •

De

ene herinnering is erg bitter:

de

herinnering

aan

de loop van zaken tussen Nederland en

Indonesi~. De

andere herinnering

aan

het veertiende hoofdstuk is zeer verheugend.

Dat is de herinnering

aan

de bespre- kingen, die

wij

hebben gehad met Su- riname en de Antillen, als gevolg van welke besprekingen

wij,

naar de heer Oud met voldoening vaststelde, het grote genoegen hadden, bij de behan- deling van deze herzieningsantwerpen de Gevolmachtigde Ministers van bei- de gebiedsdelen naast de minister van Binnenlandse Zaken aan de Regerings- tafel te zien zitten.

* • •

E r was tenslotte nog één punt, dat bij àeze discussie een rol speelde.

Prof. Gerbrandy had a.h.w. een waar- schuwende vinger naar de heer Oud opgeheven en had gezegd: Denk om Ambon; het recht van Ambon ligt verankerd in bet veertiende hoofdstuk.

Daarin stond. de heer Gerbrandy echter alleen. Ook prof. Lemaire en mr. Van Rijckevorsel waren het in deze niet met hem eens, maar met de heer Oud, die zei: Het recht van Am- bon ligt n ie t verankerd in dit hoofd- stuk, maar in artikel

2

van de Wet op de Souvereiniteitsoverdracht, waar- in de Nederlandse Regering uitdruk- kelijk de plicht is opgelegd, voor het zelfbeschikkingsrecht te waken.

Wanneer

wij

bezwaren hebben tegen het beleid van de Regering op het stuk van Ambon, bezwaren, die de heer Oud deelt met de heer Gerbrandy, dan zijn dat altijd bezwaren geweest tegen het feit, dat de Regering niet voldoende heeft gedaan aan wat arti- kel

2

van deze wet voorschreef.

Het einde was, dat alleen de heren Gerbrandy (voor zich persoonlijk, dus niet namens

de

A.R.-fractie) en Van Dis aantekening verzochten, dat

zij

tegen het vervallen van hoofdstuk 14 waren.

A.

VRIJHEID EN DEl\fOCRATm

* ^{eu~n WEEK to.t WEEK} *

Niet zo eenvoudig

B ij de aankondiging van de vereenvoudiging bij het verstrekken van kentekenbewijzen voor motorrijtuigen plaatste Het Vrije Volk een kadertje, waarboven het het hoofdje "Afkomst" plaatste.

In dit stukje werd het navolgende vermeld:

"Is de werkgroep, die een nieuwe regeling voor de kentekens ontwierp, ook tegemoetgekomen aan de vrij

~!gemeen

levende wens, dat men op de num- merplaat kan zien waar de au,to of motorfiets van- daan komt?

Zij heeft dat niet gekund. Zij heeft het zelfs niet overwogen. Want dan zou de nieuwe regeling veel later klaar zijn geweest dan nu.

Jammer voor hen, die zoveel hechten aan hun "af- komst". Zal de nu ingevoerde decentralisatie hun nog ooit een kans geven ? Bij voorbeeld door een bepaling, dat de ontvanger een lakstempel op hun nummerplaat zou mogen zetten ? Laat ons het ho- pen".

Tot zover Het Vrije Volk, dat zich over deze zaak wel op een goedkope wijze met een Jantje van Lei- den afmaakt.

Immers, zo eenvoudig ligt deze zaak niet.

Vele automobilisten, die het verdwijnen van het provinciale kenteken betreuren, doen dit niet, om- dat zij er zo trots op gaan, hun afkomst te laten zien, maar wel, omdat het vaak zo noodzakelijk is deze af- komst duidelijk te kunnen tonen.

Dit blijkt vooral bij de z.g. provinciale rijders als zij in de grote steden komen.

Vooral voor de geroutineerde stadsautomobilist was het steeds nuttig te weten of er een "vreemde- ling'' vóór hem zat. Dit betekent niets onaangenaams tegenover de "provinciale" rijder, doch de grote ste- den kunnen de "vreemde" automobilist soms voor grote problemen plaatsen.

Neem b.v. Amsterdam met zijn Leidseplein, Leid- sestraat en Munt. Iemand, die van buiten af komt en deze punten yrijwel niet kent, maakt daar steeds fou- ten.

Voor de stadsautomobilist is dat alles routine ge- wordea. Heeft hij een auto vóór hem zitten, die kennelijk niet uit de_ stad komt dan kan de stede- lijke achterrijder met onverwachte manoeuvres reke- ning houden, waardoor ongelukken kunnen worden voorkomen.

Thans kan men de auto's niet meer herkennen, waardoor soms de vreemdste situaties kunnen ont- staan.

Werkelijk, het oude systeem was veiliger. Vandaar dat wij het blijven betreuren, dat de "afkomst" van de automobilist thans niet meer herkenbaar is.

Het zou voor de verkeersveiligheid werkelijk nut- tig zijn, indien deze zaak alsnog eens zou kunnen worden bekeken.

• • •

Russische gouden bergen

M aarschalk Boelganin, de premier van de Sov- jet-Unie, heeft het Russische volk op het jongste communistische partijcongres in Moskou·

heel wat beloften gedaan.

Er zullen meer luxe goederen voor het huishouden komen, hogere lonen, een kortere arbeidsduur, ho- gere pensioenen en minder gesloof voor de huis- vrouwen.

Dit strookt niet geheel met de verklaring van die- zelfde Boelganin, dat de zware industrie de voorrang moet krijgen.

Maar, al .zouden al deze beloften in vervulling gaan dan blijkt toch wel duidelijk, dat er tot dusverre in de heilstaat van de Russen nog wel het een en ander ontbreekt.

Veel ophef wordt er gemaakt van hetgeen in de

"kapitalistische" landen reeds lang werd bereikt.

Wat dat betreft hebben de Nederlandse commu- nisten het in ons land nog niet zo slecht en ·besta•t er weinig reden om de Sovjet-Staat tot voorbeeld te stellen.

• * •

Bluf van Paul de Groot

V olgens het Russische persbureau Tass heeft de Nederlandse communistische leider, Paul de Greot op het partijcongres in Moskou verklaard:

"De grote massa van de bevolking van ons land is overtuigd van het nobele doel van de internatio- nale politiek van de Sovjet-Unie en van alle Ïandeo in het socialistische kamp".

"Tevens beginnen de Nederlanders de noodzaak in te zien van samenwerking met de Sovjet-Unie en

van de oprichting in Europa van een stelsel van col- lectieve veiligheid, dat in staat zou zijn het gevaar

voo~

de onafhankelijkheid van ons land af te we"

den .

Ziedaar wat Paul de Groot namens "de grote mas- sa" van ons volk durft te verklaren.

Een leugentje om het bestwil, zullen wij het maar noemen, maar niettemin een leugen.

Het bedrog is echter wederzijds. Maar ja, Paul de Groot J.?Oest wel bluffen. Immers, zou hij de ware toedracht hebben verhaald, dan zou hij in Moskou min of meer een figuur hebben geslagen en dat is wel het onprettigste wat een gast op een congres in

Moskou kan overkomen. ·

* * *

Bange Burger (1)

O P het verkiezingscongres van de Partij van de Arbeid, dat het afgelopen weekeinde in de Rivièrahal te Rotterdam werd gehouden, zijn ver- schillende dingen gezegd, waarvan wij met bijzon- dere belangstelling kennis hebben genomen.

Vooral de fractievoorzitter van de P.v.d.A., mr.

Burger, heeft gemeend o.m. het zoeklicht op de V.V.

D. te moeten laten vallen. Welnu, wij zijn hem daar erkentelijk voor.

Het is toch immers zo, dat indien men in het ge- heel niet wordt genoemd hieruit zou kunnen blijken, dat het ook inderdaad niet de moeite waard wordt

· geacht genoemd te worden.

Blijkens de verslagen, die wij over de rede van mr. Burger lazen, hebben wij eigenlijk niet de indruk gekregen, dat de fractieleider van de P.v.d.A. de V.V.D. verschillende malen in het centrum van de belangstelling plaatste, alleen omdat hij ons zo be- langrijk vond. Integendeel, de heer Burger en zijn politieke vrienden

sc~ijnen

ons veeleer te vrezen. En ook hiervoor kunnen wij erkentelijk zijn.

Die vrees is bij de heer Burger blijkbaar zo groot, dat h<J zich heeft laten verleiden tot opmerkingen aati ons. adrès, die vo.or een goed parlementariër ab- soluut beneden de maat zijn. '

Wel heeft partijvoorzitter Evert Vermeer met na- druk verklaard, dat de komende verkiezingsstrijd eerlijk en met open vizier zou worden gestreden, maar dit gold dan blijkbaar voor de heer Burger niet.

De heer Burger zeide o.m., dat een pamflet als het beruchte 0 56 van de K.V.P., de democratie onder- mijnt. Dat zijn wij met hem eens.

Te dezer plaatse hebben wij dat destijds ook niet onder stoelen of banken geschoven. Maar wat de heer Burger zich ten aanzien van de V.V.D. heeft veroorloofd is evenzeer even ondemocratisch als de- magogisch.

* * *

Bange ,Burger (II)

Z iehier een kleine collectie over hetgeen de heer Burger zich ten aanzien van de V.V.D. en prof. Oud aanmatigde.

Wil men de Volkskrant geloven, dan zou de heer Burger letterlijk over prof. Oud hebben gezegd:

"Hem kan Poujade niets leren".

Volgens Het Vrije Volk (onverdachter bron be- sta:at in dit verband toch niet) zou de heer Burger voorts hebben betoogd, dat de V.V.D. een eenmans- partij is geworden, waarin prof. Oud het "neen" zeg- gen tot het hoogste principe heeft gemaakt.

Welnu, hieruit bestaat de "voorlichting" van de socialistische heer Burger aan zijn kader.

Moeten wij dit alles nog ontzenuwen?

Wij zouden de heer Burger de goede raad willen geven als hij in de Tweede Kamer is, de debatten wat met meer belangstelling en meer kennis van zaken te gaan volgen dan kan hem blijken, dat zijn beweringen volkomen uit de lucht zijn gegrepen en in hoge mate unfair zijn.

Maar ja, bange Burgers kunnen wel eens zenuw- achtig worden. En daar zullen wij het dan maar op houden.

... * *

Niet-consequente doorbraak

O p· het verkiezingscongres van de P.v.d.A. is ook het radio- en televisievraagstuk aan de orde geweest. Een netelig vraagstuk overigens voor de P.v.d.A., omdat op dit congres de meningen nog·

17 MAART 1956 - PAG. S

al waren verdeeld en voorzitter Evert V eerneer tever- geefs trachtte dit netelige vraagstuk te omzeilen.

Verscheidene afgevaardigden bepleitten een natio- nale omroep, waarbij de heer Verkijk jr. uit Haarlem opmerkte, dat een nationaal omroep- en telèvisiebe.

stel de consequentie is van de doorbraak.

De struisvogelpolitiek van de P.v.d.A. kwam wel duidelijk aan het licht toen de heer Vermeer ver- klaarde, dat In het ontwerp verkiezingsprogram geen

pass~.ge

over de radio was opgenomen, omdat de PartiJ daarover. verdeeld is.

De voorstanders van een nationale omroep zagen in het tegenwoordige omroepbestel "een bolwerk van de verzuiling". .

De heer Vermeer wilde echter niet aanvaarden.

dat socialisten, die de V ARA steunen daardoor on·

trouw zouden zijn aan de doorbraakgedachte.

Om uit de moeilijkheden te geraken aanvaardde het congres tenslotte een amendement van de afde- ling Naarden, waardoor aan het verkiezingsprogram

wordt toegevoegd, dat het moet gaan om "een radio- en televisiebestel, dat niet alleen de geestelijke en maatschappelijke verantwoordelijkheid voor ons volk tot uiting doet komen". -

Is het wonder, dat de voorstanders van een natio- nale omroep tijdens het congres dit amendement

"geen vlees en geen vis" noemden?

* * *

Frasen

O ^P het verkiezingscongres van de Partij van de Arbeid is o.m. ook het woord gevoerd door drs. Den Uyl, directeur van de Dr Wiardi Beekman Stichting.

Wat wij daarvan in Het Vrije Volk zagen heeft ons danig teleurgesteld, omdat zijn rede weinig con- structief was en vaak een aaneenschakeling van niets- zeggende gemeenplaatsen, die wellicht schoon heb- ben geklonken, maar toch weinig overtuigen. Men neme o.m. kennis van het navolgende. Zo zeide drs. ..

Den Uyl:

"De kritiek, of ze nu komt van liberale, A.R. of K.V.P.-kant, op "De Weg naar Vrijheid" is hoofd- zakelijk negatief geweest. De voortgaande hervor·

ming van de maatschappij werd afgewezen, maar eigen denkbeelden werden niet of nauwelijks ter tafel gelegd, of het moest zijn, dat teruggegrepen werd op maatschappijvormen van het verleden", zei drs. Den Uyl in het begin van zijn rede.

"Is het overigens niet volkomen logisch dat con- servatieven van allerlei schakeringen wel snerpende kritiek hebben op socialistische hervormingsdrift, maar wat de toekomst betreft hun geestelijke troost voornamelijk zoeken in het verleden?

Als ik de afwezigheid van een vergelijkbaar maat- schappelijk perspectief bij de andere partijen nadruk- kelijk signaleer, is het omdat met het ontbreken van een dergelijk pogen bij de niet-socialistische partijen een wezenlijke tegenstelling wordt aangeduid.

Het socialisme is voortdurend bezig zijn politiek af te

st~mmen

op de eisen van de toekomst, terwijl de niet-socialistische partijen bovenal geïnteresseerd zijn in vormen en waarden van het verleden".

!fet is toch wel aanmatigend te beweren, dat de niet socialistische partijen bovenal geïnteresseerd zijn in vormen en waarden van het verleden.

Dit had men van een wetenschappelijk man toch niet verwacht.

Ook de heer Den Uyl zouden wij dezelfde raad kunnen geven als de heer Burger. Sla de Handelin- gen van onze parlementaire debatten eens op, opdat gij dergelijke dwaze nietszeggende dingen voor u

houdt. ·

* * *

Drees of Romme

N og een interessante ·passage uit de rede van mr. Burger op het Partijcongres van de P.

v.d.A.

Mr. Burger betoogde, dat er bij de komende ver- kiezingen eigenlijk slechts gekozen kan worden tus- sen Romroe en Drees.

"Niemand", zo zeide hij, "zal straks behoeven te beweren niet begrepen te hebben, dat hij Romne tot minister-president koos, toen hij op de protes- tants-christelijke partij en of op Oud zijn stem uit- . bracht".

De heer Burger stelt de zaak wel wat al te radi- èaal. Dit behoort zeker tot de propaganda tot de massamens. Het doet ons te veel lijken op de nare als even onzinnige leuze: "Mussert of Moskou".

Verheffend kunnen wij deze strijdkreet in elk ge-

val niet vinden.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Flitsen van Het Binnenhof (11)

GrondwetsherzieninCJ buitenlandse betrekkinCJen • Een zeer technisch 9eval • AmenderinCJen door prof. Oud • Niet CJewaar·

deerd sub-amendement van mr. Van Riickevorsel.

Garantiewet Militairen K.N.I.L. CJewiiziCJd • Vier verbeterinCJen, maar een addertie onder het CJras? • Amendement-Hazenb~sch verworpen.

Gesprek met een lezer over woniqCJtellinCJ • Wacht u voor demaCJOCJie! • We verwerpen CJOedkope succesies.

D e wijziging van de bepalingen be- treffende de buitenlandse betrek- kingen (voornamelijk betrekking heb- bend op de wüze van goedkeuring van overeenkomsten), vervat in een der grondwetsherzieningsvoorstellen, is een zo technische materie, dat we ons nau- welijks kunnen voorstellen, onze lezers te dienen met een verhandeling van de daarover gevoerde Kamerdiscussie.

Het was trouwens ook een "techni- sche herziening". De principiële beslis- singen waren bij de Grondwetsherzie- ning van

1952/53

gevallen, waarbij de bepalingen op dit stuk toen ingrijpend waren gewijzigd. De herziening van thans kwP!!l nu tegemoet aan gebleken lacunes of in de praktijk gebleken be- zwaren, waarbij in belangrijke mate waren gevolgd de voorstellen van de daartoe speciaal in het leven geroepen commissie-Kranenburg.

We willen volstaan met te vermelden, dat de heer Oud erin slaagde, de voor- stel!C'n op een tweetal punten te amen- deren.

Een amendement van de heer Oud, om, ter bevordering van duidelijke for- muleringen, in de Grondwet het verschil te doen uitkomen tussen het "medede- len" en het "overleggen" van overeen- komsten, werd, na enige discussie met minister Luns, tenslotte toch door deZe overgenomen.

Een tweede amendement van de heer Oud sloeg op de omschrijving van de

"stilzwijgende" goedkeuring.

Mr. Van Rijckevorsel (K.V.P.) had een sub-amendement op prof. Oud's amendement ingediend, dat de heer Oud bestreden had, maar door de Kamer- meerderheid toch werd aangenomen.

Het amendement werd nu dus een

"amendement-Oud-Van Rijckevorsel'', maar de heer Oud legde to<::h met na- druk vast, dat hij de verantwoordelijk- heid voor de tekst nu geheel wilde laten voor de heer Van Rijckevorsel, omdat hij niet de overtuiging had, dat diens

· su.b-amendement een verbetering was.

· De heer Oud had voorgesteld, artikel

61

te lezen: "De goedkeuring wordt uit- drukkelijk of stilzwijgend verleend. De uitdrukkelijke goedkeurJng wordt ver- leend bij de wet.

De stilzwijgende goedkeuring kan worden verkregen door de overeenkomst te dien einde aan de beide Kamers der Staten-Generaal over te leggen. Zij is verleend, indien niet binnen dertig da- gen na de overlegging door of namens een der Kamers of door tenminste een vijfde van het grondwettelijke aantal leden van een der Kamers de wens wordt te kennen gegeven dat de over- eenkomst aan de uitdrukkelijke goed- keuring zal worden onderworpen".

Door de aanvaarding van het sub- amendement van mr. Van Rijckevorsel (het werd aangenomen met

49

tegen

19

stemmen - tegen de V.V.D., de A.R.

en de C.P.N.) is het derde lid van het amendement-Oud nu aldus gewijzigd, dat het luidt: "De stilzwijgende goed- keuring is verleend, indien niet binnen dertig dagen na een daartoe strekken- de overlegging van de overeenkomst aan de beide Kamers der Staten-Gene- raal, door of namens een der Kamers, of ... " enz.

Het aldus gewijzigde amendement werd nu z.h.s. aangenomen, met aan- tekening, dat alleen de C.P.N. tegen was.

Met minister Luns is een korte, maar heftige strijd gevoerd over de . wijziging van de Garantiewet Mili- tairen K.N.I.L., waarbij onze fractie een amendement van de heer Hazen- bosch (A.R.) heeft gesteund, zonder daarbij opzij te gaan voor een "onaan- vaardbaar" van de minister.

Het ingediende wetsontwerp had ten doel, deze garantiewet aan te passen, voor zover nodig, aan de ingrijpende wijzigi:r:gen, die in

1954

waren aange- bracht in de Garantiewet Burgerlijk Overheidspersoneel Indonesië.

. Alleen was die navolging in mindere mate nodig, omdat de dienstverbanden, waarop de Garantiewet Militairen

· K.N.I.L. betrekking heeft, zonder uit- zondering m.i.v. de datum van ophef- fing van het K.N.I.L. zijn verbroken.

ZEGERING HADDERS ... scherpe bewoordingen ... .

De

Regering had in

de

M. v. T. een viertal wijzigingen opgesomd, waarin dit wetsontwerp voorziet en die, naar de heer Zegering Hadders, sprekend na- mens onze fractie (hij verving de heer Ritmeester, die ziek was), toegaf, evenzovele verbeteringen zijn,

Dit stemt tot voldoening en op deze grond heeft onze fractie dan ook ge- meend, niet tegen dit ontwerp te mo- g-en stemmen.

Die vier verbeteringen waren: het vervallen van de eis van het bezit van de Nederlandse nationalit.eit op

26

de- cember

1949;

het

v~rlenen

van over- toehtsrechten naar Nederland aan zon- , der recht op pensioen afgevloeide be- roepsmilitairen en hun gezinsleden; het openstellen van de mogelijkheid voor zonder recht op pensioen afgevloeide beroepsmilitairen om voor hun wedu- wen en wezen pensioenrechten te ver- krijgen en tenslotte het invoeren van dt· verzachting van de anti-cumulatie- bepaling.

In de wijziging van technisch-juridi- sche aard van artikel 2 zag de heer Zegering Hadders echter een addertje - zo niet een adder - onder het gras, in dien zin, dat daarbij zou worden be- slist over de n,i.et betaling van de ach- t-erstallige salarissen over de tijd, in Japanse krijgsgevangenschap doorge.

bracht, waarover bovendien een proces tegen de Stàat lopende is.

De minister ontkende met nadruk, dl\t in artikel 2 van deze militaire ga- rantiewet de rechten aanspraken over de periode voor de souvereiniteitsovër- dracht zouden zijn gegarandeerd en dUs kon men ook niet zeggen, dat de voor- gestelde tekstwijziging daarin veran-

dering bracht. ·

Onze fractie heeft niettemin, ondanks een ministerieel "onaanvaardbaar", ge- stemd vóór een door de heer Hazen- bosch ingediend amendement, om hier

d,~

oude tekst te behouden.

De heer Zegering Hadders vond daar.

bij nog gelegenheid, in scherpe bewoor- dingen het standpunt te hekelen, dai de Staat niet gehouden zou zijn, deze ach·

terstallige saiarissen uit te betalen.

Het amendement-Hazenbosch werd verworpen met 50 tegen 30 stemmen.

Vóór stemden de A.R., de V.V.D., de C.H., de staatk.-geref. en één lid van cte K.V.P.-fractie: de heer Andriessen.

Zoals gemeld, heeft onze fractie we- gens de verbeteringen, welke het ont- werp bracht, daarna niet tegen het ontwerp zelf willen stemmen. Het werd z.h.s. aanvaard, met aantekening, dat de A.R. en de Staatk.geref. geacht wil- den worden te hebben tegengestemd.

E en lezer uit Rijswijk geeft ons in een brief als zijn mening, dat door vóór het wetsontwerp inzake de woningtelling te stemmen, de. V.V.D.

zich voor velen, die "de ambtenarij, de geldsmijterij en de overdreven zucht naar perfectie in dit land beu zijn", ze- ker niet aantrekkelijk maakt.

Hoe is het, zo vraagt hij, in vredes- naam mogelijk, dat een partij, die toch tegen overdreven staatsinmenging en voor zuinigheid met belastinggelden

heet te zijn, haar steun geeft aan een dergelijk wetsontwerp?

Voor zover hem bekend, kwam het enige verstandige geluid bij de behan•

deling van genoemd wetsontwerp van .de heer Beernink (C.H.) en hij meent, dat Rijswijk zich gelu"Wkig zal prijzen met een dergelijke secretaris.

Nu kennen wij de heer Beernink vrij goed en we zullen Rijswijk zeker niet beklagen, dat het hem als Gemeente- secretaris heeft, al zal het hem wegens de vele vergaderingen en andere besog.

nes, aan het lidmaatschap van de Kamer verbonden, nogal eens moeten missen.

Juist echter, omdat

wij

mr. Beernink kennen en hem bovendien kennen als een in zakelijke aangelegenheden ook zakelijk en nuchter man, was onzé re- actie, toen we hem in de Kamer hoor·

den, precies andersom als die van onze geachte briefschrijver.

Wij hebben toen gedacht: als we de heer Beernink niet beter kenden, zou- den we a-eggen: dat riekt naar dema- g·cgie.

Zijn uitroep, dat het woningtekort niet in de geringste mate zal afnemen door een woningtelling en het belache- lijk .maken van de aan dEl woningtellers uit te reiken instructie waren toch echt wel een beetje goedkoop,

Natuurlijk zullen rechtstreeks als ge- volg van een woningtelling niet méér woningen worden gebouwd, maar dat heeft ook niemand, ook d-e minister niet, beweerd.

Ook onze geachte briefschrijver,· die zelf zakenman is, zal weten, dat export- zaken veel doen aan marktanalyses, dat grote maatschappijen prognpses opstel-

len van verwachtingen op bepaalde ge- bieden of andere, soms kostbare studies en berekeningen laten ma:ken, waarop de directie haar· zakelijke politiek voor de naaste toekomst bouwt.

Die analyses op zichzelf verhogen de export nièts, evenmin als door progno- ses en berekeningen en opzetten de om- zet of afzet op de binnenlandse markt iets vergroot. Zij kosten alleen maar geld; "geldsmijterij, ambtenarij" zou men hem naar het hoofd kunnen wer- pen, maar de moderne zakenman zal daar om lachen en u vertellen, dat hij drommels goed weet, wat hij doet en niet meer rondloopt met het ouderwetse idee, dat een goede boekhouding, markt- analyse, het maken 'Van prognoses "al- lemaal flauwe kul is en geld weg- gooien."

Zo is het ook hier. Er is een schrij·

nend tekort aan woningen. Een tekort, dat bijna overat bestaat, maar toch on- weerlegbaar in de ene plaats en de ene streek veel nijpender nog is dan in de andere. Er zijn bovendien huizen nodig voor arbeiders, voor middenstanders, voor gegoeden, voor kleine en grotere gezinnen, voor jonggehuwden en oude- ren.

Er zijn bovendien honderden gemeen- ten in het land en die gemeenten beçon- . curreren elkaar niet alleen in het aan- tonen, dat voorat bij h e n de woning- nood toch wel erg nijpend is, maar zij ''oeren ook steeds strijd met het rijk over de juiste gegevens betreffende de behoefte.

Wat doet nu de grote zakenman in zo'n geval? Hij zegt: vóór alles moet ik beschikken over een overzichtelijk ge- heel van de bestaande vraag en al wat daar mee samenhangt.

Welnu, een minister staat er in der- gelijke situaties precies zo voor als de grote zakenman. Ook hij moet beschik·

ken over de zo exact mogelijke cijfers en gegevens, die hem voor het verder uitstippelen van het beleid de grond ond·er de voeten geven.

Zo stond en staat minister Witte er- V•'•C'r. Hij had· aangetoond, dat de cijfers van de woningtelling van 1947 niet meer

MINISTER LUNS

... ;,onaanvaardbaar" ...

17 MAART 1956 - PAG. 4,

truikibaar waren niiet alleen, maar dat

· - en dat was zij n schuld niet - men bovendien in de verschillende gemeen- ten bij die telling dikwijls van heel ver.

schillende maatstaven was uitgegaan, met het gevolg, dat landelijke vergelij- kingen niet waren te maken en er voortdurend strijd werd gevoerd over de juiste gegevens, waarop toewijzingen werden gebaseerd.

Het is dan ook volkomen redelijk, dat o;1ze woordvoerder, de heer Ritmeester, heeft -gezegd: "Wanneer dit het uit- gangspunt is, dan kan ik mij daar vol- komen mee verenigen".

Hij heeft niet gedaan hetgeen ons tegenover sommigen misschien een tij- ddijk goedkoop succesje had kunnen verzekeren en daar zijn wij hem erken- telijk voor, al hadden we natuurlijk ook niets anders verwacht.

We zijn daarvoor erkentelijk, omdat we een serieuze politieke partij zijn, die haar verantwoordelijkheid }\OOg schat en niets voelt voor kleine, go•Jdkope succesjes, die uiteindelijk tóch geen winst brengen.

Daarom juichen we de houding toe, die, op de c.h.-fractie na, alle sprekers in de Kamer hebben aangenomen. Zij hebben zich laten overtuigen door de zakelijke argumentatie van de minister, maar ze hebhen wat de uitvoering be- treft, zakelijke kritiek geleverd, welke dan ook tot verschillende verbeteringen en toezeggingen heeft geleid.

Hopen we, dat er een Regering

zal

komen, die het woningprobleem krach- tiger en doeltreffender zal weten aan te pak·ken dan het aarzelende Kabinet- Drees, . waarin minister Witte tegen de sterke politieke figuren, die de socialis- ten in dat Kabinet stuk voor stuk zijn (hoe heeft de heer Oud met zijn prog- nose bij het eerste optreden van dit Ka.

binet gelijk gekregen!) niet heeft op gekund.

Zulk een Kabinet zal aan de in te

za-

melen gegevens naar onze overtuiging een voortreffelijke basis hebben om zijn woningbeleid voor de naaste toekomst

uit te stippelen.

A.

· Ons politiek cabaret OOCJStte CJroot succes in Zuidhorn

z-1 reeds dagen van te voren

uitverkocht

Voor de afdelingen Aduard, Ezlnge, Grijpskerk, Oldehove en 2jUiidhorn gaf op 7

~aart

het politiek cabaret "'t Is Oud, 't blijft nieuw" onder leiding van Alexander Pola een voorstelling.

De belangstelling voor deze avond was overweldigend groot. Reeds en1ge dagen te voren waren alle kaarten uit·

verkocht.

Als spreker was uitgenodigd mr. W, J. Geertsema, burgemeester van Warf- fum. Deze begon met t-e zeggen, het een bijzonder voorrrecht te achten voor deze tot in alle hoeken bezette zaal te mogen spreken om zodoende het <toe!

en streven van de V.V.D. te belichten.

De V.V.D. wordt wel eens verweten, dat ze geen beginselpartij is. Door een der voormannen van de P. v. d. A. is eens gezegd, dat waar gehakt wordt, spaanders vallen. Hiervan zou de V.V.D, profiteren. Dit werd door d<' spreker bestreden.

Het liberàlisme is geen \·oorstander van ongebreidelde vrijheid, dat leidt tot bandeloosheid. De V.V.D. heeft zijn be- ginsel gericht naar de algemene chris- telijke maatstaven, de aanvaarding van het beginsel der verdraagzaamheid.

Het is de V.V.D. die opkomt voor de geestelijke vrijheid, zoals spr. aantoon- de bij de behandeling van de crematie- wet. Hierbij werd ook nog gewezen op de uitspraken van pater Stokman en Bruins Slot.

De V.V.D. is en blijft een volkspartij, waarvan allen, die de liberale beginse- len zijn toegedaan, lid kunnen zijn.

Meermalen wordt de V.V.D. voorg·e- steld als een partij van kapitalisten.

Maar die zijn er weinig meer. Bij de laatste stemming behaalde de V.V.D.

een half miljoen stemmen.

Het is een partij, waarin arbeiders en middenstanders hun belangen zien behartigd.

Ook voor de z.g. vergeten groepen wordt gestreden, de groepen, waarvoor het volgens dr. Drees, zo moeilijk is, de behulpzame hand te bieden. :Maar· hier•

mede is men er niet, aldus sprekec.

Na nog een dringend beroep te heb- ben gedaan op de aanwezigen om de beginselen van de V.V.D. verder uit te dragen, besloot de sprel.er zijn gloed- volle rede.

Hierna trad het gezelschap Alexan-

der Pola voor het voetlicht. Het pro-

gramma werd vlot afgewerkt en het

succes was buitengewoon groot.