Onheuse oppositie tegen AOW-beleid

Onheuse oppositie tegen AOW-beleid

In dit artikel· stelt het VVO Tweede Kamerlid mr. J. G. Rietkerk de oppo- sitie aan de kaak, die de PvdA thans voert tegen het bejaardenbeleid van de regering. Oe PvdA-tactiek zit de re- geringspartijen hoog, want zij wakkert een volkomen ongerechtvaardigde on- rust en ontevredenheid bij de bejaarden aan, zo stelt de heer Rietkerk.

• Op pagina 5 een samenvatting van de rede die mr. H. van Riel heeft gehouden tijdens de algemene be- schouwingen in de Eerste Kamer.

• Op pagina 7 besteedt ons Tweede Kamerlid mevrouw Veder-Smit aan- dacht aan de positie van de buiten- landse werknemers in ons land.

• Op pagina 9 een kort verslag van het tweedaagse congres op 13 en 14 november van de Vereniging van Sta- ten- en Raadsleden.

• Op pagina 11 publiceren wij een rapport over het openbaar vervoer van de VVD-commissie Verkeer en Vervoer.

Radio-uitzending van de VVD: zaterdag 5 december, 18.20-18.30 uur, over de zender Hilversum 11 (296 m).

In de paar weken die achter ons lig- gen heeft de oppositie in de Tweede Ka- mer niet minder dan vijf keer met in- tel·pellaties en molies geprobeerd de Ka- mer haar afkeuring te laten uitspreken over het beleid, dat door de regering wordt gevoerd ten aanzien van de uitke- ringen aan bejaarden. Zij heeft daarbij de indruk gewekt dat dit beleid op ver- schlllende punten om·echtvaardig zou zijn en dat de bejaarden van de rege- ring en regeringspartijen weinig goeds

te verwachten hebben.

Als een oppositie zich zo hardneklüg tegen een bepaald onderdeel van het re- geringsbeleid blijft opstellen, gaan een heleboel mensen, en in dit geval voor- al de bejaarden, zich natuurlijk afvra- gen of er dan toch niet iets fout zit met dat beleid. Het lijkt daarom nodig en nuttig na te gaan wat er nu precies aan de hand is.

Daarbij moeten wij twee zaken goed voor ogen houden.

De eerste is dat er op 9 juli jl. een wet tot stand is gekomen waarbij een begin is gemaakt met het optrekken van de AOW (en A WW) tot het netto minimumloon. Alle politieke partijen zijn het erover eens dat de AOW-pen- sioenen zo snel mogelijk moeten worden opgetrokken, opdat de bejaarden geen bet'Oep meer op de Bijstandswet behoe- ven te doen. Zoiets kan natuurlijk niet in één klap. Voor 1970 en 1971 is een begin gemaakt met een extra verhoging boven de normale aanpassingen aan de loonontwikkeling van in totaal 9 pct., te weten in 1970 3 pct. verhoging plus 3 pct. vakantie-uitkering, welke uitkering volgend jaar tot 6 pct. zal worden ver- hoogd. De vooropgezette bedoeling van deze verhoging is dus geweest daarmede het verschil tussen de AOW en de bij- stand kleiner te maken. De bijstand wordt dus steeds minder. Ook de ambte- narenpensioenen worden aan de hogere AOW aangepast. Dat is duidelijk ge- steld en daarmede is ook de Partij van de Arbeid akkoord gegaan.

Het tweede punt is dat de regering al enige tijd geleden besloten heeft de bij- standsuitkeringen op te trekken tot het niveau van het besteedbare minimum- loon. Dat was eén belangrijke stap vooruit, die de regering vergezeld heeft doen gaan van de beslissing, dat de bij- standsuitkeringen dan ook verder op dat niveau moeten worden gehouden en dat gemeentebesturen die verder waren gegaan de uitkeringen geleidelijk naar

da~ niveau moeten terugbrengen. Omdat het minimumloon gékoppeld is aan de loonindex zal niemand er slechter van worden; de uitschieters zullen alleen wat minder snel verder mogen stijgen.

Hiermede wil de regering meer een- heid in het bijstandsbeleid brengen en voorkomen dat de pijlsnel stijgende kos- ten van de gemeentelijke sociale zorg uit de hand lopen. Teneind~ dit noodza- kelijke en alleszins redelijke beleid ook voor de tÓekomst vast te leggen, heeft de regering terzake een wetsontwerp in- gediend, dat nog behandeld moet wor- den.

Voorlichting

Wat is er nu daarna gebeurd?

De AOW werd volgens afspraalt ver- hoogd, o.a. met 3 pct. vakantie-uitke- ring. Toen echter de ambtenarenpen- sioenen en de bijstandsuitkeringen daar- aan geheel volgens de regels werden aangepast, kwam plotseling de oppositie in het geweer.

Eerst eiste de heer Gortzak (psp) dat de regering de aanpassing van de amb-

uitgave van de volkspartij voor vrijheid en democratie

Dankzij het regeringsbeleid gaat de AOW in '70 en '71 in totaal met tenminste 25 percent omhoog. Dat vertelt de PvdA er niet bi

i.

telijke pensioenen achterwege zou laten.

Daarvoor kreeg hij in de Kamer nog weinig steun. Staatssecretaris Van Veen maakte bovendien duidelijk dat de laat- ste ambtenarenpensioenen met die aan- passing altijd nog meer dan 90 pct. van het actieve inkomen opleveren en wel- vaartsvast zijn.

Een week later vroeg de heer Egas (pvda) echter een interpellatie aan waarbij hij op zijn beurt van de rege- ring eiste de gemeenten toe te staan de aanpassing van de bijstandsuitkeringen aan de AOW-vakantie-uitkering achter- wege te laten, omdat de bejaarden op dat punt onvoldoende zouden zijn voor- gelicht. Nu was de gemeentelijke voor- lichting niet overal onberispelijk ge- weest. Zo had de gemeente Amsterdam pas nadàt de AOW-verhoging was gege- ven in een circulaire medegedeeld, dat die verhoging in plaats van de winter- uitkering zou komen. Zoiets moet je natuurlijk tevoren schrijven. Om op grond daarvan echter van de regering te eisen, toe te staan dat er dan maar geen aanpassing plaats vindt, waardoor de bijstand voor bejaarden feitelijk op een hoger niveau wordt gebracht dan andere bijstandstrekkers krijgen, gaat natuurlijk niet aan. De Partij van de Arbeid had zelf met de aanpassing in- gestemd. Toch moest de regering vol- gens haar genade voor recht laten gel- den vanwege de onvoldoende voorlich-

ting, niet W!n de regering, maar van de gemeenten zelf. Daarbij moet dan bo- vendien worden gedacht, dat de reke- ning daarvoor niet door de gemeenten, maar door de regering zou moeten wor- den betaald!

De Kamer wees ook dit oppositiever·

langen af, doch werd nauwelijks een week later geconfronteerd met een nieu- we interpellatie over hetzelfde onder- werp. Ditmaal was het de heer Frans- sen (pvda), die het over de staatsrech- telijke boeg gooide. De regering had na- melijk laten weten het besluit van de gt)incente Amsterdam, om de winteruit- kering toch te blijven geven, te zullen

chorsen.

Zij is daartoe bevoegd op grond van strijd met de wet of het algemeen be- lang. De heer Franssen suggereerde nu, dat de regering alleen maar tot een der- gelijke schorsing bevoegd zou zijn, als het door haar gevoerde bijstandsbeleid in een tot stand geltomen wet zou zijn neergelegd. Aangezien er op dit punt nog slechts sprake was van een wets- ontwerp, zou de regering haar bevoegd- heden te buiten zijn gegaan. De heer Geertsema had niet veel moeite de on- houdbaarheid van deze stelling aan te tonen. Het algemeen belang is echt niet a Heen in de wet te vinden; het is in

VERVOLG OP PAGINA 9

Verki,ezingsprogram

De partijraad van de VVD vergader- de op zaterdag 14 november ter vast- stelling van de adviezen over het ver- kiezingsprogram ,.Liberalen op nieu- we wegen" en de daarop ingediende amendementen.

Tevoren was op 31 oktober tijdens de amendementenbeurs een groot aantal amendementen van verschi11ende af- delingen die gelijke strekking hadden, gecombineerd, te-wijl amendementen met een zuiver of vrijwel geheel re- dactionele inhoud naar de redactie- commissie waren vetwezen. Voor zo- ver de desbetreffende afdelingen ter amendementenbeurs vertegenwoor.

digd waren, geschiedde dit met de instemming van die afdelingen.

De definitieve vaststelling van het verkiezingsprogram door stemming over de programmapunten en de amendementen zal geschieden op 6 feb1·uari 1971 in een buitengewone al- gemene vergadering van de partij die wordt gehouden in het Nederlands Congresgebouw te 's-Gravenhage.

Tijdig voordien - te weten in het eerste nummer van Vrijheid en De- mocratie in 1971 - zal de gehele tekst van het verkiezingsprogram met de ingediende amendementen worden gepubliceerd. De tèkst van het program zal daartoe nader wor- den geredigeerd waarbij

• de naar de redactiecommissie ver- wezen amendementen en opmer- kingen in de tekst zullen zijn ver- werkt;

• de door de partijraad van een gunstig advies voorziene amen- dementen, voor zover deze door

het hoofdbestuur worden overge- nomen, eveneens in de tekst zul- len worden verwerkt, met ver- melding van de naam van de afdelingen die de amendementen hebben ingediend;

• tussen de tekst zullen zijn opge- nomen de overige amendementen

(de door de partijraad van gun- stig advies voorziene amende- menten die het hoofdbestuur niet heeft overgenomen en de door de partijraad van negatief advies voorziene amendementen).

Over alle punten van het verkie- zingsprogram zal stemming ge- vraagd kunnen worden; nadere amendering is echter in dat stadium uitgesloten.

*) Het staat thans nog niet vast of het eerste nummer van Vrijheid en Demo- c:;ratie in 1971 gedateerd zal zijn 8 of 16 januari.

nummer 1031 vrijdag 17 november 1970

2 - vriidag 27 november 1970'

~-· .·:_' VRIJHEID EN DEMOCRATIE

h tne rubriek worden epenbare of

·tenJn~~Kte voor alle VVD-leden toepnke·

JUke b1jeenkomsten aangekondigd, tUtlens wellEe het woord ~revoerd aal worden door Juunerle4en van de VVD. Alleen volledige aankoadlctngen worden gepubllceerd (ml·

nimaal moeten worden opge&'ftea de ge·

in-te waar de bijeeDkomst plaat& heeft - het JrOboUw, de naam van de &preker ea het t;ijàtlp van aanvang).

- KopU voor deze rubriek dient geaonden

·te worden aan het; algem- eecretan-t yan de VVD. Konlnglnnegracht 61 te Den Haag. De rubriek wordt afgesloten op .maandacechtend 12.00 uur vooratgaande aan de verschUnlngsdatum van Vrijheld en Democratie.

In deze rubriek worden korte medede- lingen opgenomen, zoals mutaties in be·

sturen, van afdelingen, staten· en kamer·

centrales, de Instelling van commissies en andere daarvoor In aanmerking komende wetenswaardigheden. Voor uitvoerige ver·

slagen ván geh.ouden afdellngsvergaderln·

l'en Is ceen ruimte beschikbaar.

Wetenswaardigheden betreffende de af·

delingen Amsterdam, Rotterdam, Den

Haa~r en die In de agglomeratie Elndho·

ven, worden vermeld bij de aparte aan deze steden gewijde rubrieken. ·

Kopij voor deze rubriek dient de redaétif' te bereiken uiterlijk op de zatercfall" voor·

afgaande aan de verschijningsdatum van Vrijheld en Democratie. Telefonisch wordt a-een kopij voor deze rubriek geaccepteerd.

Aankondigingen

Datum Gemeente Plaats en tijdstip

27 nov. Vierpolders Dorpshuis;. 20 uur

27 nov. Harderwijk

-- ^-

27 nov. Laren hotel Hamdorff; 20 uur

--

30 nov. Apeldoorn j . Orpheus; 20.00 uur

30 nov. Zeist Boschlust; 20 uur

30 nov. j Groningen De Doelen; 20.00 uur café restaurant

de Meerkoet; 20.00 uur 30 nov.

I

I Sprekers mr. H. v. Riel

H. Wiegel en L. M. de Beer mr. J. G. Rietkerk

-

H. Wiegel mr. H, v. Riel

dr. K. V, Dijk H. J. L. Vonhoff

Bijzonderheden

onderwerp: De huidige politieke situatie in Nederland

· - " - - - -

debat met drs. J, Brand (D'66) over: democratisering van het bedrijfsleven ·

onderwerp: Wat speelt zich op dit ogenblik in de wereld en in Nederland af?

JOVD

onderwerp: Een nieuw politiek bestel

7 dec.

I

I

7 dec.

10 dee.

I ^Rotterdam

I

café restaurant Engels;

20.00 uur

café Schipper; 20.00 u.

mr. A. Geurtsen

mr. H. v. Riel

.politiek spreekuur

onderwerp: Liberalen op nieuwe wegen

10 dec.

I

I

11 dec. j Dirksland De Schakel; 20.00 u. H. Wiegel onderwerp: Algemene politiek

11 dec.

I

14 dec.

I

I

I

14 dec.

I

I

T.H.; 14.00 u.

café restaurant St. Joris;

20.00 u.

wijkcentrum 't Slot;

20.00 u.

H. Wiegel

H. Wiegel debat met ir. N. Schwarts (D'66)

mr. A. Geurtsen onderwerp: Midden- en kleinbedrijf

Helaas hadden wij onvoldoende ruimte om ook nog uitvoerig melding te maken van de volgende bijeenkomsten op u december:

Eindbven (Joekes), Driebergen (VonboH) en Winschoten (Van Dijk).

, • Wegens een toenemend aantal be- stuursfuncties in de partij heeft drs. R.

Barentz bedankt als secretaris van de afdeling Krommenie. De heer H. W.

Beerekamp volgt hem op.

• Drs. A. J. Eiff, fractievoorzitter van de VVD in de gemeenteraad van Bever- wijk, heeft de aandacht van b. en w.

gevestigd op de vragen van een Velsens raadslid over het in BeveÏ'wijk te bou- wen cultureel centrum. Hij vraagt of het in ons democratisch bestel gebrui- kelijk is dat raadsleden vragen stellen over het beleid van een andere gemeen- te.

e De afdeling Voorburg heeft de heer drs. J. J. van Harreveld benoemd tot lid van verdienste. De heer Van Harreveld was van 23 april 1947 tot 1 september 1970 voorzitter van de VVD-fractie in de gemeenteraad van Voorburg.

• De gemeenteraadsfractie en het be- stuur van de afdeling Arnhem van dE' VVD hebben dit jaar aan alle leden een zeer hándige eq overzichtelijke brochure toegezonden met een groot aantal ge- gevens over de functieverdeling van de raadsleden, de werkzaamheden van wet- houder drs. R. van den Berg de data en onderwerpen van de begrotingsvergade- ringen. Tevens kregen de leden de tekst

• In ons vorig nummer is een ten dele helaas onjuist, ten dele onvolledig be- richt terecht gekomen over de z.g.

nieuwe ge2lichten-avond, d!ie de afdelin- gen VOorburg, Rijswijk en Leidscben·

~ op 10 december beleggen. Inmid·

deis is komen vast te staan dat deze bijeenkomst zal plaatshebben in de Jo·

hanneskerk, Dr. H. Colijnlaan_ 5 te Rijs·

wijk. Men zal er kunnen kennis maken met mej. mr. A. Kappeyne vàn de Coppello, drs. G. M. _V. van Aardlerme, A. H. J. Slootweg, mr. A. Stempels, drs. F. W. v. d. Schaar en G. W. Keja.

• Op maandag 30 november van 16.30 tot 17.3~ uur houdt de heer R. Zegering Hadders, lid voor de VVD van de Twee- de Kamer, spreekuur in zijn woning, Hoofdstraat 26 te Emmen. Wie van dit spreekuur gebruik wenst te maken, ge- lieve tevoren telefonisch contact met de heer Zegering Hadders te zoeken: 05910 - 11014.

• In Alkmaar houdt de Kamercentrale Den Helder in restaurant Schuyt op donderdag 10 december een zogenaamde sec_retarissenvergadering. -

van de algemene beschouwingen toege- stuurd, zoals die op 2 november door de fractievoorzitster van de VVD in de Arnhemse gemeenteraad, mevrouw C. J. Laven, werd uitgesproken.

• De deelcoommissie Regering en Sta- ten-Genental van de VVD-Grondwets·

commissie is gereed gekomen met de bestudering van de haar opgedragen hoofdstukken 2, 3 en 4 van de Proeve van een nieuwe grondwet. Het resultaat heeft zij in een rapport neergelegd en het hoofdbestuur aangeboden met het verzoek dit rapport, dat als een afzon- derlijke eenheid beschouwd kan worden, te publiceren.

• _De Tweede-Kamerleden voor de VVD mr. J. G. Rietkerk, H. Wiegel en L. M. de Beer, die speciaal de Gelderse problemen behartigen, het Eerste-Ka- merlid tevens voorzitter van de VVD- fractie in de Gelderse staten ir. J. Baas en de statenleden :r. Sterrenburg en H.

W. F. C. Donkersloot, brengen vandaag - vrijdag 27 november - een werkbe- zoek aan Harderwijk. De delegatie sprak vanmorgen met het college van b.

en w. van Harderwijk en had vanmid- dag een ontmoeting met onder meer prominenten uit de landbouw, de indus- trie en de middenstand. Daarna volgde een persconferentie. ·

algemeen secretariaat Het algemeen secretariaat va ..

de VVD is gevestigd te Den Haag, Koninginnegracht 61, tele- foon (070)-604803. Postrekening:

67880 ten name van de algemeen secretaris van de VVD te Den Haag.

vrijheid en democratie

De redactie van Vrijbeid en Democra- tie is gevestigd te Amsterdam, Nieuwe Herengracht 89-B. Hoofdredacteur en voorzitter van de redactiecommissie is de beer Ph. C. la Chapelle.

De abonnementen-administratie wordt verzorgd door bet algemeen secretariaat van de VVD, Koninginnegracht 61 te Den Haag (telefoon; uitsluitend voor abonne- menten- administratie, 070 • 111741).

Voor adreswijzigingen etc. wende men zich dus tot bet algemeen secretariaat.

De advertentie-exploitatie wordt ver- zorgd door de Nederlandse Dagblad Unie, Witte de Withstraat 73 (postbus 824) te Rotterdam. telefoon 010 147211.

REDACTIERAAD IN FUNCTIE

In het kader van de eerder dit jaar reeds aangekondigde reorganisatie van Vrijheid en Democratie is thans de z.g.

redactieraad in functie gekomen.

Deze redactieraad bestaat uit~ mr. H.

P. Talsma (voorzitter van de stichting Vrijheid en Democratie en tevens voor- zitter van de redactieraad), ·Ph. C. la Chapelle (hoofdredacteur van het blad), A. W. Abspoel (adjunct-hoofdredac- teur), drs. Th. H. Joekes (secretaris van de Tweede Kamerfractie), H. J. L. Von- hoff (in zijn hoedanigheid van secreta- ris van het hoofdbestuur, belast met propaganda-activiteiten), mej. mr. M.

M. F. van Everdingen (algemeen secre- tariaat van de partij en fungerend als secretaresse van de redactieraad) en de heren D. W. Dettmeijer en A. C. W.

van der Vet (beiden als deskundigen op het gebied van publiciteit en journalis-

tiek). .

Hoewel in het begin wellicht wat va- ker vergaderd zal moeten worden, is het

de bedoeling dat de redactieraad vier maal per jaar bijeen komt. Zij heeft de volgende taken:

• het kritisch bespreken van versche- nen nummers;

• het desgewenst doen van aanbeve- lingen voor te verschijnen nummers·

• het váststellen van grote onder'wer- pen waaraan speciale bijlagen van Vrij- heid en Democratie gewijd zull!'ln wor- den;

• het "inventariseren" van te ver- wachten uitvoerige publikaties van het hoofdbestuur van de partij;

• het fungeren als "beroepsinstantie"

ten behoeve van hen die een ingezonden stuk schreven en niet content zijn met de wijze waarop hun bijdrage is gepu- bliceerd of behandeld.

De redactieraad heeft voor de eerste maal vergaderd <>p 7 oktober. Een twee- de vergadering is uitgeschreven voor 27

november.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE vrijdag 27 november 1970 - 3

nderdeloep

kaarten goed zal uitspelen, blijft onder- tussen voorlopig onbeantwoord. Men

krijgt z.i. wel eens de indruk dat de VVD zich onvoldoende realiseert dat .,nu eenmaal de christelijke partijen haar de strijd hebben aangezegd en dat de christelijke partijen geweigerd heb- ben voortzetting van het gevoerde rege- ringsbeleid, voortzetting van het alge- mene regeringsbeleid van het kabinet- De .Jong (met correcties) tot inzet van de verkiezingsstrijd te maken. De VVD, zo meent hij, is geneigd soms .,te tole- rant en te ethisch te zijn". Het lijkt

hem geen kleinigheid als één partij de kans krijgt toegeschoven, tot haar be- leid te maken voortzetting van een be- leid, dat mede door drie concurrerende partijen is gedragen. .,De VVD hoeft dan waarlijk niet zo defensief te doen."

door A. W. Abspoel

Kandidatu,ren Tweede Kamer

Het lid onzer Eerste Kamerfractie de heer ir. H . .J. L<iuwes te Ulrum heeft zich teruggetrokken als kandidaat voor de komende Tweede Kamerverkiezing.

De her,en Th. Oostendorp te Roosen-

!laal en ir. H. Makkreel te Aerdenhout hebben verzocht hun namen van de gros- lijst voor de a.s. Tweede Kamerverkie- zing te willen afvoeren.

Ook drs. A . .J. B. Hubert te Den Haag heeft zich teruggetrokken als kandidaat voor de Tweede kamerverkiezing.

Alblasserdam, tel. 01895 ·3777, postbul 11

• Liberale erezaak

Vorige week is op enigszins plechtige wijze in beide H::amers der Staten-Gene- raal het feit herdacht dat het 25 jaar geleden was dat het z.g. Noodparlement,

officieel geheten .,Voorlopige Staten-Ge- neraal", in werking trad.

Die herdenking was wel terecht. Maar de ernstige bezwaren, die wij in onze liberale kring in dat eerste halfjaar te- gen het volstrekt parlementloze tijdperk

(van mei tot november) voelden en daarna ook tegen de halfslachtige oplos- sing van het Noodparlement, zijn nooit verdwenen.

Als kampioenen vanouds va:J. de par- lementaire democratie hebben we ons bij het niet onmiddellijk herstellen daar- van na de bevrijding en bij het opzette- lijk traineren van nieuwe verkiezingen

(die ten slotte eindelijk medio mei 1946 werden gehouden! ) nooit willen· en kun- nen neerleggen. Wij kunnen er trots op zijn, dat eerst in het tijdens de bezetting zo eervol ten ondergegane en na de be- vrijding onmiddellijk herverschenen Li- berale Weekblad en vervolgens in het Noodparlement met name door nu wij- len mr. W. C. Wendelaar, tegen dit vooral door bepaalde invloeden in de toenmalige Nederlandse Volksbeweging bewerkte uitstel bij voortduring is geop- poneerd.

Pas op 16 mei 1946 werden de Kamer- verkiezingen gehouden en toen kon ko- ningin Wilhelmina op 4 juni 1946 einde- lijk de (buitengewone) zitting van een volwaardig na-oorlogs parlement ope.

nen.

Het is. dezelfde gevoeligheid op dit punt, die óns in de dagen van nu op onze hoede doet zijn voor strevingen, bedenksels en agitaties, die in hun uit- werking en toepassing de op de repre- sentatie-gedachte steunende parlemen- taire democratie zouden uithollen of tenminste een stuk · zouden terugdrin- gen.

• Parlementaire behuizing

· Zes leden van de Tweede 1\amer, de heer Andries.sen (kvp), mej. mr. Goud- smit (D'66), de heer Kieft (a.rp), mr.

Koning (vvd), dr. ir. Oele (pvda) en drs. Tilanus (chu) hebben samen een brief geschreven aan het presidium.

Zij stellen daarin. voor, het initiaJt:ief te nemen tot een nieuwe huisvesting voor de Tweede Kamer.

Zij weten ook de juiste plaats al aan te wijzen. Een nieuw gebouw zou kun- nen worden gezet op een terrein, de Nieuwe Haven geheten, dat thans gro- tendeels braak ligt en snel beschikbaar komt. Op dit terrein bestaat huns in- ziens de mogelij~heid om op een unieke plaats in het centrum van de nieuwe city van Den Haag en op korte afstand van het oude centrum en van het toe- komstige nieuwe Haagse Centraal Sta- tion .,een gebouw van allure" ·neer te zetten. Een gebouw dat zal moeten vol-

doen aan eisen van doelmatigheid, flexi- biliteit en representativiteit. .-

Heel erg verrassend was deze brief voor insiders eigenlijk ntet, want het was in vrij brede kring bekend dat on- danks vele uitbreidingen en vernieuwin- gen en zelfs de aanbouw ~ een gelheel nieuwe vleugel (allemaal vrij kostbare zaken), de klachten van vele Kamerle- den over de onvoldoende .,behuizing"

aanhielden. Vooral de toegenomen con- tacten met de parlementen in andere landen" hebben hun waarschijnlijk de ge- dachte bijgebracht dat het ook anders kan. Dat het blijkbaa'r geen weelde is, dat ieder Kamerlid over een eigen werk- kamer zou kunnen beschikken, dat er meer spreekkamers komen, betere werkruimten voor de fractiesecretaria~

ten en wat niet al.

Toch zal ik wel niet de enige zijn geweest, voor wie dit bericht toch nog een schok betekende. Het .Haagse Bin- nenhof en heel het complex van bestuur en volksvertegenwool'diging, dat we thans aanduiden als het parlementaire stelsel, zijn vanouds onverbrekelijk met elkaar verbonden geweest. Het eigen- lijke Tweede-Kamergebouw met zijn vergaderzaal dateert (in tegenstelling tot de Middeleeuwse Ridderzaal) van omstreeks 1790 en fungeerde aanvanke- lijk als de .,grote balzaal " van stadhou- der Willem V. Het . was hier dat, op 1 maart 1796 onder voorzitterschap van Pieter Paulus, de bepruikte representan- ten van de "Bataafse Republiek" in de eerste .,Nationale Vergadering" bijeen- kwamen.

Sedert 1815 is zij de vergaderzaal van de Tweede Kamer der Staten-Generaal.

En het was in deze zelfde zaal dat Thorbecke zijn talrijke staatswetten in grootse stijl verdedigde en dat, m later . tijd, Troelstra en Abra.lham Kuyper, De Savornin Lobman en Schaepman, Dres- selhuys, Nolens en Treub, Colijn, Rom- me, Drees en Oud en zovele andere be- kende figuren uit onze parlementaire geschiedenis als minister of als volks- vertegenwoordiger hun stem lieten ho- ren en - menigmaal ook - hun triom-

fen vierden. ·

Toegegeven: dit alles is historie ge- wo!"OOn. Wie gevoel heeft voor historie en traditie en pijn voelt bij het verbre- ken van oude banden, behoeft zich ech- ter niet te schamen. Zoals prof. Cleve- ringa het eens in een herdenkingsrede over prof. Telders heeft gezegd: .,Ge- meenschappen d'.ie hun geschiedenis prijs geven worden als enkelingen zonder ge- heugen."

NochitallJs: de briefschrijvers hebben waarschijnlijk voor een flink deel gelijk en hun argumenten zullen ernstig moe- ten worden gewogen. De noodzakelijke werk- en leefruimte in deze nu eenmaal veeleisende tijd kan ook op het Binnen- hof niet blijvend worden opgeofferd aan eerbiedwaardige banden met het verle- den. Als het niet anders blijkt te kun- nen, zal het moeten. Men gunne ons echter de pijn en het gevoel van lichte paniek wanneer we de~en aan de karakterloze betonnen klomp, die eens wellicht dan de nieuwe behuizing voor ons parlement zal vormen. Voor het oude gebouw aan het Binnenhof zal dan bovendien een piëteitvolle bestemming moeten worden gezocht, welke het in ieder geval voor een langzaam verval behoedt.

• Goede kansen voor VVD

De VVD staat er naar de mening van prof. mr. F. Duynstee voor wat haar verkiezingskansen in 1971 betreft, niet ongunstig voor. De ~ijmeegse hoogle- raar in het staatsrecht volgt daarvoor in zijn rubriek .,.Politiek Bezien" in De Telegraaf (van vrijdag 20 november) een redenering die men niet tot in alle details volledig behoeft te delen om haar toch wel belangwekkend te vinden.

Prof. Duynstee gaat er na al het in- en uitgepraat en na al het gezeur van con- fessionele zijden (dat veel ,.gewone kie- zers" terecht heel erg gaat vervelen) kennelijk van uit, dat van een stembus- akkoord of ander samengaan van con- fessionelen en liberalen tijdens ,de ver- kiezingsactie niets meer zal komen. In feite, zo constateert hij, zien wij dat de drie confessionele partijen een gezamen- lijke verkiezingsstrijd gaan voeren èn tegen de oppositie èn tegen de VVD

De VVD was van haar kant bereid de machtsstrijd tijdens de verkiezingen te voeren vanuit een gezamenlijk optreden van de vier regeringspartijen. De machtsstrijd zou dus volgens de VVD gestreden dienen te worden tussen de gezamenlijkheid van de vier regerings- partijen aan de ene kant en de opposi- tiepartijen aan de andere kant. Maar de drie christelijke partijen willen ondanks het samengaan in het kabinet-De .Jong bij de komende campagnes ook tegen een der regeringspartijen, tegen de VVD, strijd voeren, aldus prof. Duyn-

stee.

Hij meent nu dat de VVD hierdoor ,.toch wel erg mooie kaarten in de hand krijgt." Vooreerst toch zal zij nu de enige partij zijn die nadrukkelijk het gevoerde regeringsbeleid in zijn hoofd- kenmerken verdedigt en hierbij voort- zetting ervan bepleit. De VVD zal !\Ven- als de andere regeringspartijen daarbij grif mogen erkennen dat er zwakke kanten zaten aan het gevoerde beleid en dat er fouten zijn gemaakt. Zij zal ook grif erkennen dat thans weer een aantal' nieuwe problemen acuut is en dat voort- zetting van een - verbeterd - rege- ringsbeleid Insluit dat die nieuwe pro- · biemen moeten worden aangepakt. En dat deze aanpak in het te voeren beleid moet worden ingebouwd. De VVD kan duidelijk maken wat zij de zwakke kan- ten acht en welke nieuwe aanpak nodig zal zijn, maar ze zal bij dit alles, als_

enige partij, voortzetting van het ge- voerde beleid kunnen verdedigen en be- loven. De VVD is naar zijn mening door de houding der christelijke partijen, de partij geworden van een .,verbeterd ka- binet-De .Jong".

De vraag of de VVD al die mooie

Het vervolg van zijn betoog kan dan, ter wille van de plaatsruimte, wel als volgt worden samengevat: Bij de heer Schmelzer leeft het gevoelen, dat de christelijke partijen beter met de VVD dan met de PvdA kunnen regeren in de omstandigheden zoals deze zich sedert de tweede helft van de jaren zestig voordoen. Vorige week heeft de heer Schmelzer zijn voorkeur voor de VVD zelfs met zoveeJ woorden uitgesproken.

Naar de mening van prof. Duynstee ligt dat bij de heer Veringa, de nieuwe lijst- aanvoerder van de KVP, echter anders.

Deze benadert de huidige situatie veel meer vanuit de kritiek, welke in een deel van de KVP toch nog blijft bestaan op de z.g. nacht van Schmelzer van 1966. Mej. Klompé en de heer Veringa zijn· wel de componenten van deze bena- deringswijze.

Zijn conclusie is ten slotte dat het gezamenlijk optreden van de drie con- fessionele partijen verzwakt is door de vervanging van de heer Schmelzer door de heer Veringa. De betekenis van de VVD is dientengevolge echter evenredig toegenomen.

De hierboven weergegeven visie van prof. Duynstee is stellig opmerkens- waard, maar loopt op dit ogenblik nog wel wat op de feiten vooruit. Dat het vaststaat dat van enige liberaal-confes- sionele afspraak vooraf geen sprake zal zijn, kan in ieder geval nog niet worden gezegd zolang we nog geen officieel antwoord hebben op de destijds door de VVD verzonden brief dienaangaande.

De jongste uitlatingen van de heer Udink, lijstaanvoerder van de CHU, vol- gens welke een afspraak van de confes- siónèkn met een vieroe partner .,niet waarschijnlijk" zou zijn zouden de ver- wachting van prof. Duynstee ondertus- sen wel bevestigen. Het in- en uitge- praat en het nu en dan zelfs elkaar te- genspreken door de woooovoei"d.ers der confessionele partijen op het stuk van · mogelijke verkiezingsa.fspraken, wordt wel irritant. "Het oude spelletje" noem- de mevrouw Van Someren het op een vraag van de Telegraaf-redactie. Uitein- delijk zal aan de kiezers het oordeel zijn, waarbij, zoals prof. Duynstee ver- wacht, de winst dan inderdaad naar alle waarschijnlijkheid voor de VVD zou zijn. ··

• Zuidafrikaanse reis

Het rumoer om de reis van minister Bakker naar Zuid-Afrika lijkt een voor- al van de zijde der socialisten opge- schroefd geval. Terecht stelde het Alge- . meen Dagblad in een hoofdartikel na de

terugkeer van de minister en na diens toelichting op de persconferentie vast, dat minister Bakker "met zwier en met de stukken in zijn hand ·de kritiek over zijn reis naar Zuid-Afrika voortreffelijk

gepareerd" had.

Waarom zou de minister (al distau- eieerde hij zich oi.n beginsel duidelijk van de apartheid) geen reis naar Zuid-Afri- ka maken? Als zijn collega Luns de Sowjet-Unie bezoekt, wordt hij, aldus het Algemeen Dagblad, niet ten onrech- te links en r!!chts geprezen als de man die helpt kloven te overbruggen. Als Luns met collega',s uit Roemenië nuttige gesprekken heeft, wordt zulks terecht uitgelegd als een poging tot een gesprek met politieke betekenis. Als Tito - nu ook geen democraat van het zuiverste water - ons land bezoekt, gaat de rode loper voor hem uit.

En Zuid-Afrika, waarmee ons land toch wel zo het een en ander te maken heeft, zou dan - vraagt het A.D. - duidelijk gemaakt moeten worden dat het er zo vierkant naast is dat het door Nederland geboycot moet worden?

.,De indruk is versterkt dat van een toegespitst isolement (van Zuid-Afrika) · geen heil is te verwachten", zei de mi- nister. Wijze woorden inderdaad, omdat in een dergelijke houding meer moge- lijkheden tot gesprek en dus tot beïn- vloeding zitten dan in het isolement en de boycot die radicalen in ons land eisen.

Het is, zo zou ik daaraan willen toe- voegen, trouwens niet reëel de moeilijke bevolkingasituatie niet te erkennen, waarin Zuid-Afrika zich bevindt. Niet afstoting van Zuid-Afrika, maar juist veel vriendschappelijke contacten zullen hopenlijk uiteindelijk kunnen leiden tot een aanvaardbare en humane oplossing van de specifieke problemen van dit land.

4 - vrijdag 27 november 1970

Bonn zet "Ostpolitik" voort

door onze redacteur buitentand

Kopij voor deze rubriek zen- den aan: mevr. mr. E. de Roock-Bedding, Stadhonders- plantsoen ~12, Den Haag.

Opnieuw heeft We~t-Duitsland een stap gezet op de weg naar de normalise- ring van de betrekkingen met Oost- Europa. Het is op die weg gedwongen een aantal pijnlijke beslissingen te ne- men en een daarvan is ongetwijfeld de huidige grenzen in Europa als definitief te aanvaarden. In het verdrag dat de Westduitse minister van buitenlandse zaken en leider van de.liberale FDP vo- rige week met Polen sloot i:;: weliswaar geen spreke van .,erkenning" van ·de Oder-Neisse-grens als westgrens van Polen, maar het tweede en derde lid van het eerste artikel van het verdrag laten er geen twijfel over bestaan dat er niet meer aan de status quo te tornen valt.

Beide partijen bekrachtigen hierin .,de onschendbaarheid van hun bestaande grenzen nu en in de toekomst en ver- plichten zich wederzijds tot onbeperkte eerbiediging van hun territo.riale inte- griteit. Zij verklaren dat zij geen aan- spraken op elkaars gebied hebben en ook in de toekomst dergelijke aanspra- ken niet zullen maken". De verwijzing naar artikel IX van besluiten van de conferentie van Potsdam van 2 augus- tus 1945, waarin bepaald werd dat de definitieve grens op een vredesconfe- rentie zal worden vastgesteld, houdt een voorbehoud in dat niet anders dan als formeel beschouwd kan worden, al bete- kent het een concessie van de kant van de Polen, die altijd op een regelrechte

"erkenning" van de Oder-Neisse hebben aangedrongen als voorwaarde voor de normalisering van de betrekkingen met West-Duitsland. (Ook Oost-Duitsland wist in het verdrag dat het in juli 1950 sloot het woord erkenning te vermijden.

In deze overeenkomst wordt slechts van afbakening van de grens tussen beide ianden gesproken, maar de Oostduitse minister Dettinger verklaarde later bij de definitieve regeling van de grens- kwestie dat de grens slechts door oorlog

gewijzigd zou kunnen worden).

Onschendbaar

Voor West-Duitsland betekent het verdrag een vervolg op het Duits-Rus-

Nationale Vrouwenraad

De Nationale Vrouwen Rawd hield op 27 oktober j.l. een Algemene Vergade- ring in de Raadzaal van het Stadhuis · te Utrecht. De voorzitster mevr. M.

van d:en Boogert-Selhorst legde de na- diruk op het· belang van internationale samenwerking, De Nationale v,rouwen Raad geeft daar volop de gelegenheid voor, zowel in de Europese overkoepe- ling het .,Centre Européen du Conseil International des Femmes" als in de

"International Councfl of Women", Het CECIF heeft een vaste vertegenwoor- digster in de Raad van Europa en onlangs heeft de ICW de status-cate- gorie I V'an de Sooiaa.I Economische Raad van de Veren~de Naties verwor- ven.

De Nationale Vrouwen Raad wenst

.

~ich meer aan te passen aan deze tijd door grotere democratisering van zijn werkmethode. Hij wil dichter bij zijn leden komen te staan om zodoende ook de leden meer te laten meeleven en meedenken. Juist; van de internationale contacten moeten de leden meer op de . hoogte zijn om er profijt van te kun- nen trekken. Om dit te bereiken stelde de voorzitster zich voor drie maaa ^per

jaar regionale bijeenkomsten te hou- den, zodoende kan ondu~delijkheid op het provinciaal- en plaatselijk vlak wor- den voorkomen. De Vrouwen Raad zal onderzoeken hoe een optimale samen-

sische verdrag van augustus, waarin reeds van onschendbaarheid van de grenzen in Europa sprake was .,mèt in- begrip van de Oder-Neisse lijn die de westgrens van Polen vormt". Het wach- ten is nu op de formalisering van het tweede deel van het betreffende ver- dragsartikel waarin ook de grens tussen de Bondsrepubliek en de Duitse Demo- cratische Republiek onschendbaar ge- noemd wordt. Dat zal echter nog wel enige voeten in de aarde hebben~ De Oostduitse· partijleider Ulbricht is niet tevreden met de afbakening van de grenzen tussen de twee Duitslanden. Hij verlangt volkenrechtelijke erkenning en dat is vooralsnog moeilijk verkoopbaar in Duitsland waar de tegenstanders van ieder verdrag met het Oosten, maar ze- ker met de "andere Duitsers" op grote

aanhang kunnen' rekenen.

Respijt

Voorlopig hebben Brandt en ScheeJ weer enig respijt gekregen om hun plannen te voltooien. De christ:ell1demo- craten van Strauss zijn e,r bij de ve•rkie- zingen in Beieren niet in geslaagd af- doende aan te tonen dat de .,Ostpolitik"

van Bonn volledig verworpen wordt door het Duitse volk. De liberalen keer- den na vier jaar in de Landdag terug en de socialisten verloren weliswaar enkele . zetels, maar gezamenlijk gingen beide partijen er één zetel op vooruit. De aan- hang van de uiterst rechtse NPD_ werd opgeslokt door de CSU die aan die winst hoogstens kwantitatief enige vreugde kan beleven. De methoden waarvan Strauss en de zijnen zich ove- rigens menen te moeten bedienen om de geringe meerderheid van de Bonner coa- litie in een minderheid om te zetten mo- ge de "RealpoHtiker" mts,schlien aan- spreken, de democratie is er niet mee gediend. Men mag hopen dat de chris- tendemocraten langs die weg hun doel niet bereiken. De democratie is zeker in

werking kan worden bea'eikt. Bindende afspraken zullen niet mogen wonden gemaakt zonder vooroverleg met de aangesloten organisaties. De doomtra- ming wordit bemoeilijkt doordat de NVR niet over een. eigen orgaan be- schikt. Daarom zegde de voorzitster toe, dat voortaan van ieder congres een rapport zal worden gemaakt voor de aangesloten organisaties, zodat zij dit in eigen groep kunnen bespreken. ver- der vroeg zij de aanda.cht voor de .,Plans of Work", het driej,arenplan van de IQW en verzochit de leden hier- uit pi'ioriteiten te lichten.

Als follow-up van de studiedag van april j.I. wordt een commissie inge- steld voor de besturing van de "édu- cat:ion permanente". Verschiliende or- ganisaties gaven reeds namen op van personen, die in deze commissie zitting zuHen nemen. Ve,rvoLgens sprak mev,r . dirs. D. van Arkel-Merens, sociologe, over "De presentatie van de v~rouw

van nu".

Een statistische benadering van dit probleem achtte spreekster praktisch onmogelijk, ook al door de tegenstrij- dige bewegingen in de wouwenwereld.

Zij verkoos dan ook de .,v,rouw V'an nu"

af te schilde,ren aan do hand van de .,VIrouw van gisteren". Een óeeld van onze maatschappij is sleehts te geven, gebonden aan zaken, die zich in het verleden hebben af'ge•speeld. De waar- den en normen daardoor bepaald, die- nen in de praktijk te worden gèbracht.

De democratie met haar gedragsregels

kleur en bescherming

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Duitsland een te teer plantje om op die wijze mee om te gaan.

Bezorgd

In kringen van de Europese Gemeen- schap is men vooral achter de schermen bezorgd over de resultaten van de West- duitse toenadering tot het Oosten. Som- migen zien hierin een voorbode van de neutralisering van Duitsland en vragen zich af waarom de Duitsers er zo .. 9P gebrand zijn met het Oosten tot een akkoord te komen zonder dat daar we- zenlijke concessies tegenoverstaan. Na- tuurlijk, de economische en technologi- sche drijfveren zijn herkenbaar aanwezig bij beide partijen, daarnaast bestaat er in Bonn misschien de illusie dat men in staat is op eigen kracht voor ontspan- ning en veiligheid in Europa te zorgen en langs die weg een bijdrage te leveren aan de ontvoogding ·van Oost-Europa.

De juistheid van een bepaalde politiek is alleen af te meten aan zijn resultaten.

Het is te vroeg om daarover iets te kunnen zeggen. Of d~ verdragen geen dode letter blijken te zijn zal vooreerst nog afhangen van de tegenprestaties van de verdragspartners. De Polen zul- len de Duitsers in hun gebied naar het Westen moeten laten gaan indien zij dat wensen, de' Russen zullen het bestaan van een zekere band tussen West-Ber- lijn en de Bondsrepubliek dienen te e•r- kennen etc. Maar misschien is het los van dit alles verstandiger als de Euro- pese landen hun buitenlandse politiek coördineren met die van Bonn. In München is met· de coöi'dinatie in het algemeen al een begin gemaakt op de conferentie van Westeuropese ministers van buitenlandse zaken. Een gezamen- lijk optreden kan onaangename verras- singen voorkomen.

heeft waaride door een rechtvaai'dige verdeling van rechten en plichten.

Spreekister onderstreepte hierbij, dat de maatschappelijke normen b.v. een ver- deling van overvloed of arbeid moge- lijk moeten ma.ken. Bejaarden, gehan- dicapten en !huisvrouwen zijri .,uitge- sloten" van het arbeidsproces; mannen en onge!huw!de v,rouwen .,inge•sloten".

Mevr. Van Arkel releveerde voorts de twee emancipatiebewegingen, die in 1890 werkzaam waren; de .,dames- emanoipati'e" .en het socialisme. Zij ging dieper in . op het verworven goed van de sociale ve,rzekering, doch waar- ,o;:chuwde voor de nadelen v•a:n de uit-

~>lllliting van bepaalde groepen als ge- volg van regelingen, diie alleen van Loepa:ssing zijn bij full-time arbeid, De- ze groepen zijn b.v. de bejaanden, de werkentie jeugd, de gehuwde Vli'OUW en de gehandicapten. Spreekster vermeldde als haar visie, dat de maatschappij van morgen moet gebaseerd zijn op demo- cratisering en individualisering, ge- paard aan groter maaJtschappeiijk ver- antwoordelijkheidsbesef; er is dan ook voor die wouw een bepaaldè strategie te beidenken, waardoor zij het streven naar zulk een maatschappij kan be- vorderen. Zij kan d'it doen door middel van de vrouwenorganisaties, deelne- ming aan een politieke pa,Itij en deel- neming aan ihet arbeidsproces. Zij zal ervoor moeten vechten, dlllt ook part- time werk als een volwaardige arbeids- vorm wordt e'rkend.

A. F. M. Hamm-Tonnaer

=t~Y.

l'i

c

Materials (lCM) N.V.